LEIDSE LAKENHAL EEUWIG Bevallenen °ink-In '74: springplank f luba „herdenking ™jn leiden aKST"* ;VBAi Politiek centrum in Leiden Oosthoek normaal Luba barst weer van de best betalende banen voor mensen die van aanpakken weten. Mannen.en vrouwen vanaf 18 jaar: we zitten om je te springen I Kom dus snel, pak dat hoge netto weekloon 1 vooi'alk uitzendkrachten U Nieuwe Rijn 35, Leiden telefoort Ol710 -403 41 Oonizettihof 10. Alphen aan den Rijn telefoon 01720 -94698 I MAANDAG 29 APRIL 1974 UIERING \LEIDEN 74 LEIDEN Het 100-jarig be- i de Lakenhal wordt [gevierd met een manifestatie [„Leiden '74". waarin centraal itaat dat Leiden 400 jaar gele iden. op 3 oktober 1574, werd be- [vrijd van de Spaanse belegering. Leiden *74" is een tentoon- Hing over het Leidse leven, als thema het Leiden van jaar later. Vanaf 26 sep- ember tot en met 1 december, tentoonstelling gehou- die de tweede helft van de ■stlende eeuw beslaat met als ntraal gegeven Leiden en de iituatie rond het beleg en ontzet de stad. Naast de oorlogs handelingen wordt getoond hoe |de Leidenaren van toen leef- Aan de orde komen zie- armenzorg, godsdienst, tnderwijs en het Leidse familie naast handel en verkeer, -echtspraak en bestuur. De ten toonstelling wordt opgebouwd iet behulp van schilderijen, andere archivalia uit de zes- iw. De hiervoor beno- ligde bruiklenen komen uit bin- buitenland. Een aantal Leidse instellingen :ijn intensief bij de voorberei- UtMjng van deze expositie betrok- Jken, hetgeen tot uitdrukking bomt in de samenstelling van de L:ommissie die betrokken is bij de voorbereidingen. Leden van najdeze commissie zijn dr. Rudi njEkkart (Academisch Histo- -5Jrisch Museum), mr. W. Dow- 0Jner (gemeente-archivaris), drs. ^jïngrid Moerman (conservator Jhistorische afdeling "De La- kMkenhal") nans van Oosterom [(Studio Loridan BV. film), drs. Henk Overduin (Frans Halsmu- .seum. publiciteit). Chris-Paul Stapels (fotografie), dr. J. J. at^Woltjer (Rijksuniversiteit), drs ngM. L. Wurfbain (directeur "De jLakenhal") en J. P. Zwanen burg (namens de 3 Oktober Ver- leniging). Naast de tentoonstelling wordt een film gemaakt die verband ierjgaat leggen tussen de situatie ^waarin de Leidenaars in de 16de a^eeuw leefden en 't dagelijks be staan uit 1974. Regie en uitvoe ring van deze film zijn in han- k^jden van Hans van Oosterom en JChris-Paul Stapels. O- Parallel met "Leiden ■74" 2g|wordt in het Gemeentearchief van Leiden een overzicht gege ven van de wijze waarop men in jJLeiden het 3 Oktober-gebeuren Icripleegt te herdenken en te vie- erfren. Koraalmuziek, haring en wittebrood, hutspot, kermis en optocht vormen sinds de vorige eeuw de elementen waaruit de VqLcidenaar zijn jaarlijkse feest je opbouwt. LEIDEN Op 1 mei is het honderd jaar geleden dat het stedelijk museum „De Lakenhal" permanent voor de mu seumbezoekers werd opengesteld. Zo'n honderdjarig be staan is een goede gelegenheid om niet alleen naar de voor afgaande periode te kijken, maar vooral ook om eens wat dieper in te gaan op wat de Lakenhal nu doet en in de toe komst zal doen. ^LEIDEN De herdenking van cej gevallenen begint zaterdag 4 mei Jljp half acht precies in de Marekerk. <j afloop van de herdenking vindt [Stille Tocht plaats naar het mo rnet tegenover de molen „De hilk". Er bestaat gelegenheid tot leggen van bloemen. Met name de wijze waarop de schilderijen tentoongesteld worden, is in de loop der jaren sterk veran derd. Op oude foto's ziet men ze vlade naast elkaar in twee tot drie rijen Door Hanny Reneman boven elkaar hangen, een opstelling die het haast onmogelijk lijkt te ma ken van een stuk apairt te genieten zonder door de