Beleidsvoorbereiding vanaf de basis
op studiedag buitengewoon onderwijs
jeidenaars varen met Amerikanen op Rijn
G30EÏ1
heiligheid van
astarbeiders
r
Èin het geding
Laat SOS niet
versukkelen
Halve eeuw bakker indisch restaurant poea Koentjj Baroe
;S luiselijk PS Groenoordhal
'•\Vaal$ n|pde
fOENSPAG 20 MAART 1974
«HNHEIM LEIDEN KOU-
«BK Wel een gewaarwor-
15 als Je over het promenadedek,
de luxueuze Rijncruiser "Holland
jl" van de Holland River Line
cadpt en één van de bemanningsle-
zegt tegen Je: 'k Geloof, dat u
Leiden komt". Zelf is hij ook
idenaar. Het blijkt hut-steward
;;ib
naar,
UB
.,1 <M'"' F'""*
Elfert (37, geboren en geto-
fkst en foto
Combee
Leiden en
tfeicerk a, d. Rijn) te zijn. Er be
twee
(ielstad tot de crew: chef-kok
Hakkaart (50) en barkeeper
kok Hakkaart en barkeeper
gering hebben niet al te veel
Er komen prominenten uit de
gering van Mannheim aan
fd. Die moeten eerst worden voor-
i een natje en daarna van 'n
Wgje in de vorm van een koud buf-
i De Rijncruiser vaart ditmaal na-
niet met passagiers, maar als
chip van het Nationaal Bu-
oor Toerisme met het doel
öerland met z'n zee, strand, dui
nen, bossen en meren en andere toe
ristische attracties te verkopen. Tien
dagen lang, waarbij zeven Rijnsteden
worden aangedaan en iedere dag weer
nieuwe gasten uit de toeristische in
dustrie worden ontvangen.
Frans Hakkaart heeft met Elfert
in de na-oorlogse jaren op de "dam-
schepen" van de Holland-Amerikalijn
gevaren. Ommering komt van de
Holland-Afrikalijn. Ze hebben in die
tijd heel wat van de wereld gezien,
en vele cruises gemaakt met rijke
Amerikanen aan boord. Veel en lang
van huis. Een half Jaar en meer was
beslist geen uitzondering. Toch heb
ben ze nog wel eens heimwee naar de
zee, al zitten ze reeds drie Jaar op
deze Rün-cruiser.
Alle drie zijn ze om dezelfde rede
nen overgestapt op de Rijn-passa
giers-vaart. Ze wilden wat vaker thuis
zijn. Bij vrouw en kinderen.
Nu varen ze drie weken en zijn
daarna één week thuis. In die drie
weken is er, vooral voor de Leide-
naars en de Koudekerker, nogwel
eens gelegenheid tussen twee reizen
door even thuis aan te wippen. Zo
van half april tot half oktober wor
den van Rotterdam uit zevendaagse
cruises gemaakt naar Straatsburg.
Vier dagen de Rijn op en drie dagen
af. Voor tachtig procent Amerika
nen, die een paar weken Europa doen
en daaraan zo'n bootreis koppelen. Ze
kunnen dan, voor ze weer de vlieg
reis naar huis aanvaarden, bijkomen
van 't "gecross" met de toeringcar
door allerlei Europese landen. Na het
seizoen worden andere tochten ge
maakt. Veelal charters. Er is het he
le jaar door wel werk aan de winkel
voor het schip.
Hakkaart: "Ik heb er nog nooit
spijt van gehad, dat ik drie jaar ge
leden ben overgestapt. Toen ik
met verlof was ben ik voor één reis
opgetreden als invaller voor een zie
ke kok. Het beviel me zo goed, dat ik,
toen me werd gevraagd of ik voor
vast wilde aanmonsteren, ja heb ge
zegd. Natuurlijk heb ik me eerst
overtuigd van de condities. Ik
mocht er niet teveel op achteruit
gaan. Die voorwaarden lagen me wel.
Het belangrijkste was voor mij, dat
ik meer thuis kon zijn. De sfeer on
der de bemanning hier aan boord is
prima. Het zijn bijna allemaal jon
gens. die de zeeën bevaren hebben. In
de keuken werken we met vier man.
