Zending en missie hebben
het in Portugal moeilijk
Dubbelzinnige verhouding kerk en staat
LUDENSTIJD
te
Kerkdiensten Leiden en omgeving
«JUllimiliUJM
ZATERDAG 3 MAART lj
Dat zending en missie het in Portugal moeilijk hebben werd
deze week openbaar in een schrijven, waarin de Nederlandse
Zendingsraad en de Nederlandse Missieraad tegenover minister
van Buitenlandse Zaken, drs. Schmelzer, hun bezorgdheid uit
drukken over het Portugese beleid in Afrika. Dit beleid zou
o.a. de godsdienstvrijheid aantasten. In het r.k.-weekblad "De
Bazuin" van deze week treffen wij vrijwel het gehele geheime
rapport aan naar aanleiding waarvan de raden van zending en
missie hun schrijven aan de minister hebben gericht.
Het ls een rapport, dat gaat over:
„Het aankweken van een afwijken
de mentaliteit onder de inheemse be
volking,en diit rapport heeft de
zending ontvangen „via een van de
missieorders". De Zendingsraad heeft
het doorgegeven aan de Miesieraad.
Hoewel we van plan waren deze
week over iets anders te schrijven,
tnenen we dat deze brief aan de mi
nister en dat rapport te belangrijk
ziin dan dat we deze niet de voor
rang moesten geven. En dit te
tie kreeg en de regiering zich ver
plichtte te zorgen voor het salaris
van bisschoppen en priesters. Ieder
zal kunnen begrijpen wat er in zo'n
geval gebeurt. De kerk wordt een
bruikbaar werktuig in handen van
de regering. Ze kan moeilijk meer
een geluid laten horen dat tegen
overgesteld is aan hetgeen door de
overheid wordt bepaald, ook n iet
wanneer dat hoogst nodig is. zoals nu
in Afrika.
Deze regeling van het concordaat
omdat het aansluit bij hetgeen de heeft in Portugal zelf nu niet zoveel
vorige week op deze plaats te lezen
was. dat de zending en missie in een
andere periode ai'jn beland. Van die
andere periode heeft men in Pontu-
echter nog geen weet, zoals vol-
moe Rijkheden gegeven, maar in
Portugees Afrika gaat het nu spaak
lopen. De oorzaak daarvan is dat er
in Angola. Mozambique en Guinee-
Bissao bevrijdingsbewegingen zijn
De in moderne architectuur opgetrokken Ontmoetingskerk te Waddinxveen.
doende blijkt uit het nu openbaar opgestaan. Het is begrijpelijk dat,
ge w orden geheime rapport.
Dictatuur
De regering
dictatuur. Een
van zo'n strenge regering met (prak
tische) uitschakeling van het parle
ment is, dat zij zich zelf onfeïjbaar
terwijl de landen rondom him
standighedd hebben verkregen, men
ook hier gaat hunkeren naar een
Portugal is een aeUf gekozen weg. De regering in
de kenmerken Lissabon echter zegt dat ze de drie
genoemde gebieden helemaal niet be
schouwt als koloniën, maar als de
len van Portugal. Zo'n zelfde
een paar missie-priesters bij. Na het
bericht over de tragische dood van
de synode-voorz'Jtter heeft kardinaal
Ailfrink een telegram gezonden aan
de bisschoppenconferentie van Mo
zambique om aan zijn ontsteltenis ui
ting te geven. Tevens verzocht hij
dringend te helpen door te zorgen
voor juridische bijstand.
Zij kan niet terug of althans haaltje hebben de Fransen
Niet gewenst
heel moeilijk. Alleen barre omstan
digheden kunnen haar daartoe dwin
gen. Vrijwillig gaat het nooit, ook al
zou heel de wereld van oordeel zijn
dat de weg die zij gaat een heilloze
weg is. Dit heeft zij gemeen met de
RK. Kerk waar men wil blijven
vasthouden aan de pauselijke onfeil
baarheid. Het ds dan ook niet toeval
lig dat geheel of bijna geheel rooms-
kath olie-te landen meer vatbaar blij
ken te zijn voor een dictatoriaal re-
Algiers ook opgehangen, maar
daar Mep het spaak, zoals het in Por
tugees Afrika ook op een mislukking
zal uitlopen.
