'Leven politieke
gevangenen
steeds zwaarder'
Collectief leiderschap
in China op komst?
Wel of geen sex aan boord van Acali? Bonn wil sterke
Zuid-Afrika bereid
Portugal te steunen
bekorting van
de studieduur
Waldheim
zorgt voor
incident
Scotland Yard opent
offensief tegen IRA
Arbeiders in Peru
nemen fabrieken overj
Eventjes naar
de kapper
Feisal dreigt
met zijn olie
VRIJDAG 31 AUGUSTUS 191R
BUITENLAND
MEXICO-STAD "Ik heb aan
boord van het vlot nooit sexuele
betrekkingen onderhouden en heb
dat ook niet by anderen geconsta
teerd", verklaarde woensdag de
30-jarige Maria Björnstam, schip
per van het vlot "Acali" dat in
101 dagen de Atlantische Oceaan
is overgestoken.
Samen met andere deelnemers
aan het experiment voor het be
studeren van het gedragspatroon
van veel mensen op een kleine
oppervlakte gedurende langere
tijd, gaf de Zweedse haar eerste
persconferentie in Mexico, waar
zy met haar 56 ton metende vlot
op 20 augustus landde.
De wetenschappeiyke leider van
het experiment, de 49-Jarige Me
xicaanse anthropoloog Santiago
heeft daarentegen ver
klaard: "Natuuriyk was er sex,
we waren tenslotte mannen en
vrouwen onder elkaar."
Genoves wees er overigens op
dat het sexuele gedrag op de een
zame reis weliswaar ook bestu
deerd werd, maar hoofdzaak was
dit bepaald niet. Belangryker was
volgens hem te zien hoe de zes
vrouwen en vyf mannen uit tien
verschillende landen en met ver
schillende overtuigingen en van
verschillend ras met elkaar over
weg konden.
Maria Björnstam zei dat ze alleen
over sex hoorde tydens het dage-
lykse geliefde vragenspelletje "zeg
de waarheid". Ze keek met koele
blik voor zich uit, toen Genoves
verklaarde dat het niet by theorie
gebleven was. De 43-jarige Fran-
gaise Servane Zanott lachte ver
genoegd toen Genoves zyn schip
per tegensprak.
Na de landing op 20 augustus
op het Mexicaanse eiland Cozu-
mel, werden de elf mannen en
vrouwen nog een week lang opge
sloten in een kleine hotelkamer
zonder meubilair en zonder con
tact met de buitenwereld. Bedoe
ling was de gemaakte reis nog
eens grondig te analyseren en zich
door artsen en psychiaters te la
ten onderzoeken.
Genoves zei dat deze week
"meer hel dan hemel" was ge
weest. Hy zei dat het voor de ge
trouwde vrouwen in het gezel
schap op schipper Björnstam
na allemaal niet gemakkeiyk
kan zyn geweest "omdat er din
gen konden gebeuren en ook ge
beurd zyn".
De niet-blanke dominee Ber-
naydo Bongo uit Angola, de enige
ongetrouwde man (30) aan boord
van de Acali, was niet tot een
duideiyk antwoord op de vraag
of er sex aan boord was geweest,
te bewegen. Voor hem als geeste-
ïyke, zei hy, was slechts de be
studering van de besloten gemeen
schap op het vlot interessant ge
weest. De naast hem zittende, 32-
Jarige Israëlische arts en moeder
van twee kinderen Edna Janes,
knikte by deze opmerking instem
mend. Zy verklaarde dat ze het
avontuur met dezelfde bezetting
nog wel eens wilde overdoen.
De niet-blanke Amerikaanse
Evangelina Seymour van 24 Jaar
vertelde dat ze op het vlot geluk
kiger was geweest dan in het nor
male leven. Haar 37-jarige blanke
landgenote Mary Gidley, zei dat
ze toch eerst wel weer eens het
leven te land wilde meemaken, al
vorens opnieuw aan een experi
mentele zeereis te beginnen.
Rachida Mazny, een 24-jarige
Algerynse, zei dat het heel nor
maal was geweest, dat het by de
overtocht niet altyd koek en ei
was geweest.
