IN KERK GAAT MEN VAAK
HARD TEGEN ELKAAR IN
«jmiiiiiiium»
Eenheid is veelal ver te zoeken
OPDRINGERIG
Kerkdiensten Leiden en omgeving
ZATERDAG 10 FEBRUARI
Twee dagen nadat er op het Pastoraal Overleg van de R.K. Kerk te Noordwijkerhout het
incident met de pauselijke nuntius plaats vond, waren we in de Dominicus-kerk in
Amsterdam getuige van een ander incident. Daar zou spreken de Zwitserse r.k. theoloog
dr. Hans Küng, hoogleraar in Tubingen over de vraag: wat is het blijvende in de kerk?
Wie iets van zijn boeken over de kerk en over de Paus (die laatste verscheen onder de
titel: Onfeilbaar, met een groot vraagteken daarachter) gelezen heeft, wist wel wat bij
hem ongeveer te verwachten was toen hij zou spreken voor de r.k. theologische faculteit
te Amsterdam.
Woord van bezinning
Er was aan deze lezing nog al wat
bekendheid gegeven en de kerk was
dan ook bijna geheel vol. Nadat
Küng was ingeleid, waarbij een
okrt overzicht van zijn leven en
publicaties werd gegeven en hij
hij zelf zou gaan spreken, begon ach
ter in de kerk een gedeelte van het
Michaël-legioen hardop te bid
den de gebeden van de rozenkrans,
die we vroeger meer hoorden dan
tegenwoordig. Dit was een protest
tegen het optreden van deze hoog
leraar, aan wie door het Michaël-
legioen (en ook andere instanties in
de RK-kerk) een verderfelijke in
vloed wordt toegeschreven. Pas meer
dan een half uur later kon Küng
zijn pas begonnen lezing hervatten.
Voor zover ze niet zelf weggingen
waren deze "protestanten" uit de
kerk gedrongen.
Toen hij weer opnieuw begon,
haalde Küng de bijbeltekst aan dat
Mijn huis zal zijn een huis van ge
bed. Maar het kwalijke in deze tijd
is zo ging hij verder dat men
sen tegen elkaar in gaan bidden.
Men gaat het bidden gebruiken aks
een strijdmethode om elkaar te hin
deren. Men houdt geen rekening
met het andere evangeliewoord
waarin sprake is van de binnenka
mer. Verder merkte hij op dat Je
aan dit incident kunt zien hoe groot
de tegenstellingen zijn die er in zijn
kerk liggen, tegenstellingen die Je
niet zomaar kunt overbruggen. Het
is zover gekomen dat men het als de
beste methode ziet zo hard mogelijk
tegen elkaar in te gaan. Een gesprek
wordt niet meer mogelijk geacht.
Dit zou ook geen zin hebben omdat
men met elkaar eigenlijk niet eens
meer wil spreken. Wanneer dit on
der christenen die tot één kerk be
horen al zo is, wat heeft de kerk
dan nog te zeggen in deze wereld
waar zoveel tegenstellingen zijn
en waar het hard tegen hard gaat.
Dit laatste heeft Küng er niet bij
gezegd, maar weer terugdenkend
aan zijn woorden, hebben we er
een beetje over "nagepreekt". De
oude psalm over het samen wonen
als broeders en over het liefdevuur
dat niet wordt gedoofd, is misschien
wel voldoende gezongen, maar nog
niet voldoende tot de harten door
gedrongen.
nu is het echter niet zo dat we
kunnen wijzen naar de RK Kerk in
het bijzonder: daar zitten de schul
digen die het bidden misbruiken.
Dit is altijd al gebeurd. We kunnen
denken aan tijden van oorlog waar
in de contacten tussen kerken en
christenen van de oorlogvoerende
landen nihil of te verwaarlozen wa
ren, maar men heeft aan weerszij
den van het front wel tegen elkaar
ingebeden om de overwinning van
het eigen leger. Dat is op zich zelf
altijd een kwalijke zaak, want men
bidt dan voor zich zelf alleen, ter
wijl Christus zijn discipelen in het
Onze Vader in het meervoud heeft
leren bidden.
Zoals wij ons dagelijks brood no
dig hebben, zo heeft men dat ook
nodig in landen waar tekort aan
voedsel is, door welke oorzaken dan
ook. Aan het rechte bidden zit bo
vendien ook een daad vast.
Kwalijke zaak
We kunnen ook denken bij dat
tegen elkaar in bidden aan protes
tantse kerken. Daar doet men het
niet met de rozenkrans en de gebe
den die daarbij behoren, maar wan
neer er hier tegenstellingen open
baar worden, doet men het op een
veel verfijnder manier. Men gaat
bidden voor de bekering van de an
der. Men doet dat alsof men zelf
niet altijd weer opnieuw bekering
nodig heeft. Aan een gesprek denkt
men ook hier al niet meer, want de
tegenstellingen worden zo groot ge
acht dat van te voren reeds vast
staat dat een gesprek niet mogelijk
is. Alleen is nog mogelijk dat de
ene groep bekeerd wordt tot de me
ning van de andere groep. Dit is,
evengoed als het incident in de Do-
minucuskerk, een kwalijke zaak,
want de goede trouw van de ander
wordt reeds vóór enig gesprek in
twijfel getrokken.
Hiermee Is dit nog zeer zacht
gezegd. Zich zelf ziet men als de
ware, de beste christen. Het is niet
te zeggen hoeveel schade de kerk
lijdt door mensen die in alle ge-
moede menen tegen elkaar in te
moeten gaan bidden. Door deze
houding wordt praktisch alle werk
van de kerk is dat haar werk toch
niet stil, want het merkwaardige
van de ker is dat haar werk toch
doorgaat. Het ds voor ons haast een
bewijs dat, niettegenstaande tegen
stellingen die tot polarisatie kun
nen leiden, de H. Geest toch door
het evangelie werkt in de kerk. Maar
het rechte elan is er dikwijls uit.
