PASSAGIERS JUMBO WEER VRIJ
"Noodzakelijke pas op plaats
van de medewerkers in 1974
"Zulke daden
zijn echte
Palestijnen
onwaardig
remier Dom Mintoff voerde op Malta
gesprek
met de
kapers
Libische premier:
Voorzitter Unie van Ziekenfondsen:
Geen aardgaswinning
in Waddenzeegebied
Bloedproef volgend
voorjaar verplicht
SDAG 27 NOVEMBER 1973
BINNENLAND
PAGINA 7
I Dordanplln
-
[9ou1w ol Hijotktd I^Jf
KIM J.I*wr
«g V1
SYRIA
(Van onze verslaggevers)
dinsdagmorgen op Malta was net een half uur oud toen eindelijk een van de noodluiken
Boeing 747 "Mississippi" opensloeg. Maar weinigen konden dat zien, want het platform
t vliegveld Luga was in vrijwel volledige duisternis gehuld.
viel alleen op het wankele
telsel, waarlangs 244 passa-
naar de vrijheid afdaalden,
r één, minuut na minuut,
ege die trage ontscheping
n man noodgedwongen naar
A.W. Witholt, hoofd vlieg-
KLM. Zijn aanwezigheid ga-
verdere afwikkeling
transactie en zo verliet rond
vanmorgen de laatste pas-
inmiddels weer volgetank-
Dodelijk vermoeid maar
als al zijn voorgangers op
medische controle en ho-
de eerste rust ma een
'ontuur van vierendertig uur.
veiligheid heeft bij alle on-
deltngen steeds voorop ge-
Dat verklaarde dm het
oofdkantoor in Amstelveen
jiend president-directeur mr.
de Soet, tegen de daar verza-
rereldpers.
it-directeur Sergio Orlandi-
nd zich op dat moment op
;veld Luga, waar hij de
ping van het kapingsdrama
nabij gadesloeg. Niet ver
in de kleine verkeersto-
idde premier Dom Mintoff
dijk de operatie.
i Istijding
acht zondagavond
an KLM's eerste Jumbo de
ijding: „We zijn gekaapt".
het opstij-
Beiroet, wordt de route, die
weigert het toestel opnieuw
angen. De „nieuwe" gezag-
een zekere Abou Moueizz,
zijn twee helpers zegt te
namens de „Nationalisti-
Arabische jeugdorganisatie"
bevrijding van Palestina,
voor Damascus.
cus is Nicosia het doel.
ordt de vrijlating van zeven
len geeist. Vervolgens wordt
op aan-
van de kaping", wilde mr. De Soet
veel later pas kwijt. „De Palestijnen
waren niet tevreden en dreigden
het toestel (waarde honderd miljoen
gulden) op te blazen als ee niet
weer mochten opstijgen. Libië ver
bood dat, en blokkeerde met brand
weerwagens de hoofdstartbaan.
Onze captain nam toen zelf het
initiatief."
Record
Gezagvoerder Risseeuw draait de
Jumbo op een andere, te korte
baan. Hij breekt alle records als hij
het gevaarte binnen 150Q meter los
van de grond krijgt. Op Schiphol
heeft hij daarvoor drie kilometer
ter beschikking. De Soet letterlijk:
„Een waanzinnig knappe manoeu-
Na deze moodstart bleek nog weer
eens hoe groot de verwarring bin
nen KLM-kringen was.
„De kapers hebben nooit gezegd dat
ze gebruik zouden maken van hun
wapens of het vliegtuig zouden op
blazen", aldus J. Verkerk, KLM-ver-
tegenwoordiger in Tripoli. Hij voer
de samen met de plaatsvervangend
Nederlands zaakgelastigde aldaar de
motoren van de Boeing blijven tij
dens de onderhandelingen draaien.
Het vliegveld Luga wordt aan alle
zijden hermetisch afgesloten. Orlan-
dini's DC-9 is het laatste vliegtuig
dat wordt geaccepteerd. Schutters
omringen het platform.
De Egyptische
Malta, Ka/mal, biedt aan te bemid
delen. De ambassadeur van Libië op
Malta, Thulti. is ook op Luga. Kor
te tijd neemt men aan dat zij als
gijzelaars voor de passagiers zullen
worden geruild.
