Geen centraal akkoord '74
„We zitten tjokvol met olie
Werkgevers wijzen ontwerp af
MIJN POES
HEEFTGUP KOORTS
WAT NU?
Krappe meerderheid voor
de investeringscontrole
PAS IN 1975 VIERJARIGE STUDIE
AR-kamerlid Schouten waarschuwt tegen paniek:
pen
jaar
l pet
degen
SLUITEND
ININDEX
ALEND
rj)R DE
DNGRENS
I Waardezegels
Scheuring dreigt in
kamerfractie D 66
j)AG 7 NOVEMBER 1973
BINNENLAND
PAGINA 7
EN HAAG Mensen die hun
Sstookte verwarming een
Ije lager hebben ingesteld,
•ege de Arabische boycot en
•eigende schaarste zullen wel
opkijken bij deze opmerking
het AR-tweede-kamerlid drs.
•houten: "Wij zitten tjokvol
Gisteren legde Schou-
it hoe hij tot deze constate-
komt.
ifhouten: "Wie de zaak van de
j oycot nuchter analiseert ont-
dat er geen reden is voor pa
niekerige reacties. Er is nu spra
ke van dreigende schaarste van
daar de autoloze zondag. Maar
wat is er eigenlijk aan de hand?
Schaarste kan ontstaan door stag
natie bij de invoer. Van deze
stagnatie is nog niets te merken".
Door
Peter Riemersma
"Schaarste kan ontstaan door
vergroting van het verbruik. Ook
dat is niet het geval. Door 't
minder snel rijden en de autolo
ze zondag is eerder verkleining
van het verbruik te constateren.
Blijven over als schaarste-oorza-
cen: a. vergroting van de export
b. speculatieve voorraadvorming
bij handelaren; c. hamsteren van
particulieren en kleine handela
ren".
Het AR-kamerlid weet uit mede
delingen van het ministerie van
Economische Zaken, dat de ex
port naar vooral West-Duitsland
"aanzienlijk is gestegen" de laat
ste tijd. Hij weet ook: "Er zijn
hier Amerikaanse dochtermaat
schappijen die uit het moeder
land te horen krijgen: Je ver
koopt niets meer in Nederland.
Exporteer alles wat Je hebt naar
Duitsland".
Schouten hoeft niet lang te zoe
ken naar de reden voor deze ex-
Dortpolitiek, die hij zonder aarze
len een slechte kant van de com
mercie noemt. De reden is: de
/eel hogere olieprijzen in West-
Duitsland. Wat de huisbrandolie
betreft beschikt hij over een cij-
ferstaatje.
Het prijsverschil tussen gasolie
en huisbrandolie in West-Duits
land en Nederland bedroeg 1
augustus van dit Jaar f 11.60 per
duizend liter. Op 1 oktober daal
de het verschil tot f9.40 als ge
volg van een prijsverhoging in
Nederland met twee cent per li
ter. Sinds 1 oktober is het prijs
verschil evenwel opgelopen van
f 9.40 tot f 135.40 per duizend li
ter.
Conclusie van Schouten: "De
exportpolitiek van de grote olie
maatschappij leidt tot schaarste
in Nederland".
Als tweede oorzaak van de
schaarste ziet het tweede-kamer-
lid de speculatieve voorraadvor
ming. Hij heeft uit de mond van
een beheerder van een opslag
plaats gehoord: "Meneer, we zit
ten tot de nok toe vol". De derde
oorzaak, het hamsteren, is vol
gens Schouten van minder be
lang. Eenvoudig omdat de ge
bruikers van gasolie en huis
brandolie niet over zo n grote op
slagcapaciteit plegen te beschik
ken.
Een tweede gevolgtrekking die
Schouten maakt uit de situatie
op de oliemarkt: "De kans is
groot, dat de grote maatschappij
en de vrije handel, bijvoorbeeld
de "witte pompen", dooddruk
ken.
Op de vraag wat de overheid
nu kan doen, antwoordt het AR-
kamerlid
1. De overheid kan toestaan,
dat de prijzen omhoog gaan. Dat
is nu gebeurd. Het kan ertoe lel
den, dat de export iets minder
aantrekkelijk wordt.
