Verzieking van milieu in
ons land hard aangekomen
ruzzel voor
e natuur:
en miljoen
ulden aan
Predikambt „in"
voor vrouwen
rijzen
Prins Bernhard CDe keus is aan de mensen):
een miljoen gulden aan prijzen
J 0
P
mi
ém
Kerkelijke
dank aan Juliana
3AG 4 SEPTEMBER 1973
PAGINA 25
i hel
Sie'oc
7-22'
:o ufterdag, 8 september, start in
krant en een aantail an-
dagbladen een 26 weken
Nationale Puzzelaktie,
weivan de opbrengst ten goede
tomen aan de Stichting Na
trad behoud en Natuurbescher-
^seducatie.
deze puzzelakitie zijn ruim
miljoen gulden aan prijzen
finnen, in hoofdzaak besohik-
Nf gesteld door het bedrijfsle-
noemen er slechts enkele:
vildere week een Peugeot 104
waarde van f8595. iedere
een Philips kleurentelevisie
Hf waarde van f 2600. iedere
ter waarde van f 850 Bau-
-apparaten (wasmachines,
df basten, diepvrieskisten enz.,
Je i, Singer naaimachines, 5
onii rbankboekjes met een uileg
f 500, en 25 met een inleg van
wou van de ABN. Amsterdam
fn debonnen van V. en D., ho-
ainers, Oosthoek-encyclo-
Leiiijeën. versterkers van Pioneer,
■up artikelen, vakantierei-
Ceylon, Engeland, Joe-
^ivië, Bulgarije, Ruva slaap -
en keukens, een DAP 66
een half jaar Skoll bier,
Jeans, Continentalbanden
lerden boeken, horloges, Iri-
donsdekens, Aa.Be produk-
elektronisch poppen, le-
rhiddel enpakkettenéen Jol,
Kookpannen, grammofoon-
jaaiN. een zeilboot, radio's, Nu-
n cl a-serviezen, foto- en filmap-
tuur van Ilford en Kodak
enz.
dan de hoofdprijzen en de
hoofdprijzen: zoals een
van f50.000 bestaande uit:
auto. een autoradio, een Jaar
autoverzekering, een jaar
avt aibelasbing, een jaar lid-
tschap ANWB wegenwacht,
f liter super benzine, een
r_ 2 rentelevisie. een afwasmachi-
ini. 10.000 gulden aan meubelen
710-
ei£ stoffering, een vakantiereis
naar keuze voor f4000, een por
table radio, een wasautomaat, 'n
stereo-versterker, 500 grammo
foonplaten en f 500 boeken naar
keuze, een elektrische naaima
chine, f 3000 kleding, een pannen-
set, een 48-delig servies, twee
fietsen, 52 weken lang voor f 150
levensmiddelen, f 1000 huishou
delijke apparaten (mixers, stof
zuigers, enz.) f 2000 sieraden,
horloges enz.
Eenzelfde soort prijs ter waar
de van f 30.000 en twee van f 20.000
een stacaravan van Dick Wissink
ter waarde van f 10.000, een com
plete aanbouwkeuken van Bau-
knecht ter waarde van f5000, 'n
Peugeot 104 plus een caravan van
Dick Wissink, een volledig ver
zorgde reis van twee weken naar
Kenia/Tanzania voor twee per
sonen (plus f999 zakgeld) van de
Belgische Luchtvaartmij. "Sa
bena"; een Jaar lang Cosmonda
(Knonr) produkten enz. enz.
WAT MOET U DOEN?
U dient slechts de puzzel, die
zaterdag a.s. in deze krant ver
schijnt, op te lossen en de daar
in verborgen slagzin op een
briefkaart in te zenden met een
(voor de Stichting Natuurbe
houd en Natuurbeschermings
educatie) extra postzegels van
ten minste fl om een kans te
maken op de vele, vele prijzen die
iedere week beschikbaar zijn.
Daarnaast telt u iedere week
alle letters N die in de opgelos
te puzzel voorkomen, bewaart de
ze en zendt het totale aantal aan
het einde van de puzzelcompeci-
tie in en u dingt mee naar de
fantastische hoofd- en extra
hoofdprijzen.
