KERK IN
ALBANIË
VERDRUKT
iIJBELS OP H0DE
LEIN IN MOSKOU
OPENHARTIGE, SAAIE SEX
Godsdienstvervolging
Nog geen inzicht in
hervormde financien
nodigen u uit voor een spenrtocht.
JPAG 27 APRIL 1973
Andersson, die de
hoofdrol speelt in Berg
mans "The touch"
Terug v,
Leiden
Stanley Kubrich's „2001, A space
odyssey" draait deze week opnieuw
iin CAMERA. Degenen, die zijn later
„A clockwork orange" hebben ge
zien, zullen ongeveer weten wat hen
te wachten staat: zeer wonderlijke si
tuaties, vanuit een zeer bijzondere
hoek bezien. Een knappe film.
Blijvers
Ook deze week bepaald geen schok
kende zaken te melden van het
Leidse bioscoopfront. STUDIO houdt,
zoals verwacht, „Roma" deze week.
Het derde deel van Fellini's visie op
de eeuwige stad, opvolger van „La
dolce vita" en „Satynican". Voor de
liefhebbers van Fellini en voor wie
eerste twee films hebben gezien, een
aanrader. LIDO kan bogen op negen
weken „Turks fruit", en het is nog
lang niet afgelopen. Moeiteloos is
Verhoevens wat oppervlakkige, maar
wel boeiende verfilming van Jan Wol
kers boek de tiende week inge
rold. LUXOR handhaaft de nieuwste
„Trinity"-film: „De vier vuisten de
lucht in". Hoewel deze film bij lange
na niet zo aardig is als de eerste af
leveringen, is hij voor regenachtige
middagen best bruikbaar.
Kindermatinee
De paasvakantie is weer zo'n beet
je voorbij. De Jeugd kan derhalve
maar weer dn één theater, CAMERA,
terecht. Daar vertoont de aloude Dik
Trom zijn schelmenstreken. „Het is
een bijzondere Jongen, en dat is-ie",
zei zijn vader al. Hoe bijzonder, dat
moet Je zelf maar gaan zien.
Nachtfilms
driehoek met zich meebrengt. Niet
echt slecht, maar ook niet geweidag.
In de nachten van CAMERA.
REX houdt het ook in de nachtvoor
stellingen weer op het beste verkoops
artikel dat we schijnen te bezitten: de
sex. „Sex contact", heet dat dan.
Haagse
bioscopen
2.14, 7.15, 9.30 i
Ingmar Bergmans „The touch",
één van zijn laatste films, is bepaald
niet de beste van de reeks die deze
regisseur in de loop der Jaren heeft
vervaardigd. Het gaat allemaal om
een vrij simpele driehoeksveithoudtng,
en over de moeilijkheden die dat voor
Bibi Andersson de vrouw in de
Flora: "Spelletjes v
genoten" 18 Jr. dag. 2.00, 7.00, 9.15 u.
zo. ook 4.30 uur.
Kriterion: "Cabaret" 18 Jr. dag. 3.00
Me^ro^ole-Tusehinski:^ ^"Last^ tango
18 Jr.. dag. 2.00,8.00 i
Odeon: "Macbeth" 18 Jr., dag. 2.00,
8.00 uur; zat., zo., ma. en woe. alleen
Olympla: "De bedrieger bedrogen" a.
1. dag. 2.00, 8.00 uur.
Passage: "Turks fruit" 18 Jr. dag. 2.30
Rex: "De ijzeren vuist" 18 jr.
11.30, 1.45, 3.00. 7.15. 9.30
1.30. 4.00, 7.15, 9.30 uur.
Studio de Luxe: "Niet voor de
18 Jr. dag. 2.15. 7.15. 9.30 uu
Bijou: "Le charme discret de la bour
geoisie", 18 Jr. dag. 2.00, 7.30, 9.30 u
zo. en ma. ook 4.15 uur.
Sam" 18 Jr. dag.
De Uitkijk: "Dr. Strangelove" 18 Jr. dag
"",0. 1:-
2.30, 7.15, 9,30
Cineac: "Schots en scheef" a.I. dag.
9.30. 11.30. 1.30, 3.30 uur; zo. vanaf
i avond: "Vlva Espana"
dag. 2.00, 8.15 uur; zat. 2.00, 7.00, 9.15
Goede films in
andere steden
Une belle fille comme moi (Truf-
faut)Cinetol, Tolstraat A'dam.
