EIDSCH
DAGBLAD
rekort NS
over 1972
130 min.
Groetplicht verdwijnt 1 augustus
DOLLAR NIET
MEER WAARD
DAN KNAAK
Leger Uruguay
zal met geweld
staking breken
vandaag
AANPAKKEN:
i
Bedrijven maken dit
jaar hogere winsten
Regering
sleutelt
aan het
BONT
ZOMER
PRUZEN
oe Brown overleden ontwerp-
Langman
Klemperer
overleden
TERDAG 7 JULI 1973
Uterd>
OPGERICHT l MAART I860
No. 34061
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
FRECHT (ANP) De Nederlandse Spoorwegen heb-
n vorig jaar een exploitatieverlies geleden van f 430 mil-
in. Na aftrek van de bijdrage van de overheid van f 265
^Bjoen ter compensatie van verliezen op verplichte open-
te diensten, resteert een netto-tekort van f 164,5 miljoen.
■1970 bedroeg het netto-tekort
11,8 miljoen en in 1971 was het
|J5,2 miljoen. De brutoverliezen
in die Jaren respektievelyk
n f 362 miljoen.
is het vandaag gepubliceerde
verslag is de opbrengst uit het
jersvervoer in 1972 met f 47
oen gestegen tot f 489 miljoen
en bijna gelijkgebleven vervoers-
ing van ruim acht miljard rei-
rskilometers. De opbrengst uit
goederenvervoer steeg met f 17
oen. terwijl de omvang van de
luk.tie met 150 miljoen tonkilo-
?rs daalde, vooral tengevolge van
reorganisatie van het wagenla-
vervoer, de verdere daling van
kolenvervoer en de minder gun-
conjunctuur.
het verlies niet zo sterk is toe-
4 jmen als in 1971 schrijft de di-
- te toe aan een langzamer stij-
van de voornaamste kosten-
jorieën. Alleen de afschryvin-
|(f 173 miljoen) stegen in 1972
r dan in 1971.
personeelsuitgaven zijn
een hoger gemiddelde
imstijging (13.3 procent tegen
I procent in 1971) in geringere
f toegenomen. Ze bedroegen vo-
f 760 miljoen. Het aantal
ineelsleden daalde met ruim 500
17.364. Voor 1973 wordt een ver-
I vermindering met ongeveer 400
I verwacht.
verslag zegt de directie, dat
Nederlandse overheid terecht
ot dat er gewichtige redenen
maatschappelijk belang zijn om
tarief in het openbaar vervoer
te koppelen aan volledige kos-
ekking. Van het tarief als „in-
nent" kan volgens de directie
j^Htn dan een goed gebruik worden
^Hi&kt, als men dit gebruik kan
tegen een geïntegreerd
^^Beers- en vervoersbeleid.
UTRECHT (ANP) De groet
plicht wordt per 1 augustus vol
ledig afgeschaft. Staatssecretaris
Mommersteeg van Defensie heeft
gisteren tijdens het militair geor
ganiseerd overleg een voorstel
van de tiien bij dit overleg betrok
ken militaire personeelsorganisa
ties overgenomen om het brengen
van de militaire groet niet meer
verplicht te stellen en uit de
krijgstuchtelijke sfeer te halen.
Dit heeft de heer G. E. Baas,
voorzitter van de Nationale
Christen Onderofficieren Vereni
ging (NCOOV), gisteren na af
loop van het gesprek met de
staatssecretaris meegedeeld.
De staatssecretaris had voorge
steld de groetplicht te laten val
len en alleen het aannemen van
de houding by het formeel mel
den te handhaven. De personeels
organisaties vonden dit voorstel
echter min of meer lood om oud
ijzer omdat de zaak dan toch nog
in de sfeer van de verplichting
bleef. „Dan zou men toch een
vorm van beleefdheid zijn blijven
afdwingen en dat achtten wij on
juist", aldus de heer Baas.
Met ingang van 1 augustus
hoeven militairen nu niet meer te
groeten, maar als ze wel groeten
moet dat gebeuren op de bekende
wijze: door de hand aan de pet
te brengen. Salueert men niet
maar brengt men de groet op een
andere manier dan zijn daar ove
rigens geen sancties meer op.
Overigens wil staatssecretaris
Mommersteeg *t groeten hand
haven voor Nederlandse militai
ren die in het buitenland vertoe
ven en in contact komen met mi
litairen uit andere landen. Neder
landse militairen zouden elkaar
onderling in het buitenland hoe
ven te groeten, aldus het plan
van de staatssecretaris.