Mozambique
Vooral in Mozambique zijn er nog
al wat protestanten. Zwitserse en
andere zendingsinstanties werken er.
Begin december van het vorige Jaar
kwam het bericht dat de voorzitter
van de synode van de Presbyteri-
giem i
eveneens dat het Vaiticaam aanse Kertc in Mozambique, die al
met regeringen van zulk soort de
meest voordelige concordaten heeft
kunnen afsluiten. Het concordaat
van de H. Stoel met Portugal loopt
nu al varof 1940. Evenals dat met nomen oudenling. Dater heette het
maanden gevangen zat, zelf
de aan zijn leven had gemaakt. Een
week later werd hetzelfde vemo-
bij de benoemingen van bisschoppen grote
ontvangen wat betreft
via hen op de
priesters. De regering wilde alle ga
ranties dat deze regeringsgetrouw
zouden zijn en het Vatioaan was het eerst genoemde aantal. Hun ge-
moest wel op een paar duizend
gaarne bereid daarvoor mede te hel
pen zorgen, want daar tegenover worden geschat. Dit i
stond dat de kerk een voorkeursposi- leen protestanten. Er
Het was overigens reeds lang duide
lijk geworden dat dfje protestanten
en die zendangsinstartiies voor de re
gering niet gewenst waren. Maar de
missie kwam ook in het nauw. Bis
schoppen zetelen, zeker in een land
als Portugal, ergens in de hoogte.
Die waren zeer regeringsgetrouw,
op één ma, tegen wie verdenkingen
rezen. Deze werd dan ook prompt
verplaatst.
Maar de missionarissen, de paters,
zusters, broeders of wat er nog meer
bij de missie mag rondlopen, had
den te maken met de bevalling. Twin
tig van hen, uit een bepaald district
van Mozambique, hebben een jaar
geleden een brief geschreven aan de
pauselijke nuntius te Lissabon, die
er niet om loog. Deze brief is nu ook
openbaar geworden. "De dubbelzin
nige verhouding tussen Kerk en
Staat" was voor hen onhoudbaar ge
worden wegens "de ondergeschikt
heid van de kerk aan de belangen
van de staat". Zij willen zijn de
stem van het volk dat lijdt onder de
onderdrukking. "Als wij zwijgen,
geven wij het (volk) niet waaraan het
behoefte heeft en waarop het recht
xi..,v. Als wij daarentegen spreken
vanuit de gedachte het (volk) te
richten op eem bewuste en rechtvaar
dige keuze, worden wij gedwongen
te zwijgen." Heel het volk, zo schrij
ven zij verder, hunkert naar bevrij
ding."
Omdat het niet voor de wettelijke
mogelijkheid beschikt om tot zelfbe
schikking te komen, heeft het volk
moeten kiezen voor de gewapende
revolutie". Aldus dit schrijven aan
de nuntius. Uit het nu openbaar ge
maakte rapport blijkt 1ste dat de
regering in Lissabon de protestantse
zending haar werk onmogelijk wil
maken en 2de dat de r.k. missie ge
dwongen moet worden volop mee te
werken aan de "Ponbugalisering" van
de Afrikaanse koloniën. Dat rapport,
waarover dan nu het een en ander te
doen is, werd gemaakt naar aanlei
ding van besprekingen welke in 1968
en 1969 gehouden zijn door "veel au
toriteiten uit het Portugese kolonia
le bestuur, inlichtingendienst, leger
en politie". Zij hebben gesproken,
over "de krachten achter het Ango
lese verzet en de wijze waarop
deze bestreden konden worden". Als
een van die krachten zag men de pro
testantse zending. Volgens het rap
port vormen de inlanders „een
vruchtbaar en maagdelijk terrein,
waar elk klatergoud van culturele
waarden kan uitgroeien tot zioh uit
breidend en schadelijk onkruid".