2. De overheid kan overgaan
tot distributie. Zelfs dan, meent
Schouten, kunnen de grote olie
maatschappijen de "vrije
handel" een vernietigende slag
toebrengen.
3. De overheid kan 'n leverings
plicht invoeren aan de handel.
Maar, oordeelt Schouten, dat is
een ingewikkelde zaak. "Erg
moeilijk".
4. De overheid kan specifiek in
grijpen door speculatieve voor
raadvorming te verbieden. "Ook
al geen eenvoudige zaak".
Schouten vindt in het alge
meen, dat er over de olieschaar-
ste nogal wat "Indianenver
halen" de ronde doen. Hij meent,
dat men ermee is gebaat een
analyse van de oorzaken voor
geschoteld te krijgen. "En", zegt
hij, "bij een volledige boycot is
er altijd nog olie genoeg om hon
derd dagen vooruit te kunnen.
In honderd dagen kan er in het
diplomatieke overleg met de
Arabische landen veel gebeuren
We moeten voorkomen, dat er
nu al paniek ontstaat"i
ADVERTENTIE
[G De pryzen zün dit
7,2 procent gestegen. In
3 medio september tot me
ier stegen de prijzen met
|procent.
idexcijfer van de gezins
voor werknemersge-
ls in het Centraal Bu-
de Statistiek dat maan-
menstelt op basis van
i, liep op van 131,5 medio
tot 132,8 medio oktober,
iber 1972 bedroeg het in-
123,9.
Ijfer voor kleding nam toe
tot 138,4, hetgeen een stij-
het totaalindexcijfer met
int veroorzaakte. Bij ver
van deze indexcijfers voor
lent men er rekening me
iden dat het prijsindexcij-
iptember nog gedeeltelijk
ier- en gedeeltelijk op het
Jcet betrekking had. ter-
voor oktober uitsluitend
xpakket betrof. De stij-
de kledingprijzen is voor
70 procent aan deze pak-
ig toe te schrijven,
werden ook waargenomen
groente, fruit, vis, eieren,
zielekking, vaste brandstoffen,
ud van de woning, schoei-
tr ekenhuistarieven. Dalingen
>p voor vlees voor melk en
ducten en voor nog enkele
di artikelen, in hoofdzaak in
voeding en verkeer.
LG (ANP) Met
ïari 1974 moet de Jaarlijkse
van de loongrens van de
I Iswet geschieden aan de
de loonindex. Tot dusverre
die aanpassing aan de
de gemiddelde stijging van
inindex als de prijsindex,
veede Kamer is voorgesteld
ng in de ziekenfondswet
Kgen.
t>lg hiervan zal de loongrens
el ziekenfondsverzekering met
an het komend Jaar ver-
"•frden van f 22.850 tot f 23.000
staatssecretarissen Hen-
i Volksgezondheid en
tan Sociale Zaken in hun
S bij het voorstel,
itaande aanpassingsmecha-
-Vft in de maatschappelijke
hig, waarbij de gemiddelde
de gemiddelde prijsstij-
ireft, voortdurend een gelei-
kugloop van het percentage
verzekerde werknemers tot
ftende mate, aldus de toe-
bidt de overgang naar de
>re verzekeringssector tot fi-
bezwaren, in het bijzonder
meerdere kinderen tot het
e werknemer behoren.
bewindslieden hebben de
van het aanpassingsmeoha-
laatst in het licht van
eiding van een volksverze
en ziektekosten, waardoor
van verzekerden tot het ge
wordt uitgebreid.
DEN HAAG De kans op een centraal loon- en prijsakkoord
voor het komende jaar is verkeken. De leden van de werk
geversbonden hebben gisteren een even massaal als krachtig
'nee' laten horen tegen de voorlopige overeenstemming, die
topdelegaties van de ondernemers en de vakbeweging maandag
bij verrassing hadden bereikt. Het kabinet-Den Uyl zal nu
alsnog een alternatief moeten zoeken voor een centraal ak
koord. Minister Boersma (Sociale Zaken) verklaarde gister
avond dat er nog wel andere mogelijkheden zijn dan een loon
maatregel. Alvorens zich daarover uit te laten wilde hij echter
de verdere opstelling van de vakbeweging afwachten.
