RECHTER KREEG
VIXONS BANDEN
Portugezen martelen negers
Grieken krijgen
nieuwe grondwet
ARABIEREN GEVEN
STRIJD NIET OP
President wil geheimhouding
ingelse
mzine
de bon
Moskou wil
verdrag
met China
illy Brandt wil
ederland steunen
Regering
antwoordt
de kapers
GARAGE POOT
Kabinets
crisis in
Bolivia
Spaanse missionarissen terug uit Mozambique:
«SDAG 27 NOVEMBER 1973
V
BUITENLAND
PAGINA 0
fASHINGTON Geluidsbanden met gesprekken die president Richard Nixon met mede-
fiers heeft gevoerd over het Watergate-afluistersehandaal, zijn gisteren overhandigd aan
iter John J. Sirica. De bandjes werden in een beige, metalen houder van het type waarin
i gereedschap bewaart in de raadkamer van de rechtbank door president Nixons rechtskun-
I adviseur Fred Buzhardt aan Sirica gegeven.
)EN In Engeland wordt
Een tweede presidentiële raads- In het document gaat het Witte
man, Leonard Garment, zei dat de Huis de banden een voor een na en
houder de geluidsbandjes bevatte zegt dat het ter beschikking stellen
foutieve manoeuvre van president
and*eremotorbrandstof! Pdvesecretaesse Rose Mary g
Minister van Handel en Indus- Woods B
Peter Walker heeft gisteren in
Woods, tijdens hét uitwerken
wat dr op stond.
Sirica zei dat hij nu de beschik
king heeft over zeven geluidsbanden
van het Witte Huis. Hem waren er
negen toegezegd, maar het Witte
Huis stelde naderhand vast dat twee
nooit gemaaJkt waren.
De rechter zei dat president Nixon
wordt geen aanvraagtormulier
agerhuis gezegd dat het
i irgsmaatregel gaat. De auto-
j [sten moeten het logboek van
roertuig (soort kentekenbewijs)
n bewijs
lasting overleggen.
Nixons gesprekken met betrek
king tot Watergate, opgenomen in
het Witte Huis en in de aangrenzen
de regeringsgebouwen.
Sirica gaf de houder aan politiebe
ambten die zeiden dat ze hem dag en
nacht zouden bewaken. Het Witte
Huis heeft de bandjes zonder gerech
telijke tegenstand afgestaan nadat
Sirica er woensdag om had gevraagd
naar aanleiding van de mededeling
dat een stuk onverstaanbaar was.
Volgens het Witte Huis is een deel
van het meeste materiaal
grand Jury die Watergate onder
zoekt, zou neerkomen op schending
van de doctrine van het executive
privilege.
Dit privilege houdt naar de lezing
van president Nixon in dat gesprek
ken van hem met zijn medewerkers
over officiële zaken geheim zijn en
dat geen rechtbank de bevoegdheid
heeft een president tot onthulling van
de inhoud te dwingen.
fcdag een begin gemaakt met
verstrekken van bonnen
een
vullende bandjes had bijgedaan. Si
rica zal er in de beslotenheid van zijn
vertrek naar luisteren om vast te
het Witte
Huls dat twee gesprekken met be-
jiekt voor het basisrantsoen. Er
extra toewijzingen
die onmisbaar zijn »wx
- jL stellen of de verklaring
Eden of bedrijven. De verstrek-
„nkfn. knnnwlrl p J HULS dat tWCC geSprelvlkCXl llltJb ue-
blijft echter beperkt tot nood-
trekking tot Watergate nooit opgeno
men werden, geloofwaardig is.
De daadwerkelijke overdracht van
de omstreden banden is een mijlpaal
in de slepende Juridische strijd tus
sen de president en de Watergate-
onderzoekers, maar er ligt nog veel
Juridisch bekvechten in het verschiet.
President Nixon is nog niet terug
gekomen van zijn bewering dat de
meeste gesprekken over andere zaken
gaan dan de inbraak op 17 juli 1972
in -het Democratische partijbureau
in het Watergatecomplex, en dat die
gesprekken geheim moeten blijven.