"Daarom is het een dwingende nood
zaak het goede zaad te zaaien voor
dat het land bezet is en om het on
kruid uit te trekken waar dit het ri
sico van besmetting en verspreiding
op min of meer grote schaal met
zich meebrengt". Dit is dus gezegd,
over de protestantse zending en het
laat de geest zien waarin dit gehei
me rapport geschreven is. Breed
wordt uitgemeten de '^anti-Portugese
ideologieën en bewegingen" van dc
protestantse zending.
Verderfelijk
Wat moet er nu gebeuren? De vrij
heid van godsdienst kan na het twee
de Vaticaans concilie moeilijk meer
worden aangetast. Toch moet de
"verderfelijke activiteit" warden ge
neutraliseerd. De buitenlandse zen-
dingsarbeiders durft men ook zo
maar niet het land uit te zetten. Dat
zou moeilijkheden opleveren "in be
paalde internationale kringen". De
bisschoppen hebben "voldoende hun
vaderlandsliefde getoond". Maar die
bisschoppen hebben moeite met de
priesters, die ook te weinig in ge
tal zijn. Er moeten meer betrouw
bare komen en overwogen moet
worden of niet ieder bisdom in Por
tugal een bepaald aantal van deze
zal kunnen leveren. "De activiteit
van de protestantse zending moet di-
Woord van bezinning
Dat wij in het kerkelijk Jaar
tot de zgn. "lijdensweken" zijn ge
komen is op de meest luidruchti
ge wijze te merken aan het car
naval. De bloemen worden nog
eens buiten gezet. Daarna de vas
tentijd, voorzover deze tenminste
nog in acht wordt genomen. Over
de aard en de achtergrond van
het carnaval is al heel Wat ge
schreven en is veel onzeker geble
ven. Een feit is dat het carnaval
déze plaats heeft gekregen, al zul
len overigens velen geen enkel ver
band meer zien tussen dit volks
vermaak en de loop van het ker
kelijk Jaar, nu de kerk immers
steeds meer uit het gezicht begint
te verdwijnen.
Jezus zelf heeft deze vorm van
vrolijkheid als voorbereiding, als
moedgeving, als een laatste uit
stapje vóór zijn lijden niet ge
zocht. Wij ontkomen niet aan de
indruk dat Jezus' hele leven, zo
als het ons in het getuigenis van
het Nieuwe Testament wordt ge
tekend, vervuld is geweest van 'n
grote ernst. Uitgelatenheid in een
of andere vorm van ongeremd le
vensgenot vinden wij bij Hem niet.
Toch komt ons in het bijbels
beeld dat wij van Hem hebben al
lerminst een kniesoor tegemoet.
In het Johannesevangelie spreekt
Jezus met nadruk over de blijd
schap die zijn hart vervult en
>arin hij zijn discipelen wil laten
delen.
Zijn verdriet gaat dieper en zijn
vreugde gaat hoger dan wij om
ons heen waarnemen.
Jëzus lijdt aan het leyden der we
reld. Hij lijdt er zijtn hele leven aan
en dat nog wel binnen de gren
zen van een volk dat zich als zeer
godsdienstig beschouwde, maar
Juist in dit godsdienstig leven,
dicht bij de Heilige Schriften, van
de diepste bedoelingen ervan niets
bleek te besef f-en. Althans niiet vol
gens Jezus. Zijn scherp oordeel,
was dat zij het "voornaamste van
de wet" nalieten. (Matth. 23:23).
Tegenover God en tegenover el
kaar.
