PUZZEL VOOR
DE NATUUR:
EEN MILJOEN
GULDEN AAN
PRIJZEN!
Ier mans: 'Wij metselen de hemel dicht'
Geen centimeter natuur meer verloren laten gaan'
Denk de
Domen
vegen
\et
yroen,
kzou
krank
zinnig
Jvorden'
Milieu-overwegingen
(VTERDAG 1 SEPTEMBER 1973
EXTRA
Zaterdag, 8 september, start ln
deze krant en een aantal an
dere dagbladen een 26 weken
durende Nationale Puzzelaktie,
waarvan de opbrengst ten goede
zal komen aan de Stichting Na
tuurbehoud en Natuurbescher
mingseducatie.
In deze puzzelaktie zijn ruim
een miljoen gulden aan prijzen
te winnen, in hoofdzaak beschik
baar gesteld door het bedrijfsle-
r slechts enkele:
Iedere week een Peugeot 104
ter waarde van f 8595, iedere
week een Philips kleurentelevisie
ter waarde van f 2600, iedere
week ter waarde van f 850 Bau-
knecht-apparatan (wasmachines,
koelkasten, diepvrieskisten enz.,
enz.), Singer naaimachines. 5
spaarbankboekjes met een uileg
van f 500. en 25 met een inleg van
f 100 van de ABN. Amsterdam
waardebonnen van V. en D.. ho
metrainers, Oosthoek-encyclo
pedieën, versterkers van Pioneer,
make-up artikelen, vakantierei
zen naar Ceylon, Engeland, Joe
goslavië, Bulgarije, Ruva slaap
kamers en keukens, een DAF 66
Sedan, een half Jaar Skoll bier,
Lois Jeans, Continentalbanden
honderden boeken, horloges. Iri-
sette donsdekens, AaBe produk-
ten, elektronisch poppen, le
vensmiddelenpakketten, een Jol,
snelkookpannen, grammofoon
platen, een zeilboot, radio's, Nu-
tricia-servlezen. foto- en filmap
paratuur van Ilford en Kodak
En dan de hoofdprijzen en de
extra hoofdprijzen: zoals een
prijs van f50.000 bestaande uit:
een auto, een autoradio, een Jaar
all-risk autoverzekering, een jaar
wegenbelasting, een jaar lid
maatschap ANWB wegenwacht,
1000 liter super benzine, een
kleurentelevisie, een afwasmachi
ne, 10.000 gulden aan meubelen
en stoffering, een vakantiereis
naar keuze voor f4000, een por
table radio, een wasautomaat, 'n
stereo-versterker, 500 grammo
foonplaten en f 500 boeken naar
keuze, een elektrische naaima
chine, f3000 kleding, een pannen-
set, een 48-delig servies, twee
fietsen, 52 weken lang voor f 150
levensmiddelen, f 1000 huishou
delijke apparaten (mixers, stof
zuigers, enz.) f 2000 sieraden,
horloges enz.
Eenzelfde soort prijs ter waar
de van f 30.000 en twee van f 20.000
een stacaravan van Dick Wisslnk
te>r waarde van f 10.000, een com
plete aanbouwkeuken van Bau-
knechit ter waarde van f5000, 'n
Peugeot 104 plus een caravan van
Dick Wissink, een volledig ver
zorgde reis van twee weken naar
Kenia /Tanzania voor twee per
sonen (plus f999 zakgeld) van de
Belgische Luchtvaartmij. "Sa
bena"; een Jaar lang Cosmonda
(Knonr) produkten enz. enz.
WAT MOET U DOEN?
U dient slechte de puzzel, die
zaterdag a.s. in deze krant ver
schijnt, op te lossen en de daar
in verborgen slagzin op een
briefkaart in te zenden met een
(voor de Stichting Natuurbe
houd en Natuurbeschermings-
educatiei extra postzegels van
ten minste f 1 om een kans te
maken op de vele, vele prezen die
iedere week beschikbaar zijn.
Daarnaast telt u iedere weex
alle letters N die in de opgelos
te puzzel voorkomen, bewaart de
ze en zendt het totale aantal aan
het einde van de puzzelcompe;l-
tie in en u dingt mee naar de
fantastische hoofd- en extra
hoofdprijzen.
Haal daarom reeds nu brief
kaarten en postzegels in huis, zo
dat U onmiddellijk kunt mee
doen, wanneer as. zaterdag de
puzzelpagina in deze krant ver
schijnt.