schilderijen ernaast en er boven beïnvloed te warden. In latere perioden kreeg elk schilderij meer ruimte om zich heen zodat het meer tot zijn recht kon ko men. Wie het maakte was een der belangrijkste kriteria voor plaat sing. Tegenwoordig is men hier enigszins van afgestapt, en vaflt de nadruk niet alleen op degene die 't maakte maar vooral ook op het waarom en voor wie het schilderij vervaardigd werd. De 17de eeuwse schilderijen boven zijn opgesteld on der het motto "Leven in Holland in de 17de eeuw". De schilderijen zijn ingedeeld naar het onderwerp dat zij uitbeelden, en geven zodoende een vrij volledig beeld van het dageliks lev an van de 17de eeuwse Hol lander. De thema's die aan de arde komen zijn: de Hollanders zelf, hun wonen, werken, ontspanning en fami lieleven. Daarnaast komen sociale zaken, overheden, economie, verbin dingsmedia en onderwijs aan de or de. Het is vaak erg moeilijk de oor spronkelijke contest terug te vinden. Een "kijkbegeleiding" van deze ten toonstelling (aan de balie verkrijg baar) verklaart de bezoeker wat hij te zien krijgt. Een enquêteformulier vraagt de bezoeker hoe hij deze op stelling en kijkbegeleiding vindt. Er zijn enthousiaste reacties binnenge komen. Het museum de Lakenhal gaat de moderne kunst onder meer brengen in een serie exposities onder het motto '"raakpunten". Telkens wordt er werk van twee kunstenaars bij eengebracht die in een verschillende stijl en techniek werken, maar die Iets tot uitdrukking brengen dat qua idee verwant is. Dit is een principe van tentoonstellen dat afwijkt van de gangbarie methode, waarin men ge woonlijk Juist op 'n overeenkomst in stijl afgaat. Bij de serie "raakpun ten" gaat het vooral om de inhoud. De eerste tentoonstelling is inmid dels gestart, en wil de inhoudelijke verwantschap tussen de tekeningen van Toon Verhoef en de iJzerpVastie- ken van Carel Visser bekijken. Contact Zoals de meeste musea tegenwoor dig heeft ook de Lakenhal zijn edu- katieve dienst, die het contact met het publiek moet onderhouden en uit breiden. Jaarlijks worden er heel wat rondleidingen gegeven, waaraan de meest uiteenlopende groepen deel nemen. De musea worden steeds meer betrokken bij het lager en mid delbaar onderwijs. De rondleidingen sluiten zoveel mo gelijk aan bij onderwerpen die op school behandeld zijn. Naast derge lijke eenmalige rondleidingen orga niseert men de laatste tijd steeds va ker projecten die langere tijd in be slag nemen. Voorafgaand aan zo'n project vindt gewoonlijk een bespre king plaats met de docenten die aan het project zullen deelnemen. Het museum kan hierdoor zoveel moge lijk aansluiten bij de op school be handelde stof. Een serie dia's vormt meestal de eerste inleiding op het project. Dit Jaar koos men als on derwerp voor de 5de en 6de klassers van het basisonderwijs de relatie tus sen werk en woning. Men probeer de de leerlingen bewust te maken van de verbanden tussen de grootte, plaats, vormgeving en inrichting van het woonhuis. Ook de maatschappe lijke positie en de werkzaamheden van de verschillende bewoners kwa men ter sprake. Tenslotte is men in gegaan op het verschil tussen de 17de eeuwse woon- en werksituatie en die in het hedendaagse Nederland. De eigen situatie van de leerlingen dien de hier als uitgangspunt. Het is een bekend feit dat schilde rijen, en vooral die, die op panelen geschilderd zijn, erg slecht tegen schommelingen in temperatuur en vochtigheidsgraad, kunnen. Vooral in de drie schilderijenzalen van de Lakenhal, de Harteveltzaal, de Lu cas van Leydenzaal en de Mieriszaal, hebben een zeer slecht klimaat. On der leiding van het Amsterdamse ar chitectenbureau