Een voorschrift
can streng zijn
Vechten voor
lage huren en
goed onderhoud
1
Wij gaan in hoger beroep
Eigenaar gaat naar Leiden en
Oegstgeester klokkenmuseum
wordt nu opgeheven
LEZERS
SCHRIJVEN
ZATERDAG 21 JULI
LEIDEN
uB
LEIDEN De laatste maanden is er binnen en rondom de
woningbouwverenigingen een hoop beroering geweest. Bewo
ners van de woningen weigerden de huurverhoging te beta
len, leden stemden oude besturen weg en kozen nieuwe. Kort
om: oproer en tegenstand alom. Bij al die actie en reactie
sprongen twee verenigingen er zonder meer uit: de woning
bouwverenigingen De Eendracht en Ons Belang verblijdden
hun leden onlangs met een terugdraaien van de huren. Dat
kon, omdat in beide verenigingen een nieuw bestuur was ge
kozen. Besturen die hun verkiezingsbeloften wilden waar
maken.
De beide verenigingen ondervonden vanaf het moment dat
ze de huurverlaging aankondigden een hoop weerstand. Niet
alleen van de overheid, maar ook van de andere woning
bouwverenigingen.
Over de huurverlaging en de plannen om die te handhaven,
over de houding van de Stichting Centrale Boekhouding van
Woningbouwcorporaties (WBV), over de onderhoudsproble-
men en de te stichten centrale onderhoudsdienst, over reno
vaties, hebben zes bestuursleden van De Eendracht en Ons
Belang een avondje zitten praten. H. van Mastrigt, D. Wan-
sink, J. Beekman, G. Seisveld, W. Verkade en A. Mittelmeyer
verzeilden daarbij zelfs nog in een flinke discussie, want over
hoe de strijd tegen de huizenverpaupering, tegen de veel te
hogeh uren en tegen de bedillerige overheid moet worden
aangepakt zijn ze het nog lang niet in alle details eens. Maar
dat die moet worden aangepakt, weten ze beslist zeker. En
ze willen de strijd zo doeltreffend mogelijk aanpakken. We
geven u hierbij een verslag van de bespreking. De namen zijn
niet apart bij de citaten vermeld. Alleen bij de zaken die al
leen één van beide woningbouwverenigingen aangaan ver
melden we even de naam van Ons Belang of De Eendracht.
De twee besturen zijn eensgezind genoeg om als één front op
te treden.
A „De Woningbouwverenigin-
y y gen in Leiden hebben een
gezamenlijke administratie:
de Stichting Centrale Boek
houding van Woningbouw
corporaties. Die zorgt voor de admi
nistratie, voor de inning van de
huren. Op 4 mei van dit jaar heb
ben we de CBW opdracht gegeven
de huren van de voor-oorlogse hui
zen terug te brengen op het niveau
van maart 1972 en van de na-oor-
logse woningen tot het niveau van
maart 1973. Dat eerste bleek wette
lijk juist, maar dat laatste moesten
we corrigeren. De 6% van vorig Jaar
moest er, volgens wettelyke voor
schriften, bij. De CBW reageerde
daar op met een brief, dat deze laat
ste opdracht zou worden uitgevoerd.
B. en W. van Leiden hebben toen
pressie uitgeoefend op het bestuur
van de CBW, dat vlak daarna tegen
werking begon te leveren. Ze wilden
de opdracht niet uitvoeren voordat
het bestuur een beslissing had ge
nomen. En het bestuur bestaat uit
vertegenwoordigers van de Woning
bouwverenigingen. Zodat we met
z'n tweeën stonden tegenover acht
afgevaardigden van verenigingen die
wel de huurverhogingen doorvoer
den. We stonden uiterst zwak, maar
niemand durfde zeggen dat we ille
gaal handelden.
Om daar uit te komen is advies
gevraagd aan een Jurist, mr. De
Vroom. Hij vertelde, dat de 6% huur
verhoging voor naoorlogse woningen
móest worden doorgevoerd. De an
dere bestuursleden van het CBW be
grepen dat niet, of wilden dat niet
begrijpen. Ze gingen de 6% verwar
ren met huurharmonisatie. Ze zei
den ook direct, dat advies is bin
dend. Wij zeiden, dat is voorlopig.
