koningin een
Uitgevers zien
in de zilveren
goeie
boterham
De tandem
opvallend
maar ook
intiem...
ZATERDAG 28 JULI It
het blad „Ons Vorstenhuis", dat een
oplage van 50.000 zegt te hebben.
In het boek van Kaan worden fo
to's en bijschriften gelardeerd met
„kreten des volks". En de liefde
voor de Vorstin weet daarbij van
geen ophouden. Neem G. J. M.
Meijer uit Breda: „De Koningin is
een bijzondere vrouw en er is maar
één ding, dat me verontrust en dat
is: of we wel voldoende beseffen
welk een kostbaar juweel we bezitten,
dat we het onze mogen noemen.
Ook van haar zou de engel kunnen
zeggen: Gij zijt de Gezegende on
der de Vrouwen. Mag ik haar mis
schien een Engel noemen
En J. Ravensloot uit Putten (Gld.)
„Als ik haar stem door de radio
hoor, zoals met Kerstmis bij voor
beeld, dan heeft haar stem zo'n in
vloed op mij en hetgeen zij dan
zegt, Ja, ik kan er niks aan doen.
maar dan komen de tranen te
voorschijn
Niet genoeg
Voor de Vierens, Meijers en Ra-
vensioten kunnen er geen boeken
genoeg over Hare Majesteit ver
schijnen. Want je leert er in
zoals in dra. M. G. Schenk haar
boek dat de Vorstin in haar re
geringsperiode 2500 maal in het
openbaar is opgetreden; 500 werk
bezoeken aan gemeenten bracht;
7500 bezoekers op Soestdijk ontving:
800 ambassadeurs hun geloofsbrie
ven afnam, 48 staatsbezoeken
bracht; geduld moest betrachten bij
13 kabinetsformaties.
Ze plaatste honderdduizenden hand
tekeningen. „Aleen al dit onderdeel
van haar werk" weet dra. Schenk,
„kost haar per dag gemiddeld an
derhalf tot twee uur".
Juliana als Prinses, als konin
gin, staatshoofd, huisvrouw, wereld
burger, maatschappelijk werkster,
moeder, grootmoeder in alle hoe
danigheden kunnen we haar volgen
Tenslotte komen we het toch allemaal te weten:
Koningin Juliana zal nooit onder enig stuk, hoe gering van belang ook, een stempeltje
laten zetten. Ze plaatst altijd zelf haar handtekening.
Koningin Juliana vergeet iedere waardigheid en holt naar buiten om persoonlijk de eer
ste hulp te verlenen, als er voor paleis Soestdijk een verkeersongeluk gebeurt
Koningin Juliana schrijft haar beroemde Kerstredes zélf daar komt geen kabinets
lid aan te pas; Per slot van rekening is Koningin Juliana een normale vrouw, die best
wel eens spontaan iets zegt en dan kan een bewindsman dat toch moeilijk gaan contro
leren?"
Koningin Juliana is niet, zoals haar moeder Wilhelmina, opgevoed in een „gouden"
kooitje". Een werelds vriendinnetje presteerde het zelfs eens om tijdens een vakantie
van de jonge prinses te roepen; ,,Jula, wat heb jij een dikke benen
Koningin Juliana is, anders dan
haar gemaal een principiëel tegen
stander van de Jacht: „Die is in
strijd met haar opvattingen over de
bescherming van al wat leeft
Koningin Juliana heeft wel degelijk
ooit gezegd: „Kom maar even ach
terom, we zijn met de vaat be
zigDat was toen ze in de Ja-
Door
Aad Wagenaar
ren van de Tweede Wereldoorlog in
Ottawa woonde en klein behuisd
Andere taal dan zij op 6 september
1948 sprak, bij haar troonbestijging.
Toen zei zij in Amsterdam, gekleed
in een blauwe Japon en daarover
een purperen mantel met wit her
melijnen voering: „Wie ben ik dat
ik dit doen mag
We komen het allemaal toch te we
ten: de „ins en outs" van de ko
ninklijkheid. Want in september
gaat koningin Juliana haar zilveren
feest vieren vijfentwintig Jaar
vorstin.
