VERVREEMDING TUSSEN
GEREFORMEERDE KERKEN?
■jjmjiiuu'u.'K
Spanningen in Australië en Afrika
Kerkdiensten Leiden en omgeving
FACilNA 4
In het Centraal Weekblad van de Geref. Kerken in Nederland van 21 juli stond een
brief afgedrukt van een zekere ds. John Vanderbom uit Kingston, Tasmanië. Brief uit
Australië aan „mijn familie". Met die familie duidt hij dan aan de Geref. Keuken in ons
land. Hij zinspeelt op de „innige historische banden" die er zijn. De Geref. Kerken in
zijn werelddeel zijn hoofdzakelijk ontstaan uit Nederlandse emigranten en de Geref.
Kerken in ons land hebben zich nog al wat moeite en kosten getroost om die kerken
ginds van de grond te krijgen.
ZATERDAG 4 AUGUSTUS 191
Vanderbom. nu schrijft omdat hij
het gevoel niet van zich af kan
schuiven dat de kerken in Australië
geleidelijk aan van die in Neder
land vervreemden. Hij vertelt dat
de week vóór Pinksteren in zijn land
een week van gebed is voor de een
heid van de christenheid. Om deze
week geen leeg gebaar te laten zijn,
had men in Tasmanië een gesprek
georganiseerd van gereformeerden,
anglicanen, methodisten en rooms-
katholieken over de vraag: wat
kunnen wij van zulk een gebed ver
wachten? Tijdens die bespreking,
dook .er een andere vraag op: wat is
-dat voor eenheid, waarvoor Jezus ons
leerde bidden? Deze centrale vraag
deed vanzelfsprekend nog al wat stof
opwaaien. Vanuit de verscheiden
heid der kerken is daarop moeilijk
een antwoord te geven. Vanuit het
discipelschap (en daarom gaat het in
Johannes 17) wel, althans gemak
kelijker. Vanderbom schrijft met 't
gevoel dat er in ons land in de
Geref. Kerken iets veranderd is en
daarbij noemt hij de z.g. nieuwe theo
logie. De synode in ons land spreekt
wel van het bindend egzag van
schrift en belijdenis. Toch is hij
hiermee niet voldaan, "want we
merken op dat niemand zich stoort,
of zich bekeert, als de synode heeft
gesproken". En dat maakt de ge
reformeerden in Australië zeer be
zorgd, vooral als ze daarbij bemer
ken "dat de synode in ons land
met haar beslissingen ver achter de
feiten aanloopt".
Even vóór deze brief werd gepubli
ceerd, konden we lezen een verslag
van de synode van de Geref. Kerken
die de vorige maand in Australië
gehouden is. Op die synode heeft
men van zijn hart geen moordkuil
gemaakt. De bezwaren tegen de
nieuwe theologie kwamen wederom
volop ter sprake. De Geref. Kerken
in ons land zouden tekort geschoten
zijn "hi het uitoefenen van de nood
zakelijke tucht". Een predikant uit
Nederland zo besloot de synode
zal niet zonder meer beroepbaar
zijn aan de andere zijde van onze
aardbol. Eerst zaJl er een gesprek
moeten plaatsvinden "over hun
standpunt ten aanzien van het gezag
van de Schrift en het bindend karak
ter van de confessie". Zólfs als er
leden uit Nederland komen met een
attestatie, moet er ook eerst zulk 'n
gesprek plaatsvinden eer ze wor
den toegelaten. Men heeft besloten op
die synode "hun zusterkerk-relatie
met de Geref. Kerken in Nederland
te beperken". En voorts heeft men
een bijzondere bidstond uitgeschre
ven voor de Nederlandse zuster
kerk.
de historie van de kerk zo menig
maal is terug te vinden.
Het is de vraag over het wezen
van de kerk; de vraag over datgene
wat zij als haar geloof heeft uit te
dragen in deze wereld. En dan komt
men, zoals nu in Australië met de
kwestie in aanraking wie er nog wel
en wie er niet meer tot de kerk mag
worden gerekend. En eveneens staat
men dan voor de vraag van de ker
kelijke leertucht, waaraan men ginds
blijkbaar niet zó zwaar tilt dat men
er ook aan wil onderwerpen degenen
die met een attestatie uit ons land
aankomen. Het is alles consequent;
rechtlijnig.
