.EIDSCH
DAGBLAD
ALARM IN
AMERIKA
Mm
ers
GENERAAL GAAT DOOR DE KN1EEN
Stuur VN-politiemacht
Israëlische
minister eist
aftreden Dajan
11121 ffiffiT
vandaag
15§
luba
KOFFIEMELK
Militairen paraat
eutrale landen in Veiligheidsraad:
V)
be Bikila
verleden
Publiek vindt
reclame unfair
Musici anti
discriminatie
Korond
HALFVOLLE
Kabinet bespreekt
autoloze zondag
JERDAS 25 OKTOBER 1973
OPGERICHT MAART I860
No. 34154
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DEN HAAG Generaal-majoor
L. A. D. Kranenburg heeft bak
zeil gehaald. Hij zal zich houden
aan het dienstbevel, dat hij van
morgen heeft gekregen van luite
nant-generaal IJsselstein, bevel
hebber van de landstrijdkrachten,
tevens chef van de generale staf.
Het dienstbevel houdt in, dat
Kranenburg, die territoriaal be
velhebber oost is, onverwijld de
actie staakt die hij is begonnen
door middel van zijn brief van
29 augustus 1973.
De minister van Defensie heeft
vanmorgen luitenant-generaal
IJsselstein verzocht dit dienstbe
vel aan Kranenburg door te geven.
De directe aanleiding tot het con
flict vormt een (derde) brief van
generaal Kranenburg aan zijn on
dercommandanten, waarin hij
zegt "helaas" niet aan de wens
van de minister te kunnen voldoen
om niet langer de militaire hiër
archieke kanalen te gebruiken
voor het weergeven van zijn op
vattingen. Hij handhaaft zijn
zienswijze "onverkort".
Minister Vredeling had de ge
neraal eerst op 9 oktober monde
ling en daarna nog eens schrifte
lijk verzocht zijn ondercomman
danten te laten weten dat hij geen
reacties meer op zijn brieven ver
wachtte en de zaak als gesloten
beschouwde. De bewindsman
vond het onjuist dat hiërarchieke
kanalen worden gebruikt omdat
de militairen zich gedwongen zou
den kunnen voelen tot een politie
ke stellingname.
Gisteren liet generaal Kranen
burg weten dat hij "na lang be
raad" evenmin kan voldoen aan
het schriftelijk verzoek van de
minister, gezien de gronden,
waarop het berust.
WASHINGTON (UPI/Reuter/AFP) Vanmorgen
vroeg is in de Verenigde Staten de alarmtoestand afgekon
digd voor de Amerikaanse strijdkrachten in de V.S., Eu
ropa en de Grote Oceaan. Het alarm zou verband houden
met berichten uit Moskou, dat de Sowjet-Unie troepen naar
het Midden Oosten zou kunnen zenden om het naleven van
het bestand af te dwingen.
Volgens niet bevestigde geruchten
zou de Amerikaanse nationale Veilig
heidsraad, het hoogste orgaan op het
gebied van de buitenlandse politieke
en militaire aangelegenheden, gister
avond hebben vergaderd onder voor
zitterschap van president Nixon.
Het alarm zou naar in Washing-
(e waarnemers van de Verenigde Naties, een Noorse (l.) en een Amerikaanse officier po
en bij hun door kogels toegetakelde observatiepost in Kuneitra, hoofdstad van de Golan-
wels. De VN-militairen keerden gisteren terug om hun controletaak op te vatten bij de
penstilstand tussen Israël en Syrië.
YORK, CAIRO, TEL AVIV
Acht neutrale lid-staten
Veiligheidsraad van de Ver-
Mies hebben vanmorgen
om de onmiddellijke op-
van een V.N.-politiemacht
uit elkaar houden van de
e partijen in het Midden-
desbetreffende motie eisen
niet-gebonden landen
aiddelT.jke en complete wa
ad" en terugtrekking van
achter de posities die ze
namiddag tien voor zes in-
i-ABEBA Abebe Bikila,
tijdens de Olympische Spe-
1960 (Rome) als van 1964
ie marathon won, is vandaag
ailitair ziekenhuis in Addis
wieden. Bikila werd 46 Jaar.
sas reeds zaterdag getroffen
hersenbloeding. Bikila laat
w en vier kinderen achter,
luitenant in de keizerlijke
1969 overkwam hem een
ingeluk, waarbij hij zijn rug-
tak en verlamd raakte. Bi-
zich sindsdien slechts met
in een rolstoel voortbewegen.
