Plannen maken
met veel mensen
is moeilijk
BINNENSTAD
ONDER
DE LOEP
Ds Mackaay verlaat Oegstgeest
al,"
JJS
IS,"
irbeque-Resfaurant „DE STAD ROME"
Woonruimte alleen voor
«mensen met
groot salaris
Stadsvernieuwing
in Noord
en Kooi Jan Holvast
g:,:
ITERDAG 10 FEBRUARI 1973
De ci'tyring blijft een
oproken noviteit. Zo te
ginnen steeds meer verkeei
deelnemers te wennen aan c
ze omweg, die veel sneller te r
men is dan de route dwa
door het centrum. Wel wordt
vrees uitgesproken, dat het tei
po verloren zal gaan als de
tyring "dichtslibt" met verke
Naar de mening van sommig
zitten er te veel haken en og
ln de omleidingsroute.
Door
Hans Melkert
lAillig zijn. want die heeft be-
zwaar tegen een recht-toe-recht-
rinding, die
verkeersweg
5 door het centrum is. Wet-
Kret
ip
pe: dwars door het centrum is. Wei
houder Kret van stadsontwil
keling en verkeer heeft begri
voor dit standpunt en voor c
e.' toekom
gevond<
rcl0 Stedeli;
8 noord-5
LEIDEN Het is een tijd ge
leden, dat er een aflevering van
rubriek is verschenen. Dat
niet zeggen, dat er in de
binnenstad niets gebeurt,
iwaar naar de mening van
be-
Ivoor dit stand
e. Itoekomst heeft hij een uitwijk
.den via het terrein van de
slijke Lichtfabrieken om de
.-zuidverbinding in de rich
ting van de Merenwijk een
"kronkel" te geven,
ttij Hij vertelde dat gisteren bij de
liljoenplan
walkantenver-
•udjnieuwing in de Leidse binnen-
itad. Dat is de basis van de
restauratie van de binnenstad
i 6f die al jaren verarmt en verpau
pert. Men moet zander meer
met de grote ver-
ie het plan inhoudt
leven dn de bin-
It het de, komende
:n Jaair niet gemaikkelijk.
zullen ermee moeten leren
en het gemeentebestuur
via wethouder Kret nu
1 eeds de helpende hand toegesto
on(ken. Hij is er van overtuigd,
dat er veel overleg nodig zal zijn
am tot een bevredigende gang
zaken te komen. We kunnen
wethouder aan zijn woord
migen verwijten hem, dat
it weieens nalaat. In de be-
igsvergadering is dat dui-
door de oppositie gesteld
ook hier heeft de wethou-
de hand toegestoken en bij
begrotingsbehandeling was
goed al goed. Met motto
kennelijk: lief zijn voor el-
[ret is een man, die niet lijdt
ier kritiek en aanvallen. Hij
ift de altijd montere bezige
Zijn agenda staat voor
anden vol met afspraken en
gaderingen. In zijn spaarza-
uren thuis eigenlijk al
leen in het weekeinde doet
hij het huiswerk van een wet
houder en dat bestaat, zoals hij
gisteren liet zien, voor een deel
uit het tekenen van kaarten.
Geen technische tekeningen,
maar duidelijke prenten. "Van
de amateur voor de amateur",
zegt hijzelf relativerend.
Kret heef t volgens mij één na
deel. Hij kijkt niet om. Hij
stoomt dot
resten op te
liggen. Hij is bij
gent je achteraan rijdt om de
boel bij te vegen.
Een veelgehoord verwijt aan
het adres van Kret: hij doet te
veel alleen, dat wil zeggen zon
der wezenlijke inspraak van de
bevolking. Hij doet het inder
daad anders dan zijn Groning
se collega Max v. d. Berg, de
jonge socialist, die een indruk
wekkende bimienstadfilosofie
heeft. Die wordt momenteel in
Groningen in daden omgezet.
Leiden is bezig met het maken
van een structuurplan voor de
binnenstad. In Groningen is die
taak juist deze week in handen
gelegd van een projectiegroep
die met de nota doelstelling bin
nenstad als uitgangspunt op
dracht heeft een structuurplan,
en een globaal bestemmingsplan
te maken.