Bart van Kasteel en in samenwerking met de Dienst van Gemeentewerken is men bezig in de ze zalen en de schilderijendepots die er onder liggen een luchtbehande lingsinstallatie aan te brengen. De vochtigheidsgraad en de temperatuur zal hierdoor vrijwel constant blijven. Noodoplossingen als een emmer wa ter over de vloer bij te grote droog te zullen niet meer voor hoeven te komen. Men streeft ernaar deze verbouwing eind 1974 rond te hebben. Een tegenvaller bij de aanleg van de ze luchtbehandellngsinstallatie is de zeer slechte fundering van de Harte veltzaal, die dan ook behoor lijk overbelast blijkt te zijn. Trou wens de hele lap grond waarop de La kenhal gebouwd ls, is slecht en dras sig. Zand vindt men pas 12 meter diep in de grond. De werkzaamhe den worden hier sterk door bemoei lijkt. Toekomst Deze luchtbehandellngsinstallatie is slechts een fase van een groots plan dat uit vijf fasen bestaat. De direc teur van de Lakenhal, de heer Wurf bain, heeft me ontwerptekeningen laten zien van een Lakenhal die tot aan de Lammermarkt was uitgebreid. Aan deze kant is ook een ingang ge projecteerd: gunstig gelegen in ver band met parkeermogelijkheden en bushaltes. Er is een ontwerp voor een beeldentuin met een restaurant voor de bezoekers. Maar dit alles is nog heel verre toekomstmuziek. Veel dichter binnen bereik zijn de plannen betreffende het huurhuis van Oude Singel 28, dat dit Jaar ontruimd is. In een deel van dit huis wordt het kantoor van het mu seum ondergebracht, waardoor in De Lakenhal zelf meer plaats vrijkomt. Een ander deel zal als bibliotheek voor de bezoekers worden ingericht. Afgaande op het aantal bezoekers, waarvan nog minder dan de helft uit de regio Leiden komt. zou men zeg gen dat Leiden niet alléén de kos ten van dergelijke in de papieren lo pende verbouwingen zou moeten be talen. Maar de Lakenhal is en blijft een gemeentelijk museum. Het pronk stuk van het museum, het grote drie luik van Lucas van Leyden dat het laatste oordeel voorstelt, is voor res tauratie buiten de stad. Althans de twee zijluiken. Het middenpaneel, komt pas aan de beurt wanneer de restaurateie van de zijluiken beëin digd is. Onder de supervisie van een team van vijf restaurateurs werkt de heer P. F. J. M. Hermesdorf aan de zijluiken van dit drieluik. Voordat men aan de eigenlijke restauratie be gon. zijn er drie tot vier Jaar voor bereiding aan vooraf gegaan. Men heeft monsters van de verflaag on derzocht, de panelen zijn op allerlei manieren gefotografeerd, met infra rood en met strijklicht, om de struk- tuur van de verf goed zichtbaar te maken. Bovendien zijn de panelen met röntgenstralen doorgelichte". Een dendrochronologisch onderzoek bepaalde aan de hand van Jaarrin gen de ouderdom van het hout dat voor de panelen en de lijst gebruikt werd. Uit dit onderzoek bleek dat ook de lijst van het drieluik grotendeels origineel is. De Lucas van Leyden komt pas dan weer in zijn oude omgeving terug wanneer het werk aan de luchtbehan delingsinstallatie voltooid is. Een eenmaal behandeld werk als dit mag alleen in een optimaal gekonditio- neerde ruimte terugkeren. Met het eeuwfeest is het drieluik dus nog niet vervaardigen in zo'n 150 variëteiten. De stad groeide, een groei, die vooral na 1630 enorm werd. Het spreekt dan ook vanzelf dat men in op zijn oude plekje terug. Verleden deze bloeitijd behoefte kreeg honderdjarig bestaan is het imposant gebouw als centrum van naast de toekomst- het bestuur en van het toezicht op allen die in de lakenindustrie werk- In dit gebouw gebruikelijk verwachtingen ook even stil te staan. bU het verleden. Waarom heeft Leiden een Lakenhal? Waartoe dien- hetlalsen kunnen controleren de dit grote gebouw voordat het i seum werd? Leiden had in de middeleeuwen reeds een internationale bekendheid als centrum van de Lakenindustrie. 