STERKE AVRO-SERIE
,DE STILLE KRACHT
'Errrrrg goéd, sèg*
55
Nijholt: Couperus-gek
Caro: krachten bestaan'
vandaag
en gisteren I
C/ijjl^ffrgTrynal
NOS WIL GEEN
RADIOZEND
TIJD MEER
AFSTAAN
DUITSE TV
TV morgen]
>AG 29 MAART 1974
RADIO - TV - KUNST
PAGINA 5
AMSTERDAM „Hier op Java noemen ze het dat-waar-je-
rt-o ver-spreekt En het is overal: het schuilt in de grond,
ft sist in de vulkanen, het komt aanwaaien met verre winden,
ruist aan met de regen, het rolt aan met de donder, het
|eeft van ver uit de horizon over de eindeloze zee En het
ooral te zien in de ogen van de Javaan en het knaagt als
vergif van vijandschap aan het lichaam, ziel en leven van
Europeaan Stil bestrijdt het deze overwinnaar, heel
Jgzaam sloopt het hem, het laat hem verkwijnen en tenslotte
Dat-waar-je-niet-over-spreekt het is de stille
taht
deze woorden worden de vier
ingeleid van het televisiespel
Stille Kracht" van Walter van
jKamp, dat is gebaseerd op de
piamige roman van Louis Cou-
De AVRO zendt maandag 1
het eerste deel van de serie uit;
?Jolgende 3 zijn te zien op maan-
maandag 15 en maandag 22
is Couperus beschrijft in zijn
het lijdzame verzet tegen de
•landse kolonisatie van Ind.t
ongewapend verzet, maar
furopeanen moeten er tenslotte
»r buigen, want de methoden
inlanders gebruiken lijken
kaam en onschuldig, maar
fijn op de duur dodelijker dan
pistool. Onverklaarbare klopsig-
brekende spiegels, water dat
Jioed verandert, stenen die uit
plets door de kamer worden ge-
dat wordt na een tijd ook
-feest nuchtere regeringsambte-
te veel.
jStille Kracht is voor velerlei uit-
iatbaar. Het boek gaat over de
ifgang van het gezin van de re-
van Laboewangi, Otto van Ou-
Dat gezin, vader, stiefmoeder
kinderen Doddy en Theo,
geconfronteerd met die ge-
•kiimige 'zwarte kunst', en zij, de
van Wieringen
ingrijpende wijziging uit de invoe
ring van een Couperus-achtige figuur
die zijn zuster, pas in Indië aangeko
men, uitlegt wat er in Indië aan de
hand is en hoe Je er toch aangenaam
kunt leven. Dit kan een gelukkige
vondst worden genoemd: zonder een
dergelijke figuur zou het nog moei
lijker zijn geweest om het vele com
mentaar dat Couperus in zijn boek
verwerkte tot zijn recht te laten ko
men.
Maar is het hele boek in deze se
rie tot zijn recht gekomen? Walter
van der Kamp meent van wel: "Ik
heb de serie gemaakt omdat ik mij
zo aangetrokken voelde tot de sfeer
die het boek kenmerkt en de gran
dioze dramatische scènes die Coupe
rus geschreven heelt". De Stille
Kracht is echter niet voor het to
neel geschreven: het is een roman
en een typische Couperus-roman, die
het in feite meer moet hebben van
alles wat gesuggereerd wordt dan van
de handeling.
Suggestie in woorden is niet of
nauwelijks in beelden over te bren
gen en het wordt helemaal moeilijk,
als het allemaal in de studio's moet
gebeuren. Alles is er: de intriges, de
verveling het enerverende gesjirp,
van de krekels, de giftige roddel van
de koloniale dames, de tropische re
genbuien en de haat en de trouw
van inlanders. Toch ontbreekt in
het begin het groeiend gevoel van
onbehagen, de zekerheid dat er iets
vreselijks zal gebeuren, en d°t is iets
dat Couperus in zijn roman
i Theo (Willem. Nijholt) in "De Stille
fanstaande, hooggestegen Euro-
4n, moeten ervaren dat de he?111 af aan betCT voorbereidt. Pas
in de laatste aflevering van de serie
gaat het echt spoken en dan begrijp
Je als kijker waar het allemaal toe
zal leiden.
