W atergate was
mverstandig,
naar wel legaal
Spring
inï
veld
China weigerde
veiligheidsver
drag Moskou
KISSINGER ALLEEN
NAAR EUROPA?
Kritiek op zwevende koersen
UFRLEN
Duits gif
niet direct
gevaarlijk
BISSCHOP GIJSEN WEER BIJ PAUS
Ex-superspion Howard Hunt:
In plaats van president Nixon
Noodweer
in Italië
IMF-directeur Witteveen wil stabiele valuta
52,75
J modehuizen
'Engeland
moet flink
aanpakken''
(SDAG 25 SEPTEMBER 1973
BUITENLAND
PAGINA 9
(Van onze correspondent)
ROME Mgr. J. Gijsen, de
bisschop van Roermond, is giste
ren tegen het eind van de ochtend
in een korte audiëntie door paus
Paulus ontvangen. Mgr. Gijsen,
had de wens te kennen gegeven,
om tijdens zijn vakantie de paus
op de hoogte te stellen van de
ontwikkelingen in zjn bisdom
Limburg. Na afloop gaf de bis
schop geen verklaring uit, maar
vertrok onmiddellijk naar zijn va
kantiebestemming in de Abruz-
Zaterdag was de pauselijke nun
tius in Nederland, mgr. Felici nog
bij de paus geweest om over de
Nederlandse aangelegenheden te
praten. Van de zijde van het Va-
ticaain verklaarde men dat de
audiëntie van mgr. Gijsen 20 mi
nuten heeft geduurd en dat een
aantal onderwerpen, Nederland en
de wereld betreffende, aan de or
de is geweest.
Met dit tweede bezoek dit Jaar,
en het derde sinds zijn benoeming
is mgr. Gijsen de meest frequen
te Nederlandse bezoeker aan het
Vaticaan geworden. Normaal is,
dat bisschoppen slechts eens in
de twee Jaar een verslag komen
doen van de ontwikkelingen in hun
diocees, en raadgevingen in Rome
in ontvangst nemen.
m onze correspondent)
iSHINGTON Bleek en uitgeblust, gebuid in een kreukelig en te groot zomerkos-
n, verscheen de eens vermaarde super spion Howard Hunt voor de Watergate-com-
iie van de Amerikaanse Senaat om te zeggen dat de inbraak in het hoofdkwartier van
Jemocraten naar zijn mening geen illegale operatie was geweest. Volgens hem was
goedkeuring voor de inbraak niet ingegeven door ex-minister van Justitie John Mit-
1 maar door de onder-directeur van Nixons herverkiezingscommissie Jeb Magruder,
loor Witte Huis-advocaait John Dean.
as van mening dat het deel-
aan de Watergate-operaitie
jücht was tegenover mijn land.
n onverstandige operatie,
niet illegaal", zei Hunt in een
iring. ,Het was een onforituin-
aisbruik van gezag en het spijt
jat ik de wijsheid niet had om
te onttrekken". Hij zei ver
iet grote bitterheid: „Ik ben ge-
q door het falen van mijn re-
mij en mijn gezin te be-
men, zoals het in het verleden
gedaan heeft voor zijn ge-
agenten",
was de eerste keer dat Ameri-
een langdurige televisie-blik
werpen op de spion die ln de
750,. de Wereldoorlog deelnam aan
b me guerrilla-operaties in China,
'een rol speelde in de mislukte
nsbaai-operatie toen W ashing-
gjjj robeerde Cuba te infiltreren en
oud a talloze geheime buitenlandse
70"|chten zijn carrière beëindigde
leider van een mislukte ordl-
inbraaJk. Hunt had de se-
ADVERTENTTE
natonen, ddie gebruind van hun
vakanties waren beruggkeerd wei
nig nieuws te vertellen, behalve
dat naar zjjn mening ook Witte Huis
medewerker Charles Coison van
de plannen had afgeweten om in het
geheim de Democraten te infiltreren,
en dat Colson de geld-man was ge
weest achter de inbraak in het kan
toor van de psychiater van Daniël
Ellsberg. Colson, tot voor kort gretig
om te getuigen voor de commissie in
zijn rol van keiharde Nixon-suppor-
ter, weigerde echter verleden week
voor de senatoren iets los te laten.
