VALLEN IN DE OPENING!
Nieuwste verzamelgebied:
het motorrace-eiland Man
VOER VOOR
THEORETICI
Onaangename verrassing
KRUISWOORDRAADSEL bij indeling halve finales
Kom er ACHT-er
Tien merkwaardige korte partijen
W-
ATERDAG 29 DECEMBER 1973
Het schaakspel is al zeer oud, maar toch komen in het mo
derne schaak nog steeds valstrikken in de opening voor. De
Hongaar Emil Gelenczei heeft deze korte partijen verzameld
;n uitgegeven in een fraai verzorgd boekwerk. Had hij eerst
succes met zijn eerste boek "200 openingsvallen", het tweede
werk dat als titel kreeg "200 nieuwe openingsvallen" heeft nog
ineer importantie, omdat ook partijen van recente datum wer
den opgenomen. Vandaag geef ik u een aantal met het instruc
tieve advies: "Denk in de opening eerst goed na voordat u een
zet doet!"
Een tweede raad wil ik u geven:
)nthoud de nu volgende openings-
evallen want ze komen in de praik-
jk veelvuldig voor. Tevens voldoe ik
an het verzoek van een aantal trou
sers, die mij verzochten meer
andacht aan deze „elementaire ma
de" te besteden,
otzholdGudmundsson
Kopenhagen 1961)
-e4 e7-e5 2. Pgl-f3 Pb8-c6 3.
II-c4 Lf8-c5 (Italiaans) 4. d2-d3
g3-f6 5. Lcl-g5 d7-d6 0-0 h7-h6
Lg5-h4 g7-g5 8. Lh4-g3 h6-h5I
Pf3xg5 (Hier loopt walt in de val)
h5-h410. Pg5xf7 h4xg3ü
Prachtig!) 11. Pf7xd8 Lc8-g4! 12.
dl-el Pc6-d4 13. Pbl-c3 Pd4-f3t.
üit gaf op. Zo won in 1900 ook de
Tchigorin! De geschiedenis her-
aait zich
Gerschwiller Salzmann
(Basel-Zurich 1965)
1. e2-e4 e7-e5 2. Fgl-f3 Pb8-c6 3.
Pbl-c3 Pg8-f6 (Vierpaaxdenspel) 4.
d2-d4 e5xd4 5. Pc3-d5! (Belgrado
gambiet) h7-h6 6. Lel-f4 d7-d6 7.
Pf3xd4 Pc6-e5 (Beter Le7) 8. Lf4xe5
d6xe5 9. Lfl-b5t Pf6-d7 (En hier
loopt zwart in de val) 10. Pd4-e6ü
Zwart gaf op. Na 10. fe6: 11.
Dh5t is er geen redding meer moge-
PrattKorkenblad
(USA 1965)
1. e2-e4 e7-e5 2. Pbl-c3 Pg8-f6 3.
Lfl-c4 (Weensi Pf6xe4 4. Ddl-h5
Pe4-d6 5. Lc4-b3 Pb8-c6 6. d2-d4
e5xd4 7. Pc3-d5 g7-g6 Goed is Le7!
Zwart loopt nu in de valstrik) 8.
Dh5-e2t Lf8-e7 9. Pd5-f6t Ke8-f8
10. Lcl-h6t mat.
Onder de studeerkamergeleer
den van het bridgespel, de theo
retici, staan biedwedstrijden in
hoog aanzien. De meeste tijd
schriften houden er een rubriek
op na waarin bekende spelers
spellen moeten bieden. De eind-
kontrakten zijn tevdren op een
schaal van 1 tot 10 gewaardeerd,
en bij slechte resultaten staan
de experts voor het oog van de he
le wereld in hun hemd.
Het Utrechtse BCO organiseert
jaarlijks in het clubblad "BritsJ"
een biedmarathon waarvoor de
eigen spelers van tenminste hoofd
klassenniveau kunnen inschrij
ven. Het deelnemersveld wordt uit
gebreid met een aantal invitatie
paren van nationale faam en via
voorronden, kwart- en halve fi-
nale komen tenslotte twee paren
in de finale.