iyge. onderdanige inlander over
$ten beschikt die het hem mo
maak t meester te zijn. De
'tjtige resident Van Oudijck geeft
"ftte toe: „Wat hier allemaal ge-
is heb ik nooit begrepenIk
epet gezien en gehoord en toch
niet wat het was
schreef (in
had Couperus al goed door dat
glands-Indië zijn langste tijd
had. Hij voorspelde in zijn
de ondergang van het rijk en
knke, die tenslotte toch niet op-
"fsen is tegen de sterke krachten
n groot volk.
-Krukt
Amsterdam is onlangs een pers-
helling gehouden van de televi-
ook de acteurs en de
Indische figuranten voor waren
fiodigd. Verrukte kreten als
goéd, sèg" waren niet
lucht en degenen die dat rie-
ndden gelijk: het is inderdaad
serie geworden. De
Wim Bijmoer geven *n
indruk van Indië zoals dat rond
iwwisseling moet zijn geweest.
fde kostuums en de rekwisie-
n zorgvuldig en smaakvol ge-
En het stuk zelf?
er van der Kamp heeft de ro-
bewerkt tot televisiespel. Af-
de rigoreuze vereenvou-
het slot bestaat de meest
spanning
Caro van Eyck en Rien Frederiksz resp. als de Raden Ajoe-
Een televisie-serie is echter geen
literair werk. Walter van der Kamp
heeft met de Stille Kracht een lek
ker rtuk televisie gemaakt met al
les wat een AVRO-kiJker maar
wenst: een familie-drama, spanning,
sensatie, wat seks en wat bloot (Pleu-
nie Touw loopt verschillende keren
geheel ontkleed over het scherm).
Dat alles is vakbekwaam over 4,5
uur uitgesmeerd met een slimme do
sering van de vereiste ingrediënten.
Walter van der Kamp werd daarbij
geholpen door een uitstekend geselec
teerde groep acteurs en figuranten.
Bob de Lange heeft precies dat door
zorgen gekwelde gezicht van een
overwerkte resident; Caro van Eijck
was natuurlijk de aangewezen figuur
voor de Raden-Ajoe Pangéran. Een
ontdekking is de 18-Jarige Astrid
Ceuleers uit Breda, die zich aan
meldde als figurant en de rol kreeg
van de residentsdochter Doddy. Elly
Ruimschotel is erg overtuigend als
mevrouw Van Does en Pleunie
Touw heeft een grote scène in de
badkamer, waar zij met betel-sap
bespuugd wordt Het is eeti van die
series waar veel mensen voor thuis
zullen blijven.
AMSTERDAM "Het
geweldig om aan deze serie mee
te werken. Ik kende de boeken
van Couperus al Jaren en toen
Walter van der Kamp mij vroeg
of ik zin ha din de rol van Theo
van Oudijck in zijn nieuwe tele
visie-serie De StiMe Kracht dacht
ik dat ik gek werd van geluk".
"Je
ik e<
Jaren geleden kocht ik het ver
zameld werk van Couperus omdat
ik dacht dat dat mooi zou staan
in mijn nieuwe boekenkast. Op
een gegeven moment ben ik gaan
lezen in De Berg van Licht en
vanaf dat moment was ik
verkocht. Ik las het in de kleed
kamers als ik niet op hoefde (en
u kunnen zeggen dat dat hoefde ik in de begintijd van
echte Couperus-gek ben.
mijn carrière nog niet zo veel)
en na de Berg van Licht ben ik
de andere boeken ook gaan lezen".
„Maar niet alleen de rol was
geweldig, ook de opnamen. Ik heb
nooit zo iets meegemaakt: al die
schattige Indische mensen die ie
dere keer eten meebrachten het
was of ik weer terug in Indone-
ADVERTENTIE
AMSTERDAM „Jazeker, stil
le krachten, die bestaan", zegt
Caro van Eijk beslist als Je haar
er naar vraagt. „Mijn vader was
in het vroegere Indië Officier van
Justitie en in het begin geloof
de hij als man natuurlijk niet aan
„inlandse toverij". Wij kinderen met spelden door kwetsbare
werden wat dat betreft dan ook chaamsdelerv
ongelovig opgevoed, maar later
leerden wij wel beter".
