Vietnam-over leg vertraagd na terugkeer
Allende zit in angst en vrees
krijgsgevangene]
legering-Vorster schakelt
eel studententop uit
[rijgsgevangenenkwestie door V.S. hoog opgenomen Kritiek in V.S.
Nog juist ontsnapt
aan het huwelijk
Als haar dof en kleurloos is:
Lavona kleurversteviger.
Lavona,
Aanstaande zondag verkiezingen in Chili
K0NSTMO&
KVlMlTtni
tSSSSZ*
vïleda
DENSDAG 28 FEBRUARI 1973
BUITENLAND
PARIJS (ANP) Over de internationale conferentie inzake Vietnam in Parijs is giste
ren een schaduw gevallen door een boze reactie van de VS op het vasthouden van Ame
rikaanse krijgsgevangenen door Hanoi. Het werk van de conferentie, waaraan 13 partijen
deelnemen, kan door deze kwestie worden vertraagd.
Algemeen werd gehoopt dat op
vrijdag een slotverklaring door de
conferentie zou worden ondertekend,
waardoor de overeenkomst van 27
januari zou worden bekrachtigd.
Op bevel van Nixon verzocht mi
nister van Buitenlandse Zaken Ro
gers om een spoedbijeenkomst met
zijn Noandvietnamese ambtgenoot
Trinh, om een verklaring te krijgen
waarom in de vrijlating van krijgs
gevangenen vertraging is gekomen.
Dit gesprek heeft nog niet plaats
gehad. Rogers sprak gisteravond wel
met zijn Russische ambtgenoot Gro-
mriko, die eerder op de dag had ge
zegd dat alle partijen hun verant
woordelij kheden onder de overeen
komst moeten nakomen.
Waarnemers menen dat de VS ho
pen dat de Sowjet-Unie en China
druk op Hanoi zullen uitoefenen om
het nieuwe, ernstige obstakel van de
krijgsgevangenenkwestie uit de weg
te ruimen.
Noordi- Vietnam heeft tot dusver
163 Amerikanen vrijgelaten en zegt
dat het 562 Amerikanen krijgsgevan
gen had genomen. Het land ver
klaarde de vrijlating stop te zetten
totdat de VS en Zuid-Vietnam de
verzekering geven dat het bestand
naar behoren wordt nageleefd.
Uit conferentiekringen in Parijs is
vernomen dat de redactiecommissie,
waaruit de drie Noordvietnamese af
gevaardigden gistermiddag weg lie
pen, met een ontwerp-overeenkomst
van twaalf artikelen bezig was.
Voordat het conflict over de krijgs
gevangenen losbarstte, werden goede
vorderingen gemaakt.
Tijdens het werk van de redactie
commissie, waar zich de eohte onder
handelingen schijnen af te spelen,
is gebleken dat de meningsverschil
len zich op de volgende punten toe
spitsen:
0 de communistische deelnemers
willen dat in de slotverklaring van
de conferentie de deelnemende par
tijen worden opgesomd. De anderen
zijn daartegen omdat dan ook de
voorlopige revolutionaire regering
van Zuid-Vietnam zou warden ge-
Woordvoerders van Noord-V ietnam, Nguyen Than Le (hoven)
en Zuid-Vietnam, Trieu Dan (onder) geven op persconfe
renties uiteenzettingen over het overleg in Parijs. Noord-
Vietnam liep gisteren weg uit een vergadering van de zo
belangrijke redactie-commissie.
ROME (DPA) De 35-Jari
ge Giuseppina Altana uit het
dorp Berchiddeddu op Sardinië
had geen geluk met haar po
ging de veeboer Demeniico Zar-
ra met wapengeweld naar het
trouwaltaar te sleuren.
Terwijl haar broer een kara
bijn op Zarra gericht hield,
reed Giuseppina met haar
doodsbenauwde toekomstige
echtgenoot kerkwaarts.
