GEZAGSUITOEFENING VAN
KERK IS IN HET GEDING
UW DAGBLAD
CS
Yaticaan moet duidelijke taal spreken
MEE OP VAKANTIE
Kerkdiensten Leiden en omgeving
sra
with»
ZATERDAG 28 JULI 1973
De vorige zondag gonsde het bij de massa-media in de ether van nieuwsberichten uit
de R.K. Kerk, waarbij Rome in het middelpunt stond. De paus heeft tijdens een audiën
tie afkeurend gesproken over wreedheden die er begaan worden. De naam van Portugal
werd door hem niet genoemd, maar iedereen die zijn toespraak hoorde zo ging het
bericht waarnaar we luisterden verder dacht aan Mozambique.
WOORD VAN BEZINNING
En maar weer mopperen
Enkele vroegere missionarissen uit
Angola, de grootste van de Portu
gese koloniën in Afrika, lieten zich
horen, die met uiterste nauwkeurig
heid en voorzichtigheid vertelden
wat zij aan wreedheden hadden mee
gemaakt. En dan hoorden we nog
een bericht met betrekking tot prof.
dr. Hans Küng, de Zwitserse theoloog,
tegen wie de Paus zich voor de
tweede keer heeft uitgelaten, ook
weer zonder zijn naam te noemen.
Maar algemeen werd weer aangeno
men dat de Paus in zijn korte toe
spraak van de vorige week, waar
bij hij zich stelde achter de congre
gatie voor de geloofsleer, op prof.
Küng zinspeelde. Tot zover onze
zondagse oogst.
Nu ligt het voor de hand te den
ken dat de Paus aan Portugal en
aan Küng dacht toen hij zijn woor
den uitsprak. Van alle kanten wordt
er op aangedrongen, dat de Paus zijn
stilzwijgen zal verbreken. Ook een
aantal vooraanstaande rooms-katho-
lieken uit ons land heeft dat gedaan
door er bij de pauselijke commissie
„Justitia et pax" er op aan te drin
gen, dat de Paus nu eindelijk eens
een concreet getuigenis zal geven. Zo
hebben we het uitvoerig kunnen le
zen. In plaats van een concreet ge
tuigenis komen er zijdelingse opmer
kingen. De zaken worden zó alge
meen gehouden, dat men er altijd
nog alle kanten mee op kan. Er zul
len mensen genoeg zijn, ook wel
rooms-katholieken, lijkt mij, die er
wat kregel van worden en zich afvra
gen: waarom noemt hij nu eindelijk
niet eens man en paard? Aan geruch
ten uit Rome en aan veronderstel
lingen aldaar, hebben we niets.
Ruim een maand geleden heeft
kardinaal Alfrink een inleiding ge
houden op een „symposion" over de
toekomst van de kerk. Dat werd ge
houden aan een universiteit ergens
In Noord-Amerika. Daar heeft hij o.
a. gezegd: „Tien Jaar geleden stond
de kerk in de wereld hoger aange
schreven dan ooit de laatste eeu
wen. Nu heerst overal apathie. De
voornaamste oorzaak hiervan is de
wijze van gezagsuitoefening in de
kerk". Tien Jaar geleden was het nog
de tijd van het twee Vaticaans con
cilie. Welke spanningen daar ook ge
weest mogen zijn en hoeveel compro
missen men ook begaan heeft, toch
maakte het de indruk: dat is groot
gedoe. Dat is van belang voor de
kerk, voor heel de christenheid en
voor heel de wereld. Onbekrompen
zag men heen over allerlei grenzen
die vroeger nauwkeurig in acht wer
den genomen. Zelfs de niet-christe-
lijke godsdiensten kwamen in 't
zicht. En sindsdien is de belangstel
ling afgezakt, omdat het, naar veler
gevoelen, allemaal zulk klein gedoe
is geworden eindeloze zetten met
pionnen op het schaakbord, bis
schopsbenoemingen, tal van stukken
waarbij men de schouder ophaalt,
ook al zijn het encyclieken. Men
schijnt alleen maar bezorgd te zijn
voor het eigen gezag, de eigen tradi
tie en de daarmee samenhangen
de theologie, zoals deze wordt toege-
splitst op de Paus als opperste top.