Er is dus geen gegronde hoop meer
op een centraal loon- en prijsak
koord
Nihil
Dr. Bartels verklaarde ook dat de
werkgevers bereid blijven tot nieuw
overleg over een centraal akkoord,
dat dan echter wel een duidelijk an
der aanzien moet hebben. De kans
daarop is nihil, want de vakbeweging
is niet bereid nog verdere concessies
te doen.
"Wij zien geen enkele mogelijkheid
meer om verder te gaan .Er zijn geen
concessies meer mogelijk", aldus vi
ce-voorzitter A. de Boon van het
NVV op het niet doorgaan van een
centraal akkoord.
Het ziet er nu naar uit dat er col
lectieve contacten tot stand moeten
komen tussen de individuele werkge
vers. De heer De Boon voorspelde
dat deze onderhandelingen "Imoei-
lijk" zullen worden. Vooral nu er
naast deze onrust op het arbeidsfront
ook nog een oliecrisis bestaat.
Hoewel vandaag in de Stichting
van de Arbeid nog een confrontatie
zou plaatsvinden tussen de werkge
vers en de werknemers, ziet de heer
De Boon geen verdere mogelijkheden
meer. "Wij van onze kant hebben
onze bereidheid getoond door con
cessies te doen. Nu de werkgevers
geen bereidheid meer tonen tot over
eenstemming, laden zy wel een zeer
zware verantwoordelijkheid op zich",
zo zei hij en voegde er aan toe dat
het CNV en NKV er "exact dezelfde
mening op nahouden".
Het "nee" van de werkgeversach
terban tegen het voorlopige akkoord
is een forse nederlaag voor werkge
versvoorzitters dr. J. Bartels, hij staat
overigens per 1 november zyn plaats
af aan oud-minister Van Veen, die
de eerste betaalde voorzitter van het
VNO"* wordt. De ondernemers had
den vooral ernstige bezwaren tegen
de voorgestelde afroming van de ho
gere inkomens via de prijscompen
satie en tegen een bodem van f 160
per procent prijsstijging in de prijs
compensatie. Maar ook de voorlopig
overeengekomen begin-loonstyging
van 2,5 procent in de cao's werd ge
troffen door het veto van de onder
nemers.
Nederlaag
In het middaguur, toen zyn ne
derlaag vaststond, belde werkgevers
voorman Bartels zelf de voorzitters
van de vakcentrales op. NKV-voorzit-
ter W. Spit en A. de Boon, vice-voor-
zibter van het NVV, repten zich naar
Den Haag, waar in het Nederlands
Congresgebouw de algemene leden
vergadering van het Verbond van
Nederlandse Ondernemingen werd
gehouden. Daar arriveerden tegen
drie uur oo kde ministers Boersma
(Sociale Zaken) en Duisenberg (Fi
nanciën)
Niet veel later bracht dr. J. Bar
tels verslag uit van de onderhande
lingen over een centraal loon- en
prijsakkoord. "De onderhandelings
delegatie heeft het voorlopig akkoord
met overtuiging verdedigd", vertelde
hij, "maar wy zijn gestuit op een
unanieme weerstand by onze leden.
ADVERTENTIE
Vanavond maar 'ns warm voor de buis, Mevrouw K. te B.,
morgen weer over. Mocht u overigens ook wat willen weten
over haar eten, vraag dat dan bij de dierenspecièèlzaak.
Alleen daar ligt trouwens het uitstekende Witte Molen
VLEESMENU, nieuwe knabbelbrokjes van puur-natuur en
boordevol eiwit. Vleesmenu heeft de wereldcup!
Voedert al wat blaft, mauwt, piept, fluit, koert of knort.
DEN HAAG Een krappe meer- wetsontwerp. Onder de uitzonderin-
van investeringen in bedrijfsgebou- sector, maar ook veiling- en vee-
De Wan Chun, het Chinese vrachtschip dat hij de novemberstorm van vorig jaar op het strand bij
Castricum liep, is voor de tweede maal het slachtoffer van een novemberstorm geworden. Het
is thans over bakboord omgevallen, waarbij de drie mannen, die op dat moment aan boord wa
ren, ongedeerd bleven. Berger Elfrink uit Haarlem blijft echter doorgaan met zijn pogingen, om
het wrak weer in open water te krijgen.
bied opnieuw in een nadelige uitzon
deringspositie is geplaatst.