„Hoera, de vredelievende veldslag op
het Juliana Jubileumfront is in
volle gang!" Die kreet is voor reke
ning van één van de uitgevers (Ad.
M. C. Stok, Den Haag) die in de
zilveren koningin een goeie boterham
zien. Met het uitzicht op de feest
dag in september wordt de markt
nu volgestampt met boeken, die met
oranje inkt geschreven en gedrukt
zijn. Vol met hermelijnen foto's.
Allemaal vakwerk eigenlijk. Wie
van het koninklijk huis niets wil
weten, koopt die plaatwerken niet.
Hij en zij van „Oranje Boven" ech
ter krijgen alles wat ze willen: één
koningin, één prins-gemaal, vierkin-
deren en negen kleuters; in woord
en beeld. Goede beelden, daar gaat
het in die boeken eigenlijk om. De
woorden zijn veelal uitgebreide bij
schriften; de trendgevoelige uitge
vers hebben het wel door: de Hol
lander wil kijken naar zijn ko
ningshuis, er over lezen is minder
belangwekkend.
De titels lijken op elkaar: „Juliana
Fotoalbum", „Juliana, 25 Jaar moe
der van een volk". „Oranje overal",
„25 Jaar koningin, het verhaal van
een bewogen leven".
Dat laatste boek is van dra. M. G.
Schenk en haar uitgever (De Boe
kerij, Baarn) liet er maar gelijk
nog twee krakers achteraan komen:
„De Prins der Nederlanden" en
„Drie maal drie is negen", dat over
de kleinkinderen van Juliana ver
haalt.
Voorts is er een boek van NCRV-
man Jan van Hillo: „Juliana, Konin
gin der Nederlanden".
Van Han Heymans: „Vijfentwintig
jaar Juliana".
Er is ook nog een boek, dat heet
.Juliana Regina".
En natuurlijk het boek, onverbidde
lijke bestseller, van uitgeverij La
Rivière Voorhoeve te Zwolle
„Zilver op Oranje".
Kortom, de uitgevers liggen met el
kaar in de slag.
„Er zijn collega's, die nog nooit wat
gedaan hebben op het gebied van
oranje-boeken en die nu opeens
met iets komen", zegtdirecteur
Voorhoeve van de Zwolse uitgeverij
wat klagelijk, „Wij hebben een tra
ditie met boeken over het konings
huis we zijn er altijd bij geweest.
Maar nu, met het Jubileum, gaan
alle uitgevers er tegenaan. Geen
zorg overigens, want de Nederlander
is koningsgezind genoeg om al die
boeken aan te kunnen. Ons boek
„Zilver op Oranje" gaat erg goed. Ik
zie een nieuwe druk zeker wel zit
ten".
Stammoeder'
„Zilver op Oranje" is het enige Jubi
leumboek, dat meer tekst dan foto's
geeft. Informatie: hoe koningin Ju
liana aan haar naam gekomen is.
Een toeval. Koningin Wilhelmina
op bezoek bij een pas verhuisde
vriendin. Een bordje met een
straatnaam: Juliana van Stolberg
laan. Natuurlijk wist zij wie dat
was. maar verder lééfde die figuur
niet. Dat kwam pas later toen zij
zich in de stammoeder van het
Oranjehuis verdiepte. Zij noemde
haar dochter Juliana en kijk: dat
heeft me nu zo getoffen. Dat profe
tische element in die naam én de
vervulling ervan. Want net als haar
naamgenoot is koningin Juliana een
stammoeder geworden. Het Oranje
huis is opnieuw gaan bloeien en
staat sterker dan ooit".
Het zijn woorden van mr. J. A.
Jonkman, oud-voorzitter van de
Eerste Kamer. Met twaalf andere
vooraanstaande Nederlanders praat
hij in „Zilver op Oranje" over zijn
vorstin. Het merendeel van de
hoofdstukken van dit boek is in in
terview vorm geschreven, weliswaar
in een nederige schoolkrantstijl,
maar voor een oranjeklant toch
berstensvol wetenswaardigheden.
„Zilver op Oranje" wil een genuan
ceerd boek zijn. Daarom mag een
man als dominee J. J. Buskes zeg
gen: „God, Nederland en Oranje
zijn niet één, maar drie. In de kerk
is een lid van het Huis van Oranje
gemeentelid. Niets meer".
