^ech achtervolgt grootste
igarettenmaker ter wereld
taatssecretaris: ook
uren Leiden omhoog
jongens of meisjes,
itish-Americans avonturen brengen nog geen succes
udentenflats worden duurder
Aage bekent aandeel
in paaskraak V en D
LEIDSCH
DAGBLAD
DERDAG 12 JULI 1973
op elke vijf sigaretten, die gemaakt worden in landen
de sigarettenproduktie een particuliere aangelegen-
s, komt uit de 140 fabrieken van British-American
ceo (BAT). British-American is in zijn ruim zeven-
ige bestaan uitgegroeid tot 's werelds grootste sigaret-
>ncern, met directe belangen in 54 landen. De verkoop-
•s van BAT zien er rooskleurig uit. Alleen al de Ame-
nse dochteronderneming Brown and Williamson ver-
tte zijn marktaandeel in de Verenigde Staten in de af-
»en tien jaar van 9% naar 1 7,5%. Als het om omzet-
s gaat, steekt BAT concerns als 1CI en Unilever naar
'oon.
ght:
KD/Observer
J Dobson (56 jaar, Jaarsalaris
I gulden) pijprokende presi-
;cteur van de British Ame-
tevreden en zich
lijk opzicht gelukkig voelend
jeten zijn
hij allerminst. Hij
de hoek gedreven en
Want zijn reus-
jconcern lijdt aan een kwaal
hij maar geen afdoende
kan vinden: BAT is ver-
de tabak,
kan, als het moet, vandaag
in miljard gulden uit
uit kortlopende beleg-
om er die verslaving
[te kopen. Maar hij heeft tot
met 1 zijn geld weinig
bereiken. Bij BAT ontbre-
blijkbaar het nzicht,
en het koopmansgeluk
anders succes in te heb-
in de sigarettenbranche.
BAT wel gedwongen om
boeken in nieuwe branches,
de tabaksomzet zit niet
groei meer. "Da tabaks-
jft achter bij de bevol-
nei", zegt Dobson. "Er wordt
chuwd dat sigaretten onge-
Gijn, en als de consumptie
[roeit, zien de egeringen
iuw een mogelijkheid in voor
iwe belastingheffing",
te poging tot brancheverrui-
perd gedaan in 1964. BAT
Tonibell. een consump-
2623f concern. Vier jaar later
'onibell met verlies worden
ES
verscheen BAT voor de
keer op een nieuwe markt,
iksgigant kocht het cosmeti-
n Yardley. BAT telde daar
miljoen gulden voor neer;
touwtrekken, want er waren
e gegadigden. Het voordeel
T in Yardley zag, was dat
ook buitenlandse belangen
n wat wij zelf konden in-
was onze ervaring op bui-
markten", zegt Dobson.
wing was blijkbaar niet ge
il te slagen in de cosmetica-
Weliswaar heeft BAT nu
nog eens Germaine Monteil
ben overgenomen het
Britse parfumerie- en cos-
inern in handen, het winst-
laaruit is na veel investerin-
chts 7,5 mijloen gulden op
n 300 miljoen.
Het volgende waagstuk bracht al
evenmin het beoogde succes:
In 1970 stapte BAT de papier- en
verpakkingsindustrie binnen. Men
betaalde 600 miljoen gulden voor de
papierindustrie Wiggins Teape, op
twee na de grootste van Engeland.
BAT had daarin reeds langer een
aandeel vn 32 procnet gehad.
„Wij kozen het moment om Wig-
gens Teape te kopen helaas vlak
voordat de bodem uit de papierhan
del viel", zegt Richard Dobson nu
bedrukt.
Zo heeft BAT intussen wel het een
en ander aan verscheidenheid be-
reikat maar veel hout snijdt dat niet.
Jawel, in 'n uitsplitsing van de ac
tiviteiten bezien, neemt de tabaksec
tor daarvan nu nog maar 71 pro
cent in.
Doch van de meer dan 15 miljard
gulden Jaaromzet van het concern
komt nog altijd 88 procent uit de
tabaksector, en de tabak is zelfs
goed voor 97 procent van de winst
Men kan de operaties dus bepaald
nog niet geslaagd noemen.
