Verhitte strijd op de ijsmarkt
Freule opende expositie
kunstwerk over koningin
Politie „verhoort" D'66-raadslid na aanklacht burgemeester
Met de trein
eropuit?
Avondscholieren
kunnen studeren
zonder wiskunde
in vwo-diploma
Publikatie van geheim rapport over bouwvallige woningen
IJsfabrikanten zoeken naar nieuwe naam
september
*NS-Vakantiedagtochten
*NS-Gezinskaart
NS- MeerMarïsKaart
voordelig
uit met NS
Steeds meer huizen
in toekomst verwarmd
met elektriciteit
SATERDAG 1 SEPTEMBER 1973
BINNENLAND
PAGINA 7
HEERHUGOWAARD (ANP)
Mevrouw Tineke Sanchez Tocon-
Verkerk, lid van de D'66 in de
gemeenteraad van Heerhugo-
waard, heeft gistermiddag enkele
uren voor „verhoor" vastgezeten
op het politiebureau in die ge
meente. Dit na een aanklacht
van burgemeester A. F. Molleman
tegen haar.
Pas na een bemiddeling van
onder meer haar partijgenoot en
tweede-kamerlid, Anneke Goud
smit, kon het raadslid naar huis
gaan. Mevrouw Goudsmit heeft
intussen over het „verhoor"
volgens haar „grof en bij de bees
ten af" vragen gesteld aan
minister Van Agt van Justitie.
Burgemeester Molleman diende
de aanklacht in op grond van ar
tikel 49 van de gemeentewet. Dit
artikel verbiedt het vroegtijdig
openbaar maken van geheime ge
meenterapporten. Volgens de bur
gemeester heeft mevrouw San
chez uit de school geklapt door
in een vraagbrief aan B en W
van Heerhugowaard een onlangs
uitgebracht woningbouwrapport
te noemen.
„Dit riekt naar intimidatie",
aldus mevrouw Goudsmit. „De
burgemeester heeft Juridisch ge
zien geen been om op te staan".
Het verhoorde raadslid zelf uitte
haar ongenoegen over de gang
van zaken gisteravond tijdens een
gemeenteraadsvergadering.
De raadsleden van Heerhugo
waard hebben het woningrapport
met de aantekening „geheim" on
langs thuisbezorgd gekregen. Me
vrouw Sanders merkte in haar
vragen daarover op, dat destijds
in de raad was afgesproken, dat
het rapport openbaar zou worden,
zodra het klaar was. De vragen
verschenen in de plaatselijke pers.
Over de inhoud van het rapport
werd echter niets bekend.
Het rapport behandelt de slech
te toestand van 79 huurwoningen,
die zulke gebreken vertonen, dat
bewoners gevaar lopen voor in
storting. De daken verzakken, de
zijmuren „zweven" naast hun
fundering en de bouwconstructie
is te zwak, aldus de conclusie van
het rapport, dat is opgesteld door
een ingenieursbureau. De 79 wo
ningen behoren tot een serie van
300. Het is niet uitgesloten, dat
ook de overige woningen derge
lijke gebreken vertonen.
De gemeenteraad heeft nu 5000
gulden uitgetrokken om de kost
prijs van herstel te onderzoeken.
De raad vraagt om inschakeling
van de rijksbouwrecherche.
Verschillende raadsleden hebben
de Dienst Openbare
Werken van Heerhugewaard be
schuldigd. De woningen zouden
zijn gebouwd zonder gewaarmerk
te bouwtekeningen, tekeningen
zouden zijn verwisseld en er zou
niet volgens het bestek zijn ge
werkt. Ook zouden er tekeningen
uit het gemeentelijk archief zijn
verdwenen. De raadsleden eisen
op korte termijn een volledig
rapport over de gang van zaken.
ijsliefhebber zal volgend jaar
ner tevergeefs uitkijken naar de
rken Ermi, Da vino, Lich-IJs en
ia. De namen van deze regio-
zeer bekende ijsmerken zijn
gewoonweg verdwenen. Maar
ijs zelf niet. Dat keert terug
r één nieuwe naam, in één
we verpakking. De merknaam,
iroor de vier oude merken in de
ats komt. moet overigens nog be-
bt worden.
por
In Kees Kokke
gebeurt in Utrecht. In het
uwe hoofdkantoor van de on-
gefusieerde ijsbedrijven van
gTote zuivelbedrijven. Hoe de
currentie reageerde op deze. fusie
liet bekend. Wel is het duidelijk
het zeker niet dooit op de Ne-
andse consumptie-ijs-markt. Er
it meer gelikt en gehapt dan
De concurrentie verscherpt
dientengevolge.