Deze Peugeot 104 WAARDE ƒ8.595 met zuinige, krachtige
50 pk motor. 135 km/u; voorwlelaandrijving; versnellingspook)®;
draaiatraai eJecbts 492 cm; schijfremmen voor. trommelremmen
achter; vier portieren; rondom veiligheidssloten; automatische rem-
kracht verdel er en rem bijstelling ia iedere week één van de
weekhoofdprijzen, die u kunt winnen wanneer u voor 1 deelneemt
aan de Nationale Puzzelactie (t.b.v. de Stichting Natuurbehoud en
NatuurbeschermIngaeducatie) in deze krant.
Deze Peugeot ia een geschenk van Gebr. Nefkene Automobiel Mij.
NV. Utreoht.
U kunt dezevaatwasvolautomaat winnen
voor 1 door mee te doen aan de puzzel
actie in deze krant,
(iedere week) Bauknecht-apparaten
beschikbaar tot een waarde van 850.
Bij voorbeeld deze vaatwasvolautomaat
van Bauknecht Nederland BV, Breda.
Bij een winnaar van een auto kunnen bezwaren zijn tegen
het accepteren van die auto op grond van milieu-overwe
gingen.
De Stichting Nationale Aktie voor Natuurbehoud en Na
tuurbeschermingseducatie heeft uit de aard van de zaak
begrip voor deze zienswijze. Zij is in dat geval bereid om
uit de opbrengst van de puzzelactie aan de winnaar i.p.v.
de auto de dan geldende cataloguswaarde daarvan in con
tanten uit te betalen.
De stichting is voornemens de auto aan de Kruisverenigin
gen aan te bieden ten behoeve van de wijkverpleging.
Daarmee wordt bevorderd dat de auto, die nog zal worden
voorzien van een naverbrander, een sociaal doel zal dienen.
Voor een actie als de Nationale Actie
tot Natuurbehoud en Natuurbescher
mingseducatie stelt Bauknecht gaarne
Toon Hermans zal dié natuur-tic beslist altijd al gehad hebben en hij had die in elk ge
val ook nog, toen het zo'n vijftien tot twintig jaar geleden geen mode meer was. U
weet het nog wel: hoe driftig we toen aan het bouwen waren en hoe fanatiek aan het
industrialiseren en hoe miljoenen van ons een beetje vermetel van die auto begonnen
te dromen waar ze nu al jaren in rijden.
De welvaart lonkte, je mocht er van de pastoor een knipoogje aan wagen en als je niet
in Rotterdam-Charlois woonde of in het oude westen van Amsterdam kon de kosteloze
natuur je toch die troost niet meer bieden waar je de magere jaren dertig en de zware
jaren veertig mee doorgekomen was.
Niettemin bleef Toon de cabaretier met veel brandschone zon, de reukzuivere wind in
zijn tekst; puur gras en onbezoedelde wolken.
Je dacht toen wel eens: hé Toon,
ook bij de verkenners geweest en
ook zo graag "kom mee naar buiten
allemaal" gezongen? Maar het zat
blijkbaar dieper bij Toon. Waar
schijnlijk net zo diep als dat Lim
burg van hem, waar hij bij tijd en
wijle to zijjn moeders taal zo nodig
van zingen moet. Hij ging er gewoon
mee door en ineens mag het weer.
Met de Rijn, die stijf staat van het
zout .schapen die sterven aan het
gras dat vergiftigd is door de uit
worp van de fabrieksschoorsteen, en
steeds meer betonnen wegen die het
koele woud vreten waar we vroeger
in wilden rusten, met de paden en
de lanen en de wielewaal.
Nu de wonderen van de vrije na
tuur bedreigd zijn geworden, de
koeltjes die door het lover suizlen,
de bij en de bloem en het krinklen-
de winklende water ding ineens weer
verschrikkelijk actueel, al kunnen
we de romantische woorden van
vroeger niet meer uit de mond krij
gen en Je denkt: toch eens over pra
ten met Toon.
"Ja", zegt Toon. "een man van de
natuur dat ben ik wel".
Hij laat zich voorzichtig zakken in
een fauteuil in zijn kleedkamer in
de Eindhovense Stadsschouwburg.
Het zojuist genuttigde avondeten ls
hem duidelijk goed bekomen. Over
anderhalf uur moet hij op de plan
ken staan en voor die tijd wil hij nog
even met de oogjes dicht. Even retce-
nen: hij heeft drie kwartier om te
praten.
Beschouwend
Die natuur: "ik denk dat het komt,
doordat ik van aard nogal een be
schouwend mens ben. Ik heb een
enorme behoefte aan de stilte van
de natuur. Je hoort wel eens zeggen
dat Je nergens meer stilte kunt vin
den nou vergeet dat maar. Er is nog
ontzaglijk veel stilte. Elke dag flets
ik een paar uur door het duin. Van
mijn huis af ben ik in vijf minuten
in de Kennemerduinenen en als ik
daar ook to deze tijd van het Jaar
vijf mensen tegenkom is het veel.
