In vastenbrief staan hoop,
macht en onmacht centraal
Preek van Nederlandse bisschopen
ZWAAR
KERKDIENSTEN
ZATERDAG 9 MAAR1
Het vasten is in de geschiedenis van de godsdiensten een algemeen verschijnsel. Wie in de
historie van de religie duikt zal daar, vanaf de oudste tijden dat enige kennis tot ons gekomen
is, het vasten tegenkomen. En wie zich bezig houdt met de hedendaagse religieuze gebruiken
van de volken die de aarde bewonen, zal nog altijd te maken krijgen met het verschijnsel van
het vasten. Naar de motieven moet men dikwijls maar tasten. Meestal bestaat dit vasten in het
zich ontzeggen van voedsel of van bepaald voedsel voor een zekere tijd. Er wordt een zekere
zelfbeheersing gevraagd.
We moeten dus niet denken dat dit
vasten speciaal verbonden is met het
christendom en dan nog wel met een
bepaald gedeelte daarvan, de kerk
van Rome, waar men vastenwetten
heeft gekend. Die zijn er nog
wel, maar men trekt er zich niet te
veel meer van aan. Bij dat vasten
ginig het oorspronkelijk niet zozeer
om het zich ontzeggen van bepaalde
spijzen en dranken, maar veel meer
om een stuk ascese, een versobering
die men zich zelf oplegde, om een
stuk ernst en ingetogenheid en een
nadenken over hetgeen Christus Je
zus zich aJlemaaJl niet ontzegd heeft
terwille van anderen. In het protes
tantisme heeft men nooit een vas-
tenwet gekend. Daar was men wars
van alles wat opgelegd werd. Maar
ddt wil niet zeggen dat men geen
ascese, geen vrijwillige versobering,
kende. Wie leest to geschriften van
de z.gm. nadere reformatie uit de
17de eeuw, zal telkens weer tegen
komen dat men daar toch ook ge
weten heeft van die ascese en daarop
ook nadruk ging leggen.
Het is reeds een oude gewoonte dat
de bisschoppen in ons land jaarlijks
een vastenbrief uitgaven, die vroeger
in hun parochiekerken werd voorge
lezen. De laatste tijd, sinds deze bis
schoppen meer als een eenheid zijn
gaan optreden, hebben zij gezamen-
Beroepingswerk
Ned. Herv. Kerk
Aangenomen naar Nunspeet: R.
Holwerda te Renkum.
Geref. Kerken
Beroepen tie G-enemuiden: A. J.
Verhoog, kandidaat te Schoonhoven,
te Haaarswoude Z. C. Versluys te
Leeuwarden, te Leeuwarden-Huizum:
Sj. Tiemersma te Zwammerdam.
Aangenomen de benoeming tot
geestelijk verzorger van het psychia
trisch ziekenhuis Veldwijk te Ermelo:
W. J. Dijk te St. Pancras; de benoe
ming tot godsdienstleraar aan het
Nassau-Veluwe-college te Harder
wijk: H. van Veen te Witmarsum.
Chr. Geref. Kerken
Beroepen te MiddelharaisA.
Baars, kandidaat te Bennekom, te
Klundert en Rijnöburg A. Baars,
kandidaat te Bennekom.
Geref. Gemeenten
Beroepen te Zwolle: Ch. van der
Poel te Yerseke; te Beekbergen: J.
Karens te Opheusden; te 's-Graven-
zande: J. van Ha aren te Amersfoort.
Bedankt voor Rotterdam: A. Breg-
man te Rijssen.
Aangenomen naar Rotterdam: T.
J. Prins te Emchede.
lijk een vastenbrief gepubliceerd. De
brief is te lang om te worden voor
gelezen. J'e kunt haar kopen. Een
korter, puntig stuk zou wenselijk zijn.
De laatste vastenbrieven zijn meer
geschikt voor bespreking in kringen.
Misschien is dat ook de bedoeling.