Ook hij staat op de nominatie gedag
vaard te worden in het onderzoek dat
door de speciale aanklager Archibald
Cox wordt geleid. Hunt bevestigde,
dat hü in opdracht van Colson tele
grammen van het State Department
had vervalst om aan te tanen dat
wijlen president John Kennedy per
soonlek opdracht had gegeven om
president Diem van Zuid-Vietnam by
de Staatsgreep om het leven te bren
gen.
De Cubanen, die Hunt nog van zijn
Varkensbaaiperiode kennen, waren
onmiddellijk voor de inbraak te lij
men geweest toen hun werd verteld,
dat ze bij de Democraten gingen in
breken omdat de partij geld uit Ha
vanna zou hebben ontvangen. In de
verhitte avonturiersgemoederen ging
zelfs het gerucht van mond tot mond
dat de McGovern-mensen fondsen uit
Hanoi kregen toegestopt. En in het
geval van Elsberg werd de inbraak
gerechtvaardigd voor de Cubanen
met het gerucht, dat Elsberg de ge-
heïme Pentagon-studie aan de am
bassade van de Sowjet-Unie ter hand
hanld gesteld.
Niet alleen werden deze berichten
zorgvuldig aan de Amerikaanse pers
doorgegeven, maar Hunt suggereerde
de senatoren gisteren nog dat er ge
heime inlichtingen zouden zijn van
de Amerikaanse Binnenlandse Vei
ligheidsdienst. Op deze manier werd
in de tijd dat president Nixon de
kampioen van China en Moskou werd,
de koude oorlogmentaliteit zorgvul
dig gevoed en aangewakkerd door het
Witte Huis.
Russische partijleider:
De voormalige CIAagent en Water gate-inbreker Howard Hunt
tijdens zijn getuigenis voor de speciale Senaatscommissie, die
aan de tioeede jase van de hoorzittingen rond het Watergate-
schandaal is begonnen.
MOSKOU —De Sowjet-Unie heeft
China in Juni voorgesteld een niet-
aanvalsverdrag te sluiten, maar Pe
king "heeft niet eens de moeite ge
nomen te antwoorden".
Dit is gisteren in Tasjkent in Cen-
traal-Azië gezegd door de Sowjetpar-
tijleider Breznjew. Uit het voorstel
van Moskou, zei hij, bleken "goede
wil en een opbouwende benadering",
jegens de slechte betrekkingen tus
sen de twee landen.
Het voorstel, aldus Breznjew, had
de steun ondervonden van partij, re
gering en van de president. Er had
in gestaan dat de twee landen zich
verplichtten elkaar niet op de grond,
op zee, of in de lucht aan te vallen
met wat voor wapens dan ook, en
elkaar ook niet met wat voor soort
wapens dan ook te bedreigen.
"De leiders van de Volksrepubliek
China die alsmaar over de wereld
dingen uitschreeuwen over de Sow-
J et-dredging hebbein zich niet eens de
moeite genomen op het concrete
voorstel der Sowjet-Unie in te gaan"
aldus Breznjew.
Het normaliseren van de betrekkin
gen tussen Peking en Moskou moet
worden beoordeeld op daden en niet
op woorden, voegde hij er aan toe.
Waarom het voorstel werd gedaan
zei hij niet. In 1959 werd al een der
gelijk akkoord gesloten geldend voor
30 Jaar. In januari 1961 zou de Sow-
jetunie ook een dergelijk voorstel
hebben ingediend, maar waarop
Peking ook niet reageerde.
Breznjew beschreef het Chinese be
leid als een van "verwoed anti-Sow-
jettlsme en oppositie tegen de ver
slapping der nationale spanningen".
Tegen het eind van zijn toespraak
waarschuwde hij "die politici" wel
ke hoopten winst te putten uit "de
huidige abnormale staat in de be
trekkingen tussen de USSR en Chi
na door te trachten die spanningen
op te zwepen".