Het Witte Huis deed de geluids-
De Juridische commissie van het
Huis van Afgevaardigden keurde
wetsontwerp goed
dat de senaatscommissie voor Water
gate machtigt gerechtelijke stappen
te ondernemen om Nixons Water-
gatebanden los te krijgen.
Dit besluit Is dus nu achterhaald
door de overdracht van de banden aan
rechter Sirica, voor een oordeel over
de vraag of er gesprekken op staan
waarvan de inhoud ter kennis van
de grand Jury moet worden gebracht.
Generaals ontslagen
ATHENE (UPI) Hoewel de
Griekse militaire leiders generaal Gi-
zlkis tot president van Griekenland
hebben benoemd, berust de werke
lijke macht volgens goed ingelichte
kringen bij brigade-generaal Dimi-
trios Joaimides, de bevelhebber van
de militaire politie.
Joannides, die Papadopoelos per
soonlijk gearresteerd zou hebben,
heeft zeker dertien hoge officieren,
onder wie de opperbevelhebber van
de strijdkrachten, generaal Dimitrios
Zagorianakos, en de bevelhebbers
van het leger en de luchtmacht, de
laan uitgestuurd om een mogelijke
tegenactie te voorkomen.
De laatste drie zouden niet met de
Jongste staatsgreep ingestemd heb
ben. Er zijn zelfs 'n paar hoge offi
cieren geweest, die gepoogd hebben
tegenbevelen te geven toen de staats
greep begon. Joannides die geen func
tie in de nieuwe regering heeft, zou de
leiding van de coup op zich genomen
hebben, omdat hij gekant was tegen
de liberalisatiepolitiék van Papado
poelos en het gebruik van tanks door
de voormalige president bij
jongste studentenbetogingen
oordeelde. Hij meent dat het lege- ~T.
ted» Kid Kei ii„ ,,„iv geroepen waarmee te werken
De president van de Griek
se Republiek, generaal Git-
zikis.
bepalingen voor de pers op grond
de staat van beleg die nog steeds
kracht is, niet overtreden.
De nieuwe machthebbers hebben
duidelijk te kennen gegeven dat er
dan pas sprake van verkiezingen kan
zijn als zij er van overtuigd zijn dat
r geen onlusten zullen komen en dat
partij systeem in het leven kan
10 accepteert
rinee-Bissau
HE De republiek Guinee-
toegelaten als lid van de
(de VN-organisatie voor Voed-
Landbouw). De halfjaarlijkse
conferentie besloot tot toela
de nieuwe staat. De FAO is
ste VN-organisatie die Guinee-
lid aanvaardt. De nieuwe
iek is inmiddels door meer dan
iden erkend, maar is volgens
on nog steeds een overzees ge
in Portugal.
banden vergezeld gaan 1
van 22 bladzijden aan Sirica waarin
het verklaarde dat grote delen ge
heimgehouden zouden moeten wor
den omdat ze over andere zaken dan
Watergate gaan.
MOSKOU De Sowjet-Unie heeft
laten weten dat zij nog steeds be
trekkingen met China wil normali-
brief seren en daartoe de Chinezen op-
Nixons advocaat Fred Buzhardt brengt de omstreden opnamen
van gesprekken van Nixon met medewerkers over de affaire
Watergate in een metalen kistje naar rechter Sirica. Hij werd
gevolgd door fotografen en journalisten.
daardoor bij het Griekse volk in des
krediet is geraakt. De sterke positie
van Joannides, die beschouwd wordt
als een man van de harde lijn
voorstander
ving van de orde en de wet, bleek
ook, uit zijn waarschuwing aan het
adres van de Griekse uitgevers.
