Genève centraal
bij Israëlische
verkiezingsstrijd
Aantal werklozen in
Engeland loopt
op
Overwinning rechtse coalitie?
lavarro
emier
)anje?
HANOMAG
HENSCHEL
in vogelvlucht in vogelvlucht
BUITENLAND
j Gemier Golda Meir (75)
gs - wat aan populariteit
5n erloren
TEL AVIV Bij de aanstaan
de maandag te houden Israëli
sche parlementsverkiezingen, die
wegens de oorlog van Grote Ver
zoendag tioee maanden geleden
werden uitgesteld, staan de vre
desonderhandelingen in Genève
centraal. Zotoel de regerende Ar
beiderspartij als de Likoed-oppo-
sitie hebben die vredesonderhan
delingen tot de voornaamste in
zet van de verkiezingen gemaakt.
Door
Rob Simons
De uitslag van de drie weken
geleden hervatte verkiezingsstrijd
zal bepalen of de Verenigde Ar
beidsparty, onder leiding van de i0g gefaald
lenachim Begin (60) voert
chtse coalitie Likoed aan en
grootste rivaal van de aan
gering zijnde Arbeiderspar-
n mevr. Meir. Hij is de man
le ijzeren-vuist-theorie.
)RID (AP) Het
se advdeslichaaan dë Raad
iet Koninkrijk is gisteren
gekomen om uit drie kandi-
de opvolger te kiezen van de
orde premier Canrero Blanco,
aal Franco heeft de laatste
1 n het kapittel. a uaai
J hoge regeringsbron vertelde volgens de meest optimistische
nagenoeg zeker is dat de keus
eiUen op de huidige minister van
w rüiandse Zaken. Carlos Arias
;«ro. De zegsman, diïe anoniem Vertekend
rtf te blijven, zei dat Navarro
^rle kandidatenlijst aanvoerde.
e r verwacht zal Franco van-
5SnSte?MbekTm^en0P Aun st
h Ün keus is gevallen. Canrero
rij werd op 20 december in Ma-
pi door een commando van de
i che guerrillabeweging E.T.A.
springstof om het leven ge-
75-jarige premier Meir, het nieuwe
kabinet mag samenstellen, of dat
deze taak voor het eerst in de 25-
jarige parlementaire geschiedenis
van de joodse staat aan een coalitie
van drie rechtse oppositiepartijen,
die zich de afgelopen zomer onder
de naam Likoed verenigd hebben,
moet worden overgelaten.
Onzeker
De meeste opiniepeilingen geven de
laatste weken de verkiezingsover
winning aan de Likoed, maar de
onderzoekers en politici zijn het er
over eens dat zovele factoren nog
onzeker zijn, dat een voorspelling
van de einduitslag praktisch onmo
gelijk is.
Politieke waarnemers verwachten
dat de Israëlische arbeiderspartij
uiteindelijk met de hakken van de
nog steeds populaire premier Meir
over de sloot van twijfel
huidige regeringsbeleid toch aan het
bewind zal blijven.
De opening van de vredesconferen
tie in Geneve heeft weer een stukje
vertrouwen in het kabinet-Meir
herwonnen en de steun van de kie
zers voor de Israëlische arbeiders
partij in de goede richting gestoten.
De smakeloze beschuldiging van de
Likoed dat de regering door middel
van de vredesconferentie een ver
kiezingssucces van de oppositie
tracht te voorkomen wordt op deze
manier gevoed. De teruglopende po
pulariteit van de Verenigde Arbei
derspartij, die in de Knesseth 56
van de 120 zetels bezet, is na een
dieptepunt van slechts 40 zetels vol
gens de opiniepeilingen niet alleen
tot stilstand gebracht, maar weer in
een langzaam opgaande lijn omge
bogen.
De gezamenlijke fracties van de Li-
koed-coalitie beschikken tot nu toe
over 31 stemmen in de Knesseth en
zouden daaraan na de verkiezingen
doorbraak op de westelijke oever
van het Suezkanaal wordt gezien,
aan populariteit gewonnen. Het oor
spronkelijke verkiezingsprogramma
van de arbeiderspartij, dat in het
Galili-document onder druk van
minister Dayan vooral een intensi
vering van de zogenaamde „voldon
gen feiten"-politiek door de vesti
ging van nederzettingen in de be
zette gebieden bepleitte, is vervan
gen door een tamelijk vaag vredes-
programma.
