?raël wil Damascus niet lanceert
ezetten
Staat opvolger Agnew al
vast?
advertenties
Partijleider Brezjnew in
netelige situatie beland
NIXON RAADPLEEGT CONGRESLEDEN
ropaganda-oorlog woedt vooral via de tv Blank Z-Afrika
Aanklager wilde
gevangenisstraf
voor Agnew
BUITENLAND
(Van onze correspondent in Jeruzalem)
LIZALEM De Israëlische voorlichtingsdienst vertraagt
euws van de fronten met een dag. Dat de Israëlische
i oprukken op Syrisch gebied, zoals de legerwoordvoer-
pderdagavond officieel bekendmaakte, was aan corres-
[ten die woensdag het strijdtoneel op de hoogten van
bezochten al gemeld door de plaatselijke officieren. Op
lanier voorkomt de Israëlische voorlichtingsdienst dat
ïtuele tegenslagen later moet toegeven. Blijkt het succes
»t door te zetten, dan blijft de mededeling eenvoudig
vege.
,nd is dat de Syrische voor- Herzog, de vroegere chef van de
lenst deze Israëlische poli- Israëlische legerinliohitingendienst,
lelijk gevolgd heeft. Pas
,vond meldde Damascus
Elisoh offensief, dat niet
9i zoals beide partijen
maar woensdag al is
helemaal zal opitrek-
jamascus of niet. Generaal
Israëlische militaire com-
heeft gezegd dat het Sy-
;r tussen de Israëlische
Damascus belangrijker is
nascus zelf. Een bezetting
lascus zou Israël voor zeer
blemen zowel op politiek als
Ir gebied plaatsen.
tffieke oogmerken van het
zei dat de Israëliërs zaterdag slechts
120 tanks tanks aan het front in de
heuvels van Golan tegenover de
Syriërs hadden staan. De Syrische
verliezen zijn sindsdien opgelopen
tot drie of vier divisies, aldus Herzog
iet offensief zeüf is het de en het aantal Syrische tanks dat
werd vernietigd 800 was even groot
als het aantal dat Egypte verloor in
de strijd in de Sinai-woestijn tijdens
de Juni-oorlog van 1967. Het opper
bevel in Tel Aviv maakte geen ver
liescijfers bekend.
De propaganda-oorlog wordt voor
al via de nieuws-media gevoerd.
Woensdag werden twee Egyptische
piloten op de Israëlische televisie ge-
interviewd nadat de dagen daarvoor
de Syrische en Egyptische televisie
ie leger zijn niet bekend- israëiische piloten hadden getoond,
hoewel premier Meir eer-
verklaard dat het algeme-
i de Arabieren verder terug
van de positie die zij ge-
de gespannen vrede van de
zes Jaar hebben ingeno-
iëlische legerwoordvoerder,
d als het Israëlische leger,
de pantsertroepen op de
jan Golan er toch in zijn
om meer dan de helft der
uit te schakelen die de
ïterdag bij het uitbreken
rijd in Golan hadden inge-
AD VERTEN TIE
s. Die smaakt.
die krijgsgevangen zijn gemaakt. Om
half negen konden de Israëliërs naar
de Israëlische televisie kijken om
Egyptische piloten in krijgsgevan
genschap te bezichtigen en even la
ter konden zij overschakelen naar
Jordanië om daar de Israëlische pi
loten te bezichtigen die zich in Sy-
tzoa'beweerde"dat dB Sy- ™che en Egyptische krijgsgevan-
F twaalfmaal zoveel tanks genschap bevinden
Gisteravond werden op de Jor
daanse televisie nieuwe beelden ge
toond van Israëlische krijgsgevan
genen ln Egypte, als het tenminste
inderdaad Israëliërs zijn. De Sy
riërs toonden enige dagen geleden
wrakstukken van neergeschoten Is
raëlische vliegtuigen, de Israëliërs
bleven niet achter en toonden een
spiksplinter nieuwe t-62 reuzentank
van Russische makelij, die op de
Syriërs was buitgemaakt, en in al
lerijl van het front naar het centrum
van het land is vervoerd om aan
Journalisten te worden getoond.