Wie kan daarvoor in de wereld nog
belangstelling hebben? Ook binnen
eigen kerk worden de oude hiërar
chische posities steeds meer een
vraag. Door Küng mag dan het dog
ma van de pauselijke onfeilbaarheid
van een groot vraagteken zijn voor
zien, dit wil nog niet zeggen dat hij
het primaatschap van de Paus zou
aanvechten en nog minder dat hij
reeds bezig zou zijn zich van zijn
kerk los te weken. Het tegendeel
wordt door hem zelf gesteld. Maar
daarom mag hij wel overtuigd zijn,
dat er grote vernieuwingen moeten
plaatsvinden. Waarom zou hij daar
aan geen uiting mogen geven?
Een kerk heeft nodig de medever
antwoordelijkheid van haar leden.
Daarvan is zij afhankelijk. Wanneer
deze ontbreekt is de kerk, elke kerk,
tot lamheid geslagen. We moeten
hier nog verder gaan, zeker als we
denken aan een wereldkerk als Rome
Is. Zij heeft in de tegenwoordige tijd
ook nodig een zekere overeenstem
ming met de andere kerken, wil zij
een geestelijke kracht van betekenis
zijn en blijven in de wereld. Geen
enkele kerk is meer los te denken
van de andere.
We menen dat we nog verder moe
ten gaan. Een wereldkerk als die
van Rome, heeft ook nodig de steun
van de wereldopinie. Anders wordt
zij niet meer dan een ln zichzelf ge
keerd stelsel waarvan geen zegenvol
le stuwing kan uitgaan en deze is
het vooral die een kerk nodig heeft
om op deze aarde draagster te zijn
van een zeker gezag.
Door haar missie staat de kerk van
Rome ln verbinding met alle delen
van de aarde. Mieer en beter dan an
deren weten die missionarissen (het
zelfde geldt ook voor zendingsarbei
ders van andere kerken) wat er om
gaat WJ de bevolking van de lan
den waar ze werken. Die missionaris
sen hebben nu openlijk hun mond
open gedaan. Door de Portugese re
gering wordt hun relaas in twijfel ge
trokken. Ik geloof dat wij die missio
narissen onvoorwaardelijk kunnen
vertrouwen. Wat voor belang zouden
ze er bij kunnen hebben om leugen
achtige of ook maar dubieuse verha
len te gaan rondstrooien. zy weten
dat zy hierdoor zelf in grote moeiiyk-
heden terecht komen. Ze menen ech
ter niet langer te mogen zwijgen en
daarvoor kunnen we alleen maar diep
respect hebben. Ze weteai ook hoe zij
als blanken gemakkeiyk vereenzel
vigd worden met 'n regiem waaronder
de inheemse bevolking zucht. „Wan
neer een opstand van de zwarte be
volking in het zuidelijk deel van Afri
ka uitbreekt, dan rekenen de blan
ke missionarissen er min of meer op
dat zij zullen worden vermoord. En
dan niet door de zwarten die hen
kennen, maar door andere die hen
niet kennen". Dit is een zinnetje uit
een rapport dat ons dit Jaar onder
ogen kwam. Het tekent de toestand
waaronder zij moeten werken. Het
tekent ook de geloofsmoed wanneer
zij blijven.
Tijdens de vergadering van het Cen
trale Comité van de Wereldraad van
Kerken die een Jaar geleden te
Utrecht is gehouden, zwierf daar ook
rond 'n Portugese pater Da Costa. Hy
was door zijn mede-missionarissen in
Mozambique er op uit gezonden om,
overal waar hem dit mogelijk was,
bekend te maken wat er in dat land
gebeurde aan gruwelijkheden tegen
over de inheemse bevolking. Hij deel
de o.a. uit een lijst van wandaden
door Portugese militairen begaan, met
dag en uur er bij. Naar zijn zeggen
waren dit alle gecontroleerde feiten.
We zijn natuurlijk niet in staat dit
nog eens te controleren, maar op ge
zag van de missionarissen nemen wij
dit aan. Ook in Rome is dit alles na
tuur ïyk bekend en wanneer de paus
nu zegt, dat hy uit de dagbladen
kennis neemt van wat er over wordt
gepubliceerd, dan leest hy alleen
maar dingen, die hy reeds langs wist
of althans had moeten weten.