Niet dat ds. Buskes Juliana niet be
mint, maar: „Er is maar één Ko
ning in de absolute zin van het
woord: Jezus Christus".
Alleen een Hollander kan zo'ti zin
schrijven in het ereboek van zijn
vorst.
Zoals het trouwens in zo'n puur-
Hollands boek ook mogelijk is om
het koloniale sentiment te voeden
door, bij voorbeeld de gevolmach
tigde minister van Suriname, dr. J.
V. D. Polanen te laten vertellen.
Over een bezoek van bosnegeropper
hoofden aan koningin Juliana: „Na
,Jij-en-ik"
Koningin Juliana kan aan dergelijk
misbaar geen pret beleven, zo blijkt
uit de zilveren boeken ter hare ere.
Want er wordt steeds benadrukt: ze
is zo eenvoudig, zo'n echte moeder,
zo Hollands; zo wars van tierelan
tijnen, zo Jij-en-ik.
Jhr. De Ranitz, ex-burgemester van
Utrecht, heeft het daarover in „Zil
ver op Oranje". De koningin zou
haar 50ste verjaardag gaan vieren.
Er was een inzameling voor een na
tionaal geschenk. Veel geld, maar
zo bepaalde de koningin het
moest allemaal naar „goede doelen
toe".
Maar wil Hare Majesteit dan niéts
persoonlijks ontvangen van het Ne
derlandse volk, vroeg het verjaars-
comité van 56 leden?
Nou vooruit dan, zei de koningin,
als er iets overblijft Ja.
Wat dan?
Nieuw behang in de koninklijke
werkkamer, alsmede een „kwastje
verf en een nieuw vloerkleed
'n Hollandse Koningin.
En we houden veel van haar: „Een
prachtmens, een echte vrouw en
moeder. God geve dat ze nog lang
over ons regeren zal. Dat is de in
nigste wens van mij. Ik hoop alleen
dat ik voor mijn dood haar nog
eens de hand kan drukken".
Die woorden van een mevrouw
A. H. Viersen te Den Haag.
plukken we uit „Juliana, 25
jaar moeder van een volk". De au
teur van dat boek is Richard F.
Kaan, een man die aan Oranje
dagwerk heeft hij redigeert ook
in de jubileumboeken. „Oma" Ji
na is natuurlijk helemaal
van hoge kijkdichtheid met al
van pagina naar pagina voortdi
lende blonde ambassadeurtjö
Willem-Alexander en zijn broei
neven en nicht.
Naarmate september nadert z w
de oranje boeken zeker de wil
uitvliegen. Uitgeverij La Rivièr
Voorhoeve geeft in een folder
„Zilver op Oranje" aan de
liers nog een aardige reclam
.Wanneer uw zaak in eer
volgende plaatsen staat, kunt u
tra reclame maken, omdat de
ningin een hertogin markiezin,
vin, erf- en vrij vrouwe of 1
Want, let wel, de koningin Is
wat: prinses van Oranje-Na
hertogin van Mecklenburg, pr
van Lippe-Biesterfeld, hertogin
Limburg, markiezin van Veeri
Vlissingen, gravin van Katzenel
gen, Vianden, Diez Spiegelberg,
ren, Leerdam en Culemborg, 1
gravin van Antwerpen, barones
Breda, Diest, Beilstein, de
Grave, het land van Cuyk, IJ
stein, Cranendonk, Eindhoven,
veld Herstel, Warneton, Arla^
Nozeroy, erf- en vrij vrouwe
Ameland, vrouwe van Bo
Breedevoort. Lichtenvoorde,
Geertruidenberg, Clundert, Z
bergen, Hooge en Lage Zwa
Naaldwijk, Polanen, St. Maar
dijk. Soest Baarn, Ter Eem,
lemstad, Steenbergen, Montc
St. Vith, Burgenbach, Daas
Nierwaart, Turnhout en Besanc
Leerzame boeken, die het zo
maal op een rijtje zetten. En,
al gezegd, we komen het ten:
toch allemaal te weten: tien
na haar troonsbestijging deed
ningin Juliana een vermager
kuur, die haar vijftien kilo dee<
vallen.