Tucht in kerk
Deze kwesties als nu tussen doch
ter- en moederkerk openbaar wor
den, zijn niet nieuw. Toen het vorige
jaar, eveneens in Australië, de Ge
ref. Oecumenische Synode werd ge
houden, zijn deze zaken ook reeds
ter sprake gekomen en toen hebben
de afgevaardigden van de Geref.
Kerken in ons land het nog al moei
lijk gehad. Ze werden ter verant
woording geroepen. De synode die nu
in Australië is gehouden, is verder ge
gaan. Er zijn nog wel geen banden
verbroken, maar het besluit om de
relatie te beperken, zegt toch wel iets.
Telkens weer stuiten we in het kerke
lijk leven op dezelfde zaken. Het ver
wijt tegen de Hervormde Kerk van
gereformeerde zijde was de le er vrij
heid die daar heerste en dit te
recht. Toen de kwesties van de ge
ref. synode van Assen 1926 op scherp
werden gesteld, waaruit toen het
Hersteld Verband is voortgekomen,
ging het ook om dezelfde zaak. Toen
de synoden van de hervormde en
gereformeerde kerken dit Jaar geza
menlijk bijeen waren, kwam ook de
zaak van die tucht in de kerk weder
om ter sprake.
Prof. dr. D. Nauta stelde dat in
de kerk de tucht op het leven en
die op de leer niet te scheiden waren.
Dat is ook zo. Maar toch liggen deze
twee op een ander vlak en het vlak
van de leertucht is een nog veel
moeilijker terrein dan dat van de le-
venstucht, waar ook al heel wat
voetangels en klemmen liggen. We
moeten nog zien hoe het in de toe
komst zal lopen dn de Geref. Kerken
van Australië wanneer men daar
consequent het toetsen van predi
kanten en zelfs van lidmaten ten
aanzien van het gezag van de Schrift
en het bindend karakter van de be
lijdenis wil gaan toepassen. Of het
wordt een wassen neus of het wordt
een bron van niet ophoudende ellen
de. Wie is in staat om uit te ma
ken of een ander zich onderwerpt
aan het gezag van de Schrift? Hoe
is het mogelijk dat een kerkeraad
een broeder of zuster die zich bij de
gemeente wil aansluiten en komt met
een legale attestatie, gaat uitsluiten,
omdat er op bepaalde punten verschil
van opvatting is? Het is mogelijk dat
dit verschil van opvatting zo groot
is, dat men aan bedde zijden tot de
conclusie komt: wij behoren niet
meer bij elkaar. Doch dit is iets an
ders dan dat het van één zijde ge
zegd wordt. Het is echter mogelijk
met iemand, wat de leer betreft, nog
al wat te verschillen, terwijl heel
zijn 'houding en teven zo is, dat je
hem als broeder kunt blijven erken
nen. In Australië schermt men wel
wat al te gemakkelijk met die leer
tucht. Men heeft er blijkbaar nog
niet veel ervaring r
Eenheid boven waarheid
In de twee laatste
het Gereformeerd Weekblad staat
afgedrukt de toespraak die dr. A.
Kruyswijk, de praeses van de geref.
synode in ons land heeft gehouden
op de synode van "Die Gerefor
meerde Kerk van Suid-Africa". Ook
deze kerk heeft zich op de geref.
oecumenische synode van het vori
ge jaar gekeerd tegen de Gerefor
meerde Kerken in ons land. Dr.
Kruyswijk heeft zich onthouden van
vriendelijkheden zoals nog al eens
gebruikelijk is wanneer een gast
van een andere kerk op een syno
de aanwezig is. Hij is regelrecht in
gegaan op de "vervreemding" die er
gegroeid is tussen zijn kerken en
die van Zuidelijk Afrika. Zo heeft hij
gesproken over 1. de ontwikkelingen
binnen de Geref. Kerken in Neder
land en in verband hiermee over
de toetreding tot de Wereldraad van
Kerken, welk punt hem op de geref.
oecumenische synode ook nog al
kwalijk was genomen, 2. over de
besluiten van de synode in ons land
met betrekking tot prof. dr. H. M.
