Kerkvoogdij:
voor Pieters-
kerk sloop-
ergunnmg
D '6
PSP:
PPR
één lijst
Pleidooi voor werklozenstop
AAN KOP: DU GARDUN
BIJ PPRVINK BIJ CHU
LEZERS SCHRIJVEN
OVER TANDARTSEN
PHILIPS
„Argenta" Super Lux:
de lamp met 30%
meer licht op tafel
voor dezelfde stroomkosten
iIJDAG 1 MAART 1974
'v
uufcIDEN „Als alle andere oplossingen falen en ook het rijk of anderen de onderhouds-
verzekeringskosten van de Pieterskerk niet voor hun rekening zouden nemen en het
11 v-4rkgebouw steeds meer vervalt, zou in de toekomst weieens niet kunnen worden ont-
JJ3>men aan het aanvragen van een sloopvergunning".
66jTot deze sombere conclusie komt het college van kerkvoogden noodzakelijke ondethouds- en
fan de Leidse Hervormde gemeente in het vandaag verschenen restauratiekosten konden niet meer
„Jammer van "Hervormd Leiden". Ze schrijven het volgende o^^r^^HTS^-"
kullJver Pieterskerk» die ze een sieraad van onze stad en ons ge financiële positie. De minister van
7 3^nd noemen. Cultuur, Recreatie en Maatschappe-
Jzoals bekend is, heeft de kerk- de Pieterskerk aan het rijk aangebo- gevent ^tadnirt'te^anïSm"
eogdij, om ontheven te worden van den, met de bedoeling, dat op deze Door dat niet-aanvaarden van het
it restauratiesubsidies voort, wijze het kerkgebouw voor de ge- aanbod verviel weliswaar onze ver
meiende verplichtingen, medio 1972 meenschap kon worden behouden, phchting tot onderhoud en verzeke-
ring van het gebouw, maar dreigt 't
verval van de kerk. In aanmerking
nemend, dat het gaat om een na
tionaal monument, aan de restaura
tie waarvan in de afgelopen Jaren
aanzienlijke bedragen zijn besteed,
is het duidelijk, dat met de beslis
sing van de minister niet het laatste
xoord gesproken mocht zijn. Daar de
de minister ons nog
beroep op de Kroon vatbaar
leek, hebben wij van deze moge
lijkheid gebruik gemaakt en een be
roepschrift ingediend om de weige
ring van de minister om de kerk over
te nemen ongedaan te maken, en de
minister op te dragen het aanbod
van de kerkvoogdij alsnog te aan
vaarden.
Dezer dagen hebben wij het afschrift
van een koninklijk besluit ontvan
gen. waarbij wel het beroep ontvan
kelijk werd verklaard, dus in behan
deling kon worden genomen, doch
waarbij gesteld werd, dat de minister
het kerkgebouw niet behoeft over te
nemen. Het motief is, dat de exploi
tatie van een kerkgebouw als de Pie
terskerk voor pluriforme (is meer,
cn uiteenlopende) doeleinden geen
rijkstaak is en zeker niet zolang niet
alle andere mogelijkheden zijn on
derzocht.
LEIDEN De PPR heeft be
sloten om Kees du Gardijn, de
huidige partijvoorzitter, als num-
ritsj mer één te plaatsen op de kan
didatenlijst voor de bomende ge-
Wil meenteraadsverkiezingen. Omdat deel uit van het Chr. Demo-
het voor de hand ligt, dat de cratisch Appèl, samen met KVP
r. dj PPR als grootste partij de lijst-
pl trekker van de gecombineerde,
lijst van D'66, PSP en PPR zal
ping, 15 Hein Raaijmakers en 16
Michael Teekens.
De CHU in Leiden heeft gister
avond ook vergaderd over de kan
didaatstelling. De CHU maakt
i ARP.