Haal daarom reeds nu brief
kaarten en postzegels in huis, zo
dat U onmiddellijk kunt mee
doen, wanneer as. zaterdag de
puzzelpagina in deze krant ver
schijnt.
SOESTDIJK Achter het paleis Soestdijk bloeit in een van
de fraaiste parken van midden-Nederland de natuur in onge
breidelde weelde. Ervoor snelt het toenemende verkeer met
steeds grotere snelheid over de steeds bredere asfaltstrook van
de Soestdijksestraatweg. Op de scheidslijn van deze tegenstrij
digheden voert de heer des huizes van het maanvormige paleis,
Prins Bernhard, actie om de natuur niet het onderspit te laten
delven tegen de industriële uitvindingen en de expansiezucht
van de mensen. Hij probeert daarbij realist te blijven. „Natuur
lijk is het een kwestie van compromissen", zegt hij. „Niemand
kan in deze wereld het absolute gelijk claimen, noch de indus
triëlen, noch de hartstochtelijke natuurvrienden. Zelfs in de
meest goedwillende samenlevingen raakt helaas het natuurlijk
evenwicht in het gedrang".
van. De Boschplaat is niet voor niets
uitgeroepen tot natuurreservaat door
de Raad van Europa. Ook het Wereld
Natuur Fonds erkent de onvervang
bare waarde van de Waddenzee als
broedplaats voor vogels, voor zee
honden, voor ontelbare soorten wor
men, insecten en plankton. Deze na
uitgebreide studie gedane aanbeve
lingen, zijn nauweljks te betwisten.
De bedreiging van de Waddenzee is
een feit, waar wij gezamenlijk iets
aan moeten doen".
De Prins wil er aan het begin van
het interview geen misverstand
over laten bestaan, dat natuur en
milieu onverbrekelijk met elkaar ver
bonden zijn. "Tussen beide is geen
onderscheid te maken, wie over een
gezonde natuur spreekt, heeft het te
gelijkertijd over een gezond milieu.
Natuur en milieu vallen onder één
noemer, een schoon milieu betekent
een opleving voor de natuur, evenals
het omgekeerde het geval is".
Nationale trots
Speciaal in Nederland is de verzie
king van natuur en milieu hard
aangekomen. Eeuwenlang hebben wij
inspiratie voor onze nationale trots
geput uit de spreekwoordelijke kwa
lificatie in de wereld van de Neder
lander: "God greated the world, but
the Dutchman made his own coun
try".
Onze vaderlandse bodem Is het
resultaat van een eeuwenlange victo
rie op de natuur. Tot op de dag van
vandaag is dat deel van de natie,
dat in de wereld als typische Ne
derlander bekend staat, nog steeds
voortvarend in de weer om bouwste
nen voor de traditionele nationale
trots op vele plaatsen in het water te
gooien. Langzaam groeit het besef,
dat wij daarmee niet zonder meer
door kunnen gaan, maar tot hoe lang
en hoe ver?
"De tijden veranderen snel. en
daarmee de inzichten", aldus de
Prins. "De zaken, waar wij terecht
trots op waren en kunnen blijven,
worden thans overspoeld door golven
van evenzeer Juiste grieven. In het
verleden hebben wij gehandeld in 'n
oprechte zorg voor welvaart en
werkgelegenheid, 'n zorg die door in
middels gewijzigde bevolkingsprog
noses werd bepaald. Er moet nu ti
andere filosofie komen, die het even
wicht in ons kleine land helpt herstel
len".
"Als natuurman heb ik alle begrip
voor de gevoelens, die god zij dank.
bij grote delen van ons volk opko
men wanneer de natuur, waar dan
ook, wordt aangetast. En in vele
plaatsen in de wereld is die aantas
ting zover gegaan, dat er geen weg
terug is wanneer niet onmiddellijk
wordt ingegrepen. Dat is niet alleen
het geval met de wildstand in grote
delen van de wereld, maar evenzeer
met le vogels, de vissen, het water
en lucht. En niet alleen in ver af
gelegen gebieden in Afrika, Zuid-Ame
rika en Azië. maar zeker hier ln
Europa en met name in de Wadden-
Mentaliteitsverandering
Er wordit nu een aktie Natuur onder
nemen, waarvan de fondsen bestemd
zijn voor de Stichting Nationale Aktie
voor Natuurbehoud en Natuurbe
schermingseducatie. De aktie wordt
hopelijk een groot succes. Als dat zo
is, is dat dan een wezenlijke bijdra
ge tot de oplossing van de grote pro
blemen?
