lobert Bolt: lang
p succes gewacht
Rijk in tram-achtervolging
Knuisten en knap geweld
verspel van huisvrouwen
NWB samen met vijf
"rzeker i ngsbedrijven
heTkarpettenhuis
iG 17 AUGUSTUS 1973
PAGINA 13
jberfc Bolt is een auteur, die
jjaar een talent heeft voor
liddellijk succes. Twee van zijn
filmscripts werden» tot dusver-
gelauwerd met een Academy
ird, zij"- toneelstukken zijn
hele wereld gespeeld. In-
heeft hij heel acceptabel
eerste filmregie gedaan met
vrouw Sarah Miles in de
tfroLAlles komt hem moeite-
aanwaaien.
aen wat dieper in zijn loop-
graaft leert men dat hij zijn
ge renommée moeizaam heeft
a veroveren. Hij ging niet
jjven vanuit een felle ambi-
maar uit pure noodzakelijk-
Bolt gaf les in een dorps-
en de hoofdonderwijzeres
hem een lekenspel te schrij-
Hij sloeg het Lucas-evangelie
begon. Ter explicatie zegt
Als je wat jongens en meisjes
een gordijn hebt staan, die
fantatische woorden zeggen,
je eenvoudig niet misgaan, je
,een hit. Nadat ik zes regels
geschreven wist ik dat dit het
wat ik wilde".
öemin moest hij nog een har-
erschool doormaken. Ongeveer
aar schreef hij als onderwij-
avonds nadat hij het werk
zijn leerlingen had gecorri-
1 zijn eerste stukken. Vijf
stukken worden zonder om-
teruggestuurd en Bolt bleef
i overeind door wat gelegen-
sradiowerk.
BBC
Toen hij op een avond thuis
kwam waren licht en telefoon afge
sloten. De stapel onbetaalde reke
ningen kon hij nauwelijks lezen.
Maar er was ook een briefje van
de BBC bij, dat de uitzending van
één van zijn stukken als luister
spel in het vooruitzicht stelde. Dat
redde hem van totale wanhoop.
Het keerpunt kwam met het to-
neelscucces van „Flowering Cher
ry" in 1957. Met 435 voorstellingen
werd hij een man om rekening
mee te houden in de theaterwe
reld. Het toneelsucces leidde on
vermijdelijk ook tot uitnodigingen
voor de film. Zo werd hij door
David Lean en producer Sam
Spiegel gevraagd om een bestaand
soript van „Lawrence of Arabia"
wat bij te vijlen. Een verbintenis
van zes weken groeide uit tot
veertien maanden en was toen een
totaal nieuw script van Bolt.
Daarng. werd hij door Lean ge
vraagd voor een filmversie van
Pasternacks "Dokter Zjivago", een
bijna ontmoedigende taak want
wat naast de epische grootsheid
van het werk van de Nobelprijs
winnaar ligt er een natuurgevoe
ligheid en betrokkenheid voor het
menselijk lot in besloten. Hoe vat
men zo'n werk aan?
„In de eerste plaats", zegt Bolt,
„moet je de waarde van een boek
diep kunnen onderkennen. Als je
je dat tot in details hebt eigen
gemaakt, moet je het terzijde leg
gen, want het maken van een
dramatisering van het gegeven
houdt onder meer in dat niet
meer dan een zestiende van de
oorspronkelijke lengte overbleef.
Zo'n ingrijpende samenvatting
kan totaal vervormend werken.
„De film betekent niet het boek
vertaald door het bioscoopscherm".
„Je moet dus de moed zeg
maar de arrogantie hebben om
zelf scheppend en creatief aan het
werk te gaan. Onvermijdelijk gaat
in dat proces veel verloren. In dit
geval leek de held van kleiner al
lure geworden: in het bijzonder
zijn dichterschap, hoewel daar
soms wel naar werd verwezen,
leek minder en wezenlijk van
zijn bestaan uiit te maken. Maar
Bolt slaagde er toch wel in de ba
lans tussen de karakters en hun
achtergrond, tussen Zjivago en
Lara enerzijds en de maalstroom
van de Russisch© revolutie, te ver
wezenlijken.