5? S,te.dellLk,™ 011 wid *ïïuw op deugdelijkheid van materiaal en bewerking. Voor f7600,- kocht men een perceel aan de Oude Singel, en de stadsarchitect Arent van 's Gra- venzande kreeg opdracht een pas send ontwerp te maken. In 1639, f wciu urn» gcuuuw uit> rat&eiiiuu 111 ge- P^tieproces, Pruik genomen. Het gebouw is ruim waarborgde en handhaafde een kwa- cpgezet Bartholomew Drijffhout en hteit, die in het toenmalige Europa Pieter Aryensz. 't Hooft voerden het nergens geevenaard werd. De ruwe steenhouwwerk uit. wol, die voor het grootste deel op Talloze ornamenten wijzen op de functie van de Lakenhal. Een volmo- weerszijden een stapel lakens staat op het poortje de wolstapelmarkt Calais werd inge kocht, onderging achtereenvolgens de behandelingen van het wassen, fï ploten, kammen, spinnen, weven S"» poorije van ae ïerv»n buitenmuur. Op de voorgevel bevin- VnilItr.V. s'raatnaam als den zich 5 grote reliëfs die DlaaK aan wf r nf, n n°S- de Rijkste bewerkingen van plaats aan waar dit vollen geschied- ken uitbeelden: het spinnen, de) ruwen, scheren en persen. Vervolgens werd het als Leids la- wniotte'hM droogscheren en v en van de lakéns. de °P het driehoekige fronten staat het wapen van Leiden omgeven door een ken, voorzien twee gekruiste sleutels tot; in de ste streken verkocht. Er werkten veel schapevacht tnpnspn Ir» riaaa InilueMat .:j mensen in deze industrie, en Leiden werd een grote en rijke stad. In de deze bloei een ein- rne door de op- industrieplaat- goedkoper pro- Er werden nog slechte enige honder- dukt kon maken. In 1735 al 16de eeuw treedt er een achteruit- de gekomen, met gang op. die zijn dieptepunt bereik- komst van nieuv te in 1574, het jaar van het beleg. den lakens vervaardigd tegen de Lakenhal te groot geworden. De meer dan 20.000 per Jaar in de bloei- vierschaar van Rijnland werd tijde- periode 14501470. De bevolking lijk in de Lakenhal ondergebracht. van de stad was ook sterk afgenomen. Na de verdrijving van de Spanjaar den herstelde de lakenindustrie zich. Leiden was een veilige woon- In 1823 kwam er een eind i de lakenindustrie waar de lakenhal zijn functie verlo- had. Na nog een tijd als noodzie- plaats, waar veel Vlaamse laken- kenhuis gediend te hebben kreeg het werkers zich vestigden, verdreven gebouw tenslotte zijn uiteindelijke be door de vele plunderingen t Spanjaarden in hun gebied. ging lichtere, meer modieuze stoffenScheistraat aangebouwd. Het drieluik Lucas van Leyden icordt gerestaureerd en is dus bij het eeuwfeest niet aanwezig. (Archieffoto Jan Holvast) Behalve het gebouw zelf zijn er in het museum nog vele voorwerpen en een aantal schilderijen die aan de vroegere lakenindustrie herinneren. Hoewel het aantal bezoekers nog steeds niet erg groot is, is er de laatste jaren wel een toename in het bezoekersaantal te noteren. De nieu we opstelling boven, de regelmatig wisselende tentoonstellingen en de projecten hebben daar zeker toe bij gedragen. Ook folders als "Leiden Museumstad" hebben veel bezoe kers getrokken. Men bezoekt de La kenhal niet alleen om de collectie of de .tentoonstellingen te bekijken maar velen komen ook om vragen te stel len over een schilderij of voorwerp dat zij bezitten. De Lakenhal geeft on dergelijke vragen een zo goed moge lijk antwoord. Alleen vragen over de waarde van een stuk legt het mu seum terzijde. Op 1 mei bestaat de Lakenhal hon derd jaar als museum. Hier nog even de openingstijden: op werkda gen van 10—17 