Maar het is wel duidelijk. Als de
vertegenwoordigers van andere wo
ningbouwverenigingen toestaan dat
wy omlaag gaan met onze huren,
dan krijgen ze bonje met hun eigen
leden. Daarom handelen ze zo.
Ze willen geen giro-acceptkaarten
met lagere huren rondsturen. We moe
ten dat zelf doen. Maar aangezien
we niet over computers beschikken,
geen goed apparaat hebben om dat
te doen, loopt in de toekomst onze
administratie in de war. Toch is die
CBW er om opdrachten van woning
bouwverenigingen uit te voeren. We
betalen ervoor. We hebben nu dan
ook een advocaat in de arm geno
men, die nogmaals zal verzoeken om
aan de opdracht te voldoen. Doet de
CBW dat niet, dan zullen we een
kort geding tegen hen gaan aan
spannen. Het zou toch waanzin zijn
als een boekhoudbureau helemaal
wordt gestuurd en bedisseld door de
gemeente, dat een bureau voor ad
ministratie de wensen en eisen van
de gemeente zou gaan uitvoeren, een
bureau dat door onszelf is opgericht
en dat we zelf betalen.
We hebben nu geen controle meer
op de huurinkomsten. Er kan geld
wegraken. Er wordt niets meer ge
registreerd.
Uit de houding van de afgevaar
digden van de woningbouwvereni
gingen binnen de CBW blijkt wel,
hoe ze tegenover de huurders staan.
Ze zijn bang om tegen de eisen van
de gemeente en van het rijk in te
gaan. Ze gaan liever tegenover hun
huurders staan, voor wie ze eigen
lijk zouden moeten opkomen.
Maar B. en W. zyn ook buiten
hun boekje gegaan door te zeggen:
als de CBW die opdracht van de
verlaagde huren uitvoert, zullen er
maatregelen worden genomen. Waar
om kunnen B. en W. dat? Omdat
in die andere besturen veel mensen
zitten, die op het stadhuis werken.
Die kunnen in hun brood worden
aangetast als ze niet doen wat het
college wil. Ze zijn veel te nauw be
trokken bij de ambtenarij.
We hebben, vlak nadat we de op
dracht tot huurverlaging aan de
CBW hebben gegeven, een brief aan
minister Gruyters gestuurd. Staats
secretaris Schaefer heeft daarop ge
reageerd met een opdracht om ook
de huren van de vooroorlogse wonin
gen in de harmonisatie te laten mee
stijgen. Het ministerie mag wel soci
alistisch lijken, maar als er iets moet
gebeuren dat niet zo socialistisch is,
maken ze een wet. Dan zeggen ze:
de minister ervan overtuigen, dat
het onzinnig is om steeds maar meer
huur te laten betalen voor woningen
waaraan geen spijker méér wordt
verbeterd dan zonder huurverho
ging. Verder hebben we een plan
aan de minister gestuurd om in het
kader van de extra gelden voor de
werkvoorziening een werkproject uit
te voeren.
Dat is voor de Eendracht het vol
gende: we willen een tweede bouw
kundige opzichter hebben, die uit
sluitend zal worden belast met het
opstellen van bestekken en het ma
ken van tekeningen voor groot on
derhoud en renovatiewerken. Hij
moet de uitvoering van het onder
houd en de renovatie ook leiden. De
plannen die. met inspraak van de
bewoners worden opgesteld gaan ter
goedkeuring naar het ministerie en
zullen daarna worden uitgevoerd
beter gaat, maar als we zien, dat van
de twee miljoen begroting al 800.000
gulden Jaarsalaris naar hoge func
tionarissen gaat. dan hebben wij
onze buik al vol. Alle bestuursklusjes.
die wij nu pro deo doen. worden dan
door duurbetaalde functionarissen
uitgevoerd. Door mensen die niet
in onze huizen wonen, die geen
enkele gevoelsmatige binding met de
bewoners hebben. Wij knappen voor
dat geld liever woningen op. En
waarom wil de gemeente zo graag
een Centrale Onderhoudsdienst?