Twee Jaar geleden zijn de Witte Pa
que (niet-Portugezen) uit Mozambi
que weggetrokken omdat 't hen on-
que weggetrokken omdat het hn on
mogelijk was neutraal te blijven. In
geen geval wilden ze een verleng
stuk zijn van de Portugese regering.
Nu lezen we deze week dat enkele
van hen een dossier hebben voltooid
over him werk, moeilijkheden en af
tocht. In wat we lazen komt ook een
zin voor over „de tweeslachtige hou
ding van de Kerk als gevolg van het
concordaat tussen Portugal en het
Vaticaan'. En later: „Alleen ontbre
ken de stukken die betrekking heb
ben op contacten met het Vaticaan".
Ook dit is een tweeslachtige hou
ding, maar nu van de Witte Paters.
Die opmerking over het concordaat
van 't Vaticaan met Portugal brengt,
ons op de kerk als staat en de Paus,
die kerkelijk hoofd, maar tegelijk
staatshoofd is. Ook dit is een reli
kwie uit de Middeleeuwen die tot nu
toe met grote zorgvuldigheid wordt
bewaard. We vragen ons af of het
niet hoog tijd wordt dat aan deze
tweeslachtigheid, waaruit andere
tweeslachtigheden moeten voortvloei
en, een eind komt. Ook met het mooi
ste concordaat zullen de verhoudin
gen tussen het Vaticaan en de be
trokken regeringen lastig blijven en
als ze het nog niet zijn, dan zullen
ze het te een of andere tijd wel
De laatste vier weken heb ik en
kele woorden van bezinning ge
schreven over het genieten in de na
tuur en de vrijheid van de mens, bo
venal van de kinderen Gods. Want
geen vrijer mensen dan de kinderen
Gods.
Nu wil ik graag een woord van be
zinning schrijven over wat komt na
de vakantie. Als opschrift heb ik hier
boven gezet: en maar weer moppe-
Graag wil ik zeggen hoe ik daar
aan kom.
Wanneer een mens met vakantie
gaat, dan zijn de eerste dagen niet zo
erg belangrijk om uit te rusten en
tot zichzelf te komen.
Die eerste dagen zit de Jacht van
het werk nog te veel in je bloed,
dan dat je in staat zou zijn om echt
te genieten van Je rust. Je voelt Je
niet zo erg prettig met dat nietsdoen.
De tweede week of het tweede aan
tal dagen ben je wel wat erg moe om
echt te genieten. De Jaoht is uit Je
bloed en je moet nu echt tot rust
komen. Dat doe Je ook wel, maar Je
voelt nu pas echt hoe moe Je was.
Het werk had toch meer van je ge-
eist dan Je dacht.
De derde periode kom je pas echt
tot rust. Dan ga Je positief tegenover
Je vrüe tyd staan en weeet Je die ook
meestal bet best te besteden. Dan
ga Je pas echt genieten.
De vierde week of vakantieperiode
heb Je zelfs geen zin meer om ooit
aan het werk te gaan. Dan ben Je
pas goed uitgerust.
Wat doe Je nu met het resultaat
van dat uitgerust-zijn?
Ga Je straks weer aan Je werk met
de gedachte: vreselijk wat een nare
bezigheid dat werk van my, ik
wilde dat ik maar iets anders te doen,
had. Of dat ik niet meer aan het
werk hoefde, of probeer je er iets po
sitiefs van te maken?
Ga Je straks weer in de sleur van
het werk en het loon verder of heb
je- ook eens om je heen gekeken en
gezegd: wij hebben het in Holland
nog zo slecht niet. Holland is een
paradijsje van vrede en welvaart.
Dat laatste is beslist het geval, wan
neer wy letten op datgene wat met
het gemeenschappelijke geld wordt
gedaan om te komen tot een zo goed
mogelijke zorg voor alle landgenoten.
Zelf ken ik geen land, waar de eco
nomische welvaart zo goed is verdeeld
als in Nederland. Of dit helemaal
klopt op de cijfers van de statistici
weet ik niet, maar het klopt wel op
de beelden die men in verschillende
landen ontvangt van het bevolkings
welvaartspeil.
