6% 6
lemonstrantse bezinning op
amenwerking met anderen
Ook hervormd Delft
tobt met geldtekort
an wurgt zijn
ïvalide vrouw
„LT.T. werkte nauw
samen met
de postspaarbank
ONINGER
)OLWATER
SER IN
MSKANAAL
Helmonds
pension
moet
sluiten
Nieuw schandaal onthuld:
attydsafe
NSDAG 25 APRIL 1973
Ücjj 3 kerk die samen gaat werken
andere kerken, komt onvermij-
k voor de vraag naar haar eigen
itelt te staan. Zij gaat zich be-
ii op datgene wat haar onder-
dt van andere geloofsgemeen-
ipen, op haar typische kenmer-
Dat de Remonstrantse
lerschap dit ook ervaart, werd
Ujk op de Algemene Vergade-
van Beraad, die zij onlangs ln
bt hield en die gewijd was aan
erhouding tot andere kerken,
van de drie seoties waarin de
iene Vergadering was ver
was tot de conclusie gekomen
Ie identiteit van de Remon-
se Broederschap voornamelijk
nt in 'n ondogmatische opstel-
jwel in theologisch als in poli-
pzicht, in het open avondmaal
het geëngageerd zijn met de
leving, ook in mondiaal op-
Maar dr. C. P. van Andel
die als vertegenwoordiger van
ederlandse Hervormde Kerk
was, stelde vast dat dit
ekken van de Hervormde Kerk
die bijv. eveneens het open
maal kent. Hij zag het karakte-
van de Broederschap dan
iet zozeer in theologische za-
,r hij dacht meer aan socio-
verschillen. De Hervormde
een kruidenierskerk ge-
d, aldus de heer Van Andel,,
de Remonstrantse Broeder-
heeft het contact met de intel-
i bewaard. Daarvoor verdie-
Remonstranten naar zijn me-
f.
hervormde gedelegeerde vond
dat de Remonstranten nogal
ren in de richting van de ge
inden. Als zij toenadering zoe
nt de Hervormde Kerk, gaan
rmpathieën in de eerste plaats
le vrijzinnige modaliteit. Maar
loet wederzijds de totaliteit in
emen. Het gaat om een over-
nst tussen de totale Hervorm-
:k en de totale Remonstrantse
srschap. Wanneer men dat in
ig houdt, kan daar een bijzon-
root stuk inspiratie voor de
eolische samenwerking uit
oen.
de Hervormde Kerk een krui
skerk is en de Remonstrantse
•schap een kerk van het in-
dan zou ds. C. F. Brtisewitz,
gezinde Sociëteit, zijn eigen
geloofsgemeenschap een kring van
boeren willen noemen, inderdaad
neemt de Remonstrantse Broeder
schap het intelleot mee naar de
kerk. De Doopsgezinde Broeder
schap laat het thuis.
Tijdens de Algemene Vergadering
bleek overigens wel dat de Remon
stranten van plan zijn ernst te ma
ken met de samenwerking met de
andere kerken. De „Commissie tot
de Zaken" - dat is het bestuur van
de broederschap - vindt de optima
le vorm van samenwerking verheu
gend, deelde de predikant in algeme
ne dienst dr. J. van Goudoever mee.
De spelregels, die hy ervoor had
ontworpen waren dan ook geen
waarschuwing. Men moet ze zien te
gen de achtergrond van een samen
leving die zo ver mogelijk moet
gaan.
Dan zijn er echter enkele dingen
die de grens van de tolerantie zou
den kunnen overschrijden en daar
voor moeten dan regels worden ge
steld. Die houden o.a. in dat bij
gemeenten in juridische zin zelf
standig moeten blijven, het volledig
bezit en de zeggenschap over hun
eigendom moeten behouden en erop
toe moeten zien -dat de rechtspositie
van de predikanten niet wordt ver
zwakt.
Eén van de spelregels trekt wel
bijzonder de aandacht, nl. die wel
ke inhoudt dat samenwerkende ge
loofsgemeenschappen het gelijktijdig
lidmaatschap van één of meer lan-
d'elijke kerkgemeenschappen kun
nen aanvragen. Wanneer er ln een
plaats dus een oecumenische ge
meente wordt gevormd, die zich bij
meer dan één kerkgemeenschap wil
aansluiten, dan moet dat kunnen,
Er is in Dokkum byv. een Verenigde
Doopsgezinde en Remonstrantse Ge
meente.
Het moet mogelijk gemaakt worden
dat zo'n gemeente zich zowel bij de
Algemene Doopsgezinde Sociëteit als
bü de Remonstrantse Broeder
schap aansluit. Dr. van Goudoever
zou daar niet de term dubbel lid
maatschap voor willen gebruiken,
omdat de leden slechts behoren tot
één jïïaatselijke geloofsgemeenschap,
die zich dan in haar geheel heeft
aangesloten bij twee of meer lande
lijke kerkgemeenschappen.
Niet alle Remonstranten vinden
dat de samenwerking met andere
kerken nu zo voortreffelijk verloopt.
Eén van de secties kwam tot de con
clusie dat deze samenwerking maar
op een miezerige basis berust en dat
dit voor een deel voortkomt uit de
onduidelijkheid in identiteit, waar
bij men dan dacht aan een gebrek
aan profetisch elan. Deze groep ver
tolkte overigens niet de mening van
de gehele vergadering, want één van
de afgevaardigden nam van deze
formulering nadrukkelijk afstand.
Er zijn natuurlijk heel veel mieze
rige zaken vond hij, maar daar moet
men het perspectief niet door laten
vertroebelen.
In veel opzichten is deze typering
toch wel Juist, merkte prof. dr. G. J.
Hoenderdaal, hoogelraar aam het se
minarium en aan de Leidse univer
siteit op. Hij was dan ook eigenlijk
wel blij met deze steen in een rim
pelloze vüver. Er is misschien ook
nog wel wat aan te doen, dacht hij.
In elk geval moet men niet zo door
liefhebberen als men dat tot nu toe
gedaan heeft. Hij herinnerde er in
dit verband aan dat men besloten
niet te beginnen met bijbellezingen,
gebed en lied. Er worden immers zo
vaak bijeenkomsten op een stichte
lijke manier geopend en kort daar-
PRIJSVRAAG
Het hoofdbestuur van de Evange
lische Maatschappij heeft besloten
(gelet op het succes van de eerste)
een tweede prijsvraag uit te schrijven
Gevraagd wordt een onderzoek naar
de theologische inhoud van het be
grip pluralisme en de betekenis daar
van voor de verdere ontwikkeling der
oecumenische gedachte. De bedoeling
van het woord theologisch is niet,
dat de sociologische, psychologische
of actuele betekenis daarby van het
onderzoek wordt uitgesloten.
Er worden drie geldprijzen ter be
schikking gesteld ten bedrage van
f 1.000,-, f 750,- en f500,- voor resp.
de eerste, tweede en derde prijs. De
jury zal worden gevormd door een ter
zake kundige commissie bestaande uit
vyf hoogleraren. Inzending van de
antwoorden dient te geschieden vóór
1 april 1974. Kosteloos programma
verkrijgbaar bij het secretariaat van
de Evangelische MaatsohappüJo-
dichemdreef 28, Odijk.
na krijgt men toch ruzie. In een
drang naar eerlijkheid kan dat wel
eens juist zijn, maar men kan toch
ook wel eens te bang zijn. In een
van de secties had men bijv. aange
drongen op bijbelstudie. We behoe
ven ons toch niet te schamen voor
Jezus Christus. Die bevrijdt, zei
prof. Hoenderdaal. Er ligt een be
vrijding in de boodschap, die van
Godswege in Hem en door Hem ons
gegeven is. Wij worden innerlijk ge
drongen door het evangelie. We
kunnen niet anders. Daar willen we
ook voor staan.
Het evangelie van Jezus Christus is
een emancipatieboodschap, Prof.
Hoenderdaal zag ook wel de bezwa
ren van de neiging om allerlei trek
ken typisch remonstrants te noe
men. We zijn niet meer de kampioe
nen van de verdraagzaamheid, de
vrijheid en het open avondmaal,
meende hij. We moeten teruggaan tot
de eigenlijke bronnen waaruit we
onze insipratie ontvangen.
Prof. Hoenderdaal was een beetje
bevreesd dat bij de toenadering tus-
Kerk en de Gereformeerde Kerken
de Remonstrantse Broederschap er
wel eens buiten zou kunnen vallen.
Als ik uitgenodigd wordt voor de
gecombineerde synodevergadering -
die wordt 15 en 16 juni in Utrecht ge
houden - dan ga ik er heen, verze
kerde hij. Hij pleitte er verder voor
dat men open zou staan voor ande
ren. Waarom zouden wij niet eens de
werken van prof. Kuitert bestude
ren? vroeg hy.
Beroepingswerk
NED herv. kerk
Aangenomen naar Zwammerdam
J. Mostert te Ternaard.
Bedankt voor Goedereede: J. Wie-
man te Alblasserdam.
GEREF. KERK
Beroepen te RinsumageestL. Erin-
ga te Tholen- Poortvliet.
GEREF. KERKEN (VRIJGEM.)
Bedankt voor Drachten: T. Dek
ker te Capelle a. d. IJssel.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te MiddelharnisT. van
Stuyvenberg te Rotterdam; te Slik
kerveer: P. Blok te Dirkslandte
Zeist: R. Boogaard te Leiden.
BAPTISTENGEMEENTEN
Aangenomen naar Heerenveen: B.
Stuut te Wymehr (Duitsland
We moeten telkens weer inspira
tie zoeken in het evangelie en in het
geloof. Dan kunnen we ook inspira
tie geven aan anderen. Zo vatte de
voorzitter van de vergadering, de
heer L. de Waal, de discussie sa
men. We moeten ons niet te zeer be
perken tot vrijzinnige kerken en
groepen, maar ook de veelzydig-
heid zoeken die in andere kerken
Een van de afgevaardigden liet
nog een waarschuwend geluid ho
ren. We moeten met andere zei
hij, ook durven spreken over de
moeilykheden, over de meningsver
schillen. Die moeten we duidelijk
voor ons zien, want die zijn er en we
moeten er niet bang voor zijn om
dat openlijk te bespreken. Oecume
ne is ten slotte heel anders dan lief
zijn voor elkaar.
Interieur van de hervormde kerk in Maasland, voor de brand.
Links de negentiende-eeuwse kansel. Dit interieur, uitgevoerd
in donker eikehout, gaf het kerkje een typisch zeventiende-
eeuws karakter.
In de hervormde gemeente te Delft
is besloten uit geldgebrek in een reeds
bestaande en in de eerstvolgende pre
dikantsvacature niet te voorzien en
zodoende twee van de nu acht wijk-
predikanten op te heffen. Vanuit een
van de modaliteiten te Delft is het
aanbod gekomen met een extra bij
drage van f. 50.000,- gedurende mini
maal vier jaar de gewenste bezetting
van de betreffende (derde) predi
kantsplaats van eigen signatuur te
garanderen. De centrale kerkeraad
heeft waardering getoond voor de
respect afdwingende, grote offerbe
reidheid achter deze geste, maar be
geeft zich liever niet op de weg van
het garanderen van het salaris van
een predikant „slechts door een groep
geestverwanten".
Gevraagd naar het hoe en waar
om antwoordde het breed modera-
men van de centrale kerkeraad on
der meer het volgende. De actie Kerk
appèl '73, waaraan door alle modali
teiten in de gemeente met inzet van
alle krachten is meegewerkt, toonde
aan dat (afgezien van de 726 die „niet
thuis" waren) nog slechts 3018 her
vormde gezinnen (of alleenwonenden)
bereid waren jaarlijkse bijdragen
aan de kerk te geven (op een totaal
van 6205 bewerkte adressen). Van
ruim 1800 bleef de bijdrage boven
dien nog beneden de f. 100,-. Het to
taal van de toegezegde bijdragen voor
1973 lag rond de f. 500.000.-. Vooi
een sluitende begroting en het weg
werken van 't tekort over vorige Ja -
ren zou moeten binnenkomen
f 740.000,-. Voor ieder die rekenen
kam, moet duidehjk zyn dat hier
sprake is van een structureel tekort
Bezuiniging op gebouwen (dus slui
ting van kerken of verkoop van wijk-
gebouwen) wordt ernstig overwogen,
maar biedt op korte termijn geen
voldoende oplossing. Daarom moest in
de snel stijgende post van de predi
kant-salarissen het mes gezet. Dat is
hard. maar onomtwykbaar. Een
schrale troost kan zijn, dat het hier
een landelijk verschijnsel geldt. In
vrijwel elke grotere gemeente moeten
op dit moment predikantsplaatsen
worden opgeheven.
Nu kan een predikant niet ontsla
gen worden. Evenmin kan een predi
kant vrijwillig heengaan, als hij niet
door een andere gemeente wordt be
roepen. De enige mogelijkheid op dit
moment is dus in een bestaande va
cature niet te voorzien. Psychologisch
was het beter geweest als we nu di
rect ook een niet G.B.-plaats (Geref.
Bond) hadden kunnen opheffen.
Praktisch is dat op dit moment niet
mogelijk. Wil een groep geestver
wanten de gelden by een brengen voor
een eigen predikant dan is dat kerk-
ordelijk alleen mogelijk wanneer men
een „buitengewone wijkgemeente"
vormt (zoals de vrijzinnig-hervorm
den in onze gemeente). Intussen is
duidelijk dat met grote spoed moet
worden gewerkt aan een nieuwe struc
tuur van de Delftse gemeente". Tot
zover de brief van het breed mo-
deramen van de centrale kerkeraad.
SCI
HEIJ.TNG In een vlaag de telefoon tegen de politie, „ik heb
itandsverbystering heeft de myn vrouw vermoord".
Toen de politie kwam. was de man
bezig de was binnen te halen.
Derde verdachte
in moordzaak
ook vrijgelaten
die al eerder in een
ische inrichting is opgeno-
van het eiland Terschelling,
iet echtpaar al vele jaren
overgebracht naar een in-
in Franeker.
tyd geleden liet een arts zo
als de vrouw in een psy-
;he inrichting opnemen. Vier
jgeleden scheen alles weer goed
en mocht het echtpaar naar
d terug.
iders van de vrouw, die in
lam wonen, gingen mee naar
ïlling om het echtpaar te ver-
Gistermiddag gingen zy weer
lis; nog geen uur latei* wurgde
hoonzoon zyn vrouw.
q my maar halen", zei hy door
(ANP) Door een
de rioolpersledddng Gronin-
stroomt sinds zaterdag-
alle rioleringswater van de
■roningen het Eemskanaal in.
s een nog maar enkele weken
verschenen rapport kan het
reiningend vermogen van het
iter van Groningen en het
liegen Haren, dat eveneens op
eiding is aangesloten, worden
op ruim 300.000 inwoner-
aten.
i de derde maal binnen een
een breuk in deze al tien
laren in gebruik zynde pers-
[optreedt Naar aanleiding van
ige breuk is door het Kiwa
fcgsinstituut voor Waterlei-
jftikelen) een onderzoek inge-
>at leidde tot enkele maatre-
J waardoor volgens het Kiwa
flijke breuken in de toekomst
aer voor zouden komen. De
[tien maatregelen waren Juist
1 toen zaterdagmorgen bleek
>ch weer een breuk was ont-
igen heeft plannen voor de
tan een rioolzui veringswater-
maar het zal vermoe de-
enkele jaren duren voordat
freed is.
HELMOND Een Helmonds pen
sion waarin drie Spaanse gezinnen
gehuisvest zyn moet met ingang van
2 mei gesloten worden omdat het in
geen enkel opzicht voldoet aan de
eisen die de plaatselyke pensionver
ordening eraan stelt.
Het gaat om een pension in een
bijgebouwtje achter een woning dat
voorheen als werkplaats ingebruik
was.
Onlangs bleek by een controle dat
de eigenaar bezig was in de beperkte
ruimte nog meer kamertjes te cre-
eren. Voor de drie Spaanse gezinnen
die de dupe van de sluiting worden is
nog geen vervangende woonruimte
gevonden.
De Stichting Contact Buitenlandse
Werknemers Oost-Brabant, waarin
vertegenwoordigers zitting hebben
van politie, publieke werken. GGD en
het ministerie van Sociale Zaken, is
in Helmond bezig met een onderzoek
naar de huisvesting van de gastar
beiders. De eerste ervaringen hebben
volgens een woordvoerder van de
stichting weinig reden tot optimisme
gegeven. Men verwacht dat meer
dere sluitingen zullen volgen
DEN HAAG (ANP) De Haagse
politie heeft gisteren de 41-jarige
Chinese restauranthouder S. C. K.
Uit Rotterdam vrijgelaten. De man
was aangehouden verdacht van
moord op de 60-jarige Chinees Jo Pio-
Tsjin en diens vrouw, die woensdag
in hun huis in Den Haag zijn ver
moord. Het door K. opgegeven alibi
is nagegaan en biykt te kloppen.
K. en twee andere Chinese restau
ranthouders van 33 en 38 jaar die
ook na verhoor zyn vrijgelaten, wa
ren de compagnons van de heer Tsjin
in een Chinees gokhuis op het Rot
terdamse Katendrecht. De Haagse
politie, die het onderzoek in Rotter
dam en Amsterdam voortzet, ver
moedt dat de heer Tsjin schulden
had in het gokwereld je en dat de
moord, volgens haar mogelyk het
werk van huurmoordenaars, daar
mee toe maken heef to.
WASHINGTON Het Ameri- betrekkingen met vooraanstaande Dit schryft de Britse journalist
kaanse concern International Tele- nazi-leiders gehad, de Duitse bewa- Anthony Sampson in zyn binnenkort
phone and Telegraph Corporation pening gesteund en de bouw gefinan- van de pers komende boek De
(I.T.T.), dat wegens politieke schan- cierd van „Focke-Wulf" bommenwer- I.T.T: super-staat". De gegevens
dalen in Chili en Argentinië al veel pers, die tydens de oorlog zware ver- voor zyn boek zou Sampson uit Ame-
in opspraak is geraakt, heeft tydens liezen aan geallieerde konvooien toe- rikaanse regeringsdocumenten geput
het bewind van Adolf Hitler nauwe brachten. hebben.
VOETBAL De benefietwedstrijd
voor de Duitse ex-international Willi
Schulz met zyn club HSV tegen een
„wereldelftal" is geëindigd ïn een 5-2
zege voor de wereldploeg. Aanvanke-
lyk leidden de Hamburgers door
doelpunten van Zaczyk en Heese op
verrassende wyze met 2-0, maar
daarna bracht coach Helmut Schön
enkele wyzigingen aan in het ster
renelftal en binnen enkele minuten
hadden Macari (Newcastle United)
tweemaal, Beckenbauer, Müller en
Uwe Seeler de stand op 5-2 gebracht.
Er waren 35.000 toeschouwers.
ADVERTENTIE
Per 1 mei1973:
de rente
weer h°ger!
vanXnaar
op jeugdspaarreke-
ningen.
(De Zilvervloot)
van>Xnaar
op beleggingsreke
ningen met
opzeggingstermijn
van 12 maanden.
op beleggingsreke
ningen met
opzeggingstermijn
van 24 maanden.
De hogere rente
geldt ook voor het
bestaande tegoed.
Het Is mogelijk -
onder bepaalde
voorwaarden -
zonder voorafgaande
opzegging van
de RPS-beleggings-
rekeningen geld
op te nemen!
In de jongste uitgave van het
Amerikaanse tydschrift „New York",
zegt de schryver dat I.T.T. zich later
voordeed als „oorlogsslachtoffer" en
van de Amerikaanse regering 27
miljoen dollar schadeloosstelling voor
zijn dooi* bombardementen verwoeste
fabrieken in Duitsland wist los te
krijgen. Daarvan was vijf miljoen
dollar voor de door de geallieerden
gebombardeerde Focke-Wulf-fabrie
ken.
Volgens Sampson vestigde ITT zich
in 1930 via de houdstermaatschappy
..Standard Elektrizitats-Gesellschaft"
<SEG) in Duitsland. In augustus
voerden de stichter van ITT. Sothe-
nes Behn en zyn vertegenwoordiger
in Duitsland, Henry Mann, als eerste
Amerikaanse zakenlieden besprekin
gen met Hitier. ..Deze by eenkomst
was het begin van een zeer byzon-
dere band tussen ITT en het Derde
Ryk", schrijft Sampson Volgens de
Britse journalist werkte Behn sinds
dien yverig met de nazi-regering
samen. Als resultaat kreeg ITT al
zeer spoedig grote bewapeningorders
aan S E.G en de later door het con
cern overgenomen bedrijf Lorenz toe
geschoven In 1938 bezat Lorenz 28
procent van Facke-Wulf. die de door
de geallieerden gevreesde bommen
werpers bouwde ITT president Behn.
een voormalige kolonel van het Ame
rikaanse leger, liet de hoge posten in
zyn Duitse bedrijven door vooraan
staande nazi's bezetten. Eén van hen
was de bankier Kurt von Sch roeder.
die later generaal van de SS zou
worden en de Gestapo financierde
I.T.T. Is op het ogenblik negende
in de rij van de grootste Amerikaan
se ondernemingen. Het concern heeft
331 dochtermaatschappyen in 93 lan
den. ITT kwam in de afgelopen
maanden in opspraak toen een com
missie van de Amerikaanse Senaat,
onthulde dat het bedrijf veel geld
had gestoken in pogingen om in 1970
de verkiezing van de marxistische
president van Chili Allende. te ver
hinderen.
Het bekend worden van deze schan
dalen waarby ITT betrokken is biy-
ken het vertrouwen van de beleggers
"n ernstige knauw te hebben gegeven.
Sinds enkele dagen is de koers van
ITT-aandelen op de beurs van New
York tot 36 dollar gedaald, de helft
van hun waarde tegen het einde van
1972.