Dit Jaar zijn de wedstrijden ge
vorderd tot de kwartfinale en de
opmerkelijke situatie doet zich
voor dat alle grootmeesterspa
ren al gestruikeld zijn. Nu worden
de deelnemers soms ook spellen
voorgelegd die hen tot wanhoop
brengen en waarin het beste eind-
kontrakt vrijwel niet kan worden
bereikt. Eén van die spellen ont
leend aan een boek van Terence
Reese, ziet er als volgt uit:
Oost gever
allen kwetsbaar
parenwedstrijd
West Oost
AB1064 H V7 2
(?H V94 (?AB652
OV83 O A 4
A B A A4
Dit venijnige spel bleek voor al
le deelnemers een te harde noot
om te kraken. De 10 was uiter
aard voor 7 harten, want op de
vijfde schoppen van West kan
Oost een rui tentje kwijt en Oost
verliezende klavertje kan in West
worden getroefd. 7 Schoppen is
niet te maken maar dat is met
vrijwel Identieke troefkleuren,
haast niet uit te vinden. Paren,
met een konventioneel systeem,
komen al gauw in een schoppen-
kontrakt omdat Oost dan met 'n
sterke klaver (17 of meer punten)
Dpent waarna West zijn schoppen-
kleur biedt. Voor Oost staat de
troefkleur dan wel vast. Natuur
lijke systemen hebben een bete
re kans omdat de Oosthand dan
met 1 harten wordt geopend, en
vanaf dat moment staat het voor
West vast dat harten de troef
wordt. De Culemborgse dames
van Heusden-de Kater, speelsters
uit""het nationale damesteam ver
ongelukten jammerlijk met hun
Crazy Diamond systeem. De bie
ding ging als volgt:
West Oost
1 kla (17 pnt.)
1 sch 2 har
3 har 3 sch
4 har pas
Voor 4 harten kregen de dames
nog één punt omdat het wel de
Juiste troef klem* was. West ver
klaarde later dat zij in plaats van
4 harten beter het kontrolebod,
van 4 klaveren had kunnen geven
en dan..was alles natuurlijk goed
afgelopen.
Eén van de hoofdklasseparen,
deed het beter. Oost opende met
1 harten en West besloot om met
een de mancheforcing te geven,
met 2 schoppen. Oost bood 3
schoppen en nu gaf West met 4
harten zijn troefsteun aan. Oost
toonde vervolgens met 5 klaveren
de eerste kontrole In die kleur en
West bood 6 klaveren om zijn
tweede kontrole, heer of single-
ton, aan te geven. Oost kon nu
uitrekenen dat hij zijn verliezen
de klaveren kon troeven of op de
heer kwijt kon, terwijl zijn rui
tje op de vijfde schoppen kon wor
den geparkeerd. Maar hij struikel
de over een andere kwestie, na
melijk de kwaliteit van de har-
tensteun. Hij durfde tenslotte niet
meer dan 6 harten te bieden
maar dat was nog goed voor 7
punten.
A. BOEKHORST
SzirtGladhill
(New South Wales 1956)
1. e2-e4 e7-e5 2. Pgl-f3 Pb8-c6 3.
Lfl-b5 (Spaans) Pg8-f6 4. 0-0 Lf8-c5
5. Pf3xe5 Pc6-d4 6. Lb5-c4 Pf6xe4
7. Pe5xf7 Dd8-h4 8. Pf7xh8 (Zie ook
8. Tel Kf8!? 9. Ph8: Df2:t 10. Khl
DgltÜ 11. Kgl: Pe2t 12. Kfl P4g3i
13. hg3:t Pg3:t mat. (Zeldzaam!) 8.
d7-d5Lc5xd5? Le8-g4 10. Ddl-
el Pd4-e2t 11. Kgl-hl Lc5xf2. Wit
gaf op.
Dit drama laat ons overduidelijk
zien dat het schaakspel een zekere
schoonheid bezit. De verliezers zijn
geenszins beginnelingen, want meest
al hebben zij in de schaakwereld
goede prestaties geleverd!
Ook in die schaakwereld bestaat het
gezegde "Wie het eersit komt, het
eerst maait!"
LochowBishop
(Correspondentieparty 1946)
I. e2-e4 d7-d5 2. e4xid5 Pg8-f6 (Scan
dinavisch) 3. d2-d4 Dd8xd5!? 4. c2-
c4! Dd5-e4f 5. Lcl-e3 e7-e5 6. Fbl-
c3 Lf8-b4 7. Ddl-a4t Pb8-c6 8. d4-d5
Pf6xd5! 9. c4xd5 Lb4xc3t Wit gaf op.