Behalve wethouder Elsgeest
wie het bekend was, keert ook
leveren, is het waarschijnlijk dat raadslid Leeuwenburg niet terug
Du Gardijn ook als zodanig zal «n de nieuwe raad. Hij staat niet
gaan fungeren. Na hem zijn in op de kandidatenlijst. Het derde
volgorde op de PPR-lijst ge- huidige CH-raadslid Vink in de
plaatst: 2 Laurens Beijen, 3 Kees raad sinds het vertrek van wet-
deni <o.n Oosten, 9 Jacques v. d. Hoe-
leel ven' 10 N Roovers, 11 Nico Bil, 12
)552 Elisabeth Vogels, 13 mevr. C.
6t Vo'mer—Barth, 14 A. J. Lam-
Reek, 8 Frits didatenlijst die verder als volgt
luidt: 2. H. de Geus, 3. drs. J. P.
v. d. Reyden, 4. D. van 't Zelfde,
5. D. Bleyie, 6. mej. E. M. van
Dee, 7. J. P. Karstens, 8. H. Sie-
re en 9. J. v. d. Ende.
LEIDEN D'66, PPR en PSP volgorde bleek overigens nog geen
illen bij de komende gemeente- overeenstemming te bereiken en
--'sverkiezlngen toch met een ge- daarom zal nu een uit vertegen-
mlljke lijst komen. Het staat woordigers van alle party™ bestaain-
niet vast of ook het LHC de commissie zich daarin gaan ver-
(Leids Huurderscomité) daarop zal diepen om aan de hand van de stem-
len.Wken mingen van gisteravond tot een
teT Dat is het resultaat van een gis- voorstel te komen, dat een meerder-
„^ravond gehouden gecombineerde le- held achter zich zal krijgen.
Tenvergaderlng van de drie partijen, over één ding bleek iedereen het
r een week nadat 0p een vorige wei eens: bij de eerste drie plaatsen
Bjeenkomst de tegenstellingen tus- zunen zowel PPR. PSP, als D'66
o-Jn PPR enerzijds en D'66 en PSP vertegenwoordigd moeten zijn (dat
„Anderzijds zo op de spits waren ge- daarbij de term „met minstens één"
reven. dat samenwerking in de zin werd gebruikt is of
an een gecombineerde lijst dreigde dwalen of
worden verbroken. Een motie, die
■n dergelijk besluit tot gevolg zou
•bben, werd toen net niet bi
mming gebracht, want ter elfder kregen"" Het struikelblok
- besloot men een week van „af- steeds de posme die
taalkundig
rekenkundig wonder).
Daarnaast werd een aantal voor
stellen geformuleerd, die geen van
alle een unanieme meerderheid ver
is daarbij
het LHC
moet worden toegekend. Een voorstefl
het op de vierde plaats te zetten
Dat heeft kennelijk geholpen, want werd alleen door de PSP gesteund
iteravond hervonden de drie par
ken elkaar op een constatering van
PPR zdc hniet wilde vastleggen
iP. D'66. LHC en PvdA geen par
te vinden zijn j
door PPR en D'66 verworpen. Het bij
voorbaat toekennen van de vijfde
plaats aan het LHC bleek voor PSP
en D'6$ wel en voor de PPR niet
acceptabel; hetzelfde gold voor een
■ttge week dreigde het samengaan i
is. Vo- voorstel om het LHC die plaats te
uitspraak, dat noch
de verkiezingen onderhan-
elingen met het CDA (KVP, ARP en.
er$HU) of delen daarvan zouden wor-
PPR gisteravond bovendien toe-
achtte, dat de PPR niet
•r loen aan i
at verder
'DA, werd het overbodig geacht de-
gunnen die uitgaat boven het aantal
drie te worden verbroken, omdat zetels dat PPR, PSP en D'6 geza-
PPR zicj niet wilde vastleggen menlijk, op grond van het dan be
kende resultaat van de verkiezingen
voor Provinciale Staten, verwachten
te veroveren, exclusief het aanfta/1
restzetels, maar dat werd weer door
i gevoerd. Toen Leo Neve namens de PSP verworpen.
Ter verduidelijking: in het eerste
geval zou het LHC, wanneer de drie
college van B. en W., partijen bij de statenverkiezingen in
bestaan uit PvdA en Leidse raadszetels vertaald tot een
aantal van vijf komen, op de zesde
omstreden motie alsnog in stem- plaats van de lijst komen;
ning te brengen, omdat i
i de
r de PPR geformuleerde uitspraak vijfde plaats
de drie tot vier zetels komen op de
nhoudelijk daarmee in overeenstem-
hing vond.