Een dergelijk beleid, aldus de
partijleider, is "kortzichtig" en de
genen die het toepassen "zal het al
leen maar slechts brengen".
Koele ontvangst
voor Kosigin
in Joego-Slavië
(Van onze correspondent)
WENEN De koele ontvangst die
de Russische premier Kosigin op het
vliegveld van Belgrado ten deel viel,
leek niet bepaald veelbelovend. De
innigste, minutenlang durende om
helzing, die bij Slavische volken an
ders gebruiklijk is, bleef achterwege.
Er werden handen gedrukt en met
een daarna haastte iedereen zich al
naar de auto's. Kosigin hield niet
eens een korte speech over doel en
verwachtingen van zijn bezoek aan
Joego- Slavië. De microfoons kon
den meteen weer worden wegge
haald. Een heel leger Journalisten
droop onverrichter zake af.
De betrekkingen tussen Joego-Sla
vië en de Sowjet-Unie maken dan
ook weer eens een flinke depressie
door.
Sinds het spectaculaire bezoek van
de Russische partijleider Brezj-
new aan Belgrado in september 1971
en het tegenbezoek van president Ti
to vorig Jaar, is de economische sa
menwerking niet in die mate ver
sterkt als eigenlijk was verwacht.
PALERMO (AP) Hevige bran
den, nog aangewakkerd door wind
snelheden van meer dan 80 km per
uur hebben gisteren de westpunt van
Sicilië geteisterd. Drie brandweerlie
den moesten in het ziekenhuis wor
den opgenomen, een van hen in
zorgwekkende toestand.
Tientallen woningen en hotels
rond Palermo en Trapani moesten
worden ontruimd toen 4e vlammen
zich een weg baanden door bossen
en velden rond beide steden.
Ook uit Sardinië kwamen berich
ten over felle stormen met windsnel
heden van meer dan 130 km per uur.
Huizen werden beschadigd, vissers-
schuiten op het droge gesmeten en
elektriciteitskabels knapten af. Alle
vuehten op het vliegveld Punta Raisi
in Palermo werden afgelast of omge
leid.
WASHINGTON Terwijl dr Hen
ry Kissinger in een rede voor de on
gemene vergadering van de Verenig
de Naties waarschuwde tegen de vor
ming van een derde wereld
groepering, die van de neutrale lan
den, deden in Washington geruchten
de ronde dat president Nixons voor
genomen reis naar West-Europa was
uitgesteld en dat Kissinger nog dit
Jaar naar West-Europa zou komen
om overleg te plegen met zijn colle
ga's ministers van Buitenlandse Za
ken. Noch het Witte Huis, noch het
State Department hebben dit be
richt bevestigd.
President Nixons voornemen om
met Westeuropese staatshoofden een
multi-topconfeerntie te beleggen dit
Jaar, ter gelegenheid waarvan dan
een door de Verenigde Staten voor
gesteld nieuw Atlantisch handvest
zou worden getekend, is duidelijk op
tegenstand gestuit. Verleden week
werd het State Department het
„Document van Kopenhagen" ter
hand gesteld, waarin de ministers
van Buitenlandse Zaken van de EG-
landen hun visies uiteen zetten
over de toekomstige relaties tussen
West-Europa en de Verenigde Staten.
Dit document wijkt op verschil
lende punten af van wat de Ameri
kanen zich van die relatie voorstel
len. Onder meer wil de EG dat de
Dr. Henry Kissinger
kwestie van de NAVO-defensle apart
behandeld wordt in een verklaring,
terwijl de Amerikanen willen dat het
onderdeel vormt van het nieuwe
handvest. Uit deze en andere ver
schillen is Washington duidelijk ge
worden dat de tijd nog niet rijp is
voor een multi-topconferentie, ook al
heeft president Nixon 1973 uitgeroe
pen als „het jaar van Europa".