Kuitert en dr. H. Wiersinga en ten
3de over de briefwisseling inzake
het rassenvraagstuk tussen de beide
kerken en in verband daarmee over
de besluiten van de geref. oecumeni
sche synode. Voor ons is vandaag
van belang dat tweede, hoewel we
weten dat, wanneer we het hebben
over de belijdenis van de kerk en
haar handhaving dat, hetgeen in 1
en 3 is genoemd, er mee samen
hangt. Dr. Kruyswijk heeft dat ook
wel laten uitkomen. Het verwijt van
uit Zuidelijk Afrika dat de synode
van de Geref. Kerken in ons land de
eenheid boven de waarheid heeft ge
steld, heeft dr. Kruyswijk als volgt
beantwoord: "Indien dat Juist was,
hadden wij geen drie Jaar gewor
steld om tot een goed verstaan te ko
men. Dan hadden wij het ons zelf
heel wat gemakkelijker gemaakt".
Voorts heeft hij er over gesproken
dat het woord "historiciteit" tot gro
te verwarring aanleiding heeft ge
geven. "Als iets onhistorisch wordt
verklaard, betekent dat voor sommi
gen, dat het niet "echt gebeurd" is;
voor anderen echter betekent het,
dat het wel "echt gebeurd" kan zijn,
maar dat dit niet langs weten
schappelijke weg geverifieerd (ge
waarmerkt) kan worden". Zijn we er
mee wanneer we Adam en Eva
want om hen ging het als histo
risch aanvaarden? Is met dit al of
niiet historisch aanvaarden, de belij
denis van de kerk gestut of onder
graven? Dr. Kuitert verklaart zich
solidair met de belijdenis van de
kerk, hoewel hij niet in alle zaken
van uitleg gelijk denkt met velen in
zijn kerk. Het moet aan de Zuid-
Afrikanen toch wel iets zeggen dat
tenslotte de beslissing in deze zaak-
met slechts één stem tegen door de
synode is genomen.
Spanningen
"Wij staan in de spanning van de
voortgang der kerk en krachtens
haar opdracht heeft de kerk mid
den in haar eigen tijd te staan en
De uit plm. 1536 daterende
toren van de dorpskerk te
Zevenhuizen.
in heel dat grote complex van he
dendaagse verschijnselen haar weg
te zoeken in ootmoed en gehoor
zaamheid". Aldus dr. Kruyswijk en
met instemming haalt hij het woord
van de Zuid-Afrikaanse hoogleraar
Snyman aan: "Moet die spanningen
in die Geref. Kerke in Nederland nie
geslen word als spanningen wat
(soos altyd in die geskiedenis van
die kerk) gepaard gaan met die ge
boorte van 'n nuwe belydenis nie?"
Het is altyd voor buitenstaanders
gemakkelijker om te oordelen om
dat zij alleen hun eigen mening ho
ren, wanneer er een kwestie over
de leer is in een kerk. Het woord
van dr. Kruyswijk laat ons de moei
lijkheden wel gevoelen, maar tege
lijk is het een goede verdediging
van de beslissingen die de synode
van zijn kerk heeft genomen.
S. J. M. HULSBERGEN
WOORD VAK BEZINNING
Het is niet gemakkelijk te zeg
gen, wat troost in wezen is. Een
ander woord is er niet voor te vin
den. Er zit iets in van helpen, be
moedigen, meedragen, maar ook
van opwekking, vermaan en uit
zicht. Het is licht, dat de duister
nis in zich draagt. Twee tegen
gestelde werkelijkheden, die in een
hogere werkelijkheid zijn opge
gaan en vervuld, tot vernieuwing
gekomen. Een wijsgeer heeft eens
gezegd van een dergelijk begrip:
als ge me niet vraagt wat het is,
dan weet ik het wel; maar als ge
me vraagt w^at het betekent, dan
weet ik het niet te zeggen.
Troosten is geen eenvoudige, ge
makkelijke zaak. We beleven hier
zo sterk, dat de ander een ander
is. Jij bent gezand, maar ik ben
ziek. Jij kunt makkelijk praten,
maar ik zit er mee. Jij gelooft,
maar nu ik dit meemaak, kan
ik niet meer geloven. We beseffen
onze onmacht, ons tekort in het
begrijpen van elkaar. Het is ook
niet eenvoudig, omdat niet ieder
zich wil laten troosten. Mijn ziel
weigert zich te laten troosten,
staat in psalm 77:3 c. De mens
is geraakt, beledigd, voelt zich
slachtoffer, is vertwijfeld; het is
te erg. Vertroosting wordt afge
wezen. Eerst moeten de gevoelens
aan het licht komen, er moet ge
klaagd en gevloekt worden. Vaak
is hier een gezonde vloek beter
dan een schijnheilige berusting.