Ziel van kerk
Dat bidden in die Dominicuskerk
en de lezing van prof. Küng laten
in ieder geval zien. zoals deze hoog
leraar opmerkte, hoe er in zijn kerk
tegenwoordig op verschillende wijze
wordt gedacht en dat het daarom
zeer nodig is oms ons te gaan bezin
nen op datgenen wat er in de kerk
blijven moet. Er is veel franje, zo
merkte hij op, en daartoe rekende
hij ook de rozenkransgebeden, hoe
wel hij op zich zelf niets daartegen
heeft. Hij rekende hier ook toe de
dogma's over de pauselijke onfeil
baarheid en de twee over Maria.
Wat is nu de werkelijke ziel van de
kerk? Wat Is haar levens-principe?
Wat heeft haar negentien eeuwen
lang bijeen gehouden en samenge-
gebonden? Zijn uitgangspunt was:
zoals er geen marxisme denkbaar is
zonder Karl Marx, zo is er geen
christendom denkbaar zonder Je
zus Christus? Zo wordt er in de
kerk dan nog al eens gevraagd en
dan begint het geredetwist opnieuw.
Küng heeft verder zeer indringend
gesproken. Het gaat hem in geen
geval om een Christus zoals men
sen hem In iedere eeuw hebben ge
maakt naar het beeld dat zij be-
geval om een Christus zoals men
sen hem in iedere eeuw hebben ge
maakt naar het beeld dat zij be
den. Hij was geen revolutionair,
hoewel hij als een rebel is veroor
deeld. Hij was geen priester, geen
professionele theoloog, geen filiso-
soof, geen monnik, geen moralist,
geen sabbathist, geen man van hei
lige tradities. Hij had meer oog voor
het éne afgedwaalde schaap dan
voor de negen en negentig recht
vaardigen die de bekering niet no
dig hebben. Deze gedachten heeft
hij uitvoerig weergegeven hl een ar
tikel: Wie was Jezus Christus?
De band met Jezus Christus is
voor ieder christen, of hij nu con
servatief dan wel progressief is, het
belangrijkste. Hiervan zal de kerk
altijd weer opnieuw moeten getui
gen. Wanneer dit getuigenis achter
wege blijft, zal het misgaan met de
kerk.
Twee groepen
Op het Pastoraal Overleg van de
R. K. Kerk In ons land ging het o.a.
ook over de vraag of een plurifor
me kerk, een kerk waar over ver
schillende dingen niet gelijk wordt
gedacht, mogelijk is. Bij monde van
kardinaal Alfrink hebben de bis
schoppen toegezegd dat zij zich
daarover zullen bezinnen en zo mo
gelijk een schrijven zullen laten
uitgaan. We geloven- dat dit schrij
ven er niet spoedig zal komen, zo het
er ooit komt .want iedereen weet dat
er ook in het bisschoppencollege niet
gelijk wordt gedacht en zeker niet
over de „grenzen van de pluriformi
teit," zoals één van de leden van het
Pastoraal Overleg het formuleerde.
In de N.H. Kerk heeft men het in
de novemberzlttlng gehad over een
getuigenis dat er van de synode zou
uitgaan nadat het getuigenis van
Van Niftrik en de zijnen niet was
aanvaard. Het was toen ail voor de
tweede keer dat de synode er een
zitting aan wijdde. Het werd een be
nauwde en benauwende zaak. Men
is wel niet tegen elkaar in gaan
bidden, maar de nodige eenheid was
toch ver te zoeken. Ook hier stonden
twee groepen tegenover elkaar zon
der elkaar te kunnen vinden. Maar,
misschien is er in een bisschoppen
college meer mogelijkheid de tegen
stellingen te overbruggen dan dn 'n
Oproep prof. Küng
In de Geref. Kerken ligt het al
evenzo. Op hun laatste synode was
het een strijd om de eenheid of om
de waarheid. Er is een zeker com
promis gevonden, maar dit houdt al
tijd in dat het een hele kwestie wordt
hoe men zo'n compromis moet lezen.
Reeds spoedig bleek dat de een er
heel wat anders in las dan de ander.
In de vrijgemaakte Geref. Kerken
weet men ook mee te praten van de
verdeeldheid van de geesten in de
kerk. Ook hier liggen tegenstellin
gen die zo maar niet te overbruggen
bleken te zyn. Men heeft weken en
wékenlang vergaderd, ook al geen
teken dat het zo vlot loopt. In de
Het kerkgebouw van de
Hervormde dorpskerk in
Rijnsaterwoude.
(Archieffoto Jan Holvast)
Chr. Geref. Kerk weet men er ook
al van. Hier is het trouwens van het
begin af aan zo geweest dat de ene
gemeente geheel anders geaard was
dan de andere. De Geref. Gemeenten
zijn ook al niet zonder tegenstellin
gen en al mag men dan zeggen dat
het geen zaak van belijdenis is, ze
zijn er toch. Zo zouden we kunnen
voorgaan. Wat de innerlijke tegen
stellingen betreft, heeft de pot de
ketel niets te verwijten. Zo ligt het
in de tegenwoordige tijd.
Daarom is de oproep van prof.
Küng waard om gehoord te wor
den in alle kerk, nl. om zich te be
zinnen op datgene wat in de kerk
het werkelijk blijvende is de ziel van
de kerk, haar levensprincipe. En dan
komen we onherroepelijk terecht bij
Hem, zonder wie een christen, het
christendom en de kerk niet denk
baar is.
