hoeft als een
»anneling niet in doofpot
ONTVANGST IN ZURICH
Tito
is moe
Protest van
Nederlandse
regering
Grote prijsstijgingen
nadelig voor Heath
Eis ontvoerders komt
neer op een miljard
in vogelvlucht in vogelvlucht
tylab-trio aan dood ontsnapt
BUITENLAND
e QRICH/MOSKOU Een menigte juichende en applaudis-
nde Zwitsers heeft gistermiddag de Russische schrijver
jander Solzjenitsin verwelkomd bij zijn aankomst in Zü-
,Het gejuich ging op toen de 55-jarige verbannen auteur
Ie expressetrein stapte die hem in zeveneneenhalf uur van-
Keulen had gebracht. Hij had de reis gemaakt in het gezel-
ap van zijn advocaat Fritz Heeb en een vrouwelijke tolk,
avens een twintigtal politiemensen. Buiten het station
id een auto klaar die hen naar het buis van Heeb bracht in
voorstad van Zürich.
v; olgens een bekendmaking van de Zwitserse regering is
rjenitsin naar Zwitserland gekomen om te rusten en heeft
een verblijfsvergunning gekregen voor drie maanden. Maar
is gebonden aan de regels van het land die het buitenlan-
verbieden openbare verklaringen af te leggen die de be
langen van Zwitserland met andere landen kunnen aan-
I ei en zijn neutraliteit in gevaar kunnen brengen.
rde toezegging van de maar als factor van betekenis in de
autoriteiten dat Solzle- Russische oppositie lijkt hij (voorlo
pig?) uitgeblust te zijn.
Datzelfde geldt voor Brodski. Tsa-
lidze en anderen. Als „bacteriën" in
Russi-
intrige-
rende, zich steeds uitbreidende, de
familie zich bij hem kan
zijn daartoe nog geen
stappen gedaan. De vrouw
teur vertelde westerse verslag- de voedingsbodem var
it nog steeds geen functio- sche volk vormden zij
bij haar zijn geweest
ertrek te bespreken. Ze wist niet aandacht trekkende „cultuur", maar
oor procedure er zal volgen of nu zij met het pinoat van de Op-
documenten benodigd zijn voor perste Sowjet uit die voedingsbodem
irtrek van haar vier zoons, haar
en haarzelf. Vermoedelijk
zij dan van hun Russische
burgerschap moeten afzien,
nouw SoUzjenitsin zei niet als
contact te zullen opnemen. Ze ..vrije westen", beroofd
iplan te wachiten tat men bij Sen taalgebied
anklopt.
Russische pers is gisteren be- schrijven gaven, tegen
met het publiceren van brie- monddood gemaakt is?
op 'n vliegtuig naar West-
snd werd gezet, werd in de vele
„Judas", „verrader",
goedbetaald agent
ropagandamachine"
ft anti-communisme" genoemd.
methoden
nssische autoriteiten beschik-
rer verschillende middelen
oppositievoerende dissiden-
ontdoen. Zij kunnen hen in
rangenis zetten (Petrow-Aga-
kamp stoppen (Boe
een psychiatrische in-
Df vastzetten (Gregorenko).
kunnen zij hen verbannen
Siberië of een ander ver
In al die gevallen
verwijderd hebben, hebben zij hun
werking ogenschijnlijk verloren.
Staat Solzjenitsin eenzelfde lat 'te
wachten? Dat van de man die, ge
vangen in de isolatiecel van het
/an zijn ei-
die landge
noten en bronnen die hem stof tot
zijn wil
Enerzijds
De Nederlandse regering heeft op ondubbelzinnige wijze de rege
ring van de Sowjet-Unie laten weten dat het in ernstige mate de
recente gebeurtenissen rond de persoon van de schrijver Alexander
Solzjenitsin betreurt. Dit heeft minister van Buitenlandse Zaken,
mr. Max van der Stoel (PvdA) gisteravond geantwoord op de
schriftelijke vragen die hem door twaalf van de veertien fractie
leiders, de heren Bakker (CPN) en Van der Lek (PSP) onderte
kenden de vragen aan de minister van Buitenlandse Zaken niet.