Omdat ze dan nog meer greep heeft
op de woningbouwverenigingen. De
overheid wil ons goed onder de duim
houden, zodat we geen enkele vrij
heid meer hebben.
Ik zal eens een stukje voorlezen
uit een rapport van de Nationale
Woningraad: ..De woningcorporaties
vechten met de rug tegen de muur.
Zij zijn in het kader van de huur-
Een andere stap die we aan het
nemen zijn is het opnieuw vaststel
len van de huren. Die zullen we dan
inleveren bij de minister. We willen
KLOKKEN
Friese Staart en Stoeltjes,
Zaanse en Sallanders. Echte
antieke Franse en Comtoise
klokk'en, enz.
Uw specialist met vak-service
v. d. Water
Haarlemmerstr. 181 - Leiden
door het personeel van de onder
houdsdienst. Voor bijzondere werk
zaamheden zullen andere bedrijven
worden aangetrokken. Het voordeel
van deze manier van werken boven
de gecentraliseerde plannen van de
gemeente zijn: de kosten zijn lager,
het dagelijks toezicht is intensiever,
daardoor wordt ook de kwaliteit
beter. Geen btw-kosten over het ar
beidsloon. De aannemersprovisie en
-winsten vallen weg. Kortom, we
willen er by de minister sterk voor
pleiten om het onderhoud in ons
eigen beheer te laten.
Burgemeester en wethouders en de
andere woningbouwverenigingen wil
len graag een centrale onderhouds
dienst i Centraal Beheers Instituut
CBI) oprichten. De rapporten
liggen al klaar. Ze denken dat dat
harmonisatie verplicht om voorstel
len tot huurharmonisatie te doen.
maar de baten daarvan moeten zy
in verreweg de meeste gevallen in
leveren bij de overheid. De woning
bouwverenigingen kunnen dus geen
tegenprestaties bieden voor de huur
verhoging. De overheid moet zich
ervan bewust zijn dat de woning
corporaties als veelal onbezoldigd
agent van de overheid een tegenna
tuurlijke rol krijgen opgelegd".
Wat ook aardig is: in dit rapport
staat ook dat diverse gemeenteraden
weigerden aan de huurharmonisatie
mee te werken. Maar wat doet de
Leidse gemeente? Leiden loopt z'n
poten uit z'n reet om de harmoni
satie door te voeren.
Wat doet de overheid nu? Die stelt
278 gulden per woning per Jaar vast
voor het onderhoud. Terwijl voor
het in stand houden van die huizen
al duizenden en duizenden guldens
nodig zyn. Het ministerie zegt: ..dat
mag niet. Wy stellen geld beschik
baar voor renovatie" en dan hebben
zij opnieuw een greep op de wonin
gen en de huren.
Wat wij willen is: goede woningen
en goede sociale voorzieningen,
(zwembad, wykvoorzieningen» Als
ons onderhoudsplan, dat we aan de
minister hebben gestuurd, wordt
goedgekeurd, kunnen we verder
gaan. Werken aan bewoonbare wtf-
ken. Met de centrale onderhouds
dienst, die dus alleen aan salarissen
al zowat de helft van die 278 gulden
per woning opslokt, gaan onze hui
zen er alleen maar op achteruit.
We hebben met leden van andere
besturen er wel eens zo over ge
praat: Een zei tegen me: „Vindt u
het dan prettig, als u woensdag
avond tydens een voetbalwedstryd
wordt opgebeld voor een lekkage?"
Nou, ik weet liever wel wat er aan
de hand is.
Wy hebben nu ervaring met die
centrale boekhouding. Hebben we
straks ook een centraal onderhoud,
dan is de hele woningbouwvereniging
buiten spel gezet. Dan gaan ze ook
de toewyzing helemaal ln handen
Een van de bestuursleden van een
andere woningbouwvereniging zei
eens tegen me: Ja. maar je kunt
toch geen fabrieksarbeider naast een
arts laten wonen"? Ik heb geant
woord: dat moet Je Juist doen, zodat
die arts opdondert naar dc Meren-
wyk. Als Jullie dat niet inzien mis
lukken Jullie als sociale woning
bouwvereniging. Als het Centraal
Beheers Instituut eenmaal de toe
wyzing in handen heeft heb Je grote
kans dat ze zeggen: alle fabrieks
arbeiders in Noord, in Tuinstadswyk
komt het administratief personeel.
