Predikant als
communist: is
dat mogelijk?
Kerkdiensten Leiden en omgeving
ZATERDAG 14 JULI 1 ERD
Het gebeurde in het begin van de vijftiger jaren dat op een zondagmorgen een predikant be
zoek kreeg van een hoorcommissie. De gemeente waar ze vandaan kwamen, trok hem nog al
aan en het gesprek vlotte bijzonder; niet te lastig. De hoorders vertelden dat ze er meer op
uit waren geweest, dat er de volgende dag beroepen zou worden en ze lieten doorschemeren
dat er wel kans was op een beroep, zoals men dat wel eens meer en wat al te gemakkelijk doet.
In ieder geval zouden ze hem
maandagavond opbellen. Maar, hoe
laat hij die avond ook opbleef, er
kwam geen telefoon. De volgende dag
kwam die wel. 's Avonds zouden er
nog eens een paar broeders op be
zoek komen. Die vertelden dat de
hoorcommissie vergeten had het
voornaamste te vragen. Men wilde
weten hoe het politiek met hem ge
steld was. Weer twee dagen later
werd hij opgebeld. Het beroep was
een feit geworden. Maar deze gang
van zaken had de betrokken predi
kant zo kregelig gemaakt, dat zijn
lust om naar die gemeente te gaan
helemaal over was gegaan.
Er zijn in de kerken een heleboel
smakelijke verhalen in omloop over
het beroepingswerk en de hoorcom-
missies die daartoe worden uitge
zonden. Daarin steekt een heel stuk
kerkelijke humor. Ze zijn vaak te
mooi om ze niet weer over te ver
tellen, maar Je moet niet gaan na
zoeken of het precies zo gebeurd is.
Voor de echtheid van het boven
staande kunnen we echter instaan,
want we hebben het verhaal van
beide kanten gehoord en de lezingen
waren tamelijk gelijkluidend.
We kunnen er uit leren dat de
politiek een niet onbelangrijke rol
speelt in het kerkelijk bedrijf. We
mogen dan roepen: het gaat om
het evangelie en om het evangelie
alleen, maar dat evangelie moet wor
den vertaald in deze tijd en het is
onmogelijk daarbij buiten de poli
tiek om te gaan, en dit zowel natio
naal als internationaal. Zowel het
evangelie alsook de politiek zullen
gestalte moeten krijgen in de samen
leving. Daar kunnen ze beide niet
van tussen.
Het bovenstaande verhaal leert ons
ook dat er kerkelijke gemeenten zijn
waar de politiek blijkbaar een zó be
langrijke rol speelt, dat de politieke
kleur van een predikant belangrij
ker, of tenminste even belangrijk
wordt geacht als het evangelie dat
hy te verkondigen heeft. Ook om
gekeerd hebben we bij een predikant
wel eens de vraag gesteld of niet de
politiek bij hem zozeer boven lag
dat daardoor het evangeliedienaar
zijn in de verdrukking moest komen.
Verzet
In het dagblad „Trouw" lazen we
de vorige week een interessant ver
haal van een discussie over politiek
in verband met de kerk. Het was
een samenvatting van wat er in een
nummer van de „Junge Kirche" had
gestaan. In de landskerk van Hes-
sen-Nassau zit men met zes Jonge
Politiek
speelt rol
in de kerk
predikanten die lid zijn van de Duit
se Kommunistische Party (DKP). By
de laatstgehouden verkiezingen hing
er bij hen voor de ramen van de
pastorie een vuurrood verkiezings
biljet. Openlijk kwamen ze er voor
uit waartoe ze wilden behoren en
via dat biljet spoorden ze hun ge
meenteleden aan op die partij te
stemmen.
Wanneer er een affiche van één
der andere politieke partijen had
gehangen, zouden hun gemeente
leden dit waarschijnlijk zonder meer
hebben geaccepteerd. Nu kwamen
de parochianen in verzet. „Wat zoekt
onze dominee toch bij de communis
ten?" Ze zullen wel het gevoel heb
ben gehad dat ze bij de beroeping
een kat in de zak hadden gekocht.
