Avondmaal en de
kindercommunie
Deel van staf HTP
stapt op
Kerkdiensten
amEsnsEa
Profeten
vlakbij
ZATERDAG 9 FEBRUARI 1974
Als erfenis van mijn vader ligt er bij mij een boekje dat tot titel heeft: wie mag er aan het
avondmaal gaan? Het is in het laatste kwart van de vorige eeuw vertaald naar een uitgave die
afkomstig was uit Duitse piëtistische kring. Op het onderzoeken van zichzelf wordt nog al sterke
nadruk gelegd, zoals men uit de kringen waaruit het afkomstig is, kan verwachten. De vraag die
door de titel va nhet boekje wordt gesteld, was toen al geen nieuwe vraag en ze is er sinds
dien gebleven. Wie enigszins in de kerkelijke wereld van ons land thuis is weet dat wel en
hij weet eveneens dat er op die vraag verschillend antwoord wordt gegeven.
Er zijn gelovigen die oordelen
dat bijna niemand tot het Heilig
Avondmaal kan gaan en die bij de
geringste twijfel, die er altijd wel
Tenslotte betekent dit woord
hoe zien wij de doop? De afwij-
spronkelijk niet anders dan „gemeen- zing van de kinderdoop is waarlijk
schap". Communisme is van hetzelf- niet alleen van deze tijd. De kerk
de latijnse woord afgeleid. Wanneer heeft telkens weer te maken gehad
is, het maar veiliger vinden niet te in protestantse kerken tegenwoordig met een radicale afwijzing van de
h°"" "°f het woord „kindercommunie" wordt kinderdoop. En toch heeft zij telkens
gebruikt, is het een overgenomen
woord omdat er in de protestantse
kerken geen woord
gaan, bang dat zij zichzelf een
deel zouden kunnen eten en drinken.
Anderen nemen een veel ruimer
standpunt in en wijzen er op dat
Jezus het Avondmaal niet heeft in
gesteld voor heiligen,
daars, zoals Hij als geneesheer niet
gekomen is voor gezonden maar
voor zieken. Him vraag wordt veel-
eer: wie mag er wegblijven? Tussen kunnen komen, lijkt het mij in
Er is voorgesteld i
,- spreken van
daarvoor gekozen. Later, in de
tijd van de Reformatie, zijn het de
doperse stromingen geweest die zich
te fel gekeerd hebben tegen de kinder-
„kindercommunie", doop, maar de reformatoren hebben
maar van „gezinscommunie" en bij daarvoor met beslistheid gekozen en
kerkrech- zo is het ook gebleven in de mees-
de orde te kerken van ons land.
Behoren gedoopte kinderen nu vol-
heel wat varia- kere zin een beter woord, want de _1o
kern van de vraag waarom het hier S® °f. is d8t
gaat is niet zozeer of kinderen om,° "0"°
jonge i
ste tien Jaar een nieuwe dimensie deelnemen
niet helemaal het geval? Wanneer
^eMonge"leeftiJdrkunnën ZnJt'LT™ beve2tigend beant-
het H. Avondmaal,
gekregen. Was het vroeger in de pro
testantse kerken algemeen gebruike
lijk (hoewel weer niet noodzakelijk)
dat het sacrament van het bewaard
i geheel daar-
waarom mogen zij dan geen deel ne
men aan het H. Avondmaal? Waar-
moeten kinderen blijven zitten
hun ouders communiceren?
maar of een gezin in
aan kan deelnemen.
In de synode van de Geref. Kerken
aao net sacrament van net Dewaara heef.t men over deze zaak reeds uit- Waarom moeten wil wachten tot zil
worden in het verbond Gods open voeri& gesproken, zonder dat men J*™™ ^lildenTs vin hun *pW
stond voor hen die door openbare noe tot een bepaalde slotsom is ge- openbare ^lijdenis van hun geloof
komen. In de eerstkomende syno
dale zitting van de hervormde kerk
zal men er over spreken en een uit-
belijdenis van hun geloof als belij
dende leden van de kerk werden
kend, tegenwoordig is dat
openbare belijdenis van hun geloof
hebben gedaan? Er zijn protestant
se kerken waar men helemaal niet zo
iets kent als wat wij hebben in die
openbare belijdenis.
nigeen een vraag geworden. En dit voeriS rapport is daartoe opgesteld. T h t tussenrnnnnrt
alles krijgt nog een meerder accent Maar men weet dat in deze tijd in ten van dfSre^e]
door de zgn. kindercommunie.
