i l l I OP TWEE
IANIEREN
UDERWETSE OPLICHTING
AAT NOG ALTIJD VLOT
Uitgestelde revolutie
in katholiek Nederland
Doorgaand verkeer uit
de Leidse Pieterswijk
ijbel in begrijpelijke taal
Hulp aan
Israel
Driejarenplan van
Youth for Christ
DE KERK MAG NIET ZWIJGEN
Oecumene
in auto
ilkar-weigeraars aan
.F: "Sluit onze
ü'oom niet af"
.V
Nederland
stemde in
V.N. per
ongeluk
„tegen"
54"
fflJDAG 21 DECEMBER 1973
Interieur van de uit de
tweede helft van de vijftiende
eeuw daterende Hervormde
Kerk te Geervliet.
PAGINA 15
(Uit langs de oude Zuidhol
landse kerken)
Kier de bijbelvertalers bestaan verschillende visies op de
ier van weergeven in het Nederlands van het Hebreeuws
Irieks waarin de bijbelboeken tot ons zijn gekomen,
oe visie tracht zoveel mogelijk maakte zij zich reisvaardig1
ileigen van de oorspronkelijke
te geven; de andere gaat
n weergave die de bedoe-
sn de bijbelschrijvers zo dui-
mogelijk maakt, waarbij oor-
dij ke taalvormen worden
gelijkwaardige, voor ie-
iderlandier begrijpelijke taai
met haar schoondochters u'it
Moab terug te keren."
Een ander voorbeeld maakt het
verschil nog duidelijker omdat er
een typisch oudtestamentische term
in voorkomt (door de Statenverta
lers weergegeven als „lossen"). Ruth
komt 's nachts naar Boaz. Als hij
vraagt: „Wie ben Je?", antwoordt ze
in de ideolekte vertaling:
„Ik ben Ruth, uw dienares, spreid
dan uw vleugel uit over uw diena
res: en losser bent u toch!"
In de omgangstaal spreekt Boaz
manier (ook wel „ideo- haar vreemd genoeg met u aan en
antwoordt zij
„Ik ben het, Ruth, uw dienares.
Wilt u mij uw bescherming geven
want u bent een van degenen die
voor ons verantwoordelijk zijn."
De ideolekte vertaling is van de
vertaalgroep van de Societas He-
braica Amstelodamensis die samen-
Maria de
Groot. In die vertaalgroep zitten
de Bijbel toeeankelilk te J"™615 van het Hebreeuws van de
-KT-jfüfL. beide Amsterdamse universiteiten
fljbelgenootschap komt bin-
in samenwerking met de
fke Bijbelstichting met
oekjes waarin het bijbelboek
op deze twee manieren ver-
wrdt.
«te i
«hetensluit nauw aan bij
breeuws, niet alleen wat er
ffordt, maar ook hoe het ge-
r zit niet alleen een
principe achter, maar ook
fik theologie en liturgie. De
m de Schriften in de ere-
vordt weer een „werkzaam
st het woord", dat zelden op
ste horen duidelijk zal zijn. - e
fere manier („omgangstaal")
tlijke boodschap. Voorbeeld
recente vertaling
logische hogeschool.
De omgangs-vertaling Is van dr. A.
?iirmeirT<Sed>aNteuws t, Ku^\™-bond®n het bij-
belgenootschap en an dit werk bege
leid door een commissie van het
NBG.
:hillen worden duidelijk als
fcaks beide boekjes naast el- K
^gt. Eerst de ideoliektische De hb^hjes verschijnen
Ruth 1 vers 6
Hebreeuwse gods-
[gewoonlijk als Jahweh ge-
vroeger ook wel als Je-
de Statenvertaling
met hoofdletters). Het
Naomi, die in deze verta-
)ömi heet.
nvan Moab
februari.
Beroepin^svverk
Ned. Herv. Kerk
Bedankt voor Zoetermeer A. A.
Bos te Vlaardingen.
Geref. Kerken (vrijgemaakt)
Aangenomen naar, Grootegast J.
Hoorn, kandidaat te Sappemeer.
Chr. Geref. Kerken
Aangenomen naar Mijdrecht M.