Dit na-oorlogse verkiezingsprogram
ma is gebaseerd op een vreedzame
regeling van het Midden-Oosten
conflict, waarbij verdedigbare gren
zen en territoriale compromissen de
belangrijkste beleidslijnen bij de
onderhandelingen zullen vormen.
Volgens de Likoed heeft de regering
Meir aan de vooravond van de oor-
is de tijd
De kans op herkiezing van de felle
linkse opposant Uri Avnery lijkt
mede door het oorlogsgeweld te zijn
verkeken. Moked, een coalitie van
nieuw links en communisten, heeft
door haar steun van linkse intellec
tuelen en aanhang in een aantal ki-
boetzim wel kans op een goed resul
taat.
De onafhankelijke Liberale Partij,
die deel uitmaakt van de regering
en de op Moskou georiënteerde
Arabische Rakach-partij willen ie
der, steunend op hun traditionele
aanhang, zo'n drie zetels in de
wacht slepen.
Flirt
De Nationaal-Religieuze Partij, die
de handhaving van het religieuze
karakter van de joodse staat boven
aan haar programma heeft staan,
zal met haar twaalf zetels op de
regeringswip blijven zitten. Gezien
de recente flirt van de religieuzen
met de groot Israèl-politiek van de
Likoed blijft de coalitie van partij
en die het nieuwe kabinet zullen
vormen onzeker.
Als de regering-Meir bij de vredes
onderhandelingen in Genève kan
sen op succes wil behouden, dan is
het noodzakelijk dat de Arbeiders
partij bij deze verkiezingen duide
lijk als grootste partij uit de
bus komt. Aangezien een dergelijk
mandaat van de ruim twee miljoen
kiezers die him stem op een van de
1065 kandidaten op de 21 joodse en
sche spanningen zijn door de oorlog Arabische kieslijsten kunnen uit-
ingrijpende verandering van het po
litieke leiderschap gekomen. Wegens
de bestaanscrisis waarin de staat
Israël zich zou bevinden, stelt de
Likoed haar kiezers een regering
van nationale eenheid voor. Li-
koed-leider Begin vergat te melden
dat zijn Gachal-partij in 1970 op
eigen initiatief uit de nationale re
geringscoalitie is gestapt. Bovendien
blijft Begin tegen iedere Israëlische
terugtrekking uit de bezette gebie
den gekant.
Naar achtergrond
de achtergrond verschoven. De
partij van de Israëlische „Zwarte
Panters", die in september bij de
verkiezingen voor het Israëlische
vakverbond, de Histadroet, goede
kej. resultaten boekte, zullen daardoor nu
minder hoge ogen gooien.
De Israëlische „Dolle Mina", Shoe-
lamit Aloni, zal met haar Beweging
voor Burgerrechten waarschijnlijk
haar intrede in de Knesseth doen.
Op volle toeren
niet waarschijnlijk lijkt,
zal de komende kabinetsformatie
wel eens uiterst problematisch kun
nen worden, hetgeen een toekomstig
Israëlisch vredesbeleid niet ten goe
de zou komen.
Levenslang
voor smokkel
van hasjies
Franco te confronteren
- e voordracht heeft de raad twee
ng achter gesloten deuren ver-
ndat hij afgelopen maand Juni
•arrero Blanco tot minister van
ilandse Zaken werd gekozen
N trias Navarro acht Jaar lang
neester van Madrid.
de bijeenkomst van de Raad
Et Koninkrijk was waarnemend
er Torcuato Fernandez Miran-
erwegen als meest waarschijn-
weede man na de 81-jarige ge-
simo getipt.
Navarro was als burgemeester
>uMr en werd in zijn fumktie
hoofd van het dlrecto-
De opiniepeilingen geven echter een
vertekend beeld van de werkelijke
kwart van
de kiezers hun stemvoorkeur nog
niet heeft bepaald en de gemobili
seerde kiezers buiten de onderzoe
kingen vallen. De teruggang van de
Arbeiderspartij tekende zich al voor
de oorlog af. Na de Grote Verzoen
dag is de verminderde aantrek
kingskracht van premier Meir en
minister Dayan kenmerkend voor
het vertrouwensvacuum dat door de
oorlog bij een deel van de Israëli
sche kiezers ten opzichte van de
politieke leiders van het land is
ontstaan.