De hoogste kerkelijke instanties be
moeiden er zich mee en de voorzit
ter van de synode van de landskerk
van Hessen-Nassau verklaarde dat
hij het predikantschap onverenig
baar achtte met het lidmaatschap
van de DKP.
Nu is de voorzitter van de synode
van Hessen-Nassau een man die
meerdere beslissingsbevoegdheid heeft
dan dat gemeenlijk bij de praeses
van een synode het geval is. Vroeger
kende men hier een bisschop. Toen
echter de uit de Duitse kerkstrijd zo
bekend geworden Martin Niemöller
op deze post werd benoemd, verklaar
de hij niet meer te willen zijn dan
voorzitter van de synode van deze
landskerk. Maar heel de oude struc
tuur van deze kerk was daarmee niet
ineens veranderd en die voorzitter
bleef met een stuk van het vroegere
bisschoppelijke gezag bekleed en zo
woog die uitspraak heel wat zwaar
der dan dat bij ons het geval zou
zijn.
Na die uitspraak kwam de discus
sie over de vraag of een predikant
lid kan zijn van de DKP eerst recht
goed los en „Junge Kirche" heeft er
een heel nummer aan gewijd. Zoals
reeds gezegd, waren de zes allen
jonge predikanten. Tijdens hun stu
dietijd hadden ze behoord bij radi
cale studentenbewegingen en dan
ligt een lidmaatschap van de DKP
gemakkelijk in het verlengde daar
van. Eén van de motieven van hun
aansluiting was mede geweest „dat
in de DKP meer nestwarmte wordt
gevonden dan in een kerkelijke ge
meente". In feite is dit een aan
klacht tegen de gemeente. De pre
dikanten hebben er blijkbaar iets
verwacht wat zij er niet vonden.
Atheïstisch
De synodepraeses van Hessen-Nas
sau deed zijn uitspraak op grond van
het feit dat de DKP atheïstisch is.
De Jonge predikanten hebben hem
geantwoord dat het atheïsme voor
de party bijna van geen betekenis
meer is. De partij als zodanig zou
niets veranderen als zij hiervan af
stand nam.
De bekende hoogleraar dr. H. Goll-
witzer, die jarenlang in Russische
krijgsgevangenschap heeft gezeten
en daarover en meteen over het
leven in Rusland van na de oorlog
een zeer lezenswaardig boek heeft
geschreven, is er ook bijgeroepen.
Hij verklaart in „Junge Kirche": „De
kern van het marxisme is een poli-
tiek-maatschappelijke analyse (op
lossing). Die is alleen door histori
sche omstandigheden verbonden ge
raakt met het atheïsme en kan er
dus ook weer van losgemaakt wor
den.
Zover is het echter nog niet, noch
in Duitsland en zeker niet in landen
waar het communisme de heersende
partij vormt. Gollwitzer vindt de ker
kelijk banvloek spijtig, „want zij na
gelt de DKP vast op haar atheïsme
en zij verhindert de communistische
christenen en theologen hun op
dracht te vervullen. Wanneer de
DKP predikanten als lid wil aan-
vaarden, kan dit een tactische zet
zijn, maar zy heeft daarmee afstand
moeten nemen van haar atheïsti
sche wereldbeschouwing en van haar
„wetenschappelijk socialisme". Zij zal,
gezien haar binding aan het Krem
lin, bezorgd zijn hoe er mee klaar
te komen.
Verder maakt prof. Gollwitzer nog
enige behartigenswaardige opmer
kingen. Hij vindt het lidmaatschap
van welke politieke party dan ook,
moeilyk te verenigen met het pre
dikantschap. Hy zou het nog al een
kruis vinden als hy moest wonen
in een gemeente waar de dominee
lid zou zyn van de Christen Demo
cratische Unie, „Maar ik zou toch
wel myzelf overwinnen om zonder
vooringenomenheid naar zyn predi
king te luisteren". Ook het lidmaat
schap van de DKP vindt prof. Goll-
WOORD VAN BEZINNING
Bedenkt al wat welluidend is
Ds. Martin Niemöller, die bekend is geworden door zijn strijd
tegen het nationaal-socialisme, trachtte wat minder gewicht te
geven aan het voorzitterschap van de synode van Hessen-Nas
sau toen hij op deze post werd benoemd. Maar nog steeds was
dit niet tot de kerk doorgedrongen toen de voorzitter van de
synode de uitspraak deed dat het predikantschap onverenig
baar was met het lidmaatschap van de Duitse communistische
partij.
