Amsterdams „dienstbevel
fascisme" en „paradijs"
Spaairentetot
KOELHUIS
BOTER?#
Pieterskerk: museum voor
historie monumentenzorg
de
vertrouwde
zeep voor
verstandige
hygiëne
Door C. J. Rotteveel
iZERS SCHRIJVEN
Kamer voor verkeers-
veiligheidsdienst
Kamer akkoord met
overplaatsing deel
CBS naar Heerlen
HTS'en
samen in
technische
univer
siteiten
1 MAART 1973
ïrtien dagen geleden heb ik te
plaatse enige aandacht ge
il de gevaarlijke ontwik-
in de sociale sector van het
sitair onderwijs. Dit naar aan-
de staking van prof.
jn staf in Amsterdan en
Aftreden van prof. Van Baal in
Men herinnert zich, dat
noemde en zijn medewerkers
hun besluit kwamen omdat de
budlngen systematisch bedorven
len en het onder die omstan-
pden niet mogelijk bleek de hun
Iragen taak op bevredigende
i voort te zetten. Maar prof. Daudt
Je zijnen mochten niet sta-
Het college van bestuur van de
[ersiteit van Amsterdam gaf hun
i (dienstbevel: zij dienden, op last
rector magnificus De Froe en
bitter mr. Cammelbeeck het werk
blikkelijk te hervatten, omdat
1 moedige heren zich anders ge-
|zaakt zouden zien tot het nemen
rechtsmaatregelen.
dit „dienstbevel" reageerde E.
jooij uit Amsterdam in „Het Pa-
met de vraag: „Waar hebben
jeze mannentaal eerder gehoord?
ttbevel en Dienstbefehl is prak-
synoniem. Is dit nu de open
waarvoor speciaal Cammelbeeck
n tiental Jaren over de radio en
I Lv. propaganda heeft gemaakt?
I t hij altijd bedoeld: zolang wij
I listen de macht nog niet heb-
behoort er volledige inspraak en
beid te zijn, maar op het moment
d'ij de functies hebben „koppen
I?
t kan zijn, dat E. de RooiJ ge-
heeft en mr. Cammelbeeck het
de situatie laat afhangen of hij
In niet een „Dienstbefehl" uit-
ligd. Mij lijkt het eerder
kwestie van angst: angst van
D, die, op de regentenzetel ge-
ist, „dapper" genoeg zijn om
tegen correcte democraten als
Daudt te keren, maar als de
zijn voor schreeuwende sabo-
i-van-het-hoger-onderwijs. De
j De Froe en Cammelbeeck zijn
gens door het Ambtenarenge-
gevoelig op de bevende vingers
t. Prof. Daudt en zijn medewer-
mogen van deze instantie, al-
5 voorlopig, heit dienstbevel naast
heerleggen totdat dit gerecht een
raak heeft gedaan, waarin ook
de inhoud van het conflict
b ingegaan.
ussen heeft prof. dr. K. van
teve, hoogleraar in de Slavische
kunde aan de Leidse universi-
tn „Het Parool" zijn visie op het
let- Daudt gegeven. Een belang-
factor is, dat aan de universi-
verkiezingen door de studenten
lauw wordt deelgenomen. Het ge-
igt voor de hand. „Een groep ge-
iiseerde gekken, grootgebracht
neo-katholieke onderwijzers en
h in staat tot het lezen of al-
s het verspreiden van gestencil
de uittreksels uit het werk van Marx,
Engels, Lenin, Stalin, Mao, Trotski,
Lukècz en Vogelaar heeft, eenmaal
die veertig of vijfenveertig procent
van zo'n lichaam veroverd hebbend,
maar een paar medestanders onder
de rest (de niet-studenten in de uni
versitaire lichamen, C.J.R.) nodig om
de macht in handen te krijgen. Iets
dergelijks nu is gebeurd aan de sub
faculteit politicologie van de Univer
siteit van Amsterdam en dit plaatst
de bona fide geleerden aan zo'n sub
faculteit voor niet geringe proble
men: moeten aij op ordelijke en de
mocratische wijze de door zo'n
lichaam genomen besluiten uit
voeren? Ook wanneer die besluiten
op het instellen van censuur, het
molesteren van andersdenkenden ge
richt zijn? Ook wanneer zo'n lichaam
zou besluiten dat het recht tot stu
deren of doceren alleen verleend kan
worden aan iemand die het politieke
sbandpunt der vooruitstrevenden
deelt? Dit laatste is geen grapje voor
mij: er bestaan in de genoemde sub
faculteit wel degelijk plannen tot zo'n
soort „ariërverklaring".