De namen der winnaars komen u
misschien onbekend voor, maar kijkt
u dan eens naar de volgende „blij
spelen" van erkende grootmeesters!
MaselBotwinnik (ex-wereld
kampioen)
(Leningrad 1940)
1. c2-c4 Pg8-f6 (Engels) 2. Pbl-c3
e7-e6 3. e2-e4 c7-c5 (Nümzowi'tsch)
4. f2-f4 Pb3-c6 5. Pgl-f3 d7-d5 6.
e4-e5. Pf6-g4 7. c4xd5 e6xd5 8. Ddl-b3
Pc6yb4 9. a2-a3 c5-c4 10. Db3-a4t
(Een schaak is nooit wegLc8-d7
II. Da4-dl Dd8-b6 Wit gaf op. Zie
De2, Pd3t, Kdl, Db3t.
„Das Kombinationsspiel ist eine
mögliche Unmöglichkeit, die Falie
eine unmögliche Möglichkeit".
(Tartakower)
Deze fijne zinsnede, van de grote
voor ons thema!
HorowitzPlancarte
(Mexico City 1958)
1. e2-e4 c7-c5 2. c2-c3 (Siciliaans. Al-
jechin speelde vaak c2-c3) Pb8-c6
(Beter d5!) 3. d2-d4 c5xd4 4. c3xd4
d7-d5! 5. Pbl-c3 d5xe4 d4-d5! Pc6-
e5 7. Dd7-e4+ Lc8-d7 8. Da4xe4 Pe5-
g6 9. Pc3-b5! Pg8-f6?? 10. Pb5-d6t
mat!
De MeyO'Kelly
(Brussel 1935)
1. d2-d4 f7-f5 2. e2-e4 Staunton-
gambiet) f5xe4 3. f2-f3 d7-d5 4. f3xe4
d5xe4 5. Lcl-e3 Pg8-f6 6. c2-c4 e7-e5
7. Pbl-c3 e5xd4 8. Ddlxd4 Dd8xd4
9. Le3xd4 Lf8-e7 10. 0-0-0 Lc8-f5 11.
Ld4xf6 Le7xf6 12. Pc3xe4? (Loopt in
de valkuil) Lf5xe4 13. Tdl-el Lf6-g5t
14. Kcl-dl 0-0! Wit gaf op. Na 15.
Te4: volgt 15Tfl:t met stuk-
winst.
O' S ulliva nR ossolimo
(Hilversum 1947)
1. d2-d4 Pg8-f6 2. Pgl-f3 b7-b6 3.
g2-g3 Lc8-b7 4. Lfl-g2 e7-e6 5. 0-0
Lf8-e7 6. c2-c4 0-0 7. Pbl-c3 Pf6-e4
8. Ddl-c2 Pe4xc3 9. Pf3-g5? (Ziet er
stenk uit, maar in feite loopt wit in
de bekende val) 9Pc3xe2t! 10.
Dc2xe2 Lb7xg2 Opgegeven. Simpel!
Tenslotte een fraaie partij van de
grote kunstenaar Vukovic. Hij was
behalve een groot coanbinatiespeler
een vruchtbaar schrijver.
Wit: Vukovic. Zwart: Deutsch
(Zagreb 1920)
1. e2-e4 e7-e5 2. Pgl-f3 Pb8-c6 3.
Lfl-b5 Pg8-f6 4. d2-d4 e5xd4 5. e4-e5
Pf6-e4 6. Lcl-f4!? f7-f5 7. Lb5xc6
d7xc6 8. Ddlxd4 Dd8-d5 9. Pbl-c3
Dd5-a5 10. Ta-dl Lf8-e7 11. Lf4-d2
Da5-b6 12. Pc3-e2 Le7-c5
(Zie diagramstelling)
I 1 i
2
lil i
i
w i
I' 11
1 i t
a
Wit aan zet wint
Wat zou u doen in dit geval? Wit
kondigde mat aan in zes zetten! 13.