In het algemeen willen de mili
taire personeelsorganisaties ech
ter ook van de groetplicht in het
buitenland af. „Dat men in het
buitenland nog ouderwetse opvat
tingen heeft over de groetplicht
wil nog niet zegen dat wy ons
dan ook aan die verouderde re
gels moeten houden. Bovendien
bestaan er internationaal, ook in
NAVO-verband, geen voorschrif
ten voor het groeten", aldus de
heer Baas.
De Vereniging van Dienstplich
tige Militairen (WDM) die (nog)
niet deel uitmaakt van het mili
tair georganiseert overleg, maar
die wel al jaren ageert tegen de
groetplicht, is over de beslissing
van de staatssecretaris voldaan.
Met name is de VVDM ingeno
men met het feit dat de staats
secretaris op aandringen van de
militaire personeelsorganisaties
in tegenstelling tot zyn eerdere
voornemens niet alleen de groet
plicht maar ook de meldplicht
heeft laten vallen. Het WDM-
hoofdbestuur heeft gistermiddag
met de staatssecretaris een on
derhoud gehad.
De Algemene Vereniging van
Nederlandse Reserve-officieren
en de Vereniging van Marine
officieren verklaarden zich tegen
het voorstel.
20 PAGINA'S
iml
ffioff 55 ^§l|dcaamp""9
Onderzoek jaarverslagen:
inige perioden
inlge perlodei
Ji het binnenland ook plaatselijk
bui. Overwegend matige
wind. Min. temp. ongever
nia morgen van 18 gr.
12 in het binnenland.
emaakt hedenmorgen
uur).
8 JULI
■p: 4.30 uur; onder: 20.59 uur.
op: 14.48 uur; onder; 24.00 uur.
[water te Katwijk te 9.09 en 21.40
laagwater te 4.46 en 17.12 uur.
ROTTERDAM (ANP) Het be
drijfsleven in ons land zal dit jaar
met hogere winsten uit de bus
komen dan de vorige, de ontwikke
ling is gunstig. Dit concludeert het
financieel-economische weekblad
„Beleggers Belangen" uit mededelin
gen in jaarverslagen en op jaarver
gaderingen.
Het blad voorspelt, dat slechts 27
van de 170 ondernemingen, die op de
computerlij st van de Amsterdamse
effectenbeurs voorkomen, minder
winst zullen maken.
Niettemin is, aldus het blad, het
algemeen koersniveau op het Dam
rak sinds half mei teruggelopen en
is er momenteel nog sprake van een
duidelijke aarzeling. Als oorzaken
worden onder meer aangewezen de
onzekerheden als gevolg van de ont
wikkelingen op monetair gebied, de
komst van een socialistisch kabinet
en de voortgaande inflatie. Volgens
„Beleggers Belangen" zijn dit facto
ren die het gunstige beeld van de
ontwikkelingen in het bedrijfsleven
kunnen verstoren.
Wie denkt er nu om bij
stralend zeer warm weer
een regenjas mee te nemen.
Maar toen vrijdagmiddag
boven de Randstad een
wolkbreuk woedde kon
voor menigeen alleen een
■plastic zak nog uitkomst
bieden.
T^VAN EGM0N1)
BREESTRAAT
INTERNATIONALE
BONTMODE
BREESTRAAT 173
TEL. 01710-23337 LEIDEN
)S ANGELES (AP)
li, één van de meest geliefde
'ken in de Verenigde Staten, is
dag op tachtigjarige leeftyd in
woning in Los Angeles na een
durige ziekte overleden,
own begon zijn carrière als
it op 9-jarige leeftyd en
later rollen in 50 films en 10
;ukken.
vooral vermaard door zyn
de rol van de man
grote konyn in het stuk ge-
Harvey".
ilbu ymcüjum^x
(TERIEURVERZOR6ING
P'JNöBURGD
IEEP KEUS IN1
W6ENDE OMGEVING
Joe Brown, groot konüeic
DEN HAAG (ANP) De regering-
Den Uyl heeft zich gisteren bezig ge
houden met het wetsontwerp-Lang-
man inzake de selectieve investerings
heffing.
Vast staat volgens premier Den Uyl
dat in de opzet van het kabinet geen
afstand wordt gedaan van de heffin
gen. In het kabinet is gepleit voor
zekere differentiatie van gebieden en
objecten. Het ontwerp-Langman
denkt bijv. aan de Randstad, maar
het is de vraag om de gehele Rand
stad onder de werking zou moeten
vallen.
Minister Lubbers van Economische
Zaken gaat na of verdere nuancerin
gen in het ontwerp kunnen worden
aangebracht. Drs. Den Uyl neemt aan
dat het kabinet binnen 14 dagen een
besluit zal hebben genomen.