Dat aantal hebben we wel nodig,
want er moeten per dag voor de
tweehonderd passagiers twee warme
maaltijden worden gemaakt en daar
naast moeten we nog zorgen, dat de
veertig bemanningsleden niet van
honger omkomen. Voor de gasten
hebben we elke reis een zogenaamd
"cirkelmenu". Dat is voor de beman
ning niet mogelijk, want je kunt ze
bijvoorbeeld niet elke maandag erw
tensoep voorschotelen. We koken dus
afzonderlijk voor passagiers en
bemanning. Het beste van het beste
wordt voor de gasten klaargemaakt.
Dat mag ook wel. Zo'n Rijnreis van
een week kost meer dan f 1200,- per
persoon".
Lachend hoort barkeeper Omme
ring het verhaal van de chef-kok
aan. Hij knikt instemmend. Nadruk
kelijk stelt hij"We krijgen allemaal
gefortuneerde gasten aan boord. Zelf
sta ik van 's morgens elf uur met
daar tussendoor een paar uur rust
tot in de nacht achter de bar. Ik ont
moet op die manier nogal wat men
sen. Hoofdzakelijk Amerikanen. Veel
afkomstig uit Texas. Als ze een
drankje nuttigen en ze kennen Je
wat langer beginnen ze vaak een ge
sprek. Je hoort en ziet veel. Ze we
ten, dat wat ze tegen mij zeggen
toch niet verder komt. Ik heb name
lijk zwijgplicht. Dat staat in mijn
contract Heel gezellig met dat in
ternationale publiek om te gaan. Het
zijn over het algemeen fijne men
sen. Ze houden vakantie. Als het hen
aan niets ontbreekt is de stemming
meestal goed. Ik zou niet meer wil
len ruilen met de Holland-Afrika
Lijn. Veel thuis is heel wat waard".
Marl us Elfert heeft als één van de
hutstewards aan boord een speciale
taak. Hij komt namelijk veel dn con
tact met de gasten. "Als stewards
moeten we de passagiers zoveel mo
gelijk behulpzaam zijn. We zorgen
iedere dag weer, d"t de hutten er
piekfijn uitzien, we brengen wanneer
de gasten dat verlangen een xopje
koffie of een drankje in de verblij
ven, we conserveren veel met hen en
we verrichten talloze andere diensten
als daarom wo'rdt gevraagd. Heerrijk
is het om met mensen om te gaan.
De Rijn is een boeiend vaarwater
Zo'n tocht verveelt nooit. Het is de
drukst bevaren rivier. Je komt op
reis meer schepen tegen dan op zee
in jaren. Vaak genoeg heb ik van
Montevideo naar Kaapstad gevaren
zonder één schip in die veertien da
gen te zien Als stewards hebben we
een prettig leven aan boord. We be
ginnen 's morgens om half acht en
werken aan tot haJf twee, twee uu"r
en gaan er dan 's avonds van zes tot
negen uur weer tegenaan. Dan ma
ken we de hutten in orde voor de
nacht. Overdag waren we altijd en 's
nachts liggen we aan de wal Af en
toe gaan er 's morgens groepen pas
sagiers van boord om een excursie
per bus te maken. Die pikken we dan
aan het eind van de middag weer op
in één of andere aanloophaven".
Gisteren meerde de "Holland
Peari'af aan de Oosterkade in Rot
terdam. De promotiereis van het Na
tionaal Bureau voor Toerisme zat
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
ll üNT U AL GEWEEST?
B '«OÉpOEN LEIOeNflBRS i'JN -DE
- mopen -oneen HL OP OE "OPolnl
jon" ac&aati, u oovi «<-?
stereo - centrum
U houdt nog van de originele INDISCHE RIJSTTAFEL met pittige scherpe kruiden.