witzer niet juist en dit, hoewel hy
het met haar kritiek op het kapi
talisme in hoge mate eens is. Maar
dat is geen theologische kwestie, zo
voegt hy er aan toe.
Heilsleer
Een dominee die lid is van een
communistische party en daarvoor
reclame maakt, zy het dan ook al
leen door een raambiljet. Stelt u zich
dat voor in ons land. En toch staat
het christendom, krachtens zyn
evangelische aard dichter by het
communisme als maatschappeiyk
stelsel dan by het kapitalisme.
Een vroegere vriend van my was
gewoon te zeggen: ik geloof niet in
het communisme, omdat ik geloof
in het egoïsme. In dat laatste be
hoef je niet te geloven. Dat zie Je
aan alle kanten rondom Je en Je be
merkt het by jezelf. En dat, terwyl
de by bel ons ernstig waarschuwt te
gen de zelfzucht, de wortel van alle
kwaad. In het communisme moet Je
echt geloven, wil Je Jezelf er by aan
sluiten. Dat geloven krygt nu be
paald geen steun vanuit de landen
waar een communistisch regime het
alleen voor het zeggen heeft. Daar
maken ze geen scheiding tussen het
communisme als maatschappeiyk
stelsel en het communisme als ideo
logie, zoals het gewoonlyk genoemd
wordt; het communisme als heils
leer. En daartoe behoort nu eenmaal
ook het atheïsme tot nu toe.
Op die communistische ideologie
wordt de laatste tyd blykbaar weer
meer nadruk gelegd. De jeugd aan
vaardt deze niet meer, tenminste in
de communistische landen zelf en
het lykt wel dat in die landen met
het éénpartyenstelsel het oude
dwangsysteem weer zal worden toe
gepast. Zelfs in een land als Joego
slavië voelt men deze druk weer
meer. De pure dictatuur kan zich te
allen tyde wederom laten gevoelen.
En wanneer die ideologie van het
communisme, waarvan nog altyd het
atheïsme een onderdeel is, meer naar
voren wordt geschoven, wordt tege-
lyk het christelijk geloof als een
vreemd en onverteerbaar element
gevoeld, dat kleingehouden en be
streden moet worden.
In Tsjechoslowakye was er ge
durende de lente die dit land be
leefde een gesprek tot stand geko
men tussen een aantal mensen van
de kerk en van de communistische
party. Dat gesprek was ineens af
gelopen en er is nu misschien geen
land waar de kerk onder zo'n zware
druk staat. Dit alles maakt dat we
er niet in geloven dat het commu
nisme steeds losser komt te staan
van haar atheïstische wereldbeschou
wing. In theorie mag er een abso
lute scheiding zyn tussen kerk en
staat, maar wat dit in de praktyk
betekent, is voor geen enkele kerk
erg aanlokkelyk.
We komen nog even terug op de
raad van prof. Gollwitzer, die het
lidmaatschap van welke politieke
party dan ook, moeilyk te verenigen
vindt met het predikantschap. Hy
bevindt zich in dezen in gezelschap
van niemand minder dan onze vroe
gere hoogleraar, wylen prof. J. R.
Slotemaker de Bruine, die het tot
minister heeft gebracht. Hy waar
schuwde in zyn colleges de studen
ten zich niet zo maar in de prak
tische politiek te storten en dat zeker
niet te doen wanneer ze terecht
kwamen in een gemeente met één
predikant. Dat zou een belemme-
Een helaas vroeg overleden
vriend van mij ging eenzaam
door het leven. Tenminste, dat zou
je zo aan de buitenkant zeg
gen. Hij was ongehuwd, had een
beetje wonderlijke, eigenaardige
manier van optreden, hij was,
wat men noemt, geen lid van de
familie Doorsnee.