meerdere kerken dezelfde vraag
de deputa-
ten van de Geref. Kerken voor de be
studering van het vraagstuk
De in ons land meest gebruihelijhe hhb"ormde SSZT TIjZZS
>rm voor de viering van het H. commissie die dit rapport heeft voor- .oor
vorm voor de viering van het
Avondmaal is zittende rond een ta
fel. Zinnebeeldig wordt hiermee
bereid, andere kerken in ons land
geraadpleegd. Hun antwoorden zijn
gezinsgemeenschap aangeduid, zij 't als bi^a^en aan het rapport toege-
dan ook dat heel de gemeente als dat V0TeT?5i
geizn wordt gezien. We zijn zusters
i zitten we aan de
Wat is nu de zaak waarom het het ?eilig hebben voor-
hier gaat? We moeten beginnen ""f"?en de. HeiUge
Schrift alleen geloof vraagt en
tafel des Heren en voorkomen e?n b» de Doop, de kinderdoop dan we.
taalgemeenschap. Er ziln ook ande- «rstaan. Aan de ene kant komt kan geloven op de wijze van
men tegenwoordig in de kerken waar
de kinderdoop gewoonte was. mensen
tegen die het dopen van volkomen
tafelgemeenschap. Er zijn ook ande
re vormen van avondmaalsviering
mogelijk, bijv. staande in een kring.
Dit herinnert aan de uittocht uit
Egypte. We zijn op weg naar het
beloofde land. Doch de vorm doet er
■tenslotte minder toe. Bij ons is dus
•het zitten rond een tafel het meest
gebruikelijk. °?k no" ult bijgelovigheid. Het is ook
De vraag is opgekomen: behoren de want^de S?hriff™nden Jfeen Mafj als
zou een* gerii^gezamelijk nh^^deel verband tussen geloof en doop paald zou
kind"
Ik geloof dat tegenwoordig niemand
zal pleiten voor het deelne-
kunnen nemen aan dit sacrament?
Waarom moet men
leeftijd hebben bereikt'
i wenselijk de toegang tot het
lovigheid vastgezeten te hebben.
er een leeftijdsgrens be-
worden, waar moet deze
dan liggen? En welke voorwaarden
moet men dan stellen, ook wanneer
Een^tegenargument^dat kinderen S? met h„et f ^verband?
geloof kan bij kleine kinde
ren nog geen sprake zijn
w ^edo°Pt worden op het geloof
bun ouders, is voor hen onaanvaard-
Het rapport van de hervormde
mode wil de beslissing in dezen ge
heel overlaten
H. Avondmaal te binden aan de baar heel overlaten aan de kerkeraden,
openbare belijdenis van het geloof? sooniijr zfak is D^r egenover ^h dit Is alleen maar een verschui-
Wanneer kinderen gedoopt zijn, be- s0°mlJ.Ke 2aa? Daartegenover zijn ven van do m^,iükho,rt
anderen die des te meer nadruk
horen zij dan reeds niet volledig tot hebbën geiegd op de tdnïerdoop
de eremeensf»hfl.n van rip lrprlro trpn
dat zij meer oog hadden voor het ge-
'de gemeenschap van de kerk? Een
•sacrament kan alleen in geloof wor
den ontvangen. Zo zegt het de oude dat bet
zin als één geheel. Zij wijzen
tijdlang in de oud-chris-
op
de moeilijkheid. Kunnen die
kerkeraden dan volstaan met het
vaststellen van een bepaalde leef
tijd?
In de stukken die aan het hervorm-
de kerk. Kan een kind dan telijkekerk gewoonteisgeweertdat de rapp0rt zl]n toe«evoegd WOTdt «>-
upn9 «rrvrrit oon Wn/1 4*-, dat cfplri rint. t.nplatlncr van Ho (nnooron
niet geloven? wordt een kind in de- ook" ijndêrën
zen in het evangelie aan de disci- deej namen a
pelen niet ten voorbeeld gesteld?
