ind februari verkiezingen
Ierse v
publiek
ir
Thieu maakt van Vietnam politiestaat
Conferentie in Wenen
Verrassende stap van premier Lynch
T erugkeersyndroom
bij VS-gevangenen
Yerdelgingskrijg tegen communisten en progressieyen
ing-Allende
nteert
program
I FEBRUARI 1973
BUITENLAND
(Reuter) In Ierland zullen 28 februari alge-
rkiezingen worden gehouden voor het 144 zetels
Jlail (parlement)zo heeft premier Jack Lynch gis-
'endgemaakt.
kiezingen (een jaar eerder uitgeschreven dan voor-
Igen op de toetreding van Ierland tot de Europese
hap 1 januari.
waarnemers zijn van
Lynch zijn kleine meer-
j. vergroten nu zijn rege-
(nstige politieke en eco-
oblemen staat,
geleidende verklaring zegt
|dent De Valera te heb-
t het dail te ontbinden
erkiezingen te laten hou-
emt nieuwe verkiezingen
[om een langdurige pe-
[olitieke onzekerheid en
te vermijden.
Kien en jaren die voor
izullen van doorslagge-
voor de toekomst van
n", aldus Lynch.
ientaire positievan Lynch
laatstgehouden algemene
op 19 juni 1969 geleide-
t. Zijn regeringspartij
ia Fail behaalde bij die
een meerderheid. Maar
loeg Lynch twee minls-
>cht een derde zijn ont-
dienen, omdat ze betrofc-
;ijn geweest bij de smok-
>ens naar de rooms-ka-
liderheid in Noord Ier-
een proces, dat eindig-
lijspraak voor oud-minis-
bouw Blaney en oud-mi-
Pinanciën Haughey. Een
Dinetslid, Boland. ging
)test tegen het optreden
I en stichtte een nieuwe
faren andere overlopers.
premier het moest zien
et een minderheidsposi-
jtels in het parlement.
jrnch heeft in een vraag
de B.B.C. aangedrongen
Dd van de militante pro
lter Defence Association
•land. Hij sprak zich ook
algeheel verbod op wa
ter.
dat Londen door maat-
de protestanten orga-
directe confrontatie tus-
»r en protestante
extremisten riskeert. Dat risico
moet men maar nemen, aldus
Lynch, die zelf niet geloofde dat een
dergelijke maatregel tot een bloed
bad zou leiden. Hij meende dat de
katholieke minderheid in Noord-Ier-
land eindelijk moet kunnen zien dat
ze overeenkomstig haar verwachtin
gen als gelijkberechtigde staatsbur
gers worden hehandeld.
De laatste Amerikaan (kolonel William Nolde), die in Zuid-Vietnam sneuvelde voor het vredes
akkoord werd gesloten, werd gisteren met militaire eer op de nationale begraafplaats Arlington
ter aarde besteld.
CLARK (Reuter) De vrij
gelaten Amerikaanse krijgs
gevangenen die lijden aan
een "terugkeersyndroom" zul-
'en met de uiterste zorg worden
omringd wanneer zij binnenkort
lit Hanoi aankomen op de
'uchtmachtbasis Clark op de
Philippijnen. het eerste opvang
centrum.
Er zullen de komende week
al enkele kunnen aankomen, de
eerste van bijna 600 die door
Noord-Vietnam worden vrijge
laten.
Zodra zij op de luchtmacht
basis zijn worden zij onder
streng toezicht gesteld. "We
willen niet dat een van hen in
het openbaar wilde dingen gaat
verkondigen die de Jongens die
nog op him vrijlating wachten
in gevaar brengen", zei een der
betrokken functionarissen. "Het
parool is: mond dicht totdat de
laatste man is aangekomen".
De mannen met een "terug
keersyndroom" krijgen een
speciale verzorging. De bedoe
ling hiervan is, de fouten die in
het verleden zijn gemaakt zo
veel mogelijk te vermijden.
Een woordvoerder zei tegen
verslaggevers: 'Na de Koreaan
se oorlog hebben we enkele
vrijgelaten krijgsgevangenen
onherstelbaar leed berokkend
na hun afgezonderde leven".
Iedere man die nu terugkeert
wordt van het tijdstip van aan
komst afzonderlijk en persoon
lijk behandeld. Sommigen kun
nen al na vier dagen naar hub
Iedere gevangene reageert ver
schillend op de strenge, uit
zichtloze gang van zaken b:
Internering. Wie met zijn ge
dachten de hele dag b»zig kar
zijn komt er het bestp 4oor
heen.
Maar heeft men het "terugkeer
syndroom" dan is na vrijlatin?
elk conflict, elke verwarring er
zelfs elk hard geluid onver
draaglijk. Sommigen zijn zelf-
trager gaan denken en spreken
Hun reactietijd is langer
geworden en een snel gesprev
kunnen zij niet meer volgen.
Aangetoond is dat elke vrij ge
laten krijgsgevangene een be
paalde "psychologische curve'
doorloopt. Eerst ondergaat hit
een geluksgevoel dat hem om
hoog stuwt, dan komt er eer
terugslag wanneer gevoelens
van werkelijke of vermeende
schuld de overhand krijgen.
Afhankelijk van de persoon
lijkheid gaat dit verscheidene
periodes achtereen op en neer.
Het "terugkeersyndroom" Is
de voornaamste reden waarom
alle teruggekeerde krijgsgevan
genen een persoonlijk begeleider
krijgen, die als helper, ver
trouweling en vriend optreedt
een buffer tegen de eerste
schok van de vrijheid.
De vrijgelatene krijgt prak
tisch alles wat hij wenst. Een
officier zei: "Als de man voor
lopig liever niet naar de VS te
ruggaat. laten wij hem rustb
hier. En wil hij niet in een
vliegtuig, dan vinden we wel
een schip voor hem".
D (UPI) De regering
it Allende van Chili,
n het programma gepu-
irmee ze de verkiezin-
maart hoopt te winnen,
irt de oorlog aan het
e", wil de rekening van
presenteren aan de rij-
haffing van de bestaan-
en invoering van het
ler bestaande parlement,
rechtigde Chilenen zullen
een heel nieuwe kamer
rdigden van 150 leden en
van de 50 senatoren
politieke
allebei de huizen de
maar niet de twee-
lerheid die nodig is om
stemmen en de marxis-
flent het leven zuur te
ft de afschaffing van de
ndwet, stelt het pro-
het verlenen van de po-
conomische macht aan
n nieuwe grondwet ver-
schrappen van de huidi-
;"-grondwet nodig
igende institutionele ver-
ïdt het document ver-
de huidige kamer en
een volksvertegenwoor-
Saigon In Zuid-Vietnam begon
vrijdagnacht het Jaarlijkse Tet-
feest, de week waarin het nieuwe
jaar wordt verwelkomd met eeuwen-
oudep lechtigheden. Voor het eerst
sedert meer dan 30 Jaar is het tij
dens Tet geen oorlog in Vietnam.
Maar voor het volk van Vietnam,
dat ook nu weer een week vakantie
heeft genomen, is deze vredes-Tet
er een zonder openbaar vreugdes-
vertoon: president Thieu heeft zelfs
een verbod afgekondigd op Ihet ont
steken van vuurwerk.
Door
Ary Jassies
Elk gezin in Saigon komt in deze
dagen van de markten huistoe met
bloeiende abrikozen- en perziken-
boompjes: de ret-symbolen van
voorjaar en vrede. Maar ondertus
sen beseft iedereen hoe broos deze
wapenstilstand is; niet het minst
omdat Thieu geen enkele gelegen
heid voorbij laat gaan om op dui
velse communistische gevaren te
wijzen. „Wanneer in het huis van
uw buurman een communist komt
schiet hem dan dood", zei hij toen
in alle huizen van Saigon de men
sen rond de altaartjes met de gele
perzikbloesems zaten. „De oorlog
hebben we gewonnen", vervolgde
het staatshoofd, „de volgende fase
zal de politieke strijd zijn waarin
we de communistische atheïsten
zullen verslaan"
De Parijse akkoorden maken, wat de
toekomst van Zuid-Vietnam betreft,
o.m. melding van de vrijheid om
politieke activiteit te bedrijven en
van het verbod om vergeldings
maatregelen te treffen. Maar tien
dagen na het ingaan van de wa
penstilstand wijst er nog niets op
dat Thieu van plan is zijn commu
nistische tegenstander in de „fase
van de politieke strijd" veel anders
te behandelen dan tijdens de oor
log. De president wilde wat hem
lukte sterk uit de oorlog te voor
schijn komen, maar streeft de poli
tieke winst nu ook na met het oog
op de algemene verkiezingen die
ooit wel eens gehouden zullen wor
den.
Oude wet
Thieu maakt o.a. gebruik van een
precies zeven Jaar oude wet volgens
welke „burgelijke verdachten" uit
veiligheids-overwegingen achter slot
en grendel kunnen worden gezet zo
lang Thieu het goeddunkt. Kort
voor de wapenstilstand heeft de
president aan de politie lijsten la
ten uitreiken met de namen van et
telijke duizenden personen, die
gearresteerd moesten worden voor
de eerste vredesdag
Sedert 1 november zijn er al 20.000
politieke tegenstanders van Thieu
in de gevangenis beland. Als „bur
gerlijke verdachte" uiteraard: het
vredesakkoord had het immers su
leen maar over politieke en militai
ren gevangenen. En Thieu sloot
niet alleen communistenvrienden op,
maar vooral ook studenten en an
dere intellectuelen die de vleugel
van de neutralen, de „derde
macht", wilden versterken.
Volgens de communisten zuchten er
onder het Thieu-bewind op het
ogenblik 350.000 gevangenen. Bron
nen in Saigon spreken over 130.000
een cijfer waarin de oorlogsge
vangenen niet zijn opgenomen. ïd
tegestelling tot de zes oorlogskam
pen mogen de paar honderd bur
ger-kampen niet door internationale
waarnemers bezocht worden: de be
richten over martelpraktijken kon
niemand in Saigor ons bevestigen
of ontkennen.
Maar Thieu en zijn rijkeluisclub
geven de democratische vrijheid in
zijn land voorlopig in elk geval nog
geen kansen Het staatshoofd is op
dit ogenblik naarstig bezig hoge le
gerofficieren over te hevelen naar
de politie.
Het is deze organisatie die meer en
meer op de voorgrond zal gaan tre
den in de verdelgingskrijg tegen
communisten en progressieven. Het
aantal manschappen bedraagt al
125.000. Vijtien legergeneraals staan
op de nominatie om binnenkort
naar het politiebureau te verhuizen.
En een speciale anticommunisten
brigade van 25.000 man heeft de
opdracht gekregen de communisten
op te sporen en uit te schakelen.
De president hoeft het spel niet
eens al te ölim te spelen. De ak
koorden van Parijs bieden hem im
mers voldoende ontsnappingsmoge
lijkheden om zijn machtspositie nog
verder uit te bouwen. Alle neutrale
waarnemers in Saigon zijn het in
elk geval over één ding hartgrondig
eens: nog nooit is de positie van
Thieu zo sterk geweest als in de
eerste weken van het bestand.
De president kan zijn tegenstanders
aanpakken en geniet tegelijkertijd
de onvoorwaardelijke steun van het
Zuid Vietnamese leger: meer dan een
miljoen manschappen die het land
voor het grootste deel onder contro
le hebben. De Vietcomg is weliswaar
de baas in een vierde gedeelte van
het landoppervlak, maar in deze ge
bieden woont slechts tien procent
van de achttien miljoen Zuidvietna-
mezen.
Thieu verdeelt verder de baantjes
onder de leden van zijn Democrati
sche Partij. Deze partij en het leger
regeren dus in feite Zuid-Vietnam:
alsof het om een communistische
staat gaat! „Iedereen is van Thieu
afhankelijk. Hij heeft een pyramide
opgebouwd, waarin hij iedereen aan
zich verbonden heeft", zei ons een
buitenlandse diplomaat.
Thieu is echter in Zuid-Vietnam al
lesbehalve populair. De vriendjespo
litiek, de terreurpraktijken en de
corruptiemethoden zijn zo groot en
zo welbekend onder het volk dat hij
zelfs in deze nieuwe en belangrijke
periode van de Zuid Vietnamese his
torie allesbehalve de vader des va
derlands is, die juist in dit soort si
tuaties zo vaak opstaat. De gewone
mensen in de straat glimlachen be
leefd wanneer men het met hen
over hun president heeft: maar bij
niemand komt er ook maar één
woord van waardering over de lip
pen.
Die onverschilligheid houdt echter
niet in dat er voorlopig ook maar
één kans op een machtsgreep zou
bestaan. Niet alleen heeft Thieu de
wapens en het staatsapparaat ge
heel in handen, maar zijn vele poli
tieke tegenstanders missen op het
ogenblik ook alle durf en hoop op
een aanval op zijn macht. Zowel de
boeddisten als progressieve katholie
ken haten de communisten nog veel
meer dan ze de Thieu-dictatuur af
wijzen. Deze potentiële vijanden
van de neutrale vleugel, aldus wes
telijke woordvoerders in Saigon, be
seffen heel goed dat alleen Thieu
de sterke man is die Zuid Vietnam
kan behoeden voor een communisti
sche machtsovername.
Thieu kan voorlopig rustig zijn
gang gaan met zijn offensief tegen
alles wat naar communisme ruikt
of al te vrijmoedig zijn stem durft
te verheffen. De militaire krijg
blijft omdat het Parijse akkoord
geen enkele van de politieke vraag
stukken heeft opgelost en Thieu
niet zal rusten voordat aan de com
munistische dreiging voorgoed een
eind is gemaakt. En ook in die si
tuatie staat hij sterker dan ooit te
voren: in feite is natuurlijk de
Viet-Cong de grote verliezer van
Parijs geworden. welingelichte
kringen in Saigon vermoeden dat
Hanoi voor de opbouw van zijn
land zeker de helft van zijn troepen
uit Zuid-Vietnam zal terugtrekken
waarvan het aantal nu op 150.000
wordt geschat.
In de Zuidvietnamese hoofdstad
doet al enige tijd een toevallig ont
dekt pamflet van Hanoi aan de
rode strijders in het zuiden de ron
de: „Na de wapenstilstand moet
elke soldaat een propagandist zijn.
die aktief de zege van de revolutie
verspreidt en die de strijdkrachten
van de marionetten-regering om
gooit". Maar nu Hanoi heel goed
van de grote broers in Peking en
Moskou begrepen heeft dat de
Zuidvietnamese zaak minder urgen
tie heeft gekregen, kunnen die
woorden hoogstens tot het instand
houden van de guerilla-acties bij
dragen.
Er zijn bovendien ook de massa's in
de steden (65 procent van de bevol
king) die meer en meer afkering
worden van de communistische
idealen. .Deze mensen hebben van
de dollars geprofiteerd. Ze zijn wel
varender dan in enig ander land
van Zuidoost-Azië", zei een diplo
maat. „Zie ze allemaal maar eens
op him Honda's rijden. Dat geven
ze niet meer op voor de communis
ten".
WENEN (ANP) De door procedurale en andere kwesties
opgehouden voorbereidende conferentie in Wenen over ver
mindering van de troepensterkte in Midden-Europa, zit volgens
diplomatieke kringen verder in het slop door een verzoek van
de Sowjet-Unie om Franse deelneming aan de feitelijke be
sprekingen.
Frankrijk heeft van begin af aan heeft niet te kennen gegeven daar-
gewelgerd aan voorbereidend overleg van te zijn teruggekomen,
over wederzijdse en evenwichtige ver- Het grote struikelblok blijft intus-
mindering van het aantal soldaten in sen de tegenzin van de NAVO-lan-
centraal-Europa mee te doen en den om Roemenië en Bulgarije op
ADVERTENTIE
iodesië De missie van
n de Veiligheidsraad die
afliet tussen Zambia en
h een nader onderzoek
Perpen. bestaat uit ver
iers van OostenrS1k. In-
en Soedan, zo heeft een
van de volkeren ~rga-
ew York meegedeeld.
voet van gelijkheid aan de conferen
tie te laten deelnemen, zoals het
Warschaupact wil. Geen van beide
landen is rechtstreeks betrokken bij
het probleem van de troepensterkte
in midden-Europa. De NAVO be
perkte haar uitnodigingen voor de
conferentie tot de Sowjet-Unie, Tsje-
cho-Slowakije, Hongarije. Polen en
Oost-Duitsland Zij is wel bereid
Bulgarije en Roemenië op waar
nemersbasis toe te laten.
Westerse woordvoerders in Wenen
spraken niettemin de hoop uit dat
de procedure- en andere kwesties nog
in de loop van deze week uit de weg
geruimd zouden worden.
Helsinki
Op de oonferentie van 34 landen in
Helsinki ter voorbereiding van een
grote Europese veiligheidsconferen
tie is een begin gemaakt met de be
spreking van de economische samen
werking tussen deze landen. De lei
der van de Russische delegatie, am
bassadeur Maltsew, diende een ont-
werp-agend&punt in, waarin de in
stelling van een commissie voor de
economische samenwerking wordt
bepleit.
Het Russische voorstel werd van
Westerse zijde „pover, maar toch
welkom" genoemd Het zou de vol
gende punten omvatten:
1) uitbreiding van de handel op basis
van gelijkheid;
2) samenwerking op het gebied van
de industrie, de energie-opwek
king, de mijnbouw en het ver
keer;
3) wetenschappelijke en technologi
sche samenwerking;
4) samenwerking op het gebied van
milieubescherming.
De ambassadeurs van de 34 landen
hebben maandag het beraad over
het eerste pakket agendapunten be
treffende de veiligheid afgesloten.
Naar in conferentiekringen is verno
men, zijn Oost en West niet nader
tot elkaar gekomen al zou er op een
groot aantal punten wel overeen
stemming bestaan.