W. Nieuwenhuijze te Delft.
Bedankt voor Hamilton (Ontario,
Canada)Free Chr. RefChurch D. J.
Klein Onstenk te Maassluis.
Geref. Gemeenten
Beroepen te Dordrecht P. Blok te
aangetrokken door hun Dirksland, te Slikkerveer R. Boogaard
geven. Daarom te Leiden.
AMSTERDAM Het vernieu
wingsproces in de Nederlandse RK
Kerk wordt steeds meer afgeremd
door bisschopsbenoemingen die het
vernieuwingsbeleid van het Neder
landse episcopaat afkeuren en corri
geren. Prof. dr. Walter Goddijn, pa
ter Fransiscaan, stelt dit vast in zijn
woensdag verschenen boek "De be
heerste kerk, uitgestelde revolutie in
RK Nederland". Maar wat in katho
liek Nederland gebeurd is volgen.1
hem een generale repetitie voor wat
er werkelijk aan veranderingen hier
en in het buitenland nog zal gaan
plaatsvinden.
Door het benoemingsbeleid van
Rome worden volgens pater Goddijr
bisschoppen, die geen individueel
machtstreven willen en die open
staan voor veranderingen geïsoleerd
Bisschoppen en theologen, die door
Rome aangesteld worden zullen de
"gevaren" van de vernieuwingsbewe
ging bestrijden en aan de behoefte
aan geloofszekerheid tegemoet ko
men, aldus pater Goddijn. Als direc
teur van het pastoraal instifuut v«n
de Nederlandse kerkprovincie tussen
1963 en 1972 en als voornaamste or
ganisator van het pastoraal concilie
te Noordwijkerhout was pater God
dijn de belangrijkste adviseur en
vertrouwensman van het Nederlands
episcopaat.
Vanwege het prtesterrapport voor
het pastoraal concilie, dat in Rome
en bij de Nederlandse bisschoppen
grote reserves oproep, kwam hij in
1972 niet in aanmerking voor de post
van secretaris-generaal van de Ne
derlandse kerkprovincie N Hij is sinds
vorig jaar buitengewoon hoogleraar
in de sociologie van de kerk aan de
Theologische hogeschool in Tilburg.
Drs. J. Schoncveld te Jeruzalem,
predikant vanwege de Nederlandse
Hervormde Kerk voor contact met
Israël, heeft bij de Wereldraad van
Kerken een plan ingediend voor een
fonds voor de revalidatie van de Is
raëlische oorlogsgewonden. Het plan
is voorgelegd aan de commissies voor
interkerkelijke hulp, werelddiakonaat
en vluchtelingenzorg van de wereld
raad. De sectie voor internationale
hulpverlening van de hervormde kerk
het Hervormd Werelddiakonaat,
heeft al laten weten graag aan dit
plan te zullen meewerken. Dit temeer
ook, aldus 't Hervormd Werelddiako
naat, omdat de strijd, wat Israël be
treft, voor het merendeel buiten de
grenzen heeft gewoed en de hulp dus
vooral van deze en soortgelijke aard
zal moeten zijn.
Zoals al gemeld zijn van de kant
van de Wereldraad in Israël, Egypte
en Syrië vruchtbare besprekingen
gevoerd ter bepaling van de behoef
ten aan hulp. Als een van de resulta
ten daarvan zijn dezer dagen vlieg
tuigladingen met medicijnen, opera
tiehulpmiddelen, verband, dekens
e.d. naar Syrië, Egypte en Israël
overgebracht.
stond op, zij en haar
lichters, en ze keerde terug
relden van Moab, want ze
het veld van Moab
zijn volk had bezocht
h brood te geven."
Ie omgangstaal
hoorde in Moab het nieuws
BEER zich het lot van zijn
De kerk mag hier niet zwijgen. Het
martelen van mensen, om welke re
den ook, getuigt immers niet alleen
van minachting voor de mens, maar
ook van God zelf. Die deze mens ge
schapen heeft.