Gezinscommunie
Het woord "kindercommunie"
doet nog al rooms aan. Ter
nie gaan communiebank,
nieboek, communiekleed en zo zul
len er nog wel meer samenstellin
gen met dat woord communie zijn
en daarbij gaan onze gedachten als
vanzelf naar de kerk van Rome.
steld dat toelating van de Jongeren,
en kinderen "ten nauwste verbonden
is met de frequentie (veelvuldig
heid) èn de hiermee onlosmakelijk
verbonden wijze van avondmaalsvie
ring". In de protestantse kerken van
ons land was men gewoon enkele
malen per jaar (meestal vier keer)
het H. Avondmaal te vieren. In me
nige gemeente is nu dat oude sche
ma doorbroken. De gemeente die
uit het Nieuwe Testament tot ons
Bij de kindercommunie of gezins- komt is in haar samenkomsten niet
communie is het nu de grote vraag: te denken zonder de "breking des
zelfs zuigelingen
het H. Avondmaal,
"zoals in Israël de kinderen ook
deelnamen aan het Paasmaal en er is
immers een direct verband tussen de
viering van het Pascha en het
Avondmaal. Bij de viering van het
Pascha speelt het gezin in ieder ge
val een grote rol.
Kinderdoop
WOORD VAN BEZINNIN(
Wat denkt U eigenlijk bij dat
woord „profeet"? We hebben
hardnekkig het beeld vast van
lieden „die om de hoek kijken"
toekomst-voorspellers met een zes
de zintuig, niet narekenbaar voor
ons gewone stervelingen.
Het woordje „pro" heeft echter
helemaal niet de betekenis van
„vooruit" maar van: „in naam
van" een profeet is dus zoveel als
een woordvoerder, een zegsman
namens een ander. Het is in oor
sprong iemand, wiens woorden
onderkend worden als een bood
schap van Boven.
Mensen met een van-nature-
scherpe kijk op de zaak, leiders
figuren met een vooruitziende
blik. Mannen die lichtpuntjes ont
dekken in een tijd van misèredie
waarschuwden als de welvaart tot
wegdommelen leidde.
Een ondankbare opdracht:
spraken ze hoopgevend, dan ont
moetten ze sceptische gezichten;
hieven ze hun waarschuwende
vinger, dan werden ze als last
posten buiten gegooid. Profeten
werden (en worden!) vaak pas na
him dood erkend.
In de synagoge van Nazareth
is het voor de zoon van Jozef he
lemaal onbegonnen werk: zolang
Hij iemand is, die tot hun i
dere eer en glorie dient, ziji
trots op Hem. Maar Hij moet
kritiek gaan krijgen. Hij
niet moeilijk gaan doen.
haalt Hij, een gewone jonge
hun dorp, de euvele moed
daan, him de les te lezen?
Nazareth heeft de boot ge
De synagoge gooide de
verwachte Messias
Vreemden gingen strijken n
eer: Samaritanen, tollenaars
bezettende Romeinen..
profeet wordt aanvaard in z
derstad"(Luk. 4,24).
Ons verweer tegen pi
ook nu, lijkt me een stuk i
Angst om gestoord te word
ons gevestigde patroon. Ang
wat we zullen zien. als we de
open zetten. Als ons gezin
vrijer zou worden; als Nede
de EG gaat; als Europa
ning houdt met de derde w
als de kerk oog zou moetei
gen voor wat er buiten haa:
aan vruchten rijpt.
Profeten morrelen aan om'
onze zekerheden. Ze zijn
moeiend. En daarom luisten
maar niet. En houden 2
gooien we hen buiten. De
komt achteraf!
Ze hebben vaak zo'n vertil
gezicht: van een vader, ééi
onze eigen kinderen, mensen
wie we óók de schaduwki t
kennen. En daardoor zijn
kwestbaar. Ze hebben geen
om tussen de deur te
ze zijn afhankelijk van onze
vrijheid.
Uw profeten leven vlakbij
nu. Durf ik ze een kans te g
J. SCHLATJ
pastoor „De Meei
van het vorige jaar in 'Kerkinforma
tie" is gepubliceerd, lezen we "dat
onze (geref.) kerken terecht geen
bepaalde leeftijd voor deelname aan
Deze toren <1466-1512) is één van de indrukwekkendste voor
beelden van de laat-gotische architectuur die we hier in het
westen kennen. Hij staat in Goedereede, vroeger een bloeiende
havenstad en gunstig gelegen marktplaats voor de verre om
geving. De toren (de kerk is voor het grootste gedeelte ge
sloopt) is daaraan een rijke herinnering.
(Uit: Langs de oude Zuidhollandse kerken)
Broods". Dat behoorde
maal bij.