In het andere kamp heeft Likoed-
kandidaat generaal Sharon, die als
de architect van de Israëlische
HAIFA Een fabriek in
Haifa (Israël) die gespeciaüseerd
is in het produceren van ver-
vamgingsondercMen voor de Rus
sische wapens die de Israëliërs
in de oorlogen van 1967 en 1956
hebben buitgemaakt en voor het
Israëlische leger bestemd zijn,
werkt sedert de oorlog van Jom
Kippoer (6 oktober) dag en
nacht. Dit heeft de directeur van
de fabriek meegedeeld.
De directeur zei gisteren tegen
de minister van Industrie, gene
raal Barlev: „Als wij zouden
kunnen exporteren naar de Ara
bische landen en andere landen
die door Rusland zijn bewapend,
verdienden wij een fortuin. Zelfs
als wij op de produktiekosten
een aanzienlijke winst legden,
zouden wij het materieel de helft
leveren dan de Rus-
ANTAKYA (ANP) Een recht
bank in Turkije heeft drie Amerika
nen die een jaar geleden werden be
trapt bij het binnensmokkelen van
102 kg hasjies uit Syrië, ter dood
veroordeeld, maar vervolgens
wegens verzachtende
heden de st
Een Israëliër bestudeert op zijn gemak de aanprijzingen van de politieke partijen. Maandag gaan
twee miljoen Israëliërs naar de stembus. Ze hebben een royale keus: er doen maar liefst 21 par
tijen mee.
Onderhandelingen op niets uitgelopen
LONDEN De crisis in de Britse energievoorziening is
gisteren enigszins verminderd door een besluit van de arbei
ders bij de elektriciteitscentrales om een einde te maken aan
hun al twee maanden durende actie tegen overwerk.
De onderhandelingen tussen de
mijnwerkers en de directies van de
staatsmijnen over loonsverhogingen
zijn echter opnieuw op niets uitge
lopen. Door de vermindering van de
steenkoolproduktie hebben de in
dustrie en de elektriciteitscentrales
met ernstige moeilijkheden te kam
pen. Er worden dan ook voorberei
dingen getroffen voor de invoering
van een driedaagse werkweek die de
regering op 1 Januari wil laten in
gaan om energie te bezuinigen.
Het ministerie van arbeid heeft
meegedeeld dat er als gevolg van de
energiecrisis nu 544.000 extra werk
lozen zijn. Donderdag was een getal
van 400.000 opgegeven. De toeneming
in een dag is dus uitermate sterk.
De minister van handel en in
dustrie heeft meegedeeld dat de elek
triciteitscentrales op 23 december be
schikten over een voorraad steenko
len van niet meer dan 13,3 miljoen
ton. Dit betekent dat ze onder nor
male omstandigheden acht weken
kunnen draaien.
General Motors
Het Amerikaanse autoconcern Ge
neral Motors heeft in verband met
de door de energiecrisis veroorzaakte
daling van de verkopen besloten tot
beperking van de produktie over te
gaan. Naar in Detroit is meegedeeld
zullen in de maanden Januari en
februari tien fabrieken van het con
cern iedere keer voor tien dagen ge
sloten worden.
Bij deze tijdelijke sluitingen zijn
48.000 werknemers betrokken. Ver
der zullen nog 36.000 arbeiders voor
onbepaalde tijd naar huis worden
Het zijn twee vrouwen van 28 en 30
Jaar en een man van 23.
Turkije treedt zeer streng op tegen
buitenlandse drugsmokkelaars, on
danks het feit dat het tot voor kort
een van de grootste producenten van
narcotica was. De regering verbood
in december vorig Jaar de produk
tie van opium, een van de voor
naamste bronnen van inkomsten op
verzoek van Amerika ,waar 't leeu
wendeel van de Turkse opium terecht
kwam. Als schadevergoeding voor
de 100.000 Turkse papaperkwekers,
zou Turkije 35,7 miljoen dollar van
Amerika ontvangen.
