'ompidou
egen VS-
:ontrole
>p Europa
SUCCESSEN VOOR
HENRY KISSINGER
IN SOWJET-UNIE
Caetano ontdekte complot
Congres zeker
van proces
tegen Nixon
wjigeland staakt
lip aan Chili
ROLF STEINER
VRIJGELATEN
IN SOEDAN
VS-DIPLOMAAT
ONTVOERD
IN MEXICO
Portugese staatsgreep nog net voorkomen
RIJS (AP) President Georges Pompidou van Fnank-
heeft zonder omwegen verklaard dat Frankrijk nooit
gedogen dat de Verenigde Staten zeggenschap krijgen
de besluitvorming van de Europese Gemeenschap ter-
e haar toekomst. Pompidou heeff dit zijn ministers ge-
l tijdens een vergadering van het Franse kabinet. De
lident, zo bleek uit de woorden van minister van Voor-
ting Jean Philippe Lecat, heeft het kabinet gezegd dat
nkrijk bereid is deel te nemen aan verruiming van de
tacten tussen de landen van de Europese Gemeenschap
de Verenigde Staten met het doel dat bedde partijen be-
weten wat hen beweegt.
f 7! TOEN (AP) De Britse so-
j Hsche regering heeft bekendge-
Biy dat Groot-Brittannië geen
ïeer zal verlenen aan de
militaire junta tn Chili. Ook
geen nieuwe vergunningen
afgegeven voor de export
EIK apens naar dit Zuidamerikaan-
ld.
Britse minister van Buiten land-
een. James Callaghan heeft ge-
dat de bestaande contracten
fnteel in studie zijn. Tegenover
Lagerhuis verklaarde hij
het Britse beleid ten aanz.en
1 zijn gebaseerd "op de
tot herstel van de democratie
t respect voor de rechten van
ns in dit land".
Britse ambassadeur in Chid
de opdracht gekregen namens
its? regiering zijn bezorgdheid
spieken over die wijze waarop
Itieke gevangenen in Chili wor-
ndeM. Met ingang van wan
de hulp aan Chili zal worden
kt zal later bekend worden ge-
fEG 39 - VOORSCHOTEN
ON: 01710-69307
Er is geen gebrek aan ambassa
deurs. vertegenwoordigers en orga
nen die dat overleg tussen de Ver
enigde Staten en de Europese Ge
meenschap kunnen voeren, aldus
Pompidou, maar als men wil dat er
eerst een akkoord ls (met de Verenig
de Staten) cn daarna de Europese
Gemeenschap slechts haar interne
toekomst en de voortgaande opbouw
van haar identiteit daaraan moet
onderwerpen, dan kan Frankrijk
daarmee niet instemmen, aldus Pom
pidou.
Kissinger en andere Amerikaanse
regeringsfunctionarissen hebben ge
klaagd dat Washington te weinig be
trokken wordt by de Europese be
sluitvorming. Washington wil niet
alleen ingelicht worden over wat be
sloten is. het wil deelnemen aan de
besluitvorming als het gaat om be
langrijke kwesties.
Frankrijk streeft er naar de be
sluitvorming in de Europese Ge
meenschap ook daar te houden en
te voorkomen dat de Verenigde Sta
ten op deze besluitvorming een te
grote invloed krijgen.
De Amerikaanse minister van Bui
tenlandse Zken Henry Kissinger
bracht een bez?oak aan Bonn toen hy
op weg was naar Moskou, waar hij
momenteel besprekingen voert met de
regering van de Sowjet-Unie. Op de
terugreis uit Moskou zal Kissinger in
Londen besprekingen voeren.
In Parijs concludeerde men hier
uit dat Washington Bonn en Lon
den wil overhalen naar het Ameri
kaanse standpunt dat de Europese
Gemeenschap geen beslissingen moet
nemen voor Washington geraad
pleegd is.
Lecat zei dat Pompidou beslo
ten had zijn voorgenomen bezoek
aan Bondskanselier Willy Brandt
uit te stellen tot eind april.
Eerder was al gezegd dat Pompi
dou helemaal niet naar Bonn zou
gaan, omdat hij door ziekte daartoe
niet in staat zou zijn.
Dinsdag was de Franse president
echter weer op de been, nadat hij
eerder enige dagen rust had moeten
houden.
KHARTOEM (AFP) De presi
dent van Soedan, Noemeiri. heeft
toestemming gegeven voor het laten
terugkeren van de oud-huurling Rolf
Steiner naar West-Duitsland. voor
een medische behandeling.
