ELYSTAD: KWESTIE VAN GEDULD
Nieuwe
stad in
polder
wil
indus
trie
Lelystad zit dringertd verle
gen om industrieën. Want in
de nieuwe stad in Oostelijk
Flevoland staan te veel nieuwe
huizen leeg. En bovendien
moet er haast gemaakt wor
den, wil Lelystad in een har
monieus tempo uitgroeien tot
die stad van 150.000 inwoners,
die in het structuurplan staat
getekend.
Vandaar dat Lelystad - of na
mens haar de Rijksdienst voor
de Usselmeerpolders - begon
nen is met adverteren: in
dustrieën kom nu alstublieft
naar het nieuwe land.. U vindt
er optimale ve^tlgingsmoge-
iijkheden: grond zat, subsidies
en, voor uw werknemers, hui
zen en een eérste klas voorzie
ningenpakket.
Een stad om in te werken en
in te wonen dus, gloednieuw,
stedebouwkundig aeer interes
sant; uit alle delen van de we
reld komt men er naar zien.
Er wonen in Lelystad nu
9.000 mensen, jonge mensen:
de gemiddelde leeftijd ls er 25
jaar. Ze leven er relatief ge
lukkig, zo lijkt het, al zijn er
ook al een tiental werklozen en
pendelen er dagelijks zo'n 200
man van Lelystad naar "het
vasteland" bij hen zijn de
"spijtmigranten". De mensen,
die het in Lelystad tóch niet
gevonden hebben en graag te
rug naar de Randstad zouden
willen verhuizen, mits ze hun
fraaie Lelystadse huis keenden
meenemen.
Die huizen zijn de grote at
tractie van Lelystad. Maar,
concludeerden onze verslagge
ver en fotograaf, Je moet wél
binnen blijven om iets te erva
ren van wat 'leefgemeenschap'
heet.
gelegenheid om de meest moderne
stedebouwkundige inzichten toe te
passen, wat elders door de in het
verleden gegroeide toestand nooit
mogelijk is. Maar anderzijds ont
breekt elk houvast, dat diezelfde
langzaam gegroeide toestand soms
kan geven".
Dat schrijft de RIJP in een bro
chure over Lelystad. Onbeperkte
mogelijkheden dus enerzijds, geen
houvast anderzijds.
Wat er van komen zal we mo
gen Lelystad nu nog niet afvallen.
Een kwestie van geduld
staan, mooie huizen ia Lelystad. Als we er tussendoor
Idea, moeten we {echt Voor ons uitkijken. Hïet omhoog.
I andere meiken. we dat iemand ons op de -wandeling volgt.
I aan midden in Lelystad twee hoge witte gebouwen. Het
!e kantoren van de Rijksdienst voor de Usselmeerpolders
P). Voor iemand, die van lelijk houdt, zijn ze beeldschoon.
:bben blauwige ramen. Ondoorzichtige luiken. Big Brother
sen zonnebril op. Hij let op ons.Géén hoogbouw daar in
jlder, zeiden de ontwerpers van Lelystad ferm toen ze
ekentafels naderden. Alleen de Rijksdienst mocht een eind
cht in. Om redenen van effioiëncy. Was er dan geen psy-
1 log in de zaal, toen? 't Zal best, maar hij had zijn dag niet.
gebouwen. Help, we worden depressief.
eft genoeg trotse mensen in We reden- op de mooie asfaltweg,
1 Dit alles is toch maar in die door gele koolzaadvelden sneed,
ar, Jaar uit de grond ge- En opeens moesten we boven op de
Huizen, prachtige winkels, rem gaan Staan. Want een praohitd-
speelplaatsen, een medisch ge fazant stak de weg over. Ze had
een prachtig gemeen- natuurlijk kunnen opfladderen,
J ebouw, struiken, vijvers, een maar durfde dat niet. Want achter
plaats en ook al een crema- haar liepen in een schools rijtje
acht fazantenkuikens. Het was heel
was het begonnen? Met een mooi om te zien. Een verademing
twee paaltjes, waarop de voorat eigenlijk. Leleystad, verteld
stond. Voor de ons voorlichter Dirks (oud-Ledde.
naar), is erg trots op de fabriek
van Hols-Frimo. Het is een van de
meest recente, en tevens de groot-
1967 kwam het Jonge ste. industrievestigingHols-Prdmo
ortse echtpaar Van den Be- maakt brokjes voor kat en hond.