BREESTRAAT 51 LEIDEN
jenover Stadsgehoorzaal)
ill nouar nog van ae originele iNUibttit KlJbl l ArfcL met f
-
Heen wie immuun voor taalbederf is kan het speciaal gedrukte
briefhoofd zonder schade voor de ziel lezen: "Werkgroep ter bestu
dering van het vraagstuk v a n de verpachting v a n de restauratie
de Groenoordhal". Alleen sterke karakters mogen doorgaan
en kunnen kennisnemen van het vooralsnog geheime rapport
over de verpachting van de restauratie van de Groenoordhal.
een schoolvoorbeeld van oppervlakkig geschrijf zonder enige
adstructie. De werkgroep had het kennelijk zo druk met het ont-
■erpen en laten drukken van het briefhoofd dat ze het aller-
lii; belangrijkste probleem eenvoudig laat rusten, namelijk of het
niet beter zou zijn om de restauratie in eigen beheer te nemen.
Dat vraagstuk, een van de belangrijkste redenen waarom de werk
groep is ingesteld, gaat "tot nader order" de ijskast in. Dat bete
kent in feite een koel verblijf vair» vijf jaar. want na overleg met
"de familie Milikan" (een Siciliaans aandoende terminologie) komt
er een advies aan het Leidse college van B. en W. op tafel om
de pater familias van deze culinaire dynastie een contract van één
jaar te geven, met een optie voor de volgende vier.
jn er dan geen andere gegadigden? Nee, want zo zegt de werkgroep
ian het briefhoofd "onder de huidige omstandigheden zal haar
bedoeld zal zijn h a a r s) inziens geen andere geschikte contrac
tant worden gevonden". Wat aan deze strekkende eonclusie ten
grondslag ligt, wordt nergens duidelijk gemaakt. Heeft men inder
daad andere liefhebbers gepolst? Is er geen enkel bedrijf in de sfeer
van het restaurantbeheer dat brood ziet in de exploitatie?
let geschrift neemt werkelijk ernstige vormen aan wanneer bij de
overgangsfase waarin de Groenoordhal zich als veemarkt in grote
opkomst bevindt, plotsklaps gesproken wordt over "de directie
wisseling": een op zijn minst onzorgvuldige verwijzing naar het
conflict rond de nu geschorste Groenoordhal-directeur Daey
Ouwens. Een commissie buigt zich nog over het probleem; de werk- j
groep met het briefhoofd zorgt al voor de begrafenis, terwijl het zeifde "baas" in dienst. De heer H.
LEIDEN Vijftig Jaar bij
overlijden nog niet heeft plaatsgehad. Het is dubbel angstig nu Hensen herdacht gistermiddag het
van de werkgroep met het briefhoofd drie raadsleden deel uitma- fPjf dat hii een halve
ïcn die ctralrc WAllinht in rla novc.nn„l„ oflel1 nlJ ee" "alVe
de personele sfeer beslissingen moeten
ken die straks wellicht
nemen.
el stilistisch moeizaam vorderende rapport eindigt met een in huise
lijke P.S.-vorm gestelde goede raad aan het college om de brief ook
maar in handen te stellen van de begeleidingscommissie directoraat
Groenoordhal. Het koddige is dat 50 procent van de leden van die
commissie weer lid is van de werkgroep met het briefhoofd. Wie
durft na zoveel elkaar wederzijds creatief bevruchten in Leiden
nog te spreken over verstopte informatiekanalen?
de Leidse Brood
kerijen in dienst trad.
Dat betekende een drukke en ge- ''hef va
zellige receptie in de bedrijfskantine functie
met veel mooie cadeaus. Zo kreeg
Hensen een gouden polshorloge van
het bedrijf. Van de Maatschappij
voor Nijverheid en Handel was er
allereerste begin heeft hij zelfs nog
met een handwagen gewerkt.
Ondanks het harde werk op de fa-
geleden briek vonde de jubilaris nog tijd voor
Banketbak- de nodige studie. Daardoor werd hij heid werd wat minder)
chef van de broodbakkerijen) tevens 126000. Dat het brood tegenwoordig
de magazijnen. Zijn laatste
/as bepaald niet rustiger.
Vlak voor de oorlog waren het nog
5400 broden die er per week werden
opgegeten in Leiden; toen hij weg
ging vorig jaar mei, (zijn gezond-
interessant. namelijk onder voor het brood dat
chef van het verkoperscorps.