De nu 43-jarige Steiner diende
eerst in het Franse vreemdelingen
legioen, vocht in Korea, Dien-Blen-
Phoe en Algerije. Tenslotte werd hij
uit Biafra gezet, waar hij ook had
meegevochten. In 1969 kwam hij
Soedan klandestien binnen en vocht
hij mee met de opstandelingen in het
zuiden. Soedan veroordeelde hem ter
dood, maar dat werd veranderd in
levenslang.
MEXICO CITY (AFP) Een
Amerikaanse diplomatieike functiona
ris in Mexico is gisteren ontvoerd.
Een woordvoerder van de Amerikaan
se ambassade, die dit bekendmaakte,
wilde om veiligheidsredenen geen
verdere bijzonderheden verstrekken.
Bijna eif maanden geleden werd in
Mexico de Amerikaanse consul Ter-
rance Leonhardy ontvoerd door le
den van een groep die zich "De re
volutionaire krachten van het volk"
noemde. Leonhardy werd na vier da
gen vrijgelaten nadat zijn vrouw
80.000 dollar losgeld had betaald en
de Mexicaanse regering 30 politieke
gevangenen had vrijgelaten, die naar
Cuba mochten vertrekken.
Onlangs maakten de Mexicaanse
autoriteiten de arrestatie van een
aantal van guerrilla-activiteit ver
dachte personen bekend. Een van
hen zou bij de ontvoering van Leon
hardy betrokken ztyn geweest.
MOSKOU (AP) De Russische partijleider Leonid Brezjnew
heeft gisteravond opnieuw een bespreking in het Kremlin be
legd met de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken
Henry Kissinger. Eerder had Brezjnew een spoedvergadering
van het Politburo bijeen laten komen en waren er aanwijzingen
dat het overleg over een nieuw kernwapenverdrag in een kri
tieke fase is gekomen. Een hooggeplaatste Russische zegsman
verklaarde dat de beide partijen reeds bijna overeenstemming
hebben bereikt over een aantal punten en nu spreken over „de
aantallen wapens", een belangrijk element in het streven naar
een overeenkomst over verdere beperking van het kernwapen
arsenaal, die president Nixon als hij begin deze zomer een
bezoek aan Moskou brengt, zou kunnen ondertekenen.
mm.
Tegelijkertijd verklaarde de
functionaris dat een aantal kwes
ties nog niet geregeld is. Toen hem
gevraagd werd of er een impasse was
ontstaan, schudde hy echter het
hoofd
Kissinger verklaarde tijdens een
lunch die hij zijn Russische ambt
genoot Andrei Gromyko aanbood,
dat het overleg „bevredigend ver
loopt".
Hij zei dat de onderbreking in de
besprekingen Brezjnew gelastte
hun voor woensdagochtend aange
kondigde vergadering af een half uur
voor hij moest beginnen de Rus
sen in staat stelde „hun eigen inter
ne besprekingen te voeren".
Amerikaanse functionarissen ver
wachten dat Kissinger vandaag naar
Washington zal terugkeren. Zij acht
ten t niet onmogeiyk, dat zijn ver
trek enkele uren zal worden uitge
steld, om zo aanvullende besprekin
gen met de Russische leiders moge
lijk te maken.
Tijdens de toast die hij op Gro
myko uitbracht zei Kissinger dat
de Verenigde Staten en de Sowjet-
Unie zullen werken aan een voort
durende verbetering van hun betrek
kingen. „Ze zullen in aUe delen van
de wereld streven naar een politiek
die is gebaseerd op samenwerking
zelfs wanneer tijdelijk obstakels rij
zen", aldus Kissinger.
In zijn antwoord zei Gromyko
dat de overeenkomsten die Brezn-
jew en Nixon in 1972 en 1973 hebben
gesloten een stevige basis hebben ge
legd voor de verbreding en verbe
tering van de Amerikaans-Russi
sche betrekkingen.
Op de vraag van een verslagge-
Leonid Brezjnew
ver hoe het met de besprekingen
ging, antwoordde Gromyko droogjes:
„Vooruit".
Het belangrijkste punt van de be
sprekingen is de poging van Kissin
ger om tot een doorbraak te komen
in de vastgelopen besprekingen over
de beperking van offensieve kernwa
pens.
Het tweede belangrijke punt was
het Midden-Oosten. Kissinger streeft
naar aktieve samenwerking met de
de Sowjet-Unie voor de bewerk
stelliging van een troepenregeling op
de hoogvlakte van Golan. Morgen zal
hij daarover besprekingen beginnen
met de Israëlische minister van De
fensie Mosje Da jan.