In mei zie Je niemand een ver
ademing. Niet dat ik een hekel aan
mensen heb, maar in mijn werk zie
Je er zoveeldat Je wel eens even
zonder wilt zijn, even alleen zijn in
die paradijselijke atmosfeer met
alleen maar bomen en planten om Je
heen. Ik kan mezelf hervinden, her
kennen in die dingen. Ik kan me
vereenzelvigen met een grasspriet of
een boom. Want het leeft, net als Ik
en vanuit dezelfde bron. Kijk eens
naar een bloem wat een machti
ge mysterie ls dat niet. Het roept ge
voelens in Je op die Je onmogelijk bij
buizen van centrale verwarming zou
kunnen krijgen. Urenlang kan ik
naar een plant kijken. In de duinen
ligt op het ogenblik een eindeloos
veld met geel bloeisel. Hoe het heet,
weet ik niet. Ik heb bijgehouden hoe
dat opkwam, uitgroeide, in bloei
schoot en begint te vervallen. Leven
en dood denk ik dan. Daar schrijf ik
opstellen over. Ik heb duizenden
bladzijden volgeschreven met gevoe
lens, die ik in dat soort situaties on
derga. Neen die laat ik niemand le
zen misschien zijn ze voor een an
der niet interessant, maar het maakt
wel duidelijk wat die natuur voor
mij betekent. Denk nu eens die bo
men van de aarde weg, weg al dat
g-roen: mij zou Je ogenblikkelijk kun
nen opsluiten, ik zou op staande
voet krankzinnig worden. Je kunt Je
leven toch niet vullen door alleen
maar over Ajax of Feyenoord te
praten"?
Milieu
Van de natuur uit kom Je vanzelf
op het milieu, vindt Toon Hermans.
"Het gaat niet alleen om het land
schap, de bomen, de planten en de
dieren. Het gaat om het leven en de
mens is een deel van alle leven, wat
we om ons heen zien en die mens is
strikt genomen het mooist van alles.
Het gaat vooral om die mens to ver
binding met de natuur. En als Je nu
ziet wat onze industrie uitspookt
Ga nu met Je gewone nuchtere
verstand eens na: als een onzindelijk
mens stinkt laat Je hem links liggen,
maar als Je een fabriek bouwt waar
van de schoorsteen alle mogelijke
smeerlapperij uitstoot, honderdmil
joen maal erger dan dat vieze man
netje, dan mag het.
Er zijn al heel wat steden «vaar
het stinkt als de pest, maar het le
vert geld op en het lijkt erop dat
daar niets aan te doen ls.
Of Je komt na lange tijd weer eens
in een aardig stadje en Je ziet tot
Je schrik dat de polder eromheen
volgebouwd is met hoge flats, alle
maal steende schrik Slaat Je
om het hart. Hoe ver woekert dat
op den duur door? Moet je dat maar
aan de overheid overlaten?
In hoeverre is dat belangrijk voor
ons allemaal of misschien maar
voor een bepaalde groep? Dat zou ik
wel eens onderzocht willen zien.
Maar wat me het meest stoort is het
geestelijk proces dat erachter zit. Ik
vindt het een achteruitgang van be
schaving en geestelijk klimaat,
ronduit een blijk van menselijk ver
val, dat de mens zich op die manier
afsnijdt van het leven. Wat denkt de
mens wel? Beschouwt hij zichzelf
als zo'n superieur wezen, dat hij
zich aan de natuur mag vergrijpen,
het groen zwart maken? Ik vind dat
niet menswaardig. Of hoort dat
misschien toch bij die mens? Dit
houdt me verschrikkelijk bezig. La
ten we maar aktie voeren dat zal
wel zinvol zijn. Ik zit gewoon te
wachten tot er eindelijk eens inge
grepen wordt geen sentimenteel
geklets meer, maar "nou moet het
verdomme eens afgelopen zijn" Nog
hebben we gebieden met stilte, niet
frisse lucht, maar nu mag er dan
ook geen centimeter meer verloren
gaan"
En omdat het zijn vak is heeft
Toon heel de zware milieuproble
matiek ook nog maar eens in een
rijmpje samengevat:
"Wij metselen de hemel dicht,
tot er geen plek meer is met wat zon
licht,
tot er nergens meer een perkie met
wat blommen is,
wij metselen onszelf naar de ver
dommenis".