Hensen, die
echt wel eens
nog
met de hand werd gemaakt. Het
sommige mensen bliift alleen langer mals."
beetje streng op Directeur Van Helden vond het
het vererend getuigschrift met de moest treden, werd door de medewer- doodjammer afscheid te moeten ne
men van de man, die ervoor zorgde
dat "alles tot in de puntjes was ver
met heel veel spijt af-
gouden reverspeld. De staf bood
schilderij aan.
"Als Je Hensen openmaakt,
alleen
LBF
kers van de LBF op handen gedra
gen. In alle functies die hij verricht-
het te, leerde hij het bakkersbedrijf tot
binnen", zegt in de puntjes kennen. Vandaar ook scheid van hem nemen."
directeur Van Helden
Plastisch.
De heer Hensen is begonnen
bakkerij en bediende daarnaast ook jaren
een brood wijk in Oegstgeest. In het vertelt hij.
Op de foto van Jan Holvast biedt
nimmer over heeft gepie
kerd er mee op te houden of ergens directeur van Helden (rechts)
de anders te gaan werken. "Die vijftig vererend getuigschrift van de Maat-
voordat ik het wist", schappij Voor Nijverheid en Handel
Oproep aan Leidse publiek
De Stichting Telefonische Hulpdienst Leiden (SOS 25202) staat
er financieel dusdanig zwak voor zoals in de krant van gisteren
te lezen was dat zij haar werk vermoedelijk drastisch zal moeten
inkrimpen en wellicht moet staken. Zelfs als alle subsidies binnen
komen. waar enige onzekerheid over bestaat, blijft er nog een tekort
van 7000 gulden. Op zichzelf geen bedrag om van achterover te
vallen, maar als je niet weet hoe je er aan moet komen, ga je er
toch slecht van slapen. En dat is precies wat het bestuur van de
THD op dit moment doet.
De Stichting TUD is enkele jaren geleden in het leven geroepen
en heeft zich in de korte tijd van haar bestaan sterk uitgebreid.
Gestart met 20 medewerkers telt zij er nu 80. De THD stelt zich
ten doel in de meeste letterlijke zin het oor te lenen aan de kwets
baren, de eenzamen, de hulplozen, de in de knel geraakten en de
ontspoorden in onze maatschappij De medewerkers luisteren naar
de problemenen dat op zichzelf kan al een opluchting betekenen
voor mensen die er niet meer uit kunnen komen, want geluisterd
wordt er in deze lawaaiige maatschappij steeds minder. In samen
werking met de beller (die zijn naam niet hoeft te noemen) wordt
geprobeerd een uitweg te vinden, maar vaak is de problematiek
dusdanig dat dat niet kan. De medewerkers van de THD zjjn ook
maar mensen. Maar dan kan zo'n gesprek, zoals gezegd, toch van
groot nut zijn geweest. Als de huidige trend zich voortzet zal dit
jaar een kleine 5000 keer een beroep op de THD worden gedaan.
De Telefonisch Hulpdienst heeft nimmer een "instantie" willen
zijn. het werk werd spontaan gedaan door vrijwilligers, de organi
satie geleid door al evenzeer bezielde amateurs. Gezien die mentali
teit en instelling is de THD altijd heel voorzichtig geweest met het
aantrekken van beroepskrachten, ook al worden die door rijk en
gemeente grotendeels gesubsidieerd. De Stichting heeft slechts een
part-time psychologe 'die het team van vrijwilligers begeleidt) en
een part-time administratieve kracht in dienst.
Vanwaar dan toch dat tekort van 7000 gulden? Dat is vlot ver
klaard: de huur van de kamers waarin de THD werkt, de kosten
van gas, licht en verwarming, een broodje voor de dienstdoende
vrijwilliger en een kop koffie, de kosten van drukwerk en nog zo wat
elementaire dingen.
Het werk van de THD is belangrijk. En daarom moet het blijven.
Dat zou eigenlijk niet van wat banale florijnen mogen afhangen.
In de afgelopen jaren heeft de Stichting vele honderden mensen
geholpen of geprobeerd te helpen. Voor deze ene keer draait zij
de rollen om. In plaats van opgebeld te worden, telefoneert zij zelf.
Naar het publiek in Leiden én omgeving. Met het verzoek om steun.
Het zou jammer zijn als dit keer aan de andere kant van de lijn de
haak niet werd opgenomen.