Nu had prof. Daudt nog inzover-
re een wapen in de hand, dat wie een
examen politicologie wilde afleggen,
dat bij hem moest doen of althans
onder zijn toezicht. Maar de revolu
tionairen hebben het klaargespeeld
allerlei bijvakken in de politicologie
eveneens tot „politicologie" te bom
barderen, „zodat de enige man, die
politicologie in zijn leeropdracht had
staan plotseling geconfronteerd werd
met een situatie, waarin allerlei an
deren ook bevoegd waren doctoraal
bullen in de politicologie uit te rei
ken", aldus prof. Van het Reve. Na
deze ontwikkeling „verdomden prof.
Daudt en vijf andere docenten het
langer en gingen in staking".
„En nu gebeurde iets heel merk
waardigs Toen revolutionai
re studenten Jaren geleden een be
kende amerikanist, professor Den
Hollander, het collegegeven onmo
gelijk maakten door hi ha hollander!
te roepen, nam het bestuur der uni
versiteit geen maatregelen tegen deze
studenten. Docenten die zich solidair
verklaarden met het verstoren van
•colleges en het bezetten van gebou
wen werden door het bestuur van de
universiteit waar ze in dienst waren
niet eens berispt. Maar toen Daudt
en de zijnen mededeelden dat het nu
echt niet meer ging, werden zij door
het bestuur der universiteit per ke
rende post gelast waar aan 't werk
te gaan. Dezelfde lieden die altijd zo
zalvend spreken over het „door
breken van autoritaire structuren"
zijn nu opeens uitermate zorgvuldig
in het toepassen van de wet. Dat is
zorgwekkend.
Enkele te goeder naam en faam
bekend staande beoefenaren der
maatschappijwetenschappen o.a.
Daalder, Sijes, Bezemer hebben in
brieven aan de autoriteiten uiting
gegeven aan hun bezorgdheid. Het
dat ook de beoefe-
Odoorn. De huidige redactie (dr. P.
D. van Roijen te Assen) vertaalde
een stuk van Laurent Gagnebin uit
"Evangile et Liberté", orgaan van
de Vrijzinnig-Protestantse geest
verwanten in Frankrijk. Gagnebin
verwijst eerst naar een eerder arti
kel in hetzelfde blad van ds. Ducros,
die met verontrusting schreef over
"de toon van veroordeling zonder
gelegenheid tot hoger beroep" en
van "lichtvaardige oordelen", die de
godsdienstige pers in Frankrijk be-
invloedt en daardoor de mentaliteit
van de gelovigen.
Gagnebin vervolgt dan: "De at
mosfeer in sommige kerkelijke ver
gaderingen en ontmoetingen wordt
zodanig, dat men er niet in kaai
naren van minder dicht bij de politi
cologie staande vakken taalkunde,
biologie, natuurkunde zich wat
meer bewust werden van de gevaren
die de beoefening der wetenschap in
Nederland bedreigen.
"Want" zo besluit prof. Van
het Reve zijn artikel in "Het Parool"
"als deze ontwikkeling, verhaast
door bange regenten, doorgaat, dan
is het zo zeker als de nacht volgt op
de dag, dat ook zij op den duur
moeilijkheden zullen gaan ondervin
den bij het op college beweren van
dingen die niet door het marxisti
sche rabbinaat zijn goedgekeurd".