is op 7 augustus 1932
in de plaats Mout. Geïnspi-
cr zijn Finse trainer Onnle
snelde Bikila tijdens de
toe Spelen v»n 1960 in Rome
naar een volkomen onver-
Kerwinning op de marathon,
over de 42 kilometer en 195
is 2 uur, 15 minuten en 16,2
bereikte Abebe Bikila nog
uiterste van zijn kunnen. De
atleet greep als eerste in de
ner Jaar later in Tokio voor
ie achtereenvolgende maal
tii goud op de marathon, nu
van 2.12.11,2. De televisie-
de gymnastische oefe-
die Bikila na zijn race uit
een nog vers in het geheu-
a kwam als 41-Jarige in 1968
opnieuw tijdens de Olym-
ïpelen uit in de marathon,
Kst reeds na tien kilometer
staken Zijn landgenoot Ma-
greep toen de gouden me-
namen, toen de eerste wapenstil
stand inging.
De neutrale landen waren met
hun motie gekomen na een opschor
ting van de derde spoedbijeenkomst
van de Veiligheidsraad in drie dagen
over het Midden-Oosten. De pauze
was ingevoegd om privéberaad over
ter mogelijke nieuwe resolutie moge-
ii;.k te maken, nadat Egypte had ver
klaard dat een hele nieuwe oorlog
was begonnen. Nadat de motie was
Ingediend, werd de Veiligheidsraads-
ttftlng verdaagd tot vanmiddag.
De Egyptische minister van Bui
tenlandse Zaken El-Zayyat vroeg
om rechtstreekse Amerikaanse en
Russische interventie in 't Midden
oosten om de wapenstilstand af te
dwingen. Maar de Amerikaanse af-
g- vaardigde Scali wees op een eerde
re afwijzing door het Witte Huis in
Washington van een suggestie door
piesident Sadat van Egypte, dat een
gecombineerde Amerikaans- Russi
sche strijdmacht toezichthoudster op
het bestand wordt.
Egypte had Israël er woensdag-
ave nd van beschuldigd dat het de wa
penstilstand schond en in een in
Cairo uitgegeven militair communi
qué was gezegd dat mirages van een
kLder land dan Israël Egyptische stel
kngen op de oostelijke Suezoever
hadden aangevallen. Op de nationa-
iiteit van de Franse toestellen werd
met gezinspeeld.
Wel schreef 't dagblad El-Achram
ln Cairo vandaag dat gisteren boven
Sinaï een nieuw type Mirage was
neergeschoten en dat het er een was
van 50 die Zuid-Afrika aan Israël
heeft verkocht.
Israël verklaarde dat de gevechten
gistermiddag begonnen af te nemen
na hevige botsingen aan het zuid
einde van het Suezkanaal, zonder
aat de posities der strijdende partij-
et. in vergelijking met dinsdag ver
andering ondergingen.
Israël schafte woensdagavond de
verduistering af, die sinds het uit-
t; eken van de Jongste oorlog op 6
oktober van kracht was geweest en
minister van defensie Mosje Dayan
vei klaarde dat de vooruitzichten op
vt ede in het Midden-Oosten beter
wsien dan ze waren na de vorige
zesdaagse oorlog van Juni 1967.
Ambtgenoot Abba Eban van Buiten
landse Zaken zei op zijn beurt dat
Tfieël de vrijlating van krijgsgevan
genen zou beschouwen als bewijs
van Arabisch goed vertrouwen en es
sentiële voorwaarde voor een wapen
stilstandsverdrag.
Temidden van de tegenstrijdige be
richten over de situatie aan het Si-
na'i-front, lijkt de situatie aan het
Golan-front rustig te zijn. Zowel Sy
rië als Israël beaamde dit.
UTRECHT (ANP) De meerder
heid van het Nederlandse publiek
(62 pet) meent reclame wel te kun
nen missen. Twee van de drie Ne
derlanders vinden reclame in veel
gevallen ook oneerlijk en mislei
dend. Dat blijkt uit een onderzoek:
"reclame en publiek 1973" van het
Instituut voor Psychologisch Markt
onderzoek.
TEL AVIV (AP) De Israëlische
minister van Justitie, Jaacov SJa-
piro, heeft het aftreden geëist van
de minister van Defensie, generaal
Dajan. Sjapiro beschuldigde Dajan
ervan niet voldoende voorbereidingen
voor de oorlog te hebben getroffen.