Rattigan
Een schrijver als Robert Bolt
heeft sterke overeenkomst met
Terence Rattigan. Beiden zijn be-,
giftigd met een natuurlijk vorm
gevoel en beiden passen de ge
schiedenis toe als een commentaar
op het heden. Rattigan in zijn
stukken over Nelson en Alexander
de Grote, Bolt het meest opval
lend in „A man for all seasons".
Dit laatste stuk bewees hoe een
toneelwerk zijn werking kan ver
sterken in de film. Bolt klaagde,
bijvoorbeeld eens, dat het toneel
publiek het moest doen zonder de
beelden van de zee. Fred Zinne-
mans filmversie riep die waterige
achtergrond voortdurend op. Paul
Scofiels studie van een figuur met
een ijzeren eerlijkheid kwam in
olose-up beter door dan in de to
talen van het toneel.
Voor Lean maakte Bolt ook nog de
script van „Ryan's dochter", een
liefdesgeschiedenis in Ierland, die
op de langere baan zijn drie jaar
werk gaat terug betalen.
Tenslotte heeft Bolt dan het
script geschreven voor „Lady Ca
roline Lamb", die hij zelf regis
seerde als tekening van een be
ruchte Regency-aristocrate. Waar
om zou een scenario-schrijver zdch
de ongemakken van een regisseur
op de hals halen.
„De regisseur is in het filmen de
belangrijkste scheppende factor"
zegt Bolt. „Hij kan het werk van
de schrijver volkomen binnenste
buiten keren. Het werk van de
schrijver is voor hem niet meer
dan ruw materiaal Ik heb wel 1
niet de illusie dat ik even goed
kan regisseren als Lean of Zinne-
man. Maar wat ik wel beter dan
dan ieder ander is mijn eigen
script regisseren op mijn eigen
manier". En dat gebeurt dan ten
slotte dankzij een hoofdonderwij
zer uit Devon.
sden
ERA Het theater aan de
oerd heeft, evenals Lido, een
W-film opgediept: „Casino Ro-
Niet de allerbeste. Ondanks
David Naven en Ursula
de voornaamste rollen
milleai. De „enige echte" Ja-
|j|ond, Seaai Connery, ontbreekt,
cider heeft de waarachtige
pmoiing hier duidelijk ver-
Zoals de suikerspinnen
de kermis, zo hoort Louis
zo langzamerhand bij de
akantie. Zijn film "Samen uit
thuis" is een regelrecht va-
klassieker. Een hele oude,
niettemin wel één van de bete
van het kleine driftige Fran-
kentrekkertje. Hij wordt ter-
lestaan door de zeer knappe
iels allang overleden Bourvil
Engelsman met de spleet
ijn voortanden "Terry Tho-
Het is natuurlijk een kwes-
smaak, maar naar mijn idee
idfinger" de best uit de verf
en 007-film die er gemaakt is.
rsten (Dr. No, Veel liefs uit
u) vertoonden soms wat kin-
:ages, waren technisch
af als bij een goede spionage-
et geval hoort te zijn. De late
ien echter zo doordrenkt van
technische snufjes dat de ge-
irdigheid er onder leed. De
werden daar halve, soms tijd een groot idool van de allerjong-
hele robots. Lr "Goldfinger" is naar Haavse sten, houdit het nog een weekje vol in
mijn idee de gulden middenweg ge- de Rex, en in Taka Tukaland. Ze
vonden. bioscopen heeft te maken met doldrieste rovers
Voor de derde week. - en ander tuig. Natuurlijk laat het
TRIANON - Drie dochters van ApoUo; ,.VenUB bonr, 18 dag. «J™©SjSLï*
een eerzame apotheker worden com- 12.15, 2.30, 7.00, 9.15 uur; zat. en zo. *UV11 11100
pleet wild van een liefdespil, die °°k At5 uur,„
f Asta: „The case', 18 jr.. dag. 2.30, 7.00. CAMERA Het rliPTPrvlM/Mn hi^Hf
eigenlijk speciaal voor de ouuste 9.30 uur; zo. 1.30, 4.00, 7.00. 9.30 uur ,7^., rtec a^renieyen Dieat
is uitgevonden. Zij is namelijk nog Bijou: „Lady Caroline Lamb", 14 jr.. voor tekenfilms een oneindig aantal
maagd, en dat zint haar zusters be- da*- 2-00- 10°- 9 30 uur= °°k- 415 De muizen behoren tot de
paald niet, want zolang de oudste nog camera: „Last tango in Paris", 18 jr., fiavopite,ten, en onder hen nemen Tom
thuis is, mogen de anderen van pa dag. 2.00, 8.15 uur. 011 Jerry eeai vooraanstaande plaats
niet trouwen. Dolle toestanden als de Ci9.i5C^A05JT30D3A5yÏSS 'ioa\anlf Camera laat hen deze week nieu"
jongste dochters hun zusje op listige 11.15 uur.' we, geestige en spannende avonturen
wijze met mannen in de onechtelijke 7,00, 9.30 uur: „Cosa Nos- beleven, waarin vocural hele jonge
sponde willen manoeuvreren. Alles CoS,:' .Turks fruit". 18 jr.. dag. 2.15. J^deren een hoop plezier zullen heb-
loopt in deze wel aardige sex-kome- 7.00, 9 30 uur; zo. 1.45. 4.15, 7.00. 9.30 D€,n-
die goed af. Voor de tweede week in DuUjjW1. mD(! peetvad„-. 14 jr.. dag.