Nixons reis naar Europa lijkt dus
inderdaad op de helling te staan
en het is alleszins aannemelijk dat
Kissinger, die twee dagen geleden of
ficieel de nieuwe minister van Bui
tenlandse Zaken werd, naar West-
Europa zal komen om gesprekken te
voeren met zijn West-Europese colle
ga's van wie hij deze week een
groot aantal In New York zal kun
nen ontmoeten ter gelegenheid van
de opening van de jaarbijeenkomst
van de algemene vergadering van de
Verenigde Naties.
In zijn „maiden-speech" voor de
assemblee zei Kissinger dat de Ver
enigde Staten „een werkelijke we
reldvrede zoeken, geen wapenstil
stand". Hij verzekerde de traditionele
bondgenoten van Amerika dat ze
ondanks de ontspanning ten aanzien
vam Moskou en Peking niet in de
steek gelaten zullen worden.
In een opmerkelijke passage
waarschuwde Kissinger de zoge
naamde neutrale landen geen derde-
wereldblok te gaan vormen als reac
tie op de vrees dat Amerika gehei
me ajfspraJken had gemaakt met
Moskou en Peking om de wereld te
domineren. „Terwijl de voormalige
twee supermachten tot een ontspan
ning in hun relaties zijn gekomen,
dreigt nu het gevaar dat de derde
groep (de neutralen) zich steeds
meer ontwikkelt ais een blok op zich
zelf", zei Kissinger.
Ook chemicaliën naar Nederland
Bonn De milieuminister van de
deelstaat Hessen, dr. Werner Best,
heeft gisteren in Wiesbaden ver
klaard, dat de giftige chemische
stoffen, die op vele vuilstortplaatsen
van Hessen zijn gevonden, geen on
middellijk gevaar voor de bewlking
opleveren.
Minister' Best herhaalde gisteren
zijn al eerder uitgesproken eis dat
er in de Bondsrepubliek een wet op
de controle van installaties tot vuil-
vernietiging moet komen. In die
wet behoort* ook de opleiding van
„vuilniscantroleurs", zowel in open
bare diensten als bij particuliere
bedrijven, te worden geregeld.
Het is komen vast te staan dat een
der ladingen in Nederland is terecht
gekomen. Waar kon nog niet wor
den gezegd. Een onderneming zou
meer dan 10.00 ton aan giftige
afvalstoffen afkomstig van 58 on
dernemingen hebben weggewerkt op
32 plaatsen, voornamelijk in Hessen,
BadenWlirttemberg, Rijnland
Westfalen en het Saarland.
De chauffeurs die voor deze on
derneming werkben hebben naar
wordt aangenomen die ladingen ge-
kU i leef tin z'n onverslijtbare
ker' onty-coat met houtje-
Hwtjes, capuchor
r.l
gi
iestiktc zakken
kleine stijging
Jïfmaat.
iS
NAIROBI De nieuwe directeur
van het internationale monetaire
fonds, de Nederlander J. Witteveen,
heeft gisteren de 12 landen-leden
van het IMF aangeraden actief de
eigen valuta's te steunen zolang de
herziening van het internationale
monetaire stelsel slechts schoorvoe
tend voortschrijdt.
In zijn eerste toespraak als hoofd
v*n het IMF leverde Witteveen kri
tiek op met huidige stelsel van "zwe
vende" wisselkoersen en zei dat hij
het welkom heette alls de leden
hun eigen valuta's stabiel hielden.
De zwevende koersen ijn, aldus
Witteveen, niet het antwoord op de
monetaire wereldproblemen. De
voornaamste valuta's hebben thans
geen vaste koers. Deze past zich van
da g tot dag aan de toestand op de
wisselmarkten.
Het comité van 20 ministers van Fi
nanciën van bij het IMF aangesloten
landen, dat een jaar geleden ls sa
mengesteld om te trachten een nieuw
monetair stelsel uit te denken, heeft
gisteren "de grote lijn" aangegeven
var hoe de voornaamste zaken moes
ten worden aangepakt. Dat plan be
vat slechts alternatieven.