Ons gevoel van machteloosheid
en medelijden brengt ons gemak
kelijk tot goedkope troost, die ach
teraf geen werkelijke hulp blijkt
te zijn. We antwoorden voordat
we geluisterd hebben. Hoe vaak
zeggen we niet: het kan niet er
ger worden, achter de wolken
schijnt de zon, als de nood het
hoogst is, is de redding nabij. Als
iemand plotseling sterft zeggen
we: hij is voor veel lijden ge
spaard, het ds een mooie dood. En
als een kankerziekbed betrekkelijk
snel en pijnloos verloopt, is onze
troost: wie weet waar hij allemaal
voor gespaard is, gelukkig, dat het
allemaal zo snel ds verlopen. En
wanneer een mens klaagt, dat hij
de zin van het leven niet verstaat:
God zal er zijn bedoeling wel mee
hebben je weet niet waar het
goed voor ls. Dat is vaak goedkope
troost, die het niet houdt. Ook al
klampen vele lijdenden en treu
renden zich er aan vast omdat ook
zij de goedkope weg willen gaan
en er snel uit willen. Met elkaar
geloven we dan niet in de weg van
erdoor heen, we zoeken de weg er
uit. Als het maar weer over is,
als we maar weer de oude worden.
De bijbelse boodschap wijst ons
de weg der vernieuwing door lij
den en moeite heen „Troost, troost
mijn volk (Jesaja 40:1) Het is
een bemoediging tot leven. Het
oude ds niet afgeschreven, maar
uitgehouden, doorleden, geboet.
Het oude doet dn het nieuwe mee.
Zij ds een oproep tot meedoen, een
uitnodiging tot inzet: „bereidt in
'de woestijn de weg des Heren, ef
fent in de wildernis een baan voor
onze God" (Jesaja 40:3). Het volk
wordt niet terzijde geschoven, uit
geschakeld, maar akitief gemaakt,
geïnspireerd.
In het eerste hoofdstuk van de
tweede brief aan de Corinthiërs
looft Faulus de God en Vader van
onze Heer Jezus Ohrdstus, de Va
der der barmhartigheden en de
God aller vertroosting. Dit loven is
danken. Jezus Christus is hem op
de weg naar Damascus tegen ge
treden. Hij heeft zijn eigen-wijs
heid, zijn eigen-willigheid, zijl
eigen-grootheid verloren en hier
doorheen is aan hem vertroosting
geschied. Jezus Christus, die zo
barmhartig leek tegenover hem,
is barmhartig. De uiterlijke mens
ls afgebroken, de innerlijke
nieuwd. Ook hier troost ia
druk; lijden en hierin vertroost
worden. De goedkope troost scheidt
droefheid en blijdschap, pijn en
geluk, conflict en liefde, lijden
en goed leven. In de echte ver
troosting is het niet of-of, maar
hier worden langs de weg
en-en deze tegendelen verbonden
en vernieuwd. Troost is volgens 'I
bijbelse geschiedenisverzeke
ring van nabijheid en bemoediging
tot volharding.
Maar, zo vraagt U misschien:
„Wat beginnen wij daar nu mee",
Jezus Christus is niet
de. Hij is heen gegaan. De heilige
Geest is gekomen, die dat
sus Christus aan ons voltrekt.Wei
krijgen deel aan Hem in de si
tuatie waarin we nu verkeren. Je-
zus Christus noemt de Heilige s
Geest de Trooster. Deze staat ons
bij. Hij helpt ons door beproeving
gen, vervolging, pijn en 1:
heen.