Hij liet hen weten dat zij, hoewel
de censuur door het leger is opgehe
ven, goed moeten uitkijken dat zij de
TOPCONFERENTIE IN ALGIERS
Om dit te bereiken zal de regering
n nieuwe grondwet moeten opstel-
len' h61®6®11 waarschijnlijk veel tijd
een strikte handha- vergt aSeam machthebbers heb
ben verklaard dat de huidige grond-
wet die in 1968 door Papadopoelos is
opgesteld en in Juli van dit Jaar via
een referendum gewijzigd werd. on
bruikbaar is. Deze grondwet geeft de
president vrijwel onbeperkte macht.
Met een dergelijke grondwet zouden
de militaire leiders geen enkele niet-
militaire politicus kunnen overhalen
met hen samen te werken voor het
herstel van de democratie in Grie
kenland.
oliecrisis test voor EG"
nieuw heeft voorgesteld een niet-
aanvalsverdrag te sluiten.
Een en ander staat in een officië
le boodschap van de Sowjet-Russi-
sche regering en de Opperste Sow-
jet aan de leiders in Peking. Deze
boodschap is een antwoord op die
van de Chinese machthebbers ter
gelegenheid van de 56ste verjaardag
van de Bolsjewistische revolutie van
1917, waarin de hoop werd uitge-
sproken op herstel van de goede be- T^te^rin''wordm g<Sr
trekkingen tussen beide landen en ^"2 "I
ALGIERS (AP) De Algerijnse president Houari Boume-
dienne heeft bij de opening van de Arabische topconferentie
gezegd dat de Arabieren de strijd zullen blijven voortzetten
totdat Israël zich terugtrekt uit de Arabische gebieden en de
Palestijnen hun legitieme rechten hebben herkregen.
Bombrieven De police van
Frankfort heeft gisteren bekend ge
maakt dat van een aantal postkan
toren in deze stad acht bombrieven
zijn verstuurd naar personen in Is
raël. De namen van de personen aan
wie de brieven waren gericht werden
niet genoemd. De acht brieven wer
den afgelopen vrijdag op de post ge
daan. Twee brieven ontploften zater
dagnacht, waarbij twee employés,
ernstig gewond raakten. Ook op het
hoofdpostkantoor van Genève zijn
vijf bombrieven ontdekt die be-
Boumedienne noemde de Palestij- stemd waren voor Israëlische rege
ringsbureaus en een hotel in Eilath.
Verenigde Staten en Europa staan,
zou hen zichzelf af moeten vragen,
wat de "werkelijke redenen zijn voor
wat zij chantage
Boumedienne.
wordt gegeven", zei Boumedienne in ballingschap zou worden gevormd.
zijn openingstoespraak. "De Arabie-
en hebben het laatste woord", zo zei
lij. „Het recht is aan onze zijde".
'Er moet onder deze tragedie een
(IJS De Westduitse bonds-
Willy Brandt heeft gister-
i beroep gedaan op de EG-
Nederlland te hulp te komen
uidige oliecrisis.
Ier Nederland, tegen wie de
he olielanden een volledige
cot hebben afgekondigd met
noemen, zei Brandt: "Wij
lie in geliijke mate getroffen
aaind van ons heeft het recht
i ier met zijn moeilijkheden te
bininen niet al te lange tijd, de le
den afzonderlijk".
Brandt sprak deze woorden bij het
uitbrengen van een heildronk, op
president Pompidou van Frankrijk,
tijdens een diner in het Elysée als
besluit van de eerste dag van de
Franis-Westriuiitse topbesprekingen,
die ten doel hebben de grondslag te
leggen voor grotere politieke een
heid in de EG.