Inderdaad, wie het voortschrijden
van de hierboven geschetste, bui
tengewoon gevaarlijke ontwikkeling
niet wenst, zal zich teweer moeten
stellen. Ook op de universitaire klok
is het later dan men denkt. En dan
is dat helaas nog maar één facet van
de onverdraagzaamheid, die door
dit land raast. Trouwens, niet
alleen hier. Ook buiten onze gren
zen doen zich, op universitair en
ander gebied, soortgelijke verschijn
selen voor. In dit verband citeer ik
het blad "Zwingli", "principieel-
vrijzinnig" maandblad opgericht
door wijlen ds. H. van Lunzen te
ADVERTENTIE
De rente, die wij vergoeden op spaargelden, loopt var»
4% voor dagelijks opvraagbare tegoeden tot 714%
voor onze NMS-Spaarbrieven.
Vraagt u eens bij een van onze kantoren naar
deze spaarmogelijkheden.
1 NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK
iiuurlijk heeft de heer S. J.
I; het aan het rechte eind wan-
|tiij in antwoord op mijn sug-
de Pieterskerk maar te verko-
I naar Amerika, op 24 febr.
ft dat alles in het werk moet
lm gesteld, om de kerk in Lei-
In in goede staat te houden. Ik
|ïf immers zelf: MNatuu/r11ijk, be-
t volle glorie van de Pieters-
in het hart van Leiden is verre-
verkiezen". Het ging er maar
at verkoop en vealhuizriaig aan
zouden Zijn boven oniher-
tdjk verval, wanneer er geen
öiële middelen worden gevon
den voor redelijk onderhoud. Nu al
zijn de eerste tekenen van verwaar
lozing te zien.
Overigens zijn nog niet alle moge
lijkheden tot behoud in Leiden on
derzocht. Gesprekken die ik na de
publikattte van de ingezonden stuk
ken van vorige week met de heer De
Groot heb gehad, hebben mij een
suggestie aan de hand gedaan, die
m.i. overweging verdient.
Waarom zou de kerk niet "om
moet" kunnen worden overgedaan
aan de Rijksdienst voor Moaiumen-
zorg, die dan uit de bestaande mid
delen, uit een aparte rijksbijdrage en
uit particuliere fondsen eventueel
met Leidse steun het onderhoud zou
kunnen bekostigen?
Niet om de kerk vender doelloos
te laten voortbestaan, maar om er
een zeer passende en nuttige be
stemming aan te geven zander het
gebouw zijn karakter en sfeer te ont
nemen. Er bestaat voor zover mij
bekend geen museum voor de oude
en contemporaine geschiedenis van
de Nederlandse monumentenzorg in
breed verband. Niet alleen de ge
schiedenis van de rijksdienst maar
van de gehele monumentenzorg, ook
Via andere instanties en particuliere
initiatieven', waarbij desnoods ook
de natuurmonumenten betrokken
ADVERTENTIE
ademhalen, omdat men voelt dat
men wordt gedoodverfd, opgesloten,
geoordeeld. Ik was erbij, dat een
ouderling uit mijn wijk door een
predikant tot "fascist" werd bestem
peld, omdat hij op keurige wijze
enig voorbehoud maakte ten aan
zien van revolutionaire opvattingen
van sommige predikanten. Zo iets
doet pijn; het komt me onverdraag
lijk voor. Ik voel mij een vreemde
ling in mijn eigen huis. Ik kan dit
des te gemakkelijker zo stellen, om
dat ik zelf een socialistische visie
bezit. Maar ik tracht niet hen te
beledigen, die anders denken en
die Juist, omdat zij anders denken
dan ik, mij kunnen verrijken en
mij verplichten tot heilzame zelf
kritiek".
