uig en
rachtig
dsport-
lebied
MINI-SKIËN
Ultramoderne
wintersport in
Franse Alpen
WCLTEFS
Langlauf
oer-vorm
huidige
skiën
OEGO-SLAVIE:
fH
lOtOOl
Iherenstraa™
wilms floet
0AG 27 OKTOBER 1973
PAGINA 15
Ooit van gehoord? Avoriaz, Flaine, La Plagne, Les Arcs, Les
Menuires? Het zijn een aantal ultramoderne wintersportplaat
sen, skiparadijsjes in het witte goud van de Franse Alpen.
Negen van deze winterse lustoorden hebben de Fransen ver
enigd in de Stations Nouvelles Ordinateur (SNO), een organi
satie, die op computerbasis reserveringen voor elk van deze
sportieve uitdagingen afzonderlijk boekt.
Frankrijk is zijn witte woestijn pas
veel later gaan ontginnen dan bij
voorbeeld Oostenrijk en Zwitser
land, wintersportvedetten, die allang
de winsten van hun dik ingepakte
berghellingen opstrijken. Dat heeft
enkele opmerkelijke SNO-snufjes
tot gevolg, al zijn aan die late ex
ploitatie ook nadeeltjes verbonden.
De pluspunten spreken echter zo
aan, dat men moeilijk op de hin
dernissen kan uitglijden.
De vrijwel ongelimiteerde ski-moge
lijkheden in de Franse Alpen ma
ken van de bezoeker een ontdek
kingsreiziger. Vanuit de SNO-plaat-
sen wordt hij in vrijwel allemaal
volautomatische skiliften naar
hoogten getild waar hij bijna alleen
is in een natuur, die nog maagd is.
Langs de Franse bergruggen schui
felen nog geen dames in weelderig
bont, die zich achter poeder, par
fum en pompeuze zonnebrillen lui
druchtig afvragen hoe zij zich
zomen een knusse, witte „binnen
plaats", waar alle pistes op uitlopen.
Bijzonder veel aandacht hier voor de
kinderen: crèches voor de allerklein
sten. die zich met droomspeelgoed
kunnen verpozen, vrolijke skiklasjes
voor de iets groteren, die de ruimte
krijgen voor hun eerst buitelingen.
De kamers zijn soberder dan in Avo
riaz. maar functioneel. De prijs is er
betrekkelijk laag door een handig
bon-systeem, dat tussen het skiën
door in snelle maaltijden voorziet.
Twee dingen mag men in Flaine niet
vergeten. Overdag een keer in de ski
lift naar bijna 2500 meter, waar men
bij goed weer een onvergetelijk uit-
zich heeft op de Mont Blanc en zijn
soortgenoten, 's Avonds eens eten in
een ouderwets chalet boven Flaine.
Zwijn aan het spit, veel wijn en dan
sen na. Wie dan nog niet moe genoeg
is kan gaan liggen in een discotheek.
De bedden staan er klaar.
La Plagne staat in schrille tegenstel-
de après-ski van die middag zullen Ung tot Flaine. Met 11.000 bedden.
verdeeld over drie woonlagen rond
Wild
De pistes zijn niet star en versle
ten, maar wild en origineel. Zoals
in Avóriaz bijvoorbeeld, waar men
rustig over de Frans-Zwitserse
grens kan glijden. Of in Les Me
nuires, waar men nu al 150 en
straks 300 kilometer sneeuw skiabel
heeft gemaakt.
Wie de creaties van SNO opzoekt,
komt er duidelijk om te skiën. Het
sportieve element overheerst, waar
bij de Fransen door hun late start
de fouten hebben kunnen vermij
den, die in eerder uit de sneeuw
getrokken wintersportcentra zijn ge
maakt.
