Halve eeuw nationale omroep
KRYPTOGRAM
Canadees Lefebre
twee met Elephant
Kom er ACHT-er
Het belang
jan kleine
kaartjes
H
ft
O
Q
ft
O
O
Q
ft
0
ft
ft
O
ft
ft
ft
ft
O
ft
O
ft
O
ft
ft
ft
ft
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
Duel
Byrne
Spasski
H H H M
1 1 i
s m m 2
m mm
m
SS
m
m
m
m
v
Wk
JL WL
M M
TERDAG 2 FEBRUARI 1974
ridgen
Hoe belangrijk kleine kaartjes in 't De bieding ging:
bridgespel zijn kan aan de hand van
talloze spellen gedemonstreerd wor
den. Vele minder sterke spelers let
ten alleen maar op azen en heren
en worden met tweetjes en drietjes
wat nonchalanter. Toch kan het lot
van een spel afhangen van zo'n
onbenullig tweetje zoals in het
volgende spel.
NOORD OOST ZUID WEST
pas pas 1 sch pas
3 kla pa3 3 SA pas
Noord gever,
niemand kwetsbaar
NOORD
B 10 5
9 B 3
V 10 6
4i A V B 10 6
WEST
V6 4 3
9AV82
O B 9 8 4
7
OOST
8 7
10 9 7 6
OH72
A H 9 4 2
ZUID
A H 9 2
CH54
O A 5 3
8 5 3
Noord gebruikte het bod van 3 kla
veren om aan te geven dat oil zelf
bijna had geopend maar meestal
wordt de jump in een nieuwe kleur
na eerst gepast te hebbe gebruikt
als konventioneel bod dat zeer goede
steun voor de kleur van de partner
belooft. Het 3 SA bod van Zuid is
zeer dlskutabel. weliswaar heeft hij
geen minimale kaart maar de verde
ling is zo uitzichtloos dat de hand
nauwelijks nog een bod rechtvaar
digt. Riskante kontrakten moeten
echter eerst og maar worden down-
gespeeld en dat bleek ook in dit spel
voor Oost-West een te zware opgave.
West kwam uit met ruiten vier.
Noord de tien. Oost de heer en Zuid
de aas. Klaveren volgde naar de
vrouw en Oost deed het niet slecht
door zonder aarzelen de vrouw te
laten houden. Zuid kan nu denken
dat klaveren heer goed zit, een snit
iu schoppen nemen en later weer de
klaveren snijden. Zoals de kaart ligt
gaat hij dan twee down.
Zuid weerstond de aanvechting om
op schoppenvrouw te snijden, nam
de boer en dat had hij beter nie'
kunnen doen. Als hij neemt en har
ten naspeelt voor Wests vrouw kan
deze met ruiten vervolgen en is Zuid
kansloos. Toen klaverenboer hield
schakelde Zuid over op schoppen
waarvan hij de tien liet uitlopen
naar West die ruiten naspeelde. Op
tafel genomen en schoppen aas werd
geïnkasseerd waarna de volgende si
tuatie was ontstaan:
NOORD
9 B 3
O 6
A 10 6
WEST
6
g AV8
O 9 8
•f*
ZUID
9
9 H 5 4
O 3
3
OOST
-
10 9 7
O 2
•f» H 9
Ondanks een aantal meevallers heeft
Zuid nog steeds meer dan acht
slagen, drie schoppens, twee ruitens
en drie klaveren. Opnieuw heeft hij
een groot dilemma: Moet hij na
schoppen negen West in ruiten aan
slag brengen in de hoop dat die kleur
4-3 verdeeld is waarna West hem de
harten heer moet brengen? Of moet
hij spelen op harten aas bij Oost in
welk geval hij naar klaveren aas kan
oversteken om harten van tafel te
spelen?