S. J.. M. HULSBERGEN
Met een beetje deskundige
eclame, zou Je tegenwoordig
elkaar wijs kunnen maken, dat
het voor je geluk hoogst nood
zakelijk is een soort plastic
schoorsteen op je neus te laten
bouwen om frisse lucht uit
hoger sferen binnen te halen.
(Net zoals we niet, buiten ver
leidelijke geuren uit mond en
oksels, meer hoeven te hopen
op een enigszins beschaafde le-
venspaiTner!) Ik bedoel maar,
de reclame heeft ons al aardig
in de macht. Zelfs de klein
tjes kunne je haarfijn de ge-
geluks-noodzakelijke kwaliteiten
van wasmiddelen, en vele ma
len gebakken- of in groeikracht
alles belovende broden, uit de
doeken doen.
Er gaan nogal wat bedragen
om in deze tak van "sport" ,(de
reclame), en dus zal het effect
ervan kennelijk dik die kosten
vergoeden. En dus zijn wij er
met met zijn allen behoorlijk
in gevlogen. En dat in een tijd,
waarin opdringerigheid als
als een ernstig vergrijp tegen
de beschaving wordt gebrand
merkt! Alstublieft.
Dit alles om een eigenaardi
ge tegenstelling in ons doen en
laten wat aan het licht te la
ten komen. We moeten niets
hebben van opdringerigheid. Zo
kwalijk vinden we dat. dat
zelfs een heel stijve en afgeme
ten houding ten opzichte van
je omgeving het gevolg is. Ik
weet van mensen in eenzelfde
flatgebouw, die elkaar niet eens
gedag zeggen. Er kunnen mid
den tussen allerlei buren, oude
mensen tijdenlang dood in huls
liggen, omdat niemand "op
dringerig" wilde wezen! Men
sen vereenzamen of tobben met
narigheden, terwijl de oplossing
vaak binnen handbereik ligt:
maar: "Je wilt toch niet op
dringerig zijn"
Het komt niet vaak in de krant,
behalve als het heefl erg is
Maar als je wat vaker tussen
allerlei mensen komt, dan rij
zen je de haren te berge, de
vervreemding van elkaar, het
wegsterven van de laatste beet
jes gemeenschapszin, het ego
isme en het ieder-voor-zichzelf.
vormen een angstig grote be
dreiging voor ons aller bestaan.
En intussen laten we ons aller
lei vaak volstrekt overbodige
"hebbe-dingen" aó opdringen,
dat we zo langzamerhad echt
zijn gaan geloven, dat een ge
lukkig leven niet meer kan, zon
der perfecte machinerieën in
huis, een luxiere auto, weten
schappelijk uitgekiende etens
waren. wasmiddelen schoon
heidsspul en geuren van boven
naar beneden.
De opdringerigheid van de
geest die "het materialisme"
heet is zo enorm en gaat al zo
ver, dat we het niet meer mj
ken en dat we klakkeloos
leven er naar inrichten. En i
het dan mis loopt in je levi
dan sta je letterlijk in de ko
want daar is nu net nog
machientje of smeerseltje
luchtje voor uitgevonden.
Het wordt wel tijd eens na
denken over die "opdringeri
heid". Die van de reclai
mocht wel wat minder
vaard worden en die ande:
die van wat contact zoeken i
je omgeving en wat aandos
geven en aanvaarden van and
ren, mocht wel eens wat i
keuriger belangstelling bij o:
ontvangen.
Wat dat betreft is het Om
Testament uit de bijbel nog v
weer eens een heel moden
aandacht waard. Daar wordt
een wereld en een samenlevii
- heel pract/isch - getoond, wai
welvaart en materiële voond
gang én zelfs luxe, helema
niet worden veracht.
Eerder met vuur en ven
gezocht. Maar waar tegelt
het besef van de aandacht va
de naaste en voor het lat<
meedoen van de anderen
enorme waarde van een
geestelijk leven, slag op slag
wordt duidelijk gemaakt. V
zijn vaak met al onze goeie i
wendige omstadigheden doo<
arm, radeloos en in ieder gev
heel erg kwetsbaar. Van
weersomstuit gaat dan v
jeugd zeggen, dat het zit in d
luxe en die z.g. "vreetmaa
schappij" en begint het te zo
ken in verachting avn "al d
luxe gedoe". Het helpt allema
heel weinig, als je je niet
heel andere kant, namelijk d
van het zeer wijze inzicht vj
dat oude testament laat opdo
wen. Het is een heleboel bezii
ning en bespreking waard o:
ons het juiste evenwicht tus
5en welvaart en welzijn en tu
sen opdringerigheid en naasta
liefde te laten vinden. Ik zou
erg graag en heel hard op wi
len aandringen, omdat In alle
lei kringen ter hand te neme
anders gaan we te gronde a«
de opdringerigheid van de "ri
clame" (om al dat materie]
onder samen te vatten enei
zijds en het sterven van
naastenliefde (uit angst v<
opdringerigheid) aan de andei
kant. 't Is nog al dringend,
keer!
J. BOVENBER(
Geref. predikan
Leiden ZJ
NED. HERV. KERK
Aangenomen naar Velsen-N., J. G.
Bouwman, kandidaat hulpprediker te
Ee;
naar Rijswijk (Z.-H.) C. Dijkmees-
ter te Vreeland.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Brussel K. Zijlstra te
Muiden-Muiderberg
te Gees, J. L. Zijlstra, kandidaat
te Amsteraam;
te Akkrum, G. Baerends, kan
te Amsterdam, die dit beroep
aangenomen.
GEREF. KERK
(vrijgemaakt buiten verbat
Beroepen te Zaandam, J. D.
man te Heerenveen.