Dd4-d8tü Keöxd8 14. Ld2-g5t Kd8-
e8 15. Tdl-d8f Ke f7 16. e5-e6t Kf7x
e6 Pe2-f4t Keë-f7 13. Pf3-e5t mat.
Zie ook 13. Kf7 14. e6t Kg6
15. Pe5t Kh5 16. Fg3t Pg3: 17. hg3:
mat.
Na een dame-offer en een trom
melvuur van schaakjes, besloot een
mooi "paardenmat" deze glanzende
partijBISHOP
DENEMARKEN De Deense
posterijen hebben 28 november vijf
70 örezegels uitgegeven, die we
eigenlijk wel half en half als kerstze
gels mogen beschouwen. De zegels,
uitgevoerd in rood. oker en groen
blauw tonen fresco's die alle date
ren uit de vijftiende eeuw en die te
vinden zijn in verschillende Deense
kerken. Afgebeeld zijn: De duivel
en kwaadsprekers (omstreeks 1480),
uit de kerk van Fanefjord; Konin
gin Esther en koning Xerxes (om
streeks 1400), uit de kerk van Tir-
sted; Het wonder van de oogst en de
vlucht naar Egypte (1474). uit de
kerk van Jetsmark; De kroning met
doornen en het dragen van het kruis
(omstreeks 1400) uit de kerk van
Biersted; De schepping van Eva
(omstreeks 1480). uit de kerk van
Fanefjord.
DANMARK
70:<
0
..vir Cl
i-'V .X
ijd. "vi
y.,A
FINLAND Uit Finland zijn
drie uitgiften te melden. Ter gele
genheid van het 100-Jarig bestaan
van de Finse nationale opera ver
scheen 21 november een vijfkleuri
ge 0,60 mk.-zegel waarop een scène
uit de opera "De barbier van Sevil-
la". Links op de zegel een detail
van de presidentiële loge in de ope
razaal. Oplage3 miljoen.
De porceleinindustrie is in Finland
altijd een belangrijke bedrijfstak ge
weest en door de steeds groter wor
dende uitvoer groeit de betekenis
nog Jaarlijks. Aan deze industrie
heeft Finland 23 november met de
uitgifte van een zegel van 0,60 mk
(driekleurig) aandacht besteed. De
zegel laat verschillende fasen van 't
produktieproces zien. Ook van deze
zegel zijn drie miljoen stuks aange
maakt.
De grootste atleet die Finland ooit
heeft gekend, de 2 oktober Jl. over
leden Paavo Nurmi wordt herdacht
op een zegel van 0,60 mk. (zeskleu-
rig). Zijn buitengewone betekenis,
voor het Finse sportleven kan nauwe
lijks worden overdreven. Paavo Jo
hannes Nurmi, die op 13 Juni 1897
in Turku werd geboren, won in to
taal negen gouden en drie zilveren
medailles op de Olympische Spelen
in Antwerpen (1920). Parijs (1924),
en Amsterdam (1928). Bovendien,
schreef hij op de lange afstanden in
totaal 24 wereldrecords op zijn
naam. Op de zegel het in 1924 door
de beeldhouwer Waino Aaltonen ge
maakte bronzen beeld van Nurmi.
Uitgiftedatum van de zegel: 11 de
cember. Oplage: 4 miljoen.
MAN Behalve de in de vorige
(rubriek gememoreerde gebruiks-se-
rie (16 waarden) verschenen 5 Juli
op het eiland Man acht postzegels in
de waarden %p (geel), lp (oranje),
2p (groen), 3p (grijs), 4p (rose), 5p
(blauw), lOp (lila) en 20p (tur
koois). Centraal op deze zegels staat
het wapenschild van Man, het drie-
benige rad.
Het geheel werd 5 juli "gecomple
teerd" met een zegel van 15p om de
Invoering van een eigen postadmini
stratie luister bij te zetten. Afge
beeld zijn de eerste landingen van
de Vikingen (in het jaar 938) op het
eiland.
Het honderdjarig bestaan van de
spoorwegmaatschappij op het eiland
is 4 augustus postaal gevierd met
de uitgifte van vier zegels waarop
oude stoomlocomotieven staan afge
beeld. Achtereenvolgens zijn te zien
2^p, Sutherland (1873); 3p Cale
donia (1885)7^p, Kissack (1910) en
9p, Pender (1873).