Cabaret (Fosse)De Uitkijk, Prin
sengracht A'dam; Kriterion, West
einde Den Haag.
Canterbury Tales (Pasolini)Roxy,
Kalverstraat A'dam; Corso, Prinse
straat Den Haag; Studio '62 Nwe
Binnenweg R'dam.
La charme discret de la Bourgeoi
sie (Bunuel)Calypso, Marnixstraat
A'dam; Bijou, Spui Den Haag.
Last tango in Paris (Bertolucci)
Alhambra L. Reg. Breestr. A'dam:
Nöggerath. Reg. Breestraat A'dam;
Metropole-Tuschinski, Carnegieplein
Den Haag; Vreenburg, Vredenburg
Utrecht.
Macbeth (Polanski)Odeon, He
rengracht Den Haag; 't Venster Gou-
vernestraat R'dam.
Modern Times (Chaplin)Kriterion,
Groothandelsgebouw R'dam.
Russische week: Select, Potterstr.
Utrecht.
Dr. Strangelove (Kubrick)De Uit
kijk, Congresgebouw Den Haag.
Turks Fruit (Verhoeven)Tusschin-
ski, Reg.^ Breestraat A'dam; Passa
ge, Den Haag; Rembrandt, Oude
gracht Utrecht; Grand, Nwe Binnen
weg R'dam.
Aanbevolen nachtfilms:
Carnal Knowledge (Nichols)Came
ra, Oudegracht Utrecht.
Midnight Cowboy (Schlesinger)
Grand, Nwe Binnenweg R'dam.
Strawdogs (Peckingpah)Studio Ou
degracht Utrecht.
Vietnamese films: The Movies,
Haarlemmerdijk A'dam.
Rutger Hauer, tegenspeler
van Monique van de Ven in
"Turks Fruit"
hafgebroken
ijages op
ostschool
aan snel
ürvelen
Titel: "Meisjes met geopende lip
pen Voornaamste rollen: Nadine
de Rangot, Margrit Sigel, Rena Ber
gen Theater: Rex.
Als ik vroeger meer dan de ge
bruikelijke hoeveelheid kattekwaad
op mijn geweten had, werd er nog
wel eens gedreigd met de kostschool.
Dit instituut is in mijn herinnering
dan ook blijven voortleven als iets
waar alle levensvreugde door een koor
van gediplomeerde kleine Jongetjes
bewakers snel en meedogenlees on
mogelijk werd gemaakt. Inmiddels
schijnt er op kostscholen wel het
één en ander gebeurd te zijn, getui
ge althans de film: "Meisjes met ge
opende lippen". Het allergrootste
voordeel van deze instelling Is wel
dat er naast Jongens ook
meisjes verschenen zijn. Een winst
punt waarvan door beide partijen
duchtig geprofiteerd wordt. Boven
dien is er van de leiding van de
school ook weinig onheil meer te
verwachten. De "Juf" heeft het tot
haar taak gemaakt sexuele voor
lichting te geven. Zo krijgen de leer
lingen als opdracht uit te zoeken
welke plaatsen van hun lichaam
het meest geschikt zijn om tijdens
de ouverture van het liefdesspel ge
streeld te worden. Vanzelfsprekend
valt het niet mee om dat zelf alle
maal uit te vinden, zodat hulp van
vertegenwoordigers van de andere
sexe zeer welkom is. Waarvan voort
durend acte in deze film.
Ook de Juf laat zich niet onbe
tuigd .Zij blijkt het alleen slapen al
lang uiterst onaantrekkelijk te vin
den, en gaat derhalve achter de sul-
ligste Jongen van de klas aan.
Het zal duidelijk zijn dat het ge
geven van deze film louter is geko
zen omdat het mogelijkheden biedt
tot het vertonen van zeer veel bloot.
"Meisjes met geopende lippen" ver
schilt in niets van de andere duizen
den filmpjes die datzelfde Ideaal na
streven. En die er bij het publiek
klaarblijkelijk nog altijd ingaan als
koek. Wonderlijk, wamt na een
kwartier kun Je de optredende da
mes en heren uittekenen, en is het
de rest van de film uitzitten gebla
zen. Dan volgt er nog ruim een uur
bloot kijken en vrijen kijken, en
verder helemaal niets.
BERT VAN DOMMELEN.
Titel: Ben ik dan abnormaal? Re
gie: Inge en Sten Hegeler. Theater:
Trianon.