De politie is mijn beste ka
meraad zal de boer gedacht
hebben toen een politiepa
trouille de auto met het deels
wel, deels niet trouwlustige ge
zelschap aanhield en hem be
vrijdde.
Reden voor de trouwwoede
van Giuseppina was dat naar
haar zeggen Domenico de va
der van haar twee maande oude
baby is, iets waarvan de boer
zegt geen weet te hebben. Alle
pogingen van Giuseppina hem
goedschiks in het huwelijks
bootje te krijgen waren mislukt
toen zij op het idee kwam het
dan maar met geweld te pro
beren.
noemd, wat een de facto-erkenning
van deze regering zou inhouden.
0 om dezelfde reden wensen de
niet-communistische landen dat de
stukken van de internationale con
trole-commissie worden toegezonden
aan de „deelnemers aan de confe
rentie" en niet aan de „deelnemende
regeringen".
de communistische landen willen
in de slotverklaring geen verwijzin
gen naar Laos en Cambodja, in te
genstelling tot de overige deelnemers.
0 de communistische landen geven
die voorkeur aan tweezijdige hulp
voor Vietnam, de overige landen aan
meerzijdige hulp.
0 het belangrijkste verschil van
mening betreft het Canadese voor
stel tot instelling van een permanent
orgaan, waaraan de internationale
controlecommissie verslag kan uit
brengen. De communistisch e deelne
mers schijnen niet tegen het idee van
een beroepsinstantie te zijn, maar
wel tegen het oprichten van nieuwe
organen.
(Op dit punt zou een compromis zijn
bereikt. Er kan een nieuwe Vietnam-
conferentie worden uitgeschreven
over bestandssohendingen als ran de
13 deelnemers er zes vóór zijn. Aan
de conferentie nemen 6 communis
tische en 6 niet-communistische
partijen deel. Daarmee zou het Ca
nadese voorstel overbodig zijn ge
worden).
De uit twaalf man bestaande Ca
nadese Rode Kruis-commissie die al
drie weken in een hotel in Saigon
zit te wachten op toestemming om
de kampen voor krijgsgevangenen te
inspecteren, heeft aangekondigd za-
berdag Zuid-Vietnam te zullen ver
laten.
Deze stap is het rechtstreekse ge
volg van de waarschuwing van de
Canadese regering dat zij zich uit
Vietnam zal terugtrekken als het
bestand niet wordt nagekomen.
WASHINGTON Nu de emoiies
zijn geluwd over de terugkeer van de
eerste groep Amerikaanse krijgs
gevangenen twee wekein geleden,
komt in de Amerikaanse pers kritiek
los op de manier waarop het Penta
gon hun repatriatie ensceneerde als
„een advertentie voor de regering".
De term is van de columniste Shana
Alexander, die in het weekblad
„Newsweek" schrijft: „De uiteinde
lijke ironie is misschien dat na acht
wrede Jaren als krijgsgevangenen, zij
nu gijzelaars zijn geworden van pro
paganda, gevangenen van een „eer
volle vrede"."
Door
mr. H. Leffelaar
De terugkeer van de gevangenen
was dan ook minder het succes van
een moeizaam bereikt vredesakkoord,
dan de triomf van de 80 militaire
public-relationsexperts, die opdracht
hadden van het Pentagon het Ameri
kaanse volk en zijn terugkerende
luchtkrijgers volgens een regerings
scenario te herenigen. Dit scenario
had eerst de onwaarschijnlijke Pen-
tagon-naam „operation egress recap"
(zoiets als het te voorschijn halen van
terugkerende astronauten uit hun
ruimtevaartcapsule), maar werd door
minister van Defensie Laird bij nader
inzien omgedoopt in „operation home
coming".