Deze vriend ging iedere zomer
naar de Italiaanse meren en dat
was dan meestal het Gardameer.
Daar bracht hij zijn vakanties
door en hij hield er van om veel
te wandelen en veel te lezen.
Wanneer hij een boek uitgele
zen had, dan smeet hij het in 't
meer. Weg ermee, allemaal
maar ballast om weer mee te
rug te nemen naar Holland.
Zijn hospita want hij was
meestal bij dezelfde dame in
pension zei op een morgen te
gen hem: „Hebt u vannacht die
Duitsers weer horen zingen en
schreeuwen; het was gewoonweg
schande". Hij had ze inderdaad
wel gehoord, die schreeuwende
menigte van vakantiegangers,
maar het waren geen Duitsers,
maar rasechte Hollanders. Hij
zei dit echter maar niet, want
hij wilde zijn volk hoog houden,
hoewel het zichzelf verlaagde.
Nu zou ik niet willen beweren,
dat alleen Hollanders ontzettend
schreeuwerig lawaai kunnen ma,
ken, maar zij kunnen het wel. Ik
heb dit meerdere malen in het
buitenland geconstateerd, vooral
wanneer zij reizen in groepsver
band. Een paar Jaar geleden in
Baden-Baden, kwam er een stel
Hollanders aan en die gingen de
eerste de beste avond "passagie
ren". Ze kwamen lallend en
schreeuwend het hotel weer in.
Wat deze mensen thuis niet zou
den doen, dat doen zij in de
vreemde.
Je vraagt Je af: wat is daar
toch de oorzaak van? Zyn deze
mensen zó gedrukt geweest in
hun dagelijkse arbeid, dat zij
zich bijzonder luidruchtig moeten
uiten wanneer zy vrij zyn? Is 't
een ontlading van de spanning
van de arbeid? Mogelijk. Maar
dan is er wel een betere ontla
ding.
In Verona woonde ik enkele Ji
ren geleden een uitvoering by ij
de prachtige opera: Rom
lia. Het viel my op hoeveel Ita
lianen in bepaalde gedeelte*
meeneurieden. Nu zijn Italianei
muzikaler dan de Nederland!
die het beslist niet algemeei
zijn, maar toch zouden de Neder
landers wanneer zij willen zlngej
zich wat meer beheerst moete;
laten horen.
Dat is ook christelijker. Want d
woorden die hierboven staan ziji
gekozen uit Pilippenzen 4:8,
"Al wat welluidend is, bedenk
dat". Er zijn zoveel mooie geh
den te horen en er zijn ook zov<
mooie geluiden te maken. Het
natuurlijk heel gewoon wanne
men bij het zien van de vel
schoonheden in de natuur en
cultuur komt tot een lied.
Laat dat lied dan echter
door die schoonheid ingegevt
zijn en niet door teveel aan wl)
of nog sterker en niet door
dwaze zich onwinden omdat
toch lol moet hebben. Er is vd
schoons te horen. De toeristisch1
oentra zorgen
ook dat publiek, dat daarop pri
stelt, aan zijn trekken komt,
nu, laten wij als Nederlanders la
ten zien dat wij het schone
het welluidende op prijs
In de monotonie van machiiu i
van motoren langs de
en in de fabrieken, het
moes in de straten der grote st
den en het geloei
in de havens is het een veraóL
ming om eens iets schoons te
ren. Maar dan moeten wij
schoonheid niet overstemme ij.
door onze drank gedempte ste
en door wilde kreten, die o
alleen maar belachelijk maken
de ogen van anderen en ook
onze eigen ogen, wanneer
tenminste prijs stellen op het m
ken vaa een normale goede 1
druk op anderen. In Gods sch<
natuur- en cultuurwereld past
leen maar het welluidende.
DR. K. DRONK El
di fes ti
Ned'
idel
geroea
(robe st
schep,
iet 1
n de
•redlka1,111
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Aangenomen naar Vreeland, toezeg
ging: drs. T. Boas, kandidaat te
Leiden, die bedankte voor de streek-
gemeente Midsland-Horn op Terschei
ling.