Minister Van der Stoel heeft, zo wordt van welingelichte zijde ver
nomen, het standpunt van de regering gistermiddag ter kennis
gebracht van de Russische ambassadeur in Den Haag, de heer
A. Romanov.
In het antwoord aan de fractievoorzitters zegt minister Van der
Stoel verder dat de regering het vooral betreurt dat de Russische
schrijver van zijn staatsburgerschap vervallen is verklaard en on
der dwang zijn land heeft moeten verlaten.
„Hoewel de universitaire verklaring van de rechten van de mens
ontneming van nationaliteit niet in alle gevallen uitsluit, geeft de
omstandigheid dat de beslissing van het presidium van de Opperste
Sowjet der USSR duidelijk lijkt genomen in reactie op het gebruik
dat de heer Solzjenitsin heeft gemaakt van het in artikel 19 van de
universele verklaring verankerde recht op vrijheid van meningsui
ting, de regering aanleiding de beslissing van het presidium in de
strijd er mee te vinden".
Minister Van der Stoel heeft sprekend namens de Nederlandse re
gering niet nagelaten de Russische ambassadeur erop te wijzen,
dat hoezeer zij ook van plan is te blijven zoeken naar mogelijkhe
den tot dialoog en ontspanning, deze maatregelen schadelijk kun-
zijn voor het voor ontspanning in Europa noodzakelijke kli
maat.
Solzjenitsyn (links) bij zijn aankomst in Zürich met geheel rechts zijn advocaat Fritz Heeb.
Weer rijden op
zondag in België
BRUSSEL (ANP) De Belgische
zjin weliswaar een riant uitzicht op de regering heeft besloten dat de auto-
BELGRADO Het bezoek dat pre
sident Tito van Zuidslavie zondag en
maandag aan Hongarije zou bren
gen is uitgesteld, zo is
Belgrado meegedeeld.
i lezers uit de hele Sowjet- omdat hij, zoals de dominee het
die de Nobelprijswinnaar i
werd boulevard met al zijn geneugten
zonder de mogelijkheid te
ren? Anderzijds, omdat wat hij
ook zegt of schrijft het
loze zondag in België tot het verle
den behoort. Ze kwam tot dat be
sluit tijdens het wekelijkse kabinets
beraad. Een aantal maatregelen, die
Eerde", „lasteraar", „prulschrij- westen minder interessant is gewor- in verband met de energieschaarste
Dit risico is bij Solzjenitsin klei
ner dan bij welke andere Russische
dissident ook.
Ondanks alles
Solzjenitsin za»t toch ail jaren
lang geïsoleerd in Rusland, hij was
toch altijd al veel moeilijker te be
reiken dan bijvoorbeeld Saoharow en
andere dissidenten, voor zover die
vrij waren. In zijn boek „Goelag
öórd Archipel" heeft hij desondanks de
ruim tweehonderd
'dissidenten "uit~ 'hun eigen ex^on^ntratiekamp-gevangenen
weggehaald, geïsoleerd
genomen, blijft behouden.
Zo blfjft gehandhaafd de regeling
tot verdeling van peJtroleumproduk-
ten op grond van prioritaire behoef
ten, het verbod om benzine ln jerry
cans af te leveren en de regeling tot
beperking van verwarming in open
bare gebouwen. Ook het stelsel van
uitvoervergunningen voor petroleum-
produkten blijft bestaan. De beper- ge dat nog nooit eerder in" dit land
Stembusstrijd op kostenfront
Van betrouwbare zijde wordt ver
klaard dat de maarschalk moe is en
op advies van zijn dokters tot het uit-
officieel in stel besloten heeft. De reis die bij
de komende weken in Afrika zou
gaan maken, zou eveneens zijn uit-
Een woordvoerder van het Joego
slavische ministerie van buitenland
se zaken verklaarde, dat Tito's be
sprekingen met de Hongaarse partij
leider Janos Kadar zouden worden
gebruikt „als gelegenheid voor net
bilaterale aangelegenheden en za
ken die het internationale commu
nisme betreffen".
kende regelingen voor gebruik
elektriciteit voor reclame en etalage
verlichting zijn echter ook opgehe-
,werkingssfeer",
tnschadelijk gemaakt.