Daarom wie uitgerust van zijn va
kantie terug komt laat die nu ook
eens iets laten blijken van de grote
vreugde die hij daaraan beleefd heeft,
maar ook van de grote dankbaarheid
die het zien van andere toestanden
hem heeft ingegoten.
Natuurlijk zijn er ook in Neder
land nog heel wat toestanden die
niet tot de volmaaktheid reiken, maar
er is veel dat ver boven het mini
mum uit is en dat is natuurlijk erg
belangrijk. Daarom gaan wij straks
weer met vreugde aan het werk en
zullen wy iets proberen af té leren
van de echte Nederlandse gewoonte
om over allerlei dingen te mopperen
en te 'kankeren' .Wat is het toch
kleinzielige zaak, wanneer wij daar
mee ons leven vullen en wan:
wij voedsel geven aan hen, die met
ons gemopper gouden munt slaan uit
het onvolmaakte, tot eigen baat.
Veel beter en rijker is het daarom
te zeggen: Geprezen zij de Heer;
aan dag draagt Hij ons; die God is
ons heil.
Wie rijk is im God die is in alle din
gen rijk.
Die waardeert het goede en weet het
onvolmaakte ook te dragen al komt
hy er wel in strijd tegenop.
K. DRONKERT,
Borculo.
worden. Het huidige Portugal bewijst
dat en zijn buurman Spanje geeft het
tweede bewijs. Met Hitier heeft het
Vaticaan in 1933 ook een concor
daat afgesloten, waarvan men in Ro
me niet veel vreugde heeft beleefd.
„Concordaat is in brede betekenis
elk verdrag aangegaan tussen de
Staat aan de ene zijde en de H.
Stoel, uit caam van de R. K Kerk,
aan de andere zijde, waarbij hun
wederzijdse verhouding met betrek
king tot enkele of alle aangelegenhe
den die voor beide van belang zijn,
geregeld wordt. In eigenlijke zin is
het concordaat de volledige regeling
van deze verhouding, met betrekking
tot alle voor beidie van gelang zijnde
zaken". Zo lees ik in een r.k. en
cyclopedie. Daarbij wordt veronder
steld „de souvereiniteit en volken
rechtelijke rechtspersoonlijkheid van
beide partijen, de Staat en de H.
Stoel" en dat deze rechtspersoonlijk
heid toekomt aan de persoon van de
Paus. Zo zijn dan met Portugal con
cordaten gesloten, het laatste ln 1950.
Daaruit vloeien voor Rome nog al
wat voordelen. De stevige positie van
de kerk in dit land wordt vastgelegd,
ook financieel. Maar de staat daar
tegenover krijgt o.a. een beslissend
recht bij de benoeming van bisschop
pen.
Daarmee is in feite de R.K. Kerk
in Portugal uitgeleverd aan de Staat.
De regering zal er wel voor zórgen
dat er alleen zeer gezagsgetrouwe bis
schoppen worden benoemd. Wat helpt
het missionarissen wanneer zij hun
beklag gaan doen bij de bisschop
waaronder zij werken? Die houden
hun mond wel. Maar ook het Vati
caan is te zeer gebonden door het
concordaat, zodat 't moeiiyk, zo niet
onmogelijk wordt rechtuit te zeggen
wat er gezegd moet worden. De Por
tugese regering heeft een machtig
drukmiddel in de hand tegenover
haar concordaatspartner en daarvan
zal zy gebruik maken ook.
In Spanje is er verzet onder de
bisschoppen tegen de huidige betrek
kingen tussen kerk en staat, die ge
regeld zijn by concordaat, ook al
1950. De Spaanse bisschoppen wor
den opgedreven door de lagere gees
telijkheid. Van zo iets hebben we in
Portugal nog niet gelezen. Maar niet
temin zal Rome nu ook staan voor de
vraag of hier het huidige concordaat
gehandhaafd kan worden omdat dit
voordelige verdrag toch kwaiyke
kanten blijkt te hebben. De gezags
uitoefening van de kerk is in het
geding. De wezenlijke gezagsuitoefe
ning van de Paus ligt op een ander
vlak dan dat waarop concordaten
worden gesloten en gehandhaafd.