Op de vierde schoppen verdween kla
verzes van tafel en Oost ging in de
fout. Hij liet zijn ogenschijnlijk on
benullig ruiten tweetje gaan en nu
kon Zuid het niet meer verkeerd
doen. Hij bracht West met ruiten
aan slag, wetend dat deze nog maar
twee slagen in die kleur kon maken
en hem dan harten heer moest laten
maken. Had Oost zijn ruiten tweetje
gehouden dan had Zuid West niet
met ruiten aan slag durven brengen
uit angst dan drie ruiten, en schop-
pe en een harten te verliezen. Dan
was het spelen naar de harten hier
waarschijnlijk een kansrijker speel
wijze gewest
A. BOEKHORST
5""
3
5
6
9
9
10
tl
'3
'V
'5
tb
li
'9
W
V
22
13
tl
29
tb
W
W
OSTZEGELS
bSTENRIJK De afgelopen
e jaar hebben enkele landen het
jarig bestaan van de nationale
oeppostaal herdacht. We denken
lit geval aan België. Zwitserland,
puitse Bondsrepubliek en Groot-
jtannië. In Nederland hebben we
niet kunnen beleven. Het zou on-
kbaar zijn geweest dat de PTT
oorbeeld het afgelopen jaar aan-
ht zou hebben besteed aan het
(re eeuwfeest van de AVRO.
b 8 januari was 't in Oostenrijk
zo ver. Toen verscheen een zegel
12,50 shilling (ultramarijngrijs en
fetultramarijn) in een oplage van
50.000 exemlaren (vellen van 50
|s). Afgebeeld is een modern te-
tppparaat. Eerste dag van geldig-
I: 14 januari.
FINLAND Het 100-jarig bestaan
van de zuidelijkste plaats van Fin
land, de stad Hanko, is 10 januari
herdacht met de uitgifte van een
vierkleurige 0,60 mk.-zegel. De zegel
toont een gestileerd beeld van het
schiereiland waarop Hanko ligt. het
wapen van de stad waarin een vuur
toren, havenwerken en het casino en
zeilschepen, waarmee het uitgaansle
ven en de sport worden gesymboli
seerd. Oplage3 miljoen stuks.
het derde kwartaal van dit jaar zal
de serie met nog drie waarden wor
den uitgebreid.
Ml JAHRF tfrttff AUSTRIA'
raÉË»
MÜITlH ÜSHIHWH
DDR De emissie waarmee de
DDR de afgelopen jaren het postze
geljaar opende was nogal eens ge
wijd aan mensen die zich verdienste
lijk hebben gemaakt in de arbeiders
beweging, of anders hun sporen
ruimschoots hebben verdiend. Ook dit
jaar begonnen de Oostduitse poste
rijen hetp programma ermee. Op 8
januari verscheen een serie bestaan
de uit acht 10 pfennig-zegels, alle in
een oplage van 10 miljoen stuks. In
Achtereenvolgens zijn afgebeeld:
Edwin Hoernle (1883-1952), redacteur
van socialistische kranten en bijna
vanaf zijn jeugd lid van de KPD (de
communistische partij Duitsland),
kleur zegel: zwartgroen: Etkar An-
dré (1894-1936), sloot zich in 1923
aan bij de KPD, werd 5 maart 1933
gearresteerd door de nazi's, werd op
10 juli 1936 ter dood veroordeeld en
werd op 4 november 1936 ter dood ge
bracht rood-violet)Paul Merker
(1894-1969), in de jaren '50 staatsse
cretaris van land- en bosbouw (don
kerblauw) Hermann Duncker (1874-
1960), als kenner van de werken' van
Marx, Engels en Lenin, is hij Jaren
lang werkzaam geweest als propa
gandist en publicist, heeft 'n belang
rijk aandeel gehad in het ontstaan
van de DDR bruinkarmijn)
Fritz Heckert (1884-1936), belang
rijk man in de communistische vak
beweging, groot vriend van Lenin,
ligt begraven bij de muur van het
Kremlin in Moskou (donkerblauw
groen); Otto Grotewohl (1894-1964),
van 12 oktober 1949 tot zijn dood
premier (roodbruin); Wilhelm Florin
1894-1944), sedert 1924 lid van het
centraal-comité van de KPD en lid
van de Rijksdag, fel anti-fascist
(grijsultramarijn)Georg Handke
(1894-1962), o.a. minister van han
del en minister van buitenlandse za
ken a.i. (bruinolijf). Einde loketver
koop van deze serie: 23 januari.