WASHINGTON Leiders van
het Amerikaanse Congres, met
inbegrip van aanhangers van
president Nixon, zijn nu van me
ning dat het vrijwel een uitge
maakte zaak is, dat het Huis van
Afgevaardigden de president we
gens het Watergate-schandaal in
staat van beschuldiging zal stel
len.
Er zijn steeds meer aanwijzin
gen dat de stemming in het Con
gres zich tegen Nixon keert. Oor
zaken hiervan zijn o.a. aanvallen
van het Witte Huis op de com
missie voor Justitie uiJt het Huis
van Afgevaardigden, die op het
ogenblik de Water gate-zaak uit
zoekt, en de weigering van Nixon
om meer materiaal aan deze
commissie af te staan.
Een paar weken geleden ver
trouwde het Witte Huis er nog op,
dat het zou kunnen beletten dat 't
Huis zich voor „impeachmen/t"
uitspreekt. Daarvoor is een een
voudige meerderheid noodza
kelijk. Nu zou het Witte Huis er
voor ijveren dat er in de Senaat
niet een meerderheid van twee
derden ontstaat die nodig is om de
president schuldig te verklaren
en af te zetten. De afgelopen we
ken hebben James St. Clair, de
voornaamste raadsman van Nixon
in de Watergate -zaak, en andere
functionarissen van het Witte
Huis herhaaldelijk besprekingen
gevperd met de Republikein
se leiders in het Huis en de Se
naat.
Een vooraanstaande senator die
aan dit overleg heeft deelgenomen
verklaarde nu het gevoel te heb
ban dat het tot een proces tegen
Nixon zal komen, terwijl hij en
kele weken tevoren dit alleen
maar als een mogelijkheid had
beschouwd.
De commissie uit het Huis van
Afgevaardigden heeft 30 april als
streefdatum gesteld voor het af
sluiten van haar onderzoek. Waar
nemers zijn van oordeel dat het
merendeel van de 21 Democraten
in de commissie en misschien on
geveer de helft van de 17 Repu
blikeinen tot de conclusie zullen
komen dat er tenminste waar
schijnlijk grond is voor "im
peachment".
Wellicht kan 15 maart als het
keerpunt worden beschouwd. Op
die dag waarschuwde de Republi
kein Lawrence Hogan uit Mary
land, dat de weigering van het
Witte Huis om nog 42 bandopna
men af te staan en de aanvallen
van Nixon op de commissie nade
lig voor de president zouden
zijn. Hogan die in het verleden
de president had gesteund, zei
dat Nixon dreigde ook de steun
te verliezen van die commissiele
den die kritisch stonden tegenover
een "impeachment".
Het standpunt van het Witte
Huis in de kwestie van de 42
bandjes was dat de commissie al
een grote koeveelheid materiaal
heeft gekregen en dat zij eerst
die stukken moet bestuderen en
vervolgens precies opgeven wat zij
verder nodig denkt te hebben.
De kritiek die Nixon tijdens een
vraaggesprek voor de televisie op
19 maart aan het adres van de
commissie richtte, viel slecht bij
een van de conservatieve Demo
cratische leden van de commis
sie, Walter Flowers uit Alabama.
„Aan de ene kant horen wij op
de televisie praten over volledige
samenwerking en een verlangen
naar een volledig onderzoek,
maar tegelijkertijd worden wij ge
confronteerd met ingewikkelde
manoeuvres om deze toezegging te
1)e perken en de kwestie te ver
troebelen," aldus Flowers.
Onder de leden vam de com
missie voor Justitie zouden er ze
ker enkele zyn, die weliswaar te
gen een in staat van beschuldiging
stellen van de president zijn,
maar die wel zouden willen aan
bevelen de kwestie n het 435 le
den tellende Huis van Afge
vaardigden te behandelen. Ande
re afgevaardigden zeggen bin
nenskamers dat het wellicht het
beste zou zijn, dat "het Huis zich.
voor „impeachment" uitspreekt,
zodat zij tegenover hun kiezers
kunnen zeggen dat zij er voor ge
zorgd hebben dat de president de
kans krijgt op een eerlijk proces
in de Senaat.
Steeds meer wordt dit gezien
als de veiligste aanpak voor afge
vaardigden die in hun kiesdistrict
slechts over een geringe meerder
heid beschikken. Een overwegen
de rol in deze gedachtengang spe
len daarbij de opiniepeilingen die
nog nooit zo ongunstig zijn ge
weest voor de president en diens
geloofwaardigheid.