S. J. M. HULSBERGEN
Uw dagblad wü gaarne mee met vakantie als U wilt helpen, door
gebruik te maken van het hieronder afgedrukte vakantieformulier
dit tenminste 8 dagen voor Uw vakantie aan ons ln te zenden.
ons niet op te bellen voor opzending of inhouding van de krant. Tele
fonische opdrachten kunnen wy niet
Als brief verzenden frankeren met 35 ct.
Ons HUISADRES is:
moetingskerk 10 u. ds. J. d. Vreugd, Nieuwveen
Evang. Chr. Gem. (Middelstr.) 10 i
24) 9.30 en 4 u. (dond. 8 u.}.
Geref. Gem. In Ned. (Konlngskerk)
Maranathakerk^lO u^ds.^J. d. Wit.
Hien en f)odewaard.
Bethlehemkerk 10 u. Dhr. A. G. Hui
gen.
Bevrijdingskerk 9 u. ds. H. Post te
"fSSfi»'WiWA- Oegema, v.oot
pred.
Ver. Vrljz. Herv. Pieterskerkstraat 10
10.15 u. Intervrijz. dienst.
Egllse Wallone 10.30 u. Pasteur Fr. le
Comu.
'Academisch Ziekenhuis 10 u. ds. P.
Jehova getuigen (Hogewoerd 175»
L. Weerman te De Krim.
Geref. Kerk (vrljgem.) 9.30 i
6.30 u. ds. Feestra.
Chr. Geref. K
3rijpensteinstraat
Rem. Geref. Gem. Van Mandersloo-
straat geen opgaaf ontvangen.
Oud Geref. Gem. Kerkgebouw Hooft
itraat 240 9.30 en 4 u. leesd. (dins. 7.15
Kerk. Kerkstr. 72 (zat. 7 u) i
11.15 u., Vredeskerk Voorstraat 7 u
Katwijk a. Zee Herv. Gem.
Kerk 10 u. ds. H. Vis
dienst, 10 u. ds. W. Kool, 6
ds. W. M. M. Moonen 1
n. Geref. Kerk 9.30 u. ds. J. Ma
kant te Leiden. 7 u. dr. J. Schelhi
Amsterdam, RK Kerk (zat.
werf straat 10
ds. H. G. Koe-
kerk 9.30 u. ds. C.
ds. F. Pijlman,
Trlumfatorkerk 9
5 u. ds. P. PUI
Geref. Kerk 10 u. ds. H. C. v.d. Ent, 5
u. H. C. v.d. Ent, Geref Kerk Vrljgem.
8.30 en 3 u. preeklezen. Geref. Kerk
Vrljgem (buiten verb.), kerkgebouw,
W. d. Zwijgerlaan. 9 u. ds. G. Rouke-
ma, 7 u. ds. G. Roukema, Geref. Gem.
leesd..
Oec. Werkplaats (Rapenburg 10)
Leonarduskeric (zat. av. 7 u.) 9, 10.45
12 en 6.30 u.
St. Jozefkerk (zat. av. 7 u.) 8.30, 9.30,
u. (Ned. koorzang) en 11.30 u. Pred. J.
Velthuilse.
l.) 9, 10.30
L7.30 U.
RK H. Geestkerk De Bron Ridder-
veld (zat. 18.30 u.) 9, 11 u. Ned. koor
zang Pred. J. Seljsener.
Volle Evang. Gem. (Kindervreugd)
Gemeenschap van Kerken Meren-
wijk) 10 u. oec. dienst dhr. Van Noort.
Geref. Kerk
Zuiderkerk Lammenschansweg 15)
10 u. ds. D. Brederveld, Den Helder. 7
u. ds. Post.
Petrakerk (Surlnamestraat) 10 u. ds.
Hortensius. geen dienst.
Oude Vestkerk (Oude Vest 133) 10 u.
ds. L. Bech, Wassenaar-Zuid, 5 u. ds.
Hortensius.
Beloftekerk (Robijnatraat) 10.30 u.
ds. Post, 5 u. ds. D. Brederveld, Den
Helder.
