Vernietigende kritiek var
ombudsteam op de gemeen!
"Ik blijf hier
een behoorlijk
zitten tot ik
huis heb"
Bestemmingsplan
is aanvechtbaar
DE ZAAK EMMAKADE IN BODEGRAVEN
Wassenaarder krijgt
twee jaar voor zijn
aandeel in paaskraak
Moeder met kinderen naar
bureau huisvesting:
DONDERDAG 15 MAAM
STREEK
DEN HAAG/BODEGRAVEN De Stichting Landelijk Om-
budsteam Stadsvernieuwing (bestaande uit A. F. Thomsen,
F. v. d. Leeuw, J. Schaejer foto en E. Nypels) heeft
zich op verzoek van het Actiecomité Emmakade beziggehou
den men deze Bodegraafse straat. Het ging hierbij om advies
en bijstand ten aanzien van het ter visie liggende ontwerp-
bestemmingsplan Emmakade 1971'. Gisteren verscheen een
eerste resultaat van het hiertoe ingestelde onderzoek. Enkele
belangrijke conclusies hieruit:
De stedebouwkundig e motieven zijn dermate aanvechtbaar
dat deze met name ten aanzien van de rechtszekerheid van
betrokkenen, geen rol dienen te spelen.
Overwegingen van kwalitatieve aard lijken vooralsnog nau
welijks op enig gedegen onderzoek te zijn gebaseerd. Gezien
de vele type's en de hier en daar sterk icisselenae doch in het
algemeen hoge niveau van aangebrachte verbeteringen, zijn
9 steekproeven volstrekt onvoldoende. Verder zijn de resul
taten van dit onderzoek nogal in tegenspraak met de mening
van de bewoners.
De vraag of verbetering van de woningen economisch ver
antwoord is. hangt van vele factoren af. doch is voor ten
minste de helft van de woningen niet aan de gemeentelijke
overheid ter beoordeling en nog minder een basis voor een
bestemmingsplan, dat de sloop van deze woningen inhoudt.
Het is zéér de vraag of voor de betrokken bewoners pas
sende vervangende woonruimte aanwezig is. terwijl dit ten
koste zou gaan van de ingeschrevenen op de wachtlijst.
LEEUWARDEN (ANP) De recht
bank in Leeuwarden heeft gister
morgen de 34-jarige Haagse directeur
Rainer S. veroordeeld tot een onvoor
waardelijke gevangenisstraf van drie
jaar en negen maanden met aftrek.
De 28-Jarige pensionhouder voor die
ren Hendrik G. uit Wassenaar werd
tot twee Jaar onvoorwaardelijke ge
vangenisstraf (met aftrek) veroor
deeld.
Veertien dagen geleden had de of
ficier van Justitie, mr. H. Niemefjer,
tegen S. vier jaar onvoorwaardelijk
geëist. G. hoorde toen negentien
maanden met, aftrek tegen zich eisen.
De twee hadden tijdens de paas
dagen van 1971 uit het warenhuis van
V en D. in Leeuwarden samen met
drie anderen ruim f 170.000 geroofd.
Bovendien hadden ze zich aan een
flink aantal andere inbraken schul
dig gemaakt. G. had in de nacht van
30 april van het vorige jaar samen
met anderen f 11.000 uit een super
markt en f 1.300 uit een meubelzaak
geroofd.
In beide gevallen was ook S actief
Pleidooi voor
kleine woon
wagenkampen
DEN HAAG De landelijke ver
eniging van Woonwagenbewoners wil
van de grote regionale kampen af en
de kleine kampen terug. Zij heeft dit
meegedeeld op de hoorzitting van de
vaste commissie voor maatschappe
lijk werk in de Tweede Kamer over
het functioneren van de woonwa-
genwet. Als de woonwagenbewoners
hun vrijheid niet terugkrijgen, kan
de situatie binnen een jaar explosief
zijn. meent de LVW.
Op de hoorzitting werd gevraagd
de wet van 1968 in te trekken. De
grote kampen noemde men „concen
tratiekampen"
Ook werd aangedrongen op één ge
lijk beleid bij alle gemeentelijke en
sociale diensten.