SNO heeft de hotels naar de pistes
gebracht. Daardoor geen gezeul met
ski's op de nek, maar zo de kamer
uitglijden. Skiliften in alle vormen
en maten liggen op nog geen mi
nuut van de hotels, appartementen
en chalets en zij trekken de klant
naar afdalingen van elke gewenste
moeili J kheidsgraad
Waagt men zich zelfs niet aan de
lichtste glooiingen, dan nog zijn
aan de Franse tekentafels voldoen
de mogelijkheden uitgedokterd. Wie
het skiën niet wil leren, trekt zijn
zwembroek aan en duikt in het
flink verwarmde water van de
zwembaden, die in alle SNO-plaat-
sen tussen hoge sneeuwmuren zijn
uitgegraven. En wie niet met slee of
skibob naar beneden wil, houdt het
schaatsend op de vlakte op de kunst
ijsbaantjes, die SNO her en der
heeft neergelegd.
Wonder
Neem Avoriaz, architectonisch won
der op 1800 meter hoogte. De hotels
samen goed voor 4000 bedden, zijn zo
gebouwd dat men met behuizing voor
het Jaar 2000 denkt te hebben
te doen.
Bruggetjes, poortjes, trapjes en kui
len zijn op onnavolgbare wijze aan
eengesmeed tot een hoogst sfeervol
geheel.
Buiten wordt de weldadige stilte -
auto's zijn in Avoriaz taboe - slechts
onderbroken door de bellen van de
arreslee. Winkelgalerijtjes, discothe
ken en nachtclubs, gering in aantal
overigens, zijn met hun rumoer diep
weggeborgen in de bergwanden. Men
hoort er slechts de snelle roffels van
de ski's, die de bezoekers langs nog
nauwelijks betreden paden voeren.
Flaine, 2500 bedden op 1600 meter,
kenmerkt zich door de beslotenheid.
De ultramoderne hotels en apparte
menten, opgetrokken uit beton, om-
de 2000 meter, is daar de intimiteit
rond het skiën, ook in Frankrijk on
miskenbaar, vrijwel verloren gegaan.
De bouw is ook hier bizar, zelfs door
gevoerd tot in de futuristische vor
men van de skiliften, maar de aan
pak is bijna pompeus.
Hoeveel knusser is dan weer Les
Arcs, op 1600 meter hard op weg
naar 4000 bedden. Les Arcs is liefde
op het eerste gezicht. Het skidorpje
is helemaal opgetrokken uit hout,
waarbij de „parallellogrambouw" de
zon van 's morgens vroeg tot 's-
avonds laat toelaat. Liften tillen de
skier tot in de naakte natuur boven
de 300 meter. Diep beneden wacht
hem een even charmante als luxe
oase van rust.
Les Menuires tenslotte is met zijn
7000 bedden op 1800 meter weer een
stuk groter, maar waar La Plagne el
ke persoonlijkheid mist bewaart Les
Menuires zijn gezelligheid.
Les Menuires is als middelgroot ski
oord eigenlijk een doorsnee van het
SNO-vertier: prijzige, maar pure
wintersport rond een accommodatie,
die niets te wensen of te fantaseren
overlaat.
WINTER
VAKANTIE
Cebuto
DOEZASTRAAT 30—32
LEIDEN, TEL. 43612—25971
Steeds meer hoort men in de
wintersportplaatsen spreken
over .Langlauf". En men vraagt
zich dan af wat nu die speciale
bekoorlijkheid is van deze vorm
va>n skiën, die niet naar de
hoogste toppen van de bergen
voert, maar zich in het relatief
vlakke sneeuwlandschap af
speelt. De Langlauf is eigenlijk
de oer-vorm van het huidige
•skiën. Duizenden jaren geleden
trokken Kaukaklsche en Finse
iagersstammen op .hou tem
schoenen" door de sneeuw, soms
in de vorm van sneeuwschoene-n
om op te lonen, maar meestal op
uit boomtakken gekerfde ski's.
tegen de honger een voorsprong
kreeg op het dier dat aan de Ja
ger trachtte te ontkomen. In
Noorwegen is deze bijna „uitge
storven" vorm van glijden oveT
de sneeuw in de tweede helft van
de vorige eeuw weer populair ge
worden. En het is vooral het
boek van de beroemde Poolvor-
ser Nansen geweest „Met
sneeuwschoenen door Groen
land" dat het skiën rond de
eeuwwisseling bijzonder in de
belangstelling heeft gebracht.