Het gouden jubileum van de mo
torraces op het eiland om de Manx
Grand Prix, is 4 september her
dacht met twee zegels. Een zegel van
3p laat de renner Leslie Randies
zien die in 1923 op Sunbeam de eer
ste overwinning boekte. Een zegel
van 3%p toont Alan Holmes die in
1957 voor twee overwinningen zorg
de.
Tot slot bracht Europa's nieuwste
postzegelland op 14 november ter
ere van het huwelijk van de Britse
prinses Anne met kapitein Mark
Phillips een zegel van 25p op de
markt. Op deze zegel in ovaaltjes de
portretten van het paar. Uitvoering
lichtblauw.
ZWEDEN In Zweden is 12 no
vember een rolzegel van 10 kronen,
(meerkleurig) versohenen die het
schilderij "Het ganzehoedstertje" van
de Zweedse kunstenaar Josephson
toont. Ernst Josephson (18511906),
was 16 Jaar oud toen hij voor het
eerst de deuren van de kunstaca
demie binnenging. Het werken op de
academie deprimeerde hem echter
zeer. Alle leerlingen werden over één
kam geschoren, zo zei hij, en men
werkte te veel volgens bepaalde re
gels. Op zijn 20e trok hij daarom de
wereld in en begon met het copiëren
van de werken van tal van bekende
Europese schilders, zoals Titiaan,
Velasques en Rembrandt. Aan het
einde van zijn leven werd hij gees
tesziek. Maar het zijn vooral de wer
ken uit die periode die diepe indruk
hebben gemaakt op latere kun
stenaars. In die tijd ontstond ook 't
afgebeelde schilderij. Overigens is
ons niet duidelijk waarom Joseph
son postaal wordt herdacht.
HERO WIT
Kerstpuzzel
Tot onze grote spyt staat er een
fout in één van de puzzels van
onze kerstprijsvraag, en wel in
2, de grote rekenpuzzel.
In het quotiënt van de deling, het
uiterste rechter getal van de op
gave, ontbreken na de letters MIS
twee punten.
Dit quotiënt moet dus luiden:
MIS
Uit de omschrijving van de op
gave is dit overigens wel op te
maken, zodat de echte puzzelaar
wel achter deze fout kan komen,
maar niettemin is het een byzon-
der storende fout,
Horizontaal 1. fakkel. 7. afgods-
eeld, 11. slurf beer, 12. lidwoord, 14.
irookjesfiguur, 16. natuurgeest, 18.
ymbool voor radon, 20. Trojaan, 23.
pecerij, 25. persoonlijk voornaam
woord. 27. slagwapen, 28. stem, 30.
iting van pijn, 32. zenuwtrekking,
berg op Kreta, 35. stoot, 37.
loot wapen, 39. kleur, 41. toon, 42.
lijbelse figuur, 44. Jong dier, 45.
irg weide, 47. kiem, 49. misvatting,
geneeswijze, 54. vertragingstoe -
tel, 56. duivenhok, 57. duim van 'n
lengsel, 59. deksel, 60. gesteente, 64.
fstandsmaat, 66. schoof, 68. einderen
ten bedrage van, 71. vogel, 73
oodachtig, 75. insekt, 77. toevluchts-
ord, 79. lust, 80. kaliumnitraat.
Vertikaal 1. scheepszeil, 2. toon,
halswervel, 4. toon, 5. herkauwer,
jong dier, 7. voorzetsel, 8. voeg
woord, 9. zodenerts, 10. vis, 13. vreem-
!e titel, 15. kweekplantje, 17. kaas-
tremsel, 19. kijkspleet, 21. zoogdier
drank, 24. wiel, 26. rolsteen, 39.
oezerig, 31. dun, 33. boom, 34.
reemde titel, 36. eerbied afvergend,
vogel, 39. blikken trommel, 40.
obepaald voornaamwoord, 44. ge-
leesmiddel, 46. pulverig, 48. onbe
taald voornaamwoord, 50. plotselin-
e aanval. 51. grasvlakte, 53. vogel,
insekt, 57. kledingstuk, 58. man-
lelijk dier, 61. dandy, 63. bedrijfs-
oncentratie, 65. vreemde munt, 67.
nythologische figuur, 70. zijriviertje
an de Wolga, 72. afgelegen, 74.