De draaiboekvoorschriften waren
niet moeilijk te ontdekken: iedere zo
juist overgedragen krijgsgevangene
werd theatraal arm in arm cn hand
in hand door een toegewezen escorte
naar het repatriatievliegtuig gebracht
het soort, nadrukkelijke regie dat
wilde zeggen: jou, kerel, zullen die
Noordvietnamezen nooit meer uit
mijn handen loskrijgen.
Iedere repatriant werd door het
opwachtingscomité op de Amerikaan-
ADVERTENTIE
binnenlandse veiligheid in gevaar
ÏANNESBURG (DPA) De
Ifrikaanse regering heeft giste-
rrijwel de gehele top van de
atenorganisatie .National Union
mier Vorster deelde in het par-
t in Kaapstad mee dat aan
Drzitter van de vereniging Paul
rius, zijn twee vice-voorzitters
|f andere leidende figuren van
IS volgens de wet tegen het
unisme beperkingen zijn op-
l.
ster zei dat de maatregel was
len na een interim-rapport van
immissie van onderzoek. De stu
aleiders hadden een koers ge-
waardoor de binnenlandse vei-
1 in gevaar kwam. Zo was het
li vorig Jaar onder leiding van
USAS tot heftige botsingen in
(tad en Johannesburg tussen
I en demonstrerende studenten
len. Voorts voerde de studen-
le een grote campagne tegen de
rUtlek van de regering en zou
contact hebben gezocht met
tie zwarte studenten,
zouden zij verbinding hebben
ft met Afrikaanse bevrijdings
agen en .terreur-organisaties'
buitenland.
gen niet in contact treden met zwar- bijeenkomsten of studentencongres-
te Afrikanen, mogen niet op de uni- sen bijwonen. De maatregelen zijn
versiteit komen en ook geen politieke van kracht tot 31 maart 1978.
Doden bij brand
in strafinrichting
HANNOVER (DPA) Zes gedeti
neerden zijn gisteren bij een zware
brand in een werkbarak van 'n straf
inrichting in LIngen in de Westduit-
se deelstaat Nedersaksen om het le
ven gekomen.
De gedetineerden maakten speelgoed
van het licht ontvlambare celluloid.
Door onbekende oorzaak ontstond
plotseling een steekvlam en raakte
de barak in brand. Twaalf gevange
nen konden zich in veiligheid stellen,
een ernstig gewond.
Lavona haarkleurverstevigers worden in
maar liefst 23 light-proof tinten gemaakt.
Ze herstellen de kleur en verstevigen uw haar.
Flakon voor 2 a 3 behandelingen f 2,30
een belofte voor mooierhaar VUELL/X
SANTIAGO (ANP) President Salvador Allende van Chili
zit in angst en vrees. Zijn hardnekkig als experiment bestem
pelde democratisch marxisme staat na een kortstondig leven
aan de poort van de ondergang en er lijkt nog weinig kracht
nodig voor de -fatale klap.