„Ik herinner mij bijvoorbeeld
de keren dat hij in verband met
moordzaken opgravingen moest
laten doen en er ook zo'n tover-
poppetje mee naar boven kwam
li-
„Ach. er is veel nep bij, vergeet
dat niet. maar ik schrijf dit soort
dingen niet als helemaal onmoge
lijk af. ook niet dat onverklaar
bare gegooi met stenen, zoals dat
in de televisie-serie en het boek
van Couperus voorkomt. Wij we
ten maar zo bitter weinig, onze
kennis is zo beperkt
Hilversum (ANP) Programma-
commissaris radio van de NOS, mr W
J. A. Wagenaar heeft moeten afzien
van zijn plan om zeven uur nachte
lijke NOS-radiozendtijd per week
zonder enige compensatie weg te ge
ven en ter beschikking te stellen van
zendtijduitbreiding van de TROS en
voor de eventuele komst van Veroni-
De raad van beheer van de NOS, de
programmastaf en de ondernemings
raad hebben gisteren in een geza
menlijk overleg uitgesproken, dat
een verdere afbrokkeling van de
NOS-zendtiJd, waartoe het voorne
men van de heer Wagenaar onver
mijdelijk toe zou leiden, als onaan
vaardbaar moet worden beschouwd.
Begin deze week dreigde bij de NOS-
radioleiding een vertrouwenscrisis te
ontstaan, toen bleek, dat de program
macommissaris ondanks sterk aan
dringen van de staf niet wilde terug
komen op zijn voornemen, de zeven
nachtelijke uren radiozendtijd per
week van de NOS op Hilversum 3
zonder meer weg te geven.
De programmastaf wil wel van die
nachtelijke uren op Hilversum 3 af.
omdat ze toch niet overeenkomstig de
voorschriften van de omroepwet zijn
te vullen, maar wenst daarvoor wel
evenveel uren terug op Hilversum 1
en 2.
Op het moment dat mr. G. B. J. Hiltermann in het vliegtuig
naar Koeweit stapte om een onderzoek in te stellen naar de
olie-situatie liet jazz-zangeres Ann Burton zich gistermiddag
aan de KLM-balie op Schiphol inchecken voor haar reis naar
Japan. Ann Burton, die zich zes weken lang intensief op haar
tweede tournee door het land van de Rijzende Zon heeft voor
bereid 7vas vergezeld van de pianist Nico Bunnink. In Tokio
voegen zich bij het tweetal een Japanse drummer en een
Japanse bassist. De jazz-zangeres krijgt bij enkele concerten
ook een orkest-begeleiding
NEDERLAND I
18.45 Ti-ta-tovenaar (NOS)
18.55 Journaal (NOS)
19.05 Waar of niet waar (NCRV)
20.00 Journaal (NOS)
20.21 The Eddy Go Round Show (NCRV)
Eddy Becker, als gasten o.a. Chris Andrews ("I love
ya"); James Lloyd ("Je t'aime, je t'aime, chérie); Dave
Cartwright ("Nights of magic"); The Classics ("Gimme
that horse"); Peret ("Canta y se feliz", de Spaanse
inzending voor het komende Eurovisie Songfestival):
Cape Canary ("West Virginian").
21.10 Ted en de Meesterkwissers (NCRV)
22.40 Muzikale ontmoeting met Mozart (NCRV)
Herman Krebbers, Emmy Verhef en Albert de Klerk
spelen kerksonates van W. A. Mozart. Aan dit program
ma vanuit de Geertekerk in Utrecht werken verder
mee: Jean Decroos. violoncel en Tony de Gruyter, con
trabas. Albert de Klerk speelt tussen twee sonates een
orgelsolo.