Er bestaat nog geen zekerheid i
waarbij buiten be
schouwing wordt gelaten of de drie
door middel van restzetels nog mo
gelijk een kandidaat meer in de raad
tent de vraag of het LHC aan de zouden kunnen krijgen. In het
ecombineerde lijst zal deelnemen, tweede geval wordt dat laatste wel
>p de vergadering van gisteravond eerst bekeken. Bij een stemming per
geen enkele vertegenwoordiger persoon, dus niet per partij, bleek
het huurderscomité aanwezig, overigens dat
Vel hadden waarnemers van het te bestaan
«HC vorige week duidelijk gemaakt, de
veel animo bleek
het voorstel, waarbij
restzetels buiten beschouwing
ernstige bedenkingen had worden gelaten: 23 i
-erking met de PvdA en drie onthoudingen. Toch
«gen
•een rechtse partij", aldus één der ook dat niet aangenomen, want de
toen), terwijl PPR. PSP
i>'66 met de PvdA wel een PAK- beraad,
•reenkomst hebben gesloten, die o.a. („maar niet
nhoudi dat de vier zo mogelijk na
le verkiezingen een college van B. en
W. gaan vormen.
Gemakshalve werd er gisteravond
ïchter bij de discussie over het vast
stellen van de volgorde van de kan-
lidatenlijst van uitgegaan, dat het
PPR ging vervolgens in onderling
Laurens Beijen
de PPR") met
nieuwe suggestie kwam, die
echter niet in stemming werd ge
bracht, omdat toen inmiddels maar
werd besloten een commissie te vor
men, die het allemaal nog eens gaat
bekijken.
En nu maar afwachten of het
meedoen. Over die LHC nog wel mee wil doen.
De minister heeft er in z'n i
vooral op gewezen, dat reeds bespre
kingen zijn gevoerd óm na te gaan
welke mogelijkheden er zijn tot be
houd en exploitatie van het ook door
hem belangrijk geachte monu
ment. Kennelijk wordt hier gedoeld
op de besprekingen over het vormen
van een stichting voor de exploitatie
van de Pieterskerk, die door de bur
gemeester worden gevoerd met ver
tegenwoordigers van de universiteit
en anderen.
Vast staat evenwel, dat de kerk
voogdij niet heeft gevraagd om
overname door het rijk met het doel
een exploitatie voor pluriforme doel
einden te bereiken. Wij hebben in
ons aanbod aan de minister en in
ons beroepschrift alleen gewezen
op de noodzaak van behoud van
het kerkgebouw als monument: dit
gaat dus veel minder ver dan exploi
tatie voor pluriforme doeleinden.
Bij de beslissing van de Kroon
dienen wij ons op dit moment neer
te leggen, omdat verder beroep niet
mogelijk is. De kerkvoogdij blijft
dus eigenaar van het kerkgebouw, en
hoewel wij bevrijd zijn van de on-
derhouds- en verzekeringsplicht, blij
ven wij bijvoorbeeld omdat wij
eigenaar zijn toch aansprakelijk
voor schade, die derden zouden kun
nen oplopen als gevolg van onder-
houdsgebreken aan het gebouw.
Gesloten
Wij zijn dan ook genoodzaakt het
kerkgebouw gesloten te houden. Zo
als uit persberichten is gebleken, zal
een drie oktoberherdenklng dit jaar
vermoedelijk toch in de Pieterskerk
plaats vinden. Daar het beleg en
ontzet vierhonderd Jaar geleden
plaats vond, zal het een nationale
herdenking worden.