Dit jaar gaat het bisschoppelijk her
derlijk schrijven over macht, on
macht, hoop. De bisschoppen begin
nen met in te haken op een alge
meen gevoel van belemmering dat
onder de mensen leeft. Ze voelen
zich bekneld. En dat in een wel
vaartsstaat! „Je voelt je in je ont
plooiing belemmerd! Is het een be
sef dat er ergens een grens is aan de
welvaart en ds het een gevoel dat
alleen ruim en meer brood op de
plank niet gelukkig maakt? Naast
bedrijven die worden gesloten waar
door mensen zonder werk komen te
zi'tten, kijken de bisschoppen ook
naar het gezin en allerlei verhou
dingen to onze samenleving waar het
nog al eens stropt.
Het gaat de bisschoppen vooral om
dat geheel van de samenleving die
steeds meer verbrokkelt en waar de
samenhang verloren gaat. Er is veel
vervreemding, welke een bron is van
veel verdriet, (tussen ouders en kin
deren, vrienden, echtgenoten, ar
beidsverhoudingen enz.) De een leeft
in angst voor de ander. „Onze sa
menleving lijkt op een groot aantal
egels, die in de kou samenhuizen,
maar elkaar met hun stekels op een
afstand houden". Dit schept overal
een gevoel van onrfnacht. „Juist z\J
die er aan werken onder de onmacht
uit te komen, ontdekken hoe groot
en onderling verweven de vraag
stukken zijn". De bisschoppen spre
ken over de techniek, dde zulk een
grote en brede vlucht heeft genomen
en waarmee ieder te maken heeft,
over chemie, over fabrieken waar
bij-na geen mens meer aan te pas
komt. Zij hebben het ook over de
moderne communicatiemiddelen, te
lefoon, film, grammofoon, radio, tele
visie, die de samenleving steeds meer
beheersen en waarbij de mens alleen
maar kijkt en luistert, kan genieten.
En toch blijft er dat gevoel van on
behagen, ook by alle onvermoede
perspectieven die deze ontwikkeling
heeft geboden. Die techniek is een
macht geworden die ons in haar
ban heeft en houdt. En „het inge
wikkelde geheel van krachten en re
laties dat over onze aarde geweven
wordt, maakt het moeilijker dan ooit
de plaats van de macht aan te wij
zen". De macht die ons gevangen
houdt, is .naamloos" geworden.
Die moderne technische ontwikke
ling, en wat daarmee samenhangt,
brengt iets to ons leven wat we met
vreugde begroeten, maar „wij dreigei
herschapen te worden naar beeld en
gelijkenis van een allesomvattend
technocratisch systeem". De mens is
genoodzaakt te lopen "in het gareel
van de door hem zelf geschapen
macht". Er zijn mensen die hier uit
de boot vallen, de zwakken, de ge
handicapten, de ouden van dagen, de
zieken, de werklozen enz. Er is eigen
lijk voor hen geen plaats meer en
weet men in samenleving nog met
hen te leven? Tehuizen worden er
voor hen gebouwd, instituten opge
richt, sociale voorzieningen worden
getroffen, een speciale medische
techniek is er ontwikkeld. En toch
vallen er steeds meer uit de boot
omdat de samenleving die er nu is
opgebouwd steeds meer alles afmeet
naar de prestatie d'ie kan worden
geleverd.
Ook overzien de bisschoppen het
geheel van onze aarde met haar be
wapeningsindustrie, milieuverontrei
niging. het probleem van de rijke en
arme landen, waarbij zij, bijna fata
listisch de verzuchting slaken: kan
er nog één mens daaraan iets ver
anderen? Zitten we niet in een
noodlot gevangen, het blinde nood
lot waaronder we nu eenmaal moe
ten leven? Is er in de wereld nog
plaats voor het geloof in God?
We moeten, zeggen dait in dit eerste
gedeelte van hun vastenbrief wed zo
ongeveer geschetst is wait de gedach
te van menigeen is, zeker wanneer
hij behoort tot de groepen die uit
de boot vallen of dat dreigen te doen.