linsfc gebruikelijke en op het
leest humane methode om ie-
isoleren is deportatie naar
buitenland. Ook daarin zijn
Toch zal het nauwelijks moeilijker
zijn om zulk soort ontmoetingen
(voor zover hij daar nog behoefte
aan mocht hebben) vanuit het wes-
verschillende vormen te onder- ten te arrangeren. Hoeveel Joden
die geëmigreerd zijn hebben niet
verzoek indienen naar kun kampervaringen, en ook op
uitenland te mogen emigreren schrift zijn er altijd mogelijkheden
Russische Joden doen die getuigenissen uit de Sowjet-Unie
naar het westen te krijgen dat
heeft Solzjenitsin zelf bewezen.
Israël willen). Eenmaal geëmi-
verliezen zij het Russisch
burgerschap.
toestemming vragen ,J zai
zelfs in staat zijn som-
istcollege in het buitenland te mlSe historische onjuistheden in
geven, men krijgt
men eenmaal hoog
lerika of Engeland zit, wordt
paspoort ingenomen en kan
iniet meer naar Rusland terug-
een dergelijke
toe weigerde Solzjenitsin in
de Nobelprijs in Stockholm
ontvangst te gaan nemen,
leogst enkele gevallen staan de
iteiten ook toe dat een dissi-
„uit vrije wil" gedeporteerd
„Goelag Archoep" (en ook „Augus-
breed tus '14") te- corrigeren, omdat hij in
het westen, bijvoorbeeld op het In
stituut voor Sociale Geschiedenis in
Amsterdam gemakkelijk bij de ori
ginele bronnen kan komen dan in
de Sowjet-Unie....
Toch al
Solzjenitsin is, als de Reus onder
de Russen, een veel te grote per-
5 dichter Brodski "kreeg^.de soonlijkheld. een man ook met een
veel te beeldend schrijfvermogen,
om zich door zijn niieuwe omgeving
automatisch te laten isoleren. Wat
hij de laatste Jaren geschreven
heeft, werd in de Sowjet-Unie toch
het grootste deel opgevan
gen dankzij de radiozenders Free
Europe, Deutsche Welle, The Voice
of America, etc. Het is heel goed
- overeen met alle voorgaande denkbaar dat hij. als een soort „ko-
tóes om zich van dissidenten nm^n Wilhelmina in Londen", vla
verzoek in te die-
te mogen emigreren, en de
heeft zelf
in voor emigratie naar Frank-
Badat hij het grootste deel van
Jaar kamp-streng-regime a*M
litgezeten.
portatie (want dat is het) van
Solzjenitsin komt
Bonn straft
naar inkomen
BONN In West-Duitsland zal
voortaan meer dan tot dusver
bij het opleggen van geldelijke
straffen de omvang worden
aangepast aan het inkomen van
de gestrafte. Ook zullen boetes
meer in de plaats komen van
korte vrijheidsstraffen.
Deze maatregelen vormen een
belangrijk onderdeel van een
hervorming van de strafwetge
ving waarmee de bondsraad
de vertegenwoordiging van de
deelstaten zich gisteren ak
koord verklaarde. Volgens het
ministerie van Justitie in Bonn
in deze herziening een van de
omvangrijkste wetgevingsmaat
regelen in de Bondsrepubliek.
De herziening houdt ook in dat
een reeks geringe misdrijven
voortaan zal worden beschouwd
als overtredingen. Met ingang
van 1 januari 1978 zullen er in
richtingen komen voor de be
handeling van veroordeelden
met stoornissen in hun per
soonlijkheid. Hat jntieuwe wets
ontwerp moat volgen jaar van
kracht worden.