De ervaringen van de 32-jarige
Griek Charles Antoni zyn wel uit
sluitend gelukkig geweest, want,
zei hy, hy zou de reis nog niet
voor een miljoen dollar gemist
willen hebben. Hy vond het jam
mer, dat het allemaal achter de
rug is.
Tien Russen richten zich in een
appel tot veiligheidsconferentie
MOSKOU (DPA) Tien voormalige politieke gevangenen uit de Sowjet-Unie hebben een be
roep op de Europese veiligheidsconferentie en de daaraan deelnemende regeringen gedaan het
lot van de politieke gevangenen in Europese landen grondig te bespreken.
JERUZALEM Dp secretaris-ge
neraal van de Verenigde Naties,
Waldheim, heeft gisteren in Jeruza
lem voor een incident gezorgd, toen
hij weigerde zijn hoofd te bedekken
tijdens een herdenkingsplechtigheid
voor de zes miljoen Joden die die
voor de zes miljoen joden die in
de tweede wereldoorlog door de
Het is een Joodse zede dat men bij
plechtigheden als bovenstaande, voor
al als zij op geheiligde grond plaats
hebben, het hoofd bedekt. Van be
zoekers verwacht men dat zij zich er
ook aan houden.
Waldheim echter wees een twee
maal aangeboden hoed af en stond
blootshoofd voor de eeuwige vlam
van het Yad Vashemgedenkteken
voor de zes miljoen slachtoffers.
Na afloop werd Waldheim ge
vraagd waarom hij zich niet aan de
traditie gehouden had. Hij antwoord
de: ..Ik ben hier als secretaris-gene
raal en vond dat ik mijn eigen zin
moest doen".
Waldheim heeft voorts verklaard,
dat zijn eerder gemaakte verwijzing
naar Jeruzalem als hoofdstad van
Israël een vergissing was.
Toen Waldheim een heildronk be
antwoordde aan een diner, dat de Is
raëlische minister van buitenlandse
zaken, Abba Eban, hem aanbood had
hij er zijn voldoening over uitgespro
ken „in uw hoofdstad" «Jeruzalem)
te mogen vertoeven.
Maar vandaag heeft de VN-secre-
taris desgevraagd verklaard, dat hij
„deze gebruikelijke formulering" per
vergissing had gebezigd in een „on
voorbereid antwoord op een heil
dronk".
In het appel, dat gisteren in han
den kwam van de westerse corres
pondenten in Moskou, wordt gezegd
dat de Europese veiligheidsconferen
tie de regeringen van de Sow Jet-
Unie, Albanië, Tsjecho-Slofakye,
Oost-Duitsland, Joego-Slavië. Portu
gal en Spanje "in het belang van de
vrede en de samenwerking" moet
aansporen het lot van de politieke
gevangenen in hun landen te verbe
teren.
De tien verzoeken om vorming van
een internationale Europese commis
sie die de gang van zaken in de
kampen en gevangenissen met po
litieke gevangenen moet volgen "om
hen te redden van de hongerdood,
de willekeur en de vernietiging wier
enige schuld bestaat in het uiten van
woorden en het hebben van denkbeel
den die de betrokken regering onwel
gevallig zijn".
Het internationale Rode Kruis en de
interparlementaire unie moeten de
mogelykheid krygen de toestand
van de politieke gevangenen in de
Europese landen te controleren.
Het appèl is onder meer ondertekend
door de dichter Wladimir Osipow die
zeven Jaar in een kamp heeft door
gebracht en de kunsthistorici Nikolai
Iwanow en Valentina Masjkowa die
ook verscheidene Jaren in kampen
hebben gezeten.
Bijbel
In de oproep wordt voorts gezegd
dat de gelovigen in de kampen en
gevangenissen "aan heftige vervol
ging" blootstaan en dat er jacht
wordt gemaakt op religieuse litera
tuur en lectuur. De bijbel wordt zon
der meer in beslag genomen. Wie op
kerkelijke feestdagen zoals pasen
en kerstmis, niet op zijn werk ver
schijnt, krijgt straf. Gebedsbijeen
komsten en biechten zyn verboden.
Ja, stervenden mogen zelfs niet de
communie ontvangen.