Maar we weten dat er ook anders
gedacht wordt, ook door hen die niiet
oninadenkerud aan dit alles voorbij
gaan. Voor deze laatsten is het to
ieder geval goed dat dit alles in
duidelijke en verstaanbare taal is
gezegd.
Dit is dan wel zo ongeveer wat de
bisschoppen in het eerste deel van
hun vastenbrief te zeggen heb
ben, en dit deel heeft bij degenen die
er kennis van hebben genomen, de
meeste aandacht gehad. Dit is ten
minste onze indruk uit hetgeen we er
over hebben gelezen. We geloven niet
dat deze hun tekening van de maat
schappij waarin wij leven een ver
tekening is. Vooral sinds de olie
crisis wat meer doordrukt, hoor Je
nog al eens bezorgde, zo niet fatalis
tische klanken. Ik hoorde eens een
vrouw een bepaalde predikant hoge
lijk prijzen. Toen we nieuwsgierig
vroegen waarom zij die de allerbeste
vond, antwoordde zij: hij kleedt je
helemaal uit, maar hij kleedt je toch
ook weer aan. 'k Geloof dat het ze
ook moet. Die vastenbrief is ook een
soort preek. Er wordt uitgekleed,
maar er wordt ook aangekleed. De
bisschoppen doen dat niet met een
Dr. J. J. Buskes herdenkt vandaag het feit, dat hij vijftig jaar
geleden het predikambt te Oosterend op Texel aanvaardde.
Het IKOR zendt morgenochtend om tien uur op Hilversum I
een kerkdienst uit vanuit de Westerkerk in Amsterdam, waar
in dr. Buskes voorgaat.
beroep op Gods almacht en Zijn
eeuwige raadbesluiten, maar door te
wijzen op Christus Jezus, in wie de
Almachtige zich heeft laten kennen,
machteloos als ieder mens. Leeft dit
geloof nog in een tijd die aan de
vroegere agrarische samenleving ge
heel is ontgroeid en nu beheerst
wordt door de techniek, zonder welke
de landbouw en veeteelt niet te den
ken is? Doch, leven we nog niet
evengoed temidden van mysteries?
En wie in aanraking is gekomen met
Het grote mysterie, Christus Jezus,
zal niet moedeloos zijn hoofd laten
hangen of als een fatalist verder
gaan, maar hy weet dait er een ori
ëntatiepunt is waarnaar hij altijd
weer in deze wereld zal moeten rich
ten. "Jezus houding tegenover de
bestaande machten is vrij en bevrij
dend. Hij tracht de mens te zien en
naar voren te halen, ongeacht hoe
anderen over hem denken". „Hij
zoekt het meest eigene". Hij ver
werpt de macht over alle koninkrij
ken. Aardse macht is voor Hem be
smet terrein.
Werken in hoop
Het gevaarlijke van macht is dat
zij gaat regeren met ijzeren vuist en
WOORD V\\ BEZINIVINI
Vandaag een landelijk begin. Ik
hoor de spreeuwen, die alweer
duidelijk in dc ban van voorjaar
en sex zijn gevangen, allerlei
iwonderlijk gezang verspreiden.
Verbaasd hoor je ineens op je
balcon een eend kwaken of een
lijster, bij stralend weer, een re
genlied aanheffen. Gister was het
duidelijk een vink en vanmorgen,
te gek om los te lopen, want
het leek wel heel Avifauna in één
boom. En dat allemaal door die
spreeuwen. Wat een gekke ondui
delijke beesten toch. Je weet nooit
wat Je aan ze hebt. Net u en ik
"heden ten dage". Want ziet u,
vroeger was niks niks en ger. ger.
en r.k. r.k. etc. als u mij volgt,
lekker duidelijk, geen spreeu
wentroep. Kom daar nu eens om.