Zweden is een van <fe landen, die
regelmatig met een voorlichtings
film op de proppen komen. Voorlich
ting waarbij bepaald geen blad voor
de mond wordt genomen. Toch heb
ben ook de Zweedse films iets ge
meen met de Duitse en Engelse pro-
dulkten: het wemelt van de psycho
logen, artsen, Juristen en dergelijke.
In „Ben ik dan abnormaal" wor
den alle vormen van de sexualdteit.
die door de massa als abnormaal wor
den beschouwd, behandeld. Toch zijn
de Hegelers er niet in geslaagd een
film te maken, die van het begin
tot het eind het aankijken waard is.
En dat moet, dacht ik, toch de be
doeling van een voorlichtingsfilm
zijn. Het is een wir-war van shots
geworden, waarbij de toeschouwer al
spoedig de draad volkomen kwijt is,
als hij tenminste nog niet in slaap
Is gesukkeld. Zó zitten artsen, theo
logische studenten en Juristen te pra
ten over t al of niet Juist zijn van
abortus en zó zit men midden in een
rechtszaak over 'n aanrandingsver-
haal, dat door beide betrokkenen vol
komen tegengesteld wordt vertelaard.
De filmfragmenten in deze prod uk-
tie zijn zondermeer goed en open
hartig, maar helaas wordt de film
te vaak onderbroken door moralise
rende speeches van mensen in witte
jassen. Een leerzame film, Ja dat
wel, maar voor een gezellog avondje
r de bios.
JAN VAN DER NAT
)PENHAGEN (DPA) Los van "De Jongeren willen door deze actie
ir zijn 200 Jonge christenen uit hun solidariteit met hun Russische
pesten naar de Sowjet-Unie ge-
daar tijdens de grote ma-
tatie van 1 mei op het Rode
100.000 Johannes-evangelies in
Russisch uit te delen.
ibah wijst 5
iesters uit
Ipnieuw zijn vijf rk. priesters uit
Ierland allen missionarissen
Mill HUI en Engeland ge-
ongen te vertrekken uit Sabah,
deel uitmaakt van de federatie
sië.
december werden 18 priesters,
Ier wie 6 Nederlandse paters van
HUI, uit het land gezet. Andere
zich gesteld voor het feit, dat
verblijfvergunning niet wordt
lengd. De Sabahse autoriteiten
iben verklaard, niets tegen de
godsdienst te hebben, maar
itanders te zijn van priesters af-
itig uit het eigen volk.
geloofsgenoten tot uiting brengen.
Ze zijn verdeeld in groepen van 20,
die elkaar niet kennen. Het Deense
dagblad „Berlingske tidende", dat de
ze mededelingen verstrekt, meldt ver
der dat het initiatief tot deze alterna
tieve 1 mei-actie is genomen door de
Deense predikant H. Neerskov van de
Pinkstergemeente in Kopenhagen, 'n
bestuurslid van de „Deense Europa-
zending". Het plan is voorbereid in
samenwerking met verschUlende bij
belmissies in Europa, die zich richten
op het zenden van bijbels en bijbel
fragmenten naar het Oostblok.
Bij de eerste opzet van deze bijbel-
uitdeline op 1 mei was ook de Ne
derlandse evangelist Anne van der
Bijl uit Harderwijk betrokken, die
zich sinds 18 Jaar bezighoudt met het
zenden van de heilige schrift naar
Oost-Europa en sinds 15 Jaar het
blad „Kruistochten" uitgeeft.
Predikant Neerskov verklaarde ver
der in het Deense dagblad: „Binnen
gesmokkelde Russische bijbels die we
gratis naar Rusland zenden, belan
den vaak op de zwarte markt, waar
ze prijzen opbrengen, die bijna het
dubbele bedragen van het maandloon
van een Russische arbeider".
Theologie in
Heerlen:
meer meisjes
Steeds meer meisjes gaan studeren
aan de rk. Hogeschool voor theologie
en pastoraat in Heerlen de opvol
ger van het bisschoppelijke grootse
minarie en de priesteropleidingen
van een aantal kloosterorden en con
gregaties. Vier Jaar geleden deden
zes vrouwelijke studenten hun in
tree; thans zijn het er 23.