Schapen aten
giftig gras
-.AARDINGEN - Negen scha
pen zeven lammeren en vijf biggen
zijn m Vlaardingen het slachtoffer
geworden van kopervergiftiging. De
dieren gingen dood na het eten van
gras Enkele weken geleden vielen
bijna 20 schapen ten offer aan de
zelfde vergiftiging Ook deze beesten
hadden gras gegeten.
De graslanden moeten verontrei
nigd zijn door een' „koper-bezoede-
lincvan een nog onbekende indus
trie in het Botlek-gebied Er wordt
uitgezocht van welke Industrie deze
„verontreiniging" afkomstig is.
geweest. Hij had nadat hij door de
Leeuwarder recherche was gearres
teerd tevens bekend op 13 mei van
het vorige Jaar uit het Rotterdamse
ANWB-kantoor f 71.000 te hebben ge
haald, samen met anderen. In
Utrecht had hij op 26 november 1971
een kluis opengebrand bij modezaak
Voss. Daar bedroeg de buit f 30.000.
In Middelburg was hij tenslotte op 8
maart 1969 een van de daders van
de sieradenroof waarbij voor f 70.000
verdween bij een antiekzaak.
Geen beslissing
reconstructie
Papegaaienlaan
De Wassenaarse commissie van
openbare werken heeft gisteravond
geen beslissing genomen over de re
constructie van de Papegaaienlaan.
Het voorstel van B. en W. om op het
oude trambaantracé een fietspad
aan te leggen werd lang bediscus
sieerd, maar een eensluidend ad
vies werd niet uitgebracht.
De commissieleden besloten eerst
ter plaatse te gaan kijken. Vorig
jaar deden B. en W- het voorstel om
de Papegaaienlaan te verbreden. De
commissieleden verwierpen dat plan
omdat er een flink aantal bomen
voor zouden moeten wijken.
De commissie ging wel akkoord,
met de aanleg van een parkeer-
strook bij het raadhuis, waarop 30
auto's kunnen worden gestald.
Jeugdbibliotheek
voorlopig in 2
lokalen van de
Oranje-School
VOORSCHOTEN De Voorscho-
tense openbare Jeugdbibliotheek zal
voorlopig gevestigd gaan worden in
twee lokalen van de Oranje-School,
aan de Wijngaardenlaan. Na over
leg met de inspektie voor het Bi
bliotheekwezen gaat deze instantie
akkoord met de huisvesting, waar
door de rijkssubsidie geen gevaar
loopt worden ingetrokken. Wet
houder Esselaar meent dat het nu
noodzakelijk is om alle werkzaamhe
den te gaan richten op de bouw van
een geheel nieuwe huisvesting, waar
door niet alleen de volwassenen en de
Jeugdbibliotheek in een gebouw on
dergebracht kunnen worden, maar te
vens meer aandacht geschonken kan
worden aan de leeszaal.
Voor de huisvesting van de Jeugdbi
bliotheek in twee lokalen van de
Oranje-School zal enige verbou
wingswerkzaamheden nodig zijn.
DEN HAAG/BODEGRAVEN
"Het gemeentebestuur heeft of niet
geweten dat de betreffende wonin
gen bewoond waren, of bewust de
belangen van betrokkenen ge
negeerd, omdat het het besluit tot
afbraak van de Emmakade waar
schijnlijk reeds lang geleden geno
men had". Het Landelijk Ombuds
team Stadsvernieuwing is niet zui
nig met de kritiek op het college
van burgemeester en wethouders
van Bodegraven. Men verwijt B.
en W. o.m., dat er geen alternatie-
Door
Pieter Taffijn
ven zijn geweest bij de plannen, zo
dat men de keus had uit één be
stemmingsplan, laat staan dat de
verlangens van de bewoners zijn
gepeild.
In het deze week verschenen rap
port wordt de gemeente verweten,
dat er nauwelijks sprake is geweest
van openbaarheid van de plannen.