Nu hoop ik dat het u gaat dagen,
waarover ik in dit stukje wat wilde
peinzen. Waarom is het vandaag
allemaal zo onduidelijk (zo
spreeuwig), wat eerst toch, voor
heel veel, héél duidelijk was (voor
eeuwig)
Omdat de stelsels, omdat de theo-
riën, de denkbeelden, ons zo blij
ken vast te hebben. Ik blijf -
voor de veiligheid - maar dicht
bij huis en denk aan de meer or-
thodoxe opvattingen. Daar was
het zonder meer vaststaand, dat
Je bepaalde opvattingen nooit zou
ontkennen. Dat kón eenvoudig
niet. Daartegenover zou iemand
die (vergeef me het woord) "niks"
was, nooit en te nimmer "kerkse"
geluiden maken. Je was, wat Je
ondertekende! Je kón niet anders
zijn, dan het etiket, dat bij Je
groep hoorde. Die hele zaak is nu
aan het veranderen. We worden
"spreeuweriger", we maken ande
re geluiden, dan bij het etiket
hoort. En dat geeft vaak veel ge
kreun. Behalve dat het mij veel
spannender en levender voor
komt. Waarom wil iedereen toch
zo graag de ander een vast etiket
opplakken? Waarom Jammert
men zo dramatisch over "ondui
delijkheid" in politiek, ln kennis
making-met-buren of waar dan
ook? Wat steekt er voor lol in om
iedereen direct in een vast kast
je te kunnen stallen? Of, echt een
laag dieper liggende vragen: gaat
het
de
of
het
teem? Mag ik alsjeblieft mórgen
warm lopen voor iets, waar ik gis
ter niet aan dacht (of tegen was),
nadat mijn omgeving me erop
wees. En omgekeerd! Waarom zou
je nu speciaal bij een kerk i
ten horen om misschien eerij
hoefte te hebben aan
soonlijk gesprek met een paj
(Om vergissingen te voorkoi
ik hengel niet
Waarom zou het mijn w
waardiging moeten opwi
vanneer ik om "mijn" gebed
goed op de vingers wordt j
door iemand van "buiten"?
Hoe vaak hebt u een echte
moeting met een ander
omdat u alleen een etiket vaj
ander las en toen "haar niet]
moest"? Steeds weer blijkt,
we verstrikt zitten ln de syst
dwang. Doodsbenauwd,
veel mensen te zijn voor dit
"Onduidelijkheid". Je hoort
het gekerm als: "je weet niet
je aan toe bent", of, "waar,
ven we zo"? Het rare is. dat
nu her en der die etiketten
bleken gaan en allerlei schi
gen Inzakken, zoveel mense
rug graaien naar die "oude
heden". Het geeft een heleb»
denken! Ik zou villen zeggen
tevoorschijn zoals ej bent.
blieft niet zoals je volgens
andere indeling moet of b<
te zijn. 't Is wel veel moei
dan Je denkt en daarom
waardevoller! Enorm pleziei
dan de ontdekking, dat we
wel heel erg veel op elkaar U
Iedereen heeft zijn stle
angstjes, zijn verstoptheden,
"als ze het maar nóóit mei
zijn gekkigheden, onhebbelij
fen en hebbelijkheden. Wat
we toch veel kwaad, met dat
stoppen achter opvattingen,
maal gekozen kleur of rich
Durf eens een beetje
buiten te tonen. En m
ontdekking: dan ziji
veel meer spreeuwen, dan
waar willen hebben en dan
er ook een beetje van c
in je leven, van dat "springer
"iiot, -zo benauwde" var
jongens zing maar, wat je va
snavel komt", dat die vrolijke
le spreeuwen toch óók hebben
hele gepeins komt, omdat
zend over "de vogels, die zo
zorgd zijn omdat er over hui
waakt wordt", (door Jezus
steld,) wat moeite had en dat
zo erg passen kon in ons "zr
leven (en als ik "zwaar" zeg.
ik drommels goed wat ik'
Nou en toen ineens paste hel
lemaal zó, zoals u het
voorgezongen, met spreeuwe
dl.
dat er van macht zoveel misbruik
kan worden gemaakt en ook inder
daad telkens weer wordit gemaakt,
welke macht dait dan ook moge we
zen. "Dat mag onder u niet zo zijn".