In de twee Jaar dat hij aan de zers. Zo'n 4,5 miljoen kiesgerechtig-
macht is heeft Allende, tezamen met den op een inwonertal van meer dan
zijn „Unidad Popular", het land wel- 9 miljoen) beslissen dan wie de 150
iswaar een flink eind het pad van het zetels in het Huis van Afgevaardigden
socialisme opgevoerd. Er is een rede- gaan bezetten en wie de 25 van de 50
lijke nivellering in de inkomens tot senaatszetels (de andere helft blijft
stand gebracht waarbij de lonen van zitten),
de laagstbetaalden aanzienlijk zijn
verhoogd en de werkloosheid is ge
daald van 6 tot 3,5 procent. Vele tien-
ADVERTENTIE
Bk meer gebruik
lonze
lebreide service
Niet verzwegen
Allende heeft voor zijn aanhangers
duizenden hectaren landbouwgrond nooit verzwegen dait de weg naar het
zijn onder staatsbeheer geplaatst en socialisme lang en moeilijk is en veel
de achterbuurten waar de vele armen offers vraagt. Het beeld dat hij bij
onder erbarmelijke omstandigheden zjjn ambtsaanvaarding in september
woonden worden in hoog tempo ver- 1970 aantrof was ook bepaald niet
vangen door nieuwe, eenvoudige en opwekkend. Armoede, hanger, ziekte,
betaalbare huizen. Kortom, de kleine analfabetisme, krotten, werkloosheid
man is erop vooruitgegaan. Maar waren problemen die dringend aan-
de door velen ais te idealistisch en te dacht en behandeling behoefden,
ambitieus genoemde programma's Het is duidelijk dat een oplossing
van Allende hebben de Chileense eco- voor dit scala van problemen niet in
nomie aan de rand vain het faililsse- ee,n vloek en een zucht kon worden
ment gebracht. De inflatie in het bereikt. Ongetwijfeld echter heeft de
land is tot recordhoogten gestegen, regerende Unidad Popular met die na-
de betalingsbalans verkeert in een tionalisering van de bodemschatten
crisissituatie en de reserve aan bui- (koper, olie, ijzer, kolen), de onteige-
tenlandse valuta, die in 1970 nog 450 mng van het grootgrondbezit, de
miljoen dollar bedroeg, is tot het nul- overname van de banken en talrijke
punt gedaald. industrieën, de verbetering van de
1/ medische dienst, het onderwijs en de
P woningbouw en de actie „melk voor
Allende wijt dit sombere beeld aan alle kinderen" een deel van haai
de teruggang van de wereldprijs voor program verwezenlijkt. De brede laag
koper, Chili's voornaamste export- van arbeiders verdient ook meer en
mocratica", buit de situatie uit en den verhoogd. t
spreekt, naar het schijnt niet zonder De harde werkelijkheid van alledag
succes, van een wanbeleid waaraan confronteert de Chileen echter met
snel en drastisch een eind moet een record-inflatie van 163,4 procent
komen. in het afgelopen Jaar, waarbij de
De sleutel waarmee de ondergang prijzen van levensmiddelen zelfs met
van Allende en zijn marxisten al of 258 procent de hoogte inschoten. De
met wordt bezegeld ligt komende zon- burger heeft veel geld in het handje,
dag in handen van de Chileense kie- maar de huisvrouwen staan dagelijks
President Allende
in lange rijen voor vlees, meel, rijst,
suiker, koffie, wasmiddelen, tand
pasta, toiletpapier of sigaretten. Op
de zwarte markt zijn deze artikelen in
overvloed aanwezig, maar de prijzen
zijn er zo schrikbarend hoog, dat de
kleine man zich er niet kan vertonen.
Verder staan duizenden vrachtwa
gens en bussen stil. omdat er niet
aan onderdelen is te komen en ook
banden en accu's tot de zeer schaarse
artikelen behoren.
De regering-Allende heeft deze
problemen wel onderkend, maar de
vraag is hier en daar gesteld of het
inzicht niet wat laat is gekomen. De
door Amerika drooggelegde krediet-
bronnen zijn aanvankelijk slechts
langzaam opnieuw opgeweld met fi
nanciële en technische hulp uit com
munistische „broederlanden" als de
Sowjet-Unie en haar bondgenoten.
Deze hulp zal echter pas tegen het
eind van de regeringsperiode van Al
lende (hij werd in 1970 voor zes Jaar
benoemd) vrucht dragen.
Zetels
De Unidad Popular (volksunie)
waarop de regering steunt bestaat uit
communisten, socialisten, radikaien
en linkse christen-radikalen. Ze bezet
momenteel maar 18 van de 50 se
naatszetels en 54 van de 150 zetels in
het Huis van Afgevaardigden. De op
positie van christen-democraten, na-
tionalen en twee rechtse radikale
partijen heeft dit keer de gelederen
gesloten in de Cona Federacion De-
mocratica (democratische federatie).
