ZUIJDTWIJCK: WERKEN AAN
ERUGKEER NAAR HUIS
s Nachts niet liften met
vreemde kerels
Geen geld voor aphasiepatiënten'
Revalidatie en reactivering langdurig zieken
Universiteitsraad
blijft bij besluit
over numerus fixus
JUSTITIE WAARSCHUWT MEISJES:
RIJDAG 27 APRIL 1973
LEIDEN Een hele etage van
het nieuwe verpleeghuis en reac
tiveringscentrum Zuydtwijck aan
de Aaltje Noordewierlaan te Lei
den is gereserveerd voor dagbe
handeling wn patiënten die aan
een hersenaandoening lijden en
daarbij spraakstoornis (aphasie)
hebben. Deze etage staat echter
leeg, omdat de financiële grond
slag voor dagbehandeling van ap-
hasie-pantiënten niet is gelegd.
Dit zei prof. dr. P. Muntendam,
die bestuurslid is van de Stich
ting tot Verpleging van Langdu
rige Zieken bij de opening van 't
verpleegtehuis.
Het stichten van een Leids Ap-
hasiecentrum in het verpleeghuis
is voorbereid door prof. Verjaal,
hoogleraar in de neurologie van
de universiteit en de geneesheer
directeur, dokter Heese van het
verpleeghuis Zuydtwijck.
De financiële grondslag ont
breekt, doordat de ziekenfonds
raad de dagbehandeling in het
verpleeghuis van aphasie-patiën-
tennog niet in het verstrekkin
genpakket van de algemene wet
bijzondere ziektekosten (AWBZ)
heeft opgenomen aldus prof.
Muntendam, die zelf lid van de
ze raad is. Hij heeft begin april
dan ook met nadruk aan de
raad gevraagd op korte termijn
deze dringende voorziening in de
Nederlandse gezondheidsorg tot
stand te brengen.
Prof. Muntendam zei, dat tal
van aphasiepatiënten geen opna
me in het verpleegtehuis nodig
hebben, maar zij kunnen niet
worden geholpen met de twee
uur logopedische behandeling per
week, die tot nu toe door de zie
kenfondsen worden verstrekt. De
ze patiënten hebben gedurende
enkele dagen per week geduren
de meer uren per dag deze be
handeling nodig. Zij behoeven
dagbehandeling, aldus prof. Mun
tendam. Maar deze behandeling
valt nog buiten de AWBZ.
De dagbehandeling is o m. van
belang voor de patiënt, omdat
hij in zijn milieu blijft, er opna
me in het verpleeghuis kan wor
den voorkomen en hij het contact
met de maatschappij niet ver
liest. Dagbehandeling is boven
dien goedkoper dan opname en
de vrijblijvende (of vrijgekomen)
bedden kunnen door andere pa
tiënten worden bezet.
Prof. Muntendam was eerder
ingegaan op toekomstproblemen
van de bejaardenzorg. Het per
centage 65-jarigen en ouderen
neemt toe. Het omvat nu 10 pet.
van de bevolking en zal tegen de
eeuwwisseling 12 pet zijn. In het
eerste kwartaal van de volgende
eeuw zal Nederland worden ge
confronteerd met de bevolkings
explosie van de jaren 1946 en vol
gende. De vele kinderen van toen
zullen dan bejaarden zijn gewor
den. Tegelijk zal de sinds 1964 in
gezette geboortedaling zeer spoe
dig het punt bereiken dat er
niet voldoende meisjes worden
geboren (tegen 106 Jongens wor
den slechts 100 meisjes geboren)
om later de vrouwen in de pro-
duktieve leeftijd te vervangen. Er
zullen voor de vele bejaarden te
weinig Jonge vrouwen zijn om ze
te verzorgen.
Reeds nu, alus prof. Munten
dam, moet de regering zich af
vragen hoe van 1985 af moet wor
den gezien in de behoefte aan
De werkende gehuwde vrouw zal
hierbij een belangrijke rol spelen.
"Over dienstplicht voor meisjes,
durf ik niet te reppen, daar ik
bij voorkeur niet vroegtijdig van
deze lessenaar zou worden verwij
derd", aldus prof. Muntendam
tijdens de officiële opening van
het verpleeghuis.