W reedheid
De algemene stemming die de laat
ste dagen nogal in mineur was, be
gint wat opgewekter te worden, met
de langzaam maar zekere vooruit
gang aan het Syrische front. De Is
raëliërs hebben de oorlog de laatste
dagen opzettelijk vertraagd om men
senlevens aan hun kamp te sparen.
Een snelle doorbraak zou ten koste
zijn gegaan van nog hogere offers
dan al gebracht zijn. Geruchten
over gruwelen aan het Syrische front
beginnen zich nu in het land te ver
spreiden: over het bloedbad dat Sy
riërs zaterdagmiddag aanricht
ten toen zij de Israëlische soldaten
ln hun middagslaap stoorden, over
vrouwelijke soldaten die verkracht
en krijsgevangen zouden zijn ge
maakt in Syrië.
De wreedheid van de Syrische sol
daten is ook een verklaring voor de
grote agressiviteit, die de Israëliërs
ten aanzien van de Syriërs tonen en
die de opperbevelhebber aan het be
gin van deze week de uitspraak uit
lokte dat Israël hun poten zou bre
ken. Aan het Egyptisch front is de
situatie ongewijzigd. De Israëliërs
zeggen het initiatief te hebben
maar in feite komt het er op neer
dat de zaak daar vast zit. Op den
duur is dat nadelig voor de Egypte-
naren, die met een groot leger op
een betrekkelijk klein terrein zitten.
Om wat op de zaken vooruit te
lopen: het laat zich nu al raden wat
de na-oorlogse discussie in Israël zal
worden: wie heeft het zove rlaten
komen, dat Israël zich heeft kunnen
laten verrassen? Er zijn, net als in
1967 stemmen opgegaan om een re
gering van nationale eenheid te vor
men, waar dan ook de rechtse Li-
koed in vertegenwoordigd zou zijn.
Maar van de kant van de Arbei
derspartij was daar geen behoefte
aan, en ook de Likoed wil daar niet
aan. Zij willen niet de verantwoor
ding dragen voor wat zij de onvol
doende voorbereiding van deze oorlog
noemen. Een strijdpunt dat voor Is
raël verstrekkende gevolgen kan
hebben, want het stelt het bijna on
aantastbare gezag van het leger aan
de orde, een nationale zaak, die voor
alle partijen in het verleden heilig is
geweest.
In de algemene verkiezingen, die
op 30 oktober gehouden hadden moe
ten worden, maar die ongetwijfeld
uitgesteld zullen worden, zal dit ze
ker een rol gaan spelen. Het benoe
men van minister van handel en in
dustrie Bar-Lev tot speciale assisten
tent van opperbevelhebber Ela-
zar wordt als een motie van wan
trouwen gezien tegen de opperbevel
hebber.
Bar-Lev was Elazars voorganger.
De legerleiding heeft op een kri
tiek moment gefaald. Maar waar is
niet duidelijk, maar zulke maatrege
len als het terugroepen van de
oud-chef-staf van de luchtmacht
Had spreekt geen vertrouwen in de
huidige legerleiding. Opvallend is
ook dat generaal Elazar na zijn
persconferentie van maandag, waar
hij, behalve dat hij valse voorlichting
gaf, ook een bijzonder arrogante in
druk maakte, niet meer het woord
heeft gevoerd tot de pers maar in
zijn plaats generaal Jariv, oud-chef
van de inlichtingendienst.
De Israëlische minister van Defensie Mosje Dajan kijkt door een observatiegat van een bunker
naar de gevechtshandelingen op de hoogvlakte van Golan.
m voor
harow
OU (UPI) Zestien Rus-
ilitleke gevangenen hebben
Q betuigd aan de beweging
mensenrechten van de na-
Ige AndreJ Sacharow. Ze
in een brief die Moskou
tókt vanuit een werkkamp,
lertekenaars van de brief
at de vroegere dissidente
ïtr Jakir vorige maand loog
tijdens zijn proces getuigde
sweging voor de burgerrech-
wsterse uitvinding was. Ja-
tot drie Jaar gevangenis
beeld maar het hof van
Moskou verminderde de
at hij zo goed met de auto-
had samengewerkt.
dissidente kringen in de
hoofdstad was de brief
lolltieke gevangenen naar
gebracht door een onbekend
van een werkkamp bij het
van Perm, 110 km. ten
ten van de hoofdstad.
