WCHTERAARDS
NPOETISCH EN
RG VAKBEKWAAM
©ud ^Jlte
teuws
Fins theater vandaag:
Kunstgebit?
1«
;SSDAG 25 SEPTEMBER 1973
VARIA
PAGINA 17
S'at voor soort theater vlndt
in Finland? Zoals vermoe-
ijk overal ter wereld: een
ater, waarin de toeschouwers
die de schouwburgen tot de
toe vullen zichzelf her-
'orstifcnen - Je kunt daarom de vraag
Jdraaien: wat zijn de Finnen
soort mensen gezien hun
iter? Sterk agrarisch, met een
terlchter soort fantasie en heel
dse, nuchtere humor, pedago-
;h en educatief, met een trage
ikere ouderdom. Raffinement
dubbele bodems zoekt men te-
»eefs, het peil van het vak-
Dschap is hoog: ze kunnen een
chtig Brecht spelen, met Tsje-
iw komen ze nergens, want die
tische onderstroom is er niet.
haast onweerstaanbaar ver-
Pdelijk want eigenlijk strikt
izakelijk om iets te zeggen
het Finse land, het klimaat,
(geringe) bevolkingsdichtheid,
Y historie. Al die factoren hebben
invloed gehad op het theater,
dat is zonder enige kennis van
itK die zaken nauwelijks te begrij-
b. Er is voor buitenlanders een
siilute taalbarrière: de taal
3odri ;ft nergens aanknopingspunten
lira ar welke „moderne" taal ook,
idai ernationale begrippen als „cen-
soortgelijke latinismen
bben hun eigen Finse vormen.
in de zomer in Finland komt
zoals ik, eind augustus kent
barre Finse winter niet, en
v« mee Finland niet.
ink^ar je krijgt op een toneelfesti-
zoals dat van Tempere in het
t van het land, uit de grote
«veelheid voorstellingen tipch
dljef redelijke indruk. Van de ori-
Finse stukken waren sa-
Qvattingen in het Engels be-
ilkbaar, de tekst van klassieken
Tsjechow en Shakespeare is
)oni ad, en dan uiteraard zelfs itn
het Fins te volgen. En in alle
iere gevallen zijn uit wat Je
en wat Je als reactie van het
fcliek waarneemt toch duidelijke
II olgtrekkingen te maken.
Draai-zaal
Er worden zeer veel Finse stukken
gespeeld. Al die stukken hebben
ook een Fins thema: een natio
naal epos als de Kalevala, een be
roemd boek als de Zeven Broe
ders, een thema uit de eigen
streek, een sociaal probleem. Voor
die voorstellingen is een onvoor
stelbaar grote belangstelling, en
die belangstelling houdt even on
voorstelbaar lang aan. Als voor
beeld het unieke openluchttheater
van Tampere, het Pyyniki Zomer
Theater. Het ligt in een enorm
bospark aan de rand van de stad
en dus aan de rand van een meer.
Dat enorme landschap is in zijn
geheel het toneel, want de toe
schouwers zitten op wat je een
,,draai-zaal" zou kunnen noemen,
in tegenstelling tot een draai-to-
neel. Als er in dat park een scène
is gespeeld, draait het toeschou
wersplankier, de acteurs gaan (te
voet, per paard of per wagen, al
naar het spel dat vraagt) naar de
volgende scène, in het zicht van
de toeschouwers.
Boerenklucht
Er wordt nu al twee Jaar een boe
renklucht gespeeld over een man,
die even een pak lucifers gaat ha
len, de dólste avonturen beleeft en
tenslotte, na al die episoden, zon
der lucifers terugkeert. Dólle pret,
natuurlijk, maar ontwapenend,
kinderlijk en liefelijk, en ook vak
bekwaam gedaan, met spelende
kinderen, ontsnappende varkentjes
je kunt het zo gek niet verzin
nen. Dat spel zaf no Jaren woreen
gespeeld, het kant ook technische,
wan het „decor", complete huizen,
suana's en boerenherbergen, is te
gen het klimaat bestand, .en het
vorige stuk», „De onbekende sol
daat" stond negen Jaar op het
programma.