Oudertaak
De vraag hoe jong men in die
ste gemeenten daaraan kon deelne'
nu een- beantwoord. Het was ook de aller
eerste begintijd. Maar als men nu de
vraag stelt hoe jong de kinderen
aan het Avondmaal zouden kunnen
deelnemen, dan zijn we geneigd dit
niet te vroeg te stellen. In het ge-
men, wordt in het N. Testament niet reformeerde rapport wordt er op ge
wezen dat bij Israël de Jongste bij de
viering van het Pascha de vraag stel
de wat dit te betekenen had. Hij
moest dus wel zulk een leeftijd heb
ben bereikt dat hij het verband tus
sen wat eenmaal was geschied en de
viering van het Pascha kon vatten.
Tegenwoordig mag dan bij menig
een in de kerk meer nadruk vallen
op de doop dan op de openbare be
lijdenis (we kunnen daarmee in
stemmen) toch zal ook het kind dat
deelneemt aan het sacrament, be
grip moeten hebben voor het ver
band dat er is tussen de
van het H. Avondmaal e
eenmaal geschied is. Daar
nodig onderricht in de bi
van dit sacrament.
Wanneer ouders in gezinsi
met hun kinderen willen
aan de Tafel des Heren, dai
zij er in ieder geval voor
zorgen dat hun kinderen wet*
om het gaat. De taak v
in dezen is waarschijnlijk bt(
ker dan alle onderricht van
S. J. M. HULSB 1
onmondige kinderen verwerpen. Zij Van ™lkc™en onmondige kin-
ta-fS het meest
HEERLEN Omdat zij geen
vertrouwen hebben in de over
heersende stroming binnen het
kerkelijk beleid van het Bisdom
Roermond, hebben drie van de
vijf leden van de praktische staf
van de Hogeschool voor theologie
en pastoraat hun ontslag inge
diend.
De drie vertrekkende stafleden
zijn H. Korsten, H. Meertens en W.
Nohlmans. Pater Redemptorist drs.
A. Reijnen, die directeur is van de
praktische opleiding, en B. van Del
den blij ven, "in de hoop dat het mo
gelijk zal blijken binnen de HTP
hun stem te blijven laten horen".
In een verklaring zeggen de vijf
stafleden dat zij als stagebegeleiders
van het vijfde en zesde cursusjaar
van de HTP door de ontwikkelingen
van de laatste Jaren in een moeilij
ke positie zijn geraakt. Zij constate
ren in de Limburgse kerkgemeen
schap een groeiende verlammende
macht, die hen in hun manier van
werken bedreigt en hen dwingt iede
re dag opnieuw achterhoedegevech
ten te leveren. Deze ontwikkeling
noemen zij beangstigend.
"Waar er een nieuwe maatschap
pij groeiende is met alle geboorte-
pijn van dien, zou het voor een kerk
zaak zijn zich af te vragen welke
evangelische boodschap zij heeft
aan deze maatschappij en aan de
mensen die worstelen om daarin
hun plaats te vinden. En daarbij mag
het nooit gaan om de grootheid tn
de macht van die kerk, maar om het
hedl van de mens, die in deze tijd
moet leven".
Woestijn
De stafleden zeggen niet te willen
verkommeren in de woestijn. "Het
gedwongen worden voortdurend te
praten over rechten en plichten,
over orthodoxie, over visie op kerk
en pastoraat, over het verplichte ka
rakter van kerkelijke documenten
in de sfeer van: zo en niet anders,
maakt voor ons leren en geloven in
vrijheid onmogelijk. Het gevoelen
de spanning niet meer aan te kun
nen tussen eerlijke kritiek en ge
dwongen aanpassing verlamt onze
inspiratie en creativiteit".
De blijvende en vertrekkende
stafleden noemen de HTP ei^
dan goede zaak. "Ons doel i
ming van vrije, zelfstandig
kende en gelovige pastores
bij werden zij gesterkt door
ze waarop de bij hen afgest*
pastores onde'r de va
omstandigheden hun werk
gedaan en door het groeiei
housiasme van hun collega's
Het
curatorium van de
de vroegere vicariss
E. Beel en mgr. drs. P. var
deel uitmaakten respectievel I
voorzitter en gedelegeerd
zegt in een verklaring grot»El
dering te hebben voor de pi 1
staf en betreurt het vertrek 11
drie stafleden. Het curatoriu
spoedig met de betrokkenen
leg treden om de nodige voo 1
gen te treffen, "zodat de
zo weinig mogelijk stagneert".
