SOLZJENITSIN IOODMOE IN DUITSLAND r* Poolse mijnwerkers krijgen de beste salarissen van het land OLIECONFERENTIE GAAT NIET DOOR i Philips kleuren- televisie Uitgewezen schrijver weigert vraaggesprekken uit vrees voor moeilijkheden met Moskou u iiitse aking >orbij Schrijver Maximov mag naar Frankrijk TS-bandenservice heet nü: STERBAND TS-BANDENSERVICE Russische sondes bij Mars Piano akkoord Éf bender 14 FEBRUARI 1974 BUITENLAND ADVERTENTIE een miljoen gulden aan prijzen Iedere week 26 weken lang! kunt u voor ƒ1 dit prachtige geschenk van Philips winnen, wanneer u deelneemt aan de Natio nale Puzzelactie in deze krant ten bate van de Stichting Natuurbe houd en Natuurbeschermingseducatie. - s Cl Philips kleuren, échte kleuren! Dat ervaart het kristalheldere geluld en de uiterst u als u straks de gelukkige winnaar bent comfortabele bediening. Dit is pas écht TV! van deze fantastische Philips kleuren- Deze luxe Philips all-transistor heeft een ontvanger. U geniet van het royale 68 cm. winkelwaarde van 2.595,- en is een grootbeeld, de natuurgetrouwe kleuren, geschenk van Philips Nederland B.V onze correspondent GENBROICH Woensdag 13 februari 1974, 19.14 historisch ogenblik in de kleine, met journalisten propte hof voor het buitenwoninkje van schrijver rich Böll in de Eifel. Een zwarte auto stopt in de dorps- en het volgende ogenblik weten alle aanwezigen wat ig niet voor waar hadden willen houden: Alexander nitsin is na zijn uitwijzing uit Rusland behouden in iland aangekomen. gastvrij onderdak van Heinrich Böll wacht hem, een weinige Duitsers die Solzjenitsin persoonlijk kent. voerden zij in Moskou gesprekken. Beiden r, 'beiden Nobelprijswinnaar inde in Böll stelt Solzje- het valste ventrouwen, d lopen ze langs de rijen ap- serende toeschouwers in de van het huis. Een tafereel, „dag tevoren nog onmogelijk aar door de panische ingreep e Kremlin-heren plotseling jkheid is geworden, njver van de „Goelag Archi- rtoont overeenkomst met de ten van zijn boekomslagen, och niet geheel. Op die foto's lij de indruk van een bleke, tonen gekeerde man. In het an de schijnwerpers, monter 1, uitbundig gebarend, werkt »rkomen eheel anders: een Krs uiterlijk, verweerd rode ;eur, haar verward, het witte ad zonder das, bruine Jas lonkerblauw pak, glimmend schoenen, met een boeket n in de handen, dat ergens on- rbaar uit het gewoel tevoor- is gekomen hij onderweg van het vlieg- an Frankfort, waar hij na [dwongen exodus is geland, ericht vernomen dat zijn en drie kleine kinderen hem ;en reizen als zij dat willen? ut dat misschien zijn opge- d? Zeker is dat niet en in eval wenst hij de dag niet te voor het avond is. rijpt mijn situatie", zegt hij ater op een geïmproviseerde iferentie, eerst in het Duits, in het Russisch, „ik kan vragen beantwoorden, eerst Ie toestand opgehelderd zijn, zeer bezorgd over mijn enstraft de indruk van mon- ivermoeibaarheid 'die hij kort bij zijn aankomst in het zielen tellende Eifel-dorpje [wekt. „Ik ben moe, vanoch- ITGART (DPA)' Na een van drie dagen in de West- iverheidssector is gistermiddag »ord bereikt. De onderhande de vakbonden en de werk- vonden elkaar na lang touw- op elf procent salarisverho- mefc een minimum van 170 accoord moet nog worden keurd door dë" georganiseerde imers. Hangende de uitslag zijn de stakingsacties, die in elopen dagen een grote chaos brachten, beëindigd. 