Op een fabrieksbinnenplaats in de
stad Tampere speelde het stads
theater van Oulu de „Kalevala",
het nationale epos van de Finnen,
ook met geweldige succes. In de
havenstad Turku Abo zag ik een
voorstelling van „De Zeven broe
ders" door het stadstheater: ook
al gebaseerd op een nationale ro
man, waarin de groei van de Fin
se gemeenschap van ruig indivi
dualisme naar gemeenschapszin en
beschaving in een komisch en
avontuurlijk verhaal wordt gesym
boliseerd. Simpel en ongecompli
ceerd, maar alweer uiterst vak
kundig en vindingrijk geënseneerd
en gespeeld. In Tempere zag ik
een voortreffelijke voorstelling van
het stadstheater van Brechts' „lm
Dickicht der Stadte", een heel ac
ceptabele voorstelling van Ibsens
„Poppenhuis" van het Nationale
van Finland.
Vraag
En ook daardoor blijf Je na zo'n
bezoek aan „toneelminnend" Fin
land toch met een hoogst maar
bepaald onbeantwoorde vraag zit
ten. Men heeft in Finland alle
mogelijke zaken,, waar wij Jaloers
naar verlangen: een toneelmin
nend publiek, een doelmatige ver
binding met het amateurtoneel
(een onderwerp apart), zeer vak
bekwame tonelisten, een decentra
lisatie van het toneel (toneelsprei-
ding) die goed werkt mijn to
neelliefje, wat wil je nog meer?
Nu; die tover, die vonk, die van
een onderhoudende of instructieve
toneelavond een unieke, sehokken-
de gebeurtenis maakt. En vandaar
op grond vain die Finse ervaring
de onmogelijke vraag: wat baat
het als je een groot publiek het
theater binnenhaalt wanneer dat
gaat ten koste van de essentie
van het theater?
ADVERTENTIE
Met Dentoflx zit het steviger
Deniofix vormt een zacht, bescher
mend laagje en houdt het kunstgebit
veol vaster en veiliger op zijn plaats.
Het zit prettig en men kan rustig eten,
lachen, niezen en spreken, in vele ge
vallen even gemakkelijk als met een
natuurlijk gebit. Dentofix vermindert
de voortdurende angst voor losraken
en verschuiven van het gebit en voor
komt verwonding van het gehemelte.
Dentofix houdt ook de adem fris.
Geen onaangename smaak of hinder
lijk flevoel.
Job de Wlttstraat 40 Galerie Ka- Alnk^n D,*ir>
Jlnet Gaoer Wisselende expositie dl ^Alpneil aai) dei) Kl]I)
2e Klasse 10.30—
ERA: Drie weken Bergman,
erdag: „Het oog van de duivel",
n zaterdag: ..De maagden-
Jr.
,De avondmaalgasten", 18 Jr.
en dinsdag: „De grote stilte".
sdag: „Wat betreft de vrouwen".
ivond 7.00. 9.15 uur; do., vrij., ma.
ook 2.30 uur. Kindermatinee:
de wonderlamp".
t-M
,Maagd ln Zweden". 18 Ir., dag.
9.15 uur. zo. 2.15, 4.3e
behalve woe.:middag.
Tukaland".
;o. 2.15, 4.30. 7.00.
e.-middag.
„Plppi Langkous ln
.„„„.„..v. &.I.. woe. 2.30 uur.
A'esi '.film„Dagen van het geweld".
vrij. en zat. 11.30 uur.
HO: „Abattoir vijf". 14 jr., dag.
71 mbachtshuls Voorschoten Exposl-
Vnnrsrhofamse Kunstkrlntr. te.m. ?3°. zondaRs 11
Zon en feestdae
de geschiedenis
Canard k l'Orange (Oranjekade 35.
Voorschoten): expositie schilderijen en
tekeningen van Vasant Chlchwadkar
en Bahlu Mondhe Cs zaterdags en
's zondags t/m 30 september)
Galerie Van der Vlist (Botermarkt
Wandkleden van Maud Muller
Bezoekuren Ziekenhuizen
Dlaconessenhuls: le fcl dageltlks var
Den Haag
ftöriaan Venema.
Diligent ia, 20.15 uur: Pianorecital
door Sophia Benney; werken
Scarlatti. Mozart,
werken van Bach, Franck. Gullmant, D
Wolf en Asma.