uur, op zon en feest dagen houdt de Lakenhal van 13—17 uur de poort voor u geopend. ADVERTENTIE Voor v&sforf Zus Toos die er 'n kleine bij heeft. Niemand woont te ver Bel uw WKjilJP Fleurop- bloemist. Fleurop/Interflora Nederland Gtgarandetrd goed! EIDEN Op 3 Juni (2e Pinkster- Jot) beleeft Leiden voor de vierde fr de "Pink-In". pe twee organisatiotJren zijn Car- jie Korte en Tjeerd Scheffer, bei- 20 Jaar, maar met de hele gang J zaken bij festivals en evenemen- 8. terdege op de hoogte. Ze zijn pu tt iteitsgevoelig maar toch wel pret- in de omgang. >e Pink-In '74 is volgens Scheffer De Korte een springplank naar H nog groter festival in 1975. Met "a winsten, die worden gemaakt wil- T ze volgend jaar nog moodre din- doen en nog bekendere mensen r Leiden halen. /aren er vorig Jaar zo'n 1400 men- 1 nu verwacht men ongeveer 00. én forse stijging, maar het pro- 1. mma is er dan ook naar: Mud, Woods Wizzard, Geordie, Ferré gnard, Neerlamds Hoop Express, Steward, de VARA drive-in show, en leClercq met danseressen, Boo- en de schaker Hans Ree. om er iv eens een paar te noemen. tok-In is een uniek gebeuren n H Ierland. Naast de pop en het mu- B le amusement wordt erg veel ge- n aan aan creativiteit. Henno enkamp zal daar een groot an- 51 in hebben, maar wat er alle- Ll te gebeuren staat is nog niet >aar om hier te worden verteld. ar heb Je niks mee te maken, dat it nog een verrassing blijven", v t De Korte. >e toegangskaarten, die in de rverkoop een tientje kosten en op dag zelf aan de kassa 15 gulden, nen bj elke VW in Nederland den gekocht. Ook voetbalvereni gingen in Leiden en omgeving doen mee. De clubs kunnen, als ze willen, een vertegenwoordiger sturen die dan kan meedoen aan de zogeheten kopkampioenschappen. Of aan het goaltjes-sohieten met een bekende LEIDEN In verband met de woensdag 29 mei heeft de politieke werkwinkel van de Leidse Studenten Ecclesia een programma opgesteld. Gedurende mei zal het trefcen trum Rapenburg 100 een centrale plaats innemen in het Leidse politie ke leven voor wat betreft propagan da en informatiemateriaal. Ook be leggen verschillende politieke par tijen er bijeenkomsten. Verder zal er een volledig bijgewerkte agenda te vinden zijn over bijeenkomsten verspreid over de stad, die met de verkiezingen in verband staan. Naast dit alles zullen er nog één of twee debatavonden belegd wor den over puur Leidse aktualiteiten. Tenslotte zal het Trefcentrum ook iedere avond vanaf 20.00 uur ge opend zijn voor een babbel en een borrel, voetballer. Men is hier nog niet ge heel rond mee. Op 6, 9, 16 en 30 mei is er 'n spe ciale Pirïk-In- avondverkoop in het gebouw van K. en O. De omwonenden van het Jeugd dorp Zuid-West hebben vorig Jaar terecht (overdag) en zeer ten onrech te Cs avonds toen er niemand meer was) bij de politie geklaagd. Geluids hinder. Het is zeer wel aan te nemen dat er dit Jaar weer telefoontjes gaan komen. Wat doen de Pnk-In mensen eraan? "Dat is een moeilijk onderwerp. We hebben een gesprek met de politie ge had. Daar hebben we te horen ge kregen dat als het te gek werd, dat dan van het ene moment op het an dere de vergunning kon worden in getrokken", zegt Scheffer. Wanneer dat inderdaad zou gebeu ren, zou de ramp niet te overzien zijn. Duizenden fans van een pop groep zouden het gewoonweg niet nemen. De organisatoren houden hun mond verder. Ze willen zich nergens aan branden. Begrijpelijk. De bewoners van Zuid-West krijgen een brief waarin de zaak wordt uit gelegd en waarin begrip wordt ge vraagd. Een stukje Leiden -promotion is na tuurlijk nooit weg. Misschien dat het volgend jaar wordt "gefestivald" in de Leidse Hout, waar