Je hebt er geen enkele greep meer
op als ze aan deze ghettovorming
gaan beginnen.
En dan nog iets, de gemeente
ijvert zo voor een centrale onder
houdsdienst, maar de gemeentelijke
woningstichting doet niet mee. Die
gaat eerst een jaartje de kat uit de
boom kijken. Terwijl ze ons verplich
ten om wél mee te doen, op straffe
van het niet krygen van nieuwe wo
ningen. Nog een gevaar van die cen
trale onderhoudsdienst: je kry'gt al
lerlei belangen en belangetjes. De
een heeft meer vooroorlogse wonin
gen dan de ander, wie de meeste
heeft loopt het gevaar dat de andere
woningbouwverenigingen hem laten
barsten en zyn wyk tot sanerings-
wijk uitroepen.
Maar ik weet wel, waarom de ge
meente die centralisatie van onder
houd, van administratie, zo graag
wil. Leiden zit vol met aktiegroepen
die vechten voor huurverlaging. voor
betere woningen. We vechten nu al
tegen de bierkaai, terwijl we nog
zoveel mogelykheden hebben. De ge
meente weet heel goed. dat ze veel
invloed kan uitoefenen als
ze alle activiteiten in offi
ciële organen onderbrengt. A
Het komt erop neer, dat Je y 1
als woningbouwvereniging
heel zachtjes de nek wordt
omgedraaid, heel zachtjes.
RONNY VINK
Foto Jan Holvast
j EGSTGEEST Het Oegstgeester klokkenmuseum wordt opgeheven. De toegang tot
)pe«j n unieke collectie Hollandse uurwerken wordt dichtgeplakt met de frustratie van de
jenaar die zijn plannen om het museum te verbouwen op een muur van strenge voor-
tóten zag afketsen. De verbouwing, noodzakelijk om de verzameling nog beter en
or meer mensen toegankelijk te maken, was in strijd met het ter plekke ongetwij-
ld zeer vigerende bestemmingsplan. En wie zal daar dan aan tornen?
im Wirtz
ito
n Holvast
Opnemen van brieven ln
deze rubriek behoeft niet te
betekenen dat de redactie
het met de inhoud eens ls.
De redactie behoudt zich
daarenboven het recht voor
om bijdragen te weigeren dan
wel in te korten.
tort nadat de gemeenteraad af
zend had beschikt stapte de arts-
lioloog J. L. Sellink, eigenaar van
museum, naar een makelaar en
it een huis aan de Leidse Rijns-
Berweg. Hij keert Oegstgeest de
toe. „Het besluit van de gemeen-
aad is voor mij volledig het mo-
geweest om ergens anders te gaan
f 2V ien", zegt hij. „Ik had hier best
291 en blijven. Maar nu ik niet mag
01 bouwen, ga ik weg",
bn vijftien Jaar oude verzame-
oorufl j wordt nu langzamerhand uit-
inli iund. Van de 140 antieke klok-
die Sellink eens heeft gehad is
Hddels een flink aantal verkocht,
er zullen er nog meer volgen,
denk er zo'n zeventig a tachtig
te houden. Die sla ik dan er-
op. En wat ik dan ga doen weet
mt^m log niet. Ik denk dat ik in Leiden
de kat uit de boom ga kijken.
*eet nog niet hoe het gemeente
tour daar is".
kt uurwerkenmuseum is in de
(hoek) woning van de arts aan de
Clematislaan en achter in zijn tuin
ondergebracht. Vier jaar geleden
stelde lüj z'n collectie open voor het
publiek. Er kwamen groepen kenners
en verzamelaars. Maar Sellink wilde
meer. Hij wilde ook andere mensen
van z'n verzameling laten genieten
en de accommodatie van 't museum
een beetje geriefelijker maken.
De arts ontwierp een plan om tus
sen zijn huis en de ruimte achter in
de tuin een verbinding te maken met
een ingang aan de zijkant. Ernaast
zou 'n patio moeten komen met, voor
de sfeer, een open haard. Op die ma
nier wilde Sellink bereiken dat zijn
gasten de collectie zonder hinder van
de weergoden zouden kunnen bekij
ken.