"Elke aktie die ondernomen wordt
is in vergelijking met de omvang
van de totale problematiek natuur
lijk niet meer dan een steentje in de
vijver. Zo'n aktie lost het probleem
niet in een keer op, maar er komt
een reactie los. Miljoenen mensen
gaan hopelijk meedoen met de puz
zels, zesentwintig weken lang. Het
is te hopen, dat zij dat niet alleen
doen voor de puzzel en de aantrek
kelijke prijzen die daarmee te ver
dienen zijn. Zij worden zich mis
schien goed bewust van het doel van
die puzzel en dat zij meepuzzelen
voor een van de grootste wereldpro
blemen, het behoud van de natuur".
"Iedereen," aldus de Prins, "gaat
graag met vakantie. Wat doet hij
da.n, hij ontvlucht de grote stad en
zoekt de resten van de ongerepte na
tuur op. Hij merkt elk Jaar opnieuw,
dat die natuur steeds meer wordt
aangetast, dat de plaatsen waar die
natuur nog onaangetast is, steeds
kvpJner worden en daardoor steeds
voller. Hij merkt zelf hoe de mens
steeds meer bezit neemt van de na
tuur voor zichzelf en niet ten behoe
ve van die natuur. Hij voelt, dat er
iet» gedaan moet worden. Om dat
gevoel na zijn vakantie niet te verge
ten, is deze aktie heel geschikt. Mil
joenen kunnen ook in de winter
maanden, wanneer zij achter de ka
chel de natuur dreigen te vergeten,
aan die zorgelijke natuur blijven den
ken. Daarom ben ik zo dankbaar
voor de "Aktie Natuur" en voor het
vele werk, dat door velen is gedaan.
In het bijzonder ben ik de puzzelaars
dankbaar, die hun tijdspassering teil
dienste stellen van de natuur.
Prins Bernhard: „Het is moeilijk voor de mens een stap
terug te doen, laat staan een gedeelte van de weg die hij al
heeft afgelegd op zijn schreden terug te keren. En toch is dat
nodig".
zwaarste straffen op het afschieten
van wild heeft gezet. De Theems is
weer bijna een schone rivier. Waar
om? Omdat de wildparken van Zaïre
geheel op één souverein grondgebied
liggen en de Theems alleen door En
geland stroomt. Met de Rijn en de
w addenzee hebben verschillende
landen te maken die moeten
eensgezind tot samenwerking komen.
AL* dat lukt. kunnen zowel de Wad
denzee en de Rijn schoon en ongerept
«orden. Samenwerking in internatio
naal verband is inderdaad een ma
gisch woord. En niet alleen internatio
naal, ook nationaal. Als in Nederland
de vele zeer verdienstelijke groepen
to1 een gezamenlijke actie zouden
kunnen komen, dan zou het rende
ment van hun streven veel groter
ziln, omdat zij een doeltreffender sa
menspraak met de regering en het
bedrijfsleven zouden kunnen hou
den."
Lessen leren
Kunnen bijvoorbeeld de ontwikke
lingslanden een les leren uit onze
omgang met de natuur? Ik bedoel,
wij hebben een enorme welvaart ge
put uit de beheersing van de natuur.
Eigenlijk hebben wij ons tot voor
kort niet zoveel aan die natuur gele
gen laten liggen et. nu krygen wy de
rekening gepresenteerd.
"In hun overigens volkomen begrij
pelijke drang tot economische ont
wikkeling, tot verhoging van het wel
vaartspeil van de inwoners, kunnen
de ontwikkelingslanden inderdaad
kijken naar wat wij, superontwikkelde
landen van het evenwicht in de na
tuur terecht hebben gebracht. En
dat is in vele gevallen bedroevend. Zij
kunnen daar een waarschuwing in
zien. Want de mens heeft door de ve
oelering van zijn sociale positie in
derdaad een stuk natuur nodig. Dat
moet helaas ten offer vallen. Maar
hy moet dat niet egoïstisch doen, hy
moet de natuur in zijn waarde laten
en niet in het wildeweg opofferen."