Als iemand toegeeft dat hij een ge
lovige is, betekent dat voor hem 'n
verzwarende omstandigheid. Deskun-
dige medische hulp wordt niet gege-
De ondertekenaars wijzen in dit
verband op de zaak-Galanskow. Joe-
ri Galanskow was een letterkundige
die in november van het vorig Jaar
na een maagoperatie in de gevan
genis stierf. De tien noemen het een
"hemeltergend willekeur" dat poli
tieke gevangenen samen met mis
dadigers worden opgesloten en zeg
gen dat mensen die het niet met de
politiek van het Kremlin eens zijn,
ook nadat zij uit de gevangenis ont
slagen zijn, vervolgd worden. Zij
blijven onder toezicht van de poli
tie staan en mogen zich in bepaalde
steden niet vestigen. Het doel van
het strafsysteem is andersdenken
den van inzicht te doen veranderen.
Maar, aldus het appel dat heeft
niets te maken met vreedzame sa
mengaan vrede en samenwerking in
Europa.
Slechter
In het appel wordt er de nadruk
op gelegd dat de levensomstandig
heden van de politieke gevangenen
in de Sowjet-Unie in de afgelonen
Jaren veel slechter zijn geworden.
Men krijgt op het ogenblik dagelijks
2413 calorieën. Dit kost de Russische
staat evenveel als een pakje sigaret
ten. Extra levensmiddelen kan men
alleen krijgen met het geld dat men
in het kamp of de gevangenis ver
diend heeft en dan maar tot maxi
maal 5 roebel (volgens de officiële
koers is een roebel vier gulden
waard)De politieke gevangenen ver
dienen gemiddeld 40 roebel per
maand. De helft hiervan wordt door
de administratie "ten bate van de
staat" ingehouden en 13 tot 15 roe
bel voor het eten.
Voor de politieke gevangenen, al
dus het appel, is het daarom zelfs on
mogelijk eens per maand een halve
kilo margarine, een blikje soljanka
(vis- of vleessoep), zeep en tandpas
ta te kopen. Zelfs tijdens het be
wind van Stalin konden de gevange
nen net zoveel pakjes ontvangen als
zij wilden. Nu mag men nog maar
eens per jaar en dan pas nadat men
de helft van zijn straftijd heeft uitge
zeten, een pakje van vijf kilo ont
vangen. En dan nog worden deze
pakketten onder allerlei voorwend-
sesl afgenomen.
BONN Een studietijd van drie-
of vier Jaar dat is een van de
belangrijkste elementen van de
raamwet voor het hoger onderwijs
die de Westduitse minister van on
derwijs Von Dohnanyi gisteren heeft
bekend gemaakt. De nieuwe rege
ling van de studie-duur zal in 1976
moeten ingaan.
Met deze drastische maatregel
streeft de regering een zo doelma
tig mogelijk gebruik van de ook 'n
West-Duitsland zeer beperkte stu
dentenplaatsen en een inperking van
de numerus clausus na.
De raamwet, die reeds lange tijd
punt van discussie uitmaakt, wordt
vooral door vele studentenorganisa
ties als "technocratisch" en
steembehoudend" aangevochten
Ook van de zijde van de hooglerfci
rer is kritiek op de wet uitgeoefei
Zij richt zich vooral op het feit,
de voor drie of zes jaar benoerajre
"assisten-hoogleraren" in de univi
sitaire bestuurscolleges met de gie
wone hoogleraren worden gelijkgjj
steld.
Een ander belangrijk punt
wet is de nadruk, die zij legt op
gelijkheid van kansen. Zo v
een bepaling in de mogelijkheid, du
ook gegadigden zonder eindexamui.
maar met een zekere beroepspraie
tijk, tot bepaalde studies kunn i
worden toegelaten.
Deze zwarte beer afkomstig uit het dierenverblijf van de film
maatschappij Warner Brothers in West Milford (VS) drinkt
meestal uit die emmer. Maar gisteren toen de temperatuur
tegen de 37 graden was deed de beer het enige verstandige:
hij sprong er in.
LIMA De linkse militaire rege
ring van Peru heeft bijzonderheden
bekendgemaakt over een ontwerp
van wet dat de leiding van fabrieken
in handen legt van de arbeiders en
overneming van bestaande bedrij
ven door de werknemers mogelijk
maakt.