In dese wereld, die door de techniek
beheerst wordt, zullen we moeten
leven, zoals de oude christengemeen
ten moesten leven onder de macht
van de Romeinse keizere. In deze
wereld worden we in het Evangelie
geroepen tot dienen en wie deze
dienst gehoord en gezien heeft, zal
zeker niet zonder hoop behoeven ver
der te gaan. We worden geroepen tot
"werken to hoop".
Dit is zo ongeveer de strekking van
de vastenbrief, die eindigt met een
parafrase op het "Onze Vader",
waarbij praiktösóh wordt ingegaan op
de houding die de bisschoppen ho
pen dat wjj zullen innemen ten op
zichte van allerlei nood waarmee wij
0 komen en wat
de verantwoordelijkheid niet
af mogen schuiven. Het E
geeft geen model van een
maatschappij, maar het
wèl dat wij niet behoeven
gaan, zuchtend onder een
noodlot, zander dait we wet
we moeten doen.
Aan het eerste deel van c.
brief is, zoals reeds gezegd, d«
aandacht besteed. Begrijpelijk
preek wordt gewoonlijk meer
over de zonde dan over de
Toch menen we dat het de b
is dat de nadruk hier moe
op hetgeen er later voflgt. He
gaan in geloof en hoop en 1
deze, door de techniek behee
reld, zal ook nu het kleed
zijn waarin wij mogen verd<
S. J. M. HULSI
Jeugdkapel Vredeskerk 10 u. dhr. A.
L. Krassenburg Jr,
Geref. Kerk Zulderkerk Lammen -
15): 10 u. ds. A. G.
Btoel, Bergen op Zoom. 5 u. ds.
Petrakerk (Surlnamestr.)10 u. de
heer Van Loo, 5 u. ds. S. Oegema,
ADVERTENTIE
den Rijn Herv. Gem. Vrljz. Prot. 10
Hemmes, 11.45 u. Oecumenische
dentendlenst.
Marekerk 10.30 u. ds. R. Steenstra,
5 u. ds. M. J. G. v. d. Velden, Doorn.
Maranathakerk 10 u. ds. E. M. Pan-
nekoek.
Koningskerk 10 u. d. G. C. Post.
Bethlehemkerk 10 u. ds. H. de Nie,
Amsterdam.
Bevrijdingskerk 9 u, ds A, K. v. d.
Pasteur R.
Dlaconessenhuls 10.30 u. ds. G. Sie-
10.30 u. de heer Brouwer, Katwijk, 5 i
ds. G. de Zeeuw, Voorschoten.
Huize „Groenhoven" 10 u.
de Bruijn.
H. J v Heerden te Schevenlngen
Kruiskerk Gouwsluis I"
kestr. 1 Ou ds J. H. Bogers, 6.30
d. Laarse. Pinkstergem. 9.30
"la de heer
woerd. Ver. v. Gelovigen, 9
Jeugölkapel. Zaal Öpstandingskerk Pr. 10.
Marljkestr. 10 u. Jeugdkapel de heer Hazerswoude
Rem. kerk de Leiderdorp Herv. Geref. Kerk
Dorpskerk 10 u. ds. J. P. Horinef (H
D.) Hoofdstraatkerk 10 u. ds. J. A. v.
Netten. 6.30 u. ds. J. P. Honnef. Schep-
samenkomst in lokaal Nieuwstr. 27. pingskerk 9 u. en half 11 ds. J. Geur-
sen, 5 u. mevr. P. Bikker. Baptisten-
gem. (v. d. Valk Boumanweg 236) 5 u.
ds. Van Mameren. R K. Kerk 9, 10.30,
Leimulden Herv. Gem. 9.30 u.
de heer J. Goedhart te Nieuwkoop,
ds. M. H. Geertsema, 6.30 u. ds. J. Geref. Kerk 9.30 u ds E. Hooger-
Mostert te Zwammerdam. Geref. Kerk
Gezinsmis
Gods: (zat. 7 uj 8 u. Gelezen
Ned. Hoogmis, 11.30
t zang, 6 u. Avondmis.
ploeg H A. en Dankz Ridderveld. „De
Bron" Troubadourweg Benedenkerk 9
u. ds. Hoogendljk, 5 u. Interkerkelijke
Baptlstengem. (Oude Rijn) 10 u. ds.
v. Mameren.