Wij moeten er rekening mee hou
den, dat in de tussentijd nog geen an
dere oplossing voor de Pieterskerk is
gevonden en in oktober aanstaande,
de Hervormde gemeente nog eigenaar
van het gebouw is. Indien de drie
oktoberviering in de kerk doorgaat,
moet de kerkvoogdij als voorwaarde
stellen, dat er op geen enkele wijze
kosten voor onze gemeente uit dit
gebruik mogen voortvloeien, voorts
dat het rijk akkoord gaat met het
beschikbaar stellen van de kerk ten
behoeve van deze herdenking, zonder
dat de onderhouds- en verzekerings
plicht voor de kerkvoogdij weer in
werking treedt, en tenslotte, dat de
Hervormde gemeente volledig wordt
gevrijwaard voor elke aansprakelijk
heid tegenover derden.
Overigens beraden wij ons over de
thans ontstane situatie. Mogelijk kan
de te vormen stichting het gebouw
overnemen of worden andere instan
ties gevonden, die bereid zijn tot
overname, bijvoorbeeld in lande
lijk verband.
Ook kunnen wij ons misschien een
zijdig „bevrijden van de eigendom,"
waardoor het rijk dan van rechtswe
ge de eigendom zou verkrijgen (zgn.
afstand doen van eigendom). Dit
wordt een ingewikkelde Juridische
procedure, waarvan de uitkomst ech
ter onzeker is.
LEIDEN In de Haagse Post van
deze week is onder de kop "Wacht
kamers, geldnood en een klein ge
houden leven" een artikel opgeno
men van redacteur Martin Schou
ten, dat, aldus de inleiding, een plei
dooi voor een werklozenstop is.
Het is tot stand gekomen naar aan
leiding van een wanhopige brief die
de Leidse bijstands-ambtenaar Kees
Uittenhout naar HP had geschre
ven. De situatie bij de Leidse Socia
le Dienst diende als voornaamste il
lustratie bij het verhaal van Schou
ten, waarvan wij de inhoud hieron
der gedeeltelijk overnemen.
Allereerst de brief, die Uittenhout
naar de Haagse Post schreef
"Mijn naam is Kees Uittenhout en
ik ben werkzaam op de Gemeente
lijke Sociale Dienst te Leiden op de
afdeling Rijks-groepsregelingen. Hier
werk ik sinds 1 jaar en 4 maanden.
Voorheen werkte ik als banketbak
ker in het zg. vrije bedrijf.
Misschien mogen de dingen die ik
nu op papier ga zetten niet naar de
buitenwereld uitlekken of is ge
heimhouding voor ambtenaren ver
plicht. Ik wil alleen een boekje open
doen over de omstandigheden waar
in de meeste maatschappelijk wer
kers moeten werken op de Ge
meentelijke Sociale Dienst".
"Op de afdeling waar ik werkzaam
ben en de afdeling Maatschappelij
ke Zorg en ook in meer of mindere
mate op de afdeling Verzorging en
Verpleging kampen we met zo'n
enorm personeelstekort, op onze af
deling minstens 5 maatschappelijk
werkers, dat het bijna onmogelijk
is om je werk op een verantwoor
delijke wijze te doen.
'Ik zal u uit de doeken doen hoe
het gaat. 's Morgens tussen 9 en 10
uur komen de mensen een aanvraag
voor uitkering indienen en ook even
tueel een aanvraag voor aanvullen
de bijstand. Dezen worden te woord
gestaan in een zestal spreekkamers,
die niet meer zijn dan een stelletje
open hondehokken. De mensen moe
ten wachten in een soort wacht
ruimten waar een paar houten ban
ken staan, een groot gedeelte van
de cliënten moet staan, geen toilet,
niets is aanwezig. Als men de men
sen in de spreekkamers te woord
moet staan, dan kan dat bijna niet
omdat als men in de hal iets te hard
praat je de cliënt niet kan verstaan,
en dat als de cliënt iets te hard
praat de hal kan meeluisteren als in
een schouwburg.
De aantallen mensen die men meest
al moet verwerken in 1V1» uur varië
ren van 60 tot 98. dus ongeveer 12
tot 14 mensen in dat l1!- u. De men
sen worden dan weggestuurd met:
vertel het maar aan de maatschap
pelijk werker die bij je thuis komt.
De mensen moeten zich als in een
supermarkt voelen.
Na het spreekuur is het bijna onmo
gelijk wegens tekort aan tijd, terwijl
de problemen waar zij mee te kam
pen hebben zowel materieel als im
materieel zijn en niet te scheiden.