Maar als premier Dom Mintoff de
onderhandelingen van zijn secreta
ris overneemt, wordt de ruil toch
anders: brandstof voor gevangenen.
Een vrijlatingsplan dn twee fasen,
als 45000 liter kerosine is getankt,
mag de helft van de passagiers
naar buiten, dan weer bijvullen,
waarna de rest kan gaan.
Aldus geschiedt.
En als de eerste liters in de tanks
stromen improviseren monteurs op
veilige afstand een trap, die groot
genoeg ls om de 244 passagiers in
de verdiepingen hoge Jumbo naar
de vrijheid te leiden.
Vijf voor zeven maandagavond.
De „Mississippi" landt op het vlieg
veld Luga op Malta. Een noodge
dwongen keus vanwege de beperkte
kerosinevoorraad. Op dat moment
vertoeft president-directeur Orlan-
dini op het vliegveld van Palermo.
Hij is vroeg in de middag in alle
stilte met een DC-9 van Schiphol
Tokio omgebogen, vertrokken. Aan boord verder nog
enkele hoge
en buitenlandse zaken en e
bemanning voor de Jumbo.
Spanning
Kwart voor negen.
Orlandini ziet bij de landing op
Malta zijn gekaapte Boeing 747 on
aangetast staan. Via de verkeersto
ren worden de onderhandelingen
heropend. Ook in Amstelveen ne-
verwarring toe.
de KLM-directie wordt Zo roept ir. Ledeboer, ten onrechte
>oli. ook in Libië.
>sen maandagmorgen.
Tripoli.
de meest kritieke fase
toto's:
boven: de gekaapte KLM-
i op de luchthaven Luka
la. De foto werd gemaakt
flits omdat het verboden
ls boven: een kaartje van
die het vliegtuig gisteren
\gelegd.
vrijgelaten passagiers
met bussen naar hotels in
voergebracht.
het KLM-vliegtuig zo-
gisteren met een telelens
fotografeerd op het vlieg-
Tripoli.
opgelucht: „Van Malta komen
nooit meer weg. Ze hebben daar
weinig brandstof, de startbaan is te
kort, het macadam te zacht en de
luchtgeleddingsapparatuur ls onvol
doende. Het is dan ook de eerste
Jumbo die daar staat."
Zijn ongelijk zal in de vroege dins
dagmorgen worden bewezen. De
Tripoli De Libische premier,
commandant Abdessalam Jallouci,
beeft gistermiddag in een lang ra
diogesprek met de kapers vergeefs
getracht hen al in Tripoli over te
balen tot vrijlating van de gevan
gen passagiers.
Abou Moueizz zo noemde de lei
der van de Palestijnen zich ant
woordde op alle voorstellen van de
premier slechts met de opmerking:
„De Hollanders zijn onze vijanden
omdat ze Israël steunen".
Vergeefs betoogde JaJloud, dat de
passagiers onschuldig waren, en ze
ker de Japanners onder hen aange
zien Japan de laatste tijd meer
pro-Arabisch is. In de loop van het
gesprek herhaalde de chef van het
Palestijnse commando zijn dreige
ment dat hij het toestel met de
passagiers erin zou opblazen als zijn
eisen niet ingewilligd zouden worden.
Toen de Nederlandse zaakgelastigde
Roos op het vliegveld verscheen,
bracht premier Jalloud het Neder
landse antwoord op de eisen over.
Maar dat antwoord beviel Abou
Moueizz niet en hij was dan ook niet
bereid de passagiers vrij te laten.
Terwijl eten en drinken aan boord
van het toestel werden gebracht,
trachtte commandant Jalloud ae
kapers te overtuigen van de „ramp
zalige gevolgen" van hun onderne
ming: „Zulke daden zijn echte Pa
lestijnen onwaardig en doen meer
kwaad dan goed", zo zei hij. ,X>e
werkelijke plicht van Palestijnse
commando's is de zionistische be
langen in Palestina zelf aan te val-
ADVERTENTIE
ROTTERDAM (ANP) De voor
zitter van de unie van ziekenfondsen,
de heer H. J. Anbeek, vimidt dat er bij
de onderhandelingen met de mede
werkers (huisartsen, specialisten, apo
thekers e.d.) voor het jaar 1974 in
zekere zin pas op de plaats moet
wonden gemaakt".