'ize door keiharde onderhan- tot stand gekomen overeen- imt een eind aan de tot dus- °tste stakingsgolf onder de cir- miljoen Westduitse over- ienaren. angdurig loven en bieden ac ton de bonden het Jongste ^an de regering en andere dswerkgevers om de salarissen procent te verhogen, ageringswoordvoerder, Rüdiger echmar, beklemtoonde aan het de middag dat dit als „het aanbod" van de kant van de vers kon worden beschouwd. D 'S is namelijk bevreesd dat loonsverhoging tot een grote in- N leiden. Al eerder was ver dat elk procent loonsverhoging de factor tien een evengroot inflatie betekende. D belangstelling De West- luchtmacht kan 110 gevechts- van het type Starfigh- jto de straatstenen niet kwijt". bben zich geen kopers gemeld le toestellen die in verband met door andere vliegtuigen "bg zijn geworden. Het minis- fajj Defensie zal de Starfigh- laten slopen om er reserve- uit te halen die gebruikt worden voor een aantal nog zijnde Starfighters. tend was ik nog in de gevangenis; vanmiddag om een uur wist ik nog niet wat er met me gebeuren ging". Zijn lippen zijn verzegeld als een Russisch sprekende Journalist hem vraagt of hij een andere mogelijk heid dan deze uitreis had geweten. Wie zijn werk kent beseft dat Solz jenitsin deze uitwijzing, die hem van zijn land en zijn volk isoleert, nooit als een oplossing kan be schouwen. Zijn vrouw had de och tend van diezelfde dag nog ver klaard: „Dit is een misdrijf tegen de geest, tegen het hart, tegen de ziel". „Sie verstehen, ich bin sehr müde". Hiet is onmogelijk om interviews te geven, niet vandaag en niet mor gen". Heinrich Böll, die zich voorbeeldig moeite heeft gegeven om de hon derden toegesnelde Journalisten uit binnen- en buitenland op zijn klei ne hof zo goed en zo kwaad als dat ging gastvrijheid te verlenen, grijpt ija enige minuten in. „U moet mijn gast nu de gelegenheid geven tot rust te komen. Het is goed als u nu de hof ontruimt, dat is niet onhof felijk bedoeld". SoüzjeniJtski heft nu bij wijze van af scheidsgroet de saamgevouwen han den hoog boven het hoofd, glim lacht breed en verdwijnt dan achter de matglazen deur. Om er te wach ten op het telefoongesprek, dat hij direct na zijn aankomst met Mos kou heeft aangevraagd. Om zijn jonge echtgenote te bevestigen dat hij in Duitsland is, en nog wel in het huis van zijn vriend Böll. Het gesprek kwam spoedig daarna tot stand. Ter geruststelling van de vrouw die diezelfde ochtend te ken nen had gegeven pas te zullen gelo ven dat haar man veilig was wan neer deze dat haar zelf zou hebben verteld. Het dorp stroomt weer even snel leeg als het enkele uren tevoren is volgelopen. Solzjenitsin, in het ra zend tijdsverloop van minder dan een dag in Moskou opgepakt, ver hoord, in de gevangenis gezet, met een vliegtuig naar Frankfort ver voerd en van daar in een gejaagde autorit naar een Duits dorpje, dat op de landkaart nauwelijks is te vinden Solzjenitsin moet giste ren het gevoel hebben gehad een surrealistische beeldenreeks aan zich te hebben zien voorbijtrekken. Het zal zeker enige tijd kosten om dit alles tot werkelijkheid te ordenen. De Bondsregering heeft zich in tussen bereid verklaard Solzjenit sin op te nemen. Daar ligt het pro bleem dan ook niet. Maar of de schrijver daarvan gebruik zaü ma ken en zich blijvend in de Bondsre publiek zal willen vestigen staat nu nog niet vast. Die vraag is van een later, vermoedelijk veel latere orde. De Russische schrijver Solzjenitsin, die door de Sowjet-Unie naar de Bondsrepubliek is gestuurd en van zijn staatsburgerschap is beroofd, is gisteravond door de Duitse schrijver Böll ontvan gen. Op de foto links boven leidt Böll de schrijver door de groep toegestroomde journalisten en fotografen naar zijn huis, waar Solzjenitsin voorlopig zal logeren. TRIPOLI (AP) De bijeenkomst der Arabische ministers voor Oliezaken die in Tripoli zouden gaan praten over het olie- ?