GEREF. GEMEENTEN
Aangenomen naar Lisse, D.
kenberg te Dordrecht.
Bedankt voor Scherpenisse,
der Poel te Yerseke.
Leiden Hervormde gemeente
Hooglandse Kerk 10 u. Ds. C. H.
B1J: (jeugddienst ond. ..Eert uw va
der en moeder, m.m.v. Petra Jeugdkoor
11.45 u, Oecumenische studentend lenst
5 u. ds. S. W. Verploeg, Oudshoorn.
Marekerk 10.30 u. ds. G. C. Post
Maranathakerk 10 u. ds. J. A. Eek
hof
Konlngskerk 10 u. dhr. J. Henzen,
Leiderdorp
Eethlehemkerk 10 u. ds. A. J. <le
Jong
Bevrijdingskerk 10.30 u. ds. Joh. Poort
Vredeskerk 10 u. ds. A. J. Lamping
Ver. Vrljz. Hervormden (aula Asser
straat) 10.30 u. ds. A. de Vos, Berken-
woude.
Egllse Wallone 10.30 u. Pasteur D.
P.lbs
Academisch Ziekenhuis 10 u. ds. P.
J D van Malssen
Dlaconessenhuls 10.30 u. ds. H. W.
Hemmes
Oecumenische Werkplaats (Rapen
burg 10) 11.15 u. Samenkomst
Jeugdkapel Vredeskerk 10 u. dhr. H
Noordegraaf, Schiedam.
Jeugdkapel ,,De Goed
u. dhr. M. H. K. v. d. Ze<
Marekerk (Radio gemeente Bloe-
mendaal) 7.30 u. ds. G. Toornvliet
(onderwerp „Blauwdruk van God or
kladboek van de duivel")
Gemeenschap van Kerken Meren -
wijk) 10 u. oecumenische dienst Pas
toor Van Well.
Geref. Kerk Zulderkerk (Lammen-
echansweg 15): 10 en 5 u. ds. Krone-
meljer.
Petrakerk (Surlnamestr.)10 en 5 u.
ds. Hortenslus.
Oude Vestkerk (Oude Vest 133): 10
en 5 u. ds. Post.
Beloftekerk (Robijnstr.)10 en 5 u.
dr. Wind.
Bevrijdingskerk (Aerent Bruunstr.):
9 en 5 tl. ds. Bovenberg.
Huize „Groenhoven" 10 u. ds. Maas
kant. In alle diensten viering Heilig
Avondmaal; n.m. bovendien dankzeg-
glGezlnsdlemsten „Jeugdhaven": 10 u.
„De Mirt": MeJ. Owèl, 10 u: „Het Mie
rennest": De heer Kromhout.
Geref. Kerk (vrijgem.) 10 en 5 u.
ds J. v. d. Haar.
Geref. Gem. 10 en 4.30 u. ds. Bo-
8ÖChr. Geref. Kerk 10 en 5 u. ds.
^Bnptlstengem. (Oude Rijn 3) 10 u.
morgendienst 7 u. lntroductledlenst.
Evang. Luth. Gem 10.15 u. ds. J.
^em. Doopsgezinde Gem. 10.15 u.
pi of. dr. Hoenderdaal.
Leger des Hells 10 u. helilgingsdlenst
7.30 u. verlossingssamenkomst.
Chr. Science (Steenschuur 6) 10.30
Holl. dienst. ,w,
Evang. Chr. Gemeenschap (Middel
ste gracht) 10 u. dhr. Dlkkes.
Nieuw apostolische Kerk (H. Rljn-
dllk 24) 9.30 en 4 u. (don. 8 u.)
Geref. Gem. In Nederland (Konlngs
kerk) 11.30 en 5.30 u. leesdlenst.
Zendingswerk Mlddernachtsgroep.
Zoeterwoudseslngel 21 6 u. dhr. Kra
mer (donderdag 7.30 u. bandrecorder-
dienst).
Kerk van Jezus Christus van de Hei
ligen der laatste dagen (Steensch. 6)
10 30 u. en 5 u.
Jehovas Getuigen (Hogewoerd 175)
2.30 u. Vestestr. 39, 10 u. voormiddag
en 3 u.
Plnkstergem. (Oude Rijn 3) 3 u. dhr.
J Eikerbout.
Evangellecentrum (Zijlsingel 2) 10 u.
J Zijlstra (dinsdag 8 u. J. Zijlstra)
RK Kerk H. Antonlus (zat. av. 7 u.)
9.30, 11 en 7 u.
Hartebrug (zat. av. 7 u.) 8, 9, 10,
11. 12 en 7 uur.
Stud. Parochie (zat. av. 7 u.) 11.45,
u. in de Hooglandsekerk.
Leonardus (zat. av. 7) 9, 10.45, 12
en 7 u.
Petruskerk (zat. av. 7 u.) 9, 10.30, 12
en 6 u.
Lodewljkskerk (zat. av. 7 u.) 9, 10.30,
11 en 6.30 u.
Jozefkerk (zat. av. 7 u. thema „Het
geluld van Stilte" m.m.v. The Lords
Folks) 8.30. 9.30, 11 en 6.30 u.
Oud Kath. Kerk (Zoeterwoudsesln
gel) 10 u. Hoogmis. Na afloop kennis
making nieuwe pastoor.
Vrij. Kath. Kerk Vreewljkstr. 19)
10.30 u. H. Mis.
Aarlanderveen Herv. Gem. 10 u.
en 7 u. ds. G. v. hoegee. Geref. Kerk
10 u. ds. Fr. de Jong te Alphen a. d.
Rijn, 6.30 u. ds. A. C. Langedljk te
Waarder. Chr. Geref. Kerk 9.30 u. en
4 u. Prof. dr. J. P. Versteeg te Apel
doorn. R. K. Kerk (zat. 7 u.) 7.30 u.
en 10.30 u. Ter Aar Dorpshuls Aardam
9 en 12 u.