Hij zei vandaag op de algemene ver
gadering van de unie in Rotterdam,
dat de gezondheidszorg, die vanouds
gekenmerkt wordt door begrippen als
naastenliefde, zich heeft ontwikkeld
tot een sector waardin naar verhou
ding hoge inkomens wonden verwor
ven. Volgens hem is er alle aanlei
ding "om weer eens bij het oude fun
dament stil te staan". De heer An
beek gaat er van uit, dat een derge
lijke stellingname van de zieken-
HARLINGEN De Landelijke
Vereniging tot Behoud van de Wad
denzee heeft de regering dringend
gevraagd op dilt ogenblik geen mede
werking te verlenen aan aardgaswin
ning onder het Waddengebied. In de
duinen van Schoort en het Vochte-
loërveen.
De vereniging vindt dat de NAM
en Amoco van de oliecrisis misbruik
maken om hun omstreden plannen
voor gaswinning door te drukken. Zij
protesteert vooral met klem tegen de
mededeling van de NAM dat ter ver
lichting van de oliecrisis het aanbo
ren van kleine gasvoorkomens in oja..
Volgens de Waddenzeevereniging
zijn de reserves zo klein dat de op
brengst ervan gemakkelijk in be
sparingen gevonden zou kunnen wor
den. Zij pleit voor versnelling van de
gaswinning op het Nederlandse con
tinentale plat en waarschuwt ervoor
dat de regering blijvende begro
tingstekorten niet moet willen opvul
len met aardgasexploitaiti e op het
vasteland, omdat de staat daarin een
veel groter aandeel heeft dan in helt
Noordzee-gas.
fondsorganisaties bij de onderhande
lingen daadwerkelijk zal worden on
dersteund door de overheid.
"Wij hebben noch behoefte aan af
keuring van overeenkomsten die naar
de mening van de ziekenfondsraad of
de bewindslieden te hoog uitvallen,
noch aan kritiek indien op basis van
ons uiitgangspunt geen overeenkoms
ten zouden kunnen worden afgeslo
ten',' aldus de heer Anbeek.
De unievoorzitter ging ook in op
de nota waarin de zusterorganisaties,
de federatie VMZ, onlangs heeft ge
pleit voor een geleidelijke invoering
van een volksverzekering tegen ziek
tekosten via een uitbreiding van do
AWBZ. De unie heeft daar geen prin
cipiële bezwaren tegen. Wel meenit ze
dat niet zoals de federatie voor
stelt de ziekenhuisverpleging en de
specialistische hulp het eerst in de
nieuwe volksverzekering zouden moe
ten worden opgenomen. Dit omdat de
ervaring leerit, dat het financieren
van een verstrekking uit een verze
kering in hoge mate bepalend lts voor
do ontwikkeling ervan.
Het accent zou Juist meer gelegd
moeten worden op de eerste lijns-ge-
zondheidszorg (gezondheidscentra,
maatschappelijk werk, wijkverple
ging) die niet van de grond komt
doordat de financiering ervan onvol
doende ls geregeld.
De in het rapport van drie organi
satiebureaus over de "beheersbaar
heid van de gezondheidszorg" gedane
suggestie, een nationale raad voor de
volksgezondheid te creëren met wet
telijke taken en bevoegdheden,
spreekt de unie niet aan. Aan een
verdere uitbreiding an het aantal ra
den, zonder de garantie van 'n beter
functioneren, bestaat volgens haar
geen behoefte. Bovendien vindit ze,
dat de politiek verantwoordelijke mi
nister of staatssecetaris het coördi
natiepunt in het gezondheidsbestel
behoort te zijn.
De stelling dat er in Nederland te
veel geneesmiddelen worden gebruikt
is zo niet gevaarlijk, dan toch op z'n
minst erg voorbarig.
Drs. H. van Wlnzum. directeur van
de farmaceutische fabriek Merck
Sharp en Dolhme, zei dit vandaag in
Rotterdam op het congres van de
unie.