Dajan heeft geweigerd af te treden
en gezegd dat hij slechts zou heen
gaan "als hij niet meer het volkomen
vertrouwen genoot van premier Gol-
da Meir", aldus heeft het ministerie
van Defensie bekend gemaakt. Me
vrouw Meir zou hierop in een radio
uitzending geantwoord hebben, dat
haar vertrouwen in Dajan voor de
hand liggend is.
Inmiddels is uit welingelichte bron
in Tel Aviv vernomen dat Sjapiro,
zijn ontslag bij premier Golda Meir
heeft ingediend. Dit gebeurde tij
dens een spoedvergadering van het
Israëlische kabinet. H «is afgetre
den om de vrije hand te hebben voor
het voeren van een campagne tegen
Dajan.
lelijk mist
Luba barst veer van ae best betalende banen voor
mensen die van aanpakken veten. Mannen en vrouven
vanaf 18 jaar: ve zitten om je'te springen 1 Kom
dus snel, pak dat hoge netto veekloon
ton is vernomen bepaalde onderde
len van luchtmacht, leger en vloot
betreffen en wellicht ook het corps
Mariniers. Volgens nog niet be-
.estigde berichten uit Heidelberg,
\tsar het hoofdkwartier van de Ame
rikaanse troepen in Europa is ge
vestigd, zouden ook alle Amerikaan
se troepen in Duitsland in staat
\ar alarm zijn gebracht. De eenhe
den voor snelle interventie zijn in de
kazernes geconsigneerd, aldus het
Fianse persbureau AFP.
Het personeel van de luchtmacht
tasis in Florida zei dat het alleen
ir.aar ging om een „interne oefe
ning", maar volgens een woordvoer
der van het Amerikaanse ministerie
\an Defensie was het mogelijk dat
net alarm verband houdt met de
toestand in het Midden Oosten,
„maar het zou ook kunnen zijn voor
binnenlandse doeleinden". Journalis
ten melden van de SAC-basis in O-
maha dat naar schatting 40 reuze
bommenwerpers van het type B-52
in staat van „volledig alarm" zijn
gebracht.
Diplomatie
Een woordvoerder van „nationale
luchtgarde" van Texas heeft mee
gedeeld dat de bemanningen van de
147e groep Jagers-onderscheppers
'.aar de luchtmachtbasis Ellington
waren gezonden. "Onze taak is de ver-
ceöiging van dit gebied te verzor
ger" zo zei een woordvoerder van
de garde. „Dit alarm is echt, het be
lieft geen oefening. Meer kan ik niet
zeggen".
Een van de andere eenheden die
b'J het alarm betrokken waren, was
ac in de V.S. gelegerde 82ste divisie
parachutisten, die tot taak heeft het
eerst naar een gebied te gaan waar
een crisis heerst.
In regeringskringen in Washington
is vernomen dat de Russische am
bassadeur in de Verenigde Staten
rr<nister Kissinger heeft laten we
ven dat de Sowjet-Unie van plan is
tioepen naar de Midden- Oosten te
sturen. Journalisten hebben kort na
middernacht de auto van de ambas
sadeur bij het ministerie van Bui
tenlandse Zaken zien wegrijden.
AMSTERDAM Het hoofdbestuur
van de Nederlandse toonkunstenaars-
bond zal aan leden terstond de ver
plichting opleggen het werk in open
bare gelegenheden- en horeca-eta-
blissementen te staken indien er spra
ke is van discriminatie van bezoe
kers op grond van huidskleur of af
komst.
Dit deelt het boadsbestuur mee naar
aanleiding van een verklaring van de
voorzitter van Horeca Nederland dat
het aan horeca-ondernemers moet
worden overgelaten hun bezoekers te
selecteren.
32 PAGINA'S
Jan Mulder wordt weer eens hard
aangegrepen door een verdediger
van CSKA. De spits van Ajax
grijpt naar de arm van de Bul
gaar als om te voorkomen dat de
daaraan vastzittende hand het
broekje van Mulder nog lager zal
trekken. Mede door dit soort gre
pen kon Mulder gisteravond niet
het beste van zijn spel ontplooien;
het was een van de oorzaken dat
Ajax slechts met 10 won. Met
voetbal dat Ajax na de rust "on
waardig was" (zei trainer Knobel).