Trianon. 8.15 uur. Kindermatinee: „Pinocchlo
a.l„ do. en vrij. 2.00 uur; zo. 12.45,
- Euro-Cinema: „Die knotsgekke kerels Nachtfilms
r> J r-1 in hun vliegende kratten", a.l. dag.
Lioede Illms lil 2.00, 8.00 uur; zat. zo. en woe. 4.00,
andere steden Flora: „Meisjes met extra inkomen", CAMERA De zeer knappe film
18, Jr."„dag: _2,00, 7-00, 9,15 uur; zo- van Kenn Russel over lesbische vrou-
ook 4.30 uur. TT,
T .co, d.dto Kriterion: „Heat". 18 jr.. dag. 3.00. 7.00. wen, „Women in love", draait m het
LAST TANGO IN PARIS (Bertoluc- 9.3o uur. theater a-ajn de Hogewooixi adt er een
ci) Camera, Prtnsestraat Den Haag Metropole-T^chinski:„Spartacus", 14 goBde gewooote mmkt
Nöggerath, Reg. Breestraat A dam. 0c(eB11. 'xhe bridge over the river essaolte produkten voor de vrhdag-
Thalia, Kruiskade R'dam; Kwal". 14 lr„ dog. 2.00, 8.00 uur. en zaterdagnacht aan te trekken
HEAT (Morrisey)Kriterion. West- Olympia^ Buck preacher", Dra„ „Womeo loV(... 13
einde Den Haag; Calypso, naast passage: „Een slippertje met allure", vaal hainte aanbevolen.
Rynhofcel R'dam: 14 jr., dag. 2.30, 7.0Ö. 9.30 uur; zat.
A CLOCKWORK ORANGE <KU- Ren AOOJ.oa». 30umREX
buck). De Uitkijk, Congresgebouw jr dag g30t 11.30, 1.30, 3.30, 5.30, <je wachjtvoorstjellingen vain de Rex.
Ï^SHUUtman)- Hallen Jan v Ga- studto dfl.™: Amen. br^eTinen', "De Noormannen komen", ean niet
MASH (Altman). Hallen, Jan v. ua 14 dag 215 716 g 30 Ulir> grootse of bijzondere, maar wel span-
lenstraat A dam1.30, 4.00. 7.15. 9.30 uur. arende film in de traditie van de
LE CHARME DISCRET DE LA ^udiO^ÖO: times roll de 9loried^ert
BOURGEOISIE (Bunuel)Studio K. De uitkijk: ,,a'clockwork orange", 18 vaai Cecil B. DeMille.
Roeterststaraat A'dam: jr., dag. 2.00, 8.00 uur.
KLUTE (Pakula)Victoria, Sloter- 1
kade A'dam;
il conformista (Bertolucci)*t Kindermatinee
Venster, Gouvernestraat r'dam;
THE GREAT DICTATOR (Chaplin)
Lijnbaantheater R'dam. REX Pippi Langkous, nog al-
Herkerit u het slordige zwarte haar, en het dramatische gebaar? Dat kan niet anders zijn dan
een tweede Piaf, nietwaar. En inderdaad, het gaat hier om een "tweede Piaf". Het is Brigitte
Ariel (19). een onbekende Parisienne die de hoofdrol speelt in de film over het leven van de
grote Franse chansonnière, tijdens één van de eerste draaidagen van de film.