75. van onderen (afk) 76. dun,
17. Archi Episcopus (afk), 78. dat is
(Latijnse afk)..
Ier t motto KRUIS- Leiden. Wy stellen vier prijzen be-
WOORDRAADSEL dienen voor schikbaar: één van f 10, één van
woensdag aanstaande te 9 uur in het f 7.50 en twee van elk f 5. Alleen
bezit te zyn van de redactie van abonnees kunnen
Dagblad, Witte Singel 1,
het Suiker-damvertoon, zullen
week de halve finales van
het persoonlijk damkampioenschap
van Nederland van start gaan. Was
de indeling van beide groepen reeds
enige tijd geleden bekendgemaakt,
bij de toezending van het definitie
ve rooster bezorgde de wedstrijdlei
der van de KNDB de deelnemers
een onaangename verrassing. Omdat
sommige spelers in de eerste groep
vonden, dat er teveel sterke spelers
in die groep huisden, heeft hij nu de
G. MULDER
Bovendien is het zeer on-
<m vlak voor een toernooi
te vernemen, dat Je andere tegen
standers zult ontmoeten. Myns in
ziens kan de groepsindeling beten
worden gerealiseerd door deze op te
hangen aan de eindrangschikking
van het laatstgehouden kampioen
schap. Voor de halve finalisten, die
zich via de rayonwedstrijden plaat
sen kan men bepalen, dat de num
mers 1 en 2 van bv district Noord
respectievelijk worden ingedeeld in
de groepen 1 en 2, van district Zuid
Juist tegengesteld enzovoorts. In de
rubriek van vandaag weer eens en
kele fraaie fragmenten.
De diagrammen 1 en 2 zijn partij-
fragmenten, gelicht uit de wedstrijd
Oroningen-RDG.
E. HOLSTVOOGD
Toen in de stand van het eerste dia
gram de zwartspeler met de sterke
positiezet 19-24 zijn tegenstander
trachtte te gaan overrompelen volg
de verrassend: 36-31, 27x36; 26-21, 17
x26; 37-31, 26x46; 42-37, 46x32; 33x
18, 12x23; 33x22 en wit had een
schijf gewonnen wat ook partajwinst
opleverde.
In de tweede diagramstand had
zwart het al aan zien kunnen komen
door 9-14 te spelen. Inderdaad speel
de wit 28-23, 18x29; 34x23? waarna
fraai voLgde: ...25-30 35x24. 14-20;
24x15, 4-10; 15x4, 7-12; 4x27, 21x34;
40x29, 12-18; 23x21, 16x47 met winst
zwart.
tweede groep maar sterker gemaakt.
Nu moet men niet denken, dat ik dit
schrijf omdat ondergetekende in de
tweede groep uitkomt. Ik ageer ech
ter tegen deze verandering omdat
alle objektiviteit bij de indeling van
de groepen op deze manier ver te
zwart nu de partij in zijn voordeel
denkt te beslissen door 24-29? te spe
len omdat dan 44-40 verhinderd is
vanwege 19-24; 28x30, 8-13; 34x23,
35x45; terwijl ook 28-22, 29x49; 22x
2, 49-35! geen uitkomst biedt, dan
wint wit op de volgende elegante wij-
ze: 50-44! 24-29? 26-21, 29x49; 28-22,
17x37; 47-42, 49x32; 27x38, 16x27; 42
x2!
C. VARKEVISSER
OPLOSSING VORIGE PUZZEL
EEESBHGHEEaHBEBBE
HüBC'HEHECSEEnggQga
EBHEEHEGBn0BBBI10B
r
BEBgnSSEEB
BBonaaip
EI1BDEEGBU
EE3BBBBHQ
BEEEiHIHBHBQBdnEEnQ
fflCBUSaHEQDHBGiananB
BHIllSBElSïnEaEEQEBEB
BBDEannHHEHngggng
HQDBBESEJjSKlEöraBfflB
Kom er achter
De laatste stand kreeg ik op de club
training voorgeschoteld door An- sojo} SubSui (jjood 9 'jxbj uba
dreas Kuyken. Wit speelt als lokzet ja^aj -q 'X6S TV uba jB^aS 'fr 's^qoaj
H. SCHOLTEN