Allen die het werk van de THD niet de versukkeling in willen
laten gaan, kunnen een bijdrage storten op de Algemene Bank Ne
derland (giro 9013) voor rekening nr. 56 66 33 019 ten name van de
Telefonische Hulpdienst Leiden.
na —"Is het college of de bur-
Otester bereid de politie opdracht
Beven maximale veiligheid te
hrborgen en in voorkomende ge-
cürect proces-verbaal op te
in geval van bedreiging of
'eldpleging tegen gastarbeiders of
die zioh inzetten voor de be-
"Beo van deze gastarbeiders?"
een van de vragen, die het
J "d Amptmeijer (PSP) aan B.
heeft gesteld, naar aanleiding
de moeilijkheden tussen gastar-
en huisbazen, die recent en
in het verleden aan het licht ge-
zijn. Zo heeft jongstleden
■•odag de "heer" (de aanhalings-
zijn van Amptmeijer) rftip-
eigenaar van het pand Steen-
"•w 17, een lid van de werkgroep
■tenlaadse Arbeiders mishandeld.
"■Wdels is overigens vast komen te
**0. dat Stipdonk, vooralsnog niet
de eisen van de buitenlnndse
'hnemers (zie LD van zaterdag Jl.)
tttooet wil komen. De huurad'ies-
■^nissie zal nu worden ingiescha-
zijn de partijen overeenge-
taen. De PSP-er schroomt er ver-
Win zijn vragen tiiet voor om een
taalgebruik te hanteren: "On-
Me uitbuiters van onze gastarbei-
komt een aantal namen regel-
krug, ook in de gemeenteraads-
tettssics. Ik noem hier de naam
Is het college niet met mij
Jte mening dat Juist deze schurken
^rste en het hardste moeten wor
aangepakt?"
'"Ptoneijer wijst erop dat de ge-
de verordening op de vreem-
"Nenpensions niet streng han-
&t, omdat er geen alternatieven
zouden zijn en vraagt zich af of door
ceze clemente houding het ontstaan
van goede gastarbeiderspensions ver
hinderd wordt, "omdat op de slechte
al genoeg te verdienen valt?" Hij wil
voorts weten welke mogelijkheden
het college heeft om via Bouw en
Woningtoezicht en de brandweer ver
beteringen af te dwingen en hoe het
met het onderzoek staat tegen
"een ambtenaar van de vreemdelin
genpolitie", dat enige tijd geleden
begonnen is.'
LEIDEN Samen tot meer klaar
heid komen over de begeleiding van
het buitengewoon onderwijs. Met de
ze doelstelling in het achterhoofd
discussieerden gisteren tijdens een
studiedag in de Stadsgehoorzaal tien
tallen "werkers uit het veld" (onder
wijzers, artsen, maatschappelijk wer
kers, orthopedagogen, psychologen
etc.) over een drietal probleemstel
lingen rond de begeleiding van het
buitengewoon onderwijs.
Instituut, de Schooladviesdienst, de tweedeling gemaakt in kinderen die
al op
jeugdige leeftijd i
Gemeenschappelijke Schoolraad
In zeventien discussiegroepen, die het Overlegorgaan Schoolbes))turen delijke lichamelijke of
overigens homogeen waren samenge
steld, kwamen verschillende aanbe
velingen en conclusies naar boven,
een deel later op de middag werd gesteld.
resulteerden in de organisatie van de handicap hebben en kinderen met
studiedag, waar zowel de begelei- leer- en/of opvoedingsmoeilijkheden
ding als de toelating ter discussie die zich minder duidelijk manifeste-
summier ter tafel werd ge
bracht in een plenaire zitting. En
daar concludeerde onderwijsinspec-
Bü de eerste categorie van kin
deren hebben de ouders al geruime
tijd voordat het kind naar school
gaat contact met het schoolho >tJ die
ADVERTENTIE
teur J. J. Riesen: "We kunnen wel openingstoespraak dat in het kader een onderzoek laat instellen door
Uw eigen modehuis heeft romantiek in
huis maar nèt een tikkeltje anders
En 't zijn die kleine dingetjes die 't doen! 'n Gespje of 'n
knoop, 'n stikseltje zus of 'n kraagje zó. Ogenschijnlijk
onbelangrijk. Maar ze bepalen wel 't hoogmo-
dische niveau, dat uw hart sneller doet
kloppen!