Omdat hij wist dat de verbouwing
in elk geval met toestemming van
zijn buren moest worden gerealiseerd,
legde hij het plan aan hun voor. De
buren hadden geen enkel bezwaar.
Sellink toog daarop met het plan
onder de arm naar het gemeente
bestuur om te probieren een vergun
ning los te krijgen. Maar het ge
meentebestuur weigerde, want het
plan was in strijd met het bestem
mingsplan.
De arts tekende beroep aan bij de
gemeenteraad. Maar ook deze was
weinig willig. Weliswaar deden enke
le raadsleden hun best het plan er
door te krygen - door o.a. de sugges
tie dat de tuin van Sellink in de oor
spronkelijke staat zou moeten wor
den teruggebracht als de arts zou
vertrekken - maar het merendeel was
onvermurwbaar. Goedkeuring aan
het plan van de arts zou immers
precedenten kunnen scheppen....
Grootste collectie
Geen bezoek meer aan het klokken
museum in Oegstgeest. De deur gaat
op slot. Erg jammer, want het mu
seum is een bezoek waard. Er han
gen echte Hollandse klokken. Staart
klokken, unieke klokken waarvan
geen tweede exemplaren bekend zijn,
een klokje uit 1656, een klok met een
eeuwig durende kalender: zoveel
Hollandse k lokken dat Sellink er
prat op mag gaan over de grootste
collectie in ons land te beschikken.
Binnenkort verschijnt van Sellinks
hand een Engelstalig boek over Hol
landse „uurwerkmakeryen" getiteld
"Dutch Antique Domestic Clocks".
Met dit boek wil de arts meer be
kendheid geven aan de Hollandse
kloken, vooral in het buitenland.
De catalogische waarde ervan is
evenwel een stukje teruggebracht.
Want het unieke particuliere
van unieke Hollandse uurwerken
wordt opgeheven.
N.a.v. het bericht in uw blad d.d.
10 Juli 1973 "Zestig gulden boete voor
aktiegroep MOB" het volgende:
Zoals bekend mag worden veron
dersteld uit voorafgaande artikelen
in uw blad, speelde in Leiden vanaf
medio 1972 het conflict rond het
Leidse M.O.B. o.l.v. J. Teuns, kin
derpsychiater. Dit conflict tussen
enerzijds het bestuur van de stich
ting M.O.B.waarin drie hooglera
ren van de universiteit zitting had
den en anderzijds de directeur
«Teuns» en zijn staf, ontstond door
dat Teuns en zijn staf het M.O.B.
steeds wilden uitbouwen tot een
breed opgezet instituut dat aan
meer lagen van de bevolking hulp
kon bieden, terwijl het bestuur de
plannen van de, naar zijn idee, te
voortvarende Teuns niet wilde helpen
verwezenniyken, met als belang
rijkste argument dat de staf Teuns
te veel hooi op zijn vork nam.
De medische aktiegroep toenter-
tyd kwam tot een andere conclusie:
de universiteit had geen belang by
en interesse voor een bureau dat zich
met een eigen progressief beleid pro
beerde in te zetten voor geestelijke
gezondheidszorg op grote schaal. De
belangen van de universiteit waren
gediend met een klein handzaam in
stituut dat geen macht op zichzelf
zou zijn. Het streven van de univer
siteit is alles aan zich te trekken en
de gezondheidszorg zo ondergeschikt
te maken aan onderwijs en weten
schap.
Het heeft geen zin om heel het ver
loop van het conflict uiteen te zet
ten. daar dit al vaker in uw blad is
gepubliceerd. In ieder geval was het
op 1 maart 1972 zover gekomen dat
de staf Teuns, die al sinds 1 novem
ber 1971 ontslagen was en draaide
op hun W.W.-uitkering. daadwerke
lijk vertrekken moest uit het pand
waarin zij al die Jaren hun opbou
wende werk hadden verricht.