Het huidige skiën van stijle
hellingen en met duizelingwek
kende snelheden lijkt nauwe
lijks op die historische Noorse
„Loipe", die immers door slechts
heuvelachtig landschap voerde
waarbij het er niet in de eerste
plaats op aan kwam omlaag te
glijden maar om lange afstan
den af te leggen, dus ook met
stijgende gedeelte. De wereldbe
roemde „Wasa-loipe", jaarlijks
in begin maart in Zweden wordt
gehouden en als een soort Elf
stedentocht (wait krachtsinspan
ning en strijd tegen de natuur
elementen betreft) duizenden
sportieve deelnemers trekt.
Deze Langlauf is in feite een
jaar of tien geleden in de Al
pen-gebieden herontdekt. Een
toenemend aantal winterspor
ters, vooral de ouderen, maar
bijv. ook de beoefenaren van
beroepen als arts, musicus enz.,
voor wie het skiën op stijle pis
ten teveel persoonlijke risico's
meebracht, ging over op de
Langlauf, of beter: Op het Ski-
wanderen - het „wandelen" op
ski's door het ongerepte land
schap, waarbij men genoot van
tintelende atmosfeer en 's-
avonds vermoeid maar voldaan
bij het haardvuur in het hotel
terugkeerde.
Skiwanderen is in feite een ge
moedelijke vorm van de Lang
lauf, die overigens als pure wed
strijdsport (15, 30 en 50 km en
als estafette) op de program
ma's van de Olympische Spelen
voorkomt.
De Langlauf is een sport die
vooral wordt beoefend in Zwit
serland en Zuid-Duitsland,
maar tegenwoordig ook terrein
begint te winnen in de overige
wintersportlainden. Men heeft
dan meestal speciale parcour-
sen, variërend van 5 tot 15 km
uitgezt, waarover men
groepjes skiërs ziet trekken. Ze
lijken op „trimbanen" en met
name in Zwitserland vindt de
ze trimsport onder het motto
Langlaüfer leben langer" een
enorme aanhang. Elke winter
sportseizoen vinden daar mas
sale marathonitoohten plaats,
over lange afstanden, waarbij
de deelnemers in leeftijd varie
ren van tien tot tachtig Jaar.
Beroemd is bijv. de Engadin-
Langlauf.
Langlauf is de meest natuurlij
ke en dus eenvoudigste manier
van skiën. Men glijdt met lan
ge passen door de sneeuw, waar
bij de snelheid (afhankelijk van
de sportieve krachten) zelf be
paald kan worden. De uitrusting
is minder gecompliceerd dan die
van de pure alpine-skier. Dun
ne winddichte kleding, speciale
schoenen met buigzame zool
(ca. f90,-) en lichte ski's met
eenvoudige binding (ca f 130,-)
en uiteraard lichte stokken zijn
voldoende. Probeer het eens! De
sport is ongevaarlijk, heerlijk
ontspannend en u beleeft net z
veel genoegen aan uw winterse
vakantie als de flitsende durf
als en sportivelingen op de stijle,
en dus gevaarlijke, pisten.
Een grote sortering
WINTERSNEEUW-
en
Wl NTERZO N REIZEN
vindt U bij
I R
IDDELHOEK'S
REIS- EN PASSAGEBUREAU
HAARLEMMERSTRAAT 182-184, LEIDEN, TELEFOON 01710-24872-41830
R!!U250J3-4OHUH
de K2 SKIES, de meest succesvolle ski uit Amerika.