Thans met een
vernieuwd en verder
uitgebreid
leveringsprogramma.
ADVERTENTIE
efficiënt transport
Automobielbedrijf ADRI MULDER N.V.
Rijnsburgerweg 86b, RIJNSBURG. Tel. 01718-13468
Volgens General Motors is de ver
koop van de 74-modellen 12 procent
bij de verwachtingen ten achter ge
bleven.
De benzinestations in de Ver
enigde Staten krijgen vanaf 15 Janu
ari ongeveer twintig procent minder
benzine dan ze nodig hebben. Het
hoofd van het Amerikaanse Energie
bureau, William Simon, heeft vrij
dag besloten dat op die datum het
toewijzingsplan in werking treedt
waarin wordt bepaald dat de raffi
naderijen van 487.000 vaten olie per
dag geen benzine maar andere
schaarse brandstoffen moeten maken.
De prijs van ruwe olie uit Ve
nezuela gaat op 1 Januari van 7,74
naar 14,08 dollar per vat (van 159
liter), zo heeft het ministerie van
mijnbouw in Caracas meegedeeld. De
verhoging bedraagt 82% en is veel
groter dan de oliemaatschappijen
hadden verwacht. De landen in het
Midden-Oosten hebben hun prijzen
onlangs tot bijna 12 dollar verhoogt.
In Zweden zal in verschillende
perioden in de maanden januari en
februari de warmwatervoorziening in
woonhuizen gedurende minstens ze
ven achtereenvolgende- dagen moe
ten worden afgesloten.
Eerder was reeds bepaald dat de
olievoorziening voor verwarmings
doeleinden met 25 procent zal wor
den verminderd, het stroomverbruik
met 20 procent zal worden beperkt
en particulieren niet meer dan 100
liter benzine voor zeven weken zullen
krijgen.
)uwd als een „keiharde politie-
rderingen
fEVE De militaire onder-
laars van Egypte en Israël de-
,t ze gisteren overeenstem
hebben bereikt over enkele be-
betreffende de scheiding
un troepen aan het Suezka-
)p de bijeenkomst, die 130 mi-
heeft geduurd, heeft men over
i beginselen openhartig van
iten gewisseld.
tasdag 2 januari vergadert men
Nieuw boek van
Solzjenitsyn
PARIJS In Parijs is een nieuw
boek van de Russische auteur Alex
ander Solzjenitsyn verschenen, geti
teld „De Goelag-archipel". Het gaat gaande zyn,
over de Russische concentratiekam- c""Qtt
pen in de tijd van 1918 tot 1956.
De schrijver gaf toestemming tot
publikatie in het westen direct na
dat de Russische geheime politie een
kopie van het manuscript in beslag
had genomen. Hij had het boek vijf
jaar geleden al voltooid, maar wilde
het niet laten verschijnen vanwege
die vele namen die erin worden ge
noemd van nog levende personen.
Het boek is in het Russisch gedrukt.
Begin volgend jaar zullen uitgevers
in Zweden, Engeland, Amerika, Zwit
serland en Frankrijk het werk in
vertaling op de markt brengen.
ADVERTENTIE
opening van
nieuw
dansontmoetingscentTum
henny boes
hogewoerd 87 - leiden
hrijving vanaf 2 jan. a.s. op weekdagen van 19 tot 21 uur, en
tags van 15 tot 19 uur. inlichtingen telefoon 53139.
De oorlog in het Midden-Oosten en
de daarmee samenhangende olie
boycot van Arabische zijde vormen
het centrale punt in de internatio
nale gebeurtenissen van het by na
verstreken jaar. Wel is Israël erin
geslaagd de aanval van Egypte, Sy
rië en hun bondgenoten af te slaan,
maar dat heeft, in vergelijking met
1967, nogal wat moeite gekost. Nu is
het voor de regering van mevrouw
Meïr zeker een voldoening, dat er in
Genève directe onderhandelingen
anderzijds stelt
het Israël teleur, dat dit overleg on
der ongunstige omstandigheden op
gang is geraakt. De Arabieren weten
immers maar al te goed, dat Israëls
economie niet sterk genoeg is om een
langdurige oorlog te voeren. Boven
dien heeft Israël veel steun verloren.