Winkels
Intussen zag BAT wel iets in de
aankoop van winkels. Men legde 240
miljoen gulclen neer voor een min
derheidsbelang in het Duitse waren
huisconcern Horten. Er werd onge
veer evenveel neergeteld vóór de
zeggenschap in het supermarktbe
drijf Kohl in de Verenigde Saten.
En voor goed 20 miljoen kocht BAT
zich in een Braziliaans winkelcon-
Daarbij bleef het niet. Men drukte
maar meteen zeer fors door in de
distributiesfeer
Eind vorig jaar werd voor 510 mil
joen gulden het Britse International
Stores concern overgenomen, met
zijn 934 verkoop- produktie- en dis
tributiepunten. Thans loopt er en
bod van 70 miljoen op de Pricerit-
supermarkten (130 winkels).
Pricerite wordt gekocht omdat deze
zaak winkels heeft in 52 gemeenten,
waar International Sores niet zit.
„En het zou ons ons anders mis
schien wel een Jaar of drie kosten
om in die plaatsen met nieuwe ves
tigingen te beginen", zegt Dobson.
Deze uitspraak lijkt overigens meer
gedaan namens een wereldconcern
dat het geld nu eenmaal makkelijk
op tafel brengt, dn dat hij voor
komt uit slim detailhandels-inzicht.
Dobson geeft dat graag toe: "Ik
ben in geen jaren een winkel bin
nen geweest, behalve dan zo nu en
dan om een overhemd te kopen".
Daarom moeten de topmannen van
het machtige wereldconcern nu voor
hun nieuwe projecten alle vertrou
wen gaan stellen in vaklui die zij
daarvoor van buiten aantrekken. Al
leen hebben de ervaringen in de
consumptie-ijs- en de cosmetische
branche wel aangetoond dat succes
daarmee niet altijd verzekerd is.
Doch BAT heeft nu eenmaal weinig
anders dan erg veel geld. Waarvan
nu zo langzamerhand al aardig wat
is gestoken in een branche waarin
juist danige verschuivingen en tak-
tiekveranderingen gaande zijn. Dob
son weet daarover weinig anders te
zeggen dan dat hij maar liefst nog
meer winkels zou kopen
Je houdt het bijna niet voor moge
lijk, maar zelfs een kapitaalkrachtig
als BAT voelt zich ook nog
Team voor
begeleiding
buitengewoon
onderwijs
Leiden Volgens de directeur van
de Schooladviesdienst zou een bege
leidingsteam moeten worden inge
steld om de samenwerking tussen de
verschillende soorten buitengewoon
onderwijs in Leiden (l.o.m.-school.
mythylschool etc.) te bevorderen.
Dit team zou moeten bestaan uit een
schoolarts, een jeugdspychiater (van
uit de GG en GD), een psycholoog,
een orthopedagoog-didacticus en een
schoolmaatschappeiijk werkster
(vanuit de schooladviesdienst). Hier
mee zou een bedrag van f 240.000 ge
moeid zijn. Dit valt op te maken uit
een preadvies van het Leidse ge
meentebestuur waarin de beleidslijn
voor het buitengewoon onderwijs in
Leiden is neergelegd.
Halve eeuw
huwelijksauto
bestuurd
LEIDEN Hij rijdt nooit meer
zelf auto, maar zou het best nog wel
eens willen proberen. Zijn vrouw
vindt het echter niet goed, evenmin
als zijn pleegzoon en diens vrouw.
Bruidegom W. van den Wijngaard
(72) kan erom lachen. Hij en zijn
vrouw nemen het leven van de vro
lijke kant op. Op 25 Juli zijn ze 50
jaar getrouwd, de heer en mevr. v.
d. Wijngaard-Boehle, Medusastr. 19.
Bijna zijn hele werkzame leven is
de bruidegom chauffeur geweest. Hij
heeft wat hij noemt „luxe" en „groot"
gereden en veel landen in Europa
kenden voor hem geen verkeersge-
heimen. Dagen achtereen heeft hij
achter het stuur gezeten, met een
uurtje slaap zo nu en dan. „Ik had
fijn werk, maar wel hard. Je durfde
niet ziek te worden. Wie een week
ziek was, werd ontslagen".