POLEN —Uit Polen zijn uit de
laatse drie maanden van 1973 vier
uitgiften te melden die we hier in het
kort zullen memoreren. Op een serie
van vier zegels werd 12 oktober het
30-jarig bestaan van het Poolse
volksleger herdacht dat in 1943 bij de
slag bij Lenino ontstond: 1 zloty,
tank (oplage 10 miljoen)1 zl.,
straaljager (10 miljoen); 1,50 zl., ra
ket (10 miljoen)1,50 zl., oorlogs
schip (1 miljoen).
Op 13 oktober twee zegels (1 zl. en
1,50 zl.) 200 jaar Commissie voor na
tionale opvoeding. Beide zegels in
een oplage van 15 miljoen.
In het kader van het "jaar van de
Poolse wetenschap" werden 30 no
vember acht zegels in roulatie ge
bracht waarop Poolse wetenschaps
mensen: 1 zl., de ontdekkingsreiziger
Henryk Arctowski (1871-1951), 6
miljoen; 1 zl., de ontdekkingsreiziger
Edmund Strzelecki (1797-1873), 6
miljoen; 1,50 zl., de zoöloog Benedykt
Tadeusz Dybowski (1833-1930), 6
miljoen, 1,50 zl., de ontdekkingsreizi
ger Stefan Szolc-Rogozinski (1861-
1896), 6 miljoen; 2 zl., de antropoloog
Bronislaw Malinowski (1884-1942), 6
miljoen; 2,70 zl., de bouwer van on
derzeeërs Stefan Drzewiecki (1844-
1938), 3 miljoen; 3 zl., de botanicus
Edward Adolf Strasburger (1844-
1912), 870.000; 8 zl., de geoloog Igna-
cy Domeyko (1802-1889), 870.000.
Om de motorisering in Polen te
stimuleren kwamen 28 december zes
zegels uit waarop vrachtwagens, bus
sen en personenauto's die in Polen
worden gemaakt: 50 gr. (10 miljoen),
90 gr. (5 miljoen), 1 zl. (15 miljoen),
1,50 zl. (30 miljoen), 4 zl. (5 miljoen)
en 4,50 zl. (870.000). HERO WIT
ichaken
Uit de vele dagbladen heeft u
reeds vernomen hoe de vier kan-
didaten-matches om de wereld
titel van start zijn gegaan. De
eerste partij uit de tweekamp
ByrneSpasski bereikte mij via
een schaakcollega uit Amsterdam.
Wij zullen dit, toch ivel levendig
gevecht, op de voet volgen.
Kortchnoi heeft vóór zijn duel met
Mecking een trainingsmatch gespeeld
met de Duitser Robert Hübner en
won met 4^—3%. De Rus begon met
twee overwinningen, verloor de derde
partij en maakte de overige vijf re
mise. Volgens Pachman speelde Hüb
ner niet op z'n sterkst en zelfs on
geïnteresseerd
Kunt u de acht afwijkingen in beide bovenstaande tekeningen
jden? De juiste oplossing vindt u elders op de pagina.
Toen de tweede partij was afge
broken en na de hervatting snel ein
digde door een grove fout van de
Duitser vroeg Kortchnoi: "Heeft u de
afgebroken stelling niet geanaly
seerd?", antwoordde Hübner: "Ik
analyseer nooit afgebroken par
tijen
Kortchnoi ontving 4000 DM, Hüb
ner 2000 DM.
Wit: Robert Byrne (USA)
Zwart: Boris Spasski (USSR)
SICILIAANS
U weet reeds dat 5, f3 (met als
doelstelling de Maróczy-opstelling c2-
c4 te bereiken) niet heeft voldaan.
Na het energieke 5e5 is 6. Lb5t
ook niet bevredigend, wegens 6
Pbd7 7. Pf5 d5! 8. exd5 a6 9. Lxd7t
Dxd7 10. Pe3 b5 enzovoort.
5e7-e6 6. g2-g4(!)
De Amerikaan is niet bang! De
tekstzet die meestal geschiedt in een
later stadium van de partij is wel de
gelijk speelbaar. Ik vermoed dat het
een idee is van dr. Aljechin.