Maatregelen van Peron De pre
sident van Argentinië. Juan Peron.
heeft gisteren een pakket economi
sche maatregelen voorgesteld, waar
onder algemene loonsverhoging, ver
dubbeling gezinstoeslag voor arbei
ders, verhoging van brandstof-, gas-,
elektriciteitspryzen en van de tarie
ven van het openbaar vervoer. Er
komt een verplichte levensverzeke
ring die door de werkgevers betaald
moet worden.
LISSABON (AFP) De opstand van een deel van het garni
zoen van Caldas de Rainha dat op 16 maart oprukte naar Lissa
bon, maakte deel uit van een veel groter plan dat de opstand
van verscheidene garnizoenen in Portugal omvatte. Dit is uit
goede bron in Lissabon vernomen. Op het laats^s ogenblik
echter merkten de initiatiefnemers van het plan dat zij ontdekt
waren waarop zij besloten de operatie te annuleren. Zij stelden
de verschillendeeenheden hiervan telegrafisch op de hoogte,
maar alleen het garnizoen van Caldas de Rainha ontving het
telegram niet en begon de mars naar Lissabon.
Dit verklaart ook de geruchten die
op 16 maart in Lissabon circuleerden
inzake opstandige bewegingen in Vi-
seu, Lamego en Santa rem. Er heers
te inderdaad grote opwinding onder
de eenheden in Viseu en Lamego, in
het noorden, maar daar de alarm
toestand was afgekondigd verlieten
deze eenheden de kazernes niet. In
Lamego ontplofte een granaat waar
door twee soldaten omkwamen en
vüftien werden gewond. Volgens de
officiële lezing gebeurde dit per on-
gehik tydens een oefening.
Kapiteins
Volgens genoemde bron verliepen
de gebeurtenissen als volgt: Een aan
tal officieren, leden of aanhangers
van de „beweging_ van kapiteins",
kwam in de nacht van 15 op 16 maart
op de militaire academie byeen om
de laatste by zonderheden te bespre
ken van de voor 16 maart georgani
seerde opstand. De regering was ech
ter ter ore gekomen wat er gaande
was. Ministers en hoge militairen be
spraken tot vroeg in de ochtend welke
maatregelen genomen moesten wor
den.
In eerste instantie betrok een sterk
contingent van de republikeinse
garde stellingen by de militaire aca
demie waar de opstandige officieren
bueen waren. Deze merkten toen dat
het komplot was ontdekt en dat de
regering krachtig zou optreden, zy
besloten hun actie op te geven. Alle
betrokken garnizoenen werden inge
licht. Maar het desbetreffende tele
gram bereikte Caldas de Rainha niet.
Luitenant-kolonel Bruno, onder-
gouverneur van de Portugese mili
taire academie, die deelnam aan de
byeenkamst van opstandige officie
ren, nam contact op met de autori
teiten. Hy verklaarde dat er niets
aan de hand was. Om te bewyzen
dat hy de waarheid sprak bood hij
aan zich gevangen te laten nemen
Enkele uren later meldde hy zich by
de militaire politie.
W aarschu wing
Nadat de regering een waarschu
wing had ontvangen dat een com
pagnie uit Caldas de Rainha opmar
cheerde naar Lissabon, werden troe
pen in noordeiyke richting gezonden
om de muiters tegen te houden. Deze
zagen zich genoodzaakt terug te ke
ren naar hun garnizoen waar zy zich
enkele uren later overgaven.
Volgens een officieel communiqué
werden 33 officieren van het vijfde
regiment (dat van Caldas de Rainha)
gearresteerd. Maar volgens een mede
deling van de „beweging der kapi
teins" zou het aantal arrestanten
circa tweehonderd zyn.
De opstandige beweging was in de
kiem gesmoord en de regering was
de situatie meester. Maar waarne
mers vragen zich af wat er zou zyn
gebeurd als de zaak niet was uitge
lekt. De officieren klagen overigens
over de houding van generaal de Spi-
nola, die met zyn boek „Portugal en
de toekomst" over de Portugese ge
bieden in Afrika veel opschudding
had gewekt. Deze heeft totaal niets
gezegd of gedaan waaruit men zou tair die hy sedert zyn ontslag als
kunnen opmaken dat hy hun actie plaatsvervangend stafchef van de
steunt. Steeds handhaafde hy de sürydkrachten enkele dagen tevoren
houding van de gedisciplineerde mili- strikt in acht nam.