Nu zit hij het liefst thuis. Zelfs
als zijn vrouw een weekje vakantie
neemt. „Ik heb alles al gezien", zegt
hij nuchter.
gehandicapt iti zijn keuzemogelijk
heid voor de koop van nieuwe pro
jecten. BAT is inderdad nogal vleu
gellam.
Verovering
De British-American heeft namelijk
een grote aandeelhoudr-van-het-
eerste-uur. De Imperial Group. Die
heeft 26 procent van de BAT-aan
delen in handen.
Vroeger heette de Imperial Group
nog Imperal Tobacco. Samen met
American Tobacco vormde Imperial
destijds de BAT. Doel: verovering
van de afzetmarkten in het buiten
land.
Oude afspraken met Imperial heb
ben er toe geleid dat er vrijwel
overal ter wereld BAT-sigaretten
worden verkocht. Van het merk Bi
cycle in Nigerië, tot Lulu-sigaretten
in Jordanië.
Maar géén BAT-merken in het
Verenigd Koninkrijk. Engeland is
de markt van Imperial.
Nu worden die afspraken uiteinde
lijk in onderling overleg opgezegd.
En Richard Dobson is dan ook van
plan duidelijk aan te kloppen bij de
Britse roker, die er tien miljard si
garetten per maand doorjaagt. Hij
wil dat doen door op de Engelse
markt zijn Amerikaanse menthol-
merk Kool, en zijn Duitse merk HB
Kronenfilter te introduceren.
Hoewel, men zal in Engeland ook
geen zware concurrentieslag begin
nen. Dobson zegt fijntjes: „Ik ge
loof niet dan mijn aandeelhouders
voorstanders zijn van een erg dure
aanval op de Britse markt".
Men is een tijd geleden ook nog
bezig geweest om belangen te ver
werven in de voedingsmidelenindu-
strie. Doch dat heeft men maar
weer laten varen. Want Imperial
had daar ook juist belangstelling
voor. en kocht o.m. Ross Foods,
Golden Wonder Crisps, HP Sauce
en Smedleys.
„We willen liever geen frontale bot
sing met Imperial", zegt Richard
Dobson peinzend.
De grote vrees van het BAT-bestuur
is, dat Imperial op een kwade dag
die 26 procent aandelen op de ef
fectenbeurs gooit of. .erger nog, ze in
één keer doorverkoopt. En, hoe gi
gantisch groot BAT ook is, de mo
gelijkheid van een overval is in dat
geval niet uitgesloten.
Reeds eerder zijn er tekenen ge
weest dat iemand bezig was iets
dergelijks op touw te zetten.
Daarom is Dobsonbereid tot lke
onderhandeling met Imperial, die er
toe zou kunnen leiden dat het 26-
procent belang zou worden ver
kleind tot een procent of tien. Want
andere mogelijkheden om het ge
vaar te bezweren, heeft hij niet.
Een extra aandelenuitgifte bijvoor
beeld, is technisch niet uitvoerbaar
gebleken.
Sausfabriek
Richard Dobson, president-directeur
van het wereldconcern British-Ame
rican Tobacco, zit in het nauw. Hij
m o e t de BAT-belangen van de
tabakasbranche overbrengen naar
andere sector. Maar, hoewel hij
gevreesd is bij concurrenten in 54
landen, over de hele aardbol ver
spreid. durft hij nog geen sausfa-
DEN De staatssecretaris van Volkhuisvesting en Ruim-
Ordening heeft burgemeester en wethouders van Lei-
gedragen om binnen drie weken de huurders van de
orlogse gemeentewoningen in kennis te stellen van de
1, die uit het harmonisatieplan voor 1972 en 1973 voort-
*n. Een uitzondering vormen de complexen, waarvoor op-
t is gegeven voor een verbeteringsplan. B. en W. hebben
meentelijke Woningstichting opgedragen de nodige stap-
doen.
tssecretaris heeft aan het be
an de woningbouwvereniging
ïdracht" bericht, dat noch het
noch de minister bevoegd is
elijke verhoging van de huren
•oorlogse woningen, waarvoor
subsidie geeft, achterwege te
te verhogen, zegt de staatssecretaris
het volgende:
Voor zover de huurverhoging voor de
categorie na-oorlogse woningen,
waarvoor het rijk nog subsidie geeft,
ingevolge een harmonisatieplan meer
bedraagt dan 6%, wordt de hogere
huur niet vastgesteld voordat de
huuradviescommissie zich over de on-
derhoudstoestand ,van het complex
woningen heeft uitgesproken. Dit is
tot nu toe voor twee complexen ge
beurd.
Voor de andere categorie woningen,
waarvoor het rijk geen subsidie meer
geeft, waaronder alle vooroorlogse
woningen, kunnen huurverhogingen
plaatsvinden voortvloeiend uit een
goedgekeurd harmonisatieplan. Huur
ders kunnen tegen dergelijke huur
verhogingen bezwaar maken bij de
verhuurder. Deze moet dan aan de
minister vragen de huur nader vast
te stellen. De minister doet dat na
daarover advies te hebben ingewon
nen van de huuradviescornmissie.
De staatssecretaris vertrouwt erop,
dat het bestuur de brief ter kennis
van de leden zal brengen en dat sa
men met hen tot de conclusie zal
worden gekomen dat de procedures,
die in de nu geldende richtlijnen zijn
HAAG De studentenka
ïn -flats die door het rijk
gesubsidieerd zullen in sep-
8,3% duurder worden. De ge
le kale huur van een kamer
m op f 84,25 per maand,
maatregel is door staatsse-
dr. G. Klein, onderwijs en
'happen, verzonden naar de
van bestuur van de universi
teiten en hoge scholen.
Klein motiveert de vehroging met
de stijgende kosten van bewoning
en het feit dat de studentenhuisves
ting anders nog verder komt af te
9taan van de huisvesting van andere
bevolkingsgroepen. Op het ogenblik
betaalt de overheid al ruim de helft
van de kosten van de studentenhuis
vesting.
De staatssecretaris wil in het ver
volg het vaststellen van het huurbe
drag losmaken van het maximum
van de rijksstudietoelage. Hij wil
aansluiting bij de ontwikkeling van
de huren van de algemene volkshuis
vesting. Hierover zal hij verder over
leg plegen met drs. Marcel van
Dam, staatssecretaris van volkshuis
vesting en ruimtelijke ordening.
voorgeschreven, gevolgd moeten wor
den. Hij ontraadt het bestuur ten
stelligste tot terugbetaling van be
taalde huurverhoging over te gaan.
Dat kan altijd nog als de voorge
schreven procedure is doorlopen. Het
achteraf nog navorderen daarentegen
is voor de huurders zeer bezwaarlijk.
Op verzoek van de staatssecretaris
hebben burgemeester en wethouders
een afschrift van de brief gezonden
aan de andere woningbouwverenigin
gen. Het college zegt in een begelei
dend schrijven het volgende:
„Mede in het belang van uw huur
ders raden wij u nogmaals dringend
aan om de huren van uw woningen
door de minister te doen vaststellen
overeenkomstig de voorgeschreven
procedure. De motieven van de huur
ders, die bezwaar hebben gemaakt
tegen de huurharmonisatie, kunt u
door middel van die procedure voor
leggen aan de minister, eventueel
vergezeld van uw (nadere) inzichten
met betrekking tot de huurharmoni
satie.
Wij zijn bereid om redelijke voorstel
len uwerzijds, dit met instemming
van de Federatie van woningbouw
verenigingen en met inachtneming
van de wettelijke voorschriften aan
ons college ter doorzending worden
voorgelegd, te ondersteunen, mits
in afwachting van de ministeriële
vaststelling van de hum-prijzen de
huren worden geheven overeenkom
stig het ingediende huurharmonisa-
tieplan ten aanzien waarvan in fede-
ratieverband een gemeenschappelijk
standpunt werd bepaald".
briek in Engeland te kopen. En de
angstige voorzichtigheid die BAT
koppelt aan een plotselinge driest
heid zodra een sector "vrij" lijkt
te zijn, heeft tot dusver nog geen
erg positieve resultaten opgeleverd.
Dobson beidt zijn tijd. Maar die tijd
lijkt niet in zijn voordeel te wer-
STAKING IN
URUGUAY
BEËINDIGD
MONTEVIDEO President Bor-
daberry van Uruguay heeft beloofd
dat hij zich zal inzetten voor vrije
krachtige, authentieke vakvereni
gingen. Hij deed zijn belofte nadat
de onlangs verboden vakcentrale
CNT een einde maakte aan een al
gemene staking uit protest tegen de
militaire machtsovername, die ruim
twee weken heeft geduurd.
Na een geheim overleg met rege
ringsvertegenwoordigers beschreef de
CNT het intrekken van het sta
kingsparool als een tactische ma
noeuvre. De strijd tegen het régime
zal langs andere wegen worden voort
gezet. De CNT meent dat de staking
de arbeidersmassa's bewuster heeft
gemaakt en zowel in binnen- als
buitenland schade heeft toege
bracht aan het imago van het re
gime.
Een regeringsaanbod voor vrijla
ting van duizenden onlangs gearres
teerde vakbondsleiders en demon
stranten, herstel van vakbondsrech
ten en herziening van arbeidsover
eenkomsten, in ruil voor een garan
tie van de CNT dat er een half Jaar
niet gestaakt zal worden, heeft de
CNT afgewezen, aldus de bekend
making. Tegen 52 CNT-leiders is 'n
arrestatiebevel uitgevaardigd.
De staking, die werd uitgeroepen,
na de ontbinding van het parlement
heeft het economische leven in Uru
guay vrijwel stilgelegd.
Centrum Rome
dicht voor
autoverkeer
ROME De historische binnen
stad van Rome wordt met ingang
van 28 Juli grotendeels afgesloten
voor particulier autoverkeer. zo
heeft de gemeenteraad van Rome de
ze week besloten. Het verkeer ver
oorzaakt niet alleen ernstige lawaai
en stankoverlast, maar ook trillin
gen die het Colosseum en de Triomf
boog van Constantijn bedreigen, zo
hebben deskundigen gewaarschuwd.
Het eerste stadsdeel, dat na uitvoe
rige discussie bij wijze van experi
ment voor autoverkeer wordt afge
sloten, is de wijk die wordt begrensd
door de grote winkelstraten Via del
Tritone en de Via del Corso en door
de Via della Dataria, waar het Qui
rinaal, het presidentieel paleis, staat.
Het rijverbod geldt niet voor on
der meer autobussen en dienstdoen
de artsen, en evenmin voor mensen
die in de wijk wonen of werken.
Bedreiging voor Maas Het leven
in de rivier de Maas wordt met de
ondergang bedreigt wanneer niet
spoedig iets zal worden gedaan aan
de steeds zwakker wordende stroming
in de rivier, zo is gisteren door een
Belgische milieugroep bekendge
maakt. De "groep van industriëlen
van het maasbekken voor de be
scherming van het milieu" wenst
een reeks dammen in de rivier,om
edat de watertoevoer de afgelopen 30
Jaar met 20 procent is g
Opzettelijk tekort De staat Flo
rida heeft de vijftien grootste olie
maatschappijen in de VS de be
schuldiging voor de voeten gewor
pen dat zij hebben samengespannen
het huidige olietekort te veroorza
ken. De autoriteiten van deze staat
kondigen aan bij een federale recht
bank op grond van de antitrustwet-
ten een klacht tegen deze maat
schappijen in te dienen.
iilBliiillr
PARIJS Aan het eind ixrn deze maand zal in de
Franse hoofdstad de nieuwe mode voor de komende
winter aan het publiek worden getoond. Het huis Dior
lichtte een dezer dagen al een tipje van de sluier op
met deze foto: een creatie geïnspireerd door oriëntaalse
dracht bestaande uit een Zouaven-pantalon van breit-
schwanz Perzisch lam en een jakje van otterbont.
LEEUWARDEN De spectacu
laire inbraak in het warenhuis van
Vroom en Dreesmann in Leeuwar
den in het paasweekeinde van 1971 is
rond. De 31-jarige Haagse beroeps
inbreker Aage M. heeft gisteren in
Leeuwarden bekend. De buit bedroeg
ongeveer 170.000 gulden aan geld en
sieraden.
Volgens mr. H. Niemijer, officier
v. Justitie te Leeuwarden, was Aage
M. de „machinist" van de kraak. Hij
heeft de thermische lans gehanteerd,
waarmee de kluisdeuren werden weg
gesmolten. Aage heeft nog 'n aantal
andere kraken bekend, maar daar
over wilde mr. Niemeijer hangende
het onderzoek nog niets meedelen.
De drie andere daders van de kraak
in Leeuwarden zijn al veroordeeld.
VTM weigerde
HP-advertentie
AMSTERDAM De directie van
Vry Nederland heeft een advertentie
geweigerd van de Haagse Post, zoals
die deze week ook zal verschijnen in
enkele landelijke dagbladen.
In de advertentie wordt melding
gemaakt van het feit dat de Haagse
Post kan blijven verschijnen. De ad
vertentie bevat tevens een bon om
zich te abonneren.
Commentaar van Bonaventura,
uitgeefster van HP. „Het standpunt
van VN is bijzonder vreemd, omdat
het juist VN is geweest die vorige
en deze week uitgebreid aandacht
heeft besteed aan de Haagse Post
en de zin en de noodzaak van de
continuïteit van dit opinieblad".
Voor brand
veiligheid
f 250.000
LEIDEN Burgemeester en wet
houders zullen de raad voorstellen
een krediet van f250.000.— beschik
baar te stellen voor het treffen van
de allernoodzakelijkste brandveilig
heidsvoorzieningen in een aantal ge
meentelijke schoolgebouwen en ge
bouwen van bijzondere scholen voor
kleuter- en lager onderwijs.
Van de 127 gebouwen voldoen er 108
niet aan de thans door de brand
weercommandant gestelde eisen.
Voor 83 gebouwen komen de finan
ciële consequenties voor rekening
van de gemeente. Met uitvoering van
de plannen zal wellicht f 1.500.000-
zyn gemoeid.
H. G. '28) uit Wassenaar kreeg twee
jaar cel. Rainer S. (35) uit Den Haag
drie Jaar en negen maanden, evenals
zijn 45-jarige plaatsgenoot A. van O.
Aage M. werd 11 mei van dit Jaar
door Haagse politiemannen gearres
teerd in zijn woning in Scheveningen,
waar hij zich in een schuilplaats in
een dubbele muur had verborgen.
Leeuwarder rechercheteam verhoord,
Eén dag later werd hij door het.
maar hij ging nu pas door de knieën.
Jachtontwerper
G. de Vries
Lentsch (89)
overleden
AMSTERDAM (ANP) De Jacht
ontwerper en -bouwer G. de Vries
Lentsch, die in Oegstgeest woonde
en maandag op 89-jarige leeftijd is
overleden, is vandaag te Amsterdam
in alle stilte begraven. Hy verwierf
in binnen- en buitenland grote be
kendheid met de bouw van Jachten
en bedryfsvaartuigen op de werven
te Nieuwendam, Amsterdam. Alphen
aan den Rijn en Vianen. De heer
De Vries Lentsch bouwde o.a. het
koninklijke jacht Piet-Hein en de
boot De Groene Draeck voor Prinses
Beatrix. In de door hem ontworpen
regenboogklasse wordt nog steeds
wedstrijd gezeild.
De heer De Vries Lentsch was rid
der in de orde van Oranje-Nassau
en erelid van de Hiswa.
Vallende
schoorsteen
doodt
man
ZEVENHUIZEN (ANP) In Ze
venhuizen (gemeente Leek) is gister
avond de 30-jarige S. Steenbergen uit
Roden onder een gedeelte van een
schoorsteen terecht gekomen en op
slag gedood. De man was bezig zijn
boerderijtje te slopen. Toen hij op
de zolder een dakspant wegtrok,
kwam de schoorsteen in beweging.
Het slachtoffer viel naar beneden en
kwam terecht in de kamer, waar een
gedeelte van de schoorsteen op zijn
hoofd terecht kwam.
Wij vragen enkele
die gedurende de vakantie enkele weken onze
krant willen bezorgen. Goede beloning.
Leeftijd vanaf 15 jaar.
Aanmelden:
Leidsch Dagblad, Witte Singel 1, Leiden.