De leiding van de hogeschool is te-
De actie is bekendgemaakt voordat
ze is ondernomen, daar de organi
satoren van mening zijn dat zo voor
komen kan worden dat het artikel vreden over deze belangstelling. De
het Russische wethoek van straf- meisjes hebben een "goede inbreng".
recht over samensweringen en kom-
plotten tegen hen wordt aangewend.
Men neemt het op de koop toe, dat
Het aantal manlijke studenten
schommelt de laatste jaren onveran
derd om de 150.
OpvaUend vindt men het in Heer
len dat de nieuwe studenten meer
enkele deelnemers vermoedelijk nog gericht zijn op meditatie
ning. Vorige Jaren leverden vooral
meer studenten op, die erg veel zagen
ln sociale actie.
voor de actie gearresteerd worden en
het land worden uitgezet.
ADVERTENTIE
Ontdek zelf
de klasse
van Mercedes-Benz
B.V.L.I.A.M/-
Leiden, Vondellaan 45, tel. 01710-69303
Rooyakkers automobielbedrijf N.V.
Oegstgeest, Leidsestraatweg 1, tel. 01710-52643/4
Een speurtocht langs de vele veilige
modellen van Mercedes. Om te
beginnen: de 200 en 220 modellen
met de zuinige 4-cilinder benzine
motoren. Dan de Diesels 200 D
en 220 D, die komfort op een per
fecte wijze met economie combi
neren. Daarna de representatieve
modellen 230, 250 en 280, die
uitgevoerd zijn met krachtige
6-cilinder benzinemotoren. Vervol
gens Mercedes' nieuwe dimensie
in autorijden: de onlangs geïntro
duceerde S-klasse, die varieert van
de 280 S tot en met de 450 SEL.En
uiteindelijk belandt u bij de spor
tieve modellen als 350 SL, 350 SLC,
450 SL en 450 SLC. Wagens waar
in veiligheid is gecombineerd met
komfort van de hoogste klasse. U
bent te allen tijde welkom voor een
uitgebreide
proefrit.
Mercedes-Benz
(jX) rijplezi
rijplezier door veiligheid
Een hervormde commissie die tot
taak had een prognose te maken
van het verloop van de centrale ker
kelijke kosten en baten heeft na
twee jaar nog geen definitief cijfer
op papier kunnen zetten.
Deze prognosecommissie was inge
steld door het moderamen van de sy
node. Zij moest een benadering op
op langere termyn vervaardigen van
de kosten van het landelijk apparaat
van de Hervormde Kerk.
Het doel was o.m. dat de plaatse
lijke kerkvoogdijen 'n inzicht zouden
krijgen in de te verwachten stijging
van de lasten die de gemeenten kun
nen verwachten naast de kosten van
het plaatsélijke kerkewerk.
Tegen de verwachting in, zo meldt
het Jaarverslag van de Vereniging va
't Jaarverslag van de Vereniging van
Kerkvoogdijen in de Hervormde
Kerk, is de prognosecommissie niet
in staat geweest haar onderzoek op
een bevredende wijze af te ronden.
Dat zal mede een gevolg zijn van
„de overrompelende inflatoire ont
wikkelingen van de laatste Jaren".
Bovendien wilde de commissie uit
zoeken hoe de eigen inkomsten van
de plaatselijke gemeenten vermoede
lijk zouden stijgen (of dalen). BIJ dat
onderzoek Is men op veel moeilijk
heden gestuit.
Men wilde toch niet alleen d'e ver
wachte kostenstijging aan de top
publiceren, maar deze afzetten
tegen de algemene uitgavenstij
ging. Anders viel vrij vertaald
een storm van protest te verwachten
tegen de geldsmijterij aan de Carne-
gielaan. Maar tien Jaar geleden zou
de prijs van een brood of van een
tramkaartje van nu ook als onver
antwoorde en ondraaglijke last zijn
beschouwd.
In elk geval; de prognosecommissie
van de Hervormde Kerk brengt geen
opheldering. Het is de vraag of zij
ooit een levensteken zal geven.
Dominee Karl Hartman te dat hij op het dak van zijn kerk
Kenova (V.S.) heeft zijn woord zou dineren als hij op paaszondag
gestand gedaan: vóór de paasda- 150 gelovigen in de kerk kreeg. De
gen beloofde hij zijn gemeente, belofte sloeg aan, er Jcivamen 153
gelovigen ter kerke. Onder het
oog van een deel van zijn kerk
gangers klauterde de predikant
het dak op en begon daar sma
kelijk te eten
De kleine, tegenover Italië gelegen Balkanrepubliek Abanië
is de laatste weken in het nieuws gekomen door het bericht,
dat een r.k. priester, die in een werkkamp verbleef, ter dood
gebracht was omdat hij op verzoek van de moeder een kind
gedoopt had. Het klonk ongeloofwaardig, niet alleen wegens de
zwaarte van de straf, maar ook vooral wegens de reden.
