In De Appel brandt het
niur van de inspiratie'
ZATERDAG 29 DECEMBER 1973
fat zoekt de Appel? Waarom
lenken wij met iets bezig te zijn
it een eigen gezicht vertoont in
theater aan de haven? Nu we eni-
maanden met de voorbereidingen
in „Macbeth" ztfn bezig geweest
e je duidelijker de verschillen
net het werken aan een voorstel
ing, zoals je dat enkele jaren ge-
eden deed. Toen was alles vast-
imlijnder. je hield je meer aan
en vooropgesteld plan, je wist
ieser hoe het eindprodukt zou
.vallen. Decor en kostuumont-
'erpen lagen bij de eerste repeti-
klaar, de muziek, de tekst en
ik het hele repetitieschema
te
de
jerste repetitie begon, vastgesteld,
fundamenten lagen er, alleen
huls moest nog worden ge-
,aar Je wist in welke volg-
ïuren, spanten, dak,
ichoorsteen en pannen zouden ko-
f nen. En het grote voordeel was:
neer zekerheid, minder verwar
ing, misschien ook minder twij-
Nadeel: minder avontuur,
ninder diirekte betrokkenheid van
£lle deelnemers, want de weg was
uitgestippeld. Nu ervaren we
lelfcens, dat we plotseling voor een
if grond staan, onverwachts, waar
in kunt tuimelen voor je het
|reet.
.Is ik probeer de verschillende fa-
het werk, zoals dat met
acbett heeft plaatsgehad
te lopen, dan zijn er drie dui-
lelljk te onderscheiden. De eerste
bijna alleen avontuur, een
jeetje woest en ongecoördineerd
«ngaan met de belangrijkste the-
na's, macht, eerzucht, oorlog, do
len, geweld. Zoeken naar speel -
tijlen die daarvoor geeigend zijn.
)ezedfde thema's worden afwisse-
end realistisch gespeeld, absurd,
ragisch en komisch, geloofwaardig
in ongeloofwaardig. De situaties
orden telkens omgegooid, soms
pelen we op één dag een bepaa l-
ontmoeting op het slagveld
•erst tussen de kanonnen, dan in
Ie troonzaal van de koning, daar
in het bed van Macbett en
enslot/te in zijn droom, waarin
ille elementen door elkaar kunnen
open, nachtmerrie en realiteit,
mgstdroom en wensdroom en zo
het bed tussen de kanonnen
>p het slagveld terecht komen.
>e tweede fase begint met het
duidelijker omlijnen van het uit
gangspunt en daarmee het „kli-
naat" van de voorstelling. Zijn de
geharnast tegen de bui
tenwereld of onbeschermd willen
het publiek schrik aanjagen
net de thema's, of amuseren?
Welke elementen zijn het belang-
ijkst. wat is hoofdthema, wat ne
venthema: het macht willen heb-
teeds meer macht, en de
verblindheid die dat veroorzaakt,
>ij die persoon, of juist de blind-
ïeid waar kennelijk de omstaan-
mee geslagen zijn?
r in de eerste fase nog ieder-
alle rollen kan spelen, wordt
bepaald welk aandeel ieder
'ervult. De bomen worden a.h.w.
het park geplant. Als dat nu
net gebeurt, is het park van de
oor stelling niet op tijd volgroeid,
worden nu wegen aangelegd
het stuk, strukituren krijgen
n, ook praktisch, de struktuur
'Aan de kostuums en dekors wordt
izif jepaald, er wordt gekozen voor
>ioiiet SP61®11 met maskers. De soort
an nuziek wordt gekozenbanale cli
ché-matige muziek, bijna operet-
:eachtlg, zodat de hele oorlog als
een soort revue aan Je voorbij
trekt.
Dan breekt de moeilijkste periode
aan: uit de chaos van alle gege
vens moet worden gekozen. Niet
alleen wij moeten weten waar we
mee bezig zijn, ook het publiek
moet en dat in ruim anderhalf
uur precies begrijpen waar het
om gaat. De gekozen stijl het
groteske wordt uitgewerkt.
In de tijdelijke chaos botsen al
lerlei verschillende keuzen telkens
tegen elkaar, het ds een nogal ver
woestende periode, een bouwter
rein waar alles nog door elkaar
ligt, en waar we als mieren door
elkaar lopen met ieder zijn eigen
zoeken en tasten, soms voorzichtig,
soms gewelddadig vechtend voor
een nieuw geheel. Dat iets te zeg
gen heeft: een dodelijke Macbett.