De Westduitse bondskanselier
een vreedzame regeling van hun
grensgeschillen. In de Russische
boodschap wordt voorts gezegd dat
de Sowjetrussisohe regering en de
Opperste Sowjet „ook in de toekomst
pogingen zullen blijven doen om
de betrekkingen met China te ont
wikkelen". De Russische partijleider andere bezigheden" had, heeft zijn
De Palestijnse guerrillaleider Jas-
ser Arafat en een aantal andere Pa
lestijnse leiders zijn wel aanwezig,
net terug van een bezoek aan de
Sowjet-Unie. De conferentie wordt
1°;
legenheden.
herhaaldelijk en sprak
noodzaak een rechtvaardige oplos
sing voor hun eisen te vinden. De
voorstellen die door de ministers van
Buitenlandse Zaken zijn ontwikkeld
zijn nog steeds geheim. Volgens de
zegslieden zullen zelfs de slotresolu-
ties van de conferenties geheime be
palingen bevatten, vooral als zij be
stellingen worden verwezenlijkt. Die de Arabische liga. Hij is door de Al-
eenheid ls er echter nog niet.
gerijnen uitgenodigd als blijk
dankbaarheid voor de Afrikaanse
steun tijdens de oorlog.
Zaire en verschillende andere Afri
kaanse landen hebben de diploma-
verwacht werd, tieke betrekkingen met Israël
Leonid Brezjnew heeft nog niet zo broer naar de
lang gelegen bekendgemaakt dat de stuurd en zou
Sowjet-Unie China voorgesteld heeft vandaag per schip arriveren. Koning broken met het argument dat
een niet- aanvalsverdrag te sluiten, Hoessein van Jordanië is ook thuis- oversteken a
Peking dit voorstel gene- gebleven. Volgens betrouwbare zegs
lieden wilde hij zich de moeilijke si-
het
1 heeft.
ADVERTENTIE
ütten. Door de verzwakking, schuwde de EG-lanedn, zichzelf niet
land te aanvaarden, verzwak
in feite de Europese Ge-
i hap zelf en bovendien en
NTJES WIL
R EN D'66
T REGERING
HAAG De Politieke Partij
len en D'66 moeten uit de re-
treden. KVP en ARP moeten
tegen him positie in de rege-
rerstevigen. AR-fractieleider Pompidou
heeft dit gezegd in
etaar op het verloop vai
ngressen van PPR en D'66.
'es vond de verwijdering van
rtijen van de PvdA een reden
ze laatste partij om samen
ARP een echt coalitie-
destijds het
■Cals was. Naar de mening
atjes zou deze drie-partijen-
het land een stabielere rege
len.
gevraagd In de eerste tien
dit Jaar hebben 5.500
tsers asiel gevraagd in de
publiek of in West-Berlijn.
stal is ongeveer gelijk aan 't
Oostduitsers dat in geheel
Uitgeweken5.537. Het jaar
waren 5.900 Oostduitsers
ken.
in metro Bij een bomaan- zaakgelastigde in Tripoli opdracht de
een metrostation in het noor- kapers het volgende te antwoorden
Parijs zijn gistermiddag, °P hun eisen
ensen zwaar gewond. Onbe- Nederland is geen doorgangsland Lorenco Marques in Madrid,
gooiden een zelfgemaakte voor Joden Sowjet-Unie.
>r het plaatskaartenloket in
Ion Louis Blanc, waar op dat r~%ay%
te maken, dat zij alle niet op de
zelfde manier worden bedreigd door
de verminderde Arabische olieleve
ranties. Volgens Brandt is de olie
crisis een bedreiging van het bestaan
zelf van de EG. "Als wij op dit punt
niet elkaar steunen, zullen wij
op ander terrein niets duurzaams
tot stand kunnen brengen", aldus de
Westduitse bondskanselier.
In zijn rede aan het diner ter ere,
van Brandt legde de Franse presi
dent de nadruk op "de uitstekende
wederzijdse betrekkingen op alle
gebieden" tussen Frankrijk en West-
Duitsland. President Pompidou ge
waagde ook van vooruitgang op de
weg naar "een Europese identiteit".
Pompidou betreurde het, dat
Europa bij de Jongste crisis in het
"e Midden-Oosten niet de hem toeko
mende rol heeft kunnen spelen.
Daaruit moest lering getrokken wor
den. Volgens Pompidou heeft Europa
nu een kans, die het grijpen moet.