Tot zover het citaat uit het Fran
se blad. Het schelden voor "fascist",
zoals hierboven door de Fran
se schrijver aangehaald, is overi
gens ook hier te lande allerminst
ongebruikelijk. Geen wonder, want
dit woord en het bijvoeglijk naam
woord "fascistoïde" zijn regelrecht
aan het internationale scheldarse-
naal van Moskou ontleend. Willy
van Hemert, regisseur van tal van
bekende tv-produkties hier te lan
de, weet er blijkbaar ook over mee
te praten, want tegenover "Elseviers
Magazine" verklaarde hij kortgele
den om. het volgende.
"Als ik een man op de tv zie met
een truitje en daaronder niets, dan
denk ik, dat is niet waar. dat zie ik
niet. Dat is mijn obscene fantasie.
En als ik dat op een massamedium
zie, dan schrik ik me rot, dan val ik
bijna flauw. Dat heeft te maken
met mijn gevoel voor beschaving. Ik
vind dat de normen op het ogen
blik ontwricht worden, op een
schandalige manier kapotgemaakt. Ik
zie de toekomst van Nederland heel
somber in. Zolang ik voor senti
menteel wordt uitgemaakt, blijft voor
mij de alarmbel luiden, dan is er
iets mis. Juist met Nederland. Die
arbeidsschuwheid, het verleggen
van de schoonheidsnormen, dat pro
voceren van: jongens, ze Je die
stront liggen, trap er dan in. en er
nog eens in. Wat leuk en wat stinkt
het hier heerlijk. Soms, als ik naar
de televisie kijk, heb ik het idee weer
in de bezetting te leven. Toen had Je
ook die Juicherige manier van din
gen zeggen waarvan Je dacht: het is
niet waar. maar het wordt op de een
of andere manier waar gemaakt. Het
is een soort hersenspoeling waar een
groot deel van het Nederlandse volk
slachtoffer van is geworden. Als Je
tegenwoordig zegt: ik ben eigenlijk
niet zo links, ik geloof dat ik rechts
ben, dan ben Je meteen een fas
cist".
Nederland staat op een geforceer
de manier te boek als een welvaart
staat van de bovenste plank. Nie
mand zal ontkennen, dat er globaal
genomen, een redelijke mate van
materiële voorspoed bestaat. „Glo
baal genomen." want er bestaan op
allerlei gebied nog zoveel tekorten,
dat het niet moeilijk zou zijn een
nummertje tendentieuze Journalis
tiek weg te geven, waaruit zou blij
ken, dat Nederland er nauwelijks be-
Voorbeeld van verval van oude steden ondanks welvaartstaat
ter aan foe is dan de onderontwik
kelde landen van Afrika. En dat is
wat overdreven, ondanks het voort
duren van schandelijke woontoestan
den, kreperende hartpatiënten, ver
foeilijke inflatie en legio achterstan
den op allerlei gebied wegens gebrek
aan middelen. Even overdreven is
het, Nederland af te schilderen als
een uniek paradijs, zoals er vrijwel
nergens ter wereld een te vinden is.
Dat wij beslist niet tot de „top" be
horen over Amerika en Zweden
praten we nog niet eens. dus uitslui
tend over de tegenwoordige combi
natie van negen landen van de Eu
ropese Gemeenschap blijkt uit het
maartnummer van het geïllustreer
de Duitse maandblad „Scala". Het
blad rekent in dollars en noteert als
inkomen-per-hoofd voor Denmarken
3200, voor Duitsland (de Bondsrepu
bliek) 3100, voor Frankrijk en Lu
xemburg elk 2900, voor België 2700.
voor Nederland 2400, voor Engeland
2200, voor Italië 1700 en voor Ierland
1300 dollars. Wél hoog zjjn in Neder
land de uitgaven voor sociale voor
zieningen (ziekte, invaliditeit, ouder
dom, werkloosheid). Dan is de volg
orde onder de „Negen" als volgt:
Duitsland, Nederland, Frankrijk, De
nemarken, Luxemburg, België, Italië,
Engeland en Ierland. Maar ten aan
zien van het inkomen per hoofd
komt Nederland toch niet verder dan
de zesde plaats, weliswaar nog vóór
Engeland, Italië en Ierland, maar
na Denemarken. Duitsland, Frank
rijk, Luxemburg en België.