Tussen beide fronten is sinds de ope
ning van de verkiezingscampagne op
1 januari een sfeer van haat ont
staan die niet veel goeds voor Allende
en zijn marxisten voorspelt, mocht de
oppositie in het gehele oongre6 een
tweederde meerderheid behalen. Het
oplaaien van de felle emoties tussen
aanhangers van beide fronten heeft
in de verkiezingscampagne tot nu toe
aan vijf personen het leven gekost.
Een analyse van de resultaten in
voorgaande verkiezingen toont dat
links de laatste Jaren geleidelijk aan
steeds winst heeft geboekt. De pro
gressie is langzaam maar constant.
Bijvoorbeeld bij de gemeenteraads
verkiezingen van 1967 behaalden com
munisten en socialisten gezamenlijk
28,7 procent van de stemmen, by de
parlementsverkiezingen van 1969 was
dat 28.8 en by de gemeenteraads
verkiezingen van 1971 39,35 procent
De presidentsverkiezingen van 1970
leverden Allende als kandidaat van
de gezameniyke linkse partyen 36,3
procent op tegen 2jjn conservatieve
tegenstander 34,9 en de kandidaat
van het centrum 27. Het is duideiyk
dat Allende nooit was gekozen als
zijn tegenstanders een gezameniyke
kandidaat naar voren hadden ge
schoven.
Als de regeringscoalitie meer dan
50 procent van de stemmen weet te
behalen staat het licht op groen voor
de mars naar het socialisme. Geen
parlement kan haar dan meer tegen
houden of zelfs afremmen. Biykt ze
minstens eenderde van de kiezers aan
te spreken, dan kan Allende in ieder
geval nog alle tegen zyn program ge
richte initiatieven van het congres
met zyn veto blokkeren.
Komt de oppositie in de senaat aan
een tweederde meerderheid, dan kan
zy van haar kant alle plannen van
Allende dwarsbomen. Een tweederde
meerderheid in beide kamers stelt
haar zelfs in de gelegenheid Allende
tot aftreden te dwingen. Maar de
christen-democraten als sterkste par.
ty in de oppositie zyn naar verluidt
niet happig om Allende af te zetten.
De president heeft er zelf geen twyfel
over laten bestaan dat hy tot 1976 wil
blyven zitten en wie Allende ten val
wil brengen moet, zo zegt men, een
burgeroorlog incalculeren.
ADVERTENTIE
zeena
se vliegbasis in de Filippynen 00
aan de vliegtuigtrap begroet met
bestudeerd identieke dubbele n
greep.
Uiit ieder vliegtuig stapje
woordvoerder namens de ex-gevan
nen naar een gereedstaande mi
foon om in eendere bewoo.-:Ln_
dami te brengen aan de pres J
van de Verenigde Staten, God. v
Amerikaanse volk en aan de Amer.-
kaanse vlag.
En iedere repatriant werd tenslotte,
alsof hy nog steeds gevangen was,
volledig geïsoleerd van pers en pu
bliek. afgevoerd naar het ziekenhuis,
waar zy ondervraagd werden naar
hun ervaringen en. naar men mag
aannemen, ook onderricht In de offi
cieel goedgekeurde gedragslynen. H:-t
draaiboek schreef vermoedelyk ver er
voor dat iemand de president zou op
bellen. om dan te horen te kryg n
dat de president bewondering 1
voor hun karakter en moed w
aldus geschiedde.
Het Amerikaanse volk zelf wa^ tl
maanden tevoren door een ongek i
uitvoerige propagandacampagne .i
de regering voorbereid op wat e: s
wachten stond, waarby de regering
geen hoge dunk bleek te hebben v 1
de gevangenen: wrakken van m n-
nen. die zich lange tyd niet zou n
kunnen aanpassen aan de veranderin
gen in de Amerikaanse maatschappy
ze zouden schrikken van hotpants en
de gedurfde naakten van .Playboy";
ze zouden psychisch grote moei c-
heden hebben zich weer in te pa' n
in hun gezinnen: ze zouden t
goed meer auto kunnen ryden t-
om, het beeld (de gegeven voo~u
den zyn letterlijk) dat van r g r:- ;-
wege met behulp van psychi -3
werd afgeschilderd was dat van 1-
tenpatiënten van een psychiatris -e
inrichting.