vier zuivelbedrijven, die beslo-
hun ijs-bedrijven te bundelen,
en de CMC-Melkunie in Am-
dam, Coberco in Zutphen, Domo
iet Friese Bedum en Horna (de
gere Sierkan) in Alkmaar,
fusie leidde per 1 Januari van
Jaar tot de oprichting van de
mie, die de merken Erml, Davi-
Lich-IJs en Horna gaat sa-
smelten tot één nieuw ijsmerk.
eds groter
kleine worden kleiner en de
worden groter". Zo schetst
B. A. Jutte, algemeen direc-
van de IJsunie, simpelweg de
ergrond van deze fusie. Door de
enbundeling is de IJsunie in
te nu min of meer op gelijke
gekomen met de twee belang-
ite concurrenten: Ola (van Uni-
en Campina in Eindhoven,
drie ondernemingen hebben
naar schatting ruim tachtig
ent van de markt in handen.
Jutte stapte na tien jaar Co-
ïelderland in Arnhem en een
periode bij Co-op Nederland
naar de IJsunie. Vanuit de
Utrechtse torenflat, waar het nieu
we kantoor van de IJsunie is.
tracht hij nu de integratie van de
vier ijsbedrijven te voltooien.
„Geen van de vier fabrieken zal
worden gesloten", aldus directeur
Jutte. „Het merendeel van de in to
taal 280 man personeel houdt zich
trouwens bezig met de verkoop.
Want de ijsproduktie is tegenwoor
dig zo sterk gemechaniseerd, dat
daaraan vrijwel geen mensenhand
meer te pas komt. We beschikken
over verbluffend moderne appara
tuur voor het maken van ijs",
meldt drs. Jutte trots.
„Voorlopig slaan we ons brugge-
hoofd in Nederland op. Daarna
gaan we in het buitenland penetre
ren met het nieuwe merk. Overi
gens geeft het vinden van een
nieuwe merknaam heel wat proble
men. Dat valt beslist niet mee.
Vrijwel alle namen met minder dan
vijf letters zijn al geclaimd in de
EEG. En dan kom Je algauw te
recht in onuitspreekbare namen
met bijvoorbeeld alleen klinkers of
medeklinkers. Het Europese mer
kenrecht is echter in beweging.
Sommige bedrijven gebruiken ge
claimde namen vaak helemaal niet
of slechts éénmaal".
Maar tot op heden zit de IJsunie
nog steeds zonder nieuwe naam
voor zijn ijsjes.
niet zo dol op die ijskarretjes; on
der meer zou dat in verband met
de verkeersveiligheid zijn".
Toch maakt het zogenaamde straat
ijs (of in vaktermen ook wel „han
dijs" of „kleinijs" genoemd) nog
steeds de helft van de omzet uit
van de IJsunie. Maar in de plaats
van de zich bewegende ijscoman
zijn vaste verkooppunten gekomen.
Dat zijn vooral kleine winkeliers,
zoals groenteboeren en zuivelhande
laren, recreatiecentra, zoals cam
pings en zwembaden, verder snack
hars en nu ook vaak de benzine
pomp.
In totaal zijn er in Nederland naar
schatting zo'n 50.000 verkooppunten
voor consumptie-ijs. Hoeveel de IJ
sunie er daarvan heeft, kon men in
Utrecht niet vertellen. Er zitten
nogal wat grossiers tussen. Boven
dien „worden wij hier niet al te
zeer gehinderd door statistisch ma
teriaal", zo merkte men koeltjes op.
Zodat cijfers over omzet, totale ver
kopen in liters, preclese marktaan
deel en dergelijke ook niet op tafel
kwamen. Ook al omdat de concur
rentie natuurlijk meeloert.
Straatijs
IJscoman
Die ijsjes worden tegenwoordig
nauwelijks meer verkocht door de
aloude ijscoman; de venter op zijn
bellende fietskarretje.
„We hebben het uitventen, het op
zoeken van de consument, allang
verschoven in de tegengestelde rich
ting", vertelt drs. Jutte. „We trach
ten de consument nu naar ons toe
te trekken. Vooir de oorlog dreef de
isjhandeü helemaal op de venter. De
IJsunie heeft nog wel wat karretjes
rijden. Vroeger waren dat er dui
zenden, maar nu hebben we er nog
maar enige tientallen lopen. Je
komt tegenwoordig alleen nog maar
bij verrassing een ijscoman tegen.