Na afloop van de kabinetsbijeenkomst
van gisteren twijfelde hy er aan of de
geraamde opbrengst voor 1974 van 225
miljoen gulden nog wel haalbaar zal
zyn, nu niemand weet of het ontwerp
tydig tot wet zal zyn verheven.
Vrouw na één
dag huwelijk
al vermoord
FROSINONE (Italië) (AP) Een
28-jarige Napolitaan heeft zyn
Jonge echtgenote gedood toen hy
ontdekte dat zyn 21-jarige vrouw
geen maagd meer was. Het paar
was de dag ervoor op huweiyks-
reis gegaan. Hy gaf zich aan bij
de politie en zei: „Ik heb haar ge
dood om myn eer te redden"
LEIDEN De situatie rond de
Amerikaanse dollar is opnieuw zeer
verward. Op de Amsterdamse wissel
markt is de waarde ervan niet meer
dan een rijksdaalder. Toen er ook
nog geruchten de ronde deden, dat
de Franse franc zou gaan revalueren,
werd de handel in geld zeer onrustig.
Deskundige van de geldmarkt noem
den het verloop gistermorgen „wild",
terwyi de stemming tegen de avond
als „chaotisch" werd omschreven.
Door de ontwikkelingen van de valuta
steeg de goudprys zeer krachtig. Voor
een kilo fyngoud werd gisteren niet
minder dan f 10.520 betaald.
De Amerikaanse onderminister Paul
Volcker verklaard, dat de V.S. de
daling van de dollarkoers in Europa
nauwkeurig in de gaten houden, al
is er nog geen uitzicht op een vol
gende devaluatie. Het merkwaardige
in de verwikkelingen rond de dollar
is dat de koers ten opzichte van de
Canadese dollar en het pond sterling
stabiel is, maar in andere Europese
landen sterk aan veranderingen on
derhevig. Volcker noemde de situatie
speculatief en „erg overdreven". Hy
verwacht een verbetering (wanneer
wilde hy niet zeggen) en zal in ieder
geval niet naar Europa komen.
In New York bleef de dollar by
nerveuze handel onder zware druk
staan. Hier werd de schuld gegeven
aan de versnelling van de styging
van de groothandelsprijzen. Daar
naast ziet men de toekomst van de
Amerikaanse economie ook niet al
te hoopvol tegemoet.
In een interview voor de Franse
radio verklaarde minister Giscard
d'Estaing, dat Frankryk geen reva
luatie van de franc ten opzichte van
de dollar zal toelaten. „De Franse
regering" aldus de minister, „heeft
LONDEN (AP) Otto Klemperer,
de beroemde dirigent en componist,
ls in zyn Zwitserse huis in zyn slaap
overleden, aldus is vandaag in Lon
den bekendgemaakt. Hy is 88 jaar
oud geworden. De Duitse dirigent
trad sinds verieden jaar om ge
zondheidsredenen niet meer in het
openbaar op. Vele Jaren heeft de
maestro ten gevolge ener verlam
ming zittend moeten dirigeren.
In de Londense bekendmaking, uit
gegeven door zyn platenmaatschap-
py, werd gezegd, dat Klemperer on
geveer een week lang bewusteloos
heeft gelegen in zyn huis te Ziirich.
Klemperer werd toen hy afscheid
van het concertpodium nam erkend
als de grootste levende dirigent van
Beethoven en Mahler. Hy was de
protege van Mahler.
Klemperer werd beroemd als diri
gent, in het byzonder in het Ber-
lyn von de Jaren twintig. Hy was
een Jood en verhuisde naar Zürich
toen Hitier aan de macht kwam. In
1970 werd hy Israëlisch staatsburger.
in februari reeds een aanzienlyke
devaluatie van de Amerikaanse dol
lar aanvaard en wenst nu geen
situatie te scheppen, waarby grote
sectoren van de Franse economie van
internationale concurrentie zouden
worden uitgesloten".
Nieuw Zeeland heeft met ingang
van maandag zyn dollar met drie
procent opgewaardeerd en alle ban
den met de Amerikaanse dollar ver
broken.
De minister van financiën, Wal
lace Rowling, zei vanmorgen dat het
besluit was genomen om te voorko
men dat de Nieuwzeelandse dollar
wordt meegesleept in dalende koers
van de Amerikaanse.
Dit Japanse meisje woont in een
mooi huis, krijgt van haar ouders
de kleren, die zy graag draagt en
kan rekenen op uitstekend onder-
wys want Japan is een zeer wel
varend land geworden, waar alles
te koop is, de fabrieken op volle
toeren draaien en de bevolking er
flink op los consumeert.