Hij is raadsman en zegt onsf
wat wij zeggen moeten,
we voor hete vuren staan. Hij
licht ons en laat ons zien, dat
het leven geen vergassing is, maar
zin en bestemming heeft. Hij pleit
voor ons, schrijft ons niet af. maaj
Het geloof in deze vertroosting
en de dankbaarheid daarvoor be
vrijden ons van de krampachtig-j
heid van het troosten en van del
onwil om getroost te worden. We|
worden open en ontvankelijk ge
maakt voor elkaar, wij blijven
bij elkaar en op onze borst. Wef
durven bekennen, dat we elkaaj
niet verstaan en in verschillend*
werelden leven, toch vertrouwen
we ons aan elkaar toe, omdat Go<
ons op eikaars weg heeft gebrach
en we verwachten het van Hen
in de ontmoeting met elkaar. Z*
geschiedt de vertroosting als
nade. Paulus schrijft: de God al
ler vertroosting, die ons troost
al onze druk, zodat wij hen, di<
In allerlei druk zijn, troostei
Kunnen met de troost, waarmed*
wij zelf dooi- God vertroost
den. W-ant gelijk het lijden vaa
Christus overvloedig
komt. zo valt ons door Christui
ook overvloedig vertroosting ten
deel". (2 Cor. 1:4 en 5).
Bij troost moet ik altijd denkei1
aan het wonder van de geboorte
De man. die zich hulpeloos voel
bij de barensweeën va-n zijl
vrouw, kan de dokter vragen haa 'L
iets te geven om de pijnen te stil
len. Ik kreeg eens als antwoord11-
het zal nog wel erger worden P
voordat het kind geboren is. D
pijn kan worden genomen door
het uitzicht op de geboorte. Al 1
het kind geboren is. het nieuwe
dat God tegenover ons stelt, v
len wij ons vertroost en loven
danken wij God.
Samenvattend denk ik aan ee
oude zegswijze, die Bredero
bruikte: Vaartjes neus is moertJei
troost. Dit betekent: moeder voel,,
zich pas getroost als zij vader
voor zich ziet. De zekerheid va j(
de tegenwoordigheid en de be.
moediging tot volharding liggei
in deze uitdrukking letterlijk ei
figuurlijk
Lelden Herv. Gem.
Hooglandse Kerk 10 u. ds. G. Samson
Geref. Gem. in Ned. (Konlngskerk)
[1.30 en 5.30 u. leesd.
Zendingswerk Mlddernachtsgroep.
Zoeterwoudsesingel 21, 6 u. dhr.
10 u. dienst ln de Opstandingskerk
Borman.
"De Goede Herderkerk" Ten Harm-
senstraat 10.30 u. ds. N. J. M. Hoogen-
7.30 u. bandopname d.). dijk, 6.30 u. ds. L. Oost.
Mlchaelkerk Rijndijk (zat. 7 u.)
11.30 u.. RK Kerk der Engelbew. Dorp
(zat. 7 u.) 8, 10 en 11.30 u.
Hlllegom Herv. Gem. 10 u.
d. Wit, Chr. Geref. Kerk 10 u. ds. D. H.
Biesma, 4.30 u. drs. v.d. Kamp v. Hllle
gom. Geref. Gom. 10 en 4 u. ds. D. Hak
kenberg, Geref. Kerk (vrijgem.) 10 en
4.30 u. eredienst, Geref. Kerk (vrijgem.
bulten verb.) 9.30 en 5 u. ds. J. J. ver
leur (H.A.), Oud Geref. Gem. 9.30 en
sd., Aktie Kruistochten Neder-
dienst, rk Kerk Meerkreuk (zat.
r u. (8.15. 9.45, 11.3
Rijnsaterwoude Herv. Gem.
t. ds. Van Oostenbrug, 7 u.
nans, Chr. Geref.
Herv. Gem. Dorps
ref. Kerk 10 e
chle (zat av. 7 u) 10, 11.30
pendance Poêlpolder (zat. av.
11.30 u., Maria Parochie (zat.
9.30 u. Dienst
rds, 2.15 u. ds. G. Bouw te
Scheveningen, RK Kerk (zat. 7 u.), 7.30
9.30 en 11.15 u.
Rijnsburg Herv. Gem. (Gr. Kerk)
9.30 u. ds. Van Niel, 5 u. ds. Van Roon
Taal, Kievletkerk 10 u. ds.
enga.
Konlngskerk 10 u. ds. H. W. Hem-
n Bethlehemkerk 10 u. ds. E. M. Pan-
11 Bevrijdingskerk 9 u. ds. J. P. Honnef,
Leiderdorp.