Alphen aan den Rijn Herv. Gem.
Aoventskerk Jullanastr. 10 u. ds. M.
Hunemaaljer, 6.30 u ds. P. A. Lefe-
ber. Kruiskerk Gouwsluls 10 u. ds. A.
v. d. Most te Rotterdam m.m.v. Herv.
kerkkoor. Opstandingskerk Prinses
Marijkestr. 10 u. ds. P. A. Lefeber,
6.30 u. ds M. Hanemaaljer Gebouw Na
bij Van Lennepstr. 10 u. Jeugdkapel
rr.ej. Burggraaf. Zaal Opstandingskerk
Prinses Marijkestr. 10 u. Jeugdkapel
de heer Pont. Martha-Stlchtlng „Rijn
stroom" 10.30 u. ds. I. J. Walpot, mjn.v.
Simon Stelling orgel en Aad Vermaak
Trompet. Oudshoornseweg 10 u. Pas
toor F. J. Wüst. Herv. Sionskerk Hooft-
str. 9.30 u. ds. S. W. Verploeg H. Avond
maal en Dankzegging. 6.30 u. ds. S. W.
Verploeg H. Avondmaal. De Goede
Herderkerk Ten Harmsenstr. 10.30 u.
ds N. J. M. Hoogendijk. Rldderveld
,,De Bron" Troubadourweg Beneden
kerk 9 u. ds. Hoogendijk, 5 u. ds. R.
Oort. Geref. Kerk Maranathakerk
Raadhulsstr 10 u. ds. A. Borman, 6.30
u. ds J. Vos. Salvatorlkerk W. de Zwlj-
ferlaan 10 u. ds. v. Harmeien. 6.30 u.
s. A. Borman. „De Goede Herderkerk"
9 u. ds. J. Vos, 6.30 u. ds. C. de Ruiter.
Oeref. Kerk (Vrijgem.) 9.30 en 6.30 u.
ds. H. J. J. Feenstra. Chr. Geref. Kerk
Jeruzalemkerk Grljpenstelnstr. 9.30 u.
en 4.30 u. ds. P. Sneep. Oud Geref.
Gem. Kerkgebouw Hooftstr. 240 9.30 u.
en 4 u. Leesdlenst (dinsdag 7.15 u. ds.
De Waard) Rem. Geref. Gem. Van
Mandersloosstr. 10 u. ds E. L. H. Bon-
gartz. Baptisten Gem. Triomfatorkerk
Molenwerfstr. 10 en 6.30 u. ds. Koek
koek. Leger des Heils Corn, de Vla-
mlngstr. 10 u. en 7.30 u. R. K. St. Bo-
nifaciuskerk (zat. 7 u.) 8.30, 10 en 11.30
u. pred. R. Oort. R. K. St. Pius X
kerk (zat. 7 u.) 9. 10.30, 11.45 en 5.30
u. R. K. H. Geestkerk Rldderveld De
Bron (zat. 6.30 u.) 9 en 11 u. pred. J.
Sijsener. Volle Evangelle-gem. (Kin
dervreugd) 10 u. dienst.
Benthuizen Herv. Gem. 9.30 u. ds.
Den Dikken 6 u. kand. R. v. Kooten te
Delft.
Bodegraven Herv. Gem. Dorpskerk
10 u. ds. W. Balke, 6.30 u. ds. G. J.
v. Embden, Salvatorkerk 10 u. ds. J. H.
Cirkel, 6.30 u. ds. W. Balke, Bethle-
hemkerk 9.30 u. ds. H. O. Molenaar v.
Schevenlngen, 6.30 u. ds. J. H. Cirkel.
Geref. Kerk 10 u. ds. L. Buitenhuis,
6.30 u. ds. B. J. F. Schoep, Nieuwer-
brug, 10 u. ds. B. J. F. Schoep, 6.30 u.
ds. L. Buitenhuls, Geref. Kerk, vrijgem.
9.30 u. Leesdlenst, 4.15 u. ds. H. J. J.
Feenstra. Geref. gem. 10 en 6.30 u.
Leesdlenst. Evang. Luth. Kerk, 10.30 u.
ds D. Pobuda. Evangelisatiekring: 10
u Eredienst. 6.45 u. Het Victory Duo,
Hilversum. Vergadering van gelovigen.
10 u. Eredienst. 6.30 u. Woordverkon
diging.
Boskoop Herv. Gem. 9.30 u. ds.
W. L. Heljmans, 6.30 u. ds. Klootwijk,
Ede, (gecombineerde dienst Her. en
Geref.); Geref. Kerk. 9.30 u. ds. H
Dijkstra, 6.30 u. (zie onder Herv. kerk)
Maranatha-school 11 u. ds. W. L. Helj-
irans: Chr. Geref. kerk. 9.30 en 4.30
u. prof. J. v. Genderen, Apeldoorn; Ge
ref. Gem. 9.30 en 6. u. ds. A. Bac;
Vrijz. Prot. 10 u. In Rem. kerk de heel
P v. d. Laarse; Plnkstergem. 9.30 u.
samenkomst in Concordia; Verg. v. ge
lovigen. 9.30 en 5 u. samenkomst ln
lokaal Nleusstr. 27; Bethel. 9.30 en 6 u
de heer J. Modderkolk; R K kerk
(dorp) zaterd.avond 7 8.45 en 11.30
u.: Ontmoetingscentrum (zat.mlddag)
5.30) 10.30 u.
Hazerswoude Herv. Gem. 9.30 u
drs F. G. M. Broeyer te De Bilt, 6.30 u
ds. R. Oort te Oudshoorn. Geref. Kerk
10 u. ds. Brink. 5 u. ds. Van Hall.