De Negen van West-Europa zijn, on
der de druk van de olieboycot, goed
deels voor de Arabieren door de
knieën gegaan. Afrika heeft de voor
heen goede betrekkingen met Jeru
zalem verbroken, met uitzondering
van Zuid-Afrika, dat als enige nog
veel daadwerkelijke hulp verleent.
Ook Japan, Azië's belangrijkste in
dustriële mogendheid, is „om", even
eens door de boycot gedwongen. En
tenslotte is ook de indirecte bij
sband, in de vorm van de onderlinge
Arabische tegenstellingen, aan Israël
komen te ontvallen: strijdende en
olie-Arabieren hebben elkaar stevig
de hand gedrukt en trekken één lijn.
Israëls banden met het Kremlin ten
slotte sinds 1967 verbroken zyn
nog altijd niet hersteld al was het
opmerkelijk, dat de ministers van
Buitenlandse Zaken Gromiko en
Eban elkaar, na een vertrouwelijke
ontmoeting, op bijzonder vriendelijke
wijze tegemoet traden. Niettemin zijn
alleen de Verenigde Staten en Zuid-
Afrika en misschien Portugal, Ne
derland en Roemenië als steunpi
laren overgebleven, van welke groep
alleen Amerika van essentiële bete
kenis kan worden genoemd. Dit alles
is in hoofdzaak het gevolg van 's we
relds afhankelijkheid van de Ara-
dering der strijdkrachten. Veel pers
pectief bieden deze besprekingen niet,
omdat het Kremlin er duidelijk op
uit is zyn bezetting van de Oosteu-
ropese landen te legaliseren -en om
dat de verschillen in bewapening
tussen Oost en West zo groot zyn,
dat het vinden van een nieuw
bische olielevermg. Slechts de rege- wicht op lager niveau
kwestie
ring in Washington is immers
staat een vuist te maken en heeft de
Arabische dreigementen onder het
karpet kunnen vegen. Nu is het niet
moeilijk te voorspellen, dat de vrije
wereld in deze politieke druk van de
Arabieren niet zal berusten en zich
technisch zal inspannen om dit juk
binnen weinige jaren van zich af te
schudden. Maar dit vooruitzicht
brengt vooralsnog geen verlichting
en met name West-Europa is ver
plicht te dansen naar. het pijpen der
Arabieren. Tegelijkertijd neemt ook
de Sowjetrussische militaire druk op
de vrije wereld nog steeds toe. Zowel
Amerika als West-Europa zien zich
al geruime tijd geconfronteerd met
de uitdijende macht van het Krem
lin, zowel te land als ter zee. De rol,
die Moskou in de botsing in het
Midden-Oosten heeft gespeeld, laat
weinig te raden over en graag
van lange adem is. Moskou poogt
van de vrije wereld berust tenslotte
op twee peilers: Amerika èn Europa.
Is Amerika intussen niet verzwakt
door de moeilijkheden rondom de fi
guur van president Nixon? Opval
lend is, dat er een ommekeer is in
getreden in de beoordeling van de
president. Zo schreef Ernest van den
Haag, lector in sociologie en psycho
logie aan de „New School for Social
zoveel mogelijk winst te incasseren Research" in New York, dezer dagen
het ook nog een verbinding krijgen volge
zonder concessies van betekenis te
doen. Opmerkelijk is, dat Peking
West-Europa in het algemeen en Ne
derland in het bijzonder ernstig ge
waarschuwd heeft tegen de bedoe
lingen van de Sowjet-Unie. Dat
China's eigen belangen aan de grens
met Sowjet-Rusland daarbij een
grote rol spelen ligt voor de hand,
maar ontheft de politici van de Wes
telijke wereld niet van him verant
woordelijkheid op hun qui-vive te
zijn. Ook op dit punt speelt Amerika,
met zijn tweezijdige betrekkingen je
gens Moskou en Peking, de doorslag
gevende functie van hoeder van het
internationaal evenwicht. Teleurstel
lend is dan ook, dat de verstandhou
ding tussen Washington en Europa
in het afgelopen jaar veel te wensen
heeft overgelaten, enerzijds tenge-
de atoomovereenkomst tus-
tussen de Middellandse Zee en de
Indische Oceaan en wel door de
snelle heropening van het Suezka
naal. Het is naiuwelijks aan twijfel
onderhevig, dat dit facet van de on
derhandelingen in Genève spoedig
meer op de voorgrond zal treden.