Daardoor kwamen er 80 patiëntje
op straat te staan, van wie 33 z.g
niet overdraagbare. D.w.z. dat zij
«liet door een andere therapeut over
genomen konden worden zonder dat
er ernstige schade aan de persoon
lijkheid van de patiënt werd aan
gericht of op zijn beurt de tot dan
toegegeven therapie te niet werd ge
daan. De nieuwe directrice van het
M.O.B. wilde dan ook geen ver
antwoordelijkheid voor deze patiëntje
dragen. En er was niemand die dat
wilde.
De aktiegroep M.O.B waarin men
sen zaten die zich al sinds 1969 met
deze zaak hadden bezig gehouden,
vond 't feit dat de 33 niet-over-draag
bare patiëntjes op straat zou
den komen te staan, de druppel die
de emmer deed overlopen. Tot dan
toe hadden zij zich op alle mogelijke
legale manieren ingespannen
om de staf Teuns voor Leiden te
behoudeti. Daarom besloten zij op 29
februari 1972 het kantoor van de in
specteur van de geestelyke volksge
zondheid (Buis) te bezetten, vanwe
ge zijn belangrijke rol in het conflict
en mede omdat de inspectie, waar
herhaaldelijk deze zaak aanhangig
was gemaakt, niets had gedaan om
te voorkomen dat de patiëntjes zon
der behandeling zouden komen te
staan.
Het doel van de bezetting was:
het behoud van de staf Teuns voor
de regio Leiden af te dwingen
als protest tegen de gehele gang
van zake waarbij een conflict op be
stuurlijk niveau uitgevochten werd
op een manier waarbij de patiënten
belangen in discrediet kwamen.
het onder de aandacht brengen
van ieder die het wil verstaan dat
als Je als doodgewone burger in de
ze maatschappij ziet dat aan Je mede
burgers onrecht wordt gedaan Je
geen enkele kans hebt om daar iets
aan te doen, omdat Je Je te pletter
loopt tegen een muur van ambtena
rij en bureaucratie.
De aktiegroep heeft deze stap wel
bewust als laatste middel aange
grepen en wist zich hierin gesteund
door de handtekeningen van 2500
Leidenaren, die wilden dat Teuns zou
blijven. De bezetting duurde een paar
uur, maar de gerechtelijke nasleep
is nu al anderhalf Jaar bezig. De ge
vestigde macht probeert op deze
wijze het conflict wat was voortgeko
men uit wantoestanden in de gees
telijke volksgezondheid in de sfeer
van de misdaad te trekken. Als we het
dan zo nodig over misdaad moeten
hebben dan zou niet de bezetting
maar het M.O.B.-conflict met al zijn
verdachten ter sprake moeten komen.
Uiteindelyk zyn wy na lx vry-
spraak en lx nietig verklaren van de
dagvaardiging veroordeeld tot een
boete van f60,-. In het vonnis van de
rechter staat: dat de bezetters niet
in hun oordeel hebben betrokken dat
de belangen van een aantal andere
patiënten bij voortzetting van het
M.O.B. in gevaar zouden komen,
gezien de beperkte financiële midde
len. Een totaal onbegrijpelijke uit
spraak. Want wat kunnen we hieruit
concluderen?
1) de rechter heeft van de hele af
faire niets begrepen.
2) bedoelt hij dat als er aan het
M.O.B.-Teuns subsidie was verstrekt
dat er dan voor andere patiënten in
andere instituten minder/geen geld
beschikbaar zou zijn?
Als hij dit laatste bedoeld, wat wc
toch moeten aannemen, dan heeft de
rechter een raar idee over aktiegroe
pen. Immers wij voeren aktie omdat
er een noodsituatie bestaat, zoals
ieder kan opmaken uit bovenstaan
de, wij vragen de verantwoordelijke
figuren 't waarom van de ontslagen
en krijgen geen antwoord maar wij
hebben nooit gepretendeerd te kun
nen oordelen over de verdeling van
de subsidiegelden.
Uiteindelijk willen we stellen: wij
zijn als burgers in volle eer en gewe
ten opgekomen voor de belangen van
onze medeburgers. Daarom horen
wij niet voor een rechtbank gedaagd
te worden, laat staan veroordeeld.
Wij zullen dan ook hoger beroep
aantekenen tegen dit vonnis.
MOLLY VERDEGAAL
Jan Albert de Gravenlaan 32
Zoeterwouda