CITROENJENEVER
CITROENTJE MET SUIKER
puur natuur
de extra attractie bij elk De Kuyper-artikei
Vraag Uw slijter de
Boekencoupon
Desgewenst rechtstreeks
aan te vragen bij De Kuyper B V
Postbus 54, Schiedam
Controverse over
benoemingsbeleid
DEN HAAG (ANP) Ten
aanzien van het benoemingenbeleid
blijken de standpunten van de pro
gressieve drie en hun regeringspart
ners KVP en ARP moeilijk on
der een noemer te brengen.
Dat bleek gistermiddag in de Twee
de Kamer tijdens de begrotingsbe
handeling van Binnenlandse Zaken
toen mevr. Goudsmit van D'66 in
een motie om de invoering van het
recht van aanbeveling voor gemeen
teraden en provinciale staten met
betrekking tot de benoeming van
burgemeesters, resp. commissaris
sen der Koningin, vroeg. KVP-woord-
voerder Fievez vond het beter om de
zijde van de minister De Gaay Fort
man te kiezen door de problematiek
rond het benoemingenbeleid naar de
komende grondwetsherziening te
verwijzen. Hij vreesde dat het recht
van aanbeveling teleurstelling op te
leurstelling tot gevolg zal hebben als
de minister keer op keer van een aan
beveling afwijkt. Bovendien acht hij
de gekozen burgemeester niet Lnhae-
rent aan ons bestuursstelsel.
AR-woordvoerder Schakel meende,
dat deze staatsrechtelijke vraagstuk
ken niet voor een politieke oplossing
in aanmerking komen. "We kunnen
beter wat afstand nemen van be
paalde wonden van de KVP over' n
recente benoeming. Voor de politieke
motieven hebben wij geen enkel
oor", zei Schakel.
wen in de Randstad.
Voor het Rijnmondgebied gaat
het om gebouwen waarvan de bouw
marktgebouwen.
Voorts zal de regering ter goed
keuring aan het parlement de wei-
kosten meer dan één miljoen mil- gering van een vergunning moeten
voor voorleggen. Verder is enige ver-
dan zachting aangebracht in de tijds
ruimte, waarbinnen beslist moet
worden op de aanvrage van een ver
gunning.
"De huidige oliesituatie maakt de
invoering van de wet selectieve in
vesteringsregeling hoogst ongewenst.
Dit geldt in het bijzonder voor het
Rijnmondgebied, waar de olieboy
cot het hardst en het meest direct
aankomt". De Rotterdamse Kamer
Joen gulden
installaties die duurder zijn
vijf miljoen gulden. In het overige
deel van de Randstad zijn deze be
dragen drie en vijftien miljoen gul
den.
Het vergunningenstelsel (overi
gens gebonden aan tal van waar
borgen) voor de hele Randstad
haalde het dankzij de steun van de
fracties van PvdA, D'66, PPR, PSP.
GPV en tien leden van de KVP-
fractie.
De AR-fractie die geacht wordt
DEN HAAG De tweede-kamer
fractie van D'66 dreigt te scheuren.
Vijf van de zes fractieleden hebben
zich gisteravond uitdrukkelijk gedis
tantieerd van het standpunt van mr.
dr. Imkamp inzake het Midden-Oos
ten.
dat minister Van der Stoel van Bui-
Van .arl ee datgeschre- tenlandse Zaken moet aftreden. Hij
i in een brief aan de minister van
kabinet te steunen was furieus te- Economische Zaken. In de brief wordt
gen dit voorstel. Het hoofdbezwaar voorts gewag gemaakt van grote on-
richtte zich tegen een te grote in- gerustheid die bij de Kamer is ont-
vloed van de overheid die zou leiden staan over het feit dat in de afge-
tot willekeur en rechteloosheid.
De Kamer bracht voorts nog en
kele detailwijzigingen aan in het
lopen week door de minister inge
diende gewijzigde wetsontwerp in
vesteringsregeling het Rijnmondge-
vond, dat Nederland in de Midden-
Oosten-zaak een meer pro-Arabisch
standpunt zou moeten innemen.