Praten met de minister-president (NCRV)
Uit de Kunst (NOS)
Journaal
NEDERLAND II
18.45 Ti-ta-tovenaar (NOS)
18.55 Journaal (NOS)
19.05 Zorro, jeugdserie (TROS)
19.30 Wat een familie, tv-serie (TROS)
20.00 Journaal (NOS)
20.21 Alles of niets, spelprogramma (TROS)
21-10 De FBI, misdaadserie (TROS)
99. aa Uw hart uw leven, film over hart- en vaatziek
ten (TROS)
De lente is niet tegen te houden (IKOR)
Sf.nrfm<roc«-«v o_ - Maas- ex-directeur
22.50
23.00
23.25
22.00
22.50
Studiogesprek tussen dr.
van de Pompekliniek in Nijmegen, en drs. Carel Muller
over TS dïCtCTr TOn Mfe
der land. ^*omst van ve"ueuwingsbewegingen in Ne-
Journaal (NOS)
Als Je van boksen hield, en
van t nnis, en van Duys, en
van de VVD, dan was het gis
teren een hoogtijdag op de te
levisie. Gebokst werd et maar
eventjes, tussen Foreman en
Norton, waarbij Je de Kaken
hoorde kraken. Voor achten en
na half tien werd er bij de
AVRO getennist bij het leven
en vooral de eerste partij tusen
Rolf Thung (zesde op onze na
tionale ranglijst) en de Franse
professional Barthes, was het
aankijken meer dan waard.
Het was overigens tame.ijk
sfeerloos in sportpaleis Ahoy,
het was dat die ballen zo'n
prettig tok-tok-geluid maakten,
anders hadden we helemaal
stommetje moeten spelen.
Willem Duys was zowel bij het
tennis te vinden, als bij Kees
Brusse, die hij, omdat het don
derdag was, in de studio ont
ving. Dat werd een van de be
tere gesprekken in de serie, en
wat mij betreft het oeste.
Brusse had mooie verhalen
over regisseur Cor van de Lugt
Melsert, die de goede raad gaf
om (als Je Je tekst even kwijt
was) rustig adem te halen en
je handen te laten hangen. In
die pose van ontspannen rust,
pleegt, de weggezakte tekst au
tomatisch weer op te komen
borrelen.
Het aardige van dit gesprek was
dat Brusse in staat bleek om
(net als Sir Laurence Oliver by
Dick Caivett) een gewone, inte-
n te zijn die over
zijn vak praatte, in plaats van
wat Je meestal ziet: een acteur
die over zichzelf praat.
Zoals gezegd kwam ook de
VVD uitvoerig ter sprake. Bij
Ferry Hoogendijk, die in de
toekomst een driedeling in de
Nederlandse politiek voorziet
PvdA, WD en CDA en
bij Ad de Boer. die bij
de EO terugblikte op de verkie
zingen en de CDA. "innerlijk
leeg, uitgehold, en zonder toe
komst" noemde. De
WD kwam toch het meest
aan bod bij de VPRO. die een
bevlieging heeft om rechtse za
ken op een zo hartelijk moge
lijke wijze aan den volke te
tonen 'Henk van der MeiJden
van de Telegraaf was daar een
eerder voorbeeld van).
Gisteren kreeg de WD uit de
omgeving Roermond de kans
zich kenbaar te maken als een
keurig nette partij van mannen
en vrouwen die vermoedelijk li-
be raai genoeg waren om 't Jen
nen door enkele "hecklers" van
Wiegel te accepteren maar die
pas geschrokken zullen zijn
toen Hans Wiegel terugkaatste.
„Wie riep daar hi-ha-honde-
lul?" vroeg Wiegel. „Laat hij
even. opstaan, zodat we kennis
met hem kunnen maken. Mijn
naam is Wiegel". Dat was het
aardigste moment uit „De heer
met de pet", een nette maar
saaie fil mover doorgaans weinig
opwindende
NICO SCHEEPMAKER
VRIJDAG 29 MAART
Vandaag dit, mor-
Partijen: 18.20 Uit-
i de Katholieke Volks Par-
18.30 VPRO-Vrijdag: com-
i analyses. KRO: 19.00 (S)
5™®, voor en met jonge luisteraars.