net een week getrouwd Het bedrijf stond eerst in Valken-
verlatehheid. Meneer Van burg bij Leiden, maar kon daar
dem ging de zelfbeddenings- niet uitbreiden. Het koos toen voor
(Alberth Heyn) beheren, de polder,
ste klanten kwamen begin
Het waren er 25, de pio- m
Vandaag de dag een eretitel
jtad. Trotse mensen,
pa hunner lijden aan de zo-
positieve polderkolder,
hier in de nieuwe stad wel
aparte neurose bestaan,
ratelden we. En we vroegen
de voorlichtimgsGhef van Jan Berghuis (25), die voor zijn
ist voor de IJsselmeerpol- zieke vader, de directie van Hols-
h. Dirks. Jazeker, zei hij, dat Primo waarneemt, zegt ons dat hij
zijn mensen die last heb- het alle industrieën met uitbrei-
i polderkolder. Toen werd dingsmoeilijfcheden, zeer kan aanra-
dat er een positieve en een den om naar Lelystad te gaan. „We
5 vorm van bestond, zo hebben geweldig positieve ervarin-
er hoge en lage bloeddruk gen", zegt hij. Lelystad' biedt een
gespreid bedje. Voor alle werkne
mers een goede woning. Er was al
leen wat geduvel met de Hinderwet,
»ping zegt Berghuis. Toen Hols-Primo pas
polderkolder hebben die
„Lelystad"
kale vlakte, zeebodem,
i men er een winkel gaan
en een rijtje huizen. Op 28
Door
Aad Wagenaar
over de wat zoetige baklucht, die
het centrum soms bereikte. Maar
toen er een filter was aangebracht,
was iedereen weer gelukkig. „Ja",
him aeg^ voorlichter Dirks, „er is geen
plaats in Nederland, waar zo streng
achten .En iets mooiers hand gehouden' wordt aan d®
Hinderwet dan hier. De luoht moet
voor wie achter de wijde
van de vlakte roind Lely-
wereld ophoudt. Die nóóit
irug zouden willen naar
stad", die Lelystad
liet. Het witte RIJP-kantoor
behoeit hier, ™iver Mijven voor een opti-
geen uitleg maal woonklimaat
die mensen.' die we in Le- Berghuis, toch een beetje moppe-
- de naam van het fraaie re°?: 4m+en moet de industrie
Jatrum aan de voet van de J*»?* ^huw maken
tos - zien lopen, zou er door te ver te *aan- Gel«k al
len? groepen en zo
rat zich niet aan de buiten-
door vragen te stellen Grote mond
LWe wijzer. Actiegroepen? In Lelystad haalt een
ten 9000 mensen ln Lelystad. KIJp de
M van hen vormen de be- over Qp Jawd_ er w<jl eemj em
grote mond opengedaan door een
l groepje Lelystad-bewoners over
ta dus dat het een ambte- M meer ft
jww is, die we In Lelycenter Qns Up Qm met »eke.
re mevrouw De Fourny te gaan.
zo'n beetje de plaat
selijke communiste", wordt daar
met een glimlach aan toegevoegd.
Een postbode kam ons vertellen dat
die mevrouw in het pand Baad 146
ielmwee naar de grote stad woont\ Er/taat„een roole
B voor de deur. Maar er wordt niet
open
Amsterdam en dan rijn we w6er naar
1 we weer terug naar hier het bruteend van de
(ken.
mt andebhalf Jaar in Lely-
kwam uit Amsterdam. Heeft
aderen, waarvan één school-
Last van polderkolder?
fan gehoord".
Daar zien we mevrouw Van Huiten.
die met een kind aan de hand
loopt te winkelen. Zij is de vrouw
van verlatenheid? van de nieuwe staatssecretaris van
a®en we erbij! Je hebt hier Verkeer en Waterstaat. „We zijn
Hes: mensen, winkels, frisse erg blij met Van Huiten op die
Zij loopt door. Naar de post", zegt men bij de RIJP, „want
Heyn-winkel van meneer hij is inwoner van Lelystad en hij
fco Bedem, die nu een reus- zal dus well het nodige voor ons
vloeroppervlak heeft. kunnen doem in Den Haag".
VJssen ls op het plein voor Ook een soort profijtbeginsel,
hkelcentrum de kermis gaan Je hebt hier alles. Sinds anderhalve
Hij is voor drie dagen maand ook een mooi café met ta-
ttreken in Lelystad. En van- feitjes en stoeltjes en, afgeschut,
een zeer intieme bar.
Achter die bar staat een bruisende
k kilometers ver hadden we horecapionier. Hij heet Don Gase
teas het witte RIJP-kantoor en is 37 Jaar. Samen met zijn broer
k lucht zien prikken en we Bos (43) is hij uit Amsterdam ge
kt we Lelystad naderden, komen om de infrastructuur van
Is er ook nog vuurwerk,
hier toch i
"Iemand, die hier iedere
avond zou komen happenis
gelijk de dronkelap van Le
lystad", zegt een man aan de
bar die anoniem, wil blijven),
"in dat opzicht is 't hier pre
cies Peyton Place*
Lelystad nog verder te verbeteren.
Hij kreeg maar gelijk vergunning
om tot twee uur 's nachts open te
blijven. Het is iedere avond bomvol,
vertelt hij opgetogen: „Onze zaak
voorziet in een duidelijke behoefte.
De mensen durven te komen".
Durven?
Of we niet zo dom willen kijken,
vraagt iemand aan de bar. Of we
soms niet snappen dat er geen ano
nimiteit bestaat in Lelystad. „Ie
mand, die hier iedere avond zou
komen happen, is gelijk de dronke
lap van Lelystad", zegt de man aan
de bar (die anoniem wil blijven),
,4n dat opzicht is 't hier precies
Peyton Place".
Let op
Vrijdagmiddag om kwart over vijf
loopt het kantoor van de RIJP leeg.
Don Gase wrijft zijn handen. Hij
zegt: „Let op!"
De bar stroomt vol met ambtenaren
van de Rijksdienst. Er is een groep
je van zeven mannen bij, die alle
zeven hetzelfde weerbarstige polder-
Jongenskapsel hebben. Een van hen
is de chef, want hij geeft een rond
je en bepaalt dat het pils zal zijn.
Hij bestelt er ook bakjes olienoten
bij.
Er staan veel nieuwe hui
zen leeg in Lelystad.
Men wil dat er in Lelystad 150.000
mensen zullen wonen. En men heeft
het dan over dat mistige Jaar 2000.
Toekomstvisie, daar gaat het om.
„Een samenleving moet van de
grond af aan worden opgebouwd op
een thans nog betrekkelijk geïso
leerde plaats. Enerzijds bestaat de