LEIDEN Negen verdiepingen hoog aan de Aaltje Noorde-
ierlaan, één groot gebouw vol moderne hulpmiddelen en de
ieuwste vernuftigheid] es op het gebied van bejaardenverple-
jng. Zuijdtwijck, na het Elisabethgasthuishof en Leythenrode
2 e derde erkende verpleeginrichting in Leiden e.o, voor lang-
urig zieke bejaarden. Het verpleeghuis draait nu al bijna een
lar, maar vanmiddag is 't dan officieel geopend. De patiënten
op het ogenblik, zijn zich inmiddels aardig thuis gaan voe-
in. Ze kunnen alle kanten op in de vele ruimtes die het
ebouw rijk is.
verpleegtehuis is een soort
nanflengstuk van een gewoon zieken-
Mensen die in een normaal zie-
ihuis niet voldoende kans krijgen
helemaal te herstellen van
/k n ziekte, omdat ze door hun leef-
üit i extra moeilijkheden ondervin-
i, krijgen in een verpleeghuis een
ensieve revalidatie en reactive-
•ïei gsbehandeling.
:are Seneesheer-directeur J. M. Hee-
„De patiënten liggen hier vrij-
1 niet inbed. Het gaat ons er in
eerste plaats om deze mensen weer
te laten keren naar hun oor-
^onkelijke huis. Er is een groepje
Ko i te ziek is om ooit nog terug te
G en, maar toch kunnen we die hier
i het meest actief laten zijn".
1691 Dok uit een rondleiding blijkt dat de negende,
,m delijk. Vrijwel nergens liggen de kan terecht
tiënten in bed. Ze zitten in de
voor bejaarden die spoedig naar huis
terug keren. Heezen: „Als mensen
zo plotseling naar huis teruggaan, zo
opeens weer voor zich zelf moeten
zorgen, wil dat wel eens misgaan.
Deze ruimte kan worden gebruikt
te schilderen of te handwer-
x maken een babbeltje in de hal.
?°r leezen: „Meedoen aan het dage-
se leven is de beste revalidatie. We
daar ook helemaal op ingericht.
bijvoorbeeld een kapsalon, men-
die weer ijdel worden zijn op om dat uit te proberen",
goede weg. De uitgebreide ruimten
je creatief uit te leven zijn de wngeDruiKt
ilïfce manieren om Je ziekte te ver-
ndi en-
topeze formule blijkt erg bevredi-
id te werken. Mensen die al als
gegeven naar ons werden toege-
den ;urd zijn weer helemaal opge-
tel id".
is niet berekend op demente bejaar
den.
Van de negen verdiepingen (be
gane grond met hal en keuken en
kelder zijn daar niet bij gerekend)
zijn er zes bestemd voor bewoning.
Op het ogenblik zijn er vijf vol.
Iedere woon- en verdieping heeft
slaapzaaltjes met zes, vier, of twee
bedden en er zijn enkele kamers voor
mensen alleen. Verder is er een eet-
annex conversatiezaaltje op iedere
verdieping, een van allerlei uitvin
dingen voorziene badkamer, 'n klein
keukentje, ruimte voor de verpleeg
sters. De bovenste verdieping is zo
ingericht dat de sfeer van „zieken
huis" daar niet meer te proeven is.
Wie er even uit wil om een boek
te lezen kan naar de bibliotheek op
even wil biljarten
de biljartkamer. Op
de bovenste verdieping
rsatieruimten, wandelen wat rond, flatje, een soort droogzwemruimte,
rflH DS(
t/n
roogz wemmen
iuijdtwijck is vooral bestemd voor
met lichamelijke ziekte. Het ongebruikt.
Er is ook een etage bestemd voor
dagpatiënten. Bejaarden die wél thuis
kunnen blijven wonen maar die da
gelijks een paar uurtjes therapie no
dig hebben, zouden daar terecht
kunnen als niet de financiën ont
braken. Evenals voor de aphasie
patiënten wordt er voor deze dag
patiënten geen stuiver uitgekeerd. De
prachtige ruimte ligt op het ogenblik
ADVERTENTIE
GOLDEN EARRING
ALPHEN AAN DEN RIJN
Zondag 29 april 1973, Rijnstreekhal
Voorprogramma: „The Brave New World
Voorverkoop alleen nog zaterdag 28 april bij: Reisbureau
Europa, Van Boetzelaerstraat 7. Zondag 28 april vanaf 19.00 uur.
aan de kassa.
De manier van etenbereiding is
voor Leiden zeer modern. Zuijdtwijck
is de eerste instelling hier in de om
geving die eten laat koken en dan
onmiddellijk tot het vriespunt terug
brengt. Via grote wagens die de bla
den met maaltijden naar boven rij
den wordt het voedsel in tijd van
twaalf minuten op goede tempera
tuur gebracht. Een voordeel daar
van is dat het keukenpersoneel geen
spitsuren kent en niet in de week
einden hoeft te werken.