Daar dit ook vroeger all wat geïso
leerde land zich na de communisti
sche machtsovername in 1946 en hele
maal na de breuk met Moskou her
metisch van de buitenwereld heeft
afgesloten, is er vrij weinig over be
kend. Maar enige algemene gege
vens, aangevuld met ervaringen van
buitenlandse bezoekers, wier aan
dacht speciaal op de religieuze situa
tie gericht was, kunnen toch voldoen
de achtergrond geven aan het boven
vermelde bericht om het van zijn on
geloofwaardigheid te ontdoen.
Zoals reeds gezegd heeft Albanië
sinds 1946 een communistisch regi
me, dat als alle communistische re
gimes de strijd tegen de godsdienst
als een der meest essentiële punten
van zijn program beschouwt. De be
volking, bij de machtsovername ruim
één miljoen mensen, was voor onge
veer 70% islamitisch, 20% orthodox en
10% rooms-katholiek. Direct nadat
zij de macht gekregen had, begon de
communistische regering haar aan
val op de godsdienst, die hier alleen
in zijn consequenties voor de christe
nen beschreven zal worden.
Rjc. geestelijken werden gedepor
teerd of terechtgesteld, vrijwel de he
le hiërarchie van de orthodoxe kerk
werd gearresteerd, ook de aartsbis
schop. De nieuwe aartsbisschop liet
zijn kerk opgaan in de Russisch-
Orthodoxe Kerk. De rooms-katho
lieken weden in 1951 gedwongen,
een "nationale" katholieke kerk oo te
richten, waardoor alle banden met
Rome in principe verbroken werden
al heeft Paus Pius XII nog in 1967 een
kapittel-vicaris tot bisschop be
noemd.
De positie der kerken bleef uiterst
moeilijk, waarschijnlijk niet alleen
doordat ze een minderheid vormden,
maar ook doordat de mogelijheid
tot en de vrees voor regerimgscon-
trole zo groot was. Uit de berichten
van toeristen blijkt, dat de mensen,
geen boekjes of folders durfden aan
te nemen. Bovendien was het optre
den van de autoriteiten zeer wreed:
een bejaarde priester b.v., die in het
kamp waar hij gevangen zat. wat
brood aan een zieke medegevangene
had gegeven boven diens rantsoen,
werd terechtgesteld
Kerken dicht
In februari 1967 brak een golf van
anti-religieuze betogingen van de
communistische jeugd los, wat door
een Albanees tijdschrift als bijdra-
ee van Albanië tot de culturele revo
lutie werd geroemd (het land had
toen al de Chinese koers gekozen).
Hetzelfde tijdschrift wist ook te mel
den. dat 2169 kerken en moskeeën
ln communistische Jeugdhuizen ver
anderd waren, en noemde Albanië de
eerste atheïstische staat ter we
reld. Dit zei ook radio Tirana in ok
tober 1967. In 1968 maakte het offi
ciële communistische partijblad be
kend. dat de volksvergadering tn Ti
rana alle wetten met betrekking tot
de relaties tussen kerk en staat had
afgeschaft. Sindsdien mogen kinde
ren niet meer gedoopt worden en zijn
kerkdiensten verboden, mogen gees
telijken hun ambt niet meer uitoefe
nen. Een'Zweedse toerist, die ln 1971
probeerde Johannes evangelies ach
ter te laten, werd gesnapt, en over
de grens gezet. Bij het voorafgaande
verhoor kwam men er rond voor uit
dat er geen godsdienstvrijheid in
Albanië is.
De christenen hebben in 1967 hun
bijbels moeten verbranden, maar
het communistische partijblad,
meldde vorig Jaar, dat men in het ge
heim naar de uitzendingen van Ra
dio Vaticana luistert en in huisge
meenten bij elkaar komt. Albanië en
de zorgwekkende situatie van de
christenen daar zijn in december van
het afgelopen Jaar voor het erst,
door de Paus met zoveel woorden ge
noemd. De terechtstelling van de do
pende priester is dezer dagen van Al
banese regeringszijde bevestigd.