DEN HAAG
m de Tweede
ifcetr üdiink
Tveffljghedidsdienst
iin heit leven roept.
De fracties van PvdA, VVD,
PPR, D'66, CPN en PSP hebben
gasteren een motie ingediend tijdens
de behandeling van de begroting
1973 van dit ministerie.
De motie stelt een planmatige
aanpak van heit verkeersveiligheids-
beleid voor. Deze dienst zou onder
meer de volgende taken hebben: de
vaststelling van veiMgheidsnormen
voor oude en nieuwe wegen, zowel
binnen als buiten de bebouwde kom,
het toezicht op de naleving hier
van door alle wegbeheerders, het
opsporen en laten verwijderen van
zogenaamde zwarte plekken in ons
wegenstelsel en woonwijken.
Bovendien zal deze dienst bij
zondere aandacht moeten hebben
voor de veiligheid van voetgangers
en (brom-) fietsen.
zouden kunnen worden, wanneer de
ruimte het zou toelaten.
Vanzelfsprekend moet daarbij
voorkomen worden, dat de unieke
ruimtewerking van de kerk verloren
gaat. Men zou er niet door een dool
hof van forse expoatiepanelen moe
ten dwalen, die het oog op de kerk
zelf onttrekken. Dat is echter zeer
wel mogelijk wanneer men denkt
aan de "kuip" die thans het midden
van de kerk ontsiert. Deze werkt in
sommige opzichten wel bijzonder sto
rend .maar ook dn de huidiige staat is
die kerk nog een lust voor het oog.
Wat minder hoog en lelijk zouden
dergelijke, eventueel meer gebro
ken expositie wanden ook op andere
plaatsen het totaal niet funest ont
luisteren.
De mogelijkheden voor een derge
lijk museum zouden nog aanzienlijk
worden vergroot, wanneer ook de
huisjes "In de Bocht van Genee"
voor dit doei beschikbaar kwamen.
Men kan het complex bovendien nog
doelmatig uitbreiden met ruimten
voor bv filmvoorstellingen, lezingen
en bescheiden congressen inzake be
trekking tot monumentenbescher-
miing, wanneer de nabijgelegen La
tijnse School in de Lokhorststraat
DEN HAAG De meerderheid
van de Tweede Kamer gaat ak
koord met de gedeeltelijke over
plaatsing van het Centraal bureau
voor de statistiek naar Heerlen. Dit
bleek gisteren tijdens het debat in
de Tweede Kamer naar aanleiding
van de brief van minister Langman
van economische zaken waarin hij
deze overplaatsing officieel aankon
digt.
Er was ook veel kritiek, vooral
over het stroeve verloop van de ge
hele affaire. Bovendien waren vele
Kamerleden benieuwd naar het ant
woord van de minister waarom hij
nu Juist duizend CBS-personeelsle-
den wil laten verhuizen.
Van PvdA-ziJde werd er op aan
gedrongen om een onafhankelijk bu
reau niet alleen een onderzoek te
laten instellen naar de gevolgen van
deze verhuizing van duizend man
maar ook maar de gevolgen van
verhuizingen van andere aantallen.
De socialist Wierange vroeg daarom
in eerste instantie 500 man over te
plaatsen, (wat volgens deskundigen
toelaatbaar is) en pas verdere stap
pen te ondernemen als het onderzoek
is afgelopen.