Benoemd tot studiesecretaris van
de Raad van Kerken te Utrecht (ge
combineerde opdracht) dr. J. Schip-
rende afstand scheppen met een
deel van de gemeente. Maar even
gevaariyk is het wanneer een ge
meente persé een predikant wil heb
ben van een bepaalde politieke kleur.
We kunnen de dominee waarmee we
begonnen dan ook volkomen begry-
pen dat hy voor dat, voor hem vry
aanlokkelyke beroep bedankte.
S. J. M. HULSBERGEN
GEREF. KERKEN
CHRISTEL. GEREF. KERKE
Examens: Aan de Rijksuniv
teit te Utrecht slaagde voor
kandidaatsexamen theologie
J. Rebel te Hilversum.
GEREF. GEMEENTEN
BAPTISTENGEMEENTEN
Beroepen te Groningen-Noori
van der Laan te Bilthoven
kant in bijzondere dienst)te
de Exloermond, kandidaat:
Schaap te De Bilt, die dit
heeft aangenomen.
ai
stelle4 k'
J. Vroeglnde-
Bron (zat. 6.30 u.).
Benthuizen Geref. Gem. 9.30
leesd., 15 u. kand. Vreugdenhll, Zoe-
Ieperen. Wijkgebouw "De Hoek-
een" 10 u. Dovend., 10 u. Pfarrer Fr
'attjes, uit Hoengen (bij Aken) dienst
i de Duitse taal. Geref. Kerk Vredes-
erk 9.30 u. ds. B. J. W. Schelhaas, v
Verburg, v. Wasse-
Triumfatorkerk 9.30 u. ds. H. Hor- Sole Mio Kand. i
Hoofdstraatkerk ds. J.
Wilschut, Dordrecht, 19 u. Hoofdstraat
kerk ds. R. S. Elgersma. Herv. Gem.
10.30 u. Vlnkenlaankerk dr. J. G. B.
Jansen, 10 u .Oude Kerk (Hoofdstr.)
dr. F. C. Kamma (Oegstgeest), 10 u. De
Rank (Golfbaan) Duitse dienst,
Hartebrug 8, 10.45, 12 e
dond. 19.30 i
>1, Gles- schelhaas, v. Enter, Chr. Geref. Kerk
Ent, 5 u. ds. H. C.
Koningskerk 9 u. ds. H.
Bethehemkerk 10 u. dhr. A. G. Hui-
Be vrij dlngskerk 9 u. wore
bekend gemaakt, 7 u. Vicaris
(proefpreek).
Vredeskerk 10 u. ds. mr. J. v. Leeu
wen, Moordrecht.
Egllse Wallone (zat. 14 Juli) 18 u.
Pasteur D. Rips.
Academisch Ziekenhuis 10 u. ds. J.
E Brederveld.
Dlaconessenhuls 10.30 u. ds. H. W.
Hemmes.
Werkplaats Rapen -
Leonarduskerk
Vrije Kath. Kerk (Vreewijkstraat 19
10.30 u.
Aarlaudervecn Herv. Gem. 10 u.
ds. G. van Hoegee, 7 u. dhr. A. J. Dek
ker, Leiden, Geref. Kerk 10 en 6.30 u.
ds. J. Hartman te HUlegom, Chr. Ge
ref. Kerk geen opgaaf, RK Kerk (zat.
7 u.) 7.30 en 10.30 u., Ter Aar Dorps
huls Aardam 9 en 12 u.
Rijn Herv. Gem.
G. J. v. Embden, 6.30 l
Slledregt, v. Bilthoven, Geref.
et. Kerk vrljgem. 9.30
ds. H. J. J. Fee
Roukema, 7 u. ds. G. Rouke-
Ger. Gem. (Remisestr.) 10 en 5 u.
3d., donderdag 19 juli 7.30 u. ds. J. v
Oude Kerk (Hoofdstraat) kand.