Intussen wordt er in Europa nog
meer vergaderd: niet alleen in Ge
nève over het Midden-Oosten, maar
in diezelfde stad ook over de Euro
pese veiligheid en in Wenen over de
wederzydse en evenwichtige vermin-
sen Amerikanen en Russen (waar
door in Europa twijfel rees aan Ame-
rika's bereidheid in geval van nood
bij te springen), anderzijds door de
orisis in het Midden-Oosten, toen
Washington zich door de houding
van de Europese bondgenoten in de
steek gelaten voelde. Die onderlinge
spanning heef t intussen toch tot ge
volg gehad, dat vooral van Franse
zijde wordt aamgedrongen op ont
wikkeling van een gezamenlijke Eu
ropese defensie. De militaire kracht
in de „New York Times", dat ook
vroegere preisidenten Roosevelt,
Truman, Kennedy en Johnson
kapitale fouten hebben begaan, maar
dat het oordeel over hen berust op
hun kwaliteiten, die hun tekortko
mingen verre overtroffen. Evenzo is
het met Nixon, die de Amerikanen
aan de oorlog in Vietnam wist te
onttrekken zonder Saigon aan Hanoi
uit te leveren. Voorts schiep hij een
evenwicht tussen de super-mogend-
heden Amerika, Sowjet-Rusland en
China en redde hij Israël zonder een
enkele soldaat te offeren. „Nixon
wordt niet gehaat door zijn fouten,
maar hij wordt gehaat en gevreesd
door zijn verdiensten", aldus Van
den Haag. Het zou, tenslotte, niet
moeilijk zijn deze enkele punten uit
de gebeurtenissen van 1973 aanzien
lijk uit te breiden en stil te staan
bij wat zich afspeelde in Europa
(Ulster, Spanje, Griekenland en ook
Engeland) en Latijns-Amerika (Ar
gentinië en Chili). De hoofdzaak is
echter, dat tal van spanningen, wrij
vingen en zelfs oorlogshandelingen
het inzicht, met name in het Westen,
hebben doen rijpen, dat economische
afhankelijkheid uitermate gevaarlijk
is en militaire dreigingen in de hand
werken. Misschien zal men later van
„keerpunt-'73" kunnen spreken.
RL
„Neurotische
broederbond
NAIROBI De Zuidmige-
riaanse provincie Abakaliki
wordt volgens het wijdverbreide
betrouwbare Afrikaanse tijd
schrift „Trust" onveilig gemaakt
door een mafia-achtige geheime
broederbond die tegen de voor
uitgang in het land is en tegen
standers bij het minste geringste
het hoofd afhakt.
Alle Nigerianen die Abakaliki
bezoeken lopen volgens Trust de
kans dat ze er hun leven als
„lijk zonder hoofd" eindigen.
De bond doet ook aan afper
sing. Komt de gechanteerde niet
over de brug, dan wordt hij door
de als rechter en scherprechter
optredende bond letterlijk een
kopje kleiner gemaakt.
Het hoofd van de plaatselijke
politie heeft de Ibo's van Aba-
kaJliki „zeer neurotisch" ge
noemd. Er is volgens hem maar
een kleinigheid voor nodig en
men verliest zyn hoofd.
Alle daders
overval in
Parijs gepakt
PARIJS De Franse politie heeft
gisteravond ook de voortvluchtige
twee mannen die hadden deelgeno
men aan een roofoverval op het bu
reau van het dagblad Le Figaro in
Parijs gearresteerd.
De twee andere daders waren al di
reet aangehouden
De overval, die de daders 300.000
francs opleverde die intussen terug
gevonden zijn, eiste het leven van 'n
voorbijganger, die tussenbeide had
vullen komen en werd neergeschoten.
Een der daders en een politieagent
werden in het vuurgevecht gewond.