Evang. Luth. Gem. 10.15 u. ds. J.
Happee.
Rem. Doopsgezinde gem. (Lokhorst-
kerk) 10.15 u. ds. Meijerlng (doops-
dienst).
Chr. Science (Steenschuur 6) 10.30
Evang. Chr. Gem. (Middelstegracht)
10 u. evengellst A. v. d. Sande, 5 u.
dhr. Dikke (H. A. vrij voor alle ge
lovigen)
Nw. Apot. Kerk (H. Rijndijk 24)
10 en 4 u. (do. 8 u.)
Geref. Gem. In Ned. (Koningskerk)
11.30 en 5.30 u. leesd.
Zendingswerk Middernachtsgroep
Zoeterwoudsesingel 21, 6
Zwijgerlaan 10 u ds. Fr. de
St. Michaelkerk Rijndijk (zat. 7 u.)
9 u. Ridderhof Koudekerk a. d. Rijn
10.30 u. R. K. Kerk der Engelbewaar
ders Dorp (zaït. 7 u) 8. 10 en 11.30 u.
Hoogmade Herv. Gem. 10 u. ds.
R. K. Kerk (zat. 7
Geref. Kerk 10
ds. J. Th.
(vrljgem.) 8.30
lands Lyceum) te 7.30
Herv. Ger
Waddinxvei
kerk 9.30 u. kand.
6.30 u. kand. C. Trouwborst j
der. De Hoeksteen 9.30 u. di
boom. 6.30 u. kand. W. I
Utrecht. Bethelkerk: 9.30 u
Trouwborst, 5 u. ds. W Verl
mauelkerk: 9.50 u. ds. N. J.
ds. M. C. Koole te Den Haa|
Velden, 7 u. Jeugd-
Koekkoek. Ontmoetingskerk9.
Hanemaaijer 10.30 u. ds. N J M Hoo-
gendnjk Gezinsdienst 6.30 u ds G.
Hoogendljk Interkerkelijk. Geref.
Kerk (Vrijgem.) 9.30 u leesdienst, 630
Roos te Gouda. R. K Kerk 8 en 10 u.
(zat. av. 7 u.)
Katwijk aan den Rijn Herv. Gem.
Open Hof Kerk: 10.30 u. De heer J. W.
Hoffenaar, van Voorhout, 6.30 u. ds.
E. K. Teygeler. Ontmoetingskerk: 10
Herv./Geref. Jeugddienst in Pauluskerk
ds. de Hoogh. Chr. Geref. Kerk 10 en
Vrijgem. Pr. str. 10 en 4.30 Erediensten
10 en 4 u. Leesdlensten, Geref. kerk
4.30 u. ds. D. H. Biesma. Geref. Gem.
tha parochie (zat. av. 7 u.) 10,11.30
7 u. Dependance (Poelpolder zat. av.
7 u.) 9 en 11.30 u. Maria parochie
(zat. av. 7 u.) 8.30, 10.30 12 en 5.30
u. H. H. Engelbew. parochie (zat. av.
7 u.) 7.30, 9.30, 11 en 5.45 u.
Nieuwkoop Herv. Gem. 9.30 u. ds.
ds. J. Lalleman. Geref. Kerk 9.30 u.
en 6.30 u. ds. J. Cziria. Rem. Geref.
Gem. Geen dienst. R.K. Kerk (zat. 7 u)
з.15 u. 9.45, 11.30 en 7 u.
Rijnsaterwoude Herv. Gem. 9.30
ds. T. H. Oostenbrug, 7 u. ds. W. L.
Heymans te Boskoop. Chr. Geref.
Kerk 9.30 u. Dienst des Woords, 2.15 u.
ds. G. Bouw te Schevenlngen. R. K.
kerk (zat. 7 u.) 7.30 9.30 en 11.15 u.