Oud Geref. Gem. Kerkgebouw Hoofd
straat 240 9.30 en 4 u. leesd.
Rem. Geref. Gem. geen dienst.
Baptisten Gem. Trlomfatorkerk Mo-
Leger des Hells Corn. d. Vlaming-
Rozemond.
Academisch Ziekenhuis 10
E. Brederveld.
ds. Bovenberg (gez.
diensten met herv.).
bovendien dankzegging.
Gezinsdiensten "Jeugdhaven" 10
"De Mirt" mej. Owél, 10 u. "Het mii
rennest" ds. De Heer.
Chr. Geref. Kerk 10 en 5 u. ds. Ca:
lier.
Geref. Gem. 10 u. leesd. 3.30 u. d
Rllksen.
Geref. Kerk (Vrijgem.) 10 en 5
Evang. Centrum (Zijlsingel 2) 10 u.
evang. Zijlstra (dl. 8 u. evang. Zijlstra)
Pannekoek (HA), 11.45
dentendienst.
Bovenberg (HA), 5 u. ds. J. Bovenberg
RK Kerk H.
9.30. 11 en 12.15 i
Hartebrug (zat.
1.) 9, 10.30, 12 rendienst) 9. 10.3
Petruskerk (zat. av. 7 u.) 9, 10.30, 12
in 6 u.
Leonarduskerk (zat. av. 7 i
Haagse Schouw (zat. av. 1
n 1.30 u.
Lodewijkskerk (zat. av. 7 i
ds. J.
Diaconessenhuis 10.30 u. ds. H. v.
Bilderbeek.
Oec. Werkplaats (Breestraat 19).
Jeugdkapel Vredeskerk 10 u. Pastor
H Litjens.
Jeugdkapel 'De Goede Herder" 10.30
te Nieuwkoop. Geref. Kerk 10 en
J H. J. Swierts te Koudekerk
Geref. Kerk
Zulderkerk (Lammenschansweg 15)
[0 en 5 u. Dr. Wind.
Petrakerk (Surinamestraat) 10 en 5
1 Ds. Hortensius.
Bevrijdingskerk (Aerent Bruunstr.)
Alphen a.d. Rijn Herv. Gem.
Adventskerk Jullanastraat 10 u. ds.
r. Vos, 6.30 u. ds. F. A. L. Franken
;e Woubrugge.
Gouwsluis
Dikken te Benthuizen.
Opstandingskerk Pr. Marljkestraat
10 u. ds. M. Hanemaaijer, 6.30 u. ds.
J. H. Bogers.
Gebouw Nabij Van Lennepstraat 10
u. ds. J. H. Bogers, 10 u. Jeugdkapel.
Zaal Opstandingskerk Pr. Marljke
straat 10 u. Jeugdkapel dhr. Hatwig-
Oudshoornseweg 10 u. ds. Bongaertz
gelovigen 9.30
te Waddlnxveen.
ds. E. P. Meljering
(jeugdd.).
Chr. Science (Steenschuur 6) 10.30
U. Holl. dienst.
Evang. Chr. Gem. (Middelstegracht
30 u. dhr. H. Veldkamp.
Geref. Gem. in Ned. (Koningskerk)
.1.30 en 5.30 u. leesd.
Zendingswerk Middernachtsgroep.
Jehova Getuigen (Hoeewoerd 175),
(Lokhorst- 6 u. ds. N. J. M. Hoogendljk.
u. ds. Fr. d. Jong, 6.30 u. ds. A. Bor-
Alphen a.d. Rijn-Noord De Goede
Herderkerk Ten Harmsenstraat 10.30
en 6.30 u. ds. J. Vos.
Ridderveld "De Bron" Troubadour-
weg 9 u. ds. G. d^Ruiter, 6.30 u. ds. G.
u. ds. Feenstra.
Ned. koorzang
Alphens Trombone kwartet
6.30 Geref. Kerk (Vrijgem.) 10
buda, Evang. Kring 10 u.
u. Victory Trio, Hilversum, Verg. v.
Gelovigen 10 u. ered., 6.30 u. woord-
verkondiging.
Boskoop Herv. Gem. 9.30 u. ds.
A. d. Leeuw, 6.30 u. (Herv. en Geref.)
ds. J. d. kerkelijk centrum "De Stek", 11 u. ds.