°?f.erentie hoogte ©en gecoördineerd embargo jegens de V.S. is woensdag voor onbepaalde tijd uit- h^MddM-o'ostS gesteld, aldus is door een woordvoerder der Libische regering op te stellen, meegedeeld. De conferentie zou vandaag beginnen. Het uitstel zou zijn geschied 'op verzoek van Sadoedie-Arabië en Koeweit'. MOSKOU De dissidente Rus sische schrijver Vladimir Maximov heeft van de autoriteiten in Moskou boestemming gekregen om voor een jaar naar Parijs te gaan. Naar de schrijver gisteren verklaarde kreeg hij vorige week vrijdag onverwacht een visum. Elf dagen eerder was hem dit geweigerd. "Ik ben zeer verbaasd. Ze hebben me geen nadere uitleg gegeven", zei Maximov tegenover Westerse jour nalisten. Hij geloofde niet dat de plotselinge verandering van de hou ding van de autoriteiten iets te ma ken heeft met de uitwijzing van zijn collega Alexander Solzjenitsin, die gisteren in West-Duitsland arriveer de Maximov en een andere dissidente schrijver, Alexander Galich, beiden uit de Russische schrijversbond ge stoten, zijn door de voorzitter van de Franse afdeling van de Pen-club uit genodigd voor een bezoek aan Pa rijs. Galich heeft (nog) geen visum gekregen. Maximov verklaarde dat hij onge veer een jaar in Parijs wilde blijven en daarna naar Moskou zou terug keren. Van de 41-jarige Maximov, schrijver van onder meer de omvang rijke roman "de zeven dagen van de schepping" en "De quarantaine", zijn verscheidene werken in het Westen gepubliceerd. Dit leidde op 26 juni vorig jaar tot zijn uitstoting door de bond van Russische schrijvers. In "De zeven dagen der schepping" behandelt Maximov een aantal a-so ciale en volgens zijn opvatting on toelaatbare afdwalingen van de so cialistische maatschappij. Het boek mocht in de Sowjet-Unie niet worden uitgegeven. Hij werd vorig jaar door de autoriteiten "uitgenodigd1" om De inderhaast bijeengeroepen top- zich "ter controle van zijn gezond heid" bij een psychiatrische kliniek te melden, een uitnodiging waarop de schrijver niet is ingegaan. In 1971 kwam Maximov in de be- ADVERTENTIE In Algiers vergaderen op het ogen blik de leiders van Egypte, Saoedi- Arabië. Syr'ë en Algerije. Te Tri poli wordt vermoed dat men daar een besluit zal nemen ten aanzien van het embargo. Diplomaten en oliemensen hadden al weken geleden voorspeld dat er in Tripoli geen besluit over het embar go zou worden genomen, omdat Li bië er glad tegen was dat dit werd opgeheven. „Tenslotte moet Je de gevoelens van je gastheer achten", aldus een diplomaat. ,Het besluit (tot ophef fing van her. embargo) zou echt niet worden genomen als Tripoli er tegen was". Maar Algerije, en ook Irak, had den hetzelfde standpunt ingenomen als Libië en wel dat men pas aan het verzachten van het embargo moest gaan denken als er voor uitgang kwam bij de regeling van het Midden-Oosten-geschil. Irak had daarom ook niet willen deelnemen aan het overleg te Tripoli. De olieproductie onderging tegen het einde van bet vorige Jaar een in krimping van 25 percent, tegen Kerstmis werd zij weer met 10 per cent opgevo-ïrd Alle Arabische olie landen met uitzondering van Irak winnen nu 15 percent olie minder dan voor de cktoberoorlög. Inmiddels is Koning Feisal van Saoedi-Arabië gisteren in Algiers aangekomen voor de kleine Arabi sche topconferentie die de staats hoofden van Egypte, Syrië, Saoedi- Arabië en Algerije bij elkaar zal brengen. Op het vliegveld werd Feisal be groet door president Houari Boeme- dienne, leden de Algerijnse revolutio naire raad en leden van de regering. Leiden, (bij Herenstraat/5-Meilaan), Zoeterwoudseweg 7,Tel.: 01710-43590. langstelling toen hij een felle cam pagne voerde om te verhinderen dat Vladimir Boekowsky krankzinnig zou worden verklaard. Boekowsky werd in januari 1972 voor twaalf jaar van zijn vrijheid beroofd in de vorm van gevangenisstraf en verbanning naar een werkkamp in Siberië. Sa.men met de fysicus Andrei Sacharow deed Maximov vorig jaar december een beroep op het presidium van de Op perste Sowj et (het parlement) om Boekowsky toe te staan zijn univer sitaire studie in Nederland voort te zetten. Boekowsky werd in het Wes ten bekend door een dossier dat hij samenstelde over het opsluiten van dissidenten in psychiatrische klinie ken. De Russische autoriteiten ont kennen dat gezonde mensen in der gelijke inrichtingen worden opgeno men. Onlangs nodigde de rijksuni versiteit in Leiden Boekowsky uit zijn studie in de biofysica daar aT te maken. Hij werd in 1961 in zijn tweede studiejaar van de universiteit van Moskou verwijderd in verband met zijn politieke opvattingen. MOSKOU De Sowj etrussische sondes "Mains-4" en "Majrs-5" heb ben de afstand van bijna 460 mil joen kilometer naar de planeet Mars afgelegd en zijn daar op 10 en 12 februari aangekomen, aldus het Sowjetrussische persbureau Tass. De sondes waren op 21 en 25 Juli vorig laar gelanceerd. De "Mars-4" bleek door een fout in de systemen aan boord niet af te remmen en passeerde de planeet op 2.200 km. Er werden foto's van de planeet naar de aarde gezonden. Men is van plan de Mars-4 nu te ge bruiken voor het inwinnen van we tenschappelijke gegevens over de kos mische ruimte. De "Mars-5" remde op 12 februari af en kwam in een baan rond Mars terecht. De ruimtesonde ligt vrijwel in de berekende baan, waarvan de maxi mum afstand tot de planeet 32.500 km en de minimum afstand 1.760 km bedraagt, met een hoek van 35 graden op de evenaar van de pla neet. Elke 25 uur wordt een omwen teling voltooid. De "Mars-6" en de "Mars-7" zijn nog onderweg en zul len in de eerste helft van maart hun doel bereiken. ADVERTENTIE WARSCHAU (AP) Terwijl Groot-Brittannië zwaar te lijden heeft van zijn mijnwerkingsstaking, heeft de steenkolen- produktie in Polen record-hoogten bereikt. In Polen zijn de mijnwerkers de hoogstbetaalde arbeiders en de staat maakte er geen geheim van dat de mijnwerkers meer loon ontvangen dan alle anderen. De mijnindustrie is de voornaamste Poolse ener giebron en steenkool is een belangrijk uitvoergoed. Er gaat geen maand voorbij of er worden in de Poolse pers of voor ra dio en televisie mijnwerkers gehul digd, wordt er een speciale mijnwer kersdag gevierd of brengt Gierek, vaak in gezelschap van premier Pjotr Jaroczewicz, een bezoek aan een mijn. Gierek begon zijn ondergrondse be staan als Jongen van 13 jaar in Frankrijk. In 1943 werd hij dat land uitgezet omdat hij behoorde tot de organisatoren van de eerste zit-sta- king in de Franse geschiedenis. Pensioen Nu de energiecrisis de landen van het Westen treft heeft Polen meer aanvragen om steenkool uit het bui tenland dan het aankan. Het is thans de grootste leverancier van "zwarte diamant" in Europa en neemt van de totale uitvoer daarvan in de wereld niet minder dan 20 per cent voor zijn rekening. De Poolse mijnwerkers verdienen gemiddeld 5400 zloties per maand, dat is meer dan bijvoorbeeld artsen of advocaten. Er zijn mijnwerkers die het zwaar ste werk doen en die maandinkom sten kunnen hebben van 9.000 tot 11.000 zloties, dat is omgerekend 450 a 550 dollar. De man die zich vooral met het lot van de mijnwerkers bemoeit is Edward Gierek, de leider der com munistische partij en zelf oud-mijn werker. In Polen zijn thans, volgens offi ciële opgaven, 330.000 mijnwerkers in Groot Brittannië 280-000. Zij worden dus zeer goed betaald, bo vendien kunnen zij gratis studeren, via beurzen, en het brengen tot inge* nieur. Zij ontvangen gratis boven- en onderkleding en krijgen per jaar acht ton steenkool gratis, voor thuis. Een Poolse mijnwerker kan met pen sioen gaan als hij 55 Jaar is, dat is 10 Jaar eerder dan welke arbeiders in het land ook. Hij mag onder de grond blijven werken, als hij dat wil, tot zijn 60ste Jaar. Gaat hij met pen sioen dan krijgt hij 80 percent van zijn laatstverdiende loon, maar hij krijgt maandelijks zijn volle loon uitbetaald na 20 dienstjaren. De mijnwerkers hebben hun eigen recreatieoorden waar plaats is voor 281.000 mensen in totaal, tegen zeer lage tarieven, er zijn ook recreatie centra speciaal voor de zondagen. Wat huizen betreft, daaa* is in Po len nog steeds een tekort aan en dit geldt ook voor bevoorrechte mijnwer kers. De nuizenbouw geniet thans de hoogste prioriteii in het land. Geluk kigen die beslag hebben kunnen leg gen op een woning met drie slaapka mers betalea aan huur per maand ongeveer 500 zloties, dat is zowat 25 dollar. Gezondheidszorg, Er zijn in Polen vier grote zieken huizen, 103 klinieken voor lopende patiënten en 2400 medische ap- vangstcentr i. Er zijn speciale artsen voor de mijnen. De behandeling in de ziekenhuizen enzovoorts is gratis in Polen, maar er is een tekort aan ge neeskundige inrichtingen. Ongeveer 153.000 mijnwerkers kun nen gebruik maken van goedkoop vervoer van hun huis naar het werk en omgekeerd. De symbolische beta ling daarvoor is 9 zloties (45 dollar cents per maand). De mijnwerkers werken zes dagen per week tot een totaal van 45 uur. Zondags wordt er niet gewerkt, over werken wordt niet gedaan. Er is we1 een bonussysteem voor goede pres taties. Hierbij komt nog dat de mijn werkers dit jaar vermoedelijk zes vrije zaterdagen zullen krijgen, en 12 in 1975. Produktie In 1973 bedroeg de Poolse steen- koolproduktie volgens officiële gege vens 156,5 miljoen ton waarvan 35 ton werd uitgevoerd. Dezer dagen werd er in de Halem- ba-mijn in Silezië een naar men zegt, nieuw wereldrecord gevestigd, er werd namelijk in 25 dagen tijds 202.300 ton steenkool naar boven ge bracht. In weerwil van de bezwaren der Britse mijnwerkers zal Polen in de komende maanden Groot-Brittan nië een half miljoen ton steenkool leveren. De Britse ambassadeur in War schau verklaarde toen dit bekend werd: „Het kan waar zijn maar ik heb er officieel via mijn ambassade niets mee te maken gehad". Over de transactie is in de Poolse pers niets bekendgemaakt, maar -vel is er het nodig, gezegd over de mijm- werkersstakhig in Groot-Brittan nië. Zo kon men in de Trybuna Ludu, het officiële partijblad, lezen: „De Britse mijnwtrkers Dehoren tot de laagstbetaalae arbeiders van de ^G en tot de slecbtsbetaalden ln hun eigen land. Zij staan vooraan bij de strijd om een eerlijker verdeling van het nationale inkomen van hun 'and waar 84 pertent van de welvaart be hoort aan slechts 7 percent der be- voMng.'! „Een piano? Daar ko men wij niet aan toe". Mag Bender-KD voor zichtig veronderstellen dat mensen die zoiets zeggen, de prijs van een piano mis schien een tikje verkeerd taxeren? Voor nog geen 3100 gulden namelijk hebt u al een piano van een kwaliteit waar Bender-K&D volledig achter kan staan. En dan niet van een merk want keus hebt u bij ons in over vloed (wij voeren minstens 11 merken). Het moet dus wel vreemd lopen, wilt u na een rustig en bijzonder infor matief gesprek niet tot een akkoord komen. kettner SC duwaer deskundig in klank Leiden: Hogewoerd 90

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1974 | | pagina 9