Dat komt voor een deel ook door
het vergunningenstelsel. Zo'n ver
gunning krijg Je niet meer zo mak
kelijk. De meeste gemeenten zijn
Straatijs blijft dus nog steeds be
langrijk. Maar het consumptiepa
troon (datgene waar wij dus trek in
he ever wat de reclame
ons aanpraat) blijft veranderlijk.
Huishoudijs (ook wel „gezins-" of
xke-home-ijs") neemt 30 procent
van de omzet van de IJsunie in. De
overige 20 procent gaat in bulkhoe-
veelheden naar de horeca.
De grootste groei zit in het gezins
ijs. Uit een recent onderzoek bleek
dat 15 procent van de gezinnen
over een vrieskast beschikt. Net als
de diepvries-fabrikanten, zien ook
de ijs-makers dit als een gunstige
ontwikkeling. Want op die manier
kan hun produkt prachtig bij de
gezinnen worden opgeslagen.
Technisch is de opslag en distribu
tie voor de IJsunie geen probleem.
Wel organisatorisch. Het produkt
moet namelijk diepgevroren (-30°
C) worden vervoerd van fabriek tot
consument. De IJsunie beschikt
daarvoor over een groot aantal de
pots en koelauto's.
In het kleinijs is de ijslolly (de
„stick") nog steeds het populairst.
De lolly ligt in de prrijsklasse van
25 tot 35 cent. Direct daarop volgen
de zogenaamde toeters, een punt
vormig wafelijs, dat 75 cent en
meer kost. Maar ook de ijsbeker
(rond de 50 cent) heeft nog een
grote aftrek. Per Jaar verkoopt de
IJsunie een kleine honderd-miljoen
van dit soort ijsjes.
De ijsmakers moeten het nog steeds
van de zomermaanden hebben. De
IJsunie behaalt bijvoorbeeld 75 pro
cent van zijn omzet in de zes
maanden van april tot september.
Na de slechte zomer van vorig jaar,
is de ijs-industrie nu al zeker van
een goed seizoen 1973. Vorig jaar
werd er voor een kleine 300 miljoen
gulden aan ijs verkocht in ons
land. Dit jaar zal dat ongetwijfeld
meer zijn.
ADVERTENTIE
Woenscfó^y
Keuze uit 30 met zorg samengestelde dagtrips met een
Vader en moeder betalen, de kinderen gratis mee.
Hen heel jaar voor f 50- en bovendien voor het gehele gezin
één dag gratis reizen, bijvoorbeeld op 5 september.
Met een groepje voordelig een dag onbeperkt kriskrassen
per trein door eigen land. Op 5 september ook
vóór 9 uur geldig. Maximaal 5 personen op één kaart
voor 50.-. Pasfoto op NS-legitimatiebewijs vereist.
Brochures en folders met volledige informatie aan de
NS-loketten.
NB: Treindienst als op werkdagen met een beperking in de
vroege ochtenduren en spitsuren.
Uitzonderings bepaling
Dit is een van de foto's uit de serie van Koningin Juliana die
iverd gemaakt door Prins Claus. De foto's waren bestemd voor
het maken van postzegelontwerp. De postzegels worden uit
gegeven ter gelegenheid van het zilveren regeringsjubileum.
Hagenaar (24)
stal groot
aantal auto's
in uw auto achter. Dit dringend ad
vies geeft de Amsterdamse politie
naar aanleiding van de arrestatie
van de 24-jarige Haagse receptionist
R van Z. De man wordt ervan ver
dacht sinds februari van dit jaar in
Amsterdam 21 auto's te hebben ge
stolen. Vier auto's verkocht hij met
behulp van rijbewijzen, die hij in de
ontvreemde wagens aantrof. De ove
rige auto's werden op verschillende
plaatsen teruggevonden, o.a. bij de
Frans-Spaanse grens.
Verdachte bleek in het bezit van
vijftien kentekenbewijzen en een
zelfde aantal rijbewijzen, die hij van
zijn eigen foto had voorzien. Bij
huiszoeking in zijn woning werd een
kiein deel teruggevonden van de ve.e
goederen, die hij uit auto's had ge
stolen. Hierbij bevonden zich foto
apparatuur en autoradio's.