Er zijn nu al zo'n 350 bejaarden in
Leiden en omgeving die in Zuijdt
wijck wonen of hebben gewoond. Het
grootste gedeelte is door de intensie
ve behandeling weer in staat om het
dagelijkse leven in eigen omgeving
voort te zetten.
Ultra-moderne inrichtingen als
Zuijdtwijck laten de mensen niet op
hun gemak of liever op hun onge
mak, oud worden en aftakelen. Ze
krijgen daar de kans om met alle
technische hulpmiddelen die er zijn
(medicijnen gebruik ik zo weinig mo
gelijk, aldus Heeze. Er zijn andere
methoden om pijn te bestrijden) een
normaal leven te leiden.
NS weigeren gehandicapten
LEIDEN De weigering
groep van 15 geestelijk gehandicap
ten voor een achtdaagse groepsreis
door de NS heeft een storm van reac
ties gewekt. De Leidse maatschap
pelijk werker Jan Th. Witte, die zich
bezig houdt met geestelijk gestoor
den, heeft over deze kwestie een in
gezonden brief aan een aantal lande
lijke dagbladen geschreven. De
NCRV heeft vandaag een interview
met hem opgenomen.
Witte noemt de nieuwe clausule, op
grond waarvan de groep is geweigerd
"ronduit discriminatie".
Een woordvoerder van de NS
ten daar wel iets aan doen. Overigens
wordt de clausule die wij zelf wat on
gelukkig gesteld vinden, meer zorg
vuldig toegepast. Men kan niemand
weigeren zonder eerst met het hoofd
kantoor in Utrecht overleg te hebben
gehad. Er is voor zover ons bekend
nog niemand categorisch gewei
gerd. In een aantal gevallen is zelfs
een oplossing gevonden in aparte rei
zen voor gehandicapten", aldus de af
deling voorlichting van de NS.
"Eén van de kwalijkste punten in
deze kwestie is", luidt de reactie van
maatschappelijk werker Jan Witte,
"dat gehandicapten en mensen die
Utrecht zei ons vanmorgen, dat de zich aan wangedrag schuldig maken
clausule letterlijk dezelfde
wordt gehanteerd door de bij de Al-
gem. Ned. Bond van Reisverenigingen
aangesloten reisbureaus. De inhoud
ervan is, dat geestelijk of lichamelijk
gehandicapten en mensen die zich
aan wangedrag schuldig maken,
waardoor een goede uitvoering van de
gevaar gebracht wordt of in
LEIDEN. Binnenkort gaat ds A.
J. de Jong, wijkpredikant van de
hervormde Molenwijk drie maanden
met studieverlof. Tijdens zijn afwe
zigheid zal ds G. C. Post als consu
lent van deze wijk optreden.
clausule genoodzaakt, doordat ande
re reizigers en hoteliers steeds meer
bezwaar gingen maken tegen de
aanwezigheid van geestelijk en li
chamelijk gehandicapten. Wij moes-
ADVERTENTIE
K VASKRAAk VERHINDERD
«j-LXXJ
tg
rSaftiil
Onze fotograaf zag kans deze week een heel bijzonder plaatje te maken.
De notoire inbreker B.v. d. B. werd bij een kraak in een bekende
kaaszaak in de kraag gegrepen door de oplettende brigadier Borst.
Commentaar van v. d. B.. die het normaal op juwelen voorzien heeft:
Mag ik tussendoor ook eens wat kaas uit het vuistje(NZB-foto)
Geen beperking eerstejaars
deze clausule op één lijn worden
gesteld. De NS kan nu gehandicapten
al van tevoren weigeren".
Dat de clausule dezelfde is die ook
de ANVR gebruikt, vindt hij geen en
kel argument. "Dat is een extra re
den om flink te protesteren".
Volgens Witte heeft de Leidse groep
geestelijk gehandicapten, die al vier
LEIDEN De universiteitsraad
heeft gisteravond besloten het op 16
april J.l. genomen besluit om voor
geen enkele studierichting een be
perking van de toelating van eerste
jaars studenten (numerus fixus) aan
te vragen, niet te herroepen. Een
hiertoe strekkend voorstel was door
het universiteitsraadslid Duin inge
diend.
De universiteitsraad was gister
avond bijeengekomen nadat het col
lege van bestuur had aangekondigd
het besluit van 16 april aan de mi
nister van onderwijs en wetenschap
pen ter vernietiging te zullen voor
dragen. Het college motiveerde dit
voornemen destijds met de medede
lingen dat het *t besluit strijdig
vond met het algemeen universitair
belang en de verantwoordelijkheid
Beroepingswerk
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Ede: D. van den Berg
te Huizen, te Krimpen aan de IJssel.