R. K. St. Bernarduskerk Rijndijk (zat
7 u.) 9.30 en 11 u. R K. St. Michael-
kerk Rijndijk (zat 7 u.) 9 u. en 11.30
u. R. K. Kerk der Engelbewaarders
Dorp (zat. 7 u.) 8. 10 en 11.30 u
HiHegom Herv. Gem. 10 u. ds
Boonstra 7 u. Jeugddienst ln Geref.
kerk. Geref. Kerk 10 u. kand. Stokei
uit Amstelveen. 7 u. Gem. Jeugddienst
Herv./Geref. Jeugdraaden. Ds. J. Heu-
seveld uit Haarlem-SchaJwiJk met me
dewerking van Rob v. Dijk with hls
„Trumpets of the Lord". Chr. Geref
Kerk 10 en 5 u. drs. G. C. v. d. Kamp.
Hoogmade Herv. Gem. 10 u. ds. P
Schoonenboom. R. K. Kerk (zat. 7 u.)
9 Raag Herv. Gem. 10 en 7 u. ds.
H. B. v. 't Hof. R K. Kerk (zat. av
7 u.) 8 en 10 u.
Katwijk aan de Rijn Herv- Ge"1-
Dorpskerk 10 u. ds. A. v. Buuren
(Wassenaar) 6 u. dsA. Makkenze (Ont-
moetingkerk) 10 u. de. A. Makken
ze 6 30 u. ds. C. H. Bijl (Lelden) Geref.
Kerk 10 u. ds. G. v. Halsema 5 u. ds
R de Vries. R. K. Jan de Doper (zat
7 u.) 9.30 en 11.15 u. en om 6 u. ln
de Mgr. Bekkersschool (Hoornes)
Katwijk aan Zee Herv. Gem. Nieu
we Kerk 10 u. ds. C. v. d. Bergh, 6 u.
ds. D. W. Koelman, Oude Kerk 10 u. ds
A. Vink, 6 u. ds. C. Treure. Ichtuskerk
10 u. ds. Jac. de vos, 5 u. ds. J.
Vroegindewey. Pnlëlkerk 9.30 u. ds. C
Treure, 6 u. ds. W. Kool. Groen v.
Prins tere rschool 10 u. ds. L. Boer. Zee -
hospitium: 8.45 u. ds. L. Boer. Geref.
Kerk: Vredeskerk 10 u. ds. F. Pijlman,
5 u. ds. G. v. Halsema. Triumfator-
kfr 10 u. ds. R. de Vries, 5 u. ds. F.
Pijlman. Chr. Geref. Kerk 10 u. ds. H
v d. Ent, 5 u. ds. H v. d. Ent. Geref
Vrijgem. 8.30 u ds Th. Hoff. 3 u. ds.
Th. Hoff. Geref. Kerk (vrijgem. bulten
verband) 9.30 u. J. J. Verleur, 7 u. ds.
A. J. Moggré. Geref. Gem. (Remlse-
str.) 10 u. enö u. leesdlenst. (donder
dag 7.30 u. ds. Baayens van Geldermal-
sum), „Volle Evangel legem. Katwijk.'
Vooretr. 100, 9.45 u. Soefl-beweging U-
nlversel (kerk voor allen), Sportman,
3 u. bijeenkomst voor belangstellenden
4 u. Universele eredienst.
Koudekerk Herv. Gem. 10 u. ds. v.
d Linden, 7 u. de Heer C. Stroo. Geref.
Kerk 10 u. en 5 u. ds. Swierts.
Leiderdorp Herv./Geref. Kerk
Dorpskerk 10 u. ds. A. Geense, Hoofd-
str.kerk 10 u. mevr. A. Geense-Rave-
steln. 6.30 u. ds. J. A. v. Netten. Schep-
pingskerk 9.30 en 11 u. ds. J. P. Hon-
nef 5 u. ds. J. A. v. Netten R. K. kerk
(zat. av. 7.30 u.) 9, 10.30 en 12 u.
Lelmuiden Herv. Gem. 9.30 u. ds.
J. H. de Vree voor nieuw en oud Lel
muiden m.m.v. het meisjeskoor „Jong
Excelsior", 7 u. ds. Jos G. Los Gez.
Jeugddienst ln Oosterkerk. Geref. Kerk
9.30 u. ds. Jos. G. Los, 7 u. ds. Jos.
G Los Gez. Jeugddienst. R. K Kerk
(zat. 7 u.) 7.30. 9.30 en 11.15 u.
Llsse Herv. Gem. Grote Kerk 10 u
ds. H. G. Oostinga. gezlnsdienst. 7 u
ds. Alma jr. Vijfhuizen, Jeugddienst
Pauluskerk 10 u. ds. J v. d. Velden.
Geref. Kerk 9.30 u. ds. J. Bosman, van
Noordwijk, 7 u. ds. Elgersma Noords-
wijk. Chr. Geref. Kerk 10 en 4.30 u. ds.
D H. Blesma. Geref. Gem. 10 en 4 u.
d=? J. Baaijens, van Geldermalsen.
(woensdag ds. Harlnck, van Den Haag
-Zuid. 7.30 u.) Geref. Kerk (vrijgem.)
10 u. Eredienst. 3 u. ds. S. S. Cnossen.
van Spakenburg. Geref. Kerk (vrijgem.
buiten verband) 9.30 u. ds. A. J. Mog
gré. van Rijswijk, 5 u. ds. J. J. Ver
leur. Oud Geref. Gem. 9.30 en 3 u.
leesdlensten (dond. 7.30 u. ds. A. v. d.