Lag de schuld bij dit éne volk
alleen? Voor het antwoord op die
vraag letten we op het tweede deel
van het Nieuwe Testament. Wat
n& Jezus' tijd de apostel Paulus
ontmoet op zijn reis door het Ro
meinse wereldrijk vindt u er weer
gegeven in zijn brief aan de ge
meente van Rome. Een omschrij-
de i
is die het schepy
boven de schep.
raar.
>ndea
per. Een tekening niet alleen vat
diet tfjd. Menigeen herkent er zijtn
eigen tijd in terug, waarin, zoal
het in deze brief heet, "de waar.
held in ongerechtigheid ten ondi
wordt gehouden"
Zonde is, naar 't bijbels spraak,
gebruik, het
We kunnen wel een keer uitgel
ten doen, maar het échte
zijn is daarmee niet gegeven. He:
is gebroken. Hoe dichter bij het
licht, des te duidelijker wordt he|
ons. Jezus, die Gods bedoel:
met het leven vervulde, is in
raël uitgeworpene, de gekruisigt
Zijn smart gaat dieper: zijn bil
schap gaat hoger.
Wanneer Jezus dicht bij
kruislijden is gekomen, sp:
hij veel over de blijdschap
zijn hart vervult. Er staat in
lijke uitspraak van Jezus
de dingen die mij aangaan hel
ben een einde".
Dat einde is niet een misl
De geschonden gemeenschap
God wordt hersteld en daarmi
wordt ook de verhouding tot
naaste anders. Het "voorni
ste van de wet" krijgt gelding
ons leven: het recht,
orde van God; de barmhartighi
en het geloof, de trouw tot
De blijdschap van Jezus is
ook al is zijn lijden dichtbij
al zal hij in dat lijden nog
zware strijd te strijden hebl
Want de liefde van God. die
Hem gestalte heeft aangeno
zal weerstanden overwinnen,
dan op het allerfelste woeden,
liefde van God zal het af<
de terugbrengen, de zonde v<
nen en leiden op het nieuwe
van het koninkrijk.
Zich aandachtig op Jezus Chi
tus bezinnen, op zijn woord, zij
daad, zijn persoon, wanneer
voor hem naar het einde gaat, dn|
kan de "lijdensweken" v<
van rijke betekenis maken.
Jezus heeft zich op de wijze,
ons in het getuigenis i
len en profeten verkondigd wordt^
met onze existentie verbondei^
Waarom zóu ik dan met mijn lef
ven, in mijn hoop en vrees, zónder1^
ontmoeting met Hém klaar willeff
komen?
E. M. PANNEKOEK)
Herv. predikant te Leidew
ties van de kathöldeke missie be
stuurd door Portugese priesters onder
de buitenlandse mdssiona-
worden geedst
dat ze de Portugese taai grondig ver
staan. Deze eis moet met grote ge
strengheid worden gehanteerd. En
verder: "WIJ moeten van olie mis
sies en zendingen categorisch eisen
dat zij meewerken aan het werk van
het Portfugaliseren van de inboorlln-
genmassa's". Tot zover iets uit het
geheime rapport.
De Witte Paters hebben het vori
ge Jaar Mozambique veriaten omdat
ze niet kunnen meewerken aan dat
zg. Portugaliseren. Het zou zijn
een meewerken aan onderdrukking
en terreur. En de protestantse zen
ding wordt zonder meer gezien als
een on-Portugese activiteit. Dit as zij
vanuit het canc<
Drama
Bovendien staat achter deze
ding de Wereldraad van
die gelden bestemd heeft vi
vrijdingsbewegingen. Het
dat wij iets meer weten over 1
drama van Portugees Afrika. (2)
verder Iaat dit verhaal zien hoe li
sie en zending feitelijk in dei (6)
de schuit zitten, vandaar dan
die gezamenlijke brief aan onze 1
nister. Tenslotte: heel dat numi
"De Bazuin" is waard het tel (4)
R.K. Kerk St. Martinus (zat.av. 7 u) band). 9.30
St. Jo- H. Avondmaal).
ds. J. J. Verleur. den. Geref Gem. Geen dienst RK Kerk
Hoogmade Herv. Gem. 10 i
P. Schoonenboom m.m.v. kerkh
Hervormde gemeente
ïdse Kerk 10 u. ds. E. M.