Deze heeft zich beperkt tot een en
kele raadsvergadering en de ter vi
sie-legging van het ontwerp-be-
stemmingsplan. Men wijst erop,
dat in april 1971 een circulaire door
de minister van Volkshuisvesting
aan de gemeenten werd gezonden,
waarin duidelijke richtlijnen wer
den gesteld voor de openbaarheid.
Richtlijnen, die zijn genegeerd.
"De op de valreep belegde hoor
zitting doet hieraan niets af, daar
deze feitelijk niet meer inhoudt dan
het horen van de bezwaarden, ter
wijl het gemeentebestuur reeds en
kele Jaren geleden, bij het voorbe
reiden van het plan, kon weten, dat
de betrokkene, ernstige bezwaren
zouden hebben". Het team komt
daarom tot de conclusie, dat de
gemeente deze bezwaren kennelijk
niet zwaar heeft willen laten wegen.
RIANT
Als voornaamste argument van
stedebouwkundige aard wordt door
B. en W. gesteld, dat de "aard van
deze bebouwing (18 bungalows en
12 dubbele woonhuizen, red.) is ge
kozen om de entree voor Bodegra
ven vanuit het zuiden een riante
aanblik te geven, terwijl het karak
ter van de Goudseweg, dat een we
zenlijk stuk Bodegraven betreft, in
beginsel gehandhaafd blijft". Het
ombudsteam vraagt zich af wat een
riante aanblik is en waarom die
wordt gewenst. "Wat heeft de ge
meenschap eraan en wat moet zij
daarvoor betalen?"
Het gemeentebestuur argumen
teert verder, dat van de 114 oude,
goedkope woningen er 52 slecht en
52 matig zijn, dat zou betekenen
dat verbetering niet economisch
verantwoord is Het team stelt, dat
de vraag of woningen uit een oog
punt van volkshuisvesting moeten
worden gesloopt, van meer factoren
afhankelijk is dan de al of niet
economische uitvoerbaarheid van
verbetering. "Daar vrijwel alle
achtergrondgegevens ontbreken, zo
als o.a. kwaliteits-rapport, exploits-
tie-gegevens der woningen, sociaal-
economische bevolkingsgegevens, ter
wijl onbekend is of en in hoeverre
deze gegevens aanwezig zijn, is een
nauwkeurige controle niet mogelijk".
Over de stedebouwkundige ligging
merkt het rapport op, dat de wonin
gen aan de Emmakade als een lint
bebouwing langs de zuidelijke toe
gangsweg naar de stad liggen. De
tamelijk kleine achtererven grenzen
aan een weidegebied, waarop in de
laatste Jaren een grote nieuwe wijk
is gebouwd, grotendeels bestaande
uit eengezinswoningen. "Ter ontslui
ting van deze wijk is reeds een 5-tal
woningen gesloopt. Van een aanslui
ting van deze nieuwbouw aan de be
staande bebouwing is geen sprake;
kennelijk is men bij het ontwerp van
de nieuwe wijk reeds uitgegaan van
afbraak van de Emmakade!"
omdat de beslissing dan eigenlijk al
veel eerder zou zijn genomen. Even
onzinnig vindt 't team dat de Goud
seweg zijn karakter als een wezen
lijk stuk Bodegraven zal houden, als
tot afbraak wordt overgegaan.
TECHNISCH
De bebouwing van de Emmakade
bestaat uit 28 verschillende woning
typen van verschillende kwaliteit.
"Hoewel hier en daar zettingsver
schijnselen voorkomen, is de kwali
teit van het casco nergens ontoelaat
baar." Het actie-comité van de be
woners hield over de verbeteringen
van de woningen een enquête, waar
uit bleek, dat de bewoners zelf rela
tief grote investeringen hebben ge
daan. Uit deze verbeteringen kan
worden afgeleid, dat met betrekke
lijk eenvoudige ingrepen een enor
me verbetering mogelijk is. "Met
name de woning Emmakade 52 is
hiervan een riant voorbeeld: de to
tale kosten van deze ingrijpende ver
bouwing zouden op dit moment de
18.000 niet overschrijden" terwijl
er een zeer goede woning door tot
stand is kwam.