Bevrijdingskerk (Aerent Bruunstr.
Post (Gem. dienst met herv.)
J. Brederveld.
"Groenhoven" 10 u. ds. J. Bre-
Vr(je Kath. Kerk (VreewMkstraat 19)
ds. G. v. Hoegee geen av. dienst, Ge
ref. Kerk 9 u. ds. J. Vos te Alphen a.d.
Rijn, 6.30 u. ds. A. Borman te Alphen
a.d. Rijn. Chr. Geref. Kerk 9.30 en 3 u.
ds. B. de Romph te Naarden, RK Kerk
(zat. 7 u.) 7.30 en 10.30 u., Ter Aar
Dorpshuis Aardam 9 en 12 u.
Alphen a.d. Rijn Herv. Gem.
Maranathakerk Raadhuisstraat 6.30
P. A. Lefeber.
ui»
lebei„
Opstandingskerk Pr. Marljkestraat
9.30 u. ds. P. A. Lefeber, 6.30 u. Kand.
L. Romeljn te Vlaardlngen voor de G.B
Oudshoornseweg 10 u. ds. R. Oort.
Kerk (vrljgem.) 10 en 6 u.
Chr. Geref. Kerk 10 en 6 u. ds. ear
lier.
Baptlstengem. (Oude Rijn) 10 u.
ochtendd. (woensd. 8 u. bijbelstudie).
Evang. Luth. Gem. 10.15 u. pater
Vreeburg,
im. Doop
leesd.
i. ds. A. Wisgerhof te Bergschenhoek.
n. Geref. Gem. 9.30 en 6 i
ds. Harinck te Den Haag.
Bodegraven Herv. Gem. dorps
kerk 9.30 u. ds. G. F. Voorhoeve, Zut-
phen, 6.30 u. ds. G. C. Kunz, v. Pols
broek, Salvator kerk 10 u. dr. W. Balke,
6.30 u. dr. G. v. Doorn, v. Nieuwkoop,
Bethlehemkerk 9.30 u. ds. J. Enkelaar,
Sluipwijk, 6.30 u. dr. W. Balke. Geref.
Kerk 10 u. ds. L. Buitenhuis, 6.30 u. ds.
J. R. Sybrandi, Epe, Nleuwerbrug 10
u. ds. J. R. Sybrandle, 6.30 u. ds. L. Bul
tenhuls, Geref. Kerk vrljgem. 9.30 u.
leesd., 4.15 u. ds. H. J. J. Feenstra, Ge
ref. Gem. 10 en 6.30 u. leesd.,Evang.
Luth. Kerk 9 u. ds. D. Pobuda, Evang.
kring 10 u. eredienst. 6.45 u. H. v.d.
Berg, Vergadering v. gelovigen, 10 u.
eredienst, 6.30 u. Woordverkondiging.
Hazerswoude Herv. Gem. 9.30 en
6.30 u. ds. Geertsema, Geref. Kerk 9 en
5 u. ds. A. Brink, rk St. Bernarduskerk
(zat. 7 u.) 9.30 en 11 u. rk St. Mlchael-
(don. 7.30
Giessendamj, "Volle Evang. gem. Kat
wijk" Voorstraat 100, 9.45 u.. Soefi-be-
weglng, Universel (kerk voor allen),
Sportlaan, Katwijk 3 u. bijeenkomst v.
belangstellenden, 4 u. Universele ere
dienst.
Leiderdorp Herv./Geref. Kerk
Dorpskerk 10 u. ds. A. Geense, Hoofd-
straatkerk 10 u. mevr. A. Geense-Ra-
vestein, 6.30 ds. A. Geense, Schepplngs-
kerk 9 en 10.30 u. ds. G. v. Loenen, RK
Kerk (zat. av. 7 u.) 9, 10.30 en 12 u.
Lelmulden Herv. Gem. 9.30 ds. J.