Het plankier dat Niels Hamel
heeft laten bouwen valt zwaarder
jiit, zodat we er minder mee kun
nen sjouwen, het bed dat we ge
kozen hebben voor de nachtmer
ries van Macbett zakt door de ga
ten tussen de planken, die we
Juist nodig hadden voor de ver
schijningen van de heksen, de
maskers blijken de speelstijl ster
ker te beinvloeden dan we ver
moedden, de bewegingengen wor
den grover grotesker, absurder,
alles gaat zich vertekenen naar
het bizarre domein van de waan
zin die machtwellust met zich
meebrengt. We schommelen voort
durend tussen te ernstig en te
amusant. Dan weer is het lood
zwaar wat we doen, dan alleen
amusant en meer niet. Dan weer
zijn we te gestyleerd, dan weer te
realistisch. De muziek wordt ver
vormd, dan weer konkrete gelui
den, dan weer „echte" muziek
dan beide.
Het moeilijkst voor ons zelf is het
de Juiste keuze te maiken uit al
het materiaal.
Wanhoop in deze periode is een
vrij geregeld opdoemende gast.
Zo verandert de echte oorlog in
een speelgoed-oorlog, want wie ge
looft bij zoveel aabsurditeiten
Erik Vos en de toneelgroep De
Appel, waar hij de ziel en de ani
mator van is, zün nu al weer een
paar jaar bezig met het zoeken
van nieuwe toneel- en theater-
feestdag
de geschiedenis
19.45 uur kraamafdellng
18.45
J entoonstellingen
üS
f, i17 30 uur do
ud )ji kondo (sprookjespoppen) t/m 5
De l
10—6 l
11-15 tot 12 i
v 16 tot 10
9 45 uur kinderafdeling dag
Galerie Van der Vllst (Botermarkt
Mertens (keramiek).
31 december
Leidse bioscopen
CAMERA: "Lady sings the blues",
18 jr.. vrij t/m woe. 7.00. 9.30 uur;
oudejaarsavond gesloten.
Kindermatinee: "Knock on wood",
a.l. dag. 2.30, zo en nieuwjaarsdag
KraamafaellDg dag t 16
en vaD 18 45 tot 19 45 uur kinderaf
deling dag v 15 tot 18.30 uur
Endegeest dinsdag en vrijdag 18—
Burgers (Burchtsteeg 2a, Nachtitoni ',Catch 22". ivr«.
Galerie Van
nieuwjaarsdag ook 4.45 uur; oude-
Openingstijden dl t/m s
Kunstzaal Heuff (Hoflaan 7. Wasse-
1.1., dag. 2.30
ArtgaUery Gerard Rijksstraatweg
Wassenaar <blj Den Deljl) za
t°iidaa van 116 uur en verder vol-
afspr 01761—691. of 1714
Rijksmuseum van oudheden (Ra-
nburg 28» Werlcd 10 uur voorm.—
;se! uur nam zond 1—6 uur nam
001 uusHum vuui Volkenkunde axposltie
ipanse prentkunst uit eigen bezit
de Wtttstraat
per Wiss»
3—6 30
4.30, 7.00. 9.15
STUDIO: "Paper Moon", 14 jr.,
jaarsavond geen voorstellingen
TRIANON: "Op de Hollandse t
a.l., dag. 2.30, 7.00 9.15 uur; zo en
nieuwjaarsdag 2.16. 4.30, 7.00, 9.15 u.
Bezoekuren Ziekenhuizen
maandag tot
Geopend, op
18.45-1930 uur 2e klas dagelijks van
13 15-14 00 uur eD van 18 45 19 30 uur
3e Klas dagelijks van 18 16-14 00 uur
en van 18 45 19.30 uur Kinderafdeling
dageltike van 14 00-19 00 uur
St Elisabeth-ziekenhuis klasseafde-
ilngen Volwassenen dpg v 11.16 tot
volgende bezoekuren (alleen 1
hoofdverpleegkundige hlei
Alphen aan den Rijn
RU noord, le eD 2e klasse 10.30—
1100 14 00—14 46 en 18 00—19 00 u.