Rijnsburg Herv. Gem.
ds. Baayen. Maranathakerk: 9.30
u. ds. Feenstra. Chr. Geref. Kerk Je-
ruzalemkerk Grijpensteinstr. 9.30 u en
P Sneep Oud Geref Gem. dienst, 6.15 u. samenzang. Geref. Kerk
W v d Zwaan te Leiden (vrijgem.) 10 en 5.16 u. ds. Deddens.
w. V. u. WOOII LC j-ieiueii. non c
evang. J. Zijlstra (di. 8 u. idem).
RK Kerk H. Antonlus (zat. av. 7 u.)
9.30, 11 en 12.15 u.
Hartebrug (zat. av 7 u) 9, 10.30 12
en 6.30 u.
Petruskerk (zat. av. 7 u.) 9, 10.30, 12
Kerkgebouw Hooftstr. 240 9.3.
4 u. Leesdlensten. Baptlstengem. Triom
fatorkerk Molenwerfstr. 10 u. ds. H. G.
Koekkoek. 6.30 u Ev J Kits Leger
des Heils Corn de Vlamlngstr. 10 u.
en 6.30 u. R. K. Bonlfaciuskerk (zat.
7 u) 8.30, 10 Ned Koorzang en 11.30
u. Pred. F Wüst Plus X kerk (zat KerkTTó u.'ds. «L Catsburg,""H. Doop,
7 u.) 9 10.30 Ned. Koorzang 11 - --
Geref. kerk
11.15 u. school Van Lierestr. 6 v
Zee Herv. Gem.
Leonarduskerk (zat. av. 7 u.) 9.30. Moorsel Volle Evang. gemeente (Kin
dervreugd) 10 u H. v. Leeuwen.
Benthuizen Herv. Gem. 9.30
Rem. Geref. Gem.
9.30 u. en 6.30 u. Dienst des Woords.
R. KK. Kerk (zat. 7 u.) 7.30, 9,
10.45 en 7 u.
Nieuwveen Herv Gem. 9.30 u ds
J. Kaai 6.30 u ds. Franken te Wou-
brugge. Geref. Kerk 9.30 u. en 7 u.
ds J. Vos te Alphen a. d Rijn R K.
kerk (zat. 7 u) 9 u 10.4& en 5 uur.
iep Herv. Gem.
A. P. Verloop. Oud
i Ned. Zuidkade 158: 10
11.45
St. Victorkerk: 10 (zt
Jehova's Getuigen, K<
Burg. Trooststr. 4: 3.25
toespraak: Hoe groot is uw
u. Wachttorenbepreklng: De p
Warmond Herv. Gem. 10
ds. A. J. den Tonkelaar.
8.30, 10 en 11.30 u. (zat. av.
Wassenaar Herv. Gem. Do
10 u. ds. A. v. Buuren, 4 u.
Bikken, Benthuizen, 7 u. d:
d. Kloot Heyburg. Lelden.
9 u. Jeugdkapel (11 t/m 1
Jeugdkerk, 10 u. drs. H. H.
Meyburg, Lelden. Messlaskerk 1
J. A. G. v. Zanten. Dorpscentn
Kerk 7'3°' 9 loT^
Kerk 10 en 6 u. ds. Van der
Streefland te Noordwijkerhout. Geref.
Kerk 10 u. ds. H. v. d. Berg, 5 u.
ds. J. D. te Winkel. Chr. Geref. Kerk en 6.3
des woords, 3.30 u. drs. u-> »-3
H. Willlbrordus (zi
Lodewijkskerk (zat. av. 7 u.) 9.30, 11
12.15 en 7 u.
Vrij Kath. Kerk (Vreewijkstraat
ds. Den Dikken. Geref. Gem.
l 6 u dienst des woords
Bodegraven Herv. Gem. Dorps-
dewey. Ziekenhuis „Overduln"
Ieperen. Wijkgebouw „De Noordwljk 1
ds. Van Embden, 6.3
Hoeksteen": 10 uur Dovandienst.