J. Pronk (Amsterdam), 19 u. Vlnken
laankerk dhr. J. W. Hoffenaar (Voor
hout), RK Kerk St. Jeroen zat. 16 u.
i ds. A. W Drechsler, Den Haag, RK
Kerk (In tuinbouwschool) zat. 7 en
zondag 1030 u.
Sassenhelm Herv Gem. 10 u dhr.
Hoffenaar te Voorhout, 1830 u. ds
Streef land te Noordwijkerhout, Geref.
Kerk 930 u. ds. J Hoogenkamp, Herv.
- - - - - h. vd.
Jcand. N
ter Hoeven te Amsterdam, 17 u ds.
G C v.d. Kamp te Hlllegom, RK Kern
"H.H Engelbew. zat 7 Juli 19
mis, zon 8 Juli h. missen 730, a.-ju
(hoogmis), 11 (waaronder kindercrè-
kapel kerkhof, 19 u. Av.
Kerk 10 u„ Ger
Geref. Gem. 10 en 6.30 u. leesd., Evang.
dr. P. Swagerman,
burg 10) 11.15 i
Geref. Kerk
Zulderkerk Lammenschansweg 15)
10 u. kand. Bijleveld, Oegstgeest,
u. ds. Kronemeljer.
Petrakerk (Surinamestraat) 10 u. ds. 930'
Th. Dlkkes, Verg. v. gelovigen,
10 u. eredienst, 6.30 u. Woordverkondi
ging.
Boskoop Herv. Gem. 9.30 t
school Voorstraat 110, 9.45 u, Soefi-be- kap. Jongkind. In de Gezinsmis pas
weging Universel (kerk voor allen). toor vd.. Bosch, RK Kerk Maria ter
Rnnrtlaan, Katwijk 3 u. bijeenkomst Zee zondag 7.30, 9 hoogmis, 10.30 u.
belangstellenden, 4 u. Universele Holl. gezongen H. mis, 12
ds. J. H. Mooij uit Gouda, Maranatha-sc
Oude Vestkerk (Oude Vest 133) 10 de G.B.
ds. W. L. Heijmans, Chr. Geref.
Opstandlngskerk Pr. Marijkestraat Kerk 9.30 u. leesd., 6.30 u. ds. R. Slof-
M. Hanemaaijer, 6.30 u. Kan- stra, Geref. Gem. 9.30 en 6 u. ds. A.
Bac, Vrijz. Prot. 10 u. dhr. P. v.d. Laar-
Kerk (Hoofdstraat) 10 en 6.3
ïn, Scheppingskerk
.laan) 9 en 10.30 u. ds. G
j Menswordingkerk (Gaarmees-
terstraat 2) vrijd. 19.30 u. Av. mis b.g.b
Eerste vrijdag r-
didaat L. Romein te Vlaardlngen
1. ds. Maaskant, 5 u. kand. Bijleveld,
Beloftekerk (Robijnstraat) 10 u. ds.
Martha-Stlchtlng "Rijnstroom" g.
leijer, 5 u. ds. Maaskant.
ivrljdlngskerk
ds. H. L. G(
leenschappelljke
Bruunstr.) ds. Los
Oudshoorn Oudshoornseweg 10
u. ds. H. L. Goudt, Santpoort, (ge-
Pinks ter gem. 9.30 u. dhr. Th. Ver-
RK Kerk (dorp)
mis), 12 u. Eucharistieviering.
Lelmuiden Herv. Gem.
J. H. d. Vree, Geref. Kerk 9.30 e
l 10.30 u. Duinoordschool, Huls ter
Duinstr. 31, geen dienst.
Noordwijkerhout. en De Zllk Herv.
Gem. 9 u. ds. J. Streefland (HA). 10.30
u. ds. J. Stree.fland (HA), 7.30 u. Zo
mer zondag av. zang, RK St. Jozef zat.
av. 7 u, 8, 10, 11.30 en 19 u. RK St. Vlk
tor zat. av. 7 u. 8, 9.30, 11 en 18 u, RK
Kapel St. Bavo 8.15 en 9.30 u., RK Ka- pel Rijndijk geen dienst, Geref. Kerk
u. ds. I. J. Wisse, v. Rijnsburg, Ger
Kerk 9.30 u. ds. H. Rooze 5 u. ds.