3e klasse 14 00—14.46 en 18 00—19.00
uur Kraamafdellng 10 00—17 00 uur
alleen voor echtgenoten 19 00—20.00
uur Kinderafdeling 16 00—15 30 urn
?Jïleutvs
Honderd jaar geleden stond
in de krant:
De wonderbare snelheid
van de opkomst der petroleum
steden in Pennsylvanië in
Amerika wordt slechts geëve
naard door de snelheid van
haar verval. Drie jaar geleden
ivas bijv. Pithole City nauwe
lijks bekend. Plotseling werden
oliebronnen ontdekt en bin
nen een jaar bezat Pithole
een bevolking van 25.000 zie
len, 74 hotels en zoogenaam
de salons, een paar theaters en
een academie voor muziek.
Maar straks hield de olie op
te vloeien. Toen volgde een al-
gemeene uittocht. Wie thans
Pithole City bezoekt, vindt er
de theaters gesloten, de hotels
en salons failliet, de muziek
academie gevlogen en, als be
volking, negert gezinnen wier
hoofden onder elkander de
waarneming der functiën van
gemeentelijke overheden ver
deelden.
Vijftig jaar geleden:
- In den Ouderdom van 91 jaar
is gisteren in Frankrijk de
wereldberoemde ingenieur
Gustave Eiffel overleden, de
bouwer van den naar hem
genoemden Eifféltoren te Pa
rijs.
In Duitschland zijn twaalf
werkloozen-leiders en verschei
dene beambten van de
districtsbureaux te Dresden
aangehouden, omdat zij levens
middelen, die voor de werk-
loozen bestemd waren, voor
eigen gebruik hadden aange
wend en groote bedragen aan
steungelden hebben verduis
terd. Voorts zijn de dieven, die
met Kerstmis in de drukkerij
van de Duitsche spoorioegen
waren binnengedrongen en
da,ar ongeveer 120.000 goud
mark hadden ontvreemd, ge
arresteerd. De voornaamste
dader, die in een kroeg te Ber
lijn werd aangehouden, ivas
op dat oogenblik stomdronken.
In zijn bezit vond men nog
50.000 goudmark. Eenzelfde
bedrag had hij in drie dagen
tijds opgemaakt.
PAGINA 21
Om die reden vonden we het
belang Erik Vos te vragen uiteen
te zetten welke nieuwe methodie
ken de groep heeft gevonden. Hij
doet dit aan de hand van de v<
bereidingen van "Macbett"
Ionesco, waarvan deze week de
try-outs zün gehouden. De eerste
"officiële" voorstellingen beginnen
donderdag 10 januari.
die Ionesco ons tenslotte aanbiedt
nog in een rookkolommetje en
met schmink aangebrachte bloed-
streepjes? Als we in Macbett een
oorlog willen laten zien dan moet
die even ongeloofwaardig zijm als
een echte oorlog, we gebruiken
clowneske middelen: speelgoed-
tanks en uit schoolschriften ge
vouwen vliegtuigjes voeren een
papieren en speelgoedoorlog: een
kinderspel.
Het geheel wordt meer en meer
een wrange poppenkast (hopen
we) Macbett 'door Peter van der
Linden gespeeld) wordt een clow
neske manipulator, waarvan het
beangstigende spel op het toneel
onthullender moet zijn dan het
spel van werkelijke dictators, waar
telkens weer duizenden niet achter
het masker kunnen kijken.
In deze laatste fase ontdekken we
dat we afwisselend met en zonder
masker kunnen spelen, dat buiten
wereld en binnenwereld plotseling
in elkaar kruinen overlopen. Heel
schoksgewijs. Het is geen gemak
kelijke techniek.
Ons theater is nog Jong, we besef
ten pas aan het begin van een
ontwikkeling te staan, maar we
hebben weer plezier in ons werk.
We proberen het vuurtje van in
spiratie brandend te houden. Het
publiek merkt dat en komt kijken.
En als het eenmaal gekeken heeft
komt het terug. Dat is wat ons
het meest steun geeft en vertrou-
PANDA EN DE MEESTER-STER
14123. Joris hield zich met alle macht aan de stuur-
knuppel vast en tot zijn opluchting steeg het vliegtuigje slin
gerend het luchtruim in.
„Per aspera ad astraprevelde hij, zijn voorhoofd afivis-
send. „Alleen lijkt het me toe dat we een soort kurketrekkende
beweging maken. Ik ben bang dat ik het toestel nog niet zo
goed in de hand heb
Maar Bonnie vond het allemaal prachtig.
„Ah dit is nog eens wat anders dan die saaie griezelfilm
opnamen", zei ze opgetogen. „Als ik nu een kop koffie van je
krijg, Panda, voel ik me helemaal in vakantie-stemming".