Vredeskerk 10 u. ds. C. H. Bijl (af
scheid).
Ver. Vrijz. Herv. (pieterskerkstr. 1)
jheova getuigen (Hogewoerd 175) don
A. Geense Hertv. Pnedi. te Lelder-
feref. Kerk (vrijgem.) 9.30 u. leesd.
Koningshof) 10.3
W^Meljer.
ijlstra (dins. 8*u. idem)
6.30 u. ds. Feenstra.
Evang. Centrum (Zijlsingel 2) 10 u. G-rljpenstetastr. 9.30
Geref. Kerk Jeruzalemkerk 8.30
i 5 u Kapel Bloêmsw'aard (zat 7 u.)' Nieuwkoop Herv. Gem. 9.30 u. ds. kerk 9.30 u. ds.
L° U-' U01 V I ■n/vl,r,,or, K-a+.mHIr fi fïO 11 rlc Mn tip- 7p11p T.Pwramr.
- <^is- Hoogmade Herv. Gem. 10 u. ds. P.
Bouman te Katwijk, 6.30 u. ds. Hane-
maijer, Geref. Kerk f
10 u. ds. M. J. Wagenvoorde (intervrij-
zlnnlge dienst).
Eglise Wallone geen dienst.
Academisch Ziekenhuis 10 u,
Oec. Werkplaats (Rapenburg 10)
RK Kerk H. Antonlus
Leonarduskerk (zat.
2 en 6.30 u.
St. Jozefkerk (zat. a^
Schoonenboom, RK Kerk
i.) 9. 10.30 vangen.
Gemeenschap
vtlk) 10 u. <->ec. d
Geref. Kerk
ds. Boersma, Leek.
Petrakerk Surinamestraat 10 u. ds.
Hattlngh, Zuld-Afrlka, 5 u. ds. Horten-
slus.
Oude Vestkerk (Oude Vest 133) 10 u.
.ie, 5 u. ds. Brederveld.
Bevrijdingskerk (Aerent Bruunstr.)
9 u. Gemeensch. dienst met Herv. (ds.
Honnef Leiderdorp). 5 u. ds. Hattlngh.
Huize "Groenhoven" 10 u. ds. Boers-
Oud Kath. Kerk (Zoeterwoudsesin
gel) (zat. av. 7 u.).
Vrije Kath. Kerk (Vreewijkstraat 19)
Baptisten Gem. Triomfatorkerk Mo-
lenwerfstraat 10 u. ds. A. Postma, 6.30
u. ds. G. v. 't Wout.
Leger des Hells Conr. de Vlamingstr.
10 en 7.30 u.
RK St. Bonlfacluskerk (zat. 7 u.)
8.30, 10 u. Ned. koorzang en 11.30 u.
Zwolle, H.D. 6 u. ds. W. A. B. Hagen,
Ontmoetlngskerk 10 u. Kand. R. H. M.
d. Jonge, v. Lelden, 6.30 u. ds. Jac. d.
Vos, Geref. Kerk 9.30 u. ds. F. Pijlman,
6.30 u. ds. D. H. Elderman, RK Kerk,
Kerkstr. 72 (zat. 7 u) 8. 9.30 en 11.16.
Katwijk a. Zee Herv. Gem. Nwe.
Kerk (zat. 7 u.) 7.30, 9, 10.45 e
Nleuwveen Herv. Gem.. 9.30 u. ds.
Van der Velden te Doom, 6.30 u. ds.
Noordergraaf te Utrecht. Geref. Kerk
9.30 u. drs. C. Houtman te Leimuiden,
RK Kerk (zat. 7 u.) 9. 10.45 en 5 u.
Noordwljk Binnen Herv. Gem. (in
Geref. Kerk) 10.30 u. dr. Jansen (HD),
arv. 7 u.) 10.30 u. Evang. Chr Gem,
(mavo-school) 10 u. dis. A. H. Agtereek.
Sassenheim Herv. Gem.
u. ds. A. Westra, 6.30
l u. as. v.a. iviCLuen ^uiuj iu tra i
Bech, Ned. Prot. Bond (Lange B 'J
dam) 10.30 u. mej. ds. J. Hess»3ls te tl
recht, Kerkschuur (camping Duin n-
zat.av. 7 u., RK-dlenst, zon. 10 u
dienst.