Oecumenische
t udentendienst, 5
ichevenlngen.
Marekerk 10.30 u.
Beloftekerk 5
Zendingswerk Mlddernachtsgroep
Zoeterwoudseslngel 21 6.30 u. dhr.
der Keur (dond. 7.30 u. bandrecorder-
dienst)
penstelnstraat, 9.30
dhr. Van Dienst des Woords.
Oudewetering.
Oud Geref. Gemeente. 9.30
dag Gastenhuis Welkom i
straat, ds. J. Gravendeel.
R.K. Kerk. St. Agatha Parochie, (zat.
Rtfnsaterwoude Herv. Gem,
ds. T. H. Oostenbrug
Noordwijk (Herv. Geref. dienst)
Bethlehemkerk 10 u. ds,
>lng.
Bevrijdingskerk 10.30 u. dr. G. F. D.
Vredeskerk 10
6) 10.0 i
Jehova getuigen (nogewoera no;
ds. C. Warner. 2.30 u. Vestestraat 39, 10 u. voormid-
dienst) dag en 3 uur.
H. W. Hemmes Pinkstergem. (Oude Rijn 8) u. evang
E. Scheffer.
Evangellecentrum (Zijlsingel 2) 10 u
evang. J. Zijlstra (dinsdag
>list «T 4
Oud Geref. Gem.: Kerkgebouw Hoofd
straat 240, 9.30 en 4 uur Leesdiensten H. B.
Baptistengemeente. Triomfatorkerk.
Molenwerfstraat, 10 uur evang. Pasn
7 uur). 10. 11.3
dance Poelpolder (zat.a
Depen- RK Kerk (zat. 7 u.) 7.3
Maria Parochie
Rfjnsburg
(dinsdag 3 en 7.16
ijen, ds. Koekkoek).
Leger des Heils, Conr. de Vlaming-
RK. St. Bonlfaciuskerk (zat. 7 uur) ds* J* G*
o on 1 o Lat. koorzang 1 ori
H.H. Engelbewaardersparochie (zat.a
(Bethelkerk) 9.30
M. Heymans; Ontmoetings- ds q
- ds. M. Heymans, 6.30 uur
C. H. Bijl (H.
Avondmaal). 7 u. ds. C. H. Bijl (ge-
ÏJ. Zijlstra).
R.K. Kerk H. Al
9.30, 11 en 7 u.
Hartebrug (zat.
Prd. F. Wüst; R.K. Plus X
t. 7 uur) 9, 10.3"
7 u.)
Elderman, bidstond 1
Ned. Koorzang. Pred. j. r.k. Kerk. Kerl
Eglise Wallone 10.30 u. Pastei
Academisch Ziekenhuis 10 u. ds. P. J.
1. v. Malssen.
Dlaconessenhuls 10.30 u. prof. dr. H.
Jeugdkapel „De Goede Herder" 10 u.
Ihr. A. Faas (Dladlenst)
Gemeenschap van Kerken (Meren-
/ljk) 10 u. oecumenische dienst ds. H.
Stud. Parochie (zat. av. 7 u.)
1. in de Hooglandsche Kerk.
Leonardus (zat. av. 7) 9, 10.45, 12 en
Petruskerk (zat. av. 7 u.) 9, 10.30, 12
•n 6 u.
Jozefkerk (zat. av. 7 u) 9.30, 11 en
'-30 u-
Oud Kath. Kerk (Zoeterwoudseslngel
Vrij Kath. Kerk (Vreewijkstraat 19)
Volle Evangelie Gemeenten (Klnder-
Geref. Gemeente. 9.30
3 uur, ds. Honkoop.