TIEN' STALEN VINGERS - Hoofd
rollen: Wang Yu, Chang Chin-chin,
Kan Kai en Lun Fei. Regie: Kien
Lun. Theater: Luxor.
Wie heeft er een vooroordeel te
gen Chinezen of Japanners? Ik niet,
wanneer ze 'tenminste achter een for
nuis blijven staan....
Wie echter deze film gezien heeft
zal wat huiverig staan tegenover een
eventuele invasie. De Chinezen ko
men... Nou, wat mij betreft mogen
ze wegblijven. Hoewel ze misschien
niet allemaal zo zijn als de hoofd
persoon van deze film, TaiYang
Ma, een jonge Chinees die in Japan
zoekt naar de drie moordenaars van
zijn familieleden. Verscheurd door
een bijna onmogelijke haat, velt hij
alles wat Japans is of hem in de weg
staat tot zijn enige doel: wraak. Met
behulp van Tiai Tzu, een Chinees
weesmeisje dat als zakkenrolster
door het leven gaat, komt hij achter
de identiteit van de drie.
De talrijke gevechten, met een
verbetenheid en souplesse dat je er
koud van wordt, komt hij zonder
slag of stoot door. Tenminste
Keer op keer weet hij zijn belagers
- die met tientallen tegelijk, de één
nog bloeddorstiger dan de ander op
hem afstormen - onschadelijk te ma
ken. Dan speelt er zich een kleine
romance af tussen Tai Yang Ma en
de jonge zakkenrolster. Wanneer hij
een keer verraderlijk wordt over
vallen, werpt zij zich voor hem,
vangt de aansuizende pijl met haar
lichaam op en sterft de dood. die
hem was toebedacht.
En daar verschijnt de moorde
naar. Deze Ying Mu, eigenaar van
een vechtschool, is een gevreesde en
meedogenloze vechter. Er volgt een
verschrikkelijke strijd.
Springend in en over treinen, beu
kend, razendsnel en bovenal volko
men bezeten, proberen zij' elkander
de ribben te forceren, de beenderen
te kraken en raken zij elkaar waar
het maar kan. Na ongeveer een
kwartier (film) moet er toch één
winnen, en 't lukt Tai Yang Ma om
de gruwelijke Ying Mu met een rots
blok de schedel te beschadigen. De
robuuste vechtleraar weet zich nog
vijf lange minuten vast op de been
te houden. Ten leste stort hij door
een laatste krachtsinspanning van
Tai Yang Ma met een diepe dreun
in het ravijn.
De overwinnaar bekijkt de bloed
sporen op zijn handen, buigt zich
over het rivierwater om zioh te was
sen en wandelt huiswaarts, op
gefrist en monter, bevrijd van zijn
wraakgevoelens.
ELISABETH TOLENAAR.
ADVERTENTIE
GROTE NAJAARSOPRUIMING
zaterdag 18 en zondag 19 augustus
Wegens een interne reorganisatie ruimen wij een grote party
ZEILBOTEN op tegen uiterst lage prijzen.
OPTIMIST 2,31x1,14 van f 1.032,— voor f 790,—
MUSARD ZEILVOLGBOOTJE van f2262.— voor f 1395,—
ZEF JEUGDBOOTJE van f2390,— voor f 1950.—
KAJUITZEILBOOTJE 4 m. 2 sl.plf 2810,—
SHERIFF KAJUITZEILJACHT 6.22x2,3 voor f 10500.—
en vele andere, dit weekend bij:
HAARSMA WATERSPORT B.V.,
Padoxlaan 22 - Warmond Telefoon 017112464
komt het als
fege?n Schieten de mannen
willen de vrouwen wat teveel
ie, of zijn er dieper lig-
oorzaken aan te wijzen, zoals
Dinerende rol die veel man-
het huwelijk vervullen, en
vrouw naar buitenechtelijke
sdoet grijpen?