Tot hun grote schrik merken de
Japanners nu echter dat die wel
vaart ook een schaduwkant heeft.
Met name het drukke autover
keer in de grote steden en de gi
gantische fabrieken daaromheen
hebben er voor gezorgd, dat de
lucht nergens ter wereld zo vuil
is als in Tokio en ook zijn er ge
heimzinnige ziektes uitgebroken
die afschuwelijke pyn en in vele
gevallen de dood veroorzaken.
De laatste weken kwam het zover
dat de regering moest waarschu
wen tegen het eten van vis, er
wordt zoveel gif in de Japanse
zeeën geloosd dat het gevaarlijk
wordt om meer dan een bepaalde
hoeveelheid vis te eten. De Ja
panners moeten voor hun wel
vaart wel een zeer hoge prys be
talen. PAGINA 9
Midden in de Merenwyk ligt een
onbedorven plekje natuur.
PAGINA LEIDEN
Monnickendam haalt de Spanjo
len binnen. PAGINA 13
Gevaar tydens de vakantie in
fecties. PAGINA 15
MONTEVIDEO (AP) President
Juan Borda berry heeft vrijdag
zijn troepen opdracht gegeven om de
stakende arbeiders van de enige
olieraffinadery die Uruguay ryk is.
desnoods met geweld naar hun werk
te brengen.
Vrijdag was de tiende dag van een
algemene proteststaking in Uruguay
tegen de ontbinding van het congres
op 27 juni. De Uruguezen zien zich
hierdoor o.a. geconfronteerd met *n
nijpend brandstoftekort midden in
de winter van het zuidelijk halfrond
Maar ondanks het feit dat de 2000
arbeiders van de raffinaderij door
Borda berry onder militair gezag
zijn gesteld, zijn er volgens de be
richten slechts circa 100 man op ko
men dagen.
Een vakbondsleider van de raffi-
<teti westen van Montevideo,
Overspannen
vishandelaar
stichtte brand
MAASTRICHT (ANP) In Maas
tricht heeft gisteren de 52-jarige vis
handelaar J. J. B. in overspannen
toestand zijn woning met behulp van
benzine in brand gestoken. De wo
ning brandde geheel uit. De vishan
delaar kon op het nippertje gered
worden. Hij is met brandwonden op
genomen in het ziekenhuis. Zijn
vrouw en kinderen hadden de wo
ning al eerder verlaten.
een DIJK van 'n beloning waarvan je luxueus op vakantie kunt.
Voor scholieren, studenten e.d. vanaf 18 jaar die tijdelijk flink
willen aanpakken. Meld je meteen aan.
Uitzendbureau Luba, Nieuwe Rijn 35, Leiden. Er is gloeiende
haast bij I
LEIDEN
TEL. 34000
verklaarde dat de meeste arbeiders
bij de komst der soldaten allang wa
ren ondergedoken.
De regering maakte Inmiddels be
kend dat de elektrische krachtcen
trale van de raffinaderij is gesabo
teerd. De politie zoekt naar 15 ver
dachten.
De stakers hielden vrijdag nog een
groot aantal fabrieken bezet. Bij d<5
banken was de service minimaal,
en het financiële verkeer ls' prak
tisch lamgelegd.
Bordaberry verklaarde dat hij
bij decreet zal regeren tot de grond
wetsherzieningen die hij van plan is
kunnen worden goedgekeurd.
Vrijgeleide voor
samenzweerders
SANTIAGO (AP) President Salva
dor Allende heeft vrijdagavond be
kendgemaakt dat zyn regering een
vrygeleide zal geven aan zeven perso
nen die na de mislukte opstand van
vorige week in huitenlandse ambassa
des hun toevlucht hebben gezocht
De zeven mannen die daardoor effec
tief politiek asiel krygen hebben allen
de Chileense nationaliteit. Onder hen
bevindt zich ook de broer van kolonel
Roberto Souper, de commandant van
het tweede pantserregiment en aan
stichter van de revolte.
Op een persconferentie verklaarde Al-
lende dat vyf mannen zich in de am
bassade van Ecuador bevinden. De
belangrijkste van deze vyf is Pablo
Rodriguez, de leider van de ultra
rechtse beweging „vaderland en vrU-
he4d".
Executie in Irak
BEIROET (AFP) De oud-directeur
van de Iraakse veiligheidsdienst, Na-
zem Kazzar, die betrokken is geweest
by de samenzwering van de vorige
week waarby de minister van Defen
sie, generaal Harnas Chehab, werd
vermoord, is in Bagdad geëxcuteerd.
Dit heeft een Libanees blad vanmor
gen gemeld. Er werd niet by gezegd
wanneer de executie heeft plaats ge
vonden.