Noordeloos, Oudewater, Sprang en
Zalk en Veecaten: drs. B. Oosterom
te Waddinxveen.
Aangenomen naar Nieuwland-Oos-
terwijk (Z.-H.)R. A. Grisnogt, kan
didaat te Gouda.
Bedankt voor Rijésen: J. C.
Schuurman te Putten., voor Drieber
gen: J. Vroegindeweij te Emmel-
oord.
Geref. Kerken (vrijgemaakt).
Beroepen te Schildwolde: J. van
der Haar te Leiden.
Geref. Gemeenten
Aangenomen naar Middelhaims
Th. van Stuijvenberg te Rotterdam.
Bedankt voor Wageningen: J. C.
Weststrate te Meliskerke.
Kwart eeuw
voor de gevolgen van dit besluit
- een niet te verwerken overloop van
eerstejaars studenten naar Leiden -
niet zou kunnen aanvaarden.
Het college van bestuur zal, nu de
raad er gisteravond niet toe over
ging zijn besluit te herroepen, het
besluit alsnog ter vernietiging aan
de minister voordragen. De minister
zal daarna binnen dertig dagen een
uitspraak moeten doen. Vernietigt
hij het besluit van de universiteits
raad. dan zou het college van be
stuur in theorie weer met een voor
stel over numieri fixi op tafel kun
nen komen. De tijd echter om dan
zelfs maar een vergadering over de
ze problematiek te beleggen is te
kort. zo verklaarde een staffunctio
naris.
Het universiteitsraadslid Poll no
digde gisteravond het college van
bestuur uit het besluit om voor geen
enkele studierichting numerus fixus
aan te vragen bij de minister toe te
lichten. Hij had in concept een toe
lichting bij de hand waarin werd
uiteengezet hoe de universiteitsraad
(en zo mogelijk het college van be
stuur» over de numerus fixus pro
blematiek denkt.
Na een half uur schorsing verklaar
de prof. Maas, lid van het college
van bestuur, dat de uitnodiging van
Poll geen alternatief kon zijn voor
vernietiging van het besluit van de
universiteitsraad.
De raad besloot gisteravond ook
het besluit over numeri fixi van 26
februari niet voor verdere uitwer
king in aanmerking te laten komen.
Dit beslhit behelsde voorlopig een
beperking van de toelating van eer
stejaars studenten aan te vragen.
staat Israël
gevaar zou kunnen komen, uitgesloten jaar meegaat, maar dit jaar gewei-
kunnen worden van deelname. "De gerd is, nooit moeilijkheden gegeven.
NS werd tot het opnemen van deze „Wel zijn er vorig jaar
weest die de NS hebben geschreven
dat ze het niet prettig vonden dat er
geestelijk gehandicapten meegingen.
Maar duidelijke klachten kon men
niet noemen".
LEIDEN Ter gelegenheid van
het 25-jarig bestaan van de staat
Israël houdt de afdeling Leiden van
het Genootschap Neder land-Israël
woensdag om acht uur in „Den
Burcht" een sederavond.
Tijdens deze bijeenkomst zal onder
leding van de voorzitter, dr. J. Cohen,
een gedeelte van het ritueel van een
dergelijke avond worden uitgelegd en
uitgevoerd. Hierin is ook begrepen
het nuttigen van paasbrood.
VERLOVINGSRINGEN
De ruimste keuze.
De beste merken.
Blijvende service.
Gratis graveren,
desgewenst handgravure.-
De KONING der
VERLOVINGSRINGEN.
v. tl. WATER
Haarlemmerstraat 181
DEN HAAG „Meisjes, lift
avonds niet. Zorg dat Je met het
«nbaar vervoer tijdig thuiskomt",
it is de waarschuwing die de Haag-
•oor
ybe Stamm
zij op koopman te. zijn. Hun domi
cilie is het regionale woonwagen
kamp bij Leiden. Hun lièfhebberij
lijkt te bestaan uit cafébezoek en het
„naar huis brengen" van uitgaande
meisjes die de laatste bus hebben
gemist.
De 18-jarige Leo is eigenaar van
de auto waarin het telkens gebeurde.
Twee keer met een andere vriend
als mededader heeft hij in Leiden
een paar Jonge meisjes opgepikt, die
na bezoek aan een Jongerensociëteit
de laatste bus naar hun dorp hadden
gemist.