Zelfs de echtgenotes van terugke
rende krijgsgevangenen werden ui
speciale bijeenkomsten aan deze her
senspoeling onderworpen (andere
psychiaters noemden het program e a
„onverantwoordeiyk") en men on
zich dan ook afvragen waar ceze
vrouwen zich nog op koneen ver
heugen.
Het overgrote deel van de krijgs
gevangenen bleek echter niet alleen
kerngezond te zyn (ook hun gebitten
werden vaak zelfs in gevangenschap
verzorgd), maar ook psychisch niets
te mankeren, zodat van het oorspron
kelijke scenario moest worden afge
weken en zy eerder met hun gezin
nen werden herenigd.
De aanpak van de Amerikaanse
regering, gericht op de canonisering
van de krygsgevangenen als martela
ren van de oorlog in Vietnam, liet by
velen een bittere smaak achter. Wat
was het relatief comfortabele bestaan
in gevangensohap van deze bombar
dementsvliegers vergeleken met de
tienduizenden burgers die woord'o is
omkwamen in concentratiekampen :n
Duitsland en Rusland, met de dui
zenden krygsgevangenen die onder
mensonterende omstandigheden de
Birma-spoorweg bouwden, met de
kinderen die jarenlang van hun moe
ders gescheiden werden in inter
neringskampen. met het leed van
Nagasaki en Hirosjima, met de tien
duizenden voor het leven vermink
ten en ontheemden van Vietnam, en,
tenslotte, met de gezinnen en fami
lies van 46.000 in Vietnam omgeko
men Amerikanen?
Wat moet. in dit perspecticl. nog
gezegd worden van de Amerikaanse
krijgsgevangenen die na hun terug
keer twee medegevangenen voor de
krijgsraad willen brengen omdat zy
zich uitspraken tegen de oorlog0
Op weg terug naar de Filippynen
werd door de repatrianten de vraag
gesteld, wie de oorlog had gewonnen.
Ook daar had het regeringsdraaiboek
een computer-antwoord op: „Zuid-
Vietnam heeft niet verloren en Nrd-
Vietnam heeft niet gewonnen'.
Columniste Shana Alexander schreef
„Niets brengt de holheid van Ameri
ka's positie in de oorlog wreder aan
het licht dan deze tragische uitwisse
ling van vraag en antwoord. Want
wanneer niemand heeft verloren en
niemand heeft gewonnen, en dat is
wat dit anwoord bedoelt te zegven,
dan is de oorlcg ook officieel zinloos
geweest".
Amin stuurt
hele kabinet
met vakantie
KAMPALA (ANP) President
Amin van Oeganda heeft alle leden
van zijn kabinet gelast met Ingang
van maandag 30 dagen vakantie te
nemen, zo heeft radio-Oeganda mee
gedeeld.
Generaal Amin nam het öeslur
na overleg met zijn minister vnn
Gezondheid, dr. Gesa die een be
zoek aan de overwerkte minister van
Buitenlandse Zaken Kibedi ln het
ziekenhuis had gebracht
"Een mens ls maar een men*"
zei president Amin, "of zij het wll]nr>
of niet". "De ministers en ana
loge functionarissen hebben beh-
e aan frisse 'ucht en rust'
Amin hoopt dat zij na nun verio:
terugkeren vol arbeldslust en ri
aan nieuwe ideeën. Tijdens de afwe
zigheid van de ministers zal presi
dent Amin regeren met hoge functio
narissen die in die tijd een minis
terieel salaris zullen genieten.