Het wooncomfort valt mee. In tach
tig procent van de woningen is een
douche aanwezig, bijna het dubbele
van het landelijk gemiddelde voor
vooroorlogse woningen. Het rapport
komt tot de conclusie, dat de inde
ling van de woning zonder al te veel
moeite zo is in te delen, dat het een
zeer aanvaardbare zaak wordt.
"Het zal een ieder moeite kosten een
buurt te vinden, waar zo massaal
aan woningverbetering wordt ge
daan." Het rapport vervolgt: "Wij
betreuren het dan ook zéér, dat bij
aanvraag in de buurt slechts 9 wo
ningen van binnen bekeken bleken
te zijn door de gemeente en provin
cie, en dan nog overwegend die wo-
De woningen langs de
makade in Bodegi
waarvan het ombudi
stadvernieuwing vindi
ze best kunnen wordefjj
geknapt.
(Foto Wim DUki)1
ningen waaraan relatief
verbeterd. Er zijn daarentf
verschillende types woningen le di
niet anders geconcludeerd kilde
den, dan dat het kwaliteitson Pas
zich voornamelijk heeft bepi lblii
de zogenaamde 'natte vinger"
de."
LEIDEN Plaats: de woon
kamer van de familie Kramer
aan de Kraayerstraat. Overal
kinderen en grapjesmakende
moeders en vaders. Tassen met
broodjes en thermosflessen. Een
oppervlakkige toeschouwer zou
zeggen dat het om een gezellig
dagje uit ging. En de kinderen
voelen dat ook zo aan, ze praten
over schommelen en ijsjes.
Maar de oorzaak is heel wat
triester. De familie Kramer
woont in een huisje met twee
slaapkamertjes en een woonka
mer. Zes van de acht kinderen
slapen in twee tweepersoonsbed
den. Vader, moeder en de altijd
zieke twee jaar oude Petertje
slapen in de andere kamer. De
oudste zoon heeft een eigen
plekje veroverd op het piepklei
ne zoldertje. Dochter Willy (21)
„Je kan dat toch geen slapen
noemen. Ik sta elke dag met
spierpijn op, ik slaap met m'n
broertjes van veertien en negen
in een bed. Je kan nooit vroeg
naar bed, want iedereen moet
door je slaapkamer heen. De wc
staat vlak naast m'n bed. Als
iemand daar naar toe gaat is
de hele slaapkamer vergeven.
M'n moeder die loopt altijd te
schreeuwen, want ze heeft nooit
een goede nachtrust".
Mevrouw Kramer: „Je waakt
dag en nacht over je kinderen
en je zit zo boven op elkaar
dat je nooit kunt uitrusten. Ik
ben een keer naar huisvesting
gegaan en heb gezegd: moet ik
hier soms brand stichten voor
ik een huis krijg. Die man daar
antwoordde: „Als u dat doet
gaat u in 'n kamp". Maar god,
dat heb ik toch niet verdiend.
Om na 24 jaar huwelijk en wa
ken over je kinderen in een
kamp te worden opgesloten?
Maar als dit zo doorgaat dan
kom ik in Endegeest terecht en
m'n kinderen in een kinder
tehuis. En daarom ga ik naar
huisvesting en blijf daar zitten
tot ik een behoorlijk huis heb.
Iedereen wordt ziek in dit huis.
M'n man heeft het aan z'n lon
gen, ik heb reuma. Die twee
oudsten lopen met bronchitus en
astma. Die kleine Jongen, die is
nou twee Jaar, die moet elke dag
peniciline slikken tegen infec
ties. Is dat normaal dan, om dat
met je kinderen te zien gebeu-
Ze laat een brief zien, die in
augustus 1971 is gestuurd. Een
hartverwarmende brief van de
toenmalige wethouder Menken:
„Wij zijn op de hoogte van uw
nare situatie" en „elke week
zullen we uw zaak op bureau
huisvesting bespreken, net zo
lang tot ook jullie kunnen ver
huizen". Evenals mevrouw Lar-
dé, die met haar vijf kinderen
in een huis met één kamer en
een zolder (die is veel minder
urgent, zei de huisvestingsamb
tenaar) bewoont staat ze al ja
renlang ingeschreven bij huis
vesting. Mevrouw Kramer zelfs
al 23 jaar. Beiden zijn lid van
allerlei woningbouwverenigingen
zonder enkel resultaat.