LONDEN De voedselprijzen in van de arbeiders, en in het bijzonder
Engeland zijn ln een jaar tijds met die van de mijnwerkers, laag te hou-
"1,1 procent gestegen, een percenta- den. De weigering van de mijnwer-
dat n°8 nooit eerder in dit land kens in hat gareel van de anti-tafla-
s voorgekomen. tiepolitiek van de regering-Heath te
lopen heeft tot het uitschrijven van
Deze ontwikkeling betekent met de vervroegde verkiezingen geleid
algemene verkiezingen voor de deur
een flinke tegenvaller voor de rege
rende conservatieve partij. Sinds de conservatieven in juni
1970 aan de macht kwamen stegen
ev^nsonderhoud, het de voedselprijzen met 53 procent en
in ST verkiezingen, de prlJzen het algemee* met 371
fgelope" iaar met 12 procent. Premier Heath kan echter
procent omhoog geschoten, eveneens noB steeds aanvoeren dat vele Brit.
ppn rprtmvï cfnHc Trrxm,i0«rï sreeas aanvoeren aat veie Brit
ten welvarender zijn geworden door
dat de lonen onder het conservatieve
bewind meit 50,5 procent bruto zijn
De nieuwe inflatieschok. ln het pstegen. De tegenstanders van Heath
bijzonder de voedselprijzen spiraal, is
zeer waarschijnlijk een flinke steun
in de rug voor Labourleider Harold
zen in Engeland met 18,6 procent om
hoog zijn geschoten sinds het land
dertien maanden geleden hd van de ,„0
Europese Economische Gemeenschap dar bracht ^uli 1973 een bezoek
De 82-Jarige Tito heeft Hongarije
>or het laatst in 1967 bezocht. Ka-
Joegoslavië.
echter dat de werknemers
netto op achteruit zijn gegaan,
fdiiinike portie van dllt
sociale premies is opgeslokt.
BERKELEY (AP) De terroristen
die Patricia Hearst hebben ontvoerd
hebben gedreigd haar te zullen doden
giganti-
Wilson in de twee weken die Enge- Percentage door hogere belastingen indien haar vader niet
land nog van de algemene verkie-
zingen scheiden, zo menen politieke
waarnemers.
nog steeds een neuslengte op de c
servatieven achterligt, heeft niet
gelaten er steeds weer op te hameren
feld met voldoening hebben kennis
genomen van de berekening van het
onafhankelijke economische tijd-
nanciert
lifornië.
De vader Randolph A. Hearst heeft
reeds laten weten, dat hij aan deze
Californië bericht, dat de autoritei
ten de mogelijkheid onderzoeken dat
een uit de gevangenis ontsnapte man
de leider is van de terroristen-groep
die Patricia Hearst heeft ontvoerd.
De San Francisco Chronicle en een
televisiestation hebben de man ge
ïdentificeerd als Donald David De-
freez, 30 jaar oud. Defreeze ont-
dat de regering de prijzen maar laat schrijft „The Grocer", dat tot de con- vergen,
stijgen en intussen probeert de lonen clusie is gekomen dat de voedselprij- Van verschillende zijden wordt in ques.
tóoen, dat hij er op even radi-
van zijn „werkings-
gëïsoleerd wondt als wanneer
een gevangenis, kamp of psy
che inrichting was opgeslo-
nig gehoord
le (niet zo dissidente)' schrij-
Koeznetsow na
'tte, gaf dat veel
fse pers maar
teinig meer
Prij's van goud
steeds hoger
LONDEN De goudprijs blijft alle
records breken. Op de goudmarkt in
het zachtjes uit te drukken, zijn Londen was de prijs gisteren bij „fi-
land uitgewezen, en weliswaar heb- xing" 149 dollar per ounce (31,1
ben de Russische autoriteiten in gram), drie dollar hoger dan donder
dag. Onmiddellijk daarna werd 148
tot 150 dollar per ounce genoteerd.
De energieconferentie dn Washing-Atlantische staten, maar, door het
ton is, ondanks het dwarsliggen van deelnemen van Japan, een mondiaal
de Franse delegatie, een redelijk sue- karakter draagt. Bovendien wordt in
i geworden. Twaalf van de dertien punt 10 van het communiqué ge-
die zenders zijn landgenoten regel
matig zal toespreken.
Weliswaar is hij tegen zijn zin,
deelnemers (Amerika, Canada, Ja- zegd, dat ook monetaire
pan, acht van de negen Europese mische kwesties ter tafel zullen ko-
dat de activiteiten van het
Fonds
>or Econo-
Ontwikke-
ling (OESO) en de Wereldbank aan
gewakkerd dienen te worden. In
punt 15 tenslotte wordt zelfs gespro.
landen, en Noorwegen) zijn overeen
gekomen de oliecrisis gezamenlijk op Internationaal Monetair
te lossen en ook op monetair en eco- (IMF), de Organisatie vo
nomisch gebied nauwer samen te mische Samenwerking
werken. De gangmaker van het over-
leg, de Amerikaanse minister vai
Buitenlandse Zaken Kissinger toon
de zich na afloop allesbehalve onte- ken over initiatieven van de Vere-
lopende gebieden. Na de reizen van
president Nixon en minister Kissin
ger naar Peking en Moskou as dat
voor de Amerikanen een vanzelf -
econo- sprekende zaak. Maar de Fransen
zijn beducht voor Amerikaanse over
heersing van de Westerse coalitie en
voor vergroting van Washingtons
invloed via de oplossing van de ener-
lingslanden een bevredigende oplos
sing biedt. Deze conceptie is op het
ogenblik nog betrekkelijk vaag en dat
is iets, wat Parijs weinig aanstaat. De
Fransen zijn gesteld op 'n nauwkeu
rige formulering, houden zich graag
aan de letter van de plannen, willen
precies weten waar zij aan toe zijn,
wensen scherpe contouren en afge-
gieproblemen. De andere deelnemers bakende paden. Vreemd is dat aller-
het buitenland uit te Het i
Engeland wijzen in plaats van hem, inhu-
op te sluiten (wat een wes-
daarna heeft terstorm van verontwaardiging zou
zich laten ho- hebben opgeroepen), maar in de ge
vangenis, in een psychiatrische in-
r het eerst dat de goudprijs
in Londen het peil van 150 dollar
heeft bereikt. Aanhoudende geruch
ten betreffende de monetaire goud
prijs (de prijs die de centrale banken
berekenen), het te verwachten om-
van Sinjawskl hebben we,
hij in Frankrijk is aangeko-
nagenoeg niets meer gehoord,
chrijft ongetwijfeld, zoals Solz-
richting of in een concentratiekamp vangrijke betalingsbalanstekort voor
hij alleen nog maar als sym
bool werkzaam zijn geweest, en zou
hij toch na al enige maanden uit de
to aldoor geschreven heeft directe aandacht zijn verdwenen.
de grote industrielanden en aankopen
door beleggers als dekking tegen in
flatie, waren volgens handelaren ae
factoren die het goud deden stijgen.
vreden. Geen wonder overigens want
de Amerikanen hebben hun doelein
den bereikt, behoudens een kleine
correctie. Er is nu een coördinatie
commissie ingesteld, die de s:
werking op het gebied van de
gie gaat verwerkelijken. Dat samen
gaan strekt zich niet alleen uit tot
de grobe olieconsumenten, maar ook
tot de Arabische producenten en de
ontwikkelingslanden. Aanvankelijk
wilden de Amerikanen, vóór de
menkomst van afnemers en leveran
ciers, nog een bespreking tussen de
landen van de eerstgenoemde cate-
enigde Naties voor de oplossing van
de problemen op het gebied van de
grondstoffen. Het karakter van de-
confrontatie is dus allerminst van
het overleg hebben dat mis
schien ook zo gezien, maar, voor de
keus gesteld, toch de voörkeur gege
ven aan de onontbeerlijke medewer
king van de Verenigde Staten. Ge
zamenlijk zijn de Westeuropese
landen op economisch gebied bij
zonder sterk. Militair zijn ze echter
i- beperkte aard geweest. Niet alleen de zwak en kunnen ze niet zonder
geografische basis, maar ook de
vang van de werkzaamheden getuigt
van een brede aanpak, waarbij de
energie-kwestie een aanloop kan vor
men voor uitbreiding tot tal van an
dere terreinen. Dit nu zien de Fran-
bijstand van Amerika als een
twee supermogendheden. Amerika
enerzijds en West-Europa en Japan
anderzijds zijn Dartijen die elkaar
nodig hebben en aanvullen. Daarbij
komt dat het, ter zake van de ener-
- sen „niet zitten". Het is hun te vaag, gie-crisis, niet alleen om de belangen
te breed en daardoor te breekbaar.
Toch staan zij er niet helemaal „bui-
want de Franse minister van
JSTON Het laatste uur dat de ruimtevaarders
"d Carr, Edward Gibson en William Pogue op
fruari in de ruimte hebben doorgebracht is het
lelijkst gebleken van alle 84 dagen die zij „boven"
test zyn in skylab.
11 by hun terugkeer buiten radiocontact met de
te waren raakten de stuurraketjes gedeeltelijk on-
zo is gisteren van officiële zijde in Houston
drie mannen konden daardoor niet langer de hoek
van hun Apollo-cabine beheersen en hadden niet vol
doende controle over de slingeringen van hun ruimte
schip. Door toevallige omstandigheden liep het alle
maal goed af.
De mannen liepen gevaar ofwel met een te grote hoek
de dampkring in te duiken, waardoor zij zouden zijn
verbrand, of terug te kaatsen by contact met de bo
venste luchtlagen. In dat laatste geval zou de dood
onvermijdelijk maar langzamer gekomen zijn omdat
de Apollo rond de aarde zou blijven draaien.
gorie. Maar toen er gewezen werd op Buitenlandse Zaken, Jobert, bleek
het gevaar, dat de Arabieren dit als
blokvorming van de consumenten
zouden kunnen beschouwen en een
keihard tegenblok zouden kunnen
legden de Amerikanen zich bereidheid de conclusie getrokken dat
zijn verzet bereid een ver
tegenwoordiger naar de coördinatie
groep te sturen. Als waarnemer, heet
te het, maar hier en daar is uit die
bij deze wijziging neer. Er zal aus
van tevoren géén klantenvergadering
worden gehouden, tenzij die nodig is,
maar dat wordt niet waarschijnlijk
geacht. Hiermede werd het mogelij
ke gevaar van twee scherp tegen
over staande clubs voorkomen. Der
halve géén polarisatie.
de Franse tegenwerking niet al te weliswaar
zwaar opgevat moet worden, te min
der omdat Parijs niet in staat bleek
consumenten
niet mindere mate om die van de
producenten en van de ontwikke
lingslanden. Die producenten zijn
immers ook afhankelijk van het
gedrag van de afnemers. De geva
ren van uit de pan rijzende inflatie
worden in de Arabische landen maar
al te duidelijk gevoeld. Zij incasseren
lorme bedragen als op-
hun oliebronnen, maar
verdwijnen door
een bevredigend alternatief te bie- schrikbarende geldontwaarding,
De grondslag van de conferentie i
minst. Dat ligt in hun aard en
standeldjke aanpak, ja, komt zelfs
overeen met hun geografische situa
tie: duidelijke grenzen. Bij het afwe
gen van voor- en nadelen hebben de
anderen de steun van de supermo
gendheid Amerika kennelijk zwaar
der laten wegen dan eventuele nade
len van de Amerikaanse invloed, die
de de Fransen pogen te ontlopen. Boven
dien kon minister Jobert zijn colleg's
onvoldoende tegenwicht bieden. Er
was dus in feite geen keus. Dat Jo
bert toch nog een waarnemer naar de
commissie stuurt, is door sommigen
uitgelegd als een aanwijzing, dat het
verzet van de Fransen meer voor het
(Gaullistische) binnenland dan voor
de anderen bedoeld is geweest. Hoe dit
zij, voor het ogenblik is de samen
werking van Amerika en West-Euro
pa op een concreet punt duidel'.Jker
naar voren gekomen dan in het
"Europajaar 1973" bereikbaar bleek.
Verheugend is, dat de Amerikanen, in
de actieve gestalte van Kissinger, de
zaken krachtig hebben aangepakt.
Men verge te namelijk niet, dat de
Verenigde Staten, ook op het terrein
van de energie, wel degelijk in staat
zijn op eigen benen te staan, terwijl
West-Europa in aanzienlijke mate
Van belang is, dat de samenwer- Washington is dus gelegen in de on
waardoor het voordeel van dit ogen
blik steeds meer vervluchtigt.
De voornaamste taak van de coördi
natiecommissie is nu het organiseren afhankelijk van f'e buitenwereld,
van een conferentie, die voor proau-
ktng zich niet alleen uitstrekt tot de derlinge afhankelijkheid op uiteen- centen, consumenten en ontwikke-