W SPORT LEIDEN BV.
gedetailleerd komt dat neer
v isjska Gora, een plaatsje in
-* irden van Joegoslavië, tegen
J mrijkse en Italiaanse grens
iigging betreft dus ideaal. Je
alle kanten op. Het land-
s er prachtig, nogal ruig en
skiër zijn er genoeg afdalin-
iDral voor de beginners en
eoefenden. De hotels zien er
en de bevolking is vriende-
toch denk je de eerste dagen:
ms Joegoslavië en nooit weer.
weling bekijkt Joegoslavië in
istantie nogal argwanend en
„Volgend jaar maar weer
ijk".
wanneer de nieuweling met
toeristen praat, blijkt dat
ivië na enkele dagen een
aantrekkingskracht kan uit-
Intersportreizen Zon in de winter
Overwinteringsreizen Kerst-reizen
45 dagen minivlugjes.
Inlichtingen en boekingen bij:
Profiteer bij ons van diverse SPECIALE AANBIEDINGEN os
KNEISSL SKI met Tyrolia bindung f 345r-
ROSSINGNOL SKI met Tyrolia bindung f 498,-
ANTI-RUTSCH pak (dames) f 199,-
U vinclt bü ons EXCLUSIEF VOOR NEDERLAND,
de SKISPANNINGSMETER,
het SKIBINDUNGSTESTAPPARAAT,
joslavië-kenners zeggen„Ik
:r Joegoslavië gekozen en ik
to anders meer". Dat zie je
loment dan helemaal nog niet
Je blijft het land met Oosten-
gelijken en dat is beslist ver-
loegoslavië is een land dat pas
gaat doen voor zijn toeristen
peciaail voor z'n wiartersport-
In Oostenrijk en de andere
wintersportlanden is alles
georganiseerd voor de toerist,
les tot het après-ski. Dat is in
van Tito anders. Je moet Je-
j,te vermaken. En Tito kijkt
voortdurend op Je neer. Er
Kgoslavië geen etablissement
of het gezicht van de grote
langt aan de muur.
IDdat „gemütliche" dat vind Je
t in Joegoslavië. Maar goed-
i mooi is het land van Tito
'1 oegoslavië lijkt ons ideaal
insen die hun kinderen mee
nemen op wintersport, geen
in willen of kunnen neertel-
Les Menuires: van de skies in het verwarmde zwembad.
a Gora mag 't centrum van
1' oslavische wintersport worden
d. Het plaatsje ligt op 810
k n heeft 1070 inwoners. Met
ltjeslift kan men de belang-
berg in dit gebied, de Bitranc,
a tot op 1600 meter hoogte,
i de stoeltjeslift zijn er ver-
de sleepliften. Al deze liften
situeerd op de zonnige hel-
ie fraai bebost is. Kranjska
?eft negen hotels, voorname-
'jwbouw. Van deze hotels mag
i -n zich A-categorie-hotel
i maar kan hier echter nog
le atippen. De B-hotels zijn zelfs
ter, zeker wat de bediening
e' Twee hotels zijn nog in aan-
j" ?q wanneer er dit Jaar niet
-I f gebrek aan geld ontstaat,
dit seizoen klaar om gas-
I ontvangen. In totaal heeft
r ia Gora dan een beddenca-
i van 1359, de particulieren
segerekend. Over sneeuw heeft
i het algemeen in Joegoslavië
klagen. Vorig jaar was het
t eerst sinds vele Jaren dat er
jks sneeuw lag in Kranjska.
ion men echter het hele sei-
I ets over de prijzen: Joegosla-
it nog bekend als vrij goed-
Sen voorbeeld. Voor een kopje
II betaal Je 40 cent in een snack-
negentig cent in een hotel.
aren kost voor een week zo'n
!en. Schoenen komen voor een
15 gulden. Een abonnement
1 dlessen (12 uur) kost onge-
1 gulden. Voor een dagkaart,
gang geeft op alle liften be-
tien gulden. Dezelfde kaart,
dan voor een week, kost
eerste mini-skileraren in Zwitser
land. Hij is van oordeel dan iedere
niet-skiër moet beginnen met de mi
ni-ski.
