Itlllfl
9e
n
krant
de ramp
Het verhaal van de helicopterpiloot
Hulp uit het
buitenland
Spanning
in het
gastgezin
EXTRA*
zware noordwesterstorm met af wie kan de verschrikking beschrij- Of die foto van het dak van een Of die honderden foto's van opge- richt van 13 februari 1953 in zich werd het ventje samen met een keert nog in zorgwekkende toe-
oe orkaankracht had een ver- ven van de rampnacht? Kan een hoeve, waarop iemand met een vlag zwollen paarden, koeien en varkens, op te nemen: baby in een vlaag van verstands- stand".
gesloten met de springvloed, foto het? Zo'n foto van een bejaar- staat te zwaaien naar een vliegtuig, die zijn aangespoeld bij de dijken? verbijstering door de moeder van
rerd op 1 februari 500 kilometer de man met grijze baardstoppels, terwijl beneden hem langs de „Het tweejarige zoontje van de fa- een 12 meter hoog balcon op straat Die laatste zin van zo'n krantebe-
verwoest, er kwamen 1795 men- holle ogen, die ln zijn armen een schuine dakpannen anderen naar Foto's waar een mens lang naar milie Den B. uit Zierikzee, die naar geworpen. De baby is reeds overle- richt mag ook in 1973 nog gelden,
jm in het water. Tienduizenden kleuter heeft met dikke wangen van beneden glijden? kijkt; dat zeker. Maar langer nog Schiedam is geëvacueerd, is heden- den. Mevrouw Den B., die zich ook Mevrouw Den B. heeft de ramp én
en uit hun huizen verdreven. het huilen? doet men er over om dat krantebe- morgen overleden. Zoals gemeld van het balkon op straat wierp, ver- de val overleefd.
gebeurt niet zoveel dat een krant met een extra-editie uit
rit. Sedert de bevrijding in 1945 hadden de kranten zich tot
rbruari alleen maar uitgesloofd op 19 december 1948 toen de
tandsovereenkomst met Indonesië werd opgezegd. Na de
uariramp zou het nog een paar keer gebeuren: in '56 toen
Hongaarse opstand samenviel met de Suez-crisis, in '62 toen
ises Wilhelmina overleed en eerder in dat jaar bij de trein-
ip van Harmeien, in '63 toen Kennedy werd vermoord en dan
er nog wat bulletins na KLM-rampen.
iag 1 februari 1953 was in ieder haalde men de medewerkers weer
een dag, waarop de krant met van huis.
speciale uitgave móest komen,
die krant,
.Bijzondere problemen" waren er
voor dat Rode Kruis trouwens
van de persen rolde, pakte uit overvloed. Ook al besohdkte het
een goedbedoeld produkt van korps in die dagen over 229 colon
nes; een confrontatie met de
vergaan", zo. stormvloed van februari 1953
it gemeld. „Tanklichter losge- een calamiteit met aspecten, die
- tn", ook nog. „Vliegtuig boven men nooit eerder had bevroed. Men
m\ vermist", hoor toch es. En kreeg van de ene dag op de andere
lar: men is ook te weten geko-
dat op de eilanden enkele pol-
te maken met duizenden evacué's,
eerst provisorisch gelegerd
zijn ondergelopen. En dat Zee- moesten worden en daarna in hui
zen ondergerbacht. Er kwam een
kolossale stroom geld en goederen
wat er werkelijk gebeurd was", uit binnen- en buitenland, dat
Jaar later een Journalist, die verdeeld moest worden; er moesten
n extra-editie gewerkt heeft, noodziekenhuizen ingericht en be
ar er was een soort Instinot. Je mand worden. Er gingen 5000 Rode
de dat er heel erge dingen ge- Kruismensen aan de slag.
d waren, dat dit niet zomaar En nog heel veel meer dienstplich-
storm met flinke schade was. tige soldaten,
hebben we zetters en drukkers
auto's van huis laten halen,
het was nog steeds zo dat we
a uitgingen dat het afkalven
de duinen bij Katwijk het
tete nieuws in die extra-krant
worden. Dat veranderde in
loop van zondag natuurlijk wel,
we begonnen nog méér door
trijgen, langzaamaan weliswaar,
r Je voelde het aan: dit wordt
nationale ramp!"
rpagina maandag 2 februari:
taan en springtij teisterden Ne-
rad".
den, dorpen en polders werden
stroomd".
dusver zijn 138 mensen om
leven gekomen".
Qingin bezocht geteisterde ge-
Vergezeld van prinses Bea-
heeft koningin Juliana gister-
dag een bezoek gebracht aan de
eving van de Krimpenerwaard.
"We gingen er van uit dat
het afkalven van de dui
nen hij Katwijk het groot
ste nieuws in de extra
krant moest worden
Op de foto de mine van
strandhotel Brittenburg in
Katwijk
Gérard Trémerie was een jonge piloot van de Sabéna. Hij be
stuurde een helicopter, zo'n ding dat men toen nog steeds hef-
schroefvliegtuig wenste te noemen. Trémerie kreeg in de voor-
komst van de koningin was de middag van zondag 1 februari berichten over de nood toes tan-
jriteiten in die streek niet be- n j tt- i n-i i
Zij reed eerst tot aan Ouder- den m Holland. Hij is toen naar zijn Sikorsky-toestel gegaan
welke plaats zelf onbereikbaar
zodat de koninklijke auto
verfc Gérard Trémlerie was de eerste die ook al in verband met optredende
Krimi bij de ramp vanuit de lucht hulp tfefJaUen. Politieapparaat functie-
kwam bieden. Door de toen af- neert niet meer.
nemende storm heen wentelwiek- 09.40 uur. Houden stafvergadering
te hij zich eenzaam naar het Hol- met Rode Kruis, Dijkkringbestuur,
landse deltagebied. Hij slaagde er burgemeester en andere autoritei-
en in zijn eentje opgestegen om te zien hóe die nood was.
[ens werden Lekkerkerk, Krim-
aan de IJssel en Krimpen
Lek bezocht...
rpagina dinsdag 3 februari
inbal slachtoffers reeds tot 627 om 0p een dijk ^ij Oude Tonge ten. Nemen op aanwijzing van Ltz.
egen".
te landen.
t. van Es leiding over.
ar het lot^van ruim 250 anderen jjjj wa5 ontsteld toen hij de ravage 09.45 uur. Doen dorp Den Bommel
zag. En nog ontstelder toen ontred- van ongewenste elementen zuiveren-
„De derde dorpsbewoners hem kwamen circa 250 ongeorganiseerde burger-
Ifelijke overschotten van vier vertellen van de doden. Hij is die werkkrachten afgevoerd.
nacht bij zijn helicopter op de dijk ïo.oo uur. Delen detachement mari-
gebleven. Hi.1 durfde het niet aan niers in voor het verrichten van
zijn vanochtend in ruwhouten om in het duister weer op te stij- noodherstelllngen aan de dijk. De-
?n op het kerkhof van Dubbel- gen: zijn brandstofpell was onrust- tacheren in Den Bommel-oost twee
voorlopig ter aarde besteld barend laag. mariniers voor het verrichten van
zijn de eersten van de ramp, Pas maandagmorgen waagde hij de noodslachtingen en ten behoeve van
lijken geborgen konden wor- sprong naar de vliegbasis Woens- de centrale keuken. Verzorgen ra-
drecht. IK haalde het en zette het dioverbindingen met oostzijde, één
hefschroefvliegtuig met een nage- en ander op verzoek burgemeester,
noeg lege brandstoftank om half Nog steeds bevinden zich ongewen-
in negen 's morgens aan de grond. En ste, zo niet ongure elementen in het
toen deed Gérard Trémerie het ver- dorp. Werken nu in nauwe coördi-
haal. natie met aanwezig Rode Kruis".
Pas daarna wist Nederland veel. Enzovoorts
oorpagina woensdag 4 februari
otal slachtoffers 1223".
ootscheepse reddingsacties
land".
fpagina donderdag 5 februari
houwen en Duiveland geheel
twolgen".
mtal slachtoffers: 1320".
En van de soldaten
zou tot 2 Juni van dat Jaar du- Dg kapitein dei mariniers De Jonge landers kon men op de eilanden
men het juiste Oudraat schrijft in zijn rapport Amerikanen treffen Belgen, Engel
van donderdag 5 februari: sen, Fransen, Zwitsers. Met hun he-
,09.00 uur. Stomen haven Den licopters haalden ze mensen van de
werden de laatste 32 vermisten Bommei b^nen.
M-geai.
huizen.
09.10 uur. Nemen contact op met Frankrijk leverde genietroepen. He-
het Rode Kruis in Den Haag Gonggrijp. Reodingswerkzaam- licopters dropten zandzakken, rub-
men Juist een week voor die deden met meer noodzakelijk. Toe- berboten, kleding, voedsel, medlcij-
ste februaridag het zogenaamde stand chaotisch. Burgergezag hier nen. En ze waren gids voor militai-
een paar duizend slachtoffers, och
daar hoort men zo vaak van. De
Povlakte in Italië, waar het water
bezit van neemt, och, daarmee moet
men leren leven. Maar Holland, dat
kleine koninkrijk, dat iedere vier
kante meter kleigrond persoonlijk
aan het water zou hebben ontrukt
en in cultuur gebracht dat blees
in de rampspoed een hogere waarde
te hebben voor de rest van de we
reld.
In Dordrecht en in Rotterdam kwa
men al snel na de helse zondag 1
februari de evacués aan. In Rotter
dam had men voor hen de Ahoy-
hallen ingericht. Hier werden ze
binnengebracht, de mensen van
wier gezichten de verschrikkingen
nog waren af te lezen of die doffe
uitdrukkingsloze maskers hadden
gekregen.
Buiten de Ahoy-hallen stonden
honderden mensen toe te kijken. In
de weg te staan. Maar ze wilden zo
graag iets doen. Er stonden padvin
dertjes bij met hun Baden Powell-
hoedop en met korte manchester
broeken aan.
Eén zo'n padvindertje na twintig
Jaar: „Ik was naar de Ahoy-hal
toegegaan omdat ze over de radio
zeiden dat ze zoveel mensen nodig
hadden. In het tramhuisje, waar ik
moest opstappen, zei een mevrouw
dat er nou al 5600 doden waren. Ik
weet nog hoe langzaam die tram
ging toen ik dat had gehoord. Maar
bij de Ahoy-hal stuurden ze me ge
lijk weer weg. Ze hadden al meer
dan zat mensen, zeiden ze...".
Heel Nederland stelde zich open
voor de geëvacueerde mensen uit het
rampgebied. Zonder nadenken. In
Goes, Bergen op Zoom, Dordrecht
en Rotterdam werden opvangplaat
sen ingericht. Vandaar werden de
rampslachtoffers naar de huizen
vervoerd, waar men voor hen de
bedden had opgemaakt.
Er waren 72.350 evacué's. En van
hen konden er 5000 tot het voorjaar
van 1954 niet terugkeren naar hun
oude woonplaats.
Het openen van de deur voor de
evacué's was een spontaan gebaar.
Pas later zouden sociologen in rap
porten vastleggen, dat de Nederlan
der „erg op z'n eigen is". Zowel de
gasten als het gastgezin hebben in
die weken na de ramp grote span
ning ervaren.
„Na een gezamenlijke bespreking
besloten wij, toen de evacuatie 10
dagen had geduurd, het volgende:
de evacué's konden een hulskamer
hebben, gebruik van de keuken en
de hele zolder, zodat ze eigenlijk op
zichzelf konden wonen in een deel
van ons huis en zich enigszins op
zichzelf konden voelen", wordt in
een rapport verklaard.
Maar ook: „De eerste maanden
ging alles goed. Maar zij vergaten
dat ze in het huis van iemand an
ders woonden en ze niet alles kon
den doen wat ze wilden...".
De Wiener Symphoniker geven een Er melden zich bij het Rode Kruis
concert, waarvan de opbrengst naar vier Noren met 25 walkie-talkies
Nederland gaat.
Op de Nederlandse ambassade tn
van de Wereldraad van Kerken en Uit Kameroen wordt boven- en on-
zegt onmiddellijk alle setun toe.
derkleding met een totaal gewicht
Een Canadese kolonel W. Reynolds, van 5 kg. gestuurd. Het Rode Kruis
die Nederland in 1944 al eens had noteert er een waarde van f 14,-
helpen bevrijden, komt als Rode Belgisch Congo, ook niet mis, stuurt
Kruis-functionaris aangevlogen en 30 kg. kleding en schoeisel met een
zegt vele dollars toe.
De burgemeester van Zevenbergen
begroet 150 Italiaanse brandweerlie-
het spoorwegstation. De
waarde van 141,-.
Maar ook Is daar de USA met een
zending goederen ter waarde van
spuitgasten zijn gekomen om een f 4.826.457 en Canada, dat maar
dijk langs het Hollands Diep te liefst voor ƒ9.800.046.- aan goederen
herstellen. naar Nederland stuurt.
Vanuit Korea wordt gemeld dat de Later wordt er een balans opge-
tomatiebureau geliquideerd. Men hoegenaamd niet meer aanwezig, ren, die met amfibievaartuigen op De soldaten vulden en legden hon- de golven sprak tot de verbeelding Nederlandse oorlogvrijwilligers, die maakt: naast de directe mankracht
het speurwerk naar vermisten Ongeorganiseerde burgerwerkploegen weg waren naar geïsoleerde hulzen, derdduizenden zandzakken. En ze van de hele wereld. Dat die ramp ginds namens de VN vechten, een hulp ontving Nederland van buiten
de Tweede Wereldoorlog afgeslo- belemmeren overzicht van te nemen waar nog overlevenden vermoed wonnen van het water.
Maar maandag 2 februari maatregelen en verstoren do orde, werden.
Juist Hólland was overkomen... Een dag soldij afstaan voor de ramp- zijn grenzen voor 41 miljoen aan
Die strijd van Nederlanders tegen overstroming ergens in Azië met slachtoffers.
geld en goederen.