Studio 2000, Churchlllplein 7. 20.15
r entoonstellingen
St. Elisabeth-1
llngen Volwassenen- dpe.
Kraamafdellng: dag
Voorschotense Kunstkring,
rept. dag. 2-5 en 7-9 uur nam
t 9 Leiden Gerda
u), F. Kuiper (loto s
Hltullus (plastiek) t.em. 6 okt. dag
U
un
Braat (aquarellen) en Nenne
(plastieken) t.e.m. 13 okt. ma.,
za. 10-5 uur, dinsdagavond 8-10
Kon. Schouwburg, 20.15 «uur: To-
klasseafde- ncelgroep Centrum speelt „Mussert"
7 11.15 tot var, Adriaan Venema.
uur An, paD Hot, 20.30 uur: Nieuwe Komedie met
amafdellng: r(€ generale repetitie van „Heilige Fa-
Fa'klarid L Gary.
r speelt: „Wij in het wlllekwoud"
20.15 uur: Concert
op oude muziekinstrumenten door Ja-
ring Walta (Vuilliaume-viool)
ste klasse- de gehele dag
Annakllntek dag 13.30 14 30 pd 18-19 u Sianl'ey Hoogland (piano); werken t
ACADEMISCH ZIEKENHUIS
Voor alle patiënten (behalve kir
!l.|n de bezoekuren o
Voor de prematurenafdellng gelden
volgende bezoekuren (alleen voor oi
OudhedeD (Ra- Maandag t/m vrijdag:
JU
prentkunst uit eigen bezit
zonder honger Dagel lopend bezoek wordt toegestaan, kan
r de Jeugd: „Manus, de i
Êelvërschrikker".
DONDERDAG
Kon. Schouwburg, 20.15 uur. „Van
nvnd tot hand" van Georges Feydeau.
HOT 20.20 uur: Nieuwe Komedie met
Dillgentia, 20.15 uur: Komedie „De
grote versierder" van Philip King en
Fa'kland L. Gary.
Oude Kerk, R'ljswijk, 20.30 uur: Or
gelconcert door Wim Thijsse m.m. v.
Meta van Boergonjen (mezzo-sopr.).
de hoofdverpleegkundige^ hiervoor spe- Grote Kerk, 12.45-13.
oespeling door Wim v
Honderd, jaar geleden stond in
de krant:
Nadat de Koning van Ita
lië een bezoek had gebracht
aan Weenen, vertrok hij
maandag na een hartelijk af
scheid van den Keizer, de
aartshertogen en verscheidene
aanzienlijke personen, naar
Berlijn. Daar werd hij aan
het station ontvangen door
den Duitschen Keizer, den
Kroonprins en andere pririsen,
den veldmaarschalk Wrangel,
graaf Moltke en andere hooge
militairen. De Keizer begroette
hem op de vriendschappelijk-
ste wijze en, nadat de Koning
zich langs het front der com
pagnie, die eene eerewacht
vormde, had begeven, reed hij
met den Keizer naar het pa
leis.
Vjftig jaar geleden:
Het persbureau Wolff meldt
uit Berlijn, dat de conferentie
der Duitsche Rijksminister
presidenten in het Rijkskabi
net besloten heeft, dat het lij
delijk verzet op grond van den
binnenlandschen politieken
toestand en vooral op finan-
cieelen grond moet worden op
geheven.
In Perzië heeft een ernstige
aardbeving plaats gehad,
waardoor in de provincie
Chorassan vele dorpen totaal
zijn verwoest. Tot dusver zijn
er 123 dooden en ongeveer
honderd gewonden geteld. De
schokken duren nog voort.
In een telegram uit Ango
ra (Ankara, Red.) heet het, dat
de Turksche regeering beslo
ten heeft aan te dringen op
het vertrek uit de Dardanellen
van de Amerikaansche torpe
doboot-flotïlle.
PANDA EN DE MEESTER-BURGEMEESTER
8122. De bedrukte heer Fant stapte naar een parkeer
plaats toe, en schudde Panda de hand.