Zevenhoven Herv. Gem. 9.30
d. Vree, Geref. Kerk 9.30 u. ds. W.(a-
Brink te Nieuw Loosdrecht, 7u, 1'
J. F. Boon te Badhoevedorp, RK
(zat. 7 u.) 7?ö, en 10.45 u.
Zoeterwoude Herv. Gem. 10
Schoch, RK St. Janskerk 1
Zoeterwoudse Singel 60, Reverend F.
ds. A. Borman te Alphen a.d. Rijn, Chr.
Volle Evang. Gem. (Kindervreugd)
T. v.d. Hoorn.
Benthuizen Herv. Gem. 9.30 en 6
u. ds. Den Dikken, Geref. Gem. 9.30 u.
leesd., 3 u. ds. Honkoop te Moerkapelle
Bodegraven Herv. Gem. Dorpskerk
Ilchituskenk, 10 i
i L. Boer H.' Doop Kerk (zat.
Geref. Kerk 9.30 u. ds. J. Harkamp
Hlllegom, 7 u. ds. D. W. Geslnk, Chr.
Geref. Kerk 10 en 5 u. ds. L. S. d. Boer,
RK Kerk St. Pancratlus (zat. av. 7 u.)
8, 9.30, 11 en 5.30 u., H.H. Engelbew.
av. 7 u, 7.30, 9.30, 11 en 5.45 u.
Valkenburg Herv. Gem. 10 u. ds.
__0Lefeber uit Alphen a.d. Rijn, 6.30 u.
Bercrhstichting) 11 u. ds. Couvee, RK v.d. Berg uit Den Haag Geref. Kerk
,30 buurtseweg (zat. 7.30 u.)
u., RK Chr. Dlenaarkerk (zat.
8.30, 10, 11.30 en 6 u„ RK Kerk
burg (zat. 7 u.) 8.45, 10.30, 12 en
Zwam m er dam Herv. Gem,
ds. J. Mostert, Geref. Kerk 9.30 u.
J. Catsburg, H.D.
Groen v. Pr taste re rsch ooi10 u. dr. C.
Be zomer v. Scheventag Zeehospitium
8.45 u. ds Caitsburg, Wijkgebouw "De
Hoeksteen" 10 u. Pfarrer J. Koch -
Geref. Kerk 9.30
des Woords,
Kroon, 10 u. "Het
Mierennest" dhr. Kromhout.
Dienst voor doven 10.30 u. Petrakerk.
Geref. Gem. 10 en 4.30 u. ds. R. Bo
gaard,
10.30 u., Ter Aar Dorpshuls Aardam 9
Alplien a.d. Rijn Herv. Gem.
ds. G. C. Post, Lelden (HD.), 6.30 l
Wlegeraad. Amersfoort, Bethlehemkerk Kerk 10' e
9.30 u. ds. Quak, Vlanen (H.D.), 6.30 u.
Triumfatorkerk, 9.30 u.
i, 5 u. ds. J. Snoey. Chr. Geref.
en 5 u, ds. N. d. Jong te Drie
bergen, Geref. Kerk (vrijgem.) 8.30 u.
Kand. Schaap (Sole Mio) 9.30
Bouma, Geref. Kerk 10 u. ds. uigers-
ma, 7 u, ds. Couvee, Ned. Prot. bond
(Huis ter Duinstraat 31) ds. mr, Hoe
vers te Den Haag, RK Kerk (zat. av
7 u.) 7.30, 9, 10.30 en 12 u.. 7 u. Duitse
Noordwljkerhout Herv. Gem. 9.30
u. dhr. J. Vink uit Katwijk, RK Kerk
7 u„ St. Viktor (zat.
i.) 8, 10, 11.30 f
Geref. Kerk (vrijgem.) 10
Opstandingskerk Pr. Marijkestraat
Chr. Geref. Kerk
lier.
en 5 u, 9.30 u. ds. M. Fokkema, 6.30
Eorman.
ds. Car- Herv. Kerk Oudshoornseweg 10 u. ds.
Baptistengen. (Oude Rijn) 10 u.
ochtendd. (woensd. 8 u. bijbelstudie).
Evang. Luth. Gem. 10.15 u. ds. J. G. C. Post te Leiden.
Happee.