(Van onze correspondent)
MOSKOU Na dagenlang wach
ten heeft de Russische minister van
Buitenlandse Zaken, Gromiko, de
landen Egypte, Syrië, Irak, Jor
danië, Libanon en Algerije giste
ren een onderhoud toegestaan. Het
doel van dit bezoek was waarschijn
lijk niet alleen om de Sowjet-leider
te danken voor de verbale en mate
riële ondersteuning tijdens de eerste
oorlogsdagen, maar ook om nieuw
en veel materiaal via een snelle
luchtbrug te vragen.
In Moskou neemt men aan dat de
Russische leiders hoogstens bereid
zullen zijn die objecten die in het
conflict verloren zijn gegaan, d oor
nieuw te vervangen. Als de situatie
kritiek wordt, kunnen zij er niet on
deruit verdere steun te verlenen,
hoewel ze oorspronkelijk tegen deze
oorlog zijn geweest. Maar die oorlog
is er nu, en in het Kremlin wil men
een vinger in de pap houden.
De positie van partijleider Brezj
new is er door de oorlog in het Mid
den-Oosten niet makkelijker op ge
worden. Brezjnew behoort slechts
onder voorbehoud tot de haviken in
het politburo. Hij ziet het uitgebro
ken conflict als een streep door de
rekening van zijn ontspanningspoli-
tiek.
Waarnemers in Moskou twijfelen
er niet aan, dat de Russische par
tijleider door de aanval van de Sy
rische en Egyptische troepen ernstig
is verontrust en dat het conflict zon
der zijn goedkeuring is losgebarsten.
Daarmee staat hij in deze netelige
kwestie ongewild aan de kant van de
duiven in het Kremlin, die princi
pieel altijd al tegen een escalatie in
het Midden-Oosten zijn geweest.
Het zijn de haviken geweest, de
hoge officieren in de Sowjet-Unie,
die Egypte en Syrië van wapens
hebben voorzien en er tevens de ex
perts heen hebben gestuurd om de
Arabische legers te trainen. Als de
Arabieren de oorlog desalniettemin
zouden verliezen krijgt Brezjnew het
thuis zonder twijfel op zijn brood.
Ook zijn wilde beschuldigingen aan
het adres van Israël kunnen daar
niets aan verhelpen.
Met zijn politiek van ontspanning
en samenwerking in Europa en met
het realiseren van zijn lievelings-
idfie: de Europese veiligheidsconfe
rentie, heeft Brezjnew zich het afge
lopen Jaar in een zeer omstreden si
tuatie gemanoeuvreerd. Zijn tegen
standers in de partijleiding vrezen
dat al die ontspanningsbemoeiingen
c ngewild misschien toch in een ech
te ontspanning zouden kunnen ont
aarden („Stel je voor dat het westen
voet bij stuk houdt en die vrije uit
wisseling van personen, idteën en in
formaties werkelijk doorzet")Boven
dien zijn ze bang dat China h'r door
steeds aan invloed wint en erin
slaagt zijn internationale positie te
consolideren.
Uit lijnrecht tegenovergestelde be
rekeningen zijn ook de Oosteuropese
Sc.tellietlanden de DDR en Bulga
rije uitgezonderd tegen het con
cept van Brezjnew. De veiligheids-
conferentie dient in de allereerste
plaats voor een bezegeling van de
s;atus quo. Daarmee is de hoop van
deze volkeren om ooit nog eens een
ere tere nationale onafhankelijkheid
terug te krijgen voorgoed de bodem
ingeslagen. Zij onthouden derhalve
waar mogelijk Brezjnews politieke
ondersteuning.
Partijleider Brezjnew moet zich
dus enerzijds met zijn politieke con
cept tegen een groeiende oppositie
p: oberen tc handhaven, maar ziet
anderzijds door de oorlogsuitbarsting
dat hele concept bijna in het water
allen. Naarmate de situatie zich aan
Israëls grenzen verscherpt, zullen de
twee supermogendheden zich inten-
svver moeten engageren. Daarmee
zal aan de toenadering tussen de
Sowjet-Unie en de Verenigde Staten
een abrupt einde zijn gekomen.
Uit de plannen voor een grotere
fmancieel-technische samenwerking,
waarvan voor de economische voor
uitgang in de Sowjet-Unie zelf zoveel
afhangt, zou niet kunden worden.
