or Kapsenberg, een amateur filmer
waarvan er veel meer moesten zijn
reen paniek:
iet voordeel
an de twijfel
animatie-
Ims voor
Iter-
iatieve
inema
griephoest?
'Jetnam-film
inter Soldier
)or Cinéclub
Beroepingswerk
jpAG 19 JANUARI 1973
dat
inrich. Heine heeft het niet ge-
j maar de uitspraak bestaat:
de wereld vergaat, ga ik in
'nP" rland wonen, daar gebeurt al-
s. W jfttg jaar later".
(borrelt in Nederland van film-
iteiten. Niet alleen komen onze
iheel Dale speelfilms aan de markt,
svol en in een aantal als nim-
tevoren, maar daar houdt het
lig nog niet mee op. Ook in de
margegebieden proeft men nu een
filmdrift, die lang geleden omrin
gende landen al moet hebben aange
raakt.
Eén van de grote struikelblokken,
voor een cinematografische ontplooi
ing is altijd de scherpe scheiding
geweest tussen de nauwelijks enige
omvang aannemende professionele
filmwereld en een creatief achter
land, van onder meer amateurs dat
inspirerend op de topfilmerij zou
kunnen werken. Nu die twee gebie
den door de ontwikkeling in de
super-8 elkaar steeds meer gaan ra
ken, bestaat de reële kans dat er
Door
Piet Ruivenkamp
een doorverbinding ontstaat, die wel
een betere voeding biedt voor ons
filmklimaat.
Tekenend voor de ontwikkeling,
zijn de activiteiten van de Haagse
psychiater C. Kapsenberg. In zijn
studietijd voor de oorlog maakte hij
al filmpjes met een geleende came
ra in Bakkum.
Filmclub
Toen hij later naar Den Haag
kwam kreeg zijn sluimerende film
liefde een stimulans in de activitei
ten van de Haagse Amateur Film
club, waar toen Emile Brumsteede
de grote animator was. Kapsenberg
kwam onder de indruk van wat
amateurs tot stand konden brengen
en vatte dat op als een persoonlij
ke uitdaging. Hij volgde een cur
sus van Piet van der Ham en er
resulteerde al snel een filmpje "Wij
modelkinderen", uit, dat de aan
dacht trok.
Zes Jaar geleden ontmoette hij als
vriend van zijn zoon, zijn over
buurman aan de Kruisbeklaan, Ro
nald Raaijmakers. Op hem hadden
affiches en een tekenfilm van Jan
Leniea zoveel indruk gemaakt tij
dens een filmweek in Arnhem, dat
hij zich ook in die richting wilde
gaan ontwikkelen. Dat wil zeggen,
het zuiver filmtechnische werk
bleef hem verre. De leerling van de
Koninklijke Academie voor Beel
dende Kunsten, die dit Jaar zijn
schildersstudie daar afmaakt, ging
aan het tekenen en Kapsenberg kon
Een moment utt een van 1
voor het filmische complement zor
gen. In het begin werkte het twee
tal nog met een eenvoudige schuif-
techniek in de animatie, maar van
film tot film werd de techniek ver
der ontwikkeld in een hechte samen
werking. Er was ook al overge
schakeld op 16 mm om de resulta
ten van het arbeidsintensieve werk
beter tot zijn recht te kunnen la
ten komen.
Ruim een Jaar geleden zag het twee
tal zijn ijver beloond met hett in de
wacht slepen van de nationale wis-
selprijs op het NOVA-congres voor
„Sample without value".
animatie films.
De filmliefde werd een filmpassie.
Cornelis Kapsenberg sloot een maat
schap met Ronald Raaymakers
met het doel animatiefilms te ma
ken, waarbij werd gesteld dat men
commerciële belangen te dienen.
Kapsenberg financierde de films uit
zijn spaargeld. Hij heeft zich intus
sen professioneler ingericht met on
der meer een montage- en tructafel
om het talent Raaijmhakers tech
nisch beter te kunnen koesteren.
Ondertussen is het natuurlijk niet
mogelijk voortdurend films te blij
ven maken zonder dat daar enige in
komsten tegenover staan.
Cornelis Kapsenberg realiseerde
zich dat er via de gebruikelijke com
merciële bioscoopkanalen voor kor
te films niet veel eer te behalen is.
We verkeren ook nog niet in de voor
filmers ideale situatie, dat de staat
het werk mogelijk maakt via film-
coöperaties.
Afzet
De ijverige Haagse cineast-produ
cent Nico Crama ontdekte tijdens
buitenlandse reizen dat er echter
een breed afzetgebied bestaat voor
films bij clubs, filmhuizen, universi
teiten en dergelijke. De nieuwe
maatschap aan de Kruisbeklaan
denkt dan ook voornamelijk aan
verspreiding van zijn produkten via
de alternatieve cinema, die nu via
filmhuizen bijvoorbeeld van de
grond gaat komen.
Fugitive Cinema Holland heeft on
der meer vertakkingen naar België
en Duitsland, welke een versprei
ding op ruime schaal mogelijk ma
ken.
Kapsenberg en Raaijmakers staan
niet alleen, er gebeurt meer in het
Nederlandse en Haagse filmklimaat,
dat duidelijk in de fase van een re
naissance is geraakt.
Het blijft te hopen, dat de overheid
dat beseft en er wat deuren voor op
een kier wil zetten.
ADVERTENTIE
ABDIJSIROOP
van ouds vertrouwd
GOEDE FILMS
ELDERS
Butch Cassidy and the sundance
Kid A'dam Luxor.
Cabaret (Fosse)A'dam Calypso,
Den Haag Krlterion, R'dam Krite-
Ciao Manhattan (Palmer en
Weisman)Utrecht Studio.
A Clockwork Orange (Kubrick)
R'dam Metro.
Le GenOu de Claire (Rohmer)
Den Haag, Bijou.
Fritz the cat (Krantz en Bakshi)
A'dam De Uitkijk.
Images (Altman): R'dam Krite-
rion.
Ja« en het mes (Slulzer)i A'dam
CinetoL
Modern Times (Chaplin): A'dam
Leidsepleintheater.
Pasolini-week: A'dam The Moviea
dagelijks Pordle en Medea.
The Ruling Class (Medak)A'dam
Alhambra.
2001, a space odyssey (Kubrick)
R'dam t Venster.
Weg met de boeken, de straat op
(Terajama)Utrecht Filmhuis 't
Hoogt.
La Voie Lactee (Bunuel)A dam
Studio K.
NACHTVOORSTELLINGEN
Gouden Westerns, A'dam Cinetol
tot zo. Dagen van het geweld daar
na Doorbraak naar de hel.
Ik ben nieuwsgierig geel (SJöman)
R'dam Centraal.
Images (Altman)A'dam Krite-
rion.
Met jouw tanden in mijn nek (Po-
lanski)A'dam Ceintuur.
Morgan, a suitable case for treat
ment: A'dam Bio.
De Tuin van de Finzl Contini's (De
Sica)A'dam Studio K.
HAAGSE
BIOSCOPEN
K' gewikkeld. Zij wöst niets van
j. ietcong, zei ze. Toen schoten ze
OA neer, doodden haar. Maar dat
sog niet genoeg. De officier boog
voorover, trok een mes, sneed
l,jj- lichaam open van vagina tot
ai o de borsten en stroopte haar
M iDaar lag ze dan: open, dood,
0-j uit. Dat moet dienen als waar
na nng, zei hij".
i q> 1] leerden dat we de gevangen
üouden tellen vóór we ze de
TOf Jpters binnenbrachten; we zou-
ie nooit tellen voor wij landden,
.jaj res nieuw dus begreep ik het
nils D'r zou onderweg iets kunnen
af. rijnen" was het antwoord. Maar
jg - hoog genoeg in de lucht ge-
c n de een na de andere ge-
We uit de deur van het toestel
'gegooid om maar inlichtingen
Ie overblijvers te persen, Ja toen
«pik het".
!fl
„Om ze aan het praten te krijgen,
gebruikten we af en toe Willy Peter
witte fosfor dat zich in het
lichaam brandt, door de huid en
verder; zo lang er lucht bij blijft ko
men brandt het door, het is bijna
onmogelijk dat te stoppen als het
eenmaal begonnen is".
Aan het woord zijn oorlogsvetera
nen, die een getuigenis afleggen voor
een onderzoekscommissie, in Detroit
Januari 1971, en weergegeven in de
film „Winter Soldier". Bij dit onder
zoek waren meer dan 125 veteranen
die elk een belangrijke gevechtseen
heid vertegenwoordigden, aanwezig
teneinde ooggetuige verslagen van
oorlogsmisdaden en gruwelen te ge
ven, waaraan ze hadden deelgeno
men of waar ze getuige van waren
geweest. Het doel van dit onderzoek,
uitgevoerd door de Vietnam Veterans
Against the War, was om de aard
van de Amerikaanse politiek dn Viet
nam aan het licht te brengen.
In de winter van 1776 schreef Tho
mas Paine; „Dit zijnde tijden die de
zielen van de mensen op de proef
stellen. De zomer soldaat en de pa
triot bij zonneschijn zullen zich, in
deze crisis, terug trekken uit de dienst
van hun land; maar hij die het nu
doorstaat verdient de liefde en
dankbaarheid van man en vrouw".
„De strijd der „Winter Soldaten" be
staat nu uit het bekend maken van
him ervaringen aan het publiek: de
veteranen gaven him eigen getuige
nis over de gewone gruweldaden ge
steund door foto's die dn deze film
zijn opgenomen. Ten tijde van het
Winter Soldier Onderzoek betwijfelde
de pers de echtheid van de getuige
nissen van de veteranen. Peter Mi-
chelson van de New Republic
schreef: Zij schijnen ook bang te
zijn dat niets wat ze zeggen het ge
voel, het besef, het gezicht de reuk,
aanraking en afkeer kan overbren
gen van de gruwel die de oorlog zelf
is. De bijeenkomst gaf aan hoe wei
nig de media waren ingesteld op die
gevoeligheid
De veteranen kwamen van hun er
varingen vertellen, maar debatteer
den niet over de waarheid ervan. Dit
dwong de mensen van de nieuws-me-
dia vooral die van de kranten er toe
hun energie en tijd te gebruiken om
de verhalen te controleren. Tijdens
de tweede dag van de getuigenis kon
den de kranten bevestigingen in hun
verslagen opnemen. De voorpagina
van de Detroit Free Press van 2 fe
bruari bevat de volgende verificatie:
„De Free Press vond extra getuigen,
twee mariniers, die geen band had
den met het Winter Soldier Onder
zoek, die bevestigden dat verscheide
ne compagnieën van de marine deel
namen aan een zoek-en-vernietig
(„search-and-desfcroy") operatie in
Laos in februari en begin maart
1969.
(Vijf dagen later, zondag 7 fe
bruari .kondigde A.B.C. news aan dat
men zojuist had vernomen dat Ame
rikaanse mariniers reeds in begin
1969 dn Laos hadden geopereerd!)
Wlnterfilm is een belangenloos col
lectief van filmmakers uit New York
dJie in samenwerking met de Viet
nam Veterans Against the War deel
namen aan de dokumenterdng van
deze historische getuigenis. Het lied
aan het eind van de film werd ge
schreven en uitgevoerd door William
Homans, een Vietnam-veteraan. Alle
fotos' in de film zijn gemaakt door
GI's in Vietnam en werden aangebo
den voor gebruik dn deze film.
De film draait bij Cinéclub-Leiden
dit weekend, zaterdag en zondag, om
Veteranen in Vietnam,
worden op de trappen van
het Kapitool bekeurd van
wege hun betoging tegen
de afschuwelijke oorlog in
Ijido-China.
lata "The poeeldon adventure" 14
2.30. 7.00, 9.30 u. zo. 1.30 4,
7.00, 9.30 uur.
Bijou "Le genou de Claire14 Ir.
dag. 2.00. 7.30, 9.30 u. zo. ook 4 15
Camera "What's up. doc?" a.l dag
2.15, 7.15, 9.30 zo. ook 4.30 uur.
Cineac "The arlstocats" a.l. dag.
9.30, 11.30, 1.30. 3.30 u. zo. vanaf
11.30 uur. Elke avond 5.30, 7.30.
lfMr UUr "**oe vanB ht «n man"?
- Corso "De Peetvader", 14 Ir dag.
2.00. 8.00 uur.
Du Midi "Gejaagd door de wind" 14
Jr. dag. 7.45 uur.
Euro-cinema "Ben-Hur" aJ. zat.,
20^06^3.45, 7.45 uur; overige dagen
Flora"De maagd en de stier", 18
Jr. dag. 2.00, 7.00, 9.15 u. zo. ook 4.30
Metropole-Tuschlnakl "Bil de bees
ten af" a.l. dag. 2.00, 7.00, 9.30 uur;
zondag 2.00, 4.15, 7.00 en 9.30 uur.
Odeon "Geen paniek" a.l. dagelijks
2.00, 0.45, 9.15 uur. Zondag 1.45, 4.15
6.45, 9.15 uur.
Olympla "Frenzy", 18 Ir. dagelijks
2.00 en 8.00 uur.
Passage "Sartana komt", 18 Jr. dag.
2.30, 7.00 en 9.30 uur. zat. en zon.
1.30, 4.00, 7.00 en 9.30 uur.
Rex "Deliverance" 18 Jr. dagelijks
9.15, 11.30, 1.45, 4.00, 7.15 en 9.30 u.
Zondag vanaf 1.45 uur.
Studio "Welcome home, soldier boy"
Studio 2000 'De Hofnar", a.l. elke
avond 7.30 en 9.45 uur. Zaterdag
en woensdag 2.00 uur zondag 1.00 u.
De Uitkijk 'De gebroeders Karama-
zoff", 14 Ir. dagelijks 2.30, 7.00 en
9.30 uur. Zondag 1.30, 4.00, 7.00 en
21.00 uur in de filmzaal van het
Kreatief Sentrum, Breestraat 66 Lei
den.
TON CRONE
paniek" (14 jaar). Regie: Ko
:]k' V ornaamste rollen: John-
taayk^mp, Rijk de Gooyer, Ed-
tonstantine, Hetty Blok. Bios-
Trianon.
de bijna onbeschaamde recla
me de film "Geen Paniek" op
Is vooruitgesneld, zijn de 96
®°pminuten met Johnny en
Het een geheel onverdeeld ge-
'a- Dat komt misschien, omdat
^flminuten als het ware dubbel
men zit in een rij, kan er niet
kriigt niet - zoals in de huis-
r bij de tv - een ingebouwd
J®* afgeleid te zijn, omdat bij-
"ttld de poes op het dressoir
%t.
'Geen Paniek" was de af-
dat h~t onafgebroken lachen
860 'ou zyn. Het gevolg was dat
fcur Koedijk alsmaar zwaarder
geschut in stelling meende te moeten
brengen, waarbij tenslotte menigeen
het lachen verging.
Wie echter het grote talent van
Kraaykamp kent en liefheeft komt
ruimschoots aan zijn trekken. Hij
draagt een paar grandioze solo's bij
(als muizevanger bij een dame, als
PTT-technicus ad hoc, die tijdens
een chaotische operatie met tele
foonlijnen met een Italiaan in ge
sprek rPAkt). Het script van de film
is zwak; de doodvermoeide Constan-
tine is er met de haren bijgesleept
en wanneer hij in zijn rol van rijke
Amerikaan keer op keer uitroept
dat hij nog maar vier maanden te
leven heeft, lijkt het erop dat hij
aan zelfprojektie doet en deze
schnabbel van Cityfilm nog Juist
even voor zijn verscheiden wil mee
pikken.
Wat aan de film ontbreekt is me- lukt hem maar ternauwernood. Met goed idee en na dit eerste probeer- ook dat laatste, want behalve
trum, versnellen en vertragen. Koe- Kraaykamp en de duidelijk beperk- sel blijft ook zeker nog het voordeel Kraaykamp haalde alleen Trudy La-
dijk zoekt het in een razendsnelle ter aangever De Gooyer als "run- van de twijfel aan de kant van de bij als het lieve sletje uit een ver
montage, in de hoop waarschijnlijk ning mates" moet "Geen Paniek" makers. Maar er zal een boel moe- dacht massagehuis volmondig een
daarmee een wiellengte voor te blij- de eerste film worden uit een serie ten worden gesleuteld aan scenario, acht-plus.
ven op het magere verhaaltje. Dat rond dit komisch duo. Dat is een dialogen en acteertechniek. Zeker, HAN MULDER
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Noordeloos en te Zalk
en Veecaten: H. Harkema, kandi
daat te Utrecht.
Bedankt voor Oude Tonge: I. Kok
te Baarn, voor Opheusden: D. v.d.
Berg te Huizen.
Geref. Kerken
Aangenomen naar Zoutkamp: L. J.
Bouma, kandidaat aldaar, naar
Renswoude in tijdelijke dienst: drs.
J. Verhave te Wildervamk.
Geref. Kerken (vrijgemaakt)
Beroepen te Vollenhoven-Kadoe-
len: J. Geersing te Rouveen.
Geref. Gemeenten
Beroepen te Zaandam: J. Baaij-
ans te Tricht-Geldermalsen.
Schaatsen Marten Hoekstra
iHeerenveen) heeft gisteravond In
Hèerênveen na een massasprint de
tweede wedstrijd om de Heinekentro-
fee gewonnen voor „veteraan" Jan
Willem Kruithof en Karei te Win
kel. De laatste heeft na twee wed
strijden de leiding in het algemeen
klassement vóór Kruithof. De win
naar van de eerste wedstrijd op de
Jaap Edenbaan in Amsterdam, Ben
v. d. Weide, eindigde voor eigen
publiek, als zesde.
Tennis Wimbledonkamp^ene
Billie Jean King zal minstens drie
weken rust moeten nemen. De Ame
rikaanse speelster moest zich woens
dag op medisch advies terugtrekken
uit het internationale toernooi van
San Francisco. Billie Jean King, die
als eerste was geplaatst, ondervindt
veel hinder van een ontstoken pols
gewricht.