Ontslag dreigt
voor ruim 160
bosopruimers
ASSEN (ANP) Voor 160 k 170
werknemers, die in Drenthe meewer
ken aan het opruimen van de door
rde novemberstorm van vorig Jaar ge
teisterde bossen, dreigt per 7 septem
ber ontslag. Zij waren tewerkgesteld
op grond van de regeling voor aan
vullende werken, maar het geld dat
de minister van Sociale Zaken daar
voor beschikbaar had gesteld is vol
gende week op. Het directoraat-gene
raal van de Arbeidsvoorziening, res
sorterend onder het ministerie van
Sociale Zaken, beraadt zich nog over
een nieuwe oplossing.
De mensen zijn in dienst van de
Grontmij, die het opruimingswerk
verricht in opdracht i
LEIDEN Eindexamenkandidaten
van een avondscholengemeenschap
die in 1972 of 1973 het v.w.o.-diploma
hebben behaald, moeten tot de uni
versitaire studie sociale wetenschap
pen worden toegelaten, ook al heb
ben zij in het vak wiskunde I geen
eindexamen gedaan. Dit geldt even
eens voor eindexamenkandidaten van
een avondscholengemeenschap die in
1974 het v.w.o.-diploma zullen beha
len.
Staatssecretaris dr. G. Klein (On
derwijs en Wetenschappen) heeft dit
dezer dagen meegedeeld aan een de
legatie van avondscholieren die hem
een lijst met 450 handtekeningen
van verontruste avondscholieren kwa-
Strijd tegen
geluidshinder
in de steden
DEN HAAG (ANP) Minister
mevr. I. Vorrink (Volksgezondheid)
heeft de gemeenten in een circulaire
gevraagd om vooruitlopend op het
lande,;;'r beleid voor de bestrijding
van d" geluidshinder nu reeds attent
te zijn op mogelijkheden het akoes
tische leefklimaat 'te verbeteren. De
minister noemt vier mogelijkheden:
bij het opstellen van structuur-
en bestemmingsplannen geluidsge-
voelige en geluidsongevoelige bestem
mingen optimaal te groeperen,.
een effectief gebruik van de
wettelijke mogelijkheden die al ter
beschikking staan, zoals de hinder
wet, de bouwverordening en de alge
mene politieverordening,
het aspect geluidsproduktie te
betrekken bij de aankoop van trans
portmateriaal, bussen, bouwmachi-
nes en apparatuur voor gemeentelij
ke diensten,
het treffen van maatregelen in
de bebouwde kom ter beperking van
verkeerslawaai.
Het v.w.o.-onderwijs, dat op 1
augustus 1968 van start ging, duurt
vier jaar. Al in het eerste leerjaar
stellen de leerlingen hun eindexamen
pakket op. In april 1971 deelde de
toenmalige staatssecretaris Groshei
de mee dat hij het vak wiskunde 1
verplicht wilde stellen voor alle so
ciale wetenschappen. Op basis van
een wettelijke regeling, die in het
najaar 1972 tot stand kwam, eisen
nu de faculteiten dat de avondscho
lieren die het vak wiskunde I niet
in hun eindexamenpakket hebben
opgenomen via een voortentamen
aantonen dat zij over voldoende ken
nis beschikken om het universitair
onderwijs met vrucht te kunnen vol
gen.
Staatssecretaris Klein heeft de in
stellingen van wetenschappelijk on
derwijs inmiddels gevraagd de studen
ten van wie redelijkerwijs niet de
wetenschap mag worden verwacht
dat zij het vak wiskunde I in hun
eindexamenpakket haddien moeten
opnemen, geen belemmeringen in de
weg te leggen. De staatssecretaris
heeft daarbij aangekondigd deze uit
zonderingsbepaling zo spoedig moge
lijk in een wettelijke regeling te wil
len onderbrengen.
AGIOBONUS
BIJ PHILIPS
EINDHOVEN Philips stelt voor
per vier uitstaande aandelen een
nieuw aandeel uit te geven delende
in de winst over 1973.