Aan de overneming van de bedrij
ven is de voorwaarde verbonden dat
een meerderheid van aandeelhouders
ermee akkoord moet gaan en de
economische en financiële basis van
het bedrijf gezond moet zijn.
Wanneer het gaat om nieuwe, door
arbeiders op te richten fabrieken,
voorziet het wetsontwerp in een of
ficieel onderzoek naar de levensvat
baarheid van zo'n bedrijf.
Voorgesteld wordt de oprichting
van een 'fonds voor maatschappelijk
bezit', voor het op de been helpen van
bedrijven met een arbeidersdirectie.
De regering van predident Velas-
co Alvarado wil voordat zij haar
goedkeuring aan het ontwerp geeft,
Champagne Het Jaar 1973 zal
een uitzonderlijk wijnjaar zijn voor
champagne, zowel in kwaliteit als in
kwantiteit. Dit heeft de vereniging
van champagne-producenten in
Parijs meegedeeld. Er werd een pro-
duktie van 175 miljoen flessen voor-
Arrestatie De Amerikaanse ge
heime dienst FBI heeft een Roe
meense regeringsfunctionaris en n
Amerikaan van Turkse afkomst ge
arresteerd. De mannen zouden de
tails hebben willen stelen van een
vele miljoenen dollars omvattend
project van de Ford-fabrieken voor
het maken van glas. Ze hadden de
gegevens voor een flink bedrag wil
len verkopen aan een Portugese fir-
SALISBURY (AFP) De Zuid-
afrikaanse minister van Binnenland
se Zaken en voorlichting, dr. Mul
der, heeft gisteren verklaard dat
zijn land bereid is militaire steun
te verlenen aan elk land van zui
delijk Afrika, waaronder Mozambique
en de andere Portugese gebieden, om
het terrorisme te bestrijden.
Dr. Mulder die op een perscon
ferentie in Salisbury sprak, brengt
thans een bezoek aan Rhodesië om
de Zuidafrikaanse politie-eenhe-
den te inspecteren die de Rhode-
6ische veiligheidstroepen steunen bij
him strijd tegen de guerrilla-strij
ders.
De minister zei te hopen dat de si
tuatie in dit deel van de wereld niet
zou uitlopen op een rechtstreekse
confrontatie, maar, als dat wel het
geval zou zijn, zou de wereld kun
nen zien dat Zuid-Afrika een vast
besloten natie is.
Hij zei dat de guerrillastrijders
in feite slechts één ding wensten:
de blanken verjagen uit zuidelijk-
Afrika om politieke controle in dit
gebied en in heel Afrika te vestigen.
KAAPSTAD De Zuidafrikaan
se Raad van Kerken zal een speciaal
aan te trekken staflid de lonen in
het eigen land laten bestuderen. De
raad is hiertoe in staat gesteld door
de organisatie voor werelddiakonaat
„Christian Aid" (christelijke hulp
verlening in Engeland
De raad overkoepelt het meren
deel van de Engelssprekende protes
tantse kerken en de anglikaanse kerk
in Zuid-Afrika.
Winkeliers Chili's 140.000 parti
culiere winkeliers hebben hun sta
king die al drie dagen duurde en
veel huisvrouwen moeilijkheden had
bezorgd, beëindigd. De minister van
Economische Zaken deelde mee dat
de winkeliers daartoe hadden be
sloten nadat hij beloofd had aan
hun grieven tegemoet te komen.
Doodvonnis In het h oogver-
raadsproces voor het Marokkaanse
militaire gerechtshof in Rabat zijn
zestien doodvonnissen uitgesproken.
In het op 25 Juni begonnen proces
moeten zich in totaal 157 beklaagden
verantwoorden voor aanslagen op de
staatsveiligheid.
Tsjoe En-lai versterkt positie
LONDEN Scotland Yard heeft
gisteren een grootscheeps offensief
tegen de bomaanslagen door het Ier
se republikeinse leger in Engeland
ingeluid.
Honderdzestig rechercheurs voer
den in hulzen van verdachte perso
nen in Londen en omgeving razzia's
int.