Dat betekent niet alleen het einde
van Brezjnews politieke concept, het
zou ook het einde van Brezjnew zelf
bi tekenen.
Zuid-Afrika is nooit bijzonder
sterk geweest in zijn antwoord op an-
ts-apartheidspropaganda buiten zijn
gienzen, maar het begint nu enkele
ikneepjes van het vak te leren. De
regering van premier Johannes
Vorster heeft advertenties van een
gehele pagina laten zetten in de
Londense Times en in The New
*trk Times. Hierin werd de vraag
gesteld: „Moeten de zwarte volken
van Zuid-Afrika zichzelf besturen"?
Door
Stanley Uys
„The Observer"
De Zuidafrikaanse regering", zo
wera gesteld, „heeft hierop al jaren
geleden met ja geantwoord". In de
advertenties werd uiteengezet, dat
zes van de „zwarte naties" in
Zuid-Afrika „plaatselijk zelfbestuur
bobben in hun historische thuislan
den. De Zuidafrikaanse regering
l eeft op zich genomen hen leiding
».e geven, totdat zij een eigen staat
on een eigen souvereiniteit kunnen
^oeren".
Dit is het werk van de pientere
nieuwe minister van voorlichting,
ar. Connie Mulder, die Vorster tot
rrtmier wil opleiden,
fcobtieler en ongetwijfeld veel effec-
tiver zijn de wat kleinere adverten
ties, die zijn verschenen in de
Guardian, de Washington Post en
in Australische en Nieuwzeelandse
kranten zoals The Age, de Austra-
han, de Herald te Melbourne en de
Auckland Star. Deze advertenties
zijn geplaatst door de Trust Bank
WASHINGTON Het aftreden
van vice-presdent Agnew, gekoppeld
aan een bekentenis van belasting
ontduiking, is een compromis-for
mule die werd bereikt na langdurige
onderhandelingen tussen Agnews ad
vocaten, minister van Justitie
Richardson en de openbaar aankla
ger van Maryland, Beall. Richard
son zei donderdag op een persconfe
rentie dat Agnew door zijn oneervol
aftreden als vice-president, genoeg ge
straft is, zonder ook nog een gevan
genisstraf te krijgen.
Hij liet uitkomen dat de openbaar
aanklager van Maryland, waar Ag
new gouverneur was, hierin met
hem van mening verschilde. Aankla
ger Beall wilde een gevangenisstaf
voor Agnew als onderdeel van het
akkoord tussen Agnew en de Justitie.
Agnew had het initiatief genomen tot
deze onderhandelingen. Zijn advo
caat had een onderhoud met Ri
chardson aangevraagd. In september
waren de onderhandelingen vastge
lopen. Maar zaterdag was het con
tact telefonisch hervat en dinsdag, de
dag voor Agnews aftreden, waren de
laatste details uitgewerkt, aldus Ri
chardson.
o' Africa Ltd., waarvan de presi
dent. dr. Jan S. Marais, een leven
lustige Afrikaner ls die enigszins
optrad als een olifant in de porce-
leinkast van het Zuidafrikaanse
1 ankwezen door te werken met re
ceptionistes in minirok en met on
gewone kanaooruren.
De eerste drie advertenties van Ma-
rij halen geen regeringsinstanties
aan, maar zwarte leiders: mevrouw
Lucy Mvubelo algemeen secretaris
van de Nationale Unie van Textiel
arbeiders: opperhoofd Lucas Man-
gope, eerste minister van de ..Ban
toestan" Bophuthtswana, en opper
hoofd Gatsha Muthelezi, eerste be
windsman van de „Bantoestan"
Kwazulu. De aanhalingen komen
uit openbare redevoeringen van de
ze personen, waarin zij alle drie zich
kanten tegen het terugtrekken van
buitenlandse investeringen uit
Zuid-Afrika.
Mangope zegt bijvoorbeeld, dat de
neaachte aan economische sancties
Lem doet huiveren, terwijl mevrouw
Mvubelo smeekt: „Isoleer ons niet,
breek niet de contacten af en be-
pieit geen terugtrekking of ophef-
f ng van buitenlandse Investeringen.