Laarse, Pinkstergem. 9.3
Concordia dhr. Th. Verwoerd, Verg.
samenkomst in
Hazerswoude Herv. Gem. 9.30 en
ds. Geertsema. Geref. Kerk 10
tium 8.45 u. ds. J. Catsburg, Zieken
huis "Overduin" 2 u. ds. J. G. v. Iepe
ren, Wijkgebouw "De Hoeksteen" 10
pred. J. Seijsener.
i.) 8.30, 9.30 Volle Evang. gem. (Kindervreugd)
ds. J. Kaai, Geref. Kerk 9.30 en Sassenhelm - Herv._Gem. 10 e
Soest HA, RK
RK Kerk 8.30, 9.30, 11
av. 7 u.).
Valkenburg Herv. Gem. 10 u. ds.
G. Zonneveld, 6.30 u. ds. G. Zonneveld
(gez. dienst met Geref.), Geref. Kerk
9.30 u. ds. Bouma, 6.3"
Geref. Kerk
leesd., 5 u. ds. Hoff.
Voorhout Herv. Gem. 10 u. ds.
Hoogenkamp, RK Kerk (zat. 19 u.)
9. 10.30, 11.45 en 5.30 u.
ds. Goverts, Geref. Kerk
9.30 en 4.30 u. ds. Den Heeten, Chr.
Geref. Kerk 9.30 en 3 u. ds. De Graaf.
Xoordwijk Binnen Herv. Gem. (in
stichting) 11 u. ds. S. Oegema, RK
Kerk 8, 9.30, 11 en 12.15 u. (zat. av. 7
hoorn, Chr. Geref. Kerk 10 u. ds. H. Rank), 10 u. ds. A. Gooyer te Zeist, 5
v.d. Ent, 5 u. ds. H. C.
ref. Kerk Vrijgem. 8.3'
Bodegraven Herv. Gem. Dorps
kerk 10 u. ds. J. v. Noort, Amersfoort.
6.30 u. ds. G. Pettinga, Utrecht, Sal-
vatorkerk 10 u. Prof. C. Graafland. De
Bilt, 6.30 u. Dr. Balke, Bethlehemkerk
9.30 u. Dr. Balke, 6.30 u. Ds. Assen-
bergh, Nijkerk, Geref. Kerk 10 u. ds.
Kaptein, Reeuwijk, 6.30 u. ds. Buiten-
ds. Th. Hoff, Geref. Gem. (Reml-
D. Hakkenberg, 4.30
Soe.fi-beweging, Universel
Universele eredienst.
dienst), Geref. Kerk 10
ds. J. P. Honnef,
Hoofdstraatkerk 10 u. ds. J. A. v. Net
ten, 6.30 u. ds. J. P. Honnef, Schep-
plngskerk 9 en 10.30 u. dienst, 5 u.
ds. J. A. v. Netten, Baptistengem.
(achter v.d. Valk Boumanweg 236) 5
u. ds. Koekoek te Alphen, RK Kerk
(zat. av. 7.30 u.) 9. 10.30 en 12 u.
Leimuiden Herv. Gem. 9.30 u. ds.
J H. d. Vree. HA. Geref. Kerk Oosten-
(zat. 7 u.) 7.30, 9.30 en 11.15 u.
Lisse Herv. Gem. Grote kerk 10
u. ds. H. G. Oostinga, Pauluskerk 10
C. Treure (Sole Mio) 9.3
J. v. Duin, Geref. Kerk, 10 u. ds. H.
Rooze, 5 u. ds. J. E. Brederveld te Lel
den, RK Kerk 8, 9.30, 11 en 7 u. (zat.
Noordwljkerhout. Herv. Gem. 10
Kapel St Bavo, 9.30 u., Kapel Sanc-
u. ds. Brink
te Bodegraven, RK Bernarduskerk
Rijndijk (zat. 7 u.) 9.30 en 11 u., RK
St, Mlchaelkerk Rijndijk (zat. 7 u.)
9 en 11.30 u., RK Kerk der Engelbew.
Dorp (zat. 7 u.) 8, 10 en 11.30 u.
Hoogmade Herv. Gem. 10 U. ds
P. Schoonenboom, RK Kerk (zat. 7 u.)
9 en 11 u.
Kaag Herv. Gem. 10 u. (Jeugdd.)