Maar wij kunnen alleen aandacht
bpsteden aan de materiële proble
men, waardoor de mensen met hun
andere problemen eigenlijk het bos
worden ingestuurd, er is maar één
woord: ten hemelschreiend
Mensonterend
In een gesprek met HP later zei
Kees Uittenhout: „Nachten lig ik er
soms van wakker. Het is mensont
erend". Het artikel gaat dan als volgt
verder:
De wanhoop en de woede hebben
een overzichtelijke oorzaak. Vroeger
waren er 400 werklozen in Leiden,
met een harde kern van tegen de 100
beroepswerklozen, tegenwoordig zijn
het er zo'n 1200 a 1400. De Sociale
Dienst is niet meegegroeid, niet qua
personeel en niet qua accommoda
tie. Daar is geen geld voor in Leiden.
En blijkbaar ook niet bij de rijks
overheid, die eigenlijk zou moeten
schokken: Leiden is een zogeheten
artikel-12-gemeente.
De beste ambtenaren zoeken een
goed heenkomen naar rustiger stek
kies, er is geen tijd om hun onerva
ren opvolgers in te werken. Soms
moeten ze de politie te hulp roepen
om mensen uit de spreekkamers te
krijgen. Het is wel eens gebeurd dat
er negen agenten nodig waren om
iemand weg te sleuren. Op vrijdag,
als er uitbetaald wordt, is de politie
altijd bij de hand.
Uittenhout: "Andere sociale in
stellingen kijken op ons neer. Men
sen van Sociale Academies die bij ons
stage lopen kijken ook neer op ons:
die knappen gewoon af, want de
mensen worden als een voetveeg be
handeld. Ik wil er ook zo gauw mo
gelijk weg". 1
Hij komt uit Leiden-Noord. Daar,
in het Haagwegkwartier en de Ha
ver tot Gortbuurt, woont de clan:
"Families van beroepswerklozen die
onderling trouwen, analfabeten
soms. Als in de clan een kind wordt
geboren zeggen ze op de Dienst vaak
tegen elkaar: zullen we maar vast
een dossier aanleggen?
Laatst kreeg iemand geld voor 'n
bed en in géén tijd kwam de hele
clan om een bed bij de Dienst. Als
je dan ging kijken hadden ze dat
nodig ook. Geld verliezen is er ook
een tijdje een rage geweest. En wat
moet je dan? Ze moeten toch kunr
nen leven, dat staat in de wet. Soms
gaan echtparen die het goed met el
kaar kunnen vinden toch scheiden
van tafel en bed, want dat scheelt
weer even in de uitkering.
"Als mensen lang werkloos zijn
worden de problemen zo groot dat
Jij ze vaak ook niet meer aan kan".
Waarna Schouten persoonlij
ke ervaringen bij het GAB en het
GAK in Amsterdam beschrijft en de
"wereld van treurigheid", die een
werkloze vrouw moet doorlopen: de
lange reeks van weinigzeggende, maar
veelbetekenende afkortingen: GAK,
GAB. WW. WWV. VRWW, VVD,
ABW. WSW stempelen, solliciteren,
vernederingen, verdachtmakingen,
wachtkamers, geldnood en klein ge
houden leven.
De HP-redacteur is zelf een ochtend
als werkloze "op visite" geweest bij
de Sociale Dienst in Leiden. Hij be
schrijft zijn ervaringen als volgt:
Van de portier van de Leidse Sociale
Dienst krijg ik volgnummer 35 en ik
schuif aan op een van de houten
banken in het wachtlokaal. Een kille,
stenen ruimte met goor pleister
werk op de muren en met een rijtje
deuren zonder klink. Zo nu en dan
gaat een van de deuren open en op
de drempel verschijnt dan een man
die een nummer afroept.
Er zitten zo'n twintig mensen te
wachten. Meest mannen die zo te
zien niet om een klavecimbel verle
gen zitten. In een hoekje zit een
oudere dame wat gegeneerd voor
zich uit te kijken, op de tegelvloer
speelt een jongetje met een autootje
dat hij telkens joelend voor zich uit
keilt.
Als de fotograaf zijn werk begint te
doen zijn er maar weinig die bezwaar
maken of haastig het zoekerbeeld
verlaten. Een van de mannen staat
er zelfs op dat er een portret van
hem gemaakt wordt, een afdruk
wordt verwacht op een woonboot in
de Haarlemmertrekvaart.
„Daar moet je heen als je Leidse el
lende en armoe wil fotograferen,"
zegt hij.
„Dat kan een mooi verhaal worden."
zegt de man naast me, die de situatie
onmiddellijk door heeft. Hij schudt
met zijn hoofd: „De een krijgt alles,
de ander krijgt niks".
„Het is nou rustig hoor," meldt hij
vervolgens. „Je moet eens op maan
dag of dinsdag komen. Dan staat de
politie met twee overvalwagens voor
de deur."
„Knokken?"
„We dreunen ze zo door de deur
heen."
Odk wil het wél voorkomen dat onte
vreden klanten van de sociale dienst
des avonds in de tuin van de direc
teur plaats nemen bij wijze van pro
test.
Ik ga eens bij de kas kijken, buiten
om en een andere deur in. Een door
dezelfde binnenhuisarchitect ontwor
pen lokaal met een rijtje mensen bij
een loket waar de wekelijkse WWV-
uitkering wordt uitbetaald.
Terug m het wachtlokaal, waar enke
le aanwezigen nu de tijd korten met
het plagen van een jongen van een
jaar of twintig.
„Jij komt zeker een nieuwe broek
halen, hè?"
De Jongen lacht maar wat en legt
zijn handen op zijn dijen.
Ja, nog even goed je handen aan je
broek afvegen, dan lukt het wel."
Een half uur nadat ik nummer 35
gekregen heb is het mijn beurt. Er
zijn die ochtend in totaal 62 num
mers uitgereikt.
Archieffoto's Jan Holvast
Het enige SPECIAL1TEITENRESTAURANT met uitgebreide RIJSTTAFELS èn eenvoudiger gerechten
INDISCH RESTAURANT [)0ea |(0en|jj
De tandarts opbellen: geen ge
hoor of antwoordapparaat. Naar 'n
tandarts in Leiderdorp: patiënten
uit Leiden worden niet aangenomen.
Mijn zoontje van 13 mocht alleen bij
een tandarts komen als hij pijn
kreeg. Als een kind bij de school-
tandarts weg is, zit het zonder tand
arts. Kan de gemeente een tandarts
aantrekken speciaal voor de kinde
ren? Ouders, schrijf naar het stad
huis.
Naar aanleiding van de publicatie
van de foto van de rij wachtenden
bij de tandarts in deze 'krant van
gisteren ontvingen wij brieven van le
zers. Een bloemlezing eruit:
De ziekte van de tandarts heeft met
dit geval niets te maken. Volgens
mijn berekening kan een tandarts
per dag 22 gevallen behandelen (20
minuten per patient). Aangenomen,
dat de tandarts de hele dag heeft ge
werkt, is het niet mogelijk, dat men
sen om half zes weggingen, die om
twee uur een afspraak hadden. Door
deze verschuiving stonden patiën
ten om half negen nog buiten. Ze
hebben drie tot vier uur moeten
wachten om te horen, dat ze in augus
tus terug kunnen komen. Het is dan
gelukkig niet meer zo koud.
R. VAN WINKEL
Const. Huygenslaan 11
te van het fluoride in het leiding
water We stof fluoride zit er normaal
toch al in). Voortaan geen suiker
meer gebruiken (nergens voor no
dig). Voortaan de mond vaker en
grondig schoonmaken. Laat de tand
arts eens niks te doen hebben(hij is
ook maar een mens). Er is trouwens
geen tekort aan tandartsen.
M. G. WIERINGA (tandarts).
Joseph Haydnlaan 8.
MEVR. SLOOS-OVERDIJK
De Goejestraat 33
In de rij voor de tandartsof
hoe kom ik eruit..of hoe hoef ik
er niet inVerhoog nu het gehal-