Over tien Jaar zult u nog zo praten
als thans, maar de situatie zal in
ueen enkel opzicht gewijzigd zijn.
investeringen uit het buitenland
hebben werkgelegenheid geschapen
voor duizenden zwarte arbeiders, die
anders werkloos zouden kunnen zijn",
zijn".
?.:arais neeft, anders dan andere
p^artheidsverdedigers, de krachtig
ste en niet de zwakste argumenten
aangevoerd. Verdere investeringen
zvllen goed zijn voor de economie,
^-n goed voor de Trust Bank
Veel Afrikaanse leiders en vooruit
strevende blanken willen echter ook.
aat de buitenlandse investeringen
bli+ven, niet zozeer omdat die werk
gelegenheid aan zwarten verschaf
fen. maar omdat de strijd van de
zwarten betere mogelijkheden van
succes biedt in een economie, die
rch uitbreidt dan in een die in
krimpt.
ADVERTENTIE
HETKARPETTENHUIS
70 soorten
kamerbreedt?uijt
zó van de ro!
leverancier van o.a:
Desso.KV.T., Veneta, Hatema,
Bergoss.
ook Luxaflex.
gratis leggen
Leiden, Herensingel 10-11-12
Telefoon 01710 26003
Rijnsburg,Oegstgeesterweg 46a
Telefoon 01718-16813
1 Een vroegere medewer-
ffesidenb Nixon, Egil Krogh,
1 door een federale „grand
l dubbele meineed beschul-
z°u de valse verklaring heb-
fc&d over de activiteit van
flHunt Jr., lid van de „lood-
van het Witte Huis,
Krogh het hoofd was. Hunt
tend betrokken te zijn ge
bet Watergate-schandaal.
'gepakt Drie Jonge Phi-
die gisteren een vliegtuig
Mippijnse luchtvaartmaat-
PAL hadden gekaapt, heb-
to Hongkong overgegeven,
ledigden hun wapens aan
°P het vliegveld aldaar. Het
teft besloten zich over te
j.naar de Philippynen terug
nadat president Marcos
1 tet ze niet vervolgd zouden
to arrest Uit Joodse
P Moskou is gisteren verno-
62-Jarige prof. David
in chemicus, en Witali
in de Chinese geschie-
r twee uren voordat zij
zouden houden
testeerd door de Sowjetrus-
politie. Beiden had-
succes getracht verlof tot
e naar Israël te verkrijgen.
WASHINGTON President Nixon heeft alle Republikeinse
congresleden, 19 Republikeinse gouverneurs en topfunctiona
rissen van zijn partij gevraagd maximaal drie namen voor een
nieuwe vice-president bij hem in te dienen. De gesloten enve
loppen moesten gistermiddag op het Witte Huis ontvangen zijn.
Voor zover bekend heeft de president geen Democraten geraad
pleegd.
Wel vroeg hij kort na Agnews aftre
den informeel om reacties van de
twee leiders van de Democraten in
het congres, die hij bij zich op het
Witte Huis ontboden had: senator
Mike Mansfield en Carl Albert van
het Huis van Afgevaardigden. Het is
niet bekend welke namen zij hebben
genoemd. Van senator Mansfield is
bekend dat hij een voorkeur heeft
voor de ex-senator van Kentucky,
John Sherman Cooper.
Albert is nu volgens de bepalingen
van de grondwet, zolang er geen vice-
president is, nominaal de opvolger
van president Nixon. Hij wordt dan
ook sinds Agnews aftreden bewaakt
door agenten van de geheime dienst.
De door Nixon gevolgde raadple
gingsprocedure werd door hem ook
toegepast op het Republikeinse par
tijcongres van 1968, toen hij na zijn
benoeming als kandidaat voor het
presidentschap. Republikeinse politi
ci om namen vroeg voor een vice-
president. Het was van Nixon voor
namelijk een gebaar dat de eenheid
in de partij moest versterken en niet
bedoeld om 'werkelijk advies in te
winnen. Want uiteindelijk had geen
van de Republikeinen Spiro Agnew
als een mogelijke kandidaat ge
noemd. Nixon, zo bleek later, had al
weken van te voren voor zichzelf be
sloten dat het Agnew zou moeten
zijn.