ROVER
VALKENBURG Z.H. - LEIDEN
het Suezkanaal door
Israëlische strijdkrachten een daad
van agressie tegenover Afrika,
vormt.
Voor het begin van de conferentie
heeft Boumedienne een privé-onder-
houd gehad met president Anwar
Sadat
Assad van Syrië en koning Feisal,
van Saoedi-Arabië. In zijn openings
toespraak zei Boumedienne, doelend
op mogelijke verdere oliemaatrege
len van de Arabische landen, dat
olie gelijk is aan "water voor plan
ten en bloed voor mensen".
Het energie-probleem
De Russische president Nikolai
Podgorny en premier Alexei Kosy-
gin hebben in een boodschap aan de
conferentie hun steun uitgesproken,
aldus deze zegslieden. In de bood
schap zou de Sowjet-Unie gezegd
hebben dat zij een "onvoorwaarde
lijke steun blijft geven aan een
rechtvaardige en duurzame vrede in
het Midden Oosten".
Géén CIA Het Amerikaanse mi
nisterie van Buitenlandse Zaken,
heeft gisteren met nadruk de be-
Egypte''president Hatra «huldiging van de handgewezen dat
de CIA. de Centrale Inlichtin
gendienst betrokken zou zijn ge
weest bij de Jongste staatsgreep in
Griekenland. Woordvoerder George
Vest zei dat deze beschuldiging, die
onder meer geuit is door de Griekse
oppositieleider Andreas Papandreoe
volkomen ongegrond is.
LA PAZ Het Boliviaanse kabi
net is afgetreden na de bekend
making van president Hugo Banzer
dat hij geen kandidaat wil zijn in de
presidentsverkiezingen die hij voor
volgend Jaar heeft uitgeschreven.
Minister zonder portefeuille Wal
ter Currate deelde aan de pers mee
dat de ministers door hun heengaan
president Banzer de vrije hand wil
den geven bij het samenstellen van
een nieuwe ministersploeg. Banzer is
nu geconfronteerd met zijn tweede
kabinetscrisis in nog geen drie
maanden.
MADRID De twee Spaanse missionarissen, die na hun
vrijlating zijn uitgewezen uit Mozambique, hebben na terug
keer in Spanje verklaard dat hun medegevangenen gefolterd
werden. Tevens bevestigden ze dat ze beschikken over bewijs
materiaal voor vier massamoorden in het gebied van Mucum-
bura in de provincie Tete in Mozambique.
als "pedro" kenden, die op zekere
Zelf waren de twee priesters niet
slecht behandeld. Ze mochten twee
uur per dag uit hun cel. Hun voed
sel was goed en de behandeling was
menselijk, zo zelden ze. "Er waren
drie categoriën voedsel een voor
Afrikaanse gevangenen, een voor
blanke gevangenen en de beste voor
blanke missionarissen.
De twee missionarissen hadden
de paters
DEN HAAG
januari 1972 gevangen in
hoofdstad van Mozambique, Loren
co Marques, op verdenking van sa
menwerking met het Frelimo, de
Afrikaanse bevrijdingsbeweging. Ze
dag nauwelijks in staat was met hen respectievelijk twee en drie Jaar
Burgos, zaten te praten omdat hij al negen dagen doorgebracht op de missiepost in Mu-
geen eten of ^token had gehad. Val- cmnbu» Ze werden .M l— vonden'de —arisen"
Tete, de provinciaal
gouverneur en het hoofd van de po
litie in te lichten. Toen ze gearres
teerd werden had de politie niet één
vraag gesteld over de massamoorden.
Bij een van de incidenten was
een zwangere vrouw gedwongen drie
uur lang toe te kijken hoe haar
man door vier blanken werd dood
geslagen. Ze wilden van hem een
bekentenis dat hij guerrillastrijders
had geholpen, aldus het relaas van
de paters. BIJ een andere gelegen-
de Nederlandse regering de tijdelijk zjjn vrijgelaten onder een' algemene
amnestie, die enkele weken geleden
in Portugal werd afgekondigd. Zon- Pedro voedsel
dag arriveerden ze per vliegtuig uit
verde wilde protesteren bij de gevan- 1972
genisdirecteur, maar kreeg te horen
dat deze aan griep leed. Toen begon
hij een tweedaagse hongerstaking, tionarissen
om de aandacht op het geval-Pedro
te vestigen. De volgende dag kreeg
iets te drinken.