20.30 Nws. 10.33 (S) Route-a: amu
sant wegwijs worden ln Nederl. 11.55
Med. 12.00 Aktua. 12.16 Overheids-
voorl.Exportlvltelten: nws.. wenken
en adv leze op exportgeb. 12.26 Med.
t.b.v. Land- en tulnb. 12.30 Nws.
14.41 (S) Tross-Country. 13.30 (S)
Steiger;B: gevar. progr 15.30 Nws.
15.33 (S) Als dat zou kunnen: ver-
zoekpl. progr. 17.30 Nws. 17.32 Aktua.
17.50 (S) Café-chantant; liedjes en
muz. uit de goede oude tijd.
HILVERSUM III
NCRV: 7.02 (S) Uitgeslapen. 8.02 (S)
Pers vers. 9.02 (S) Tot uw dienst:
klass. muz. op uw vera. 10.03 Muz.
bil _de koffie12 03 SLos
18.00 (S) Licht orkest met solisten 4 03 (S: HPee ^P 15 03 <s> Filter:
18 30 Nieuws. 18.41 Echo. 18.50 Ver- ,cno T
W' 1 achtergron-
jongerenprogr. 16.03 (S) Sportshow I:
18.58 Marktberichten
VPRO: 19.00 (S) Nova Zembla FM'
leugens, verwarring, strijd en goed
nieuws. (20.00 Nieuws. 20.05—20.15
Vandaag dit. morgen dat.). NOS: 20 50
Den Haag vandaag. VARA: 21.00 Mos-
Hilversum III
NOS: 18.02 Joost
19.02 De Rock and Rt
Gevolmachtigd
lingen). AVRO: 2 02—7.00' Krijn Tor-
rlnga en Cees van ZIJtveld.
Reg. progr.: NDR: 18.00 Sport 18.30
Akt. rep. 18.45 Zandmann 18.55 Nord-
schau-magazine 19.26 George 19.59
Progr. overa. WDR: 8.2012.15 TV-
kursussen 18.00 Nws uit Noordr.-Westf
18.10 George 18.40 Akt. 19.20 Klein
TV-spel 20.00 Journaal en weerber.
20.15 All meine Sehnsucht. 21.35 Der
hockey Groep B. 23.50 Journaal.
DUITSLAND II
18.25 Vater der Klamotte 19.00 Jour
naal 19.30 Buitenl.
ZATERDAG 30 MAART VOOR 18
mlttlungen gegen Unbekant
HILVERSUM I
VARA: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymn
7.20 (S) ZO. (754 VPRO: Deze dag.
8.00 Nws 8.11 Dingen v d dag 9.35
Waterst) 10.30 (S) ZX' (11.00 Nws)
13.00 Nws. 13.11 (S) In de Rooie
Haan; VARA's zaterdagmiddagcafé.
NOS: 14.45 (S) NOS-Jazz. 15.10
Progr. ^v.d. ^buitenl. werkn. (16.00
NOS: 17.56
HILVERSUM II
7.00 Nws. 7.02 (S) Ontbijt-
NEDERLAND 1
lieprogramma. TELEAC 17.30-18.00
(K) Bijstandswet - les 5. NOS: 18 45
(K) Tl-ta-tovenaar. 18.55 (K) Journ.
VARA: 19.05 (K) Coronation Street,
tv-serie. NOS: 20.00 (K) Journaal.
20.20 (K) Meneer gaat op
ABN-Wereldtennistoernooi.
NEDERLAND II
ADVERTENTIE - f^JouVn5 KRO: 19.05 (kj Voor"fcw
Het enige SPECIALITEITENRESTAURANT met uitgebreide RIJSTTAFELS èn eenvoudiger gerechten^KWovunaaL kro^ 20.20 mik. 20
indisch restaurant Doea Koenfji Baroe
KRO/RKK-IKOR-
enover Stadsgehoorzaal22 55"23 ')0 Het lled van de