,JHet was prettig om even m'n zorgen met u te kunnen be
spreken", sprak hij. ,Maar nu moet ik naar mijn fabrieken
terug, om te kijken of ik m'n Fant-fietsen, m'n Fant-boter en
m'n Fant-drop nog wat feestelijker kan maken, zodat ik ten
minste wat échte vreugde breng. Dat is heel moeilijk want
iedereen heeft zorgen"
Panda keerde op zijn schreden terug, en toen zag hij twee
schooljongetjes die toch wel pret hadden.
„Kijk die dikke Fant es!" riep de een. „Ze hebben een kruis
op z'n rug geschilderd! Ha-ha-ha!"
„Haha!" joelde de ander. „En je moet eens zien wat ze met z'n
wagen gedaan hebben!"
„W-wat zouden ze daarmee bedoelenvroeg Panda zich af
en hij draafde ongerust terug
De
avonturei
van
Jommeke
De
plastic
walvis
Geduld Anatool! Vroeg of laat
steekt de plastic walvis hier
zijn neus boven water!j
Bert
Bijnen
overleden
MAINZ (DPA/ANP)
De opera/zanger Bert Bij
nen is in Mainz (West-
Dui'tslawd) plotseling
overleden. Hij was in de
kleedkamer van het
stadstheater, waar hij
twintig minuten voor de
feestelijke première van
„Lohengrin" van Wagner
een hartinfarct kreeg. De
voorstelling ging door. De
intendant van het theater
Wolf-Dieter Ludwig, deel
de het premièrepubliek
mee, dat daarmee ii
geest van de overledene
werd gehandeld.
Bert Bijnen zou in Lo
hengrin Pelramund zin
gen. Hij werkte jarenlang
bij het operagezelschap
Forum en de laatste Ja
ren veel bij de Nederland-
je opera.
FRED BASSET
Moetje dot
gedoe nou
(Kleine veart)
Dutch Mate pass 24 Noordhinder i
Hamburg nr Rot-
Mare Iratum 23 -
Londen.
Marian Maria 23
Valkenswaard pass 24 Kp Santa
Achilles 22 1100 no Barbados nr Rot
terdam,
Alkes 22 60 no Cabofrlo nr Salvador.
Ameland 24 vn Willemstad nr New
York,
Archimedes 23 te Grenada,
Ares 24 te Barbados,
Aristoteles 23 te Aruba,
Atlantic Star 22 te Gothenburg,
Bllderdljk 22 vn Savannah nr Sheer- Kharg eil.,
ness, I§f - -
Calamares 24 te Puerto Bolivar.
Chlriqln 23 350 w Ceuta nr Ceuta,
Coppename 23 te Tela,
Diogenes 22 vn Callao nr Mfttarani,
Doslna 24 vn Forcados nr Curacao,
Ganymedes 24 te Buenaventura,
Graveland 22 vn Itajal nr San Fran-
Hermes 23 vp Freeport nr Newport.
Kreon 23 1
Lovellla 22 310 i
Portland Maine,
Maasbree 22 1100 nw Kaapstad
Maasüoyd 22 380 no St Helena nr Le
Machaon 23 te Hamburg,
Memnon 22 550 wnw Lissabon nr
Amsterdam,
Mijdrecht 23 vn Pto Miranda nr Mon
treal,
Neder Elbe 23 vn Vera Cruz nr Mo
bile.
Jeder L
Neder Waal 22 -
Portland,
Nedlloyd Kembla 23 vn New West
minster nr Nanaime,
Nedlloyd Nile 24 vn Rouaan nr Duin
kerken.
Neptunus 21 vn Amsterdam nr West
Indle,
P&lamedes 23 430 no St Maarten
Curacao.
Parthenon 23 te Aruba.
Pericles 24 te San Juan.
Poeldijk 23 te Rotterdam.
Poolster 23 p Brunsbuettel nr Zwol
Rijnborg 23 te Amsterdam,
Slnon 24 te Pto Llmon,
Socrates 24 vn St Maarten nr St Th
Straat Luzon
830
Santos,
Thameshaven 22 te Buenos
Toltec 23 vn Esmeraldas nr
Ulysses 21 te
Volendam 24
Wonosarl 23
Zaankerk 24
Georgetown,
to Pt Desoller,
m Arlca nr Sanastorlo,
te Rotterdam.