Bodegraven Herv. Gemeente.
uur, ds. L. Boer, 6
Bergh, H. Doop. Ouae I
Doop. Ichiuskerü, 10 ur, ds. J. Vroeg-
s Pernis Jeugddienst.
Nieuwveen Herv. Gem.,
ds. J. Kaai, 6.30 uur. ds. C.
R.K. Kerk (zat. 7 uur). 9. 10.45
dis. Van Niel. GeTef. kerk Petra-
keric 9.30 u. ds. Baayen. 5 u ds. Huls
man Imroanuëlkerk 9.30 u.
(Openbare belijdenis)
reld. Maranathakerk 9.30
veld (Openbare belijdenis) 5
ds. Bijleveld.
Baayen. Geref. Kerk (vrijgemaakt) 10
Dorpskerk, 10
Poederooyen, 6.30
Nieuw Vennep Herv. Gem.,
ar. ds. Goverts (H.D.) r"
Ruitenberg.
i 5.15 u. ds K. Deddens. Chr. Geref.
Kerk 10 u, dienst des woords. 7 u. ds
G. Bilkes. Evang. Chr. Gem. (mavo-
,ft t g;erk auia
en 5 u. ds. A. Westra (Jeugddienst),
Geref. Kerk 10 u. ds D. W. Gesihfc,
5 u. ds. J. D. te Winkel. Chr. Geref.
Salvatorkerk, 10 Catsburg, Zeehospltiüm (longkliniek). Geref. Kerk. 8.30 en 9,
Balke; Bethelehemkerk. 9.30 i
Geref. Kerk, 10
Oosterwolde.
ir, ds. J. Vroegindewey. Zie
Geref. Kerk: Vredeskerk, 10 i
Chr. Geref. kerk
uur (H.A)
ir. leesdlenst
L. Buitenhuis. Nieuwer-
Geref. Kerk Zuiderkerk (Lammen-
schansweg 15): 10 u. ds. C. Warner,
Noordw. 5 u. dr. Vlijm.
Petrakerk (Surlnamestraat)10 u.
Beloftekerk (Robijnstraat): 5 i
Geref. kerk 10 uur ds. G. de Ruiter en
7 uur ds. J. Vos belden te Alphen.
Chr. Geref. Kerk 9.30 uur Dienst des
Woords 2.30 uur ds. H. C. v. d. Ent te
Katwijk aan Zee.
R.K, kerk (zat. 7 uur) 7.30 u
10.30 uur.
Ter Aar. Dorpshuls A ar dam 9
r ds. B. J. F. Schoep.
beid, 5
R.K. Kerk (zat.av. 7 uur). 9.
D. H. Elderman, by-
dienst. Triumfatorkerk, 10
F. Pijlman, bidstond gewas e
H. J. J. Feen-
C. Warner (Gem. dienst).
Bevrijdingskerk (Aerent Bruunstr.):
Hassefras. Musselkanaal,
Alphen i
-idventskei
M. Fokkema 6.30 i
ds. J. H. Bogers;
Evang. Luth. Kerk, 9 u
da, Evangelisatiekring,
dienst, 6.45 uur J. Ki
Geref. Gemeente. 10 e:
dienst. Vergadering va
dlglng.
Boskoop Herv. gemeente. 9.
D. Pobu- Qeref. Vrijgemaakt, 8.30
Geref. Kerk. 9 uur. ds. R. S. Elgersma.
5 uur. ds. E. Verburg (v. d. Berg-
stichting), 11 uur. ds. Elgersma.
üs- Tb- R.K. Kerk (zat.av. 7 uur). 8. 9.30. 11
Leenhoute. RK Kerk (zot.
8.30, 9.30, 11 en 5.30 u.
Valkenburg Herv. Gem. 10 u.
A. Vtok uit Katwijk aan Zee 6.30
ds. G. Zonneveld. Geref, Kerk 9.30 en
6.30 u. da. Rooze. Geref. Kerk (vrij ge -
Th. Hoff (H.A.).