6. a7-a6 8. g4-g5 Pf6-d7 8. a2-a4
Pb8-c6 9. Lcl-e3 Pd7-e5 10. Lfl-e2
Pc6xd4 11. Ddlxd4 Pe5-c6.
De eerste "verkenningen" zijn ach
ter de rug. Wit heeft met zijn niet
alledaagse opbouw weinig bereikt,
maar toch het relatieve voordeel, dat
hij op remise mag hopenEen
schrale troost met de witte figuren!
12. Dd4-b6 Dd8xb6 13. Le3xb6 h7-h6!
14. g5xh6 Th8xh6 15. 0-0-0 Lc8-d7
16. Lb6-c7
Byrne neemt het pionoffer van de
Rus aan. Hij heeft echter op dit mo
ment niet beter.
16. Ta8-c8 17. Lc7xd6 Lf8xd6
18. Tdlxd6 Ke8-e7 19. Td6-d3Tc8-h8
(Zie diagram)
lans wel in evenwicht houden, omdat
zwart niet langs andere rijen, behalve
de h-lijn, kan binnendringen.
20. h2-h3 g7-g5 21. Thl-dl Pc6-e5 22.
Td3-g3 f7-f6 23. Le2-fl Th6-h4 24.
Kcl-d2 Th8-c8 25. Kd2-e3 Tc8xc3t(!)
Brengt nieuw leven in de partij. Uit
het verdere verloop blijkt dat Byrne
het hoofd koel weet te houden en
bekwaam op remise speelt.
26. b2xc3 Ld7xa4 27. Tdl-bl La4-c6
28. f2-f3 Th4-h8 29. Tg3-gl Ke7-d6
30. Tbl-b4
Het is niet te zien hoe zwart ver
der moet komen. Daar er geruohten
gaan dat de Russen niet meer te
vroeg remise mogen geven, is dit
vermoedelijk de reden dat Spasski tot
het uiterste gaat
30. Pe5-g6 31. Tgl-g2 a6-a5 32.
Tg2-d2i Kd6-c7 33. Tb4-b2 a5-a4 34.
c3-c4 Pg6-e5 35. Td2-f2 Kc7-d6.
Een laatste poging.
36. f3-f4! g5xf4 37. Tf2xf4 Kd6-c5 38.
Tf4xf6 Pe5xc4t 39. Lflxc4 Th8xh3t
40. Ke3-f4 Kc5xc4 41. Tf6xe6 Kc4-c3
42. Tb2-b6Kc3xc2 43. Te6xc6t! b7x
c6 44. Tb6xc6t
Remise gegeven, daar de witte e-
pion net zo gevaarlijk is als de zwarte
a-pion.
De Zweedse Schaakbond stelt alles
in het werk om de strijd om de we
reldtitel in 1975 tussen Robert Fi
scher en de winnaar der kandidaten
matches 1974 in Stockholm te doen
plaatsvinden. President prof. Euwe
van de FIDE, heeft echter nog drie
andere gegadigden op zijn lijstje
staan.
MOMENTOPNAME
Een dezer dagen bereikte mij on
derstaand interessant eindspel. Wilt
u het eens proberen? Ik zal u als rug
gesteun de sleutelzet geven.
Andreas Thoma 1974
Kom er achter
•uappnu
ubui sef 2 'sy{uii smq japuosmoai
UIBBI SaiIBJl 'amoaj UBUI SBf
•9 'puoii (jmus -g 'uepptui spui 8bia
f 'SHpoai spui lUBBi 'apiosj xuooq
'Z 'sipm ubui Bubay uana^pi
HORIZONTAAL
1. hij schijnt bedrieglijk met
licht, 5. Europees textiel, 7. bang
zijn voor het gat van de spoorwe
gen, 9. 't zenuwenboekje, 11. weide-
ganger zonder vast verblijf, 12.
twee assen en 'k zie 't geld er in, 13.
het dier om uw hals, 15. een blik
werpen in een magazijn vol kijkers,
18. zijn de tenten rijp voor deze
vloeistof? 19. pak het water mee
naar Utrecht, 20. naar beneden, de
nor in, 22. een grammofoonbox als
een leuk muziekje, 24. G. schreeuw
Je naar die paar mensen? 25. het
verlies om z'n hals leggen, 27. als 'ie
niet het teken ziet, blijft de muur
over, 28. ze hebben het torendak ge
stolen, de schurken.