De uitgévers hebben het wel
dit soort onthullingen is ,JiJ-e
in optima forma.
het bezoek zei een van de Grootop
perhoofden mij: „Nu heb ik na dit
bezoek het gevoel een Mama in dit
land te hebben, die zich echt zor
gen maakt of haar kinderen het
wel goed hebben". Dit werd met
veel handgeklap door de drie ande
ren ten teken van volledige instem
ming beaamd".
Zeist In de nog niet afladende
hang naar het verleden zijn naast
vetkuiven, de Platters en oma's
stamppot nu ook de tandems weer
uit vervlogen tijden opgediept. Niet
dat in de Jaren dertig nu zo ver
schrikkelijk veel mensen de twee-
zitsfiets bereden, maar het dubbel-
rijwiel doet zo sterk aan vroeger
denken dat men op de paden van
gezondheid en mEieubewustheid
maar al te graag weer in het zadel
wipt.
De tandem lijkt populair te worden.
„Meneer", verzekert een verhuurder
op Terschelling, „ze rammelen ach
ter elkaar de deur uit". Een ander
uit Nijverdal roept opgetogen: „Al
Door
Daan Overhoff
Tot groot plezier van de firma Gé-
bré in Zeist, Neerlands enige tan
demfabrikant, die er aardig in
slaagt Franse en Italiaanse merken
uit de markt te drukken. .Dopeloos,
zoveel aanvragen", treurt men daar
blij, „we hebben nu al een levertijd
van vier, vijf weken. We verkopen
er enkele honderden per Jaar en er
zit een sterk stijgende lijn in".
Ruw geschat worden er op dit mo
ment al zo'n drieduizend dubbel-
trappers door Nederland gestuurd.
Veel daarvan zijn verhuurd, maar
het aantall eigenaars van de duo-
fiets stijgt gestadig. „Verhuurbedrij
ven blijven onze grootste afnemers",
weet men bij Gébré, „maar hande
laren en particulieren staan steeds
meer voor onze deur. De mensen
zijn er gek van. Ouderen hebben
vaak al op een tandem gereden en
halen hun hart weer eens op. Jon
geren vinden het leuk, iets aparts".
De gestuurde twee heeft zijn aan
trekkingskracht voor beide genera
ties. Ouderen bekoort vooral de vei
ligheid van de tandem. „Niet alleen
dat de bestuurbaarheid veel beter is
dan vroeger door een modernere fa-
brikage", vindt een verhuurder uit
het Gelderse Putten, „maar oudere
mensen rijden op smalle fietspaden
niet graag naast elkaar. Op een
tandem kunnen sturen niet in el
kaar raken. Bovendien hoeft er
maar één op te letten, de ander
kan aan alle kanten van de natuur
genieten. Een tandem is gewoon
veiliger".
Knusser ook en dat spreekt vooral
de Jongeren aan. „Die rijden gerust
naast elkaar", ervaart een verhuur
der uit Katwijk aan Zee, „maar
dan gaat de een weer harder en
dan de ander. Op een tandem is
het veel gemakkelijker keuvelen.
Een tandem heeft iets intiems".
Waarborgt de combinefiets voor zijn
berijders een zekere beslotenheid, de
buitenwereld staart het eendrachtig
trap werk met grote ogen na. Waar
schijnlijk de grootste attractie voor
de tweelingen. „Zeker in de vakan
tie", roepen de Texelse rijwielhan
delaren om het hardst, „dan
de mensen wat anders. Ze
opvallen en dat doen ze
tandem. Iedereen kijkt na:
Jonge meisjes zijn dan ook
niet van dat ding af te krijgen
Met zoveel geneugten aan
mese flets mag het bevreen i
wekken, dat meer één Nederl I
leverancier zich op deze rijke
heeft geworpen nadat Gazell
enkele jaren terug de brui
„Fabrieken als Gazelle, Batavi
Union zouden toch tandems
gaan maken", opperen de
ders, „met al dat trimmen
aan die handel toch rijk
worden".
Bij Gebré weten ze wel waar<
een monopoliepositie inn<
„Voor grote fabrieken word
tandem pas interessant bij eec