Aan een op 24 september te hou
den buitengewone algemene vergade
ring van aandeelhouders van de NV
Philips' Gloeilampenfabrieken zal
worden voorgesteld te besluiten tot
omzetting van door aandeelhouders
ingebracht agio in aandelenkapitaal
en wel zodanig dat per vier uitstaan
de aandelen een nieuw aandeel zal
worden uitgegeven. Deze nieuwe aan
delen zullen delen in de winst van
1973, zo deelt de Raad van Bestuur
van Philips mee. In verband hier
mee zal aan een ook op 24 september
te houden buitengewone vergadering
van aandeelhouders van NV Gemeen
schappelijk Bezit van aandelen Phi
lips' Gloeilampenfabrieken worden
voorgesteld tot een gelijke uitgifte
in gewone aandelen over te gaan. In
de afgelopen Jaren heeft Philips een
sterke groei doorgemaakt. De omzet
nam toe van f 6,2 miljard in 1963
tot rond f 20 miljard in 1972. Het
totaal geïnvesteerde vermogen ver
drievoudigde en bedroeg per eind
1972 ruim f 22 miljard. Het vreem
de vermogen nam in deze periode
aanzienlijk toe. Het bedroeg in 1963
49 pet. en in 1972 62 pet van het
totale vermogen.
DEN HAAG In de toekomst zul
len huizen meer en meer elektrisch
worden verwarmd, althans in de lan
den die thans niet beschikken over
aardgas. Dit zal niet leiden tot gro-
ter verbruik van primaire brandstof.
Wel zou dit zowel het comfort als
het milieu ten goede komen. Dit werd
geconstateerd op het 16de congres
van Unipede - een internationale or
ganisatie van energiefabrikanten - d
in Den Haag werd gehouden en
waarop werd gesproken over de
vraagstukken die samenhangen met
de ontwikkeling van de kernenergie.
De( opwekking van elektriciteit
door middel van kernenergie werd uit
milieuoverwegingen als een gunsti
ge oplossing gezien. De prijs vao
elektriciteit die in kernenergiecen
trales wordt opgewekt, is thans
reeds gelijk aan of lager daxx die van
elektriciteit van conventionele cen
trales.
Het congres vci-wachtte, dat de
stijging van de olieprijzen de concur
rentie zal doen toenemen. De ontwik
keling van kernenergie achtte men
de enige manier voor de Europese
landen om hun afhankelijkheid van
de olieproducerende landen te ver
kleinen.
Aangedrongen werd op een toene
mende internationale samenwerking
van de Europese landen op het ge
bied van de ontwikkeling van kweek
reactoren het industrialisatiebeleid
en de oprichting van isotopen-schei-
dingsfabrieken in Europa. Van belang
werd geacht de problemen van het
radioactieve afval internationaal tot
betere oplossingen te brengen. De
congressisten achtten het wenselijk
dat internationaal gekoppelde elek-
tiiciteitssystemen - aangepast aan de
situatie in de betreffende landen -
tot stand komen.
Handbal Een officieus Neder
lands heren-zaalteam heeft gister
avond in Vlodrop met 113 verloren
van de Westduitse Bundesligaclub
Tusen Essen.
DEN HAAG (ANP) JKVR mr C.
W I. Wittewaal van Stoetwegen
neeft vandaag de expositie van schil
derden, met de Jubilerende vorstin
als onderwerp, in Philippona Expo in
Den Haag officieel geopend. De
fieule constateerde: wat bij het af
treden van Koningin Wilhelmina on
denkbaar was heeft Koningin Juliana
gedaan alsof het de gewoonste zaax
van de wereld was. Daarmee doelde
zij op het feit, dat de koningin mee
veranderingen en vernieuwingen is
meegegroeid.
Zij herinnerde er aan, dat het Huis
Philippona een lange geschiedenis
neeft met het Huis van Oranje. Ko
ning Willem III deed zijn inkopen al
bij Philippona en nog steeds komen
er oranjes.
Dr Jan van Riemsdijk zei dat vrij
wel niemand van de kunstenaars het
aanvaarden van de uitnodiging had
gevoeld als een vorm van stelling
neming. "Men had niet het gevoel
dat het hier ging om een getuigenis
van maatschappelijk engagement
Het commerciële en het politieke as
pect bleken naar het tweede plan te
zijn verwezen. Het ging ten slotte
om: schilderen is schilderen en een
onderwerp is een onderwerp.
De heer Van Riemsdyk had de ge
voelsmatige uitspraken van de kun
stenaars in een formele vorm gego
ten. Hij kon zeggen dat de meeste
kunstenaars in de koningin, ondanks
de persoonlijke ontmoeting, vooral
het staatkundige "Instituut" zijn
blijven zien. Ongewild waren de for
mele kenmerken van dit instituut
in hun beleving zo imposant en zo
overheersend.