De moni-skimethode is de leerme
thode, waarbij de lengte van de ski
langzaam wordt opgevoerd. Men
begint met de 65 cm-latten, gaat
dan naar de 1 meter om vervolgens
een tijdje met de 135 cm te skiën.
De vierde en laatste lengte is 165
cm. Deze laatste lengte komt aardig
overeen met de „kurz ski" en met
de korte, lange gewone ski.
"De lange ski levert veel te veel pro
blemen op voor de beginners. De mi
ni-ski staat het toe veel bewegingen
te maken. Je kunt makkelijker
keren. Het gaat ook niet zo snel.
Men is met de gewone ski allang
blij dat men niet valt, laat staan
dat er dan ook nog bewegingen bij
gemaakt moeten worden. De mini-
ski geeft de beginner een veel veiliger
gveoel en wat belangrijker is, Je leert
eerder skiën met de mini dan met de
lange latten", aldus Hugentobler, die
naast alle voordelen toch ook wel wil
vertellen dat de organisatie het gro
te probleem is om de mini-skimetho-
de in te voeren.
Karl Gamma directeur van de Zwit
serse skisoholen en tevens president
van de Internationale Skileraren Or
ganisatie, zegt dat de mini-ski de
meest systematische weg is om het
skiën te leren, maar dat het tevens
de meest gecompliceerde weg is. „De
vier verschillende lengten zijn te veel.
Waarom niet alleen 115 cm- en 160
cm-ski's. Of Je nou op mini-ski's of
op gewone ski's gaat, de tijd om te
leren heb je toch nodig".
„Voor oudere mensen is de mini-
ski ideaal. Aan de andere kant kun
nen de ouderen of mensen die een
ongeluk gehad hebben en die toch
willen skiën, ook van de korte ski's
(zgn. „kurz ski") gebruik maken.
Ik zou niet willen zeggen dat de
mini-ski's veiliger zijn. Misschien le
vert de methode minder gebroken be
nen op, maar in ieder geval meer
gebreken armen en polsen. Overi
gens gebeuren er bij het skiën weinig
ongelukken. Het materiaal is zo ver
beterd dat het risico, iets te bre
ken, erg klein geworden is. Wanneer
je een skischool hebt waar iedere
dag ('s morgens en 's middags) hon
derd leerlingen skiën, dan zal slechts
iedere veertien dagen iemand iets
breken".
Op dit ogenblik telt Zwitserland
een minisohool in Davos. Gamma
licht toe: „Die school is er geko
men op aandrang van artsen die
ieder Jaar voor 'n congres in Da-
vos bijeenkomen. De medici wijzen
op de grotere mate van veiligheld
met de mini-ski's".
KOOP (of huur) meer VEILIGHEID
Koop of huur bij ons uw SKIES en SKISCHOENEN.
Laat 11 door ons uw WINTERSPORTKLEDING adviseren.
„Binnen vijf Jaar zullen alle ski-
scholen naast de gebruikelijke ski
methode, onderricht gaan geven in
het mini-skiën". Dit Is het oordeel
van Robi O. Hugentobler, directeur
van de skischool in het Zwitserse
Lungern-Schonbühl in de buurt van
Luzern. Hugentobler is een van de
ïeer je gewend bent Oos-
als je win tersportland te
oven en je wilt eens een
land proberen, dan komt
eerste vakantiedagen niet
er. In dit geval werd dat
land het wintersportge-
l-opkomst: Joegoslavië.
wat dacht u
van een winter
sportvakantie
Vismarkt 1, tel. 49041*, Leiden