Meer, van Oosterland). Ned. Port. bond
(zaal Groene Krulsgebouw) 10.15 u.
Prof. dr. Oosterbaan, van Haarlem.
Aktie Kruistochten Nederland Maan
dag Gastenhuis Welkom ds. J. Graven
deel 8 u. 4.30 u. Jeugdsamenkomst. R.K
Kerk St. Agatha Parochie, (zat. avond
7 u.) 10. 11.30 en 7 u. Dependance
Poelpolder (zat.avond 7 u.) 10 u. 11.30
en7 u. Maria Parochie (zat. avond 7 u)
8.30 u. 10.30 12 en 5.30 u. H. H. Engel
bewaarders Parochie (zat. avond 7 u.)
7.30 u. 9.30 .11 u. 5.45 en 7 u.
ref. Gem. u. dis. A. B. Pool-Bast.
Chr. Geref. Kerk 9.30 u. Dienst des
Woords, 2.15 u. ds. H. C. v. d. Ent.
R. K. Kerk (zat. 7 u.) 7.30, 9, 1045 en
7 u.
Nleuwveen Herv. Gem. 9.30 u. ds.
J. Kaai H. AVondmaal, 6.30 u. ds. Vink
te Katwijk a. Zee. Geref. Kerk 9.30 u.
en 7 u. dir. J. Schelhaas te Amsterdam
R. K. Kerk (zat. 7 u.) 9, 10.45 en 5 u.
Nieuw Vennep Herv. Gem.9.30 u.
en 7 u. ds. S. G. J. Goverts. Geref.
Kerk 9.30 en 4.30 u. ds. G. den Heeten,
Chr. Geref. Kerk 9.30 en 3 u. ds. W. de
Graaf. R. K. Kerk (zat. av. 7 u.) 9,
11 en 7.30 u.
Noordwijk Binnen Herv. gem. (in
geref. kerk) 10.30 u. ds. W. Kool te
Katwijk, 7 u. dr. J. G. B. Jansen Ge
ref. Kerk 9 u. ds. R. S. Elgersma (H.
A.) 5 u. ds. C. Warner (H.A.) (v. d.
Berghstlchtlng) 11 u. ds. Elgersma R.
K. Kerk (zat. av. 7 u.) 8, 9.30, 11 en
12 u.
Noordwijk aan Zee Herv. Gem.
10 u. ds. Vroegindewey en ds. D. Keu-
nlng (De Rank) 3.30 u. ds. Vroeginde
wey, 7 u. ds. Kenning. Geref. Kerk 10 u.
ds. Wanner, 5 u. as. Elgersma (Sole
Mlo) 9.30 u. ds. Bouma. R. K. Kerk
(zat. av. 7 u.) 8, 9.30 en 11 u.
Noordwijkerhout Herv. Gem. 10 u.
ds. J. G. v. Ieperen uit katwijk, 10 u.
in De Zllk aula r. k. meisjesschool ds.
J. Streef land uit Noordwijkerhout. R.
K. Kerk St. Jozef (zat. av, 7 u.) 8, 10.
11. 30 en 7 u.St. Viktor (zat. av. 7 u.)
9.30, 11 en 6 u. H. Hart van Jezus in
De Zllk (zat. av. 7 u.) 8.30, 10 en 11.30
Oegstgeest Herv. Gem. (Groene
Kerk) 10.30 u. ds. P. Sierat (Paulus
kerk) 10. U. DS. J. Irik (H.A.) Ge
meentecentrum) 10.30 u. ds. M. J. Wa
genvoorde (H.D.) 7 u. ds. K. Vegter.
Geref. Kerk 10 u. ds. Heemskerk, 7 u.
zie Gemeentecentrum. Geref. Kerk
(vrijgem.) 8.30 u. ds. J. v. d. Haar, 3 u.
dienst Geref. Kerk (vrijgem. bulten
verband) Gemeentecentrum 8.45 u. ds.
G. Roukema, 3 u. ds. M. R. v. d. Berg.
Gem. oorspronkelijk christendom Rijn
landslyceum 7.30 u. evang. N. v. d.
Brugge R. K. Kerk (zat. av. 7 u.) 9.
11.30, 12 en 6.30 u. Bonaventurakapel
(zat. av. 6.30 u.) 8, 10 en 11 u. Haagse
Schouw (zat. av. 7 u.) 9.30 en 11.30 en
6.30 u.
Oude Wetering Herv. Gem. 9.30
u. ds. Lalleman. Geref. Kerk 9.30 u. en
5 u. ds. C. Cziria. Rem. Geref. Gem.
7 u. ds. E. J. Kuiper te Haarlem. R. K.
Kerk Meerkreuk (zat. 7 u.) 8.15. 9.45.
11.30 en 7 u.
ref. Kerk 9.30 u. en 2.15 u. Dienst des
Woords. R. K. Kerk (zat. 7 u.) 7.30,
9.30 en 11.15 u.
Rijnsburg Herv. gemeente (grote
Kerk) 9.30 ds. H v. Niel, 5 u. ds. Van
Roon te Zeist (Bethelkerk) 9.30 u. ds.
Peters te Den Haag, 5 u. ds. Van Niel,
Gerei. Kerk Petrakerk; 9.30 u. ds.
Baayen, 5 u. ds. v. d. Linde, linma-
nuéikerk: 9.30 u. ds. H. Derkly uit
Tasmanlë. 5 u. ds. Hulsman. Mara
nathakerk 10 u. ds. Hulsman, 5 u. ds
Baayen. Gerei'. Kerk (vrijgem.) 10 en
5.15 u. ds. K. Deddens. Chr Geref. kerk
10 en 5 u. ds. M. Geleljnse. Evang. Chr.
Gemeente (mavo-school) 10 u. ds. A.