Als u in dat kader zou moten kiezen
tussen mensen en dieren, wat kiest u
dan?
"Die keus is niet aan mij, maar aan
de mensen. De mensen kunnen zon
der een natuurlijke omgeving niet
Gestaan. De dieren hebben in dat ka-
dei eveneens een functie, als er maar
evenwicht bestaat. De mens kan niet
meer kiezen tussen zichzelf en de
natuur. Hij heeft al zoveel van de
natuur opgeslokt, dat hij nu alleen
nog maar vóór die natuur kan kie
zen, anders doet hij zichzelf *grote
schade. Om de mensen hiervan te
doordringen, is elke actie van grote
betekenis. Het behoud van de na
tuur wordt een van de hoofddoelen
van de moderne maatschappij, voor
regeringen en politici, maar ook voor
het particuliere initiatief, waarvan
deze puzzelactie een goed voorbeeld
is."
ADVERTENTIE
De weg terug
Samenwerking
"Het is moeilijk voor de mens 'n
stap terug te doen. laat staan een ge
deelte van de weg die hij al heeft af
gelegd op zijn schreden terug te ke
ren. En toch is dat nodig. Wij kun
nen niet riskeren, dat de natuur
wordt teruggedrongen tot in enkele
wildparken en zoölogische musea,
waar wy ons nageslacht kunnen laten
zien "kijk, dat hebben wij voor jullie
van de natuur overgelaten". De na
tuur leeft bij de gratie van zichzelf
en niet van de mens alleen. Wij moe
ten dus ruimte laten voor die na
tuur. om een eigen leven te leiden.
De Waddenzee is daar een voorbeeld
Wij beseffen, dat deze actie niet veel
meer uitwerkingen heeft, dan die
van een paar druppels water op een
g'oeiende plaat. De Waddenzee blijft
bedreigd, de Rijn blijft voorlopig een
open riool en het Westland blijft ge
plaagd door stank. Maar toch is het
mogelijk om voor natuur en milieu
belangrijke successen te behalen.
In de wildparken in Zaïre, waar u
oiJangs bent geweest, groeit de wild
stand weer aan. In de Theems, eens
een van de vuilste rivieren van Enge
land, zijn weer vijftig soorten ver
dwenen vis teruggekeerd en ook de
vogels komen er terug, waarom- kan
<Ll met de Rijn niet?
0
e o
■T5 r
Y BIS
m o
o.
Een komplete slaapkamer, t.w.v. 2.500
is één van de weekhoofdprijzen in de
BPSb! Puzzelactie t.b.v. de Stichting Natuurbe-
Z 31P; houd en Natuurbeschermingseducatie,
die u voor 1 kunt winnen. Deze fantas
tische slaapkamer is een geschenk van
BV Meubelfabriek RUVA, Varsseveld
ADVERTENTIE
.een miljoen gulden aan prijzen
jj Iedere week 26 weken lang! kunt u voor 1 dit prachtige
geschenk van Philips winnen, wanneer u deelneemt aan de Natio
nale Puzzelactie in deze krant ten bate van de Stichting Natuurbe-
g houd en Natuurbeschermingseducatie.
'Mips kleuren, échle kleuren! Dat ervaart het kristalheldere geluid en de uiterst
u als u straks de gelukkige winnaar bent comfortabele bediening. Dit is pas écht TV!
n deze (antaslische Philips kleuren- Deze luxe Philips all-translstor heelt een
il ontvanger U geniet van helroyale 66 cm. winkelwaarde van 2.595,- en Is een
grootbeeld, de natuurgetrouwe kleuren, geschenk van Philips Nederland B V.