Ondanks de zijns inziens onbevre
digende gang van zaken bij het
overleg moest hij toegeven dat de
verhuizing van de CBS-afdeling
„massale tellingen" steun verdient.
De KVP-woordvoerder Bremen
vond dat in ieder geval ook voor
Den Haag een gedifferentieerd ge
specialiseerd werkgelegenheidspa-
troon moet worden behouden. Daar
naast stelde hij dat het hulppro
gramma van de regering voor Lim
burg ver ten achter blijft bij de wer
kelijke ontwikkeling.
De ARP en de CHU hielden beiden
vast aan het standpunt over het
spreidingsbeleid zoals dat is neerge
legd in het regeerakkoord 1971. Wel
stelde men in die fracties dat de re
gering alleen in goed overleg met de
gemeente Den Haag tot een bevre
digende uitvoering van het beleid kan
komen.
Vrijwilligers voor Palestijnen Li
bië heeft gisteren zijn burgers in de
gelegenheid gesteld zich te melden
als vrijwilligers voor de Palestijnse
verklaring van radio-Tripoli zullen
alle politiebureaus enuniversiteitsge-
bouwen dag en nacht open zijn voor
de aanmelding van vrijwilligers.
ADVERTENTIE
Zs UniciiM N.V. Amsterdam
In het haat van Leddiem loan daar
mee een levend museumcomplex tot
stand komen, dat de aandacht van
tallozen uit bommen- en buitenland
trekt.
Dat lijkt een betere bestemming
dan die ais sporthal, open cultureel
centrum, pakhuis, supermarkt of wat
dan ook, omdat voor die doeleinden
toch ingrijpende verbouwingen no
dig zijn, die de sfeer van de kerk
grondig aantasten.
P. BOK
Santhorst 55
Leiderdorp
DEN HAAG (ANP) De zelf
standige instellingen voor technisch
wetenschappelijk en hoger technisch
onderwijs moeten samengebracht
worden tot drie onderwijsgemeen-
schappen, die in het technisch ter
tiair onderwijs de naam "technische
universiteiten" zullen heten. De
ze volledige integratie van de 27
hts-en met de drie th's kan in drie
fasen tot stand komen.
Dit staat in de 27 aanbevelingen,
die de studiecommissie coördinatie
technisch wetenschappelijk onder
wijs (TWO).
Hoger technisch onderwijs
(HTO) onder leiding van prof. dr.
ir. W. M. J Schlösser na zes-en-een-
half jaar heeft opgesteld in haar
eindrapport, dat aan de minister
van Onderwijs en Wetenschappen
is uitgebracht.
De commissie constateert, dat het
HTO gevaar loopt te verschrompe
len. Het TWO dreigt aan zwaarlij
vigheid te bezwijken. Deze ontwik
kelingen houden een enorme ver
spilling van talent en geld in. De
commissie bepleit een aanpak in de
vorm van een onderwijsdeskundige
coördinatie en coöperatie.
Met de in fasen verlopende vor
ming van de drie technische uni
versiteiten kan integratie van de
bestuursbeginselen en bestuursvor
ming gelijk opgaan.
De Brauw wil
geen hogere
treintarieven
DEN HAAG Het tweede kamer
lid De Brauw (DS'70) heeft er gis
teren tijdens de behandeling van de
begroting van het ministerie van
Verkeer en Waterstaat voor gepleit
om de verhogingen van de NS- en
streekvervoertarieven zoveel mo
gelijk achterwege te laten. Toch in
gevoerde verhogingen zouden in ieder
geval niet boven het alemeen prijs
peil mogen uitgaan, meent het Ka
mer liH dat zijn opvattingen in een
motie aan de Kamer aanbood.
De trein- en streekvervoertarieven
zijn volgens De Brauw de laatste
twee Jaar fors verhoogd en volgens
hem wordt hierdoor het gebruik van
het openbaar vervoer eerder afge
remd in plaats van gestimuleerd.