Rooze, Geref. Kerk vrijgem. 8.30
3 u. ds. J. v.d. Haar.
Voorhout Herv. Gem. 10 u. ds.
Berg, Geref. pred.
t Herv. Gem. Dorp 10
u. kand. W. Hofs en zendeling A. P. v.d.
Broek. 17 u. Dienst in Geref. Kerk ds.
Vanhaelen, Mijdrecht. Hulp en Heil 10
ds. J. H. Versluis, Den Haag, Aula
pel Sancta Maria
1 10 u, RK H. Hart in De Zilk z
Gezinsdiensten "Jeugdhaven" 10 u. dienst.
Venema, 10 r"-
Mierennest" dhr. Kromhout.
Gerei. Gem. 10 en 4.30 leesd.
Geref. Kerk (vrijgem.) 10
Baptistengem (Oude Rijn) 10 u.
ochtendd. (woensd. 8 u. bijbelstudie)
Evang. Luth. Gem. 10.15 u. dienst.
Rem. Doopsgezinde gem. (Lokhorst-
kerk) 10.15 u. ds. E. P. Meijering.
ds. W. Tom Gez.
dienst in de Ad-
8.45, 10 en 11 u., Ontmoetingscentrum
zat.middag 5.30 en zondag 10.30 u.
Hazerswoude Herv. Gem. 9.30 u.
ds. Broeyer te De Bilt, 6.30 u. ds. Joh.
Stehouwer te Alphen a.d. Rijn, Geref.
1 11.30
Oegstgeest Herv Gem. Groene
Kerk 10.30 u. ds. W. J. H. Baart, en pas
r H. J. Kooijman (Oecumenische d.)
7.15 u, 8.45 Dorp 9 u. ds. P. Reedijk, 10.30 u. geen
dinest, 17 u. ds. J. B. Vanhaelen, Mij
drecht, Aula Noord-Hofland 10 u. ds.
Reedijk (let op gewijzigde aanvangs
tijd. Geref. Kerk (vrijgem.) 10.30 en
Llsse Zondag 15 juli Herv. Gem.
Pauluskerk 10
stein, Sliedrecht, Geref. Kerk 10 u. ds-
Vegter, 7 u. ds. W. E. Verdonk (HA)
.d. Haar, Leiden.
Warmond Herv. Gem. 10
dr. J. Balke- Oskamp, Oegstgeest.
Herv. Gem Brug-
Kerk 9.3
Amersfoort, RK St.
Rijndijk (zat. 7 u.) f
Bernarduskerk
1. M. v. Harmeien.
St. Michaelkerk Rijndijk (7 u.) en
11.30 u.. RK Kerk der Engelbew. dorp
(zat. 7 u.) 8. 10 en 11.30 u.
Hoogmade Herv. Gem. 10 u.
Kerk 10 en 5 u. ds. H. D. d. Wit. Chr.
D. H. Bles-
leesd., Ge-
G. (^stLnga, Geref. Geref. Kerk Vrijgem. geen opgave, Ge- kerk 9.30 u ds. J v.d Heuvel, 6^30
Salvatorlkerk W. d. Zwijgerlaan 10 P. Schoonenboom, RK Kerk (zat. 7 u.) leesd., Aktie Kruistochten Ned.
ds. H. J. Oldemans te Hilversum. - - - w
u. kand. D. VerweiJ te Driebergen.
D'ÓS Herderkerk Ten IK- BK Kerlt 7 »-3°
W. Tom te Har-
heiligendienst derwijk. 6.30 u. ds. C. v.d. Tas te 1
Chr. Science (Steenschuur 6) 10.3
Geref. Gem.
,1.30 en 5.30 u. leesd.
Zendingswerk Micldernachtsgroep.
Katwijk a.d. Rijn Ned. Herv. Kerk
Dorpskerk 9.30 u. ds. J. d. Vreugd, v.