Drs. Van WLnzum verklaarde, dat
uit marktmetingen blijkt dat er in
Nederland vrij .sterk wordt onderge-
doseerd, hetgeen de balans tussen
voor- en nadelen wel eens negatief
zou kunnen beïnvloeden. Het niet vol
doende behandelen van ziekten mag
dan voor de ziekenfondsen mogelijk
voordeliger lijken, zei hij, het kost de
maatschapp handen met geld.
Volgens hem is ook nog te weinig
bekend over de preventieve waarde
van het moderne geneesmiddel. De
moderne vaccins worden eigenlijk al
leen maar vergoed in zogenaamde
"high risk"-gevallen (voor zwangeren
bv), "maar een paar ongunstig ver
lopende mazelen- of rode hond-ge
vallen kosten de maatschappij gewel
dige kapitalen".
Drs. Van Winzum waarschuwde
tegen vermenging van economische
en volksgezond he ids-argumenten.
len; dat is de enige manier om de
Palestijnse zaak te laten zegevie-
Abou Moueizz antwoordde daarop,
dat „zij die Israël helpen net zo
zeer de vijand zijn als Israël zelf".
Jalloud gaf het nog niet direct op:
Europa, zo zei hij, „is veel gevoeli
ger voor de beperking van de oliele
veranties dan voor kapingen van
vliegtuigen, die slechts de strijd on
dergraven van de Arabische natie
tegen de Europese, Amerikaanse en
Japanse belangen".
Abou Moueizz bleef echter ongevoe
lig voor Jallouds argumenten en
korte tijd later liet hij de Boeing
mèt alle passagiers vertrekken naar
Malta.
YYD-kamerlid:
'Veiligheids
man in elk
vliegtuig is
noodzakelijk
DEN HAAG Het VVD-tweede
kamerlid P. de Beer wil dat er zo
snel mogelijk in elk KLM-vliegtuig
een veiligheidsofficier komt. Ook wil
hy dat voortaan elke passagier van
een KLM-toestel middels een elek
tronisch poortje wordt gecontroleerd
op wapenbezit.
Het kamerlid gaat hierover nog
deze week de regering in de Tweede
Kamer interpelleren. Volgens De
Beer had de Jongste kaping vai\ de
KLM-Jumbo Jet voorkomen kunnen
worden als deze maatregelen eerder
waren toegepast.
Er is intern by de KLM nog niet
gesproken over beveiliging binnen
het vliegtuig. Maar naar aanleiding
van de recente gebeurtenissen lijkt
het waarschijnlijk, dat daar op zeer
korte termijn een gesprek over zal
plaatsvinden.
Een KLM-vertegenwoordiger gis
teravond: „De bemanning wordt in
het geheim getraind. Daarover wordt
niets verteld, omdat de kapers dan
al bij voorbaat tegenmaatregelen
kunnen treffen. De training is ge
richt op een vooral passieve houding
tydens een overmeestering. Kalm
blyven en niet agressief worden,
maar misschien moet Je in de toe
komst daar iets of iemand ln het
toestel aan toevoegen".
DEN HAAG Volgend voorjaar
zal de bloedproef voor weggebruikers
verplicht worden. Iedereen die dan
meer dan 0,5 promille alcohol in zyn
bloed heeft, kan dan worden ver
volgd.
Minister Westerterp (Verkeer en
Waterstaat) heeft dit gisteren tydens
de openbare commissievergadering
voor verkeer en waterstaat gezegd.
Aanvankeiyk was het de bedoe
ling de verplichte bloedproef reeds
vóór de komende feestdagen in te
stellen, maar jde uitwerking van de
uitvoeringsmaatregelen heeft meer
tyd gevraagd dan men had verwacht.
Een voorstel van het PvdA-kamer-
lld Van der Doef om alle Nederland
se wegrestaurants volgens het Franse
systeem „droog te leggen" (zodat er
alleen wyn by het eten mag worden
geschonken) wees de minister van
de hand.
„Ik vraag me af of dat helpt. Dan
zullen velen, die vrywel nooit wyn
drinken, zich by na verplicht voelen
om dat te doen. By alcoholgebruik
heeft Iedere weggebruiker zyn eigen
verantwoordelijkheid en het beste is
nog steeds dat er helemaal geen al
cohol in het verkeer wordt gebruikt".