"Wij hebben alle reden om als chris
tenen en als burgers van dit land
dankbaar te zijn voor de wijze,
waarop koningin Juliana gedurende
de periode van 25 Jaar haar moei
lijke taak als staatshoofd heeft ver
vuld. Wij denken hierbij niet alleen
aan haar grote toewijding en be
kwaamheid, maar ook aan haar lief
de voor ons land en volk en voorts
aan haar verknochtheid aan de hoge
waarden van menselijkheid en recht
vaardigheid".
Dit schrijft het moderamen van de
Hervormde synode naar aanleiding
van het regeringsjubileum van ko
ningin Juliana in een brief aan de
plaatselijke hervormde kerkeraden en
predikanten.
"Wij zijn er dankbaar voor", aldus
het moderamen, "dat wij een vrouw
onze koningin mogen noemen, die
uit een geslacht stamt, waarin tal
van mannen en vrouwen tot rege
ringsverantwoordelijkheid werden
geroepen, die de zin van hun taak
vervulling hebben gezocht in het
dienen van de goddelijke gerechtig
heid.
Daarom mogen wij het ook als de
leiding van God zien, dat Hij zich
heeft willen bedienen van deze man
nen en vrouwen, die hun verant
woordelijkheid uitoefenden "bij de
gratie Gods".
"Wij gedenken wat koningin Julia
na in een bijzonder bewogen en
moeilijke periode in de geschiedenis
van ons volk deed. In het bijzonder
zijn wij dankbaar, dat zij haar doen
en denken steeds op de toekomst
richtte en daarbij de rechtvaardige
samenleving der volkeren, waarin vre
de en gerechtigheid heersen, als een
van de belangrijkste door de mens
heid na te streven doeleinden heeft
aangewezen.
Wij bidden dat God onze koningin
ook in de toekomst nabij wil zijn en
haar met allen, die haar omringen
Beroepingswerk
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Rijssen P. M. Breu-
gem te Barneveld.
Aangenomen naar Sprang-Capel-
le A. Talsma te Brandwijk.
Bedankt voor Lopik P. Kolijn te
Kootwijk.
Geref. Kerken
Beroepen tot predikant in tijde
lijke dienst te N ij kerkerveen G. Mor-
sink, aanstaand emeritus-predikant
te Halgweg, die dit beroep heeft aan
genomen.
Geref. Kerekn (vrijgemaakt)
Beroepen te 't Harde-Wezep en te
Mussel A. den Broeder, kandidaat te
Kampen.
Geref. Gem.
Bedankt voor Almelo C. d. Ridder
te Nunspeet.
en naast haar tot het dragen van
verantwoordelijkheid, geroepen zijn,
kracht en wijsheid wil schenken,"
aldus het moderamen in zijn brief.
Vijftien vrouwen hebben zich d;t
jaar voor het eerst laten inschrij
ven als student aan de theologische
hogeschool te Kampen. Het hele
eerste Jaar van deze hogeschool
een van de twee faculteiten die as
pirantpredikanten leveren aan de
Gereformeerde Kerken bestaat
uit vijftig personen. De meisjes vor
men dus bijna een derde van de
nieuwe aanwas. Vorig Jaar waren
er zes eerstejaars dames en dat was
ook toen een record.
Negen Jaar geleden, toen de vrouw
tot het predikambt in de Geref.
Kerken was toegelaten, arriveerde
de eerste vrouwelijke student in het
oude Hanzestadje. Vorig Jaar telde
men een totaal van 21 vrouwen op
een studentental van 440.
De vrouw in het ambt is in de Ge
reformeerde Kerken een normaal
verschijnsel geworden. Opvallend is
bijvoorbeeld dat het aantal vrouwe
lijke synodeleden verdubbelde in
vergelijking met de vorige synode
(het zijn er nog maar acht en er
zijn geen vrouwelijke dominees bij,
maar in de hervormde synode, waar
de vrouw al veel eerder mocht ko
men, zit er een enkele keer één On
langs ls trouwens de eerste vrouw
zonder academische opleiding we
gens "singulaire gaven" heet dat
tot het gereformeerde predikambt
toegelaten.
Met of zonder vrouwen: Kampen
floreert als nooit tevoren, al zal niet
iedere student de pastorie bereiken,
want er zijn o.m. In het onderwiy
veel andere mogelijkheden.
