•NRV
a lOLIDAY
NRV
(9uc/ tylte
EEUWEN TEGELS
3 iOUDAY
Kooktip
[fSDAG 24 JANUARI 1973
5,. o
xantei
'rogres
het Haagse Gemeentemuseum
m
16-20I
Red, &t de witgekalkte muren van
Hollandse binnenhuis afgaven
J jiet afwasbaar waren, werden
Ascot ten dele betegeld. Zo dankte
nationale industrie haar op-
Gan st aan het ontbreken van een
3h muurverf. De tegel was een
laprodukt, dat in tientallen
bedrijven werd gemaakt,
zijn die oude tegel-
verzamelobjecten,
één exemplaar betaald men
de prijs, die de tegelbakkerij
leeuwen geleden voor een par-
ran duizend rekende. In het
Gemeentemuseum kan
4 maart een beknopt
acht zien van „Nederlandse
ca. 1600—1800.
tentoonstelling omvat uitslui
tegels die per kwantum wer-
geleverd; geen tableaus van
tegels die samen' één voorstel-
vormen. De vroegste zijn we-
jjar grof en dik (tot 2 cm),
jS ,r voor wandbe'kleding eigenlijk
Jl. or ilikter dan de latere, die een
pek Nederlands karakter kre-
Deze industrie kwam in onze
jeien namelijk op, toen na de
van Antwerpen vele vaklieden
het noorden uitweken. Zij
fcten veelkleurige ornamentte
met motieven uit de zo fraai
gelde wereld van de Islam,
ornament was een vlakvulling
geometrische patronen en
;ken. Veelal was het orna-
it over vier of meer tegels ver
patroon in donkerblauw,
a, oranje-bruin en geel ind
en. rde textiele wandbespanningen
tf rijke interieurs. De vervan-
van stoffen door het koele,
7S
nstr.
Detail van een tegel met springende haas uit het begin van
de zeventiende eeuw.
keramische materiaal lag voor de
hand in een klimaat, waar een
koel interieur weldadig aandeed.
In Nederland diende de tegel al
leen de properheid in de keuken,
de schouw, de bedstee, de gang
en trapwanden en als plint in het
voorhuis.
uw XTRA SERVICE TOT EN
MET EIND FEBRUARI
jf5 Ipen op de koopavond tot
21.00 uur.
op zaterdagmiddag tot
e M 10.00 uur.
apai en - Breestraat 120
fooi Telefoon 01710—44190
Na de Spaans-Moorse en de Ita
liaanse hi vloed volgde in de tegel
bakkerijen die van het Chinese
Wan Li-porselein. De ornamenten
werden van het midden van de
tegels naar de hoeken verdrongen
om plaats te maken voor figura
tieve voorstellingen, in blauw en
later in mangaan (paars. Zo'n
voorstelling op een wit veld ac-
centueerd veel minder hét vlakke
van de muur en is dus niet zo
architectonisch".
Maar anderzijds werden de tegels
veel sprekender voor de onderwer
pen, waar de Nederlanders belang
in stelden: vogels, bloemen, excer-
cerende soldaten, rangen en stan
den in de burgerij en: bijbelse ta
ferelen (dikwijls met een foutieve
tekstaanduidingen!).
De interieurs die onze zeventiende
eeuwse meesters hebben geschil-
ders, tonen minder dan we zouden
verwachten over de toepassing van
de tegels. We zien vloeren van
hout, van plavuizen en van mar
mertegels, maar om een Hollandse
vloer met krijgsliedentegels te
zien, zouden we naar het Franse
- kasteel Bearegard bij Blois moeten
gaan. Bij De Hoogh zien we blau
we figuurtjes op witte tegels die
als plint zijn gemetseld, of op een
tussenwand je van' zes bij tien te
gels. Bij Cermeer is een stook
plaats met effen witte tegels be
kleed. Niets dat op een ware te
gelcultuur wijst. Gehele betegel
de kamers van Nederlandse tegels
komen in het buitenland meer
voor dan in eigen land. In het
Tegelboek van Anne Berendsen
zijn twee betegelde schoorstenen
uit de Zaanstreek afgebeeld die
gruwelijk druk doen. Bijzonder
fraai daarentegen is een Workum-
se kamer in het Friesch Museum
te Leeuwarden, waar de tegels
zwierige tableaus vormen.
Met tegels met compleet patroon
werden in het algemeen blijkbaar
geen fraaiere resultaten bereikt
dan met een druk bloemetjesbe-
hang. Ze zijn beter te genieten
zoals we ze nu zien, als afzonder
lijke stukken, voorbeelden van een
volkse nijverheid - die voorbeelden
putte uit de gróte prentkunst.
Deze bescheiden voorwerpjes zijn
het onderwerp geweest van verba
zingwekkend nauwgezette 6tudies.
F. W. Hudig onderzocht bijvoor
beeld ruim tachtig tegelvakkerij-
tjes in twintig steden. Blijkbaar
waren Haarlem en vooral Rotter
dam (met fantastische zeewezens
als motiefjes) belangrijker tegel-
centra dan Delft. De herkomst
van bepaalde tegels is echter
moeilijk vast te stellen. De tegel
bakkers waren niet honkvast en
bovendien wisselden bedrijfjes wel
„sponsen" uit, de sjablones die ge
bruikt werden voor het aanbren
gen van de voorstellingen.
In de tweede helft van de acht
tiende eeuw kon het Nederlandse
produkt zich niet meer tegen bui
tenlandse concurrentie handhaven
en bovendien ging toen de voor
keur uit naar andere wandbekle-
dingen, waaronder het geschilder
de behangsel.
Op de tentoonstelling, die met
materiaal uit verschillende verza
melingen is samengesteld, is een
geïllustreerd vouwblad met toe
lichting tekst verkrijgbaar.
Dolf Welling
1,1 tadsgehoorzaal Rotterdams Phil-
ufmonisch Orkest o.lv. Hans Vonk
AK-theater (Levendaal) Kelder-
itei* Arca-Gent met Anna Lusa,
uur nam.
aart, Ise bioscopen
hl ion "Geen paniek" (14 1) dag.
5 J 3lve woensdag- en zaterdagmid-
•-■2.30, 7 en 9 16 U. zo 2.15, 4.30, 7
;lf uur; zaterdag- en woensdag-
lag Pippl gaat van boord 2.30 uur.
"Bij de beesten af" (a.l.) dag.
Jen 9.15 uur zo ook 4.45 uur.
s
S.3,
?3 u.
9.15 i
fa "Dr Strangelove" (18 1) dag.
915 uxor, do.vr, ma n dinsdag-
2.30: kindermatinee "De laat-
Hn-Hood" za- en woensdagmid-
zo 2 en 4.15 uur; nacht-
stelling 'T>ë grote stilte" (18 1) vr
11.30 uur.
"Ik wil het overal met je doen"
dag 2.30. 7 en 9 15 uur, zo. 2 15.
en-9.16'.uur (nachtvoorstelling)
"grafie 2onder masker" (18 j)
za. 11.30 uur.
itoonstellingen
Van der VUst (Botermarkt
Expositie Wlm Bors (schilderijen
?raflek) dl.-za 10 uur voorm.
Leljiui nam (t.e.m 31 lanuari)
J nnono t Hoekje DIJ de pomp Ex.
Stip de heer Weerthof met potlood,
.za.enV
'Lit ;ruarH.
Leid Wassenaars Bibliotheek (Luifel-
»d 1)' Nleuwlaarsgrafiek van 32
nstenaars uit twaalf Europese lan-
jakii Mtot 4 februari)
f Hfteit Burgers Burgsteeg 2a)
lildeni«D van Floor Voerman dag
"i nam i uur 'e aacbts weekeln-
I uiït oam 1 dur nachts
b fle Wittstraat 40 Galerie Ka-
Gaper Wisselende expositie dl
«a 2—5 30 uut nam do boven-
ft Museum voor Volkenkunde Steen.
e" l Lelden Pa) la' zomerten-
felling wer eelied ud de Stille
ma c/m za 10 uttr
voorm.—uur oam Zon l5 uur
□am rt.ejn 7 lanuari)
Nea. Legermuseum: Geopend
maandag tot en met vrtldag 9 uur
R(1k8museum voor de geschiedenis
der natuurwetenschappen* dag 10
4 uur zondag 1—4 uur
Rijksmuseum van oudheden (Ra
penburg 28): Werkd. 10 uur voorm
tot 6 uur nam zond l6 uur nam
Rijksmuseum voor Volkenkunde
(Steenstraat IDag 10—ft uur zon
dag Ift uur nam
Bezoekuren Ziekenhuizen
Dlaconessenhuls; le klasse dagelijks
11.00—12.00 uur 13.15—14.00 u 18.45
19.30 uur; 2e en 3e klasse: dagelijks
13.1514.00 uur en 18.4519.30 uur.
Kinderafdeling dagelllks 1445—15.30
maandag, woensdag- en vrijdagavond
18.30-19 00 mu
st Elisabeth-zlekenhuls klasseafde-
llngen: volwassenen: dagelijks van
11.15 tot 12.00 uur van 14.00 tot 14.45
uur en van 18.45 tot 19.45 u. kraam-
afdeling* dagelllks van 11.16 tot 12.00
uur van 14.00 tot 14.45 uur, en van
19.00 tot 2C.00 u kinderafdeling da
gelijks van 16.00 tot 18.30 u. Volwas
senen: dagelllks van 14.00 tot 14 45 u
en van 18.45 tot 19.45 uur Kraamaf-
dellng: dagelllks van 11.16 tot 12.00 u
en van 19.00 tot 20.00 uur. Kinder
afdeling: dagelilks van 15.00 tot 18.30
Endegeest: dinsdag en vrijdag 13
14.30 's zondags 1112 en 1415 u
eerste klasse* de gehele dag
Annakllnlek: dag 13.30-14.30 en 18-
19 uur
Acaoemisch Ziekenhuis. Klasse l
en 2 dag 10.80—11-30 14.30—16.00
en 19 20 uur-, klasse S dag behalve
dinsdag van 1919 46 dins v 13—
14 uur zat en zon tevens van 14.30
—16.80 uur kliniek kidnergenees-
kunde (zaal 22 23 en 24 ouders dag
10.3O—11.80 14.80—16.30 en 18.16—
19 uur overige bezoekers maandag
tot vrij 18.1619 uur zat eD zon
14.30—16 80 uur (zaal 60) alle be
zoekers maandag tot vrij 18.16—19
uur zat 6D zon 14.30—16 80 urn
(zaai 61 babvzaal) alleen voor oudere
dag vanat 10 80 uur Klnuerzaal keel.
neus-, eD oorheelkunde dag behalve
dinsdag 18.16—19 00 uur dinsdag
18.14 uur zat eD zon tevens 1480—
1680 uur Gvnnacologle eD voor
zwangereD dagelijks van 10.0011.30
uur eD van 16 0020 00 uur behalve
mede tn verband met de voedlngsty.
den als volgt vastgesteld dagelijks v
15.30—17 00 uur er. van 18.3020.00
uur Kinderen tot 12 laar kunnen
wegens mogelijke infectiegevaar he
laas niet op bezoek komen
Het avondbezoek is uitsluitend be-
stemd voor de echtgenoten Alleen
staande moeders eD moeders waarvan
de echtgenoot In het buitenland ver.
toert kunnen 's avonds ééD bezoeker
ontvaneen
Op dinsdag ls er geen bezoek be
halve voor patiënten die op die dag
bevallen zUn Voor ben ls er een
avond bezoek uur voor de echtgenoot
van 19 00- -20.00 uur
Voor de PraematnrenafdeUng gel
den de volgende bezoekuren: (alleen
voor ouders) maandag woensdag en
zondag 16 8016 45 uur
Alphen aan den Rhijn
Runoord: ie en 2e klasse 10.30—
11.00 14 00—14 46 en 18 00—19.00 U.,
3e klasse 14.00—14 46 en 18.00—19 00
uur Kraamafdeling 16 0O17 00 uur.
alleen voor echtgenoten 19.0020.00
uur Kinderafdeling 16.00—16.30 uur
alleen voor ouders 18 00—18.30 uur
Den Haag
WOENSDAG 24 JANUARI
KON. SCHOUWBURG 20.15 uur Pre
mière Amsterdams Toneel „De vos-
sejacht" (Volpone) van Ben Johnson.
HOT 20.30 uur „Wachten op Godot"
.van Samuel Beckett.
FRANK KOOMAN 14.30 uur „De be
toverde appelboom".
DONDERDAG 25 JANUARI
KON. SCHOUWBURG 20.15 uur
.Polonaise van David W. Robinson.
„Eindspel" van Sa-
Nlna
ÜOT 20.3
muel Beckett.
DILIGENTIA 20.15 uur
Deutsch, piano.
STADSDOELEN, Delft 19.30 uut
Stedelijke Muziek- en Balletschool.
STADSGEHOORZAAL Leiden 20.15
uur Het Rotterdams Philharmonisch
Orkest o.l.v. Hans Vonk m.m.v. Mi
chel Block, plano (Escher. Mozart.
TsJ
5ATER IN DE STEEG 21 uur
Dorine en Gerrle v.d. Klei en Loek
Dikker, plano „De Sissies".
CONGRESGEBOUW (Pr. W.A.-zaal)
20.15 uur Nationaal Ballet van Joego
slavië Kolo (folklore).
teuws
-- Gisteren liep te Rotter
dam een stier, die zich uit
een slachtplaats had weten
los te maken, bedaard het
portaal van een naast den
stal gelegen pand binnen,
vervolgens drie verdiepin
gen de trap op, zoodat hij op
den zolder terechtkwam,
tot grooten schrik der be
woners, en bleef daar rus
tig staan. Mei niet weinig
moeite is het gelukt het
dier in een broek door het
zolderraam met een takel
naar beneden te laten zak
ken, zonder dat daarbij een
ongeluk plaats had.
Wegens het ongeoorloofd
uitoefenen der geneeskunst
heeft de politie te Waal
wijk proces-verbaal opge
maakt tegen eeiï aldaar
wonenden heksenbezweer
der. Om van de toegediende
geneesmiddelen een
goede uitwerking te ver
wachten, moesten er pad
den opgezocht en levend
in de kamer van den pa
tiënt opgespijkerd worden;
duiven moesten levend ge
plukt en in de lengte in
tweeën gesneden op den
mond gelegd worden. Dat
zijne kunsten vergezeld
gingen met hei prevelen
van gebedjes spreekt wel
vanzelf. Of hij zich nu uit de
handen van de justitie zal
kunnen tooveren luordt
zeer betwijfeld.
Vandaag 50 jaar geleden:
Een ingezetene van een
Groningsche grensge
meente bezat een huis in
Oost-Friesland (Duitsch-
land), dat hij in deze ivan-
kele tijden van de hand
wilde doen. Dezer dagen
ging het perceel in andere
handen over, echter niet
voor een aantal marken,
maar, als in de tijd toen er
nog geen geld als ruilmid
del bestond, in natura: vijf
koeien, twee kalveren en
een paard.
BRAMMET JE FOK
2566. Bram stelde zijn kijker extra scherp en keek nog
eens goed. Maar het enige dat hij in het vizier kreeg ivas de
volgende deelnemer, de bolhoed in de badkuip. Toen ze naderbij
gekomen waren zagen ze, dat de badkuip water maakte. „Gol
ven", verklaarde de bolhoed en hoosde verder met een emmertje.
,JHeeft die mevrouw op die fiets u ingehaald?"wilde Bram we
ten. „Een mevrouw op een fiets?", herhaalde de man verbaasd.
„Nee, die heb ik hier nog niet gezien".
„Dan moeten we terug en gaan zoeken. Nu komt het op
handelen aan". Brams stem klonk een beetje gejaagd. Meneer,
stapt u snel over op de Kokanje. Die badkuip nemen we wel
op sleeptouw". De bolhoed slikte zijn verontwaardiging iveg.
Overstappenzegt U? Meneer, ik denk er niet aan. Ik
Bram snoerde hem de mond. „Meneer, u staat tot over uw en
kel in het water. Uw badkuip zinkt". „Onmogelijk"zei de bol
hoed stralend. „Badkuipen hebben een afvoer". En met een
ferme ruk trok hij de stop eruit. 1
PANDA EN DE MEESTER-R UITENIER
44118. De afdeling Klachten van het Ministerie van Fi
nanciën is keurig geregeld. Hij bestaat uit een diepe koker,
waarin klaagbrieven en smeekbeden gedeponeerd kunnen wor
den. Eens per half jaar worden die daar dan uitgehaald en
afgelegd. Het is natuurlijk niet de bedoeling dat de klagers zelf
daarin afdalen want daarop is de stortkoker niet berekend.
Het was dan ook heel vervelend voor Panda, dat hij strui
kelde en de Klachten-afdeling binnenviel. Maar gelukkig kwam
hij goed terecht want dank zij de laatste belasting-verho
ging ivaren daar heel wat brieven binnen gekomen. En die
vormden een zachte onderlaag.
„Panda quietas est", prevelde Joris gerustgesteld, terwijl hij
met het spuitbusje zijns weegs ging, „ofwel, om met de Klas
sieken te spreken: opgeruimd staat netjes. Terwijl het baasje
daar zijn klachten afgeeft, kan ik op mijn manier protesteren
tegen de belasting-aanslag. Bij de minister persoonlijk; dat lijkt
me het meest doeltreffend".
Provencaalse mosselen
Bak 4 in kleine stukjes
gesneden tomaten samen
met een fijn gesnipperd
uitje 10 min. in 3 eetle
pels olijfolie. Schep het
mengsel in een vuurvaste
schaal en meng er 500 g
gekookte mosselen door.
Strooi er een laag fijn
droog broodkruim over.
Smelt 75 g boter en laat
hierin 2 zeer fijn gesnip
perde teentjes knoflook 2
minuten sudderen. Houd
het vuur zeer laag, want
de knoflook mag vooral
niet gaan bakken. Roer
er een eetlepel fijnge
hakte peterselie door,
een mespunt tijm, wat
sout en versgemalen pe
per en giet het over het
broodkruim. Zet de
schaal 10 min. boven in
een voorverwarmde, zeer
hete oven of even onder
de ovengrill.
WINA BORN
FRED BASSET
GROTE VAART
Achilles 22 vn Georgetown nr Rotter
dam
Acmaea 23 te Kopenhagen
Acteon 22 vn Singapore nr Bangkok
Amstelhoek 23 vu Pointe Noire nr Lu
anda
Antalla Cape 22 vn Cristobal nr Golf
van Mexico
Asmldlske 22 270 NW Flnisterre nr
Golf van Mexico
CHEVRON Anrhem 22 240 ZW Lissa
bon nr Cadiz
Chevron Eindhoven 22 50 O Saigon
nr Honolulu
Chevron Napels 22 200 NNW Fiji eil.
nr Singapore
Copan 22 160 WZW Gibraltar nr
Crlstoba
Cumulus 22 vn Rotterdam nr Londen
Eemland 22 p Madeira nr Amsterdam
Gaasterdijk 20 vn Balboa nr Ellesme-
Gulf Swede 22 1000 NO Bermuda nr
Bejala
Hilversum 23 te Nassau verw.
Jason 22 vn Hamburg nr Amsterdam
Kalydon 22 vn Rotterdam nr Stock-
Katsedljk 23 vn Bermuda Serooskerk 22 125 W Freetown nr Port
Katwijk 22 640 ONO Puerto Rico nr Elizabeth
Crltobal Slmonskerk 22 340 ZO Dar es Salaam
Kermla 22 vn Shellhaven nr Tranme- nr Dubai
re nn Slnoutskerk 23 te Lissabon
Korovina 23 vn Kopenhagen nr Fre- Solon 22 180 OZO Hatteras nr Port
Prince
Golf
Voome 22 vn Mobile nr Cristobal
Wonosobo 22 te Mojl
KLEINE VAART
Albert -V 20 te Amsterdam
derlkshaven
Kylix 22 vn Curacao nr Dahomey
Leuvelloyd 23 te Hamburg
Lolrelloyd 23 te Cristobal Statendam 22 te San Juan
Lycaon 23 te Swansea Straat Kobe 22 te Mombasa
Meerdrecht 22 340 OZO Flores nr Straat Torres 23 te Port Kelang
Streefkerk 22 vn Le Havro ni
Areas 22 te Hamburg
Ban ka p 20 Mllfordhaven nr Gent
Co^,?.lls k.Broere 21 VN Rotterdam nr
Billingham
Dutch Engineer 20 vn Rotterdam nr
Gunness
Spaarnekerk 22 VN Karlsham nr Os- Dutch Spirit 20 vn Rotterdam nr Tal-
Phlladelphla
lennon 22 te A
Moerdijk 22 vn Bremen
Mijdrecht 21 VN Boston nr Aruba
Nieuw Amsterdam 23 te Lagualra
Talamanca 23 te Tela
Trident Amsterdam 22 400 St. Lucia
Lagualra
Schielloyd 22 vn Napels nr Marseille Vltrea 22 40 Z Flnisterre nr Perz.
lln
Lady Jane 21 140 NW Algiers nr Rou-
aan
Mare Iratum 21 te Rotterdam
Mare Llberum 21 te Rotterdam
Mari-Ann 20 te Rotterdam
Markborg 22 te Rotterdam
Rochab 20 170 NO Fayal nr Rotter
dam
Roerborg 21 dw Wlgth Nr Waterford
waarom praatte je
methpar1? hapje.
niet meteen door
awTKZT-IANET WIS?
I WAVSDMRIEPJE J
V /viuMer?
OF.. OF... ZE WAS
LIV-IA NIET, MAAR.
FAT-IA!
je moest 'n paf op je^
b poef hebben! dat
meisje is eejaapljif!
DAT WEETJE TOCH'
waarom heb je eeen
alarm gemaakt?
uv-iastafmemet
fj mes...maar zo'
flungeu&...ifheb
maar.uflbn
schrammetje.. z
of staf ze
met OPZET
klungeug.Z
WILDE ZE ME
helemaal niet
echt 51 eken?,
EPJ
WAAROM...
HÈ...? WTT?
WAT ZESJE"?
WAAROM ZOU
KAT-IA ZOETS
DOEN?
S/MT niet
eoEDMer
MIJ OP
SCHOOL,
MEtJEEe
6RIMMIÖ.W/4T
GAAT UEB-WJ
DOEM?
tomoofp 1
IK? IK 804 \y MAAR
NIET 11/ i/aii
yawmwooeDEuxYsEEN
'TITMOETEei/OOR'JwDS
J4,DA4R
kaw IK NIKA