Panda slaagde er met veel moeite in om een kopje uit te
schenken, maar omdat het vliegtuig ondersteboven vloog, moest
hij op het plafond staan om niet te morsen. Toen het toestel
echter plotseling weer omdraaide, stond hij ondersteboven en
dat gaf natuurlijk ongelukken.
„Je morst!" riep het meisje verwijtend. „Ga maar gauw een
ander kopje halen. En wees wat voorzichtiger!"
zingende
oorbellen
ALS WJJ1EV3 NOPIG HEBBEN,
VRAAG JE T GEWOON MERDOOI
LAëRETZA GEEFT JE PAN ALLES
Week een plukje saf
fraandraadjes in een eet
lepel lauw water. Zet 100
g. rijst (geen snelkook) op
met 6 dl. melk, snufje
zout, saffraan met het
geelgekleurde water en
een volle eetlepel suiker.
Roer goed door en leg 'n
deksel op de pan als de
melk kookt. Zet de vlam
zo laag mogelijk en leg
zonodig nog een asbest-
plaatje onder de pan. Laat
de rijst zo in 30 r.
gaar worden. Pel 100 g.
pistachenootjes, hak ze
fijn en roer de helft er
van door de rijst als deze
bijna gaar is. Laat de ga
re rijst afkoelen. Als u
een stijvere pudding
wenst, lost u nu twee voo
geweekte blaadjes gelati
ne op in een klein kopje
heet water en roert u dit
door de nog hete rijst.
Laat de gare rijst afkoe
len en meng er dan nog
een lepel rozewater (bij
de drogist verkrijgbaar)
door en desgewenst nog
enkele lepels opgeklopte
slagroom. Stort de rijst
in een glazen schaal en
strijk de bovenzijde glad.
Strooi er met kaneel figu
ren op en strooi de rest
van de finngehakte pista
chenootjes langs de rand.
Hog 'n tel en vier
runs om te rnnen
Hg lojkfc het
veld rad... de
bowler staat
op zijn plaats...
de m Begint...
'"ik es! 3
'n HAJZDEL
MEWESJ eS?IMMI&, WE X/ SEWELDie,
HEBBêM EEig CADEAUTJE VOOS KIWPEREfO
U. EE ZfTTEU FE/VUE SJVELOPFEH, I I" WEET(JIET
Amstelland 28 vn Recife nr Angra
dos Reis
Antilla Bay 27 27 260 ZZW Bombay
Areas p 27 Ouej
Marian Maria 28 45 ZO Natal nr
Neutron 28 te Rotterdam
Pandora 27 vn Rotterdam nr Zee
Volente 27 vn Rotterdam nr Seloy
West-Vlieland 27 50 W Sardinië ni
Boston
IJsselhaven 28 120 ZW Barcelona ni
Diloma 450 WNW Cocos ell. nr Syd
ney
Ea 28 420 W Galapagos nr Panama-
kanaal
Farmsum 27 100 NW Flores nr Gal-
Ares 27 vn Rotterdam nr Hamburg Gorredijk 26 190 O St. Maarten m It«nfPrk 97 ?7n w X w,
Aristoteles 27 te Pto Ordaz Santa Cruz SteenkerR 27 270 W Casablanca
Rotterdam 27 vn Antiqua nr Forte de
France
Rudolph Peterson 27 600 N St. Hele
na nr Perz. Golf
Safocean Auckland 27 700 W Nieuw
Amsterdam ell. nr. Melbourne
Scheldeborg 27 te Delfzijl
Batu 27 vn Antwerpen nr Rotterdam Lelderkerk 27 180 Z Dakar
Macoma 31 thv. Kaapstad
Sto Domingo nr Bai-
Acmaea 29 te Curacao verw.
Alcor 27 vn Rio de Janeiro nr Vi-
toria
Algol 27 100 ZZW Fernando nr Rot-
27 1000 W Las Palmas i
Arnhem 27 600 O St. Johns
nr Portland Maine
Chevron Eindhoven 27 50 NW Timoi
nr Singapore
Chevron Leiden 27 vn Bandarmash-
Straat Towa 28 vn Abidja
koradi
Theron 28 te Laguaira
Nedlloyd Kyoto 27 vn Mombasa
Chevron Madrid 27 140 NO Socotra
nr Thameshaven
Chiron 25 te Pto Limon
Crania 27 80 Z Virgin eil. nr Stan-
low
Daphne 27 240 ZW Bombay nr Sin Pericles 27 660 ZW Azoren