Rhodesië aangehouden,
ze met vrienden op vakantie
Rhodesische veiligheidsfunc-
imen documenten in
bij zich hadden, waar
onder een stuk waarin werd aange
drongen op erkenning van de rech-
in Mozambique.
verbrande lijken van vier
en elf kinderen in een hut in dorp
Antonio, 20 km van Mucumbura.
Dorpsbewoners vertelden dat de
slachtoffers door Portugese troepen
waren vermoord. BIJ twee van de vier
moordpartijen waren volgens de
geen krijgsmateriaal aan Israël ge
leverd en Nederland heeft noch in
erisen"di*è"zich ta'de omge-' het verleden noch heden toegesUum,
r dat Nederlanders m Israëlische
krijgsdienst treden. Zij die dit wel
doen verliezen hun nationaliteit.
De KLM heeft geen oorlogsmate
riaal vervoerd noch zal zy dat ver
voeren naar Israël.
Deze mededeling werd in Tripoll
aan de kapers overgebracht en werd
Indira later in een uitzending van de We
reldomroep herhaald.
niemand aanwezig
w in India De Sowjet-
partijleider Brezjnew heeft
gedurende drie uur in
Delhi overleg gepleegd met
Her van India,
Honger
Pater Val verde zei
andere gelegenheid hadden t t lt Spaanse missionarissen zowel Por-
Rhodesie leverde de paters toen uit
priesters bij de aartsbis- Mozambique tugese als Rhodesische troepen be
de twee priesters bij
schop van Lorenco Marques, Dom
Custodio Albin Pereira, geklaagd,
de toestand over de marteling van gevangenen,
de Cahaba-gevangenis in Ivoren- De aartsbisschop had toegezegd dat M^mblquë"ïeiden"'de nósionaris-
Marques: "In juni van dit Jaar, hl) de kwestie zou opnemen met de spn da± daar oggetulge
geweest, maar ze had-
Massam oorden
Over de gemelde massamoorden in
Marques: "In Juni van dit Jaar,
zaten zo'n 400 gevangenen voor drie
of vier maanden opgesloten in hun
cellen en toen begonnen de ondervra
gingen. Sommigen werden gemarteld
tot ze "bekenden". Als ze dat niet
deden kregen ze acht dagen lang,
geen voedsel".
Hij noemde het voorbeeld van een
Afrikaanse gevangene, die ze alleen
gevangenisdirectie.
Categorieën
Een andere medegevangene,
opgesloten gezeten in een cel zonder
raam en zonder bed. Hij werd gelijk telden dat
met de missionarissen vrijgelaten.
Naar hun schatting zijn in Mozam
bique nu ongeveer 2.000 politieke ge
vangenen, allen Afrikanen. Er zijn
geen missionarissen meer ln de ge
vangenis. In Mozambique werken
den wel de begrafenisplechtigheden nog 12 Spaanse missionarissen.
Een van de beschuldigingen die
tegen hen is ingebracht was dat ze
voedsel en medicijnen hadden gege
ven aan Frellmo-guerrilleros. De pa
ters erkenden dat maandag, maar
dezelfde
Portuge-
vermoord. Ze
iedere keer 700 km per voegden eraan toe dat
motorfiets hadden afgelegd om de hulp hadden verstrekt
se soldaten. „We houden van de Por
tugezen. Ze zijn slechts de gevange
nen van een onrechtvaardig beleid
van een onrechtvaardige regering".
De paters Hernandez en Valverde
zeiden te hopen op onderhandelin
gen tussen de Portugese regering en
het Frelimo. over de toekomstige on
afhankelijkheid van Mozambique.