Hervorming
De voorzitter van het comité is de
Indonesische minister van Finan
ciën, All Wardhana, die met de zij
nen tot 31 Juli 1974 de tijd heeft een
uiteindelijk voor de monetaire her
vul mingen in te dienen.
Omdat al gebleken is dat de leden
•jan het comité lang niet in alle op
zichten eikaars mening delen, zal t
wellicht nodig worden om de gestelde
datum, van 31 Juli aanstaande, te
gaan opschuiven.
Tot Journaildsten is door leden
het comité gezegd dat er geen
keiijke vooruitgang kan worden ver
wacht voor Januari, als men op
nieuw bijeen komt. In het plan-in -
giote-lijnen komt uit dat de onder
hondelaars het in principe eens zijn
over het nieuwe stelsel eruit moet
zien. maar niet over de methoden
waarmee dit moet worden bereikt.
Men was het erover eens dat het
goud zou moeten worden vervangen
door een nieuw soort internationaal
geld dat nu bekend staat als "spe
ciale trekkingsrechten", en dat men
papieren goud" noemt.
Ook zouden de valuta's moeten
worden uitgedrukt in die speciale
trekkingsrechten en niet, zoals het
thans, in dollars.
Goud
Maar de ministers waren het er to-
taa' over oneens over hoe dat papie
ren goud dan zou moeten worden ge
waardeerd, in goud of in een com
binatie van valuta's. De speciale
trekkingsrechten (special drawings
rights, dsr's) is een boekhoudige een
heid waar de landen vertrouwen in
h ebben. In geld is hun goudwaarde
gelijk aan 1.20 Amerikaanse dollar.
De rechten worden alleen maar
gebruikt door regeringen bij het re
gelen van onderlinge officiële ver
plichtingen. De oproep van IMF-di
recteur Witteveen dat de landen
hun eigen valuta's krachtiger moe-
rui gaan maken tijdens de monetai
re onzekerheid in de wereld, kwam
als een verrassing.
In maart van dit Jaar hebben de
meeste grote landen afgesproken de
waarde van hun geld te laten stijgen
en dalen naarmate de markt dit wil
de. De dollar was een van de slacht-
olfers van die afspraak. Hoe de lan-
cen zullen reageren op het voorste)
van Witteveen moet nog worden af
gewacht. Als regel heeft men zich
van de adviezen van het IMF de laat
ete Jaren niet veel aangetrokken.
derneming werkten hebben naar
wordt aangenomen die ladingen ge
stort op plaatsen die hiervoor niet
waren ingericht. Deze bevonden zich
veel meer in de buurt dan diegenen
waar men wel in staat was che
mische afval onder te brengen.
De deelstaat Hessen stelt op mis
drijven als deze een maximale boete
van 100.000 gulden of een gevange
nisstraf van ten hoogste vijf Jaar.
Lord Rothschild:
LONDEN (AP) Groot-Brittan-
nië's officiële plannenmaker nr. 1,
de Socialistische lord Rothschild, is
van oordeel dat zijn land een van de
armste van Europa kan gaan wor
den als het niet ophield te doen als
of het een grote mogendheid was.
Sprekend op een bijeenkomst van
geleerden zei de 62-Jarige edelman,
door premier Heath aangesteld tot
hoofd van diens groep van economi
sche adviseurs: „Als we ons niet eens
zelf flink aanpakken en het idee la
ten varen dat wij een vati de wel
varendste, invloedrijkste en be
langrijkste landen van de wereld
zijn en dat koningin Victoria nog
regeert zullen we ons in moeilijk
heden gaan bevinden die alsmaar
toenemen.
„Tegen 1985", ging hij voort, „zal
Groot-Brittannië nog maar de helft
van het economische gewicht ln de
schaal kunnen werpen van dat van
de Bondsrepubliek of van Frank
rijk.
„Onze moeilijkheden zijn even groot
als tijdens de Tweede Wereldoorlog.
De gevaren van thans maken 't nood
zakelijk dat het Britse volk dezelfde
kwaliteiten ten toon spreid als ln
oorlogstijd".