Dit probleem staat centraal in de
film "Vrouwen die het zo nauw niet
nemen". Een overigeais wel wat over
dreven titel. De meeste vrouwen die
in deze rolprent opdraven zyn hele
maal niet zo vreselyk losbollig. Zy
komen pas in in een ander bed te
recht dan dat, dat zij élke dag trouw
opmaken, als meneer hun echtge
noot zijn taak schromelijk verwaar
loost. of als hij zoveel sexueel ent
housiasme vertoont, dat hun vrou-
HAAG De vijf grote Ne-
ke verzekeringsbedrijven zijn
aan de verzekering van per
o's een wat zij noemen „ser-
toe te voegen. Deze zal
hjn binnen Nederland en be-
t een onmiddellijke zorg voor
tourder en/of zijn voertuig na
feval
.v.ivim-e zal worden
door de ANWB. met wie zy
^handeling zyn om tot uitvoe-
to hun plan te komen.
W verzekeringsbedrijven zijn:
AMEV, Delta-Lloyd, Ennia en
tonale -Néderlanden
fnWB zal na een ongeval, als
0 zo beschadigd is, dat deze
aan het verkeer kan deel-
ue auto naar een garage of
naar keuze van de verze
kerde binnen Nederland brengen. Als
de bestuurder gewond mocht zyn en
een ander de besturing niet kan over
nemen zullen de inzittenden worden
vervoerd naar het gewenste adres,
eveneens binnen Nederland.
De exclusiviteit van wegenwacht
hulp ten behoeve van de leden van
de wegenwacht zal gehandhaafd blij
ven.
Door de tot stand gekomen over
eenkomst kan volgens de maatschap
pijen al direct na een ongeval aan de
verzekerde de nodige service, vooraf
gaande aan de schadeafwikkeling,
gegeven worden.
Zodra de voorbereiding van de
plannen is afgerond zullen de maat
schappijen bekend maken waarneer
de nieuwe verzekering zal beginnen.
wen zich een "sex-machine" gaan
voelen. Dat blijkt uit interviews, die
een onderzoekbureau dn stelt naai
de oorzaken van ontrouw bij vrou-
De film volgt voornamelijk de on-,
derzoekingen van een allerliefst
meiske, zelf keurig en heel gelukkig
gtrouwd, dat zich met geen moge
lijkheid lijkt te kunnen voorstellen
dat huwelijken niet volkomen
ideaal kunnen zijn. Vanzelfsprekend
worden de buitenechtelijke avontu
ren van de vrouwen die zij in het ka
der van haar onderzoek spreekt, niet
via 'n dialoog op het celluloid vast
gelegd, maar worden de lotgevallen
aanschouwelijk gemaakt, zeer uit
voerig en soms met grappige tussen
shots.
BERT VAN DOMMELEN.
ADVERTENTIE
70 soorten
kamerbreedtapijt
zó van de rol
leverancier van o.a;
Desso, K V.T„ Veneta, Hatema,
Bergoss.
ook Luxaflex.
gratis leggen
Leiden, Herensingel 10-11-12
Telefoon 01710- 26003
Rijnsburg,Oegstgeesterweg 46a
Telefoon 01718-16813
Aan een klapstuks uit de nieuwe
speelfilm van Frans Weisz wordt op
zeer vroege zondagochtenden, als
alle Amsterdammers nog op één oor
liggen, met stukjes en beetjes ge
breid.
Alle films overziiende is bijna aüles
op achtervolgóngsgebi'ed al getoond.
Paard achter paard, auto achter
trein, rondvaartboot achter rond
vaartboot. De regisseur denkt toch
een nieuwe variatie te hebben ge
vonden voor „Naakt over de schut
ting"
Wie er vroeg voor wil opstaan kan
in deze weken Rijk de Gooyer ach
ter de stuurknuppel van een ra
zendsnelle tram zien met Jennifer
Willems aan zijn zij. Hij heeft het
er moeilijk mee, want hij dient te
jagen op een geroutineerde wagen
voerder, die de kille loop van een
revolver in zijn nek voelt.
een trucage en u is knap als dat
in de film ziet. Sinds Amsterdam
miljoenen in de metroschachten
schept voor het openbaar vervoer is
men er zuinig op zijn tramstellen.
Op de foto: aktie voor de botsing,
die zich in rook en vlammen gaat
voltrekken.