niemand last heeft, waar ook veel meer terrein ter beschikking staat. "We gebruiken de popgroepen als trekker. De Jongelui die komen zien vanzelf de rest. Je zou kunnen zeg- gn dat het educatief ls. ja". PAUL WOLFSWINKEL Foto's: Jan Holvast LEIDEN Met Ingang van van daag keert Oosthoek Beton in Zoe- terwoude terug naar de normale werktijd voor het gehele personeel. De 50 pet. werktijdsverkorting voor 38 personeelsleden, die 16 april in ging, is door het binnenkomen van enige orders opgeheven. Tjeerd Scheffer LEIDEN Midden in de Groenoordhal staan kleuren-tv's opgesteld, waar meisjes tussen de 8 en 16 jaar geobsedeerd naar zitten te kijken. De Osmonds in kleur springen heen en weer op het dreunende ritme van hun muziek. Een close-up van Danny. De meisjes staan op en beginnen te gillen. Een meisje wil gaan staan maar blijft halverwege hangen, starend naar haar lieveling. Dan is het bandje afgelopen en ze zakt weer neer op haar stoel. Nauwelijks is ze bijgekomen of "Crazy Horzes" dreunt de boxen uit. Opeens springt iedereen op en begint te dansen. Iedereen wringt zich in sexy boch ten, kontjes wiebelen, heupen wiegen. Een verdwaalde vader kijkt verdwaasd, niet begrijpend om zich heen. Allerlei Osmond danspasjes worden geïmiteerd en er ontstaat zelfs spontaan een Osmondgroep, die ijverig een stuk instudeert. De discjockey is'hier blijkbaar niet van onder de indruk, want hij breekt het nummer opeens af met de mededeling: "Daar achter bij die wagen kan je affiches krijgen." Horden meisjes sprinten naar de bewuste plek. struikelend, elkaar duwend. Bij de wagen vechten ze om een affichetrekkend het elkaar uit de handen. Affiches scheu ren stuk. Daar komt er een terug met haar veroverde buit een vodje papier met de kin van haar idool. Niet iedereen is zo gelukkig en moeders moeten hun huilende dochters troosten. De Top-Pop-zwarte Piet strooit onvermoeid verder totdat iedereen wel een stukje affiche bemachtigd heeft. Dan kunnen ze weer doorgaan met dansen. Een twaalf jarige schommelt, al likkend aan een waterijsje met de mu ziek mee, haar vriendin staat tegen een box aangeleund en laat zich met geluid doordringen. Als toppunt van zaligheid verschijnt AVRO's Ad Visser in levende lijve, die met een paar slogans zoals "Kunnen jullie nog meezingen?" en "Ik wil jullie zien dansen" de zaal direct op zijn hand heeft. Buiten komt de parkeerplaats langzaam vol te staan met auto's van wachtende ouders, die hun moe gedanste dochters komen ophalen. Hét is zaterdagavond PATTY MULLER (Foto Jan Holvast) Jubileum bij universiteit LEIDEN Woensdag 1 mei is het 25 Jaar geleden dat de heer H. Log ger, die thans werkzaam is bij de in terne accountantsdienst, bij de Leid se universiteit in dienst trad. Maan dag 6 mei recipieent de heer Logger van half vijf tot zs uur in de recep tiekamer van het Academiegebouw aan het Rapenburg. Veemarkt op Koninginnedag LEIDEN Ondanks Koninginne dag gaat de Leidse veemarkt in de Groenoordhal morgen gewoon door. LEIDEN —Postduivenvereniging ..Het Oosten", Concours vanuit Duf fel met 336 duiven. Afstand plm 120 km. Uitslag 1. H. de Haas 2. D. Koet, 3-9 W. Gijsman, 4. P. Juffermans. 5. G. Grebel, 6. C. Gijsman, 7. W. Fok ker, 8. H. v. Klaveren. 10 W. v. Klink. Leiderdorpse postduiven vereni ging "De Rijnklievers". Wedvlucht vanaf Duffel, afstand 119 km. In concours 436 oude duiven. Gelost om 9.00 uur, met N.O. wind. Uitslag: 1. A. Ouwerkerk, 2. Gebr. Kok, 3. A. v.d. Dop, 4. M. Jongeleen, 5. Gebr. v. Goozen, 6. A. Dubbelaar, 7. Gebr. Kok, 8. A. Ouwerkerk, 9. W. v.d. Kooy, 10. A. v.d. Dop.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1974 | | pagina 3