Acht leden uit verschillende
disciplines bemannen de los
van de gemeente staande werk
groep, waarvan de leden min
stens twee dagen per week be
schikbaar moeten zijn. Het team
bestaat uit een Hilversumse or
ganisatie-deskundige, een Gro
ningse stadsontwikkelaar, een
Groningse econoom, een Duitse
architect projectleider)een
Groningse jurist, een Groningse
ruimtelijk econoom en een Gro
ningse ingenieur, een Amster
damse ruimtelijk econoom en
een Groningse vervoersdeskun-
dige.
Van Groningen
waar de binnenstad
middelpunt van de
ling staat. Een a<
een voorlopig plan
de culturele functie
ven.
en het gemeentetw
insiders worden de gerechtvaar
digde grieven van de binnen
stadsbewoners voor een belang-
mité.is uit pure wanhoop gebo
ren en heeft gehoor gevonden.
Terug naar Leiden om nog even
te wijzen op de ernstige situa
tie, die is ontstaan nu het rijk
de Pieterskerk in de kou laat
staan. Wat moet daarmee gebeu
ren? Waar blijven de initiatie
ven?
ADVERTENTIE
>'o« ere zaterdag en zondag kunt U in
luisteren naar folksongs en ballades, terwijl U
zelf gezellig zit te barbequen.
eringen 0171 I 2309 en 2818
AN 4, WARMOND.
Ik vraag mij af hoe mensen
ie al Jaren verkering hebben
ï/of verloofd zijn ooit aan een
of kamers komen die be
ar zijn.
Bij de huisvesting alsmede
bij de woningbouwvereniging
>eft men niet aan te komen
ant men stuurt je rechtsom-
ïert daar Je getrouwd moet
jn en kinderen moet hebben.
Ik begrijp dat er vele urgen-
egevallen zijn maar mensen
ers schrijven
willen trouwen hel
fls op betaalbare u
van 0.0.
nagaan. We kol
'mot trekken voor 1
'Pifu van 475 per m;
0 Hoe is hel
zijn pas nog op een eta-
t keuken en douche afge-
We konden er direct in-
voor het lieve sommetje
aand.
is het mogelijk dat
i prijs mogen vra-
helemaal geen con-
ers" afgaat voor kame
t»w dat
bruik wordt gemaakt van de
woningnood. De enige kans die
.jnen nog heeft is schijnbaar
een huis kopen, wat langza
merhand ook te duur wordt.
Waarom is woonruimte zo
duur dat alleen mensen met
een groot salaris iets bereiken.
MEJ. M. FREEK E,
Atjehstraat 28,
Ledden.
Schattingen
Ik zou de directie van de licht
fabrieken willen verzoeken de
schattingen te doen vervallen.
Niet alleen mijn laatste reke
ning klopte niet maar ook de
voorgaande was niet Juist, en als
men de Leidse burgerij hoort,
hoor Je iedereen klagen.
Er bestaat toch een commis
sie ujt de Le'dse gemeenteraad!
Kunnen deze heren iets doen
en desnoods een avond beleggen
waarop de Leidse burgerij met
hen daarover kan discussiëren.
J. J. WASSENBURG
Schutterstraat 21A,
Leiden.
LEIDEN Groot en bijzonder hartelijk was gistermiddag in
het Zendingshuis te Oegstgeest de belangstelling, die zich bij
na vier volle uren concentreerde rond de figuur van ds. P. J.
Mackaay, de scheidende secretaris binnenland van de Raad
voor de Zending der Ned. Herv. Kerk.
Na bijna een kwart eeuw "Oegst- Swellengrebel, die sprak namens de
geest" op een belangrijke post in secretarissen. had het over de
de relatie ketk en zending te heb
ben gediend, vertrekt hij dinsdag
naar Overijsselse Lemele om daar
op zondag 25 februari zijn intrede Hoek zag
te doen als hervormd predikant van
deze gemeente. Een afscheidsrecep
tiemen zou het ook een reünie
kunnen noemen waar tal van
hoogleraren, predikanten en vele
zendingsvrienden bijeen waren om
ds. Mackaay te danken voor alle
activiteiten, die hij op het terrein
van kerk en zending heeft ontwik
keld. Daar tussen door "speelde" de
waardering, die men had voor het
grote aandeel, dat de scheidende
predikant als voorzitter van het ac
tie-comité „Kom over de brug" aan
de dag heeft gelegd. Niet minder
dan tien sprekers hebben deze dank
onder woorden gebracht.
Ds. J. Hoogenkamp, voorzitter van
de Raad voor de Zending "Wij
vinden het allen jammer, dat Je
weggaat" tekende ds. Mackaay
als een practicus, een tacticus en
een man, die een open hart had voor
de kerk, die hij zo bijzonder lief
heeft. Ds. Witschi van di
zending schilderde hem af
zendingsambassadeur, die een "le
vende" brug wist te slaan tussen
Basel en Oegstgeest. MeJ. J. M. H.
zorgzame aandacht, die ds. Mac
kaay had voor al wat er in de ge
meenten speelt en leeft. Ds. W. v.d.
"e scheidende secretaris
verbindingsman een
noodzakelijke schakel tussen
alle zendingsarbeiders. Prof. dr. A.
J. Rasker belichtte meer speciaal de
wijze, waarop ds Mackaay de a.s.
theologen op hun leervicariaat heeft
voorbereid en het daarbij zoeken
van een Juiste gemeente en een
mentor". Het waren niet minder
dan 750 leervicarissen, die U in een
kerkelijke gemeente heb gedropt".
Dr. J. L. Swellengrebel, die namens
de Ned. Zendingsraad het woord
voerde, had het over de vele initia
tieven, die ds. Mackaay heeft ont
wikkeld en zijn gevoel voor publici
teit. Ds. A. Vos van de Geref. Zen-
dingsbond te Baarn: "U was het ge
weten van de zending. Je werkt
vanuit een grote
ben je
Jan Filius gooide het weer over
een andere boeg en stelde de dyna-
aliteiten aan de dag, die
aay ontwikkelde bij de
:he kwali
;f ds. Mackaa
>e actie "Kom over de brug". Ds.
n Landsman, die als secretaris-gene
raal van de Herv. synode namens
het moderamen het woord voerde,
schonk aandacht aan het belangrij
ke werk, dat ds. Mackaay verricht
te als adviseur van de synode. "Dit
was zinvol en met een apostolair ac
cent. "Tenslotte wezen ook de heer
J. Jansen, districtssecretaris en mr.
betekenis, die ds. Mackaay voor
kerk en zending heeft gehad. In een
uitvoerig dankwoord "Ik koester
een groot verlangen om straks in
Lemele met de bijbel en de gemeen-
C. S. graaf van Raudwijck op de te bezig te zijn" dankte ds. Mac
kaay mede namens zijn echtgenc
te voor de grote vriendelijkheid t
deze middag ontvangen. Op de fol
(Jan Holvast) neemt de burgemeei
ter van Oegstgeest afscheid van h
echtpaar Mackaay.
LEIDEN Dit wordt voorlopig de laatste aflevering van
een serie over stadsvernieuwing in Noard en De Kooi. Voor
lopig. want naarmate de plannen vorm gaan aannemen en
daarna wellicht in uitvoering komen, zal er nog veel over
worden geschreven. Stadsvernieuwing, renovatie en reha
bilitatie van twee wijken, is geen sinecure. In vorige artike
len is een aantal problemen onder de loep genomen.
97Bedrijfswoningen: Groen-
oord 16 23%), Noorderkwartier
74 3%).
Plan Noord bevat overwegend 3 -
en 4 kamerwoningen (excl. keuken)
(Groenoord voor 81% en Noorder
kwartier voor 87%). Woningen die
dsu te klein zijn voor gezinnen met
2 a 3 kinderen wat in die wijk een
gangbare gezinsgrootte is. De klein
ste woningen worden aangetroffen in
Groenoord. in de Pasteurstraat.
Hansenstraat. Fr. van Mierisstraat,
Haarlemmerweg en in Noorder
kwartier in de Anna Paulownastraat
Bronkhorststraat, Irenestraat, Juli-
anastraat, Koningstraat, Lusthoflaan,
Frederikstraat en Pr. Hendrik
straat.
De kwaliteit van de woningen is
slecht, wat onder meer tot uiting
komt in de woondichtheid (dat is het
aantal kamers per persoon excl. de
keuken). Het stadsgemiddelde ligt
op 1,2 en met name in het Noorder
kwartier is de woondichtheid hoog
(1,0). Het grondoppervlak per ver
trek is hierbij buiten beschouwing
gelaten maar de leefruimte in de
woning ligt in Plan Noord duidelijk
lager dan in de stad in het alge
meen.
Het niet-particuliere bezit <GWS/
Woningbouwverenigingen) is in
Noorderkwatier opvallend hoog
vergeleken met Leiden (65,6% tegen
39.1%) en in Groenoord erg laag
(17.1%). Het partikuliere bezit is als
volgt verdeeld: terwijl de verhou
ding "eigenaar'bewoner": hulsba
zen ("andere eigenaar") in Leiden
ongeveer 1 2 is, is deze verhouding
in Noorderkwartier 1 3 (7,8:26,6%>
en in Groenoord zelfs 1:5.
Lage huur
In beide delen van Plan Noord ko-
maand en het over grote deel van da
woning heeft een huur van beneden
de 100,- (97,5% in Groenoord en 94.
9% in het Noorderkwartier).
Verhoging van de huur leidt in deze
wijken vaak tot heftige (re) acties
omdat deze maatregelen naar de
mening van de bewoners ingrijpend
hun bestedingspatroon beïnvloeden
en vooral ook omdat deze verhogin
gen vaak door hen op geen enkel©
wijze in verband gebracht kunnen
worden met de plichten van de ei
genaar (het onderhoud van de wo
ning). Waar huurverhogingen in de
ze oude wijken gemotiveerd worden
met een opknappen van de woning
is nl. in vele gevallen slechts sprake
van achterstallig onderhoud, waar
door de verstandhouding tussen huur
der en verhuurder verslechtert.
Mede omdat bij de bewoner in het
algemeen een onduidelijk beeld be
staat omtrent zijn rechten (en plich
ten) en de plichten (en rechten) van
de verhuurder, en een systematische
voorlichting over een en ander ont
breekt, wordt een klimaat van soci
ale onrust geschapen, waarbij de
huurder vanwege zijn onwetendheid
en vaak ook gevoelens van apathie
ten gevolge van slechte ervaringer
in het verleden, in een zwakkere po
sitie is, en ook de mogelijkheden
niet kent om zijn situatie te verbete
ren (hoe minimaal deze mogelijkhe
den soms ook zijn).
Een levensgroot probleem is de
structuur van de wijken in die zin.
dat ze bestaan uit een groot aantal
woningen van „kleine" eigenaars.
Het vooroorlogse gedeelte van beide
wijken bestaat voor een fors gedeelte
uit huizen van particulieren. In De
Kooi staan duizend huizen van
woningbouwcorporaties en 700 van
kleine particuliere eigenaars. Daar
van wordt 13% door de eigenaars
zelf bewoond.
In beide wijken moet worden ge
werkt met een groot aantal eige
naars. Woning-eigenaars met meer
dan twee of drie eigendommen zijn
zeldzaam. Er zijn maar acht eige
naars met gemiddeld twintig huizen.
Het zal veel overleg vergen om dit
voor elkaar te krijgen.
Uitgespit
Voor Noord zijn de cijfers dieper
uitgespit. Dat gebeurt in het „por
tret" van de stichting Welzijnsraad
Leiden. Daarin staat een hoofdstuk
over het woonmilieu, dat boekdelen
spreekt over deze wijk, die in maat
schappelijk opzicht is achtergeble
ven. In grote lijnen hieronder dat
hoofdstuk wonen.
De voorraad woningen in Plan
Noord bedraagt ruim 3.000 <op een
totale woningvoorraad van 30.126
in geheel Leiden). Hiervan neemt
Groenoord er 682 woningen voor zijn
rekening .en Noorderkwartier 2.461,
tezamen: 3.143 woningen. Deze zijn
te verdelen in:
Gewone woningen; Groenoord 666
97.7%). Noorderkwartier 2.387
Twee beelden van straten
in Noord en De Kooi. Bo
ven De Oranjestraat in
Noord, beneden de Drift
straat /Formosastraat in
De Kooi.