Sipke v.d. Land, RK Kerk 8 en 10 u
Ieperen, Geref. Kerk 10 u. ds. H. D.
Wit, 7 u. Herv./Geref. Jeugdd., Chr.
ds. Deddens, Rijnsburg,
Geref. Kerk (vrijgem. buiten verb.)
9.30 en 5 u. leesd., Geref. Gem. 10 en
leesd. (wo. 7.30 u. ds. Hakkenberg)
Rijnsaterwoude Herv. Gem. 9.3
Agatha Parochie (zat.av. 7 u.) 10, 11.3
Dependance Poelpolder (zat. Kerk) 9.30
11.30 u., Maria Parochie -
7.30, 9.30, 11 en 5.45 u.
Nieuwkoop Herv. Gem. 9.30 u. ds.
G. v. Doorn, 6.30 u. ds. D. Oliemana
Jeugdd., Geref. Kerk 9.30
Zee. RK Kerk (zat. 7 u.) 7.30, 9, 10.45
Schoot, Aula
10.30 en 5 u. ds. P. Reedijk, Aula
Noord-Hofland 9.45 u. ds. G. d. Zeeuw,
Geref. Kerk (vrijgem.) 10.15 u. en 4.30
u. ds. A. W. Boxman, Ede. RK
Kerk Laurentius parochie (zat. 19 u)
kap. Oomens), 8.30 u. past. De Munck,
Oegstgeest Herv. Gem. (Groene
Heemskerk, Geref. Kerk 10
Heemskerk, 7 u. zie Gem.
Geref. Kerk (vrijgem.) 8.30 u.
leesd., Geref. Kerk (vrijge-
(Bonaventura
at. 6.30 u.) 8, 10 en 11 u.
Oudewetering Herv. Gem. 9.30
ds. J. Lalleman, Geref. Kerk 9.30 r~
Past. De Munck,
ds. Wagenvoorde.
Waddlnxveen Herv. Gem. Brug-
kerk 9.30 u. ds. D. v. Vliet, 6.30 u. kand.
C. Trouwborst te Waarder, De Hoek
steen. 9.30 u. kand. B. Plaisier te
Utrecht. 6.30 u. C. B. v. Gils, Bethel-
kerk 9.30 dhr. C. B. v. Gils, 5 u. ds. D.
v. Vliet. Immanuelkerk, 9.50 u. ds. N.
ds. H. J. Voors, Geref.
e 9.50 u ds. Koekkoek. 5 u ds v. Hall
leesd., Rem.
Victorkerk 10 i
overheersende eigenschap
7.30, 9.30 en 11.15
Rijnsburg Herv. Gem. (Grote
trakerk 9.30 u. ds. D. v.d. Meulen,
Wassenaar, 5 u. ds. H. Rooze, Valken
burg. Immanuëlkerk 9.30 u. ds. G. v.
Halsema, Katwijk i
10 u. ds. J. A. G. v. Zanten, 4 u. ds. J.
den Dikken. Benthuizen, 7 u.
Wiersma, Klevietkerk 9 u. Jeugdkapel
(11 t/m 13 laar). 9 u. Jeugdkerk,
a, Messiaskerk 10
Altaar in de R.K. Ke
Warmond.
(Foto Jan Hol
tingskerk J
7 u.), Jehovah's Getuigen, Koninkrijks
BPibrugge Herv. Gem. 9:
•a- Franken, 6.30 u. ds. Hanemaai
Petrus 4:3.
Warmond Herv. Gem. 10
Steegenga te Oegstgeest, 7 u.ds. A. J.
Wassenaar Herv. Gem. Dorpskerk
ds. Van Bilderbeek te Leiden.
Zevenhoven Herv. Gem.
RK Kerk (zat.
K. v. Twlllert.
gj'jArman, 5 u. ds, F. Polman, RK Kerk Nieuwveen Herv. Gem. 9.30
Geref. Kerk 10 i
Van der Meulen (Zuid) 10 u. ds. Rog
geveen, 5 u. dr. Vlijm. Ned. Prot. Bond
(Lange Kerkdam) 10.30 u. ds. Werner.
£K Kerk De Goede Herder (zat. av. 7
Jeugdkerk, 10 ds. Schoch, RK Kerk St.
Zuidbuurtseweg (zat. 7.30 u.)
en 11 u., RK Chr. Dienaar I'A
Meerburg (zat. 7 u.) 10, 12
Zwammerdam Herv. Gen:
