'LAN VOOR DE SITTER LA AN EN BURGGRAVENLAAN
r^Mens
centraal
bij woning
bouw
Maatschappelijk bewustzijn lost veel problemen op
LEZERS SCHRIJVEN
Kinderkantmes
lodern overblijven
Deperfektepasvorm
van Panty P -Short
merkt upas goed
als uze aanheeft!
pcmiy I short
Expositie van
experimentele bouw
Alphenaar Perotti:
RTJ? DAG 31 MAART 1973
et plan van de gemeente Lei-
s Jaar om van De Sitterlaan een door-
'aat 66 ade route te maken wordt door
wingen bewoners niet aanvaard. Dit
te voorzien, maar daarmee is
plan nog niet van de baan. De
ichte dat de laan tegemoet zal
nau ien aan de vooronderstelde eisen
i) jeugi bet autoverkeer blijft het toneel
nam. eersen. Ik meen echter dat deze
rwentw c^e met betrekking tot een
;enstaai swijk, of zelfs tot een stad in
■aeimari r geheel ,als uitgangspunt bij
afwegen der belangen niet
i) Leid.
Opnemen van brieven in
vooS leze rubriek behoeft niet te
«tekenen dat de redactie
2 u^iet met de inhoud eens is. De
edactie behoudt zich daar
enboven het recht voor om
iis, sho iijdragen te weigeren dan
voon rel in te korten.
ten horen. Indien nu de gemeente inneemt. Er blijft dan ruimte uit-
De Sitter- gespaard om de bus te laten stoppen
laan een doorgaande route te
ken, zal de Burggravenlaan hiermee
zonder dat hierdoor de rijweg merk
baar wordt versperd.
aanvaardbar is. De gevolgen
het overheersen van deze ge-
hte zijn elders in Leiden te
SocTëüJ zichtbaar dan dat de gemeen-
1 liervan kan blijven uitgaan.
[ier komt nog bij dat reeds thans
Burggravenlaan in de besprekin-
moet worden betrokken. Een
rzitting voor bewoners van De
erlaan en Burggravenlaan zou
ook alsnog moeten worden over-
Ü?0™ pn' zodat de gemeente de voor
Burggravenlaan zal "neen" la-
onder druk gezet kunnen worden:,
een troef die de gemeente zo laat
mogelijk uitspeelt. Nu De Sitter
laan met "neen" heeft geopend, kan
de Burggravenlaan er nog bijtijds
als gesprekspartner bij worden be
trokken.
Wanneer men er nu van uitgaat
dat het doorgaande route-plan niet
in aanmerking komt, zouden de vol
gende wijzigingen in de bestaande
gen:
Een fietspad, ook verplicht voor
brommers, op trottoirhoogte, be
straat met tegels, op de lijn welke
nu door de bomen wordt aange
geven, aan de straatzijde om de bo
men heen, zodat deze niet meer mo
gelijk is kan dit betrekkelijk smal
blijven, bij een fietspad aan één zij
de zou de breedte aangepast moeten
worden.
De parkeerruimte aangegeven
door klinkerbestrating, moet, van
wege het fietspad, gezocht worden
in schuin verlopende insteekhavens.
de bushaltes krijgen een eigen
stoep, waarvan de breedte ongeveer
de helft van die der parkeerhavens
Een verhoudingsgewijs smal
le rijweg, bestaande uit één strook
in elke richting. Een inhaalverbod
(snelverkeer) zou hierbij te over
wegen zijn. De rijweg wordt aange
geven door asf alt-bestrating.
De middenberm zou opgeofferd
moeten worden. Aan groenvoorzie
ning gaat hierbij m.i. weinig verlo
ren. slechts de Burggravenlaan ver
liest enkele Jonge bomen, De po
pulieren en de middenstrook ter
hoogte van het Rembrandt-lyceum
blijven. Verplaatsing van de linden
aan De Sitterlaan zou achterwege
kunnen blijven.
Mocht echiter in de toekomst het
asfalt tot aan de bomen reiken, dan
late men ze niet aan een verstik
king van de wortels ten onder gaan.
In dat geval zou het kappen, uit
respect voor de levende boom, en
het planten van Jonge bomen bin
nen de bestaande lijn, de voorkeur
verdienen. Hierbij valt nog op te
merken dat in meer gevallen de
(tegel) bestrating ook thans tot te
dicht onder de bomen reikt.
Ik meen dat de totale breedt van
beide lanen voldoende mogelijkhe
den biedt om een voor alle belang-
van de gegeven ruimte te kunnen
garanderen.
H. P. M. ten bensel,
Roomburgerweg 15,
Lelden.
Geen leugen
te groot
In uw blad van 17 maart rappor
teert u het. een en ander over het
congres van de boycotactie tegen
Zuidafrikaanse sinaasappelen. Het
bevreemdt mij niet dat iemand als
Ruth First te horen spreken over
'mensonterende toestanden' in Zuid-
Afritea. Zij is actief communiste, voor
wie geen leugen te groot is om haar
doel te bereiken, ni. de chaos in
Zuid-Afrika.
Volgens uw bericht zei ze dat de
zwarten nu in vergelijking met het
einde van de vorige eeuw nauwe
lijks meer verdienen, maar aanzien
lijk meer moeten uitgeven aan le
vensonderhoud. Dat is Je reinste on
zin. In S.T. van der Horst, Native
Labour in South Africa (Londen
1942), p. 130, lees ik dat de lonen
van zwarten in de mijnen (de
hoogstbetaalde sector) rond 1895 tus
sen de 2 en 3 per maand waren,
d.w.z. tussen f 20 en f 30. Vandaag is
het minimumloon van zwarte arbei
ders rond de f 200 per maand, terwijl
verreweg de meesten veel meer ont
vangen. Men hoort ook geregeld van
nieuwe loonsverhogingen voor zwarte
arbeiders, in sommige gevallen zelfs
46%. Nog lang niet alles is ideaal,
maar de zaken verbeteren toch.
De mensen van het boycotactie zijn
tegen het invoeren van Outspan-si-
naasappelen. Weten zü dat daarmee
ook vele hardwerkende zwarte boe
ren zwaar zullen treffen? De sinaas
appelen van zulke kleine boeren, als
ook die van de omringende zwarte
staten, worden samen met de "witte"
sinaasappelen onder het merk "Out-
span" vericodht. Verder behoort ruim
een derde van alle arbeiders op si
naasappelplantages tot de gastarbei
ders uit staten van zwart Afrika. Op
de meeste van deze plantages bestaat
en verplicht pensioenschema, vele
hebben klinieken en scholen met
zwarte artsen en leraren. Waarom
worden feiten als deze nooit in Ne
derland bekendgemaakt?
Waarom zeggen de heren van de
boycotactie him toe hoorders niet
dat zij geen steun van één enkele
zwarte leider hebben, noch van een
man als de heer Beyers Naudé van
het "ChristediJk Instituut"? In de
afgelopen weken hebben twee Ban
toeleiders, de heer Gataha Buthelezi
(Kwazulu) en prof. Ntsiniwizi (Ga-
zankulu) hun uitdrukkelijke afkeu
ring over deze actie te kennen ge
geven. En denkt u verder maar eens
na over de woorden van de heer
Lucas Mangope (Bophuthatswana):
"Inmenging door al of met goedbe
doelende buitenstaanders zal geen
goed doen. Zuid-Afrika's zwarte vol
ken dienen met rust gelaten te wor
den bij het bepalen van hun eigen
toekomstZien zij ons. die zij zo
graag hun "zwarte broeders" noe
men, aan voor te onvolwassen, te
dom en te laf om onze eigen strijd
te voeren? Of vinden zij het onvol
wassen, dom en laf om langs de weg
van vreedzame opbouwende samen
werking en overleg te bouwen aan
de toekomst van zwarte volken als
de mijne?"
Figuren als Ruth First ed. zeggen
dat geweld en chaos onafwendbaar
zijn in Zuid-Af rika en dat de zwar
ten op de gruwelijkste wijze worden
onderdrukt. De verkozen zwarte lei
ders in Zuid-Afrika zelf beweren het
tegendeel. Kiest u nu maar zelf wie
u wilt geloven.
W. L. SCHOLTZ
[nval van
de politie
Vrijdag 23 maart 18.45 uur, Witte
Rozenstraat 38a. Mijn vrouw is in
de keuken aan de afwas, schrikt door
kabaal op de trap, als zij uit de keu
ken komt, lopen er vier man op de
trap naar de 2e etage. Er is niet ge
beld! De voordeur was dicht!
Mijn vrouw gaat de mannen, van
wie er twee in burger, de andere in
politie-uniiformen, achterna naar bo
ven, waar zij op een deur staan te
bonken en sommeren dat de deur
van binnen geopend moet worden.
Daar er echter niemand in de ka
mer van mijn zoon is, wordt er van
binnen niet gereageerd.
Mijn vrouw wordt gesommeerd de
deur te openen, maar mijn zoon die
ae stad uit is heeft de sleutel mee
genomen. Inmiddels zijn er nog meer
agenten naar boven gekomen, van
wie één gewapend met een koevoet.
Eerst tracht men met de koevoet de
deur open te breken, als dat niet
lukt. wordt 4e deur eenvoudig inge
trapt.
Een andere zoon van mij, hevig ge
schrokken, rent naar de telefoon om
mij op mijn werk te waarschuwen.
Hij wordt echter tegengehouden door
een man in burger met "Hier jij,
boven blijven er wordt niet gebeld".
Dit blijkt later geen politieman te
zjjn, doch een ambtenaar van de
PTT.
Uit de kamer van mijn zoon wor
den apparaten weggehaald voor een
waarde van f 1200,- waaronder een
radio-apparaat' waarmee gezonden
kan wordeh op de elf mester band,
maar ook andere zaken zoals micro
foons, meters en voedingsapparaten
Ook wordt een antenne op het dak
omlaag gehaald, ter plaatse opgevou
wen, dus vernield en meegenomen.
A. H. KOPPERS,
Witte Rozenstr. 38a,
Ledden
ADVERTENTIE
r ertha and David
'wSsliï 'gen en spelen HEDENAVOND e.v. zaterdagen in
barbecue restaurant
ADVERTENTIE
cm
Jeugd
r ainbte
„DE STAD ROME"
(Het restaurant waar u zelf kunt barbecuen)-
Reserveringen 017112309 en 2818
r Spruj
91
ar jEIDEN M eni8e tijd zijn er voor zich. De leidsters de dames
Leiden vijf kinderkantines. In de- Korteland en Hansen lopen rond
kantines kunnen schoolgaande
ideren van de kleuter- en lagere
Hansen lopen rond
met flessen melk en karnemelk.
Ieder kind doet waar het zin in
ooi tussen de middag opgevangen heeft. Een jongetje leest met rode
»r hun zelfmeegebrach- wangen ingespannen in een strip,
fruit veroberen. Vooral Twee meisjes vechten om 'n spring-
de werkende 1
middag geen tijd heeft haar kind
tussen touw. Andere kinderen eten nog. De
met i
i sinaasappel naast zijn
te vangen, blijken dergelijke bord: de ander met een milky-way
nstèntines een uitkomst te zijn.
Aan de Lage Morsweg is zo'
ie. Helemaal verscholen achter uitkrijgen, ondank verschillen ver-
ïstaa nkels en hulzen, grenzend
speeltuin, staat een klein
luwtje waar nu al bijna twee Jaar der. Eén neemt haar kinderen
e*ke midda9 kinderen komen.
^^nnen in de wat kale ruimte is
gezellige drukte. Kinderen denten die in de buurt v
a verschillende leeftijden zitten
Ja, zitten aan tafels, elk met
geel bordje en een gele kroes dat het
Panty P-Short - de benen zijn wat langer,
het broekje wat korter.
Prettige panties bij al uw leuke rokjes!
in de blauwe verpakking
sing is. Vooral voor hen die allebei
werken of ver weg wonen. Wij ha
len de kleuters van de scholen af,
zodat ze niet de drukke weg over
hoeven. Trouwens ook voor de kin
deren is het fijn, om zo met elkaar
te eten. Vroeger liepen zij vaak met
hun ziel onder de arm over straat
of werden af en toe opgevangen door,
buren. Dit is voor de kinderen een
veel zekerder manier.
"Zijn kinderkantines een variatie
op het vroegere "overblijven"?. In
zekere zin is het hetzelfde. Alleen
worden de kinderen hier echt be
zig gehouden. We doen spelletjes
met ze. De scholen hebben overigens
niet zo goed meegewerkt. Veel on
derwijzers (sen) gaan van het stand
punt uit dat de moeders zelf voor
hun kinderen moeten zorgen. Wij
de stichting Man-Vrouw-Maat
schappij die het initatief tot de
kinderkantines nam vinden dat de
vrouw in de gelegenheid gesteld
moet worden om buiten haar klei
ne huishoudelijke were!
men. Kinder kantines 1
hierbij helpen".
Behalve op de Lage Morsweg zijn
er ook kantines ln de Kooi, het Vijf-
hovenhuis, Roomburg en in club
huis "De Klinker.
IDA OVERDEVEST.
Foto Jan Holvast.
De expositie in de Academie van Bouwkunst, Waterloo-
plein 67 in Amsterdam, is gratis toegankelijk van 10 tot 5 en
's avonds van 7 tot 11 uur.
De bezoekers krijgen er een enquêteformulier waarin ge
vraagd wordt wat zij nu van de experimentele woningbouw
denken. „Wordt er in de goede richting gezocht met de hui
dige experimenten met welke aspecten van de bouw zou meer
geëxperimenteerd moeten wordenwelke voorwaarden moet
dan eerst zijn voldaan", zijn de kernvragen.
Via deze enquête hopen de organisatoren meer te weten te
komen over wat het publiek van woningbouw verwacht.
LEIDEN ALPHEN AMSTER
DAM Misschien komt het eens zo
ver dat ook mensen die niet tot de
meest draagkrachtige*! in ons land
behoren niet langer genoopt zijn te
gaan wonen in kale, steriele nieuw
bouwwijken (Bijlmermeer, Alexan-
derpolder, Leiden-Zuidwest en noem
maar op). Dat ook de .gewone man"
in overleg met deskundigen kan be
palen hoe zijn huis en zijn wijk
eruit moeten gaan zien.
Als het eens zover komt, zal de
wereld al lang vergeten zijn dan in
1968 ene mijnheer Schut minister
van Volkshuisvesting was. Toch is hij
de man die een beweging heeft aan
gezwengeld die moet lelden tot beter
en plezieriger wonen. In 1968 kwam
Schut met zijn „programma experi
mentele woningbouw". Daarin wordt
geregeld dat er subsidie gegeven kan
worden aan woningbouwprojecten in
de sociale sector die duidelijk een
nieuwe weg aangeven voor verbete
ring van het woningpeil.
Het gevolg van d
dat er overal in het land plannen
werden ontworpen die een experi
menteel karakter droegen, Tegelij
kertijd ontstonden er speciale instel
lingen die zich helemaal op de ex
perimentele woningbouw toelegden.
In 1968 werd de nationale stichting
Nieuiwe Woonvormen opgericht, die
een aantal voorbedden wil geven
van hoe er anders, beter gebouwd
zou kunnen worden tegen nagenoeg
dezelfde bosten. In Utrecht kwam de
Stichting Experimentele Woning
bouw van de grond, die tracht nieu
we ontwikkelingen op het gebied der
wooncultuur te stimuleren, via on
geveer dezelfde weg aOs de nationale
stichting Nieuwe Woonvormen. In
Zuid-Holland is de Provinciaal Pla
nologische Dienst actief. Zij zoekt
haar kracht meer in voorbereiding,
coördinatie en begeleiding van pro
jecten door een team van deskundi
gen als sociologen, sociaal-psycholo
gen, kunstenaars, constructeurs, blo-
logen en wonlngbouwdeskundigen
De arbeid van al deze mensen ont
trekt zich tot nu toe echter nog vrij
wel geheel aan de waarneming van
de bevolking. Om ook die bevolking
eens te laten zien wat er de laatste
Jaren aan experimentele woningbouw
is gedaan, organiseren studenten aan
de Academie van Bouwkunst in Am
sterdam volgende week een tentoon
stelling en een symposium. Voor de
weiteers aan experimentele woning
bouw zelf moet deze manifestatie
gaan dienen als een mament van
bezinning. Er zal bezien moeten
worden wat er tot nu toe is gedaan,
en welke kant men in de toekomst
op zal moeten. Het plan voor deze
expositie is afkomstig van Alphenaar
Hans Perotti, architect en verbon
den aan de oentrale directie van de
Volkshuisvesting en de Bouwnijver
heid, een lichaam dat bij de minister
van Volkshuisvesting plannen kan
voordragen die voor subsidie in aan
merking zouden komen vanwege hun
experimentele karakter. Hij zegt over
de tentoonstelling: „Er is naar ge
streefd de mens zoveel mogelijk cen
traal te laten staan, zoals dat ook in
de experimentele woningbouw de be
doeling is. De vroegere onaantast
baarheid van architecten dient ver
vangen te worden door een systeem
waarin de mensen zelf kunnen uit
maken hoe ze hun huis willen. Dat
betekent natuurlijk dat plannen wel
eens aan een andere kwaliteitsnorm
kunnen worden onderworpen dan die
waar architecten vanuit gaan. In
Emmeloord bijvoorbeeld is een pro
ject uitgevoerd, dat als eindresultaat
had dat de huizen een minimum aan
versierinkjes hebben. De bewoners
wilden dat zo. Zij wilden huizen met
een lage huur, en dan mochten de
huizen er best wat minder versierd
uitzien. Er zijn daar wel hoge eisen
gesteld aan de woonomgeving".
De oentrale plaats die de mens in
de
het idee
i de
experimentele bouwers zal moeten
innemen wordt in Amsterdam vol
gende week zeer duidelijk tot uiting
gebracht. Niet voor niets zal prof.
Böttcher, lid van de Club van Rome,
de tentoonstelling openen. Niet voor
niets zal er voor de Academie een
stalen constructie worden opgesteld
waarin het Amsterdamse Bewegings
theater voorstellingen zal geven.
Niet voor niets zal prof Böttcher als
openingshandeling niet een lint
doorknippen maar een boom planten
midden tussen de werkzaamheden
aan de metro.
Ondanks al deze fraaie ideeën
echter lijkt experimentele woning
bouw nog altijd een zaak te worden
die begint bij de mensen die nu in
een betrekkelijk dure nieuwbouwwijk
gaan wonen. Is er ook wél eens ge
dacht aan de mensen die in oude,
verkrotte wijken in de grote binnen
steden van ons land wonen? Hans
Perotti: „Ook daaraan wordt de
laatste tijd meer aandacht gegeven.
Er lopen in Zwolle en in Amsterdam
projecten die een goed leefklimaat
moeten scheppen in saneringswijken.
Op het Amsterdamse Binkerseiland
bijvoorbeeld wordt helemaal samen
met de bevolking aan woningverbete
ring gewerkt. Voor de architecten
betekent dat natuurlijk een fikse
stap terug. De bewoners hebben een
programma van eisen op tafel gelegd,
die in de huizen en in de wijk ver
wezenlijkt moeten worden.
Een gunstige ontwikkeling daarbij
is, dat veel studenten aan de Acade
mie van Bouwkunst tegenwoordig
niet meer hun praktijkervaring op
doen achter een tekentafel van een
bureau, waar ze een radertje in het
geheel moeten zijn. maar dat ze zich
vestigen in wijken die het hardst
aan verbetering toe zijn, en dat ae
daar samen met de bevolking aan
het werk slaan.
Een vraag die zich daarbij voor
doet is bijvoorbeeld: „Moeten we niet
ook eens met het beheer van huizen
gaan experimenteren?" De woning
bouwverenigingen namelijk zijn nog
al eens het grote struikelblok als er
plannen zijn voor experimenten. Tot
nu toe richten woningbouwvereni
gingen zich vooral op het bewaken
van hun kapitaal. Ze hanteren daar
door vaak regels waarbinnen de
mensen nauwelijks kunnen ademha
len. De tentoonstelling en het sym
posion zullen moeten gaan dienen
als vertrekpunt voor een antwoord
op dit soort vragen".
BERT VAN DOMMELEN
d (Prof. Menges tijdens congres studentenverenigingen:
LEIDEN Een groep van nog geen
honderd studenten is gisteren begon-
ïen zich te bezinnen over de vraag
er met de studentengezellig-
heidsverenigingen moet gaan gebeu-
Augustinus had, ter gelegenheid
van het zestiende lustrum, en ter
ifwlsseling van een aantal feeste-
jjkheden, een bezinningscongres ge
titeld Studentenverenigingen, niet
van gisteren, op touw gezet.