De actie van Scotland Yard richt
zich klaarblijkelijk niet alleen tegen
leden van de IRA en in Londen wo
nende sympathisanten. Ook de wo
ningen van anarchisten en leden van
linkse organisaties werden doorzocht.
Een reeks linkse organisaties in
Engeland heeft in pamfletten sym
pathie voor het IRA-optreden uitge
sproken.
In Birmingham vernielde een
bomontploffing een schoenwinkel in
een winkelcentrum. In twee andere
winkels in de stad in de midlands
vond men kleinere brandbommen.
De 'oom in de schoenwinkel werd
door een bediende gevonden. De zaax
kon voor de ontploffing worden ont
ruimd, zodat geen slachtoffers te
betreuren zijn. De grote schade werd
veroorzaakt door de brand die op de
ontploffing volgde.
In het dorp Pettigo aan de Noord-
ierse grens is een Britse officier ge
dood toen hij een bom probeerde te
ontmantelen. De bom was geplaatst
door vier gewapende mannen die in
een auto het dorp waren komen
binnenrijden.
NEW YORK Diamanten ter
waarde van 750.000 gulden zijn
gestolen uit een werkplaats van
een diamantfirma in New York
toen een klover naar de kapper
ging en de zaak onbeheerd achter
liet. De dief klom de werkplaats
binnen door een raampje boven
de deur van het lokaal op de ze
vende verdieping van een kan
toorgebouw in het hartje van
New York.
Rechercheurs hebben verklaard,
dat de klover in kwestie ongeveer
20 minuten weg was geweest. Hij
had verscheidene kostbare ruwe
diamanten op een werkbank
achtergelaten en ook de deur van
de kluis, die weliswaar dicht was,
niet op slot gedaan.
PEKING Het Chinese persbu
reau heeft bekendgemaakt dat
Mao Tse-toeng is herkozen als voor
zitter van het centrale partijcomi
té en dat er vijf ondervoorzitters
zijn gekozen in de plaats van de
uitgestoten Lin Piao.
Het zyn premier Tsjoe En-lai, de
onderburgemeester eti politieke com
missaris van Sjanghai Wang Hoeng-
wen (36), het gewezen hoofd van de
veiligheidsdienst Kang Sjeng (70), de
hoogste militaire leider maarschalk
Jeh Tsjien-jing, en het hoofd van de
politieke afdeling in het leger gene
raal Li Teh-sjeng.
Verder is er een nieuw politibu-
reau van 21 leden benoemd.
De gebeurtenissen rond Lin Piao,
eens Mao's rechterhand, zijn nog
niet geheel duidelijk.
Lin Piao, zo heette het in Peking
officieus sinds de herfst van 1972, is
op 13 september 1971 omgekomen
toen de Trident waarmee hij naar
de Sowjet-Unie poogde te vluchten
neerstortte in Buiten-Mongolië.
Heeft het congres dus een lijk uit de
partij gestoten?
Immers Lin Piao, "een burgerlijke
carrièremaker, een samenzweerder,
een contra-revolutionaire dubbel
agent, een renegaat en een verra
der" moest "eens en voor altijd" wor
den buitengesloten. Terwyi nu de
officiële stilte is verbroken heeft
zich wellicht toch een nieuw myste
rie aangediend. Nieuw-China maak
te bekend dat de congresgangers
als het ware in een adem de verwyde-
ring hadden geëist van Lin Paio en
Tsjen Po-ta en voorzover men weet
is Tsjen Po-ta nog steeds in leven.
Het tiende partijcongres heeft zich
niet alleen beziggehouden met het
openljik schandvlekken van Lin
Piao. Het is. zo zegt men, ook het
congres geworden van de verzoening
tussen de Rode Gardisten en de
oude garde en van de persoonlijke
overwinning van de vertegenwoordi
ger der gematigdheid: Tsjoe En-lai.
Uit het communiqué van donderdag
blijkt dat Tsjoe is herkozen als een
van de vijf vice-voorzitters van het
centrale comité. Aangezien er voor
heen slechts één vice-voorzitter was
meent men dat de nieuwe samen-
Nixon en Tito
kajidiclaten
Nobelprijs
OSLO President Richard Nix
en president Tito van Joego-Sla\
zijn onder de kandidaten voor
Nobelprijs voor de vrede van 19
zo hebben welingelichte kringen
Oslo bekendgemaakt.