VERTIKAAL
1. de stad van het water! 2. de
plant met vuur of zonder gehoor, 3.
de toegang tot een werelddeel wordt
wel verontreinigd, 4. de kleur snijd
je af in een sprookje, 5. ik geef de
kerststol aan u met een plant, 6.
muzikaal speelgoedmeisje, 8. die
daar is een eind weg, hij is er dron
ken van, 10. u moet dit per omgaan
de opschrijven, 11. de koks aan
boord van een vliegtuig zorgen voor
frisse lucht, 14. een vet dier is een
viezerik, 16. voldoende nnn om lol
te hebben, 17. het planten van een
dierlijk lichaamsdeel, 21. als g 'in een
Europeaan een wapen steekt, 22.
één schrede draait u naar het
vocht, 23. is de as vrij? Dan maar
een touw er om, 26. wat een troep
in de schaal.
Oplossingen oinder t motto KRUIS
WOORDRAADSEL dienen voor
woensdag aanstaande te 9 uur in het
bezit te zijn van de redactie van
het Leddsch Dagblad, Witte Singel 1,
Leiden. Wij stellen vier prijzen be
schikbaar: één van f 10, één van
f 7.50 en twee van elk f 5.. Alleen
abonnees kunnen meedingen.
Oplossing
vorige puzzel
P E iRlCiOiL aMP_0^STE IR E N
P JE® OH
I iDTÖHB I TlRlABV L 0
JCiaJRINIEIÖ 0 L
V E iRiSiTjë iV HG E ÏNBS 0 M
ATgii [OHrHMHKTÉIS-
L |T|B A R B AIATR
|P|BA TBA|T|V0 R E
S^L|Ap[Vl I jTiA M I N'E IR E N
De eerste prijs van f 10,- in de
kruiswoordpuzzel is gewonnen door
J. M. Brinks-Dekker, Narcissitraat 3,
Noordwijk. De tweede prijs (f 7.50>
gaat naar mevrouw Colla, Irenestraat
8a Leiden. De twee prijzen van f 5.-
gaan naar A. C. Beukholdt, Zijde 184,
Boskoop en J. v. d. Mark, Willem de
Zwijger laan 9, Leiderdorp. De prij
zen zullen aan de winnaars worden
Dammen
i 1 1 L
SrBPI
1
s
;3
'm
4
De tweede prijs 1.
strijd ter ere van het eerste Suiker-
lustrum, viel eveneens dn Canadese
handen. Gerard Lefebre uit Montreal
sleepte deze in de waclit met zijn
creatie 1
iWpI
g 1 B i
5^ TBS? Wr,
Byrne
Dit is stellig nog geen remise-stel
ling, omdat er nog voldoende kansen
voor zwart aanwezig zijn. Wits zwak
te is de h-pion, die vroeg of laat
moet vallen. Toch kan wit m.i. de ba-
Wit speelt en wint.
De sleutelzet van wit luidt: 1. Le7-d8.
Binnen vijf zetten is de buit bin
nen. Niet zo moeilijk, maar wel in
structief. Indien er meer interesse
bestaat voor dergelijke "momentop
namen", verneem ik dat gaarne van
u. Succes!
BISHOP
Wit: 21. 28, 31, 32, 35, 37/46, 48.
Zwart: 3, 4, 6, 8, 11/15, 17/19, 23/26.
Wit wint door 28-22, 18x47; 38-33,
47x16; 39-34, 16x49; 37-31, 26x37;
48-42, 37x48; 34-29, 23x34; 40x16,
49x40; 45x34, 48x30; 35x2!
Zoals ik reeds eerder schreef, viel
er voor Harm Wiersma weinig eer te
behalen in dit Suikertoernooi. Wel
echter hebben zijn Russische belagers
het tegen hem ontzettend zwaar te
verduren gekregen.
