'Koopkracht van
lager betaalden
veilig stellen'
OLIECRISIS IS EEN SHOW"
Mensenredder
Mees Toxopeus
is gestorven
"CLANDESTIENE JENEVER
WERK VAN ZWARE JONGENS
Htr:
„Is het echt waar, ABN,
dat ik bij u kan kiezen
uit elf verschillende
spaarvormen, met
tot rente?"
Algemene Bank Nederland
Arabieren en de Seven sisters99 onder één hoedje?
IJDAG 1 MAART 1974
den Is gisteren in de leeftijd
van 87 Jaar op het eiland Schier
monnikoog overleden. Tweeën-
Na drie Jaar schoolopleiding,
trad hij op zijn vijftiende als kok
in dienst aan boord van een schip
twintig jaar geleden zei hij zijn dat op de Duitse kust en wadden
geliefde "Insulinde" vaarwel
zette hij een streep onder zijn
loopbaan als reddingbootschip-
per. Zijn pensioen bracht hij door
dicht bij de zee. op het Friese Rottumeroog gestationeerd
eiland Schiermonnikoog. worden.
De naam van Mees Toxopeus
reeds een legendarisch mensen
redder zal in de annalen van
de reddingsmaatschappij niet al
leen te boek staan als schipper
op de reddingboten Dentex (zes
jaar), de Hilde (vier jaar)
In allerlei functies heeft hy
gevaren, totdat in 1917 de
NZRHM een schipper nodig had
de "C A Den Tex", die te
Negen Jaar bracht Mees Toxo
peus met vrouw en kinderen
door op het merkwaardige eiland
je, met zijn toen nog enkele zie
len tellende bevolking. Op 8 ja
nuari 1918 verrichtte hij zijn eer-
Insulinde (24 jaar), maar ook als ste redding, een staaltje 1
de grondlegger van de moderne
reddingboot in ons land.
Piekerend over collega's die bij
reddingswerk op zee bleven,
I schreef hij naar zijn maatschap-
pij: de reddingboten moeten
I smaller. Meer rond i
I (als een onderzeeër) e
kan met een installatie, dat het
schip weer recht gaat liggen als
zeemanskunst, op het Borku-
merrif.
Zijn belangrijkste reddingen met
de Insulinde: november 1928 zes
man gered van het Zweedse SS
"Malmo" onder Ameland. In de-
boven zelfde maand vijf Duitse loodsen
als het van het Zweedse SS "Hagfors"
(Borkumerrif), in april 1932
twaalf man van het Duitse SS
het toch omslaat. Samen met "Nobis" (Bornrif), in Januari 1933
scheepsbouwers in Delfzijl vervol- veertien man van het Finse SS
maakte hij zijn plan. Het kon
oorspronkelijk geen genade vin
den bij de deskundigen, maar
Mees Toxopeus won ook deze kumerrif)
strijd. De "insulinde de eerste negentien
zelf richtende readings boor ter we-
i reld werd gebouwd. Mees werd
I de eerste schipper.
Mees Toxopeus werd op 22 okto- xopeus het commando over de In-
)o( ber 1885 geboren aan boord van suUnde over aan zijn broer Klaas.
het turfschip van zijn grootvader,
rB dat toen te Nieuwe Pekela lag.
'zijn eerste negen levensjaren.
"Alexa" (Bornrif). In september
1935 twaalf leden der bemanning
het Duitse "Bramow" (Bor-
in december 1941
i van het Deense
SS "Kai", dat bewesten Schier
monnikoog in nood verkeerde.
Bij zijn pensioen droeg Mees To-
Drieendertig jaar lang had hij
zijn krachten aan de slachtoffers
van de zee gegeven.
Vakbeweging en werkgevers in nota's:
DEN HAAG Zowel de vakcentrales als de werkgevers vinden dat de inkomenspositie
van de lager betaalden minimaal veilig moet worden gesteld. Dit blijkt uit gisteren ver
schenen nota's van de vakbeweging en de ondernemers over het na 1 april te volgen
loonbeleid.
ADVERTENTIE
De werkgeversbonden achten een
reële inkomensverbetering voor de
loagst-beta&Iden (met een inkomen
van om en nabij de f. 13.000) van
oiroa één procent mogelijk via
het Nederlands Christe-
f160,. per pro-
lijk Werkgeversverbond: „Aftopping cent prijsstijging gehandhaafd,
van het inkomensdeel boven f 35.000, De „nationale verarming" van drie
moet maar vergeten worden. Daar- procent door het duurder worden
over wordt van onze kant niet van de invoer moet volgens de on
algemene belastingverlaging, gepraat". De vakcentrales hebben dit dememers leiden tot een „drempel"
de laagstbetaalden
komensverbetering van één tot an
derhalf procent oplevert;
het handhaven van de per 1 Ja
nuari gegeven loon toeslag van f. 30
per maand;
extra verhoging van het mini
mumloon op 1 april met 2,5 procent,
zoals het kabinet al heeft beslist;
een voorschot op de prijscompen
satie per 1 april.
Kans
VNO-voorzitter mr. C. van Veen:
„Met ons pakket voorstellen lijkt er
een redelijke kans op een akkoord
met de vakbeweging te bestaan".
De werkgevers vinden overigens dat
verbetering van het ondernemuigs-
en investeringsklimaat in ons tand
en de werkgelegenheid centraal moe
ten staan in het komende gesprek
met vakbeweging en regering.
De werkgevers verlangen verrui
ming van de investeringsaftrek
gebouwen, herstel
punt, zij het wat verscholen, in hun
nota gehandhaafd. Ook willen de
werkgevers liever geen minimum in
(een niet te vergeten deel) in
prijscompensatie. Deze beperking
de prijscompensatie kan
de prijscompensatie in samenhang twee Jaar worden uitgesmeerd. De
met de maatregelen, die zij getrof- werkgevers gaan hun plannen
„Sterker nog, niet elf maar twaalf!"
De ABN schenkt voor de Nationale Puzzelactie 1973/74
iedere week 5 spaarboekjes met een eerste inleg vanf500,-
en 25 spaarboekjes met een inleg van f 100,-.
KVP-kamerlid Cornelissen:
DEN HAAG Minister Van Agt land. Van Agt zegde toe met Neder- de textieldiefstallen van de afgelo- Frankrijk gaat. Het blijkt buitenge-
de inves- (Justitie) heeft gasteren tijdens het landse en Belgische rechters te zul- pen maanden. Alles wijst op
teringsaftrek op Outillage, geen toe- "vragenuurtje" in de Tweede Ka- len gaan praten om te komen tot goed georganiseerde bende. Men te krijgen".
i moeilijk daar een vinger achter
toegegeven dat het sterk stij- een gelijke strafbehandeling van de- denkt zelfs dat deze wordt gefinan- Ziet hij
c...c de gende aantal diefstallen van vracht- ze "suikerdieven" en clandestiene cierd door enkele "zware jongens" bleem?
vennootschapsbelasting met één tot wagens vol suiker vermoedelijk het distillateurs. Nederland mag niet 't uit het westen des lands. Vermoe- "Een oplossing
indeThaiLf pet. werk is van een goed georgani- dorado voor dit soort lieden worden, delijk zitten ook de vroegere smok- ciële Jenever
De ondernemers willen niets horen seerde misdaadbende. Hij sloot niet zo meende hij. KVP-Kamerlid Corne- keiaars er in. Boten- of sigaretten-
.ver ppn beperking van de prijs- uit dat deze suiker wordt gebruikt, lissen: "Volgens mij is er een dui- smokkel heeft geen zin meer
de vele clandestiene jenever- delijk verband tussen de suikerdief- lui zoeken gewoon ander werk".
>u zijn om de offi-
zijn om de offi-
n banderol. Maar
compensatie
de hogere inko-
Mr. P. van Boven, voorzitter stokerijen in het zuiden
ons stallen, de clandestiene stokerijen i
Het Kamerlid vindt dat het hier
gaat om een ernstige zaak die de mi
nister tot nu toe heeft onderschat.
"Vorig Jaar toen ik ook vragen heb
gesteld kreeg ik de indruk dat men
meende dat ik wat overdreef. Nu
geeft de minister zelf toe. In de af
gelopen twee maanden zijn in totaal
56 ton suiker gestolen. In het afgelo
pen jaar is er gemiddeld een clan
destiene stokerij per maand ont
dekt. Daarom is het zo belangrijk
dat er een zelfde strafmaat in Neder
land en België wordt ingevoerd. On-
Verzet tegen
verhuisplan
rijksdiensten
DEN HAAG De ambtenaren-
langs werd een clandestiene stoker bonden verzetten zich fel tegen de
op heterdaad betrapt; hij kreeg in VOOrlopige plannen van het kabi-
Den Bosch een boete
den!" Tevreden is Cornelissen ook
met de toezegging dat er meer zal
worden gedaan voor de opsporings
ambtenaren die bij lange na deze cri
minele ontwikkeling niet kunnen bij- "en 1
houden "Sommigen van hen wonen aag
veel te ver uit de buurt. Soms is er
geen geld voor overwerk, zodat goed
voorbereide acties niet kunnen
«et-Den Uyl voor de verhuizing
een aantal rijksdiensten uit de
Haagse agglomeratie naar andere
landsdelen. De kritiek van de bon
den op de regeringsplannen is van-
n de orde in de vergade
ring van de ministerraad.
De bonden hebben gisteren in het
georganiseerd overleg een eerste ge-
den uitgevoerd". Weet Cornelissen dachtenwisseling gehad met staats-
al deze grote voorraden clan- secretaris Polak (Binnenlandse Za-
destien gestookte jenever naar toe ken)
gaan? "Het enige dat ik weet is dat plannen
de concrete spreidings-
de regering, die
Het was gisteren een druk avondje voor de benzinepomphouders. Vele automobüisten lieten
nog even hun tank tot de rand volgooien, omdat ze vandaag een dubbeltje per liter meer
moeten betalen.
I ROTTERDAM (ANP) Mocht hebben, dat oktober '73 het moment gen bijna
De Roos ooit geloofd hebben was om toe te slaan. Immers, er was dat bij m
t de energiecrisis van de afgelopen de Israëlisch-Arabische oorlog, aan- duidelijkst bij de moderne onderne- kelijk doorberekend
ziet „Nu de prijs eenmaal omhoog is de bestuurders van de grote
bekende Nederlandse distillateur schijnlijk vanavond bekend worden
onlangs enige "aanbiedingen" ont- gemaakt.
Het overleg is uiterst moeizaam ver
lopen. In een verklaring hebben de
bonden gistermiddag gezegd dat zij
geen enkele verantwoordelijkheid
willen aanvaarden voor de regerings
plannen. Zij zijn het niet eers met
de aanpak, die de regering voorstaat,
en hebben er ernstige bezwaren te
gen dat het overheidspersoneel al
leen voor de spreiding van de rijks
diensten moet opdraaien.
Mocht het tot een verplaatsing
van rijksdiensten komen dan ver
langen de bonden dat die geheel of
nagenoeg geheel op basis van vrij
willigheid plaatsvindt.
De bonden willen nog niets zeg
gen over de nieuwe regeringsplannen
omdat daarover vandaag nog wordt
gepraat in het kabinet.
recht op te weten wat zich heeft af-
embargo en produktie- ming.
menten (wee het
verder een inmiddels Toegespitst op de multinationale prijsverhoging weigert) meent De hun beslissingen
vorige week maandag zijn krant gegroeid bewustzijn in de westerse oliemaatschappijen, betekent dit een Roos dat wat betreft de oliemaat- ving".
nvouwde. „Ik las dat de grote landen, dat de olievoorraden beperkt voortdurende noodzaak
[emaatschappyen in West-Duits- zijn. Dit waren gunstige omstandig- voorraden op te sporen
bij de regering op aandron- heden om een forse prijsverhoging spreken. De meeste
nieuwe schappijen liever gisteren dan
deze
de snelheidsbeperkingen aanvaard te krijgen". Prof. De raden (Noordzee, Alaska, teerzanden.
automobilisten af te schaffen. Roos acht het des te waarschijnlijker olieleien) waren echter bij de tot automobilisten te bewegen tot plank 'do?f
iene de oliemaatschappijendat de maatschappijen en de OPEC- voor kort geldende olieprUs niet of Bas. Daarom pleit De Roos
voortdurend hadden gepredikt dat landen tijdens de zg. crisis hebben nauwelijks rendabel te exploiteren dat de leiding van onze e
altijd schaans zou samengewerkt, omdat deze partijen En dus moest op de een of andere niet langer meer in handen wordt ge- OTder"wideren ^döor
dan strikt noodza- die alleen bezig zijn met hun eigen gespeeld en hoe de energiesituatie
zich nauwelijks werkelijk is. Het is onjuist dat bij-
e gevolgen van voorbeeld gegevens omtrent het
or de samenle- aardgascontraot tussen de Neder
landse staat en de NAM (Esso/Shell-
cere mate van geheim zijn. Alleen de minister van
de multi-na- Economische Zaken kent deze ge
gevens, maar hij mag daar niets
over mededelen. Ook wat de prijs
de Verenig- vorming wat aardolieprodukten be
treft zijn er een aantal vragen. Hoe-
te daag de verkwisting van energie kan controle brengen
worden hervat. Zie: de wens van de Wonals men weet 8een
zusters" om de Westduitse voudige zaak- Er wordt gewerkt
moet
jobahnen mi
I geslurpt worden". Dit bericht leg-
allang niet
blijkbaar op de elkaar zouden staan, „Volgens mij is
volop benzi- de OPEC zelfs van groot belang voor
de maatschappijen, omdat deze orga-
De Roos naast andere, over ern- nisatie stabiliserend werkt in de consumeerd wordt
beschuldigingen tegen de „Se- normaliter zo roerige oliewereld. De winsten dalen
vijandig tegenover manier die prijs omhoog. Het sugge- laten van de multinationale onder-
schaarste is dan na- nemingen,
tuurlijk een uitstekend middel. ,Dat
tijdens de crisisperiode minder ge- planning komen
commissie
de Naties) aan het opstellen
nnZUUlrnnnmïr internationaal geldende gedragsco- wel ik vertrouwen heb in het prijs-
onze economie de Qok ziJn er voorstellen gedaan, beleid van het ministerie van Eco-
premier Den nomisdhe Zaken, acht ik openbaar-
Uyl, om de EG-commissie verstrek- making
kende bevoegdheden te geven wat
Voor deze ontwikkeling moet meer betreft de controle op de multina-
overheidswege. tdonals. Risico
"Een parlementaire enquete is
STUDIE VOOR
INPOLDERING
BALGZAND?
daardoor de Planning dient gebaseerd te zijn
de maatschap- op de peiling van werkelijk bestaan- zo'n middel. De volksvertegenwoor- Het is de
saters" cEsso Shell, Mobil. Te- OPEC maakt het de concerns moge- pijen graag op de koop toe. Het pri- de behoeften en niet op een door de digers maken veel te weinig gebruik gens niet onbekend dat multinatio- hele inpoldering
Gulf, Standard Oil of Call- lijk om langetermijnplanningen te
BP), geuit in de Verenigde maken. (Men vergelijke de rol
stellen van expansie wil immers grote
zeggen dat je tijdelijk bereid moet Het
gestimuleerde vraag.
hun wettelijke bevoegdheden, nale ondernemingen de mogelijk- tussen Den Helder
Ïten, Italië. West-Duitsland Frank- de vakbeweging in de geïndustriali- niet te streven
en België. Tevens vermoedt hij seerde samenleving. De vakbond „root m0gelijke winst".
|t de oliepositie van Nederland nau- standaardiseert de loonkosten, het-
flijks echt in gevaar is geweest („en geen een bedrijf in staat stelt cal-
(t heus niet dankzij die paar bespa- culaties te maken voor de toekomst).
de Anderzijds kan de OPEC het nog
moet plannen en coördineren
likjes") en dat was voor hem
yeelste indicatie dat de produktie- steeds niet stellen zonder de
f perking en het embargo tegen al technische kennis va
faerika en Nederland een show is maatschappijen".
de
eweest), bedoeld
en exploderen.
l de olieprijs te
hogere
Volgens De Roos was e«
aardolieprijs zeer prettig
OPEC, maar bittere noodzaak voor
de „seven sisters". „Dit soort onder-
[.Wie die show bedacht heeft, weet nemingen heeft het volgende devies:
niet. Men zegt de Arabieren, ik zal mij handhaven. En omdat de
fn hebben de oliemaatschappijen managers stilstand beschouwen als
ph een aandeel gehad in de regie, achteruitgang, moeten hun bedrij
ft kan wel zo gegaan zijn, dat deze ven altijd maar groeien om zich te
•ÖRee zich tegelijkertijd gerealiseerd handhaven. Expansie is in deze krin-
tegie
Prof. De Roos vermoedt, dat de Arabische olie-produce
rende landen en de grote olieconcerns in oktober en november
een show hebben opgevoerd om de prijs voor olie te kunnen
verhogen. In een gesprek met een ANP-verslaggever licht de
Rotterdamse hoogleraar dit toe en pleit hij ervoor dat het
Nederlandse parlement een enquête instelt naar het gedrag
van de "Seven sisters" in de afgelopen maanden. Prof. De
Roos. die lid is van het curatorium van de Wiardi-Beckman-
stichting en zitting heeft in een werkgroep van de SER. heeft
meerdere malen gepubliceerd op het gebied van de economi
sche machtsverhoudingen. Momenteel is De Roos bezig te
onderzoeken in hoeverre een multinationale onderneming
(gekozen is: Royal Dutch/Shell) informatie achterhoudt, die
van essentieel belang is voor de landen waar zo'n onderne
ming werkt.
de democratisch gekozen Een officieel onderzoek door het heid hebben om zich terug te trek-
overheid, die het economisch proces parlement, waarbij degenen, die ge- ken uit een land, waar ze him zin
niet hoord worden, onder ede verplicht niet krijgen. Maar hij vindt dat
zijn om naar waarheid te antwoor
den, is een doelmatig instrument om
greep te krijgen op belangrijke ont
wikkelingen in onze samenleving
DEN HAAG De commissie-Ma-
zure, die zich in opdracht van de
minister van Verkeer en Waterstaat
sinds vier jaar bezighoudt met even
tuele inpoldering van de Waddenzee,
De Roos overi- dat er, wordt gestudeerd op alge-
het Balgzand,
i Den Oever op
dat genomen moet worden.
Moeten
steeds ms
striëde groei? Als het i
Wieringen.
Deze suggestie, die enkele Jaren
geleden overigens al werd gelanceerd
door de Provinciale Planologische
dan ondanks alles Dienst, is overigens ln strijd met de
doorgaan met indu- plannen die de gemeente Den Hel
de multi- der heeft met het Balgzand, en ook
met het voorontwerp-streekplan.
In plaats van algehele Inpoldering
van het 8000 hectare grote Balgzand
wil Den Helder een beperkte ha-
daarom gaarne op de oude voet verder. Maar ik vind, 3n1 h"cTareviin het^BSczMd6"^'
zien dat een parlementaire enquete- en ™ar«WJnllJk velermet mij. dat moeten worden drooggelegd
versobering in materieel op- vanwege de belangrijke functie van
het Balgzand als natuurgebied,
kan de ""politiek van liet zwijgen" Dus ben ik er niet direct bang voor heeft fe Landelijke Vereniging tot
van de in vele landen opererende dat een grote internationale onder- Behoud van de Waddenzee zich al-
oliemaatschappijen doorbroken neming uit Nederland zou vertrek- tijd tegen iedere vorm van inpolde-
worden. Het parlement heeft er ken.
Zo'n enquete moet dan ook niet lan- nationale oliemaatschappijen ligt,
ger gezien worden als een in staat die al zijn overgegaan op de exploi-
atoomenergie, gaan
commissie de rol doorlicht
ring op het Balgzand verzet.