Volgens hen hebben 69 vooraa
staande persoonlykheden in ve
schillende landen president Nixi
voorgedragen.
Tito is voorgedragen door
premier van Syrië en enige Deei
minister.
Augusust Schou, de directeur
het Nobelinstituut in Oslo, bev<
tigde dat 47 kandidaten voor
prijs zijn voorgedragen. Het is
ge veer hetzelfde aantal als v
jaar, toen geen vredesprijs v
gegeven en de eraan verbonden, gel
som in het Nobelfonds werd gesto
In de Scandinavische pers is
laatste tijd ook veelvuldig een 1
gebroken voor toekenning van
Nobelprijs voor de vrede van 1
aan Dom Helder Camara,
rooms-katholieke
stelling wijst in de richting van een
collectief leiderschap). Maar waar
nemers geloven dat de premier zijn
positie heeft behouden als de be
langrijkste kracht achter voorzitter
Mao. De samenstelling van het nieu
we politburo van 21 leden zou erop
wijzen dat de gematigde elementen,
gegroepeerd rond Tsjoe, de boven
toon voeren ten opzichte van de ra-
dikale of linkse elementen. Veelbe
tekenend in dit verband is ook de
positie van Mao's vrouw Tsjiang
Tsjing en zijn bekende neef Jao
Wen-joean die beiden nauwe ban
den heten te hebben met de leiders
van de radikale groeperingen. Hoe
wel ze hun zetels in het politburo be
hielden schijnt hun invloed aan
zienlijk te zijn verminderd.
Olinda en Recife in Brazilië.
Spoormannen
vochten bij
parlement
OTTAWA (AP) Het Canadese
gerhuis heeft gisteravond in begin 1Ê
een noodwet goedgekeurd, waaraf
de een einde moet komen aan
staking bij de nationale spoorweg y
en de stakende arbeiders (56000) nn
terugwerkende kracht loonsverl te
gingen krijgen. Vakbondsleiders h< a
ben inmidels al verklaard, dat
wet onaanvaardbaar is.
Voor de goedkeuring van de i
werd het parlementsgebouw
stormd door 1.800 militante spoc
mannen - het was een van de gewei u
dadigste demonstraties, die ooit
het parlement werd gehouden.
spoormannen eisten een royale st1(
klngsregeling. ai
Tijdens de demonstraties werd11
ramen ingegooid en werd gevocht rI
met de troepen buiten de lagerhu n
bibliotheek.
Het wetsontwerp voorziet in een o 1
middellijke hervatting van het we 1
maar ook in een directe verhogi 1
van de salarissen met 16.25 proce
over twee Jaar verdeeld. Een derg2
lijke verhoging was in Juli door ege
bemiddelingscommissie voorgeste
maar vakbonden en werkgevers 1
hadden dit voorstel verworpen 1n
vakbonden eisen 21.6 procent
twee Jaar en de werkgevers b
13,5 procent aan.
NEW YORK (UPI) Konii
Feisal van Saoedi-Arabië is van
ning dat de voortdurende steun
Amerika aan Israël het zyn lal
uiterst moeilijk maakt te blijv
voorzien in de Amerikaanse olieb
hoeften. Ook komen de vriendscha
pelijke betrekkingen tussen Ame
ka en Saoedie-Arabië in het
drang.
In een interview met de Amei
kaanse televisiemaatschappij NBC
zegt de monarch dat „wij zond
meer onder druk staan van de Ai
bieren zelf wegens onze vriendscb
met de Verenigde Staten
worden beschuldigd van same
spanning met het Zionisme en
Amerikaans imperialisme tegen
Arabieren. Ik wil daarom de aa
dacht van onze Amerikaanse vrifl
den hierop vestigen opdat
zover komen dat we gedwongen s
andere maatregelen te nemen,
leggen niet graag beperkingen
aan onze olie-export naar de Ve
enigde Staten maar, zoals ik
zei, de voortlurende Amerikaan
steun aan het Zionisme en tegen
Arabische wereld maakt het v'
ons uiterst moeilijk de olievoorzi
ning te blijven voortzetten".