Dit schrijft het moderamen van de
hervormde synode in een brief aan de
plaatselijke kerkeraden in de her
vormde kerk. Met de brief geeft het
moderamen gehoor aan een verzoek
van de Raad van kerken in Neder
land bijzondere aandacht te besteden
aan een initiatief van Amnesty In
ternational, waardoor de Verenigde
Naties zal worden gevraagd stappen
te nemen tegen het schrikbarend toe
nemen van martelen van politieke
gevangenen.
Uiteraard, aldus het hervormde
moderamen, zullen kerkeraden, die
deze oproep erkennen als een moge
lijkheid om de overheid te wijzen op
haar taak als dienaresse Gods, op
verschillende wijzen uitvoering ge
ven aan dit plan. Er zullen zeker ker
keraden zijn, die het voorbeeld van
andere gemeenten willen volgen en
handtekeningenlijsten in de kerk
willen leggen.
Verder noemt het moderamen de
mogelijkheid de bij de brief gevoeg
de oproep tegen martelen, die in
"Hervormd Nederland" verscheen, in
het kerkblad af te drukken en bijv.
een (jongeren) groep in de gemeente
te vragen handtekeningen te verza
melen.
„Youth for Christ" (Jeugd voor
Christus) wil in drie jaar het aan
tal plaatselijke comité's uitbreiden
van vijftig tot tweehonderd.
In nog korter tijd het aantal
jeugdkampen en vakantiereizen ver
dubbelen,
heeft het aantal mensen in vaste
dienst kort geleden uitgebreid tot
twintig
en wil een onlangs aangekocht kast
van een huis in Driebergen verbou
wen tot actiecentrum.
Dat is nogal wat voor een Neder
landse club, die weliswaar jaarlijks
een vluchtig contact heeft met
60.000 tot 100.000 tieners, maar in
werkelijk intensieve relaties staat
met een vaste kern van ongeveer
vierduizend Jongelui.
Afgelopen zondag hebben in enkele
honderden protestantse kansels Jon
geren aan de kerkgangers de gelde
lijke problemen en de geestelijke
mogelijkheden van YfC uitgelegd.
Men hoopt daaraan 50.000 adressen
van geïnteresseerden over te hou
den.
YfC ontstond 30 Jaar geleden in
Amerika, kwam 26 Jaar geleden
ons land, viel er met al zijn Ameri
kanisme niet zo geweldig, schakelde
tien jaar geleden om van massabij
eenkomsten (compleet met getuige
nissen) naar groepsgesprekken en
persoonlijke benadering in zgn. kof
fiebars.
Men gaat daarbij uit van het prin
cipe, dat jongeren leeftijdgenoten
benaderen. De vaste staf (sinds
kort uitgebreid met vijf regionale
teamleiders) dient ter ondersteuning
van het werk.
Er is thans sprake van grote reli
gieuze belangstelling. .Ik zit twintig
Jaar in het jeugdwerk", aldus ds.
G.A. Brucks, een Canadees predi
kant die directeur is van YfC-Ne-
derland. „en de eerste 15 Jaar was
het verschrikkelijk moeilijk contact
te maken met jongeren. Nu lijkt er
een reveil (opwekking) onder Jonge
ren plaats te vinden. Wij willen
daar antwoord op geven".
De NCRV. die sedert het opkomen
van de EO mensen als Brucks en
o.a. de Wassenaarse Sipke van der
Land op late uren op het scherm
laat, wijdt van tijd tot tijd een korte
reportage aan d
Er zijn dorpspredikanten, die weke
lijks hele rondritten maken langs
alle mogelijke ziekenhuizen in de
cmtrek. De hervormde dominee doet
dat, maar ook de gereformeerde en
de christelijke gereformeerde en de
vrijgemaakte. Ieder in zijn eigen
auto. Maar ze kunnen ook samen
een afspraak maken en zich opber
gen in één auto. Misschien kan de
pastoor er ook nog bij, want die
zijn niet zo dik meer als ze ons in
het verleden werden afgeschilderd.