Twee sprekers, prof. dr. L. J. Men
ges, klinisch psycholoog, en M. Bue-
de Mesquita. oud-voorzitter van
|de Wageningse studentenvereniging
Ceres, legden de congresdeelnemers
een aantal aardige ideëen voor. die
h de daarop volgende groepsdiscus
sie niet erg benut werden.
Menges, die het studentenvolkje uit
zijn psychologenpraktijk aardig kent,
was van mening dat er inderdaad
een grote groep problematische stu
denten bestaat. Hij schatte het per
centage dat hulp nodig heeft (van
eenvoudige begeleiding tot professio
nele psychische hulp) op veertig pro
cent. „Dat is hoog", aldus Menges,
„maar het is een probleem dat onder
de hele bevolking bestaat. De wer
kende Jeugd heeft er net zo goed
last van en die is bovendien versto
ken van de voorzieningen die de stu
dent wel heeft.
„Om ons bij de student te houden,
want daar gaat het in dit congres
om: de belangrijkste oorzaak van
zijn problemen is de onvoldoende
voorbereiding die hij heeft op het
wetenschappelijk onderwijs. Dat on
derwijs is nog steeds gericht op een
elitaire groep en die groep bestaat
In deze tijd niet meer. De studenten
hebben, net als iedere dolescent,
leeftijdsproblemen. Ze zijn op zoek
naar een eigen identiteit. De student
verkeert bovendien in een twee
slachtige positie. Hij ls afhankelijk
en hij heeft een ongekende vrijheid.
Dat kan uitmonden ln confornisme
of in rebellie en de meesten kiezen
voor het eerste. Bijna alle studenten
starten met een fikse dosis Idealis
me, dat In de loop van him studie
kapot gemaakt wordt door hun be
geleiders en de ouderejaars. Die be
titelen het idealisme als iets infan
tiels en ireels.
Democratisering
Een andere oorzaak van de studen-
tenproblematiek is de democratise
ring van de universiteit.
De vrijheid die is ontstaan krijgt
geen structuur, geen inhoud en de
studenten worden bevangen door een
vrijblijvende vaagheid die ze geen
houvast biedt. Wat dat betreft is er
weinig verschil tussen studenten en
werkende jongeren. Ze hebben de
volgende voorkeuren: materieel be
zit, het lezen van de Telegraaf, het
kijken naar de Tros. Het aantal wer
kelijk revolutionaire studenten is
maar zeer klein. Zeker niet groter
dan 3—5 procent. Hoeveel studenten
in Leiden zijn nou werkelijk geïnte
resseerd in de Leidse problematiek?
En juist Leiden zou de studenten
kunnen stimuleren. De passiviteit die
onder veel studenten heerst zou kun
nen worden doorbroken door geza
menlijk aan een project te werken,
een sociaal-maatschappelijk project.
En als ze zich met de maatschappij
gaan bezig houden, de verenigingen,
dan zou dat betekenen dat ze die
maatschappij ook binnen moeten
halen", aldus Menges.
Isolement
De Wageningse ex-voorzitter Bueno
de Mesquita zag ln het openstellen
op zich geen manier om het isole
ment van de student binnen de
maatschappij op te heffen. Hij wilde
wel langzaam naar een dergelijke
situatie toewerken.
De discussies die op de inleidingen
volgden, draaiden voornamelijk om
praktische vragen. Hoe kom Je tot
openstelling, wie moet er betalen en
wie niet. Ook gingen stemmen op van
mensen die hun gezellige clubje waar
ze "gelijkgestemden" kunnen ont
moeten, helemaal niet willen ^nissen.
Maar het belangrijkste geluid was
toch wel de bereidheid om naar open
stelling toe te werken. Sommige stu
denten wilden wel vreemde mensen
toelaten ("maar Je moet weten wie
je in huis haalt") maar wilde het
karakter van de vereniging niet aan
tasten. De nieuwkomers moeten zich
aanpassen aan de bestaande sfeer.
En dan was er ook iemand die de
zinnige vraag stelde of de werkende
jongeren nou wel 20 staan te drin
gen om lid te worden van een stu
denten-gezelligheidsvereniging. Er
was maar één werkende Jongere in
de zaal aanwezig, dat was uw ver
slaggeefster. Die kan moeilijk voor
een hele bevolkingsgroep spreken.