Voorhout Herv. Gem. 10 u. ds.
J. Hoogenkamp (HA.) 7 \i. ds. D.
Geslnk (Geref. pred. te Sassenhelm).
Woordverkon-
RK Kerk (zat.
i 19 u.) 9. 10.30,
ds. L. Heymans. 6.30 p.
Leeuw: Geref. kerk, 9.30 en o u. as.
C. v. d. Plas; Maranatha-school. 11 u.
ds. W. L. Hefjmans. Chr. Geref. kerk
de heer C. Otto; Zaal Opstandlngskerk
aptlstengem. (Oude Rijn 3) 10
Oecumenische dienst de
en ds I
Öudshoornseweg. 10
mde Sionskerk,
G. C. Post te Leiden. 6.30
ds. S. W Verploeg; Goede Herderkerk.
Ten Harmsenstraat 9 uur ds. A. van
Buuren te Wassenaar. 10.30 uur ds. A.
i Buuren te Wassenaar; Ridderveld,
leesdlenst; Geref. Gem.
9.30 en 6 uur ds. A. Bac; Vryz. Prot..
10 u. in Rem. kerk. de heer P. v. d.
Laarse; R.K. kerk (dorp), (zat.avond
7 u.)8.45. 10 en 11.30 u.; Ontmoe
tingscentrum (zat.mld. 5.30 u.) 10.30
u. H. Mis; Pinkestergemeente. 9.30 u.
samenkomst in Concordia; Verg. v. ge-
Rem. Doopsgezinde Gem. 10.15 u. ds.
H. van Bllderbeek.
Leger des Hells 10 u helllglngsdlenst
7.30 u. verlossingssamenkomst.
Chr. Science (Steenschuur 6) 10.30
Evang. Chr. Gemeenschap (Mlddel-
Ktegracht) 10 u. dhr. Dlkkes m.m.v.
Victorie-duo (donderdag 8 u. bljbelbe-
sproking)
"posion
"Ned. (Koni'ngskerk)
K. H. Schuring
de heer J. Modderkolk.
Hazerswoude Herv. Gem. 9.30 u.
ds. F. A. L. Franken te Woubrugge.
6.30 uur ds. L. Boer te Katwyk aan
Geref. Kerk 10 en 5 u. ds. Brink;
R. K. St. Bernarduskerk. RIJndyk (zat.
7 uur). 9.30 en 11 uur; R.K. St. Ml-
chaelkerk. Rijndijk (zat. 7 uur).
Soefi-beweging, Universel (kerk voor
allen), Sportlaan, Katwijk, 3 uur by-
eenkomst voor belangstellenden. 4 uur
Universele eredienst.
Leiderdorp Herv. Geref. Kerk.
Dorpskerk, 10 uur. ds. J. P. Honnef,
H. Doop; Hoofdstraat, 10 uur, mevr.
A. Geense—Ravestein; 6.30 uur ds. G.
van Loenen. Scheppingskerk, 9.30 uur,
en 11 uur, ds. A. Geense. 5 uur. ds. G.
R.K. Kerk. Gaarmeestei
7.30 uur), 9. 10.30 en 12 i
Lelmulden Herv. Gem. 9.30 uur.
ds. J. H. de Vree.
Geref. Kerk, 9.30 uur, ds. Jos. G. Los
en 7 uur ds. G. de Ruiter te Alphen.
R.K. kerk (zat. 7 uur). 7.30. 9.30 uur
en 11.15 uur.
"I - ds. J.
10 uur.
ds. H. G. Oostinga. bediening H. Doop.
ir, ds. H. G. Oostinga. zangdlenst.
uur. ds. J. Verwellus. 7 uur dr. Jansen.
Geref. Kerk. 10 uur. ds. Verburg. 5 uur.
ds. Rooze (Sole Mlo), 9.30 uur. ds. J.