Hieronder zijn partij tegen Gantwarg
Wit Wiersma Zwart Gantwarg
1. 32-28, 19-23. 2. 28x19, 14x23. 3.
37-32, 10-14. 4. 35-30, 20-25. 5. 33-29,
5-10. 6. 40-35, een bekend openings
beeld. Zwarts keuze valt hier meestal
op 14-19, 13-19 of 14-20. De Rus heeft
echter andere bedoelingen met de
zwarte schijven. 6 17-21. 7. 41-37,
11-17. 8. 39-33, 6-11. 9. 44-39, 14-20.
10. 47-41, 23-28. Jammer! Deze ope-
ningssohermutselingen leken heel wat
te beloven voor de in grote getale
aanwezige toeschodwers. Gantwarg
is zelf echter te veel een aanvalspe-
ler om na 1021-26 wit het offen
sief te bieden door 32-28, 23x32;
37x28 enzovoorts. 11. 33x22, 17x28. 12.
32x23, 20-24. 13. 29x20, 18x40. 14.
45x34, 25x14. 15. 38-33, 12-18. 16.
30-25, 7-12. 17. 34-30, 14-19. 18. 50-44,
10-14. 19. 33-29, 12-17. Uit deze voort-
zebing blijkt duidelijk, dat de Russi
sche kampioen met zijn 10de zet niet
heeft beoogd het spel eenvoudig en
overzichtelijk te willen houden. 20.
31-26, 21-27. 21. 39-33, 1-6. 22. 44-39,
17-21. 23. 26x17. 11x22. 24. 37-31, 19-23.
25. 39-34, 13-19. 26. 41-37, 8-13. 27.
46-41. 14-20. 28. 25x41, 9x20. 29. 31-26, -
2-8. De spanning in deze partij is
weer helemaal terug. Zwart heeft een
goede aanvalsstand, doch kampt ook
met een ernstige zwakte ni. de schijf
op 16. Deze heeft geen enkel nut en
is zelfs een prachtige steun voor wit
bij de combinatie. 30. 37-31, 8-12 zie
diagram.
Deze stand nu was voor de meesten
de aanleiding tot zeer diepgaande
analyses. Voor de hand ligt 31. 42-38
om de dreiging 26-21 effektietf te
maken. Zou zwart dit beantwoorden
met 12-17 dan volgt zeer sterk 32.
38-32, 27x38. 33. 43x32 met vroeg of
laat 31-27, 22x31; 36x27 en alleen wit
heeft goede vooruitzichten. In de
partij volgde inderdaad 31. 42-38
doch zwart antwoordde met 31...
4-9! 32. 26-21, 9-14. 33. 21x32, 23-28.
34. 32x23, 19x39. 35. 38-32 22-27.
(Zwart kan 32-27 met de dreiging
29-23 niet toelaten) 36. 32x21, 16x27.
37. 31x22, 18x27. 38. 30-25, 39x30. 39.
35x24, waarna wit nog wel groot
voordeel had doch het raadsel bleef
waarom niet met 31. 42-37! werd ver
volgd. Immers na 314-9, 32. 26-21,
9-14. 33. 21x32, 23-28. 34. 32x23, 19x39
volgt dan zeer verrassend 35. 49-44!
39x50. 36. 43-39, 50x24. 37. 30x28 en
wit wint.
Na de partü-variant is het ook lang
nog niet remise, voor zwart. Vervolg:
39 12-17. 40. 41-37, 6-11. 41. 37-32?
door een finesse schept zwart zich nu
weer wat ruimte welke hij na b.v.
43-38, 48-43 en eventueel 38-32 nooit
zou hebben gekregen. 4127x38.
42. 43x32, 11-16 43. 32-28 (wit kon
niet 48-42, noch 36-31 vanwege 14-19!
25x23, 13-18 enzovoorts) 16-21. 44.
36-31, 3-8. 45. 48-42, 13-18. 46. 31-26,
17-22. 47. 26x17, 22x11. 48. 29-23,
20x29! 49. 23x3, 29-34. 50. 3x20, 15x24
en de spelers deelden de punten.