Namens de vijf overige leden van
de fractie verklaarde voorzitter Jan
Terlouw, dat zij zich van de opvat
tingen Van Imkamp distantieerden.
Imkamp, zelf
voor commentaar.
Ook staatssecretaris dr. J. Brink
horst (D'66> van Buitenlandse Zaken
heeft zich scherp gekeerd tegen de
uitlatingen van partijgenoot Im
kamp. „Ik vind de eis tot aftreden
die Imkamp ten aanzien van de heer
Van der Stoel heeft geuit een on
verklaard, verantwoordelijke uitspraak, die ge
tuigt van een volstrekt ontbreken
van inzicht ln de belangen die op
het psel staan."
KVP-fractieleider Andriessen heeft
laten weten zeer verheugd te zijn
over de gezamenlijke verklaringen
van de negen EG-ministers in Brus
sel over het Midden-Oosten. Andries
sen leidde eruit af. dat het Pales-
onbereikbaar tijnse probleem niet meer uitsluitend
als een humanitair maar ook als een
DEN HAAG (ANP) De herstruc
turering van het wetenschappelijk
onderwijs zal niet volgend jaar, maar
op 1 september 1975 worden inge
voerd. Voor alle studierichtingen
geldt dan dat de totale cursusduur
voor propedeuse en doctoraal vier
jaar bedraagt, tenzy op grond van
herprogrammering van de cursus
voor 1 november '74 verlenging is ge
vraagd. De inschrijvingsduur zal voor
elk van de twee fasen één Jaar lan
ger dan de cursusduur mogen zijn. De
student mogen binnen de grenzen
Dit blijkt uit de memorie van ant
woordt van minister Van Kemenade
en staatstsecretaris Klein van Onder
wijs en Wetenschappen en van mi
nister Van der Stee van Landbouw
bij het wetsontwerp voor herstructu
rering van het wetenschappelijk on
derwijs. Dit antwoord op de schrifte
lijke viagen van de vaste commissie
uit de Tweede Kamer is een boek
werk van bijna 200 bladzijden.
Het wetsontwerp, dat door een vo
rig kabinet werd ingediend, blijft in
hoofdlijnen gehandhaafd, ofschoon
niet onbelangrijke wijzigingen worden
aangebracht. Zo zal elke student aan
het einde van zijn eerste studiejaar
verplicht zijn aan het propedeutisch
examen deel te nemen. Wie niet
slaagt kan het advies krijgen naar
een verwante studie binnen het ho
ger beroepsonderwijs over te stappen.
Hij of zy heeft hoe dan ook nog één
inschrijvingsjaar om het nog eens te
proberen. Na geslaagd te zijn gaat hy
of zy naar de doctorale fase, waar
voor de insschryvingsduur maximaal
vier Jaar bedraagt. Wie in de prope
deutische fase binnen de eigen fa
culteit "omzwaait" naar een studie
richting die weinig gemeen heeft met
eerste studierichting, kan verlenging
van de maximale inschryvingsduur
krygen. Voor omzwaaiers van de ene
naar de andere faculteit was dit in
het oorspronkelyke wetsontwerp al
opgenomen.
Ook moet het postacademisch on-
derwys voor verdere na- en bijscho
len van de grond komen, aldus de be
windslieden. De essentiële vraag by
de herprogrammering ls dan: welke
onderdelen moeten vóór het afslui
tend universitair examen aan bod ko
men en welke kunnen dat net zo goed
of Juist beter daarna. Eisen, die aan
de herprogrammering gesteld dienen
te worden, zyn: een zekere relatie
tussen onderwijs en onderzoek en dif
ferentiatie in uitgewerkte doelstel
lingen en programma's.
politiek vraagstuk wordt gezien.
Sinterklaas wil
rijvergunning
GRAVE Ook Sinterklaas dreigt
te worden geconfronteerd met de
autoloze zondag in Nederland.
Zondag 18 november doet hij zijn
intrede in het Brabantse Grave. Or
ganisatoren zijn reeds naar de plaat
selijke politie gestapt om voor de
goedheiligman een ontheffing te vra
gen zodat hij alsnog per boot het
stadje kan bereiken. Zeker ls dat
laatste nog niet maar de organisa
toren hopen er het beste van.