D. te Winkel.
Ned. Protestantenbond (Huls ter Duln-
R. K. Kerk
ds. Werner.
7 uur). 8. 9.3'
Noordwykerhout Herv. Gem. 10
Gebrandschilderd raam i
de Oude Kerk te Katiuij
aan Zee.
(Foto Jan Holvast
W. L. Kamerling, Rotterdam Geb
"kapel (12-14 Ja
Jeugdkerk. Gi
Van der Meu
s Bech. Ned P
m) 10.30 uur
prof. dr. J. Sperna Weiland. RK K
H. Joseph (zat. av. 7 r
u, Goede Herderkerk
De ZITk (zat.
Rijnsburg. RK Kerk Lauren tins (zat.
av. 7 u) 8.30 10.30 en 12 u. Moeder
Gods (zat. 7 8. 10. 11.30 en 6 u.
Waddinxveen Herv. Gem. Brug-
Herv. Gem. (Groene
i Schiedam: Dq
R.K. Kerk der Engelbewaar- Chr Geref Kerk 10 u
11 van Hlllegom, 4.3
ds. H. L. Boonstra (H. Doop. Geref. Gemeente, 10
KerkWO^'u. de. J. Irlk (HD.) Pau-
luskerk 10 u. ds W E Verdonk (HA.)
Gemeentecentrum 10.30 u. prof. dr.
G. J. Hoenderdaal Geref. Kerk 10 u.
ds. Vegter 7 u. kand. M. de Heer Ge
ref Kerk (vrijgemaakt) 8.30 en 3 u.
ds. J. v. d Haar. Geref. (vrijgemaakt
bulten verband) 8.45 en 3 ds. M. R.
v. d. Berg. Gem. oorsprcmkeiyk chris
tendom Rynlands lyceum 7.30 u.
evang. N. v. d Brugge RK Kerk (zat.
av. 7 u.) 9. 11.30. I2en 6.30 u. Bona-
venturakapel (zat. av. 6.30 u.) 8. 10
d. Heuvel 6.30 u. ds. T
't Veld. Bethelkerk 9.3
br. Hoedha:
Van der VUst Zevenhulzen. G
Kerk 9.30 u. as Huizebosch 6.3
ds. Bezemer. Ter Aar. Ned. Prot.
('t oude Raedthuys)
Herv. Gem,
Geref Kerk Kruiskerk 10
tra van Sassenhelm. 3
de heer J. Valkenburg;
ds. R. Boogaard i
Leiden).
ds. W. P. H. Geref. Kerk (vrijgemaakt), 10
dienst, 2.30 u. ds. A. Kuyper va
i 11 u. Haagse Schouw (zat
9.30 en 11.30 en 6.30 v
Chr. Geref. Kerk: Jeruzalemkerk. Gry-
x.)
Oudeweberlng Herv. Gem. 9.30 u.
didaat N H. Hyselen te Amstelveen,
ds. A. C. Kersten 5
8.30, 11.45
St. Vlotorkerk 10 u. (zat. av. 7 u.).
Wassenaar Herv. Gem. Dorps
kerk 10 u. dr. Th, C. Frederlkse 4^30
u. ds. J. Vroegin<iewëy. Katwyk aan
Zee 7 u. ds. J T. Wlerema. Kieviet-
kerk 9 u. Jeugdkapel (11 t/m 13 jaar)
u. en 7 u. ds. P. Boes te 1
R.K. Kerk (zat. 7 u) 7.45. 9 t
Zoeterwouile Herv.
Christus Dlenaarkerk (zat.
10 11.30 en 6 u. RK kerk
buig (zat. 7 u.) 8.45. 10.30, 12 en
Zwammcrdam Herv. Gem. 10
ds. N. J. M. Hoogendyk
ir- 6.30 u. kandidaat Houtman te Leimui. 9 u. Jeugdkerk 10 u. dB. J. T. Wiers- 7 i