Het is dan ook niet onwaarschijnlijk
dat die nu gevolgde procedure op
nieuw voornamelijk een gebaar is om
de partijleden van alle schakeringen
een gevoel te geven dat zij geraad
pleegd zijn, terwijl de president ver
moedelijk al heeft besloten wie Ag
news opvolger zal worden. Toch heeft
de president meer dan in 1968 reke
ning te houden met het congres waar
de opvolgingskwestie een politieke
controverse dreigt te worden. Aan de
ene kant staan de meeste Democra
ten en een aantal Republikeinen die
zich verzetten tegen de benoeming
van een ambitieus politicus die ln
1976 mee zou willen dingen naar het
presidentschap. Aan de andere kant
staan de meeste Republikeinen die
vinden dat president Nixon onder
deze omstandigheden de vrije hand
moet hebben.
Rockefeller
Gouverneur Nelson Rockefeller heeft
er geen gras over laten groeien om
te laten weten dat hij belangstelling
heeft voor de vacature. Hij belde gis
termorgen om half acht de vertegen
woordiger van zijn district in het
huis van afgevaardigden op met de
mededeling dat hij in aanmerking
wenste te komen voor het vice-pre-
sidentschap. Hij wordt daarin ge
steund door de liberale Newyorkse
senator Jacob Javitts en andere Re
publikeinen.
Rockefellers kandidatuur is echter
problematisch omdat Nixon en hij
persoonlijk weinig met elkaar op heb
ben en omdat het congres vermoede
lijk bezwaar zal maken tegen zijn
benoeming, aangezien hij een van de
mogelijke kandidaten voor het pre
sidentschap in 1976 is. Het ministe
rie van Justitie heeft inmiddels ont
huld dat de laatste ronde van Juri
dische onderhandelingen met Agnews
advocaten, die tot zijn aftreden leid
de, zaterdag op gang werd gebracht
door het Witte Huis. Ook uit ande
re berichten blijkt dat president
Nixon al van meet af aan besloten
had dat Agnew niet gehandhaafd
kon worden»
De onderhandelingen over de uit
eindelijke aanklachten die tegen de
vice-president ingediend zou worden,
kregen hun beslag in de motelkamer
van Walter Hoffman, de rechter die
Agnew veroordeelde. Het ministerie
van Justitie zou er aanvankelijk op
gestaan hebben dat Agnew geen ge
vangenisstraf mocht ontlopen, maar
zijn advocaten hielden voet bij stuk
en waren toen blijkbaar bereid Ag
news aftreden aan te bieden.
President Nixon werd volgens mi
nister van Justitie Elliott Richardson
van begin af aan persoonlijk op de
hoogte gehouden van alle belangrij
ke stappen in de door het ministe
rie gevolgde procedure tegen Agnew.
Richardson wekte daarbij de indruk
dat de president zich alleen maar
had laten inlichten en zelf geen in
structies had gegeven. Andere berich
ten melden echter dat de president
dat Agnew een oplichter is. „Ik heb
nog nooit een aanklacht gezien die
beter en waterdichter in elkaar zat".
De grote onbeantwoorde vraag voor
politici in Washington in deze ver
bijsterende dagen is nu of Agnew6
aftreden de al ondermijnde persoon
lijke positie van president Nixon zelf
heeft gebaat of geschaad. De menin
gen daarover lopen uiteen, maar de
tekenaar van de Washington Post,
Herbert Bock, drukte' in een spot
prent uit wat velen dachten.
Op zijn tekening is een grote cir
custent te zien. Daarop staat „Nixon-
schandalen". Daarnaast is vice-pre
sident Agnew bezig om zijn eigen
kleine tentje van Agmew-schandalen
op te vouwen en In te pakken. De
tekst bij de prent luidt: „De kleine
voorstelling is gesloten". De grote
(van Nixons Watergateschandalem,
met andere woorden, moet nog ko
men.
ADVERTENTIE
NELSON ROCKEFELLER
zelf een belangrijke hand heeft ge
had in het beloop van de ontwikke
lingen.
Inmiddels heeft de Officier van
Justitie van Illinois, die door het mi
nisterie was aangewezen om Agnew
te vervolgen, gezegd dat hy na in
zage van de aanklachten tegen Ag
new tot de conclusie was gekomen
'ppe/
Cox's.Die snwnt.