Plas, v. Linschoten, 18.3
7, zondag 10 en 11.30
H.H .Engelbew. Parochie 5
Leiderdorp, 6.30 u. ds. Gras,
ref. Kerk Vrijgem. bulten verb. 8.45
6.30 u.) 8. 10 en 11 u., Haag-
i J. Cziria, 630
zemer te Ter Aar, Rem Geref. Gem.
10 u. dhr. F H. Fockema Andreae, RK
Kerk Meerkreuk (zat. 7 u.) 8.15, 9.45.
u. ds T. H. Oostenburg, 7 u ds. A. d
Leeuw, Chr. Geref. Kerk 9.3"
i te Bilthoven, Ont-
moetlngskerk 10 u. ds A. Schouten, 5
u ds G. Brouwer, Chr. Afgesch Gem.
930 en 5 u. ds A. P Verloop, Oud Ger.
Gem. in Ned Zuidkade 158 10 en 6.30
u leesd. Rem Ger. Gem geen dienst.
RK Ontmoetlngskerk 8.30, 1145 en
6.30 u (zat. av 7 u.) St Vlctorkerk, 10
Geref. kerk
J. Stehouwer, Alphen ad. Rijn,
Kerk 930 en 7 u. ds J Bos te I
RK Kerk (zat. 7 u.) 745, 9 en 10.'
Zoeterwoude Herv. Gem
9.30 en 4.30 u. ds. P. Sneep.
Zoeterwoudsesingel
ur (dond. 7.30 u. bai
Kerk v. Jezus Chr.
der laatste dagen (Steenschuur 6) l(ï.30
Jehova getuigen (Hogewoerd 175)
2.30 u. Vestestraat 3. 10 en 3 u.
Pinkstergem. (Oude Rijn 3) 3 u. dhr.
Geref. Gem. Kerkgebouw school
Hooftstraat 240 9.30 en 4 u. leesa.
Rem. Geref. Gem. geen
geen kerkdienst in de Mgr. Bekkers -
Lierestraat.
Zee Ned. Herv. Kerk
Katwijk
Nieuwe Kei
ds.. L. Boer, Oude Kerk 8.30 1
Vroeglndewey, badd., 10 u. ds. Jac.
Rijn, 7.30. 930 en 11.15 i
IRijnsburg Herv. Gem. Grote Kern
Rijn, Rem. Geref. Gem. geen opgaaf 930 u. ds I. J Wisse (H.D) 5 u. ds. E
ontvangen, RK Kerk (zat. 7 u.) 7.30, 9. Bouman, Doorn, Bethelkerk 9.30 u. ds
10.45 en 7 u. G. Panhuisen, Den Haag, 5 u ds. Wis-
Geref. Kerk Petraweg 9.30 u. ds.
1. Linde Koll. 1 Diaconie, 2 Alg. Kerk
Herv. Gem Dorpskerk K. Oppenheimer, Lelden. RK St
de Vos. oppasd., 6 u. ds'. J. Catsburg, Ich- Nieuwkoop, Geref. Kerk
RK Kerk (zat. 7 u.). 1
RK St. Bonlfacluskerk (zat. 7 u.).
RK Pius X Kerk (zat. 7 u.).
RK H. Geestkerk Ridderveld De oppasd., 6 i
JP JHHI ds. C. vd..
Berg, Pnlëlkerk 9.30 u. ds. J. Catsburg,
Vin- doeleinden, Camping "Koningshof"
Jac. d. Vos, Groen v. kenlaankerk ds. R. S. Elgersma, 17 u. 1030 u. dhr H. Binnendijk, Gerei
ds Pijlman, bei-
ds Franken, Geref. Kerk 9.30
ds Huizebosch, 6.30 u ds. Cziria
Zevenhoven Herv. Gem 9.30 u ds.
Kerk Meerburg (zat. 7
H. Bogers te Alphen i
Kerk 930 u. en 6.30 u ds. ~A
niet of ds C. Ch Griffioen, te
den, Rem. Geref Gem. geen i
ontvangen, RK Kerk (zat 7 u.),