H. d. Vree H.A., Geref. Kerk 9.30 en 7
ii Kand. J. Blok te Hoofddorp/Kame-
t. RK Kerk (zat. 7 u.) 7.30, 9.30 en
11.15 i
Lisse Herv. Gem. Grote Kerk 10.30
en 7 u. ds. H. G. Oostinga, Pauluskerk
9 u. ds. H. G. Oostinga, Geref. Kerk 10
en 7 u. ds. H. D. d. Wit Chr. Ger. Kerk
10 en 4.30 u. ds. D. H. Biesma. Geref
Gem. 10 en 4 u. ds. D. Hakkenberg, Ge
ref Kerk (vrljgem.) 10 u. ds. H. J. J.
Feenstra v. Alphen -Bodegraven, 4.30
u. eredienst, Geref. Kerk (vrijgemaakt
buiten verb.) 9.30 en 5 u. erediensten.
Oud Geref. Gem. 9.30 en 3 u. leesd.,
Aktie Kruistochten Ned. maand. av. 8
u. ds. Gravendeel in Welkom, RK Kern
St. Agatha Parochie (zat. av. 7 u.) 10,
HBO en 7 u., Dependance Poelpolder
(zat. av. 7 u.) 10 en 11.30 u., Maria Pa
rochie (zat. av. 7 u.) 8.30 10.30, 12 en
5.30 u., H.H. Engelbew. Parochie (zat.
av. 7 u.) 7.30, 9.30. 11 en 6.46 u.
U.) 9, 10.46
Ge«iLKerkk) mBO^.Thn^b??!
Jansen, Geref. Kerk 9 u. ds. Elgersma,
5 u .ds. Warner (v.d. Berghstichtlng)
11 u. ds. Elgersma, RK Kerk (zat. av.
7 u.) 8, 9.30, 11 en 12.15 u.
Noordwijk a. Zee Herv. Gem. 10 u.
ds. Lapré (gez. dienst). (Ichtus) 10 u.
ds. Rijnsburger te Amersfoort (De
Rank) 10 u. Duitse dienst, 3.30 u. ds.
Catsburg (Geref. Bond). 7 u. ds. Den
Tonkelaar te Warmond (Sole Mio) 9.30
u. mej. De Mev, Geref. Kerk 10 u. ds.
Warner, 7 u. ds. Elgersma, RK Kerk
(zat. av. 7 u 7B0, 9. 10B0, 12 en 7 u.
(Duitse dienst).
Xoordwljkerhout Herv. Gem. 9.30
u. ds. J. Streefland, 7.30 u. zondagszo-
merav. zangd., RK Kerk St. Jozef (zac.
av. 7 u.) 8, 10, 11.30 en 7 u„ St. Viktor
(zat. av. 7 u.) 8, 9.30, 11 en 6.30 u„ Ka
pel St. Bavo 8.15 en 9.30 u, Kapel Sanc
ta Maria (zat. av. 7.15 u.) 8.45 en 10 u.,
H. Hart in De Zllk (zat. av. 7 u.) 8.30,
10 en 11.30 u.
Oegstgeest Herv. Gem. (Groene
Kerk) 9 u. ds. P. Talsma (Pauluskerk
10 u. ds. M. J. Wagenvoorde (Gem. een
trum) 10.30 u. dr. G. Locher (HA.),
Geref. Kerk 10 u. ds. Vegter. 7 u. ds.
Bech te Wassenaar, Gerei. Kerk (vrlj
gem.) 9B0 en 3 u. dienst, Geref. Kerk
vrij gem. buiten verb. (gem. centrum)
8.45 en 3 u. ds. OosterhofL Gem.
pronkeli
tl). 7.30
~~ïrk (z: ...t
(Bonaventura) (zat.
8, io en 11 u., Has
7 u.) 9.30 en 11.30
10 en 5
Kerk St. Pan
9.30, 11 en 6.30 u,
(zat. av. 7 u. 7.30, 9.30, 11 en 5.45
Valkenburg Herv. Gem. 10 i
Joh. Stehouwer
6.30 u. ds. D.
9.30 en 5 u. leesd.
Voorhout Herv. Gem. 10_U._ds. H.
u. "dsTLT Ruitenberg! 7 u.
ring (gez met Gerer.) Hulp en Heil
u. Kand. v. Dijk, Aula Noord-Hof la
10 u. ds. Reedijk (Geref.) Kapel Rl,_
dijk 10 u. ds. Meljerlng, Geref. Ker
Dorp 9 u. ds. Reedijk (10.30 u. gee;
dienst en om 7 in Herv. Kerk), Aid
Noord-Hofland 10 u. ds. Reedijk, Ge
ref. Kerk (vrljgem.