Ds. M. Groenenberg in Hervormd
Nederland.
al die waarschuwingen te-
the colporteurs en gladde
r'ie de laatste jaren door
levisie en consumentenorga-
ver het publiek worden
eigenlijk wel één zier. Je
in twijfelen, als je zo nu
hoort wat er nog aUemaal
door de ontstellende
righeid van veel mensen,
•nvetse oplichterstruc blijkt
jd vlot te werken.
nog meldde de politie
ker
erdam, dat zij
gaan tot de arrestatie van een 46-
jarige Amsterdammer M.G. Volgens
de eerste resultaten van het onder
zoek heeft hij naar schatting vijf
duizend Nederlands en buitenlan
ders opgelicht. Hij heeft daarmee
zo'n 150.000 gulden opgestreken.
In twee weken tijd vond de politie
in de vier postbussen die M. G. er
op na hield, en die zij op last van
ae officier van Justitie mocht open
maken, een bedrag van 35.000 gul
den aan postwissels en contant geld
in enveloppen. Allemaal keurig op
gestuurd door gewillige slachtoffers.
De Amsterdammer M. G. werkte
hoofdzakelijk met kleine adverten
ties in kranten. De tekst daarvan
luidde: Inter Agency vraagt enige
dames en heren voor de verzorging
van de maandelijkse postmailing.
Dit werk kan thuis verricht worden,
per 1000 brieven 90. Inl. Inter
Agency, postbus 3288, Amsterdam."
Wie daar op schreef, kreeg een
stencil thuis waarin stond dat er
eerst 20 gulden moest worden be
taald als „dossier-administratiekos
ten".
Die 20 gulden werden terugbeloofd
aan wie per Jaar niet minstens dui
zend gulden aan het thuiswerk zou
verdienen.
Maar veel bewijs van de betaling
van die twee tientjes (later ver
hoogde het Amsterdamse bureau de
„administratiekosten" tot dertig gul
den) hield men niet over. Want zij
konden niet worden gegireerd, doch
moesten in een aangetekende brief
aan het bureau worden gestuurd.
Bovendien moest men zwart op wit
beloven dat men zijn verdiensten
niet aan de belasting zou opgeven.
De verdiensten zouden dan zijn: 70
gulden voor 1000 adressen tikken,
en/of 90 gulden voor 1000 envelop
pen met reclamemateriaal vullen en
verzenden. Aldus de beloften in het
stencil.
Vreemd was ook dat, als Je het bu
reau opbelde, men daar nooit de
naam Inter Agency zei, doch
slechts: „U spreekt met 76 31 06".
Inter Agency noemde zich in zijn
stencil „uitzendbureau". Of het ook
inderdaad als bonafide uitzendbu
reau stond ingeschreven, was echter
niet na te gaan. Want 't ministerie
van sociale zaken zei, op vragen
van de kant van het Konsumenten
Kontakt. dat het zulke inlichtingen
niet mocht verstrekken
Dat was eigenlijk ook een vreemde
opstelling van de overheid. Enfin,
het Konsumenten Kontakt waar
schuwde naar aanleiding van dit
alles in zijn blad Koopkracht tegen
het versturen van geld aan wild
vreemden. Dat was in maart van
dit Jaar.
Twee maanden later lagen er bij de
Amsterdamse politie al zestig klach
ten van mensen die wél hun geld
naar Inter Agency hadden gestuurd,
maar geen thuiswerk hadden gekre
gen. Voor 'le Amsterdamse politie
was de man achter Inter Agency
een „oude bekende".
Maar er is meer nodig dan dat, om
iemand vast te houden voor oplich
ting. De Amsterdammer werd eind
mei weer uit voorlopige hechtenis
losgelaten. Hij moest onmiddellijk
opnieuw begonnen zijn met zijn
praktijken. Hij begon het buiten
land te bewerken. De politie heeft
intussen gedupeerden geregistreerd
uit Frankrijk, Engeland, de Ver
enigde Staten, Oostenrijk, België,
West-Duitsland en Luxemburg.
De heer M.G. zat achert nog meer
„uitzendbureaus", behalve Inter
Agency. Dat waren voorts nog: Se
lectief Reclamebureau Return, In-
terreclame, Tricouleur en Eurosound.
Wie daar nog geld of thuiswerk van
tegoed heeft, kan het beter maar
vergeten. Hij is het slachtoffer ge
worden van een meneer die in poli
tiekringen wordt aangeduid als
„prakkizeerder". En, niet te verge
ten, van zijn eigen goedgelovigheid.
Minder energie
Diaconessenhuis
LEIDEN In het Diaconessen-
huis zijn in de maand november ten
opzichte van dezelfde maand vorig
de volgende energiebesparingen be
reikt: 8 pet. electra 27 pet. stoom en
4 pet gas. Ten opzichte van het voor
de maand november '73 begrote ver
bruik leverde het energiebesef van de
medewerkers in het Diaconessenhuis
een besparing op van 17 pet. electra,
30 pet. stoom en 8 pet. gas.
ADVERTENTIE
cteur Brooshoof t
'abrieken voor Gas
erzoeken bewoners
B In een open brief teitsbedrijf door de rechter is vast-
2 Ste gesteld, dat een „Kalkar-weigeraar"
Licht niet zonder stroom mag worden ge-
i het zet. Een dergelijke uitspraak heeft
irenmarkt 5 het perceel niet ook het provincie-bestuur van
stroom te zetten. Afsluiting Noord-Holland gedaan. „Op zijn
troomvoorziening dreigt, om- minst mag dan ook worden gecon-
«woners weigeren de heffing stateerd, dat de rechtmatigheid en
aanvaardbaarheid van stroomafslui-
ting als reactie op het niet beta
len van de heffing twijfelachtig
zijn", zeggen de bewoners van Ga-
renmarkt 5.
Het M.A.N. (Milieu Aktiecentrum
Nederland) comité „Stop Kalkar" in
Leiden heeft bekendgemaakt, dat het
na een onderzoek in Leiden tot de
ei- slotsom gekomen is, dat er onder
de de bevolking voldoende animo is om
de Kalkar-heffing massaal te weige
ren. Het Juridisch Adviesbureau in
Leiden zal, zegt het MAN-actiecomi-
té. aan de hand van het Groning
se gerechtelijk vonnis nagaan of
de SLF in gevallen van weigering tot
afsluiting van de stroom mag over
gaan. „Het Groningse vonnis geeft
alle aanmaningen, waarin op beta
ling van de heffing wordt aange
drongen onder bedreiging met af
sluiting, een intimerend karakter",
aldus het MAN-comité".
Verkeersmaatregelen in uitvoering
brief schrijven de bewo-
ze zich door betaling van
mg „medeverantwoordelijk
Delen voor de bouw van de
ictor, en voor eenzijdig ge-
ferzoek naar energiewin-
kernsplijting, dat
zeer grote risico's
ieder mens en
hele milieu".
Ijst erop, dat „grote groe-
hrlanders". zoals de werk-
imenergie van de Vereni-
teudefensie. het met hen eens
ichrijvers stellen voorts, dat
staking van de stroomieve-
>ofd worden van faciliteiten
'tbeerlijk zijn. Zij wijzen
j het feit. dat in het kort
»t onlangs werd aangespan-
a het Groningse elektrici-
LEIDEN Er is een begin ge
maakt met het doorvoeren van een
verkeersplan, dat in hoofdzaak tot
doel heeft het doorgaande verkeer
uit de Pieterswijk te weren. Dit plan
waarmee de gemeenteraad op 27
Juni Jl. akkoord ging houdt ver
der in het parkeervrij maken en ver
fraaien van enkele plekjes in de
buurt. In het kort volgen hieronder
de maatregelen, die zijn of worden
uitgevoerd:
het omleiden van het autoverkeer
komend uit de richting Doezastraat,
via het Steenschuur. de Langebrug,
Zonneveldstnajait en de Nieuwsteeg,
waardoor een natuurlijke drempel,
wordt geschapen, welke verhindert,
dat de auto's rechtstreeks de wijk in
rijden. Het doorgaand verkeer volgt
de Langebrug tot Rapenburg of Pa
pengracht;
voorts wordt in de Nieuwsteeg ter
hoogte van het Kamerlingh Onnes-
laboratorium een extra groenstrook
(ev. fietsenrekken) aangelegd om
de steeg smaller te doen lijken;
de Muskadelsteeg wordt d.m.v.
enkele paaltjes afgesloten, waardoor
in de wijk zelf ook een drempel ont
staat;
het Pieterskerkhof, tussen Nieuw
steeg en Pieterskerkstraat ls par
keervrij gemaakt, waarbij een af
scheiding tussen voetpad en rij
baan zal worden aangebracht;
in de Nieuwsteeg, rond de Pie
terskerk, de Lokhorststraat, de Klok-
steeg en de Houtstraat zijn stopver
boden ingesteld;
de Kloksteeg (tussen Rapenburg
en Pieterskerkhof) in de richting van
Pieterskerkhof, de Muskadelsteeg,
in beide richtingen, de Nieuwsteeg
(tussen Steenschuur en Zonneveld
straat) in de richting van de Zonne
veldstraat, de Lokhorststraat in de
richting van het Gerecht en het
Gerecht in de richting van de Hout
straat z
torvoertuigen;
wanneer de werkzaamheden aan
de oostzijde van het Rapenburg vol
tooid zullen zijn, wordt ook de Pie
terskerkstraat met paaltjes afgeslo
ten.
Al deze maatregelen worden dm.v.
verkeersborden aangegeven. Inmid
dels is ook de schutting op de hoek
van de Muskadelsteeg en het Pie
terskerkhof verwijderd. Het terrein-
tje daar zal worden bestraat, terwijl
tevens enkele bankjes zullen worden
geplaatst. Ook wordt daar wat
groen aangebracht, zo ook op het
plein voor het Gravensteen, dat par
keervrij is gemaakt en voorzien zat
worden van bankjes.
nü verschenen
De „ware" waarheid over
de Watergate-alfaire
Wounded Knee
„a deal is a deal"
den Uyl versus Wiegel
W.W.W. '74,
een bundeling van nieuws en
informatie, brengt u verder:
alles over plastics, nieuwe
religieuze stromingen, het
nieuwe kabinet, automodellen
1974, het einde van de
Vietnam oorlog.
Wie? Wat? Waar? 1974 wordt
gekompleteerd met handige
naslagtabellen en een
chronologische lijst met
„nooit te vergeten data".
WIE?WAT?WAAR 71974
in fraai full-color omslag
een jaar uit uw leven
Verkrijgbaar aan ons
kantoor WITTE SINGEL 1.
ad f7,50.
Thuisbezorgd f 1.25 extra.
DEN HAAG De Nederlandse de
legatie bij de Verenigde Naties heeft
onlangs bij vergissing tegen een voor
stel gestemd terwijl het in de bedoe
ling lag om zich te onthouden van
stemming. Staatssecretaris Kooymans
(Buitenlandse Zaken) zei dit gisteren
tijdens het wekelijkse vragenuurtje in
de Tweede Kamer.
De kamerleden Van der Spek (PSP)
en De Gaay Fortman (PPR) hadden
opheldering gevraagd over de Neder
landse houding tijdens de Algemene
Vergadering in New York. Hier werd
een voorstel in stemming gevraagd
waarin werd gesteld dat de Portugese
VN-delegatie wordt geacht alleen het
Portugal in Europa te vertegenwoor
digen. De overzeese gebiedsdelen
Angola, Mozambique en Guinee-Bis-
sau zouden daar buiten moeten val
len.
Nadat de Nederlanders hun stem
vergissing hadden ontdekt, liet men
een wijziging in de notulen van de
vergadering aanbrengen.
De staatssecretaris vond de vergis
sing niet zo erg: "In de Verenigde
Naties komt dit verschijnsel vrij fre
quent voor", zo stelde hij.
Nieuw A'dam
nog niet onder
de sloophamer
ROTTERDAM De scheepsslo-
perij in Taiwan die met de Holland
Amerika Lijn bijna overeenstemming
had bereikt over de sloop van de
Nieuw Amsterdam, heeft zich terug
getrokken. Het contract dat de HAL
had voorgelegd is op bn laatste
ogenblik niet geacoepteerc De prijs
heeft daar waarschijnlijk geen rol bij
gespeeld.
Dit betekent dat de verdere toe
komst van de Nieuw Amsterdam
die maandag in Port Everglades (Flo
rida) terugkeerde van de laatste
cruise opnieuw "open" is.