(Woensdag: Nieuwe Kerk: 7.30
gewas
Herv. Gem. (in
C. Treure, bidstond i
Woubrngge Herv. Gem.
ds. Franken, 6.30 ds. Kaal, Nie
Geref. Kerk: 9.30
8.30 Zwammerdam, 6.3"
Oude Kerk: 7.30 u. ds. A. Vink,
Ned. Prot. Bond 7 ur. ds. J.
Leger des Heils 10 u. heillglngsd. B1iti Bethlehemkerk9.3
Roelofsen. Zeist,
Roon, Zeist.
H. Kerk: Vredeskerk: 10 i
Geref. dienst. (V. d. Berghstlchting) 11 u. ds.
Hal- Bosman. R. K. Kerk 8, 9.30, 11 en
Kerk 10 u. ds. Bui-
D H Elderman, Trlum- 12.15 u. (zat.
Marekerk 7.30 u. ds. G. Toornvliet
te Bloemendaal (Thema: Hoe kan
God zoiets vragen).
Aarianderveen Herv. Gem. 10 u.
ds. G. v. Hoegee, 7 u. ds. J.. H. Bo
gers te Alphen aan den Rijn. Geref.
10 u. ds. K. G. v. Smeden
te Utrecht. 3 u. ds. G. de Vries te
Heerde. R. K. Kerk (zat. 7 u.) 7.30 u.
en 10.30 u.
Ter Aar Dorpshuis Aardam
fatorkerk: 10 u. ds F. Pijlman. 5
ds G. v. Halsema. Chr. Geref. Kerk 10 u
en 5 u. Leesdienst. Geref. Kerk Vrij
gem.: 8.15 u. ds. Th. Hoff, H. A. 3
Gouda Evangelisatiekring: 10
dienst. 6.45 u. J. v Strombroi
v. Gelovigen: 10 u. eredienst, 6.
d. Tas. kerkelijk
Strombroek Verg. gelie Gem. Riijnlajid: Openbare La
gere School. Voorstr. 100, Katwijk aan
Zee. 9.45 u. Soefl-beweging Unlversel
(kerk voor allen), Sportlaan, Katwijk:
3 u. bijeenkomst voor belangstellenden,
4 u. Universele eredienst.
Noordwljk aan Zee Herv. Gem.
10 u. dr. J. G. B. Jansen, 5 u. ds.
A. L. Lapré. (De Rank) 10 u. ds. La-
R. K. Kerk 8.
Noordwijkerhout Herv. Gem. 10 u.
(vrijgem.) 10 en 5 u. ds. Hoff.
Voorhout Herv. Gem. 10 u. dr. N.
T. Bakker (zendingspredikant). R. K.
Voorschoten Herv. Gem. Dorp: 10
u. ds. Meiering, 7 u. ds. v. d. Schoot.
Kapel Rijndijk 10 u. Jeugdwerkleider
Hoolmeyer, Den Haag. Hulp en Heil
10 u. kand. Van Dijk. Lelden. Geref.
Zevenhoven Herv. Gem.
ds. J. H. de Vree te Leimuldi
de heer J. Goedhart te Nieuw»
ref. Kerk 9.30 u. drs. C. Hout
Leimuiden. 7 u. kand. Van d
den te Amsterdam. R. K. Kei
7 u.) 7.45, 9. en 10.45 U.
Zoeterwoude Herv. Gem. 1
s. L. Schoch. R. K St. J
Zuldbuurtseweg (zat. 7.30 u.)
11
R. K.
Meerburg (zat. 1
meisjesschool, mevr Goudt-Chrls-
mse. R. K. Kerk St. Jozef (zat av.
i.) 8. 10. 11.30 en 7 u. St. Viktor
de Zllk. aula dens. Rijnsburg.
Doopsgez. Kring
Cultureel Centrum: 10.30 u. ds. H.
Bllderbeek, Leiden. R. K. Kerk St.
Laurentius: (zat. 7 u. Jongerendlenst
Geref. Gem. 9.30
u. ds. M^K
sema Hazerswoude. Geref.
ds. J. Huizebosch te Woubrugg'
ds. SJ. Tiemersma. R. K. K&