RK Kerk H. Laurei
8.30, 10.30
Laurentius (zat.
'1 U.. M
i HBO
Wassenaar Herv. Gem. Dorpskerk
inon »/r„l «it. a T H T onh 'e-rin.
ds. J. A. G.
ds. J. T. Wlersma, Dorpscentrum
RK Kerk (zat.
9, 10.30, 1
9.30 u. ds. C.
Czlrla, 6.30 u. ds. J. Huizebosch te
Woubrugge, Rem. Geref. Gem. 10 u. ds.
C. Kolkman, RK Kerk Meerkreuk (zac.
7 u.) 8.16, 9.46, 11.30 en 7 u.
Rijnsaterwoude Herv. Gem. 9.30
u. ds. T. H. Oostenbrug, 7 u. ds. P. A.
Klusener em. pred. te Zeist, Chr. Geref
Kerk 9.30 u. Dienst des Woords, 2.15 u.
ds. A. v.d. Weerd te Damwoude, RK
Kerk (zat. 7 u.) 7.30, 9.30 en 11.16 u.
Rynsburg Herv. Gem. Grote kerk
(Zuid), 10
Vegter. Ned. Prot.
dam) 10.30 u. di
Dulnrel (zat. av. 1
u. Prot. dienst.
Warmond Herv. Gem.
Tonkelaar, RK Kerk 8.30, 10
Zevenhoven Herv. Gem,
Lindenburg te Ter Aar, 7 u. ds. Joh.
Stehouwer te Alphen a.d. Rijn, Gez.
ln Geref. Kerk, Geref. Kerk
ds. A. Schouten te Den Dolder,
,s. J. Stehouwer te Alphen a.d.
Rijn Gez. dienst. RK Kerk (zat. 7 u.»
9 en 10.45 u.
Zoeterwoude Herv. Gem 10 u. ds.
8. L. Schoch, RK St. Janskerk Zuld-
buurtseweg (zat. 7.30 u.) 7.30, 10 en li
u. RK Chr. Dlenaarkerk (zat. 7 u.) 8.30,
10, 11.30 en 6 u.. RK Kerk Meerburg
Gez. dienst.
Geref. Ke
hulsstr. 10 u. ds. W. d. Graaf te Zalt-
Geref. Kerk Maranathakerk Raad-
bommel, 6.30 u.. ds. P. A. Lefeber Gez.
dienst.
Salvatorlkerk W. d. Zwijgerlai
u. ds. L. Weerman te De Krim, 6
ds. W. d. Graaf te Zaltbommel.
J. Kattenberg (Voorscho
ten), o u. Bouman (Doorn), Cam
ping Koningshof 10.30 u. dhr. Raad-
cu.hmn»hnnm Err Vort /ornt h Ti i J- ROOy uorarecnv, o.ou u. as. uos- schelders, GerefKerk Petrakerk 9.30 u.
en ll u tenbrug te Rijnsaterwoude, Geref. ds. Hulsman. 5 u. ds. v.d. Linde, Imma-
J. Lalleman (Ou- Gem.
J. Kalpwijk t
Kerk 9.30 en
6.30 u. Dienst des Woords, Rem. Geref.
m. geen opgaaf ontvangen, rk
Kerk (zat. 7 u.) 7.30, 9, 10.45 en 7 u.
11UC1AC1A O.ÜU u. uo. v.u. uuiue, O u. us.
D. W. Gesink, Sassenhelm, Maranata-
kerk 10.45 u. ds. D. W. Gesink. 5 u. ds.
Hulsman, Geref. Kerk (vrljgem) geen
opgave ontvangen, Chr. Geref. Kerk
C. Stroo te Koudekerk a.d. Rijn gez.
dienst, Rem. Geref. Gem. geen dienst,
RK Kerk (zat. 7 u.) 8, 10, 11.30 en 5.30
Ned. Hervormde Kerk te
Koudekerk aan den Rijn.
(Foto Wim Dijkman)