Met de hand op 't hart: ons mode-
nieuws is uw moeite waard!
stellen dat de bestuurderen bijzonder
onverstandig zouden zijn wanneer ze,
wat hier vandaag is besproken, niet
een geïntegreerde beleidsvoorbe
reiding het uiteindelijke preadvies
B. en W. over de begeleiding
zouden betrekken in hun beleidsvoor- het buitengewoon onderwijs vanaf de
bereiding". basis moest worden opgebouwd. Maar,
zo waarschuwde hij, de verwezenlij
king van wat er volgens de "veldwer-
Motie kers" in het buitengewoon onderwijs
zou moeten worden verbeterd, zou
"step bij step" moeten gaan.
De studiedag was georganiseerd op
verzoek van het Contactorgaan van
hoofden van scholen, dat medio vo
rig jaar geconfronteerd werd met
een ontwerp-preadvies van B. en W.
over de probleemstelling en de be
leidslijn rond het buitengewoon on
derwijs. Twee Jaar daarvoor was er
in de gemeenteraad een motie inge
diend die tot doel had meer inzicht te
scheppen in het buitengewoon onder
wijs, waarbij ook moest worden in
gegaan op de mogelijke plaats van
de Schooladviesdienst en de budget
taire consequenties.
zijn school verbonden toela
tingscommissie. Bij de tweede groep
kinderen wordt de signalering van
de leerproblemen overgelaten aan de
leerkracht op de basis- of kleuter
school en aan de Schooladviesdienst,
die in samenspraak met de ouders 't
juiste schooltype voor het kind bepa
len. Voordat dit gebeurt wordt, er
evenwel eerst geprobeerd het kind
via een aangepast schoolprogramma
voor het gewoon lager onderwijs te
behouden.
De begeleiding binnen en vanuit 't
buitengewoon onderwijs is een twee
de aspect waarmee de verschillende
scholen voor buitengewoon onderwijs 'disciplines' (onderwijzers,
Belangrijke functie
Het buitengewoon onderwijs vervult
In Leiden e.o. een belangrijke functie.
Met inbegrip van Katwijk (1) en
(1) telt Leiden zestien
Het ontwerp-preadvies
het
waaronder L.O.M.-scholen (voo; kin
deren met leer- en opvoedingsmoei
lijkheden), Z .OM.K.-scholen (voor Daarbij
zeer moeilijk opvoedbare kinderen)
scholen voor debiele Kinderen, eer
school voor imbeciele kinderen er
een school voor slechthorende, er
spraakgebrekkige kinderen.
Conclusies
De probleemstelling van de studie
dag viel uiteen in toelating, leerling
begeleiding en begeleiding van de
scholen. En daarbij kwamen o.a. de
ze conclusies uit de bus: op de peda
gogische academies zal meer aan
dacht moeten worden besteed aan
de ortho-didactische en orthopedago
gische vakken: het toelatingsonder
zoek zal gekoppeld moeten worden
aan een behandelingsplan: in ver
band. met een gecoördineerd toela-
ttingsbeleid is een centrale registra
tie van de leerling wenselijk; er zal
een duidelijke relatie moeten komen
tussen het buitengewoon en het ge
woon lager- en kleuteronderwijs en:
als de toelating wordt gecoödineerd
dan moet dit ook gebeuren met de
begeleiding, waarbij een taak is
weggelegd voor de Schooladvies
dienst.
Behalve deze en nog veel meer an
dere conclusies leverde de studiedag
ook de aanbeveling op om studieda
gen als die van gisteren, hetzij op
dezelfde manier hetzij in kleiner ver
band, te herhalen. Volgens Riesen,
ligt het in elk geval in de bedoeling
een follow-up te organiseren en de
"veldwerkers" blijvend van de ont-
lang dat het kind wordt begeleid, wikkelingen in de beleidsvoorberei-
psychologen etc.) te maken hebben.
voordat het naar school gaat. als
op school "zit" en nadat het de
school heeft verlaten.
ding op de hoogte te houden. Tenslot
te mpet het allemaal vanaf de basis
worden opgebouwd.