Broekweg
De eerste slachtoffers waren twee
verpleegsters van 17 en 20 Jaar, die
van hem in de nacht van 13 Januari
een lift kregen aangeboden. Zijn vol
gende vangst was aanzienlijk jonger:
twee meisjes van respectievelijk 14
en 15 Jaar, die hij in de avond van
3 februari oppikte bij een bushalte.
Leo transporteerde zijn vrouwelij
ke passagiers telkens naar een afge
legen en eenzaam oord en parkeerde
dan op een plaats die heel toepasse
lijk de Broekweg heet. En wég gin
gen de broeken niet goedschiks
maar met geweld en dreigementen.
Twee broeken scheurden zelfs. Wie
gilde kreeg een klap in haar gezicht
met de waarschuwing: ails Je nog
eens gilt krijg Je een mes Je rib
ben.
Initiatief
Dat is het relaas van de meisjes.
Leo en zijn 2 maats vertelden het de
rechtbank heel anders. Volgens Leo
was het initiatief telkens van de
meisjes uitgegaan, wat het liften be
treft zowel als de rest. En wat doe Je
dan als vent? Dat die laatste twee
meisjes zo Jong waren had hij niet
geweten: dat zie Je niet als ze zijn
opgemaakt.
Zijn vriend Henk (20), die volgens
de dagvaarding zou hebben meege
daan aan 't verkrachten van de twee
verpleegsters, vertelt het nog ster
ker: de meisjes hebben zioh zelf uit
gekleed en rijn uitnodigend op de
bank gaan liggen. De derde ver
dachte, Kobus (30), ontkent dat hij
met een van de Jongste twee meis
jes gemeenschap heeft gehad.
Alleen de beide verpleegsters zijn
gedagvaard om ter zitting te ge
tuigen. Van de Jongste twee meisjes
worden de verklaringen voorgelezen
die rij hebben afgelegd aan de politie
en de rechter-commissaris. AUt-en
verklaren zij dat rij tegen hun wil, on
der geweld en dreigementen rijn ge-
gebruikt. Eén meisje heeft behalve
een gescheurde broek dan ook een
Uitlokken
Ten aanzien van de verpleegsters
acht officier van Justitie nog net geen
verkrachting, maar wel feitelijke aan
randing van de eerbaarheid bewezen.
Het hebben van gemeenschap met
de Jongste meisjes (Jonger dan zestien
jaar) is zonder meer strafbaar om
dat beide ouderparen een klacht heb
ben ingediend.
De officier gaat in op een veelge
hoorde tegenwerping in dit soort za
ken: veel Jonge meisjes lokken te
genwoordig door provocerende kle
ding of gedrag als het ware uit dat
zij worden aangerand. Daar rit wel
iets in, meent de officier, die in dit
geval de slachtoffers voorhoudt dat zij
's nachts niet moeten liften met
vreemde kerels.
Het doet allemaal niet af aan de
strafwaardigheid van misdrijven als
aanranding en verkrachting. De sa
menleving moet hiertegen worden
beschermd. Het is al zo dat een
vrouw niet meer 's avonds alleen de
stad in kan. De generale preventie
vereist duidelijke tegenmaatregelen,
aldus de officier.
Hij eist zes maanden gevangenis
straf tegen Leo, vijf maanden tegen
Henk en zes maanden tegen de oud
ste verdachte Kobus. "Het enige wat
nog voor deze verdachten pleit is
dat zij de meisjes tenslotte toch nog
wel hebben thuisgebracht", besluit
mr. Beer.
Tegenprestatie
Verdedigster mej. mr. I. Boon legt
er de nadruk op dat de meisjes door
's nachts te liften zich zelf ln een po
sitie hebben gebracht waarin ze kon
den verwachten dat van hen een
"tegenprestatie" zou worden ver
langd.
De raadsvrouwe gelooft niet dat de
meisjes zich erg hard hebben verzet:
zonder hun medewerking gaan die
nauwe lange broeken heus niet uit. Het
is zo klaar als een klontje dat bij de
meisjes zelf een groot deel van de
verantwoordelijkheid ligt, aldus mej.
mr. Boon die vindt dat Leo en Henk
met drie maanden voorarrest ge
noeg zijn gestraft.
Advocaat mr. Dobe van der Kuil
bepleit en verkrijgt de onmiddellijke
invrijheidstelling van Kobus omdat
uit de verklaringen van de Jongste
twee meisjes blijkt dat deze verdach
te niet heeft gedaan wat hem is ten-
lastegelegd. Hij wordt vrijgespro
ken. In de twee andere zaken zal
dc rechtbank vonnis wijzen op 10 mei.