Feyenoord deed het wat de uitslag
betreft beter: Gwardia Warschau
werd dankzij een enorme dosis
wilskracht van de Rotterdammers
toch nog met een 31 nederlaag
weggestuurd uit de Kuip. Ook
Twente heeft uitzicht op de derde
UEFA Cupronde. Niet geremd
door de kracht van het Griekse
Panahaiki, maar meer door de
kracht van de scheidsrechter be
reikten de Tukkers een 11 ge
lijkspel in Patras PAGINA'S 19-23
JÊLm |Al AUT0
AMLiWJ VAN HET JA A
OOK V/OOR SERVICE EN ONDERHOUD.
VROQACAVONO GEOPEND TOT 21.00 UUR.
De emoties ln Engeland laaien
hoog op: de grote dag van Prinses
Anne komt naderbij PAGINA 9
Platen, platen, platen
PAGINA 13
MeningenPAGINA 17
deze
week
fles 1000 gram
1';'
DEN HAAG Morgen vergadert
het kabinet over de vraag of moet
worden overgegaan tot het instellen
van een autoloze zondag. Een beslis
sing zal niet voor morgenavond wor
den genomen. De regering wil eerst
de afloop afwachten van het extra
OESO-beraad. De 25 landen van de
Organisatie voor Economische Sa
menwerking vergaderen vandaag en
morgen in Parijs over de olie-kwestie.
In Parijs worden moeizame bespre
kingen verwacht, die niet resulteren
in een scherpe opstelling. Belangrijke
olie-invoerende landen als Frankrijk
en Japan hebben al geen geheim ge
maakt van hun angst voor nieuwe
Arabische tegenmaatregelen.
Nederland probeert zich deze dagen
op deze internationale besprekingen
te wapenen. Maar zowel in Rotter
damse haven- als in Haagse politieke
kringen worden ingrijpende maatre
gelen gevreesd. Het drastisch veria-
en morgenochtend hier en
Overigens zonnige perloden
Deer. Zwakke tot matige, in
Mengebled af en toe vrij
j zuidwestelijke wind. Mini
naturen van 0 tot 2 graden,
temperaturen rond 14 gra-
(Opgeniaakt te 11.15 uur)
voor"alle uitzendkrachten
MEUBELEN
LISSE
Kanaalstraat - Heereweg. Tel. 02521-14642.
Eigen parkeerterrein.
LEIDEN (4000 nv')
Lange Gracht 5^aan de City-Ring). Tel. 01710-21645*
bij molen De Valk. Parkeerplaats voor 1000 auto's.
gen van de export (tweederde van de
aanvoer gaat in de vorm van olie-
produkten weer terug de grens over)
wordt door velen als een effectief be
sluit beschouwd.
"Er is geen reden voor paniek" zeg
gen de grote oliemaatschappijen rond
Rotterdam, "de opslagtanks en de
raffinaderijen hebben een voorraad
voor minstens twee maanden. Er is
bovendien een grote vloot onderweg,
die ook nog eens voor een maand
olie garandeert. Zelfs als we voldoen
aan de behoeften van bijvoorbeeld
Duitsland dan nog staan we voor
lopig sterk".
In Den Haag zijn er echter steeds
meer zegslieden die rekening houden
met een invoering van een autoloze
zondag. En men ziet de benzine al
op de bon gaan. Wanneer het kabi
net morgen of zaterdag tot de auto
loze zondag zou besluiten zal zo'n
maatregel het komende weekeinde
nog niet van kracht worden. Op zo n
korte termijn kan de machine, die de
uitzonderingsvergunningen moet
gaan verlenen, niet op gang komen.
Vooral de stellingname van Saoe-
di-Arabië, de grootste Arabische olie
leverancier van Nederland, roept
duistere twijfels op. Koning Feisal
heeft Nederland nog niet genoemd.
Maar gisteren werd in Saoedi-Arabië
de 23,75 procent die de Shell in de
Basrah Petroleum Company bezit ge
nationaliseerd.
Wanneer Saoedi-Arabië (dat na
de Verenigde Staten, Rusland en Iran
het vierde olie-producerende land ter
wereld is) nog verder zou gaan in
zijn reacties op de boycot-oproep van
de Arabische Liga en het Koeweitse
voorbeeld zou volgen lijkt in elk ge
val op langere termijn een autoloze
zondag onontkoombaar. De voorde
len zijn duidelijk: we gebruiken met
zijn allen op een zondag, bumpertje-
bumpertje in de file. gemiddeld 20
miljoen liter benzine: zeven miljoen
meer dan op een gewone werkdag.