Rem. Doopsgezinde Gem. (Lokhorst-
kerk) 10.15 u. ds. M. J. Wagenvoorde.
Leger des Heils 10 u. heiligendienst
7.30 u. verlossingssamenkomst.
Chr. Science (Steenschuur 6) 10.30 gendljk (Gez. dienst).
Evang. Chr. Gem. (Middelstr..)
Geref. Kerk Maranathakerk Raad kaal Nieuwstraat 27, Bethel
huisstraat 10 u. ds. A. Borman, 6.30 1
ds. Feenstra, Evang. Luth. Kerk 10.30 gem. Katwijk" Voorstraat 100, 9.45
u. ds. Swagerman, Voorburg, Evang. Soefi-beweging, Universel (kerk voor
- eredienst 6.45 u., A. Rama- allen), Sportloan, Katwijk, 3 u. bijeen-
Verg. v. gelovigen 10 u. komst voor belangstellenden 4 u. Uni-
Gebraad, Blelswijk, 6.30 u. ds. T.
Oo6tenbrug, Geref.
en 10.30 u. ds. Geense, 6 i
RK Kerk (zat. av. 7 u.) 9, 10.30 en.
Leimuiden Herv. Gem. 9.30 u. dhr.
v.d. Hout, Geref. Kerk Oostenkerk 9.30
u. ds. J. d. Waard te Zandvoort, 7 u.
Houtman te Amsterdam, RK Kerk
(zat. 7 u.) 7.30, 9.30 en 11.15 u.
Llsse Herv. Gem. Grote Kerk 9 u.
ds. J. v.d. Velden, Pauluskerk 10.3
8.45 en 10 u., H. Hart in De Zllk
av. 7 u.) 8.30, 10 en 11.30
Oegstgeest Herv. Gem. (Groene
Kerk) 9 u. ds. J. Irik (Pauluskerk) 10
u. ds. P. Bons (Gem. centrum) 10.:
9.30 en 6.30 u. ds. Roozë, Geref. Kerk
(vrijgem.) 9.30 en 5 u. ds. Hoff.
Voorhout Herv. Gem. 10 u. ds. D.
W. Gestak, Geref. pred. te Sassenheim.
Herv., Geref. dienst, RK Kerk (zat. 7
u.) 9, 10.30, 11.45 en 5.30 u.
v.d. Schoot (Gez. met Geref.), Hulp
Heil 10 u. dr. Verheule, Aula Noord-
Hofland 9.45 u. dr. Cazemler, Kapel
Rijndijk 10 u. ds. v.d. Schoot, Geref.
Kerk Dorp 9 en 10.30 u. ds. G. d. Zeeuw,
7 u. gezam. dienst in de Herv. Kerk,
Aula Noord-Hofland 9.45 u. dr. Caze
mler (Herv.) Geref. Kerk (vrijgem.),
Moeder Gods (zat^v. 7 u.)
9.30 en 6 u. ds. C. Bac, Vrijz. Prot.
karnd. L. Teneyenhute te A'dam 10.30
lovigen 9.30 en 5 u. samenkomst in lo-
\1 Nieuwstraat 27, Bethel 9.30 en 6
dhr. J. Modderkolk, RK Kerk (zat.
7 u.) 8,45, 10 en 11.30 u.. Ontmoe
tingscentrum (zat. middag 5.30 uur)
C. G. Mulder, Geref. Kerk 10
ds. Heemskerk (Gem. centrum) 7 u.
Heemskerk (gez. dienst), Geref,
3.), Gem. centrum 8.45 u. dhr. Fröh-
ceum )7.S0 u. evang. N. v.d. Brugge, RK
Oude wetering Hierv. Gem. 9.30 u.
dhr. Groenendijk. Geref. Kerk 9.30 u.
Mevr. Gaense te Leiderdorp, 6.30 u. ds.
Kornet te NiJverdal, Rem. Geref. Gem.
Herv. Gem. Brug-
ds. H, Stolk
A. Christ ta Gouda, 5 u. ds. D.
6.30 u. leesd., Rem. Ger. Gem. 10 u. ds.
B. Nijholt te Den Haag, RK Ontmoe
tlngskerk 8.30, 11.45 en 6.30 u. (zat. av.
7 u.), St. Vie tori aker k 10 u (zat.av.
7 uur).