Om kwart over negen stapt
het hele gezelschap naar de
Hooigracht, waar ze nieuwsgie
rig worden bekeken door de
ambtenaar achter de regelmatig
openzwaaiende deuren. Een ge
sprek met de ambtenaar levert
niets anders op dan de woorden:
„We hebben geen grote wonin
gen, ik kan echt niets voor u
doen. Als ze er zijn doen we heus
wel wat. We hebben toch steeds
prettig gepraat?" „Ja, an me
neus. We praten nu al jaren
prettig maar we gaan wel lang
zaam kapot".
De families gaan pontificaal
zitten, de kinderen gaan tekenen
en spelletjes doen. Die vinden
dat wel leuk, zo'n dagje uit. Me
vrouw Kramer: „We blijven zit
ten hoor. Ik ga hier niet weg
voor ik een groter huis heb!"
Een paar BHW'ers zijn met
twee of drie kinderen naar bui
ten gegaan om daar pamfletten
uit te delen. De andere klanten
voor huisvesting kijken geamu
seerd rond. Mevrouw Kramer,
tegen iemand die geen plaats
meer kan vinden in het kleine
wachtkamertje: „Kruip maar
ergens tussen hoor. Mijn hele
huis is net zo groot als dit ka
mertje en wij vinden daar met
z'n tienen ook nog wel een
plaatsje als we willen zitten".
FINANCIEN
Nadat het ombudsteam heel
gestold dat het de vraag is of l
bewoners van de Emmakad j
lijke vervangende woonruiml
wezig zal zijn, wijdt men
te aan de financiële konsekwei£r(j
„Bij een (lage) schatting
ning van de kosten van ver uer
en sloop ad f 25.000 per wonl ve
dit neerkomen op 76 x f 25 om
f 1.9 miljoen. Hiervoor kon
rekening van de gemeente 2jwan
f 380.000 en voor rekening
rijk 80 pet. is f 1.520.000. Hieijdie
de plaats zouden komen 22
gen. De 20 pet. voor de gemei
worden omgerekend in de u u d
prijs van de grond, de
's Rijks kas evenwel
f 1.520.000:22 is f 68.000 per fee
door de gemeenschap wordt!
dieerd op de grondkosten va
villabouw! Dit nog 8
dat daarin de verhuiskosten
ding. krotopruimingspremie fflj
verwachte individuele huui
die voor de nieuwe huisvest! 3
de huidige bewoners is vercalc
Daarom komt het ombudstefJï
de conclusie dat voor het bi
koop en afbraak van de I
ook zouden kunnen worden
knapt, waardoor goede, goedki
ningen worden gehandhaafd.
Over de sociale aspecten
ombudsteam nog, dat (hoevf
wettelijk is vereist) er geen ei 0
ciaal onderzoek heeft plaati
den dat zelfs de meest elen
gegevens ontbreken. Men heel
gesteld dat de bewoners zie
de wijk verbonden
dat overplaatsing naar andei
zen sociale problemen kan
leveren.
Man ernstig
gewond
HAZERSWOUDE De I
P. W. J. de Jong uit HazC
vanmorgen omstreeks half til
ernstig hoofdletsel naar het
misch Ziekenhuis te Leiden
bracht nadat hij op de Rijndi
een personenauto was gegrepe
De man was ter hoogte
Graanhandel Schrier en Zn.,
als vertegenwoordiger werkz»
zonder te kijken de rijbaan
pen. De bestuurder van de
richting Alphen aan den F
dende auto, een 45-jarige
van Voorschoten, kon hem nü
ontwijken.