H. Agtereek m.m.v. zanggroep R. K.
Kerk Tuinbouwschool 11.15 u.
RijpweterlngR. K. Kerk (zat.
av. 7 u.) 7.30, 0 en 10.30 u.
Sassenheim Herv. em. 10.30 u.
(ln Geref. Kerk) ds. J. Hogenkamp,
6.30 u. (ln Ontmoeting) ds. A. Westra.
Geref. Kerk 9 u. ds. D. W. Geslnk,
5 u. ds. J. D te Winkel. Chr. Geref.
Kerk 10 en 5 u. ds L. S. den Boer.
Ned. Prot. Bond: 10.30 u. mevr. M. W.
Nleuwenhuysen-Herder te Haarlem. R.
K. Kerk (zat. av. 7 u.) 8.30, 9.30, 11 en
5.30 u.
Voorhout Herv. Gem. 10 u. ds. J.
D. te Winkel. Geref. Herv. dienst. R. K.
Kerk (zat. 8 7 u.) 9. 10.30, 11.45
en 5.30 u.
Voorschoten Herv. Gom. Dorps-
ker 10 u. ds. Meijering, 7 u. ds. v. d.
Schoot,Rijndijk 10 u. ds. v. d. Schoot,
Hulp en Heil: 10 u. ds. v. d. Geest.
De Werf 10.15 u. Jongerendlenst. Ge
ref. Kerk 9 en 10.30 u. ds. Reedijk,
5 u. ds. Couve uit Den Haag. Aula
Noord Hofland 9.45 u. ds. De Zeeuw.
Geref. Kerk (Vrijgem.) om 8.30 en 3.15
u. ds. Deddens uit Rijnsburg. Remon
strants Doopsgezinde Kring (Cultu
reel Centrum): 10.30 u. MeJ. Dr. Klink
uit Haarlem. R. K. Laurentlus zat. av.
7 u. 8.30, 10.30 en 12 u Moeder Gods
(zat. 7 u.) 8. 10 11.30 en 6 u.
Waddinxveen Herv. gem. Brugkerk
9.30 u. ds. J. v. d. Heuvel. 6.30 u. ds.
D. v. Vliet. De Hoeksteen 9.30 u. ds. L.
A. Klootwijk te Ede. 6.30 u. ds. J v. d.
Heuvel. Bethelkerk 9.30 u. ds. D. van
Vliet, 5 u. Prof. Dr. C. Graafland te
De Bilt. Immanuelkerk 10 u. ds. N. J.
Flink, 7 u. ds. H. M. Cnossen. Geref.
Kerk Kruiskerk 10 u. ds. B. Koekkoek,
5 u. ds. W. Griffioen te Den Haag.
Ontmoetlngskerk 10 u. ds. W. Grif
fioen, 5 u. ds. B. Koekkoek. Chr. Af-
gesch. Gem. 9.30 u. en 5 u. ds. A. P.
Verloop. Rem. Ger. Gem. 10 u. ds. G. A.
Hooykaas Oud Ger. Gem. In Ned..
Zuidkade 158: 10 u. en 6.30 u. lees
dlenst. R. K. Ontmoetlngskerk (zat.
av.v. 7 u.) 8.30. 11.45 u. en 6.30 u.
St. Vlctorkerk (zat. av. 7 u.) 10 u.
Wassenaar Herv. Gem. Dorpskerk
10 u. dr. Th. C. Frederlkse, 4.30 u. ds.
D. v. Vliet, Waddinxveen. 7 u. ds. A. v.
Buuren. Klevltkerk 9 u. Jeugdkapel (12
t/m 13 Jaar), 9 u. Jeugdkerk, 10 u. ds.
T. Wlersma. Messlaskerk 10 u. ds. J.
A. G. v. Zanten. Dornscentrum 9.30 u.
ds. H. C. Bultman, Schoonhoven Ge
bouw Shalom 10 u. Jeugdkapel (12
14 jaar). Deylerhuls 10 u. Jeugdkerk
Geref. Kerk 10 en 5 u. ds. Van der
Meulen (Zuid) 10 en 5 u. ds. H
Ned. Prot. Bond (Lange Kei
10.30 u. ds. D. A. Werner. R. K
H. Joseph (zat. av. 7 u.) 9.30, 11
u. Goede Herderkerk (zat. av.
8.30, 10 en 11.30.
Woubrugge Herv. Gem. 9
ds. Balke, Bodegraven, 6.30 u. ds
ken. Geref. Kerk: 9.30 en
Huizebosch.
Zevenhoven Herv .Gem. 9.30
Llndenburg te Ter Aar. geref.
9.30 u. en 7 u. drs. W. Bakker t
stelveen. R. K. Kerk (zat. 7 u.
9 en 10.45 u.
Zoeterwoude Herv. Gem. 10
Van der Waals te Groningen (H
K. Kerk St. Jan Zuldbuurtsewef
7.30 u.) 7.30, 10 en 11 u. R. K. Cl
Dienaar Kerk (zat. 7 u.) 8.3
11.30 en 6 u. R K. Kerk Me
(zat. 7 u.) 8.45, 10.30, 12 en
Zwammerdam Herv. Gem.
ds. M. Fokkema te Alphen a.
H. Avondmaal.6.30 u. ds. J.
Ieperen te Katwijk a. Zee Voortï
Heilig Avondmaal en Dankzeggln
ref. Kerk 10 u. en 6.30 u. ds. J.
veld te Rijnsburg H. Avondmaal,
Geref. Gem. 10 u. s. G. A. Hoe
R. K. Kerk (zat. 7 u.)
en 5.30 u.
Kansel in de Geref. K l
te Noordivijk aan Zee.
(Foto